Frank Zappa ziet spleten
pan
iju
Waar actie is
Adventsactie van kerken:
strijd tegen groot onrecht
ANTI
wij
nu
BTff
kerk'
Aap, noot,
Mies en
armoede
Haal eerst de balk uit
je eigen oog, en dan de
heipaal bij een ander
TER
jongeren
pagina
of 24.75
eging:
voor meisjes!
Huilen met de puntmuts op
SOLIDARIDAD
INTERKERKELIJKE
ADVENTSAKTIE
Y00R
LATIJNS AMERIKA
Giro 1804444 Den Haag
riH
2 rü 72.50
50 gld. per stuk
nka' PANTALON
'0 gld. per stuk
Tot Kerstmis
op de toegestane
AVONDEN
GEOPEND!
WERK
nodig. En persoonlijke
iw met hart voor haar
ie leerlingen al gauw.
leging heb gekozen I"
e verpleegstersflat.
t Mavo-diploma kun-
beginnen metf405,67
bewassing. Daarvoor
er de meest gunstige
ming Met een eigen
het centrum van Den
iertje fietsen.
?NS
erpleegkundige ook
leent -t ziekenhuis
3. Vrau nu inlbchtin-
begint met de pré-
ip'oma A kunnen in
alen
telefoontje of
zaken van ons
'.an ook. Maak
f ZIEKENHUIS
's-Hertogen-
oestel 149.
FRANK ZAPPA is een jongen die boordevol inside-
informatie zit over pop, platen, underground, revolu
tie, kortom, die erg veel weet van De Sien (met name
de Amerikaanse). Frank Zappa is ook een figuur die
zelf veel invloed op die Sien gehad heeft. Frank
Zappa is bovendien iemand die niet elke dag in Ne
derland is. Een praatje met zo'n jongen is dus nooit
weg als hij toevallig toch hier is.
Deze week kwamen Zappa en zijn nieuwe Moeders
een voorproefje geven van „200 Motels", een opera
die eigenlijk al lang in première had moeten gaan.
In Amsterdam deed Zappa uit de doeken waarom er
enige vertraging in de productie is opgetreden. Hij
deed trouwens nog meer uit de doeken. Daarvan ver
slag op de eerste Wij-NU. Een kretologisch verhaal
van de grootste Freak-Out Aller Tijden, de zonderlinge
volksmenner' en de spirituele en uitermate muzikale
parodist.
HET verhaal van Zappa's
zonderlinge loopbaan (als je dat
woord in zijn geval mag gebruiken)
is vaak verteld. In het kort komt
het hierop neer dat hij tussen de
vuilnisbakken geboren werd, tussen
de vuilnisbakken opgroeide, op een
gegeven moment platen en films
over die vuilnisbakken ging maken
I en uiteindelijk ontdekte dat de
wereld één grote vuilnisbak is. Hoe
zit het met die 200 Motels? „Het
j idee is al oud, maar ik ben nog niet
verder gekomen dan enkele
repetities en opvoeringen van kleine
gedeelten. Met mister Edo de Waart
had ik de partituren doorgenomen
om tot een opvoering in Nederland
te komen. Maar het bleek niet
mogelijk om 200 musici bij elkaar te
krijgen. Alles wordt nu op een film
van twee uur gezet die, hoop ik,
volgend jaar november klaar zal
zijn. Veertig minuten heb ik al
klaar, maar op het ogenblik zitten
we een beetje in de financiële
puree. Vandaar ook dat ik weer wat
optredens moet doen". En je eigen
platenmaatschappij Straight dan?
