KVP, AR en
CHU op weg
naar grote
centrumpartij
NIXON DREIGT
HANOI WEER
AAN TE VALLEN
Anti-Firancoleuzen
m Spaanse steden
KIJK VERGELIJK
Bestuur
PZEM
F.van Lanschot
URGENTIEPROGRAM ONDERSTREEPTSAMEN UIT, SAMEN THUIS'
Als Noordvietnamese infiltratie toeneemt
"CALLEY
KREEG
OPDRACHT"
GEMOEDEREN VERHIT
binnenland
buitenland
TE GESCHEIDEN
EIGEN SFEER
OP DE VLAKTE
Toestemming
Werkloosheid
SALVADOR DALI"
TREKT ZEE VAN
BEZOEKERS
gers
My-Lai-proces
Voorlopig nog geen
verplichte
bromfietslielm
direct beschikbaar opzegtermi jn eerste inleg vanaf bijstortingen vanaf rente
5K%
papier*
oor uw pen
Op naar de chaos
ZATERDAG 12 DECEMBER 1970
t
SCHMELZER
fractievoorzitter KVP
VAN DER STEE
voorzitter KVP
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Vandaag gaat bij de drie grote confes
sionele partijen de vlag in top. Dan stellen KVP, AR en
CHU in afzonderlijke vergaderingen in_ Breda en Utrecht
het gemeenschappelijk urgentieprogram vast. Een gezamen
lijke geloofsbelijdenis die naast het eigen catechismusboekje
zal worden gehanteerd.
Hoe men het ook bekijktde fusietrein van de confessionele
partijen is dan weer een station gepasseerd. Op weg naar één grote
confessionele centrumpartij.
BIESHEUVEL
fractievoorzitter AR
VEERMAN
voorzitter AR
In een gestaag tempo gaat die
trein verder naar het eindstation,
dat waarschijnlijk al in 1975 zal
worden bereikt. Nu en dan zal wel
worden geprobeerd om wat af te
remmen, maar bij voorbaat staat
vast dat die pogingen vrij weinig
effect op het tempo zullen hebben.
De leiders van de drie partijen
koersen doelbewust op een steeds
nauwere samenwerking aan. Som
mige van hen hebben er eigenlijk
achteraf een beetje spijt van dat
zij de samenwerking niet wat
meer hebben „doorgedrukt" in
plaats van voorzichtig te manoeu
vreren.
Met wat meer hoog spel van de
politieke leiders een paar jaar ge
leden, was het station van zaterdag
waarschijnlijk al veel eerder ge
passeerd geweest. Maar de risico's
van dit hoog spel, van het over
donderen van de achterban, waren
te groot. De tijd was in 1968 nog
niet rijp om al te luid over een
grote christelijk-geïnspireerde
volkspartij te praten. Zoiets moet
eerst op een klein pitje worden
gezet, later kan het gas dan wat
hoger worden gedraaid. Temeer
was de tijd toen nog niet rijp,
omdat de grootste partij van de
drie, de KVP, toen met grote in
terne moeilijkheden had te kam
pen en eerst aan het eigen herstel
moest werken.
Van grote betekenis voor de
commune die KVP, AR en CHU in
de toekomst gaan stichten, blijft
de verklaring die de politieke lei
ders op 14 februari 1968 voor de
televisie hebben afgelegd.
Terwijl toen vertegenwoordigers
van de drie partijen steeds maar
op de samenwerking zaten te stu
deren, kwamen Schmelzer, Bies
heuvel en Mellema onverwacht
met hun verklaring van „samen
Uit, samen thuis". Dat wil zeggen:
alle drie samen aan een nieuwe
regering deelnemen, of samen er
buiten blijven. In de politieke
zendtijd van de KVP, liet Schmel
zer voor het eerst Biesheuvel en
Mellema opdraven. Schmelzer
sprak over „het verlangen naar
een hechte christen-democratische
samenwerking". Biesheuvel ver
klaarde: „Te vaak zijn we geschei
den opgetrokken, we gaan nu ons
leven beteren". Mellema was het
daarmee eens. Dit „samen uit, sa
men thuis" van de drie politieke
leiders wordt nu met de aanne
ming van het gemeenschappelijk
urgentieprogram door de drie par
tijen onderstreept. Het program
vormt het spoorboekje naar de ene
christelij k-geïnspireerde confessio
nele centrumpartij. Een hele
mondvol, maar dat moet ook wel,
want zo'n partij is niet met een
woordje te vangen.
