Frank Zappa ziet spleten pan iju Waar actie is Adventsactie van kerken: strijd tegen groot onrecht ANTI wij nu BTff kerk' Aap, noot, Mies en armoede Haal eerst de balk uit je eigen oog, en dan de heipaal bij een ander TER jongeren pagina of 24.75 eging: voor meisjes! Huilen met de puntmuts op SOLIDARIDAD INTERKERKELIJKE ADVENTSAKTIE Y00R LATIJNS AMERIKA Giro 1804444 Den Haag riH 2 rü 72.50 50 gld. per stuk nka' PANTALON '0 gld. per stuk Tot Kerstmis op de toegestane AVONDEN GEOPEND! WERK nodig. En persoonlijke iw met hart voor haar ie leerlingen al gauw. leging heb gekozen I" e verpleegstersflat. t Mavo-diploma kun- beginnen metf405,67 bewassing. Daarvoor er de meest gunstige ming Met een eigen het centrum van Den iertje fietsen. ?NS erpleegkundige ook leent -t ziekenhuis 3. Vrau nu inlbchtin- begint met de pré- ip'oma A kunnen in alen telefoontje of zaken van ons '.an ook. Maak f ZIEKENHUIS 's-Hertogen- oestel 149. FRANK ZAPPA is een jongen die boordevol inside- informatie zit over pop, platen, underground, revolu tie, kortom, die erg veel weet van De Sien (met name de Amerikaanse). Frank Zappa is ook een figuur die zelf veel invloed op die Sien gehad heeft. Frank Zappa is bovendien iemand die niet elke dag in Ne derland is. Een praatje met zo'n jongen is dus nooit weg als hij toevallig toch hier is. Deze week kwamen Zappa en zijn nieuwe Moeders een voorproefje geven van „200 Motels", een opera die eigenlijk al lang in première had moeten gaan. In Amsterdam deed Zappa uit de doeken waarom er enige vertraging in de productie is opgetreden. Hij deed trouwens nog meer uit de doeken. Daarvan ver slag op de eerste Wij-NU. Een kretologisch verhaal van de grootste Freak-Out Aller Tijden, de zonderlinge volksmenner' en de spirituele en uitermate muzikale parodist. HET verhaal van Zappa's zonderlinge loopbaan (als je dat woord in zijn geval mag gebruiken) is vaak verteld. In het kort komt het hierop neer dat hij tussen de vuilnisbakken geboren werd, tussen de vuilnisbakken opgroeide, op een gegeven moment platen en films over die vuilnisbakken ging maken I en uiteindelijk ontdekte dat de wereld één grote vuilnisbak is. Hoe zit het met die 200 Motels? „Het j idee is al oud, maar ik ben nog niet verder gekomen dan enkele repetities en opvoeringen van kleine gedeelten. Met mister Edo de Waart had ik de partituren doorgenomen om tot een opvoering in Nederland te komen. Maar het bleek niet mogelijk om 200 musici bij elkaar te krijgen. Alles wordt nu op een film van twee uur gezet die, hoop ik, volgend jaar november klaar zal zijn. Veertig minuten heb ik al klaar, maar op het ogenblik zitten we een beetje in de financiële puree. Vandaar ook dat ik weer wat optredens moet doen". En je eigen platenmaatschappij Straight dan? Levert die niks op? „De hele platenbizz in Amerika heeft het op I het ogenblik moeilijk. Dat komt I omdat er eigenlijk geen echte modesound meer is die lekker verkoopt. Daar hebben vooral de grote jongens onder te lijden. Dat betekent namelijk dat zij opnamen l moeten maken met betere, maar niet-commerciële groepen. Gevolg is dat de kids niet meer weten wat nu nog betrouwbare labels zijn", j Frank Zappa treedt momenteel met I zijn nieuwe Mothers op. Vooral de I beide ex-Turtles Mark en Howie spelen hierin een belangrijke I cabaretteske rol. Inmiddels gaan er I echter geruchten dat deze I samenstelling ook al weer op springen staat. Vooral Mark en Howie schijnen tegen de zin van I Zappa nogal moeilijk te doen. Zij I verzetten zich tegen het verbod van manager Cohen om op het toneel hasj te roken of alcohol te drinken, Hoe zit dat? „Wij maken altijd één keer in de week ruzie. Dat is vaste prik. Goed voor de „spirit" van de