Vuile fabriek levert witmakers
Overtreffende trap
in fruitteelt
Afwi
delta
verlo
niet
Opmaat
[Al EERSTE HOLLANDSCHE
I
PUZZEL
i
H
n
M13
ia
KINDER
KERST
BOOM
FRANK EN ZIJN „BUGGY"
m
WÊ
TER ZIELE
nstuif
ZEEUWSE
ONTEVRED
OVER VISJ/
U IJ LEVENSVERZEKERINGS-BANK N.V
Een toren
van bijbels
stad
MESTSTOFFEN
Fa. DE MOOR.
VLAEMINCK
s
SUSKE EN WISKE
de toornige tjiftjaf
Visserij ging al
kerstkaars uit
ïeuw
Dl SDAG 29 DECEMBER 1970
Als wij het jaar 1970 zouden moeten typeren, dan zouden wij het 1
noemen: het jaar van de milieu-bewusten. Geen dag ging er voorbij,
of er werd wel ergens gesproken of geschreven over milieuverontrei
niging in zijn verschillende vormen. Daarbij was men geneigd om
vooral naar de industrieën te kijken, vooral de bedrijven die zich nog
maar sinds kort in Zeeland genesteld hebben. Zij troffen het wel heel
slecht, dat zij juist in het natuurbeschermingsjaar (want dat was het
ook) midden in de Hinderwetprocedures vielen en daardoor nieuws
voor de kranten opleverden.
het de milieubelasting betreft. Tus
sen haakjes: van het woord „milieu
belasting" hadden wij vóór 1 januari
1970 nog nooit gehoord! Vooral de
chemische industrie staat letterlijk
in de kwade reuk. Toch zal en
daarop hebben wij al vaker gewezen
juist van de kant van de chemie
de oplossing moeten komen die ons
milieu, waarschijnlijk juist vóór
,-the point of no return" redt. Er
zijn nu al tekenen die daarop wij
zen. Het zijn chemische stoffen die
in korte tijd rampzalige, drijvende
olievelden op zee ontbinden en on
schadelijk maken. Het zijn chemi
sche stoffen die straks het afvalwa
ter uit de riolen zover reinigen, dat
het zonder gevaar voor het natuur
lijk leven in onze zeearmen kan
worden geloosd. Het zijn scheikun
dige processen die straks worden
gebruikt om ons drinkwater drink
baar te houden. Het zal ook de
chemie zijn, die mede gaat zorgen
voor schone uitlaatgassen van auto
mobielen. De chemische industrie is
paradoxaal genoeg zelf het
hardste bezig met de strijd tegen de
milieuvervuiling. Dat dit uit puur
idealisme gebeurt zouden wij niet
durven beweren. Het staat immers
nu al vast, dat het vervaardigen van
zuiverende, chemische produkten
een winstgevende zaak gaat worden.
Bij Dow-chemical in Zeeland
geen onbekende is men rustig en
onopgemerkt al met het koersen
naar nieuwe marktsituaties begon
nen. In het personeelsorgaan van
Dow vinden wij daar een staaltje
van terug. Wij lezen: „Wat de ver
brandingsmotor betreft, wordt ge
zocht naar een brandstof die geen
Het gevaar is niet denkbeeldig,
dat men „de industrie" als de grote
boosdoener gaat brandmerken, waar
verontreinigende resten achterlaat.
Zo'n brandstof kan bijvoorbeeld wa
terstof zijn Als dat verbrandt blijft
er alleen... water over. Bij het aan
maken van grote hoeveelheden wa
terstof is een zeer aanzienlijk ver
mogen aan elektriciteit nodig, waar
bij grote hitte vrijkomt. Deze hitte
kan worden geleverd door de afge
voerde warmte van de elektrische
centrales welke op dit ogenblik als
thermische vervuiling in de atmos
feer verdwijnt".
Dow-chemical heeft ook baanbre
kend werk verricht bij het zoeken
naar zogenaamde „dopes", die er
voor zorgen dat verbrandingsmoto
ren niet gaan „kloppen", terwijl er
toch geen loodhoudende stoffen door
de uitlaatpijp naar buiten worden
geblazen. Tijdens het onderzoek ont
dekten de vorsers van Dow toevallig
ook nog, dat het totaal aan uitlaat
gassen bij een motorvoertuig na
25.000 a 30.000 km verdubbeld is en
daarna vrijwel constant op die hoge
waarde blijft.
Dow weet ook van alles over as
best te vertellen. Asbest wordt ge
bruikt in remvoeringen zoals ze in
alle motorvoertuigen te vinden zijn.