De KVP, AR en CHU mogen
wel steeds van de daken van hun
partijbureaus schreeuwen dat die
nauwere samenwerkingtussen de
ze partijen de duidelijkheid in de
politiek bevordert, maar voorlopig
valt dat nog te bezien. Want er
zitten toch maar enorm verschil
lende vogels in deze partijen en
het is maar de vraag welke vogel
op welk moment het hoogste lied
zingt. Goed, de confessionele par
tijen hadden linker- en rechter
vleugels en zullen die altijd be
houden. Maar KVP, AR en CHU
hadden een heel eigen sfeer. Het
zal nog wel wat gebots geven, als
de verschillende mannetjes en ver
schillende sfeertjes in een pot
moeten worden gestopt.
Het gemeenschappelijk urgentie
program is er een bewijs van dat
MELLEMA
fractievoorzitter CHU
de uitkomst minder kan zijn dan
de som van de afzonderlijke delen.
Hoe meer mensen het ergens mee
eens moeten zijn, des te meer
moet de gemeenschappelijke noe
mer op de eigen wijsjes worden
afgestemd. Zo bezien, is het ge
meenschappelijk urgentieprogram
dat uiteindelijk uit de strijd is
gekomen niet eens zo'n slecht pro-
dukt. Het is begrijpelijk dat de
drie partijen met dit gemeenschap
pelijke program best te voorschijn
durven komen. Er wordt onom
wonden in gezegd dat voor de
uitbreiding van de collectieve
voorzieningen niet aan belasting
verhoging valt te ontkomen. Ge
steld wordt ook dat opvoering van
de woningnood, het milieubeheer,
het beleid voor bejaarden, gehan
dicapten en kleine zelfstandigen,
de ontwikkelingshulp en het on
derwijs in de komende jaren voor
rang moeten hebben in het rege
ringsbeleid.
Volgens het program zijn er zo
veel urgente zaken voor de ko
mende jaren, dat het duidelijker
zou zijn geweest als gezegd zou
worden wat de allerbelangrijkste
zaken tot 1975 zijn. Maar de drie
partijen houden zich graag wat
bewegingsvrijheid voor en daarom
blijven zij in sommige zaken lie
ver wat op de vlakte. Daarmee is
dan wel niet de politieke duide
lijkheid bevorderd, maar dat is
een andere zaak. Een grote cen
trumpartij is doelmatiger dan drie
steeds kleiner wordende partijen
van enigszins gelijkdenkenden,
VAN HULST
voorzitter CHU
maar voorlopig wint de doelmatig
heid het van de duidelijkheid.
Een goed voorbeeld van „water
bij de wijn doen" blijkt uit het
hoofdstuk over de staatkundige
vernieuwing, dat in het gemeen
schappelijk program veel slapper
en vager is dan bijvoorbeeld in het
KVP-program. De CHU moest te
vreden worden gesteld, maar KVP
en AR behouden zich de vrijheid
voor hun eigen zin door te drijven.
De behoudensgezinde „brave bor
sten" uit de CHU zullen in de
toekomst nog wel meer willen af
remmen. Maar als je steeds blijft
roepen dat je een „consequent-
vooruitstrevende" politiek wilt
voeren, zul je dat niet alleen door
een program maar ook door poli
tieke daden waar moeten maken
en op die daden komt het in de
politiek aan.
De vaststelling van het gemeen
schappelijk urgentieprogram zater
dag is een aardig showtje ter de
monstratie van de nauwere samen
werking. Meer waarde hoeft aan
die vergaderingen van zaterdag
niet te worden gehecht, want de
hele zaak is eigenlijk al in kannen
en kruiken.
Voor de drie partijen is het
zaterdag meer een kwestie van:
aannemen en wegwezen. Alleen
in het alleruiterste geval kan
er aan het urgentieprogram nóg
wat worden gesleuteld. Wie
weet, is de definitieve tekst al
bij de drukker Inspraak is
aardig, maar het moet niet te
veel meepraten worden.
WASHINGTON (Reuter/AFP). President Nixon heeft donder
dagavond Hanoi in krachtige bewoordingen gewaarschuwd dat hij de
bombardementen op militaire doelen en aanvoerlijnen in Noord-Viet-
nam zal laten hervatten als een militaire opbouw van de communis
ten de terugtrekking van Amerikaanse troepen uit het zuiden in
gevaar zou brengen.