groep. Die ruzies gaan altijd over uiterlijke dingen, niet over de muziek en zo. Wat dat laatste betreft zijn we ons nog steeds aan het ontwikkelen. Tevreden?" Wat is een Freak-Out? „Out-Freaken is een proces waarbij een individu ouderwetse denk-, leef-, en kleedwijzen loslaat, om de relatie tot zijn onmiddelijke omgeving en zijn sociale structuur vorm te geven. Zo heb ik het eens geformuleerd. Ik bedoel eigenlijk dat je moet ontdekken dat we op het verkeerde spoor zitten en dat het nodig is dat je daar wat aan doet. Gewoon door wat meer in je eigen ikkie en je eigen kringeetje te kijken. Dan wordt je jezelf bewust van fouten en dan pas kan je ook andere mensen op hun fouten wijzen". Wat voor fouten? Wat moet je veranderen? „Kijk, de wereld draaft op het ogenblik zichzelf voorbij. Ik zie overal ontzettende spleten. Noem maar op, carrière maken- outdroppen, rijk-arm, gezag- onderdrukking. Maar de „fuckin'" kwestie is dat de mensen zelf niet zien waar ze staan. Omdat ze aan één van de extreme kanten zitten en geen afstand kunnen nemen. Daarom is het nodig dat er zoiets als een innerlijke revolutie komt Dat ze leren te relativeren. Ik doe dat bijvoorbeeld door te parodiëren. De zaken veel kleiner of veel groter voorstellen dan ze in werkelijkheid zijn. Het is mijn poging om tot een betere werkelijkheid te komen". Lukt dat? „Ik doe zelf maar erg weinig. Maar ik zie toch ook wel enkele positieve tendensen. Neem bijvoorbeeld die groupes-sien Met de GTO's (Girls Together Outrangeously) heb ik een document van een nieuwe mentaliteit proberen te maken. De elpee die ik met ze heb opgenomen laat zien dat je ook gelukkig kunt zijn zonder je eigen auto, je éigen wasmachine, je eigen televisie, je eigen fatsoenlijk vent. Niet dat ik nu direct wil beweren dat dit het ware levensgeluk is. Er zit namelijk ook een behoorlijk brok tragiek in ,die meiden. Maar dat komt omdat ze door alle Amerikaanse maagden in een hoek getrapt worden. De strijd is vaak ongelijk. Die groupies hebben me later trouwens een enorme afknapper bezorgd. Na die elpee dachten ze namelijk ineens dat ze sterren waren en wilden ze ook hun eigen auto, hun eigen huis, etc. Ook zij konden toen opeens geen afstand meer nemen, omdat ze vergiftigd waren door eigenwaan. Zodra je gaat denken dat je de vuilnisbak ontgroeid bent zit het scheef". Amerika? „Politisering is de nieuwe mode. Ze hebben gezien dat ze met flower power ook weinig bereiken. Nu willen ze actie. De straat op. De macht met dezelfde wapens bestrijden. Jammer en gevaarlijk. Je ..bokst namelyk tegen een muur die veel dikker is dan jouw vuist kan breken. De politie, de economie, de politici zijn zo ontzettend sterk dat je niks anders dan je eigen ondergang kunt bereiken door er wilt tegen te gaan trappen. Wat heb je aan strijd? Je moet gewoon eerst jezelf bevrijden door een innerlijke revolutie. Dan leer je ook van de mensen te houden. Dan pas kun je ook een stuk milder en veel zinvoller gaan verbeteren". HET botert allemaal niet zo best meer in kabouterland. De berichten die de Oude Wereld de laatste tijd nog bereiken duiden op onderlinge naijver en verslapping. Nu zal iedereen meteen zeggen dat je bij elk initiatief na een poosje een inzinking krijgt. In zo'n geval vindt dan selectie plaats en blijven alleen de echte (kabouters) over. Behalve de slechte berichten (voornamelijk afkomstig van het departement van financiën en hulpverlening en gericht tegen de Amsterdamse Kabouterkrant die er met de centen vandoor schijnt te zijn) is er ook nog het feit dat steeds meer kabouterkrantjes verdwijnen of althans lange tijd niet meer verschenen zijn. Van het gebrek aan verdere actie reppen we nu nog niet eens. De meest recente