Levert die niks op? „De hele
platenbizz in Amerika heeft het op
I het ogenblik moeilijk. Dat komt
I omdat er eigenlijk geen echte
modesound meer is die lekker
verkoopt. Daar hebben vooral de
grote jongens onder te lijden. Dat
betekent namelijk dat zij opnamen
l moeten maken met betere, maar
niet-commerciële groepen. Gevolg is
dat de kids niet meer weten wat nu
nog betrouwbare labels zijn",
j Frank Zappa treedt momenteel met
I zijn nieuwe Mothers op. Vooral de
I beide ex-Turtles Mark en Howie
spelen hierin een belangrijke
I cabaretteske rol. Inmiddels gaan er
I echter geruchten dat deze
I samenstelling ook al weer op
springen staat. Vooral Mark en
Howie schijnen tegen de zin van
I Zappa nogal moeilijk te doen. Zij
I verzetten zich tegen het verbod van
manager Cohen om op het toneel
hasj te roken of alcohol te drinken,
Hoe zit dat?
„Wij maken altijd één keer in de
week ruzie. Dat is vaste prik. Goed
voor de „spirit" van de groep. Die
ruzies gaan altijd over uiterlijke
dingen, niet over de muziek en zo.
Wat dat laatste betreft zijn we ons
nog steeds aan het ontwikkelen.
Tevreden?"
Wat is een Freak-Out?
„Out-Freaken is een proces waarbij
een individu ouderwetse denk-, leef-,
en kleedwijzen loslaat, om de
relatie tot zijn onmiddelijke
omgeving en zijn sociale structuur
vorm te geven. Zo heb ik het eens
geformuleerd. Ik bedoel eigenlijk
dat je moet ontdekken dat we op
het verkeerde spoor zitten en dat
het nodig is dat je daar wat aan
doet. Gewoon door wat meer in je
eigen ikkie en je eigen kringeetje te
kijken. Dan wordt je jezelf bewust
van fouten en dan pas kan je ook
andere mensen op hun fouten
wijzen".
Wat voor fouten? Wat moet je
veranderen?
„Kijk, de wereld draaft op het
ogenblik zichzelf voorbij. Ik zie
overal ontzettende spleten. Noem
maar op, carrière maken-
outdroppen, rijk-arm, gezag-
onderdrukking. Maar de „fuckin'"
kwestie is dat de mensen zelf niet
zien waar ze staan. Omdat ze aan
één van de extreme kanten zitten en
geen afstand kunnen nemen.
Daarom is het nodig dat er zoiets als
een innerlijke revolutie komt Dat
ze leren te relativeren. Ik doe dat
bijvoorbeeld door te parodiëren. De
zaken veel kleiner of veel groter
voorstellen dan ze in werkelijkheid
zijn. Het is mijn poging om tot een
betere werkelijkheid te komen".
Lukt dat?
„Ik doe zelf maar erg weinig. Maar
ik zie toch ook wel enkele positieve
tendensen. Neem bijvoorbeeld
die groupes-sien Met de GTO's
(Girls Together Outrangeously) heb
ik een document van een nieuwe
mentaliteit proberen te maken. De
elpee die ik met ze heb opgenomen
laat zien dat je ook gelukkig kunt
zijn zonder je eigen auto, je éigen
wasmachine, je eigen televisie, je
eigen fatsoenlijk vent. Niet dat ik
nu direct wil beweren dat dit het
ware levensgeluk is. Er zit namelijk
ook een behoorlijk brok tragiek in
,die meiden. Maar dat komt omdat ze
door alle Amerikaanse maagden in
een hoek getrapt worden. De strijd
is vaak ongelijk.
Die groupies hebben me later
trouwens een enorme afknapper
bezorgd. Na die elpee dachten ze
namelijk ineens dat ze sterren
waren en wilden ze ook hun eigen
auto, hun eigen huis, etc. Ook zij
konden toen opeens geen afstand
meer nemen, omdat ze vergiftigd
waren door eigenwaan. Zodra je
gaat denken dat je de vuilnisbak
ontgroeid bent zit het scheef".
Amerika?