Tijdens zijn eerste persconferentie in het Witte Huis sinds zeven maanden
herhaalde de Amerikaanse president met grote nadruk eerder gedane waar
schuwingen dat de Noordvietnamezen zelf krachtige tegenacties uitlokken
als zij blijven doorgaan ongewapende Amerikaanse verkenningsvliegtuigen
ten noorden van de gedemilitariseerde zone aan te vallen.
Nixon kondigde aan dat hij bereid
is een beperkt staakt-het-vuren in
acht te nemen tijdens Kerstmis,
Nieuwjaar en het Tet-nieuwjaar aan
het eind van januari. Hij verwierp
echter het idee van een uitgebreid
eenzijdig bestand door de Verenigde
Staten vanaf Kerstmis tot eind janu
ari omdat Noord-Vietnam een derge
lijk voorstel op voorhand al had
afgewezen.
Terugkerend naar de eventuele
hervatting van de bombardementen
zei Nixon onder meer: „Indien de
Noordvietnamese infiltratie en ge
vechtsactiviteit ondanks de terug
trekking van Amerikaanse troepen
gaat toenemen, zodanig dat de ach
terblijvende troepen in gevaar ko
men dan zal ik opdracht geven de
bombardementen op militaire doelen
in Noord-Vietnam, op aanvoerlijnen
vanuit het noorden naar het zuiden
en op militaire complexen te hervat
ten". En met grote nadruk: „Dat zal
mijn reactie zijn".
Op de vraag of de waarschuwing
over mogelijke nieuwe bombsrée-
menten betekende dat hij alle hoop
op de Parijse vredesbesprekingen
had opgegeven zei Nixon: „Zeer ze
ker niet. Zo lang er hoop is op
vooruitgang bijvoorbeeld ten aanzien
van de krijgsgevangenen zullen de
besprekingen worden voortgezet".
Overstappend op de economische
situatie in de VS zei Nixon dat de
fiscale en monetaire politiek van de
regering nu gericht is o<p expansie.
In antwoord op een vraag gaf hij te
kennen dat hij niet tevreden is over
de 4,9 procent werkloosheid die in
de Verenigde Staten heerst. Hij
voegde er echter aan toe dat het de
eerste keer is in de jaren zestig dat
het werkloosheidscijfer beneden de
5 procent is gekomen onder vredes-
omstandigheden.
schap bij de integratie is verweten,
in hoever de regering de rasseninte
gratie bij de woningbouw dacht te
bevorderen. De president antwoord
de hierop: „Alleen voor zover de
wet het eist".
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Ruim 41.000 be
zoekers hebben zich sinds 21 no
vember in het Rotterdamse museum
Boymans van Beuningen verdrongen
voor de bizarre schilderijen, objec
ten en juwelen van de Spaanse kun
stenaar Salvador Dali. Volgens de
organisatoren een absoluut record.
De toeloop van deze expositie, die
tot 10 januari geopend is, was van
meet af overstelpend. Op sommige
dagen moesten belangstellenden bui
ten op hun beurt wachten. De mu
seumdirectie besloot toen enige
werken buiten op het trottoir te
zetten waarvoor een plastic bescher
ming werd aangebracht.
Negri
Nixon wees de gedachte van de
hand federale gelden te gebruiken
voor het bouwen van woningen voor
negers met lagere inkomens in over
wegend blanke wijken. Hij achtte
een „gedwongen integratie" niet in
het belang van het land".
Men vroeg Nixon, wie door som
mige negergroeperingen voor bur
gerrechten een gebrek aan leider-
FORT BENNING (Reuter) De
verdediger van luitenant Calley heeft
voor de militaire rechtbank in Fort
Benning gezegd dat zijn cliënt, be
schuldigd van moord op 102 burgers
in My Lai, handelde in directe op
dracht van zijn compagniescomman
dant, kapitein Emest Medina.
Volgens Calley had Medina bevel
gegeven om „het dorp plat te bran
den, het vee af te maken, de water
putten te besmetten en ieder levend
wezen in het gebied te doden".
Volgens de advocaat Latiimer stond
My Lai bekend als een „dodelijke val
voor Amerikaanse militairen".