anti-reclame is gekomen van de elpee Kabouter Chrismas. Eind juni verleende de interdepartementale raadsvergade ring toestemming aan Nico Denhoorn een langspeler met Oranje Vrijstaatliedjes te maken. In november kwam deze Nico met een plaat die hij door Negram liet persen en distribueren. Op de hoes stond o.a. te lezen: „De Oranje Vrijstaat kampt met het probleem zich een plaats te verwerven temidden van de gesettelde kliekjeswereld". Een verdachte uitspraak nietwaar. Eén van de doelstellingen van de kabouters wees er immers op dat die kliekjeswereld afgezworen was en Oud en Onbelangrijk genoemd moest worden. Centraal moest het alternatief, de Oranje Vrijstaat dus, staan en de Oude wereld mocht proberen zich een plaatsje daarin te verwerven. Niet andersom. In de Amsterdamse Kabouterkrant werd dan ook geprotesteerd tegen de commerciële inkapselingsmethoden van Nico Denhoorn „De plaat bevat op de eerste plaats alleen maar slijmerige protestliedjes in de ouderwetse stijl van Boudewijn de Groot en wordt op de tweede plaats door de Oude wereld zelf verkocht", werd er gezegd (terecht o.i.). Nico Denhoorn verweerde zich door te zeggen, dat wanneer kabouters niet meer vrij waren op hun eigen manier hun ideeën aan de man te brengen de Oranje Vrijstaat meer op een Oranje Rechtstaat leek (ook terecht o.i.). VOOR degenen die vandaag de omslag van de krant hebben overgeslagen zij hier nog even vermeld dat dit een rubriek VAN en voor jongeren is. Vooral op dat van even de nadruk. Telefoontjes, brieven, tips zijn altijd zeer welkom. Het feit dat hieronder de naam van een eindredacteur vermeld staat wil nog niet zeggen dat hij alleen weet waarover jongeren graag geïnformeerd willen worden. Dat weer je zelf het beste. Laat wat horen als je even tijd of zin hebt. In de toekomst willen wij op deze pagina ook een rubriekje openen waarin uitgaansmogelijkheden voor jpngeren in het weekend vermeld staan. Van onze kant zal daarvoor met verschillende mensen cohtact worden opgenomen. Maar allicht dat we wel een jongerencentrum, trefpunt, soos of club vergeten. Wie dus ergens iets aardigs organiseert en dat wil laten weten aan meer mensen moet even een seintje geven. eindredactie hans maas AMSTERDAM De Interkerke- Adventsactie voor Latijns- I Amerika gaat in de komende we- 1 «e» tot en met Kerstmis - zoals dat m vaktermen heet - op volle toe ten draaien. Om precies te zijn: de I «periode ligt tussen 14 en 26 I «ecember. Vorig jaar bracht de I Let,s'e interkerkelijke actie voor rim-Amerika („Solidaridad") num anderhalf miljoen gulden op. »'„aar Il00Pt men over de twee Wijoen heen te komen. I m a j z?uden het bij deze korte In o g kunnen laten, de lezer l™5 even het gironummer laten IS en- verder de plaatselijke ac- |m„°™ePtes in parochies en ge- IEn veel succes toewensen. Ihet is al zo'n oud liedje Inffï adventsactie. Een I sl t .voor d'e arme. haveloze - Imorii n'et revolutionaire - Zuida- Setjes en we kunnen de lkf.„ weer *n alle vrede dek- I*ant ziel en zaligheid zijn L. r't klinkt ouderwets, daar loep anno immers niet I >wl msie aankomen, zal menigeen I öi7D Inderdaad, dat is zo, maar Ir.1 mentaliteit ten opzichte van ISlrl meiika' e" de hele derde I 's voor een zeer groot deel Jl 20ouderwets- Dat wil zeggen °m ni6t t6 Zegge" lui^rf" we eens een greep doen llanrto- Projecten in verschillende l'oor in-'j80 ^uid"Amerika, waar- P'Jdragen worden gevraagd: lU'pr" voor vskbondsleiders in Iteobpk Bolrvia; kadervorming ■- en°eve van de organisatie van l&teïli". Pscentra Midden- Fan vn' .cursussen voor leidsters I nen i?m£scentra voor volwasse- I institn,,. umbia; bijdrage aan het vrouw .voor de promotie van de I s;str|m In Mexico; vormingspro- I VeneziiBi yoor