„Politisering is de nieuwe mode. Ze
hebben gezien dat ze met flower
power ook weinig bereiken. Nu
willen ze actie. De straat op. De
macht met dezelfde wapens
bestrijden. Jammer en gevaarlijk. Je
..bokst namelyk tegen een muur die
veel dikker is dan jouw vuist kan
breken. De politie, de economie, de
politici zijn zo ontzettend sterk dat
je niks anders dan je eigen
ondergang kunt bereiken door er
wilt tegen te gaan trappen. Wat heb
je aan strijd? Je moet gewoon eerst
jezelf bevrijden door een innerlijke
revolutie. Dan leer je ook van de
mensen te houden. Dan pas kun je
ook een stuk milder en veel
zinvoller gaan verbeteren".
HET botert allemaal niet zo best
meer in kabouterland. De berichten
die de Oude Wereld de laatste tijd
nog bereiken duiden op onderlinge
naijver en verslapping. Nu zal
iedereen meteen zeggen dat je bij
elk initiatief na een poosje een
inzinking krijgt. In zo'n geval vindt
dan selectie plaats en blijven alleen
de echte (kabouters) over. Behalve
de slechte berichten (voornamelijk
afkomstig van het departement van
financiën en hulpverlening en
gericht tegen de Amsterdamse
Kabouterkrant die er met de centen
vandoor schijnt te zijn) is er ook
nog het feit dat steeds meer
kabouterkrantjes verdwijnen of
althans lange tijd niet meer
verschenen zijn. Van het gebrek aan
verdere actie reppen we nu nog niet
eens.
De meest recente anti-reclame is
gekomen van de elpee Kabouter
Chrismas. Eind juni verleende de
interdepartementale raadsvergade
ring toestemming aan Nico
Denhoorn een langspeler met Oranje
Vrijstaatliedjes te maken. In
november kwam deze Nico met een
plaat die hij door Negram liet
persen en distribueren. Op de hoes
stond o.a. te lezen: „De Oranje
Vrijstaat kampt met het probleem
zich een plaats te verwerven
temidden van de gesettelde
kliekjeswereld". Een verdachte
uitspraak nietwaar. Eén van de
doelstellingen van de kabouters
wees er immers op dat die
kliekjeswereld afgezworen was en
Oud en Onbelangrijk genoemd
moest worden. Centraal moest het
alternatief, de Oranje Vrijstaat dus,
staan en de Oude wereld mocht
proberen zich een plaatsje daarin te
verwerven. Niet andersom. In de
Amsterdamse Kabouterkrant werd
dan ook geprotesteerd tegen de
commerciële inkapselingsmethoden
van Nico Denhoorn „De plaat bevat
op de eerste plaats alleen maar
slijmerige protestliedjes in de
ouderwetse stijl van Boudewijn de
Groot en wordt op de tweede plaats
door de Oude wereld zelf verkocht",
werd er gezegd (terecht o.i.). Nico
Denhoorn verweerde zich door te
zeggen, dat wanneer kabouters niet
meer vrij waren op hun eigen
manier hun ideeën aan de man te
brengen de Oranje Vrijstaat meer
op een Oranje Rechtstaat leek (ook
terecht o.i.).
VOOR degenen die vandaag de
omslag van de krant hebben
overgeslagen zij hier nog even
vermeld dat dit een rubriek VAN
en voor jongeren is. Vooral op dat
van even de nadruk. Telefoontjes,
brieven, tips zijn altijd zeer
welkom. Het feit dat hieronder de
naam van een eindredacteur
vermeld staat wil nog niet zeggen
dat hij alleen weet waarover
jongeren graag geïnformeerd willen
worden. Dat weer je zelf het beste.
Laat wat horen als je even tijd of
zin hebt.