Ook in koppelingsplaten is asbest
verwerkt. Asbest (deze wijsheid
danken wij aan dr. Stumphius van
„De Schelde") is één van de ge
meenste stoffen die er
Waarsohijnlijk zijn de in
centra rondzwevende asbestvezels
een veel grotere vijand van de
volksgezondheid dan de prikkelende
dampen die uit de knalpotten van
auto's, bromfietsen e.d. worden ge
blazen. Welnu: op dit punt waarover
men zelden iets op de spandoeken
leest, is Dow ook aan het zoeken
gegaan en men vond een nieuwe
stof, die in de plaats van asbest als
frictiemateriaal kan worden ge
bruikt. De proeven met die nieuwe
stof, welke uit kunstharsen is sa
mengesteld, zijn volop gaande. Nu
staat al vast, dat de nieuwe remvoe
ringen veel minder dan asbest-rem-
voeringen, te lijden hebben van „fa
ding" en dat zij hun remmend ver
mogen veel langer behouden dan de
traditionele remvoeringen doen.
Wat de aandrijvingen betreft:
Dow en vele andere chemische fa
brieken werken aan elektrische cel
len, die het mogelijk maken dat een
voertuig per dag 300 km kan afleg
gen bij een snelheid van 130 km per
uur. Dit voertuig, waarin alleen een
pijprokend automobilist nog voor
luchtvervuiling zorgt, is op laborato
riumschaal al klaar. Het weegt al
leen te zwaar: ongeveer een ton.
Maar de chemici studeren door. Aan
ons is het recht tot demonstreren
gelaten.
GOES
Grand 20 uur Patton 14 jaar.
HULST
Kunsth. Van Geyt Steenstraat 20:
Expositie schilderijen van een 30-tal
Nederlandse en Belgische kunste
naars (t.m. 31 dec.) dag. van 912
en 1318 uur.Zondag gesloten.
Stadhuis Expositie „Kunst in het
Klein" de schoonheid van Oude te
gels (t.m. 22 jan.) ma. t.m. vrij.
8.30-12.30 en 13.30-17.30 uur. Zat. en
zon. van 1517 uur.
KORTGENE
Galerie Les deux chapeaux, Expo
sitie Wim Abeleven, aquarellen, pas
tels gouaches (t.m. 31 dec.) dag. ook
zon. van 918 uur.
MIDDELBURG
City: 20 uur Last Summer 18 jaar.
Vleeshal Stadhuis Kerstexpositie
van de Zeeuwse Kunstkring (t.m. 11
jan.) Open van 1417 uur.
OOSTBURG
Ledel: 20 uur Een brief aan het
Kremlin 18 jaar.
ROTTERDAM
De Doelen (Grote zaal) 20.15
Jubileumconcert door het Rott. Man-
nenkoor t.g.v. het jubileum van dt
dirigent Jos Vranken, De Doelt)
(Kleine zaal) 20.15 uur Show Jaspt.
rina de Jong, Grote Schouwburg
Zuidplein 20.15 uur „De Jantje?
door het Amsterdams Volkstoneej
Hofplein Theater 20.15 uur „Spring
uit het raam schat, we gaan trou.
wen".
Museum Boymans-van Beuninga
Expositie Salvador Dali (t.m.
jan.) Ma. t.m. zat. 10—17 zon. Ik
17. Bovendien woe. van 2022 uur,
TERNEUZEN
Luxor 20 uur Woodstock a.l.
VLISSINGEN
Alhambra 20 uur Terugkeer naar
de Apenplaneet 14 jaar.
WESTDORPE
Galerie Troutzaerte Singel 45
perimentele afd. van de Porseley®
Flesch met unica in aardewerk T
Dobbelman met beeldhouwwerk u
brons (t.m. 31 dec.) Di. t.m. zat, k
18, 1418 uur ma. gesloten.
DINSDAG 29 DEC
(Van et
TERNEUZEN „On
ontevreden zijn, voorzt
visaanvoer stijgt, de gi
1969, de mosselprijzen
Aldus de heer A. L. S. Loc!
ring der Zeeuwse Visserijbei:
(ADVERTENTIES)
Uw polis wordt aangepast aan uw belangen
en uw behoeften
Keizersgracht 174-182, Amsterdam-C, (020) 22 17 70
Bijkantoor: Breda, Sophiastraat 20, 01600-38 78 3
Uw adres voor Kunstmeststoffen
Dieselolie en Brandstoffen.
Door de grote omzet en voor
raad steeds de laagste prijzen.
HULST, tel. 01140-2628/3437
eindredactie
ton koopman
gé van berkel
De Axelaar Frank Groothaert is
sinds kort de trotse eigenaar van een
fraai uitgemonsterde „buggy". Zijn
„alternatieve" automobiel heeft een
Volkswagen 1500 als chassis. Frank
zegt: „Het is de mooiste buggy van
Nederland. Hij haalt makkelijk 150
kilometer per uur". De nieuwprijs van
het vehikel ligt om de twaalf mille.