vakbondsleiders in I bevolk-: orbeid onder marginale I bijdtar sgroepen in Uruguay: lichtütsf„ ~an ..Testimonio", tijd- Guatemala; centrum voor de training van sociale leiders in Peru en Bolivia. Kijk, dat zijn heel andere din gen dan een motorboot voor de ene missionaris en een landrover voor de andere, of een ziekenhuisinstal latie ergens in een oerwoud. Dat zijn n.l. concrete zaken, je weet waar je je geld aan geeft, nieu- waar? Maar zulke vage dingen als vormingscentra en kadervorming, daar kan van alles achter zitten. Misschien wel propaganda voor re volutie. Om dan maar meteen de spijker op zijn kop te slaan: inder daad, misschien wel propaganda voor revolutie. En wat heb je daar als kerk mee te maken? Zeer veel. Hoe vreemd het velen ongetwijfeld in de oren mag klinken: de pro motie van de vrouw in Mexico en cursussen voor vakbondsleiders in Bolivia zijn zaken waar de kerken veel mee te maken hebben. We gaan er maar van uit dat men ongeveer bekend is met de situatie in de meeste Zuidamerikaanse lan den: grote onderontwikkelde en doodarme massa's; kleine groepjes rijken, die de economische macht hebben, en militaire dictaturen maken in de meeste van de twin tig Zuidamerikaanse landen de dienst uit. Steeds meer christenen in de rijke wereld raken ervan over tuigd dat hun kerk met haar eeu wenoude boodschap van vrede en gerechtigheid een taak heeft bij de bestrijding van het massale on recht dat daar bestaat. De vraag is nu vooral: hoe bestrijd je dat on recht? De leidende gedachte achter al die vage projecten van de advents actie is meteen een antwoord op deze vraag: we moeten de mensen zichzelf bewust maken van de si tuatie in hun samenleving en van de mogelijkheden om daar veran dering in te brengen. Een zaak van zogeheten mentaliteitsverandering dus. Een voorbeeld van hoe dat in Latijns-Amerika met succes zou kunnen gebeuren is de methode die prof. P. Freire met name in Brazilië en Chili heeft gebruikt voor het leren lezen en schrijven (zie hiernaast). Voor het werk aan die mentali teitsverandering - waaronder juist die cursussen voor vakbondsleiders en die vormingscentra vallen - heeft de Nederlandse regering maar weinig ontwikkelingsgeld over. Het is gebleken dat Neder land wel ontwikkelingshulp ver leent als er scholen gebouwd moe ten worden e.d. Maar daarbij gaat het om kennisoverdracht, wat iets anders is dan het sleutelen aan de mentaliteit, d.i. de denkwereld, van een hele massa. Mr. J. van Gennip, directeur van het Centraal Missie Commissariaat, vindt, zo schrijft het blad Bij EEN, dat Latijns-Amerika stiefmoeder lijk behandeld wordt vergeleken bij de bedragen die ops land aan Indonesië en een aantal Afrikaanse landen geeft. Latijns-Amerika komt er trouwens over het alge meen bekaaid af. Alleen West- Duitsland verleent veel ontwikke lingshulp aan dit continent en dan natuurlijk de Verenigde Staten. Maar omdat de resultaten in de ogen van de (ondernemers in de) VS tegenvallen, is die hulp al flink verminderd. De kerken in Nederland hopen dit jaar met twee tot twee en een half miljoen gulden enkele van de gaten in de hulp aan Latijns-Ame rika te stoppen. eindredactie jan landman PROF. P. FREIRE WEINIGEN zullen er ooit bij stilgestaan hebben, dat het zo vertrouwde „Aap, noot mies" iets te maken heeft met mentale re volutie en met het uitbannen van armoede en honger. Prof. Paulo Freire, die jarenlang gewerkt heeft voor de miljoenen analfabe ten in Latijns-Amerika, is ervan overtuigd dat beide zaken alles met elkaar te maken hebben. Prof. Freire is professor geweest aan de universiteit van Recife in Noordoost-Brazilië. In 1964 werd hij door het rechtse regime dat toen aan de macht kwam gevan gen gezet. Later ging hij in Chili