In de toekomst willen wij op deze
pagina ook een rubriekje openen
waarin uitgaansmogelijkheden voor
jpngeren in het weekend vermeld
staan. Van onze kant zal daarvoor
met verschillende mensen cohtact
worden opgenomen. Maar allicht dat
we wel een jongerencentrum,
trefpunt, soos of club vergeten. Wie
dus ergens iets aardigs organiseert
en dat wil laten weten aan meer
mensen moet even een seintje
geven.
eindredactie
hans maas
AMSTERDAM De Interkerke-
Adventsactie voor Latijns-
I Amerika gaat in de komende we-
1 «e» tot en met Kerstmis - zoals dat
m vaktermen heet - op volle toe
ten draaien. Om precies te zijn: de
I «periode ligt tussen 14 en 26
I «ecember. Vorig jaar bracht de
I Let,s'e interkerkelijke actie voor
rim-Amerika („Solidaridad")
num anderhalf miljoen gulden op.
»'„aar Il00Pt men over de twee
Wijoen heen te komen.
I m a j z?uden het bij deze korte
In o g kunnen laten, de lezer
l™5 even het gironummer laten
IS en- verder de plaatselijke ac-
|m„°™ePtes in parochies en ge-
IEn veel succes toewensen.
Ihet is al zo'n oud liedje
Inffï adventsactie. Een
I sl t .voor d'e arme. haveloze -
Imorii n'et revolutionaire - Zuida-
Setjes en we kunnen de
lkf.„ weer *n alle vrede dek-
I*ant ziel en zaligheid zijn
L. r't klinkt ouderwets, daar
loep anno immers niet
I >wl msie aankomen, zal menigeen
I öi7D Inderdaad, dat is zo, maar
Ir.1 mentaliteit ten opzichte van
ISlrl meiika' e" de hele derde
I 's voor een zeer groot deel
Jl 20ouderwets- Dat wil zeggen
°m ni6t t6 Zegge"
lui^rf" we eens een greep doen
llanrto- Projecten in verschillende
l'oor in-'j80 ^uid"Amerika, waar-
P'Jdragen worden gevraagd:
lU'pr" voor vskbondsleiders in
Iteobpk Bolrvia; kadervorming
■- en°eve van de organisatie van
l&teïli". Pscentra Midden-
Fan vn' .cursussen voor leidsters
I nen i?m£scentra voor volwasse-
I institn,,. umbia; bijdrage aan het
vrouw .voor de promotie van de
I s;str|m In Mexico; vormingspro-
I VeneziiBi yoor vakbondsleiders in
I bevolk-: orbeid onder marginale
I bijdtar sgroepen in Uruguay:
lichtütsf„ ~an ..Testimonio", tijd-
Guatemala; centrum voor
de training van sociale leiders in
Peru en Bolivia.
Kijk, dat zijn heel andere din
gen dan een motorboot voor de ene
missionaris en een landrover voor
de andere, of een ziekenhuisinstal
latie ergens in een oerwoud. Dat
zijn n.l. concrete zaken, je weet
waar je je geld aan geeft, nieu-
waar? Maar zulke vage dingen als
vormingscentra en kadervorming,
daar kan van alles achter zitten.
Misschien wel propaganda voor re
volutie. Om dan maar meteen de
spijker op zijn kop te slaan: inder
daad, misschien wel propaganda
voor revolutie. En wat heb je daar
als kerk mee te maken? Zeer veel.
Hoe vreemd het velen ongetwijfeld
in de oren mag klinken: de pro
motie van de vrouw in Mexico en
cursussen voor vakbondsleiders in
Bolivia zijn zaken waar de kerken
veel mee te maken hebben.
We gaan er maar van uit dat men
ongeveer bekend is met de situatie
in de meeste Zuidamerikaanse lan
den: grote onderontwikkelde en
doodarme massa's; kleine groepjes
rijken, die de economische macht
hebben, en militaire dictaturen
maken in de meeste van de twin
tig Zuidamerikaanse landen de
dienst uit.