Garage Cito in Axel zorgde er voor
dat Franks hartewens in vervulling
kwam, zij het tegen een occasion
prijsje dat ruimschoots opweegt te
gen het opzien dat Frank Groothaert
in zijn woonplaats en wijde omge
ving met Zijn fel rode voertuig baart.
1
2
3
4
6
7
10
12
14
15
17
18
19
In ieder vakje dient een letter te
worden ingevuld. Sommige woorden
moeten van achter naar voren wor
den ingevuld. Welke woorden dit
zijn is niet gegeven
Horizontaal: 1 bloeiwijze; 3. voor
zetsel; 5. een zekere; 7. heilige
(afk.); 9 muzieknoot; 10 deel van
een Franse ontkenning; 11. lid
woord; 12 muzieknoot: 14. radiote
legrafist (afk 16. projectieplaatje:
18 rustp'aats 19 waV J "-rlatend
Verticaal: 1. groente, 2. muzieknoot,
3. voorzetsel; 4. vloerbedekking; 6.
voegwoord; 8 Trans Europe Express
(afk.); 9. koordans; 12. jongens
naam; 13 vogelprodukt; 15. huis
dier; 16. de dato (afk.); 17. reeds.
OPLOSSING:
TB 'il :pp '91
si ei :q°H z\ '-«i e 'aai, '8 !eu
9 !uie} 'f :ai '31 'z lep t 'rtaA
•JFH '61 Ipoq '81 !Brp
9! 'V il '31 'EI '3V II IUB '01
6 :jfi i :aua g :qoi g Uee joh
Schiereilandman weet ons in de
Zierikzeese Nieuwsbode te vertellen
dat Contact, het orgaan van prof.
Zeemanlyceum (de vroegere rijks-
hbs.) ter ziele is. Vele schoolgenera-
ties hebben hun beste krachten aan
dit blad gegeven, stelt Schiereiland
man vast. „Jammer, Jammer, Jam
mer" vindt hij.
„En feitelijk nog veel meer. En
kele dapperen hebben het nog lang
volgehouden en verschillende lera
ren hebben nog wel eens een peppil
aan de jeugd verstrekt, maar het
heeft niet mogen baten. Na 34 jaar
is het „gebeurd met de koopman".
„Er is een tijd geweest", weet Schier
eilandman, „dat redacteuren op reis
gingen in de weekends om verschil
lende mensen te interviewen; er was
een (wisselende) staf van mensen
die advertenties ophaalden; er wa
ren lieden die schreven, contacten
onderhielden met de drukker, aan
de lay-out-sjouwden, corrigeerden,
kortom de hele reutemeteut en dat
in een tijd waarin een vrije zater
dagmorgen onbekend was. Nu zal
het wel weer een ouderwetse en on
genuanceerde uitlating zijn, maar je
vraagt je toch wel af: waarom toen
wel en nr niet? Gelukkig is de (boei
ende) historie nog juist vastgelegd
in het herdenkingsboek, uitgegeven
bij gelegenheid van het 100-jarig be
staan van de school", aldus Schier
eilandman.
Denkt u iets geschikts te heb
ben voor deze rubriek, neem
dan contact met ons op Schrijl
een brief ol een kaartje aan re
dactie dagblad De Stem:
Nieuwstraat 9 Terneuzen
Kromme Wcele 4 Middelburg
nel de vermelding „Zeeuwse
Instuif".
In het uiterste geval, maar dat
mag niet meer dan een uitzon
dering zijn, hunt U ons telefo
nisch bereiken. Ons telefoon
nummer:
in Terneuzen:01150 - 7920
in Middelburg 01180 - 7764
Even een bericht, dat in deze
tijd van het jaar vast wel goed
valt De bijbelgenootschappen
over de hele wereld verspreid
hebben het afgelopen jaar meer
dan 5 miljoen bijbels, 11,5 mil
joen uitgaven van het Nieuwe
Testament, 36,6 bijbeldelen en
92,1 bijbelselecties verspreid. Op
dit moment zijn er van dit soort
werken exemplaren verschenen
in 1413 talen en dialecten ver
krijgbaar. Het samenstellen van
deze bijbels en -teksten ge
schiedt, aldus alle er bij betrok
ken instanties in nauwe samen
werking tussen katholieken en
andere christenen.
In deze tijd, waarin de kerst-
boombossen ontboomd staan te
wachten tot het volgend jaar, doet
het deugd om eens een heel bij
zonder soort kerstboom te zien. Op
een speelgoedbeurs zagen we deze
constructie, die met enige fantasie
best als een soort kinderkerst
boom beschouwd mag worden.