werken. Momenteel werkt hij voor de Wereldraad van Kerken in de sector opvoeding (educa tie), zijn vakgebied. Freire keerde zich tegen het traditionele onderwijssysteem uit Europa en de VS, waarbij de „lege" hoofden van de leerlingen volgegoten worden met de ken nis van de ouderen. Dat betekent dat het hele maatschappij- en cultuurbeeld van de ouderen door de leerlingen klakkeloos wordt overgenomen. In Nederland is hier al heel wat over te doen, maar in de Zuidamerikaanse lan den zijn de gevolgen helemaal funest. Want, aldus prof. Freire, wat leert men zo de grote arme massa's anders dan dat hun armoede altijd zo geweest is en DUS altijd zo zal blijven. Ze leren zich schikken, worden lus teloos en fatalistisch gemaakt. De kerk heeft daar haar ook uit onze geschiedenis bekende rol in gespeeld. Als men nu over mentaliteits verandering bij de arme massa's in Zuid-Ameriba spreekt, dan be doelt men deze fatalistische kijk op het eigen armzalige lot te veranderen. In Zuid-Amerika spreekt men van „conscientizaci- on": de bewustwording van de onderdrukte massa's van hun lot. Het onderwijssysteem van Prof Freire uitleggen zou hier teveel ruimte kosten, maar het komt erop neer dat de woordjes al bij de eerste lessen (het gaat hier met name ook om de vol wassen analfabeten) gekozen zijn nit de dagelijkse omgeving en praktijk van de mensen, zoals huis, arbeid, voedsel enz. De on derwijzer (gespreksleider) haakt op deze woorden telkens in, er moeten dan discussies komen, waarbij dieper op die woorden wordt ingegaan, wat niet moeilijk is, want het gaat om de directe omgeving van de mensen. Hierbij worden ze echter ook gedwongen door te denken op hun eigen omgeving, hun situatie, hun lot. De mensen worden op deze wijze politiek en maatschappelijk bewuster. De lijn naar vakbon den, politieke oppositie en om wentelingen is dan niet zo moei lijk meer te trekken. Begrijpelijk dat prof. Freire in een Brazili aanse cel terecht kwam. Deze methode van leren lezen en schrijven van prof. Freire is uiteraard niet de enige methode om de gewenste mentaliteitsver. andering onder de Latijns-Ameri kaanse massa's te bewerkstelli gen. Maar het is een van die dingen die de kerken in Neder land bedoeld hebben met hun adventsactie 1970: Solidaridad. Het motto voor die actie is ont leend aan een uitspraak van de Braziliaanse bisschop Helder Ca- mara: bevordering van een mens waardig bestaan. J.L. (Geraadpleegd „Bijeen", dec. '70) Het gebeurt niet zelden, dat mensen die met nadruk iets willen bestrijden, dat zij als negatief be schouwen, in dezelfde fout vervallen die zij bestrijden. Dat gebeurt zelfs zo dikwijls dat we er niet een be treurenswaardige en toevallige uit zondering, maar eerder een regel in moeten zien. Het is niet moeilijk die regel aan een voorbeeld toe te lichten. Mensen die uitgesproken anti-revolu tionair zijn of anti-dogmatisch zijn, komen gemakkelijk tot een autoritair of dogmatisch optreden. Wie het ge weld wil bestrijden, laat zich gemak kelijk verleiden tot een vorm van geweld. Hij hoopt dan weliswaar dat dit een heel ander soort van geweld is, dat het het laatste geweld is, dat aan alle geweld een einde zal maken, maar intussen zit hij midden in het geweid. Als we autoriteit met autori teit, dogma met dogma en geweld met geweld bestrijden, dragen we bij tot de instandhouding van wat we be strijden Maar het is evenmin moeilijk aan een voorbeeld toe te lichten dat de regel onzin is. Het is eenvoudig niet waar dat iemand die tandbederf, tu berculose, luchtvervuiling of een an der ongerief bestrijdt, door zijn op treden zonder meer meewerkt aan de instandhouding daarvan. Het voor beeld is duidelijk genoeg en lijkt dus de regel in zijn algemeenheid