Steeds meer christenen in de
rijke wereld raken ervan over
tuigd dat hun kerk met haar eeu
wenoude boodschap van vrede en
gerechtigheid een taak heeft bij de
bestrijding van het massale on
recht dat daar bestaat. De vraag is
nu vooral: hoe bestrijd je dat on
recht?
De leidende gedachte achter al
die vage projecten van de advents
actie is meteen een antwoord op
deze vraag: we moeten de mensen
zichzelf bewust maken van de si
tuatie in hun samenleving en van
de mogelijkheden om daar veran
dering in te brengen. Een zaak van
zogeheten mentaliteitsverandering
dus. Een voorbeeld van hoe dat in
Latijns-Amerika met succes zou
kunnen gebeuren is de methode
die prof. P. Freire met name in
Brazilië en Chili heeft gebruikt
voor het leren lezen en schrijven
(zie hiernaast).
Voor het werk aan die mentali
teitsverandering - waaronder juist
die cursussen voor vakbondsleiders
en die vormingscentra vallen -
heeft de Nederlandse regering
maar weinig ontwikkelingsgeld
over. Het is gebleken dat Neder
land wel ontwikkelingshulp ver
leent als er scholen gebouwd moe
ten worden e.d. Maar daarbij gaat
het om kennisoverdracht, wat iets
anders is dan het sleutelen aan de
mentaliteit, d.i. de denkwereld,
van een hele massa.
Mr. J. van Gennip, directeur van
het Centraal Missie Commissariaat,
vindt, zo schrijft het blad Bij EEN,
dat Latijns-Amerika stiefmoeder
lijk behandeld wordt vergeleken
bij de bedragen die ops land aan
Indonesië en een aantal Afrikaanse
landen geeft. Latijns-Amerika
komt er trouwens over het alge
meen bekaaid af. Alleen West-
Duitsland verleent veel ontwikke
lingshulp aan dit continent en dan
natuurlijk de Verenigde Staten.
Maar omdat de resultaten in de
ogen van de (ondernemers in de)
VS tegenvallen, is die hulp al
flink verminderd.
De kerken in Nederland hopen
dit jaar met twee tot twee en een
half miljoen gulden enkele van de
gaten in de hulp aan Latijns-Ame
rika te stoppen.
eindredactie
jan landman
PROF. P. FREIRE
WEINIGEN zullen er ooit bij
stilgestaan hebben, dat het zo
vertrouwde „Aap, noot mies" iets
te maken heeft met mentale re
volutie en met het uitbannen van
armoede en honger. Prof. Paulo
Freire, die jarenlang gewerkt
heeft voor de miljoenen analfabe
ten in Latijns-Amerika, is ervan
overtuigd dat beide zaken alles
met elkaar te maken hebben.
Prof. Freire is professor geweest
aan de universiteit van Recife in
Noordoost-Brazilië. In 1964 werd
hij door het rechtse regime dat
toen aan de macht kwam gevan
gen gezet. Later ging hij in Chili
werken. Momenteel werkt hij
voor de Wereldraad van Kerken
in de sector opvoeding (educa
tie), zijn vakgebied.
Freire keerde zich tegen het
traditionele onderwijssysteem uit
Europa en de VS, waarbij de
„lege" hoofden van de leerlingen
volgegoten worden met de ken
nis van de ouderen. Dat betekent
dat het hele maatschappij- en
cultuurbeeld van de ouderen door
de leerlingen klakkeloos wordt
overgenomen. In Nederland is
hier al heel wat over te doen,
maar in de Zuidamerikaanse lan
den zijn de gevolgen helemaal
funest. Want, aldus prof. Freire,
wat leert men zo de grote
arme massa's anders dan dat
hun armoede altijd zo geweest is
en DUS altijd zo zal blijven. Ze
leren zich schikken, worden lus
teloos en fatalistisch gemaakt. De
kerk heeft daar haar ook uit
onze geschiedenis bekende rol
in gespeeld.