Met kinderen als kerstboombal-
len
„De positie van de fruitteelt en van
de meeste fruittelers onderging in
1970 een verdere verslechtering. We
hadden gehoopt, dat we in 1969 op
een dieptepunt waren gekomen maar
in 1970 bleek dat het nog erger kon
en de prijzen die we ontvingen lagen
gemiddeld maar nauwelijks op de
helft van wat wordt aangenomen dat
nodig zou zijn om de kosten te dek
ken", aldus het ZLM-land- en tuin
bouwblad.
„We hadden een goede perenoogst
en de misère die ons reeds enkele ja
ren terug was voorspeld met betrek
king tot de peren, kwam in 1970 dui
delijk tot uiting. De afzet verliep bij
zonder stroef en miljoenen kilo's wer
den vernietigd. Wanneer ons steeds
opnieuw wordt voorgehouden dat dat
maar een begin van de narigheid is
voor wat de peren betreft, dan is het
om er moedeloos onder te worden.
Er zijn in ons werkgebied vele prach
tige appels- en perenpercelen maar
helaas moesten de eigenaren onder
vinden dta het een verliesgevende
zaak is geworden".
Dit lezen we in de rubriek Dingen
van de week. „Enorme kapitaalsver-
liezen heeft de fruitteler geleden en
het is niet eenvoudig om dat te accep
teren. Een kleine groep van frultlt-
Iers kon profiteren van de overbnif-
gingsregeling. Deze voorzag in nooi
van sommigen maar degenen, die pc;
enig eigen kapitaal achter de har:
hebben en dat zijn er in ons pt
bied nogal wat omdat wij altijd je
leerd hebben zuinig te zijn en watt
bewaren voor kwade tijden mos
ten ervaren dat voor hen geen ovet
bruggingshulp mogelijk was. Degen:
die met hard werken en zuinig zj:
iets hebben bijeengebracht kunn:
het maar erg moeilijk verkroppen
ze eerst financieel aan de grond mo:
ten zitten alvorens er hulp wordt p
boden.
We ontdekken toch nog een op:
mistische noot in het artikeltje ji
ren er dan helemaal geen lichtpunt
jes binnen de tuinbouw in ons p
bied in 1970? Gelukkig wel", stelt Et
blad vast. „De klein-fruittelers he!
ben reden om tevreden te zijn. b
uitkomsten waren niet geweldig ma
gemiddeld waren de teelten lonen:
Dat geldt ook voor glastuinbouw, i
zijn er voor deze bedrijfstak ernstig
zorgen gekomen in de vorm van In
ge stookolieprijzen en voor wat s
tomaten en kokommers betreft 4
dreigende importen uit Roemeniëtt
Hongarije".
Voorzitter Zevibel
(Van onze visserijmedewcrk
BRESKENS De ker:
bracht voor de visserij een
van wel en niet vissende sc
(Tl die het nog probeerden en
tot de prijs vooral van de n
soorten zoals gul, kabeljauw i
hjden had van de concurr
kalkoen, kerstkrans en andere
heke kersthapjes. De weinige
'tog, die werden aangevoerr
kaalden nog goede prijzen e
to garnalen, die altijd no;
"itost konden doen voor een
tail of slaatjes vooraf.
De schepen, die niet visten,
ito deze week om karweitje
anders uitgesteld werden, te
verrichten, terwijl zij die het
jnaail als kerstvakantie apvatt
bij moeder de vrouw b
Jcn dn kerstversiering aan te
I„' n weinig opwindende
"ie zoals de verwachtinge
ntging als een kerstk,
mft Sj omdat de export in vt
Tj de drie opeenvolgende zor
a, vroeg gestaakt moest w
-i,met al was het voor de
j,„, lustige kerstvoorbereidin;
ankbaar benut werd om evert;
reageren na een werkzaam e
spannend jaar. Ook de verws
v»„ ï?or de laatste week zijl
dl®n aard, dat er grote a
Bullen plaatsvinden.
Vooruitzichten
voor woensdag
to donderdag,
Pgesteld door
tot KNMI.
"aatselijk
toeeuw cn
®atige tot lichte
vorst.
1 if^owj^^itziohten in cijfers oi
too- w?ensd|ag: Aantal uren 2
BnJ toto-temp.: 2 tot 7 graden o
"Stoel; toax.temrp: 4 of meer gi
dirosvan °mdleir normaal; kaïns op
'0 n,„r, Pe™kle vain minstens 12
tolïaa/^n' °P een geh-eeil
S' 40 Procent.
0 tot 0nd®cdag: Aantal uren
toder ni toin.temp.: 2 tot 7 g
Stolen Y"?aal; toax.tamip.: 3 of
draoto TJ^. normaal; kams O]
70 proUii??6 ^an minstens li
otmaail- ah' 3118 °P een geheel
w procent.