te weerleggen. Maar het eerste voor beeld houdt zijn waarde. Er zijn din gen die door een anti-houding eerder gecultiveerd dan bestreden worden. Dat houdt ook in dat hetgeen be streden wordt, niet zonder meer ne gatief gewaardeerd behoeft te wor den. Bij tandbederf etc. liggen de zaken duidelijk; het euvel is te om schrijven, er is een middel tegen te vinden en niemand zal het positief waarderen. Van een anti-howding is hier eigenlijk ook geen sprake. Wij treffen die alleen aan tegenover din gen die eventueel als begerenswaar dig en goed gekozen kunnen worden en waarvan de inhoud dus minof meer door onze houding bepaald lijkt te worden. We zijn uiteraard tegen tandbederf en allerlei ellende, maar in meer eigenlijke zin zijn we alleen „tegen" iets, als het ook mogelijk is er „voor" te zijn en als blijkt dat anderen er inderdaad ook voor zijn. De anti-houding is een concurrentie- houding. En op dit gebied geloof ik, dat de regel aardig opgaat. De na drukkelijke pro-houding is verwant met de nadrukkelijke anti-houding. Door de nadrukkelijkheid kan men zich iets toëigenen en zich iets nega- zieh iets toeëigenen en zich iets nega- mand die onbenullig of lauw is en die niet nadrukkelijk kiest, ver schoond blijft. De anti-autoritaire wordt autoritair. Als het onjuist is autoritair te zijn, ts het beter ten opzichte van autoritair gedrag lauw te blijven dan er met zo'n grote na druk stelling tegen te kiezen dat men zelf autoritair wordt. Lauwheid en onbenulligheid zijn trouwens eigen schappen die te weinig positief ge waardeerd worden; zonder deze ei genschappen is de veelgeprezen de mocratie niet goed denkbaar. De vraag is: als iemand die nadruk kelijk anti-autoritair is, in autoritair gezag blijkt te vervallen, is dat dan een vervelende bijkomstigheid of is het opzet? Nu is het moeilijk te ge loven in telkens weer terugkerende toevalligheden; opzet is waarschijn lijker De anti-autoritaire mens die van zijn anti-houding een levens kwestie maakt, is niet tegen autori teit, maar tegen autoriteit van an deren. De anti-houding is een con currentiestrijd waarin beide partijen hetzelfde nastreven. Anti-autoritaire figuren worden geïnspireerd door na ijver. Dat is een boude bewering die moeilijk te bewijzen valt. Het is dui delijk dat „tegen" een dubbelzinnig woord is. En „anti" betekent nauwe lijks „tegen'Het is een Grieks voor zetsel waarbij het woordenboek als mogelijkheden opgeeft „tegenover, in het gezicht van, opwegend tegen, in ruil voor, ter verdediging van, bij wijze van, terwille van, in verge lijking met". Ongeveer dezelfde betekenissen vinden we in een Latijns woordenboek onder „pro". De anti houding is niet ondubbelzinnig „tegen", maar „concurrerend metf'. Volgens de bijbelse gegevens is dan ook de anti-christ niet een figuur die een bijzonder grote afkeer heeft van alles wal met Christus te maken heeft, maar iemand die in zijn plaats Christus wil zijn, die de ware Chris tus van zijn plaats wil verdringen. Die plaats geldt dus niet als ver werpelijk, maar juist als zeer bege renswaardig. Wat hoe dan ook aantrekkelijk of fasrinerena is, kan niet met nadruk worden bestreden zonder dat het zich aan de bestrijder aandient als be gerenswaardig. Als autoriteit, dogma of geweid onder een machtig taboe vallen, worden zij in hun archaïsche aantrekkelijkheid geconserveerd en bevestigd De conclusie zou kunnen zijn, dat sommige dingen waar we een hekel aan hebben, het best bestreden kunnen worden vanuit een lauwe houding. Die methode is dl heel lang bekend onder de naam van „doodzwijgen". Daar zijn allerlei bezwaren tegen aan te voeren, niet dat zij inefficiënt zou zijn.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1970 | | pagina 25