Als men nu over mentaliteits
verandering bij de arme massa's
in Zuid-Ameriba spreekt, dan be
doelt men deze fatalistische kijk
op het eigen armzalige lot te
veranderen. In Zuid-Amerika
spreekt men van „conscientizaci-
on": de bewustwording van de
onderdrukte massa's van hun lot.
Het onderwijssysteem van
Prof Freire uitleggen zou hier
teveel ruimte kosten, maar het
komt erop neer dat de woordjes
al bij de eerste lessen (het gaat
hier met name ook om de vol
wassen analfabeten) gekozen zijn
nit de dagelijkse omgeving en
praktijk van de mensen, zoals
huis, arbeid, voedsel enz. De on
derwijzer (gespreksleider) haakt
op deze woorden telkens in, er
moeten dan discussies komen,
waarbij dieper op die woorden
wordt ingegaan, wat niet moeilijk
is, want het gaat om de directe
omgeving van de mensen. Hierbij
worden ze echter ook gedwongen
door te denken op hun eigen
omgeving, hun situatie, hun lot.
De mensen worden op deze
wijze politiek en maatschappelijk
bewuster. De lijn naar vakbon
den, politieke oppositie en om
wentelingen is dan niet zo moei
lijk meer te trekken. Begrijpelijk
dat prof. Freire in een Brazili
aanse cel terecht kwam.
Deze methode van leren lezen
en schrijven van prof. Freire is
uiteraard niet de enige methode
om de gewenste mentaliteitsver.
andering onder de Latijns-Ameri
kaanse massa's te bewerkstelli
gen. Maar het is een van die
dingen die de kerken in Neder
land bedoeld hebben met hun
adventsactie 1970: Solidaridad.
Het motto voor die actie is ont
leend aan een uitspraak van de
Braziliaanse bisschop Helder Ca-
mara: bevordering van een mens
waardig bestaan. J.L.
(Geraadpleegd „Bijeen", dec. '70)
Het gebeurt niet zelden, dat
mensen die met nadruk iets willen
bestrijden, dat zij als negatief be
schouwen, in dezelfde fout vervallen
die zij bestrijden. Dat gebeurt zelfs
zo dikwijls dat we er niet een be
treurenswaardige en toevallige uit
zondering, maar eerder een regel in
moeten zien. Het is niet moeilijk die
regel aan een voorbeeld toe te lichten.
Mensen die uitgesproken anti-revolu
tionair zijn of anti-dogmatisch zijn,
komen gemakkelijk tot een autoritair
of dogmatisch optreden. Wie het ge
weld wil bestrijden, laat zich gemak
kelijk verleiden tot een vorm van
geweld. Hij hoopt dan weliswaar dat
dit een heel ander soort van geweld
is, dat het het laatste geweld is, dat
aan alle geweld een einde zal maken,
maar intussen zit hij midden in het
geweid. Als we autoriteit met autori
teit, dogma met dogma en geweld met
geweld bestrijden, dragen we bij tot
de instandhouding van wat we be
strijden
Maar het is evenmin moeilijk aan
een voorbeeld toe te lichten dat de
regel onzin is. Het is eenvoudig niet
waar dat iemand die tandbederf, tu
berculose, luchtvervuiling of een an
der ongerief bestrijdt, door zijn op
treden zonder meer meewerkt aan
de instandhouding daarvan. Het voor
beeld is duidelijk genoeg en lijkt dus
de regel in zijn algemeenheid te
weerleggen. Maar het eerste voor
beeld houdt zijn waarde. Er zijn din
gen die door een anti-houding eerder
gecultiveerd dan bestreden worden.
Dat houdt ook in dat hetgeen be
streden wordt, niet zonder meer ne
gatief gewaardeerd behoeft te wor
den. Bij tandbederf etc. liggen de
zaken duidelijk; het euvel is te om
schrijven, er is een middel tegen te
vinden en niemand zal het positief
waarderen. Van een anti-howding is
hier eigenlijk ook geen sprake. Wij
treffen die alleen aan tegenover din
gen die eventueel als begerenswaar
dig en goed gekozen kunnen worden
en waarvan de inhoud dus minof
meer door onze houding bepaald lijkt
te worden. We zijn uiteraard tegen
tandbederf en allerlei ellende, maar
in meer eigenlijke zin zijn we alleen
„tegen" iets, als het ook mogelijk is
er „voor" te zijn en als blijkt dat
anderen er inderdaad ook voor zijn.
De anti-houding is een concurrentie-
houding. En op dit gebied geloof ik,
dat de regel aardig opgaat. De na
drukkelijke pro-houding is verwant
met de nadrukkelijke anti-houding.
Door de nadrukkelijkheid kan men
zich iets toëigenen en zich iets nega-
zieh iets toeëigenen en zich iets nega-
mand die onbenullig of lauw is en
die niet nadrukkelijk kiest, ver
schoond blijft. De anti-autoritaire
wordt autoritair. Als het onjuist is
autoritair te zijn, ts het beter ten
opzichte van autoritair gedrag lauw
te blijven dan er met zo'n grote na
druk stelling tegen te kiezen dat men
zelf autoritair wordt. Lauwheid en
onbenulligheid zijn trouwens eigen
schappen die te weinig positief ge
waardeerd worden; zonder deze ei
genschappen is de veelgeprezen de
mocratie niet goed denkbaar.
De vraag is: als iemand die nadruk
kelijk anti-autoritair is, in autoritair
gezag blijkt te vervallen, is dat dan
een vervelende bijkomstigheid of is
het opzet? Nu is het moeilijk te ge
loven in telkens weer terugkerende
toevalligheden; opzet is waarschijn
lijker De anti-autoritaire mens die
van zijn anti-houding een levens
kwestie maakt, is niet tegen autori
teit, maar tegen autoriteit van an
deren. De anti-houding is een con
currentiestrijd waarin beide partijen
hetzelfde nastreven. Anti-autoritaire
figuren worden geïnspireerd door na
ijver.
Dat is een boude bewering die
moeilijk te bewijzen valt. Het is dui
delijk dat „tegen" een dubbelzinnig
woord is. En „anti" betekent nauwe
lijks „tegen'Het is een Grieks voor
zetsel waarbij het woordenboek als
mogelijkheden opgeeft „tegenover,
in het gezicht van, opwegend tegen,
in ruil voor, ter verdediging van,
bij wijze van, terwille van, in verge
lijking met". Ongeveer dezelfde
betekenissen vinden we in een Latijns
woordenboek onder „pro". De anti
houding is niet ondubbelzinnig
„tegen", maar „concurrerend metf'.
Volgens de bijbelse gegevens is dan
ook de anti-christ niet een figuur die
een bijzonder grote afkeer heeft van
alles wal met Christus te maken
heeft, maar iemand die in zijn plaats
Christus wil zijn, die de ware Chris
tus van zijn plaats wil verdringen.
Die plaats geldt dus niet als ver
werpelijk, maar juist als zeer bege
renswaardig.
Wat hoe dan ook aantrekkelijk of
fasrinerena is, kan niet met nadruk
worden bestreden zonder dat het zich
aan de bestrijder aandient als be
gerenswaardig. Als autoriteit, dogma
of geweid onder een machtig taboe
vallen, worden zij in hun archaïsche
aantrekkelijkheid geconserveerd en
bevestigd De conclusie zou kunnen
zijn, dat sommige dingen waar we
een hekel aan hebben, het best
bestreden kunnen worden vanuit een
lauwe houding. Die methode is dl
heel lang bekend onder de naam
van „doodzwijgen". Daar zijn allerlei
bezwaren tegen aan te voeren, niet
dat zij inefficiënt zou zijn.