Dat had de wraakgevoelens van de
compagnie aangewakkerd, en com
mandant Medina had zijn mannen
verteld dat ze de kans zouden krijgen
met gelijke munt terug te betalen",
aidus Latimer.
(Van onze redactie buitenland)
MADRID-BARCELONA In
sPanje worden de demonstraties te-
pn het Burgos-proces steeds talrij
ker en feller. „Franco-moordenaar",
schreeuwden studenten gisteren in
Madrid en Barcelona. Er werden
tientallen arrestaties verricht. De
botsingen tussen betogers en politie
"sten tot nu toe één leven. De
verwachting is dat de Spaanse ge
moederen oververhit zullen raken
als volgende week doodstraffen
worden uitgesproken.
(ADVERTENTIE)
De Spaanse kranten publiceerden
gisteren wel verslagen van de beto
gingen maar vermeldden niet de an
ti-Franco leuzen en legden evenmin
verband met het proces in Burgos
tegen de zestien Basken.
Zodra de vijf rechters van de
krijgsraad bij meerderheid van
stemmen een beslissing hebben ge
nomen zullen de verdedigers naar
Burgos worden teruggeroepen om
hen in te lichten. De verdedigers
hebben daarna twee uur de tijd om
juridische bezwaren in te dienen.
Generaal Franco is de enige die de
doodvonnissen kan wijzigen. Het
Spaanse militaire strafrecht eist dat
de vonnissen binnen twaalf uur ten
uitvoer worden gebracht.
De Internationale Commissie van
Juristen in Genève heeft de Spaanse
regering verzocht een onderzoek in
te stellen naar de beweringen van
de Basken in het Burgos-proces dat
zij door de politie zijn gemarteld. Dit
werd gisteren door de commissie be
kend gemaakt
Zij betreurt dat politieke proces
sen in Spanje nog steeds door mili
taire rechtbanken worden behandeld
en zij vraagt geen doodstraffen uit
te spreken.
DEN HAAG (ANP) De ver
plichting voor bromfietsers om een
helm te dragen, zal waarschijnlijk
pas over enkele jaren kunnen worden
ingevoerd, aldus minister drs. i. A.
Bakker van Verkeer en Waterstaat.
Eerst zal de stichting Wetenschap
pelijk Onderzoek Verkeersveiligheid
de keuringsnormen betreffende vei
ligheid en draagbaarheid moeten heb
ben opgesteld.
(ADVERTENTIE)
Kijk eens naar de rente die Van Lanschot geeft en vergelijk
daarbij de voorwaarden. U zult dan zien dat u bij
Van Lanschot een hoge rente maakt bij een zeer grote
vrijheid.'!! kunt daarvan profiteren waar u ook woont.
Want geld opnemen en storten kunt u op onze kantoren en
spaaragentschappen, maar ook héél eenvoudig per giro.
f 1.000
2 weken
1.
f 100,—
f 25,—
f 1.000
3 maanden
f 100
f 100,—
5%%
fLOOO—
-6 maanden
f 250,—
f 250,—
6H%
rente jaarlijks
1,2,3 of 5
jaar vast
r ï.ooo,—
t 1.000,—
i-m%
Voor méér rente van uw geld.
's-HERTOGENBOSCH, HogeSteenweg 27-31, Tel. (04100) 22321, Postgiro 1117570.
EINDHOVEN, Keizersgracht 17, Limburglaan 20A, Tel. 040) 27442, Postgiro 1130570.
TILBURG, Stationsstraat 17, Tel. (04250) 38745, Postgiro 1140570.
VUGHT, Van Voorst tpt Voorststraat I, Tel. (04100) 34775Postgiro 1104500
Affiliaties:
Amsterdam: Vermeer Co
Den Haag: Staal Co
Roosendaal: J.Luykx
ZOMEDE MÉËR DAN 40 SPAARAGENTSCHAPPEN
Brieven voor deze rubriek moeten met vol
ledige naam en adres worden ondertekend. Bij
publicatie zullen deze vermeld worden. Slechts
bij hoge uitzondering zal van deze regel wor
den afgeweken. Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Publicatie van brieven
(verkort of onverkort) betekent niet dat de
redactie het in alle gevallen eens is met in
houd, c.q. strekking.
Toe maar jongens steeds meer
loon vragen en toe maar vakbonden,
uit angst voor ledenverlies, dit sti
muleren. Dan komt het hier wel
goed: de valuta vam de gulden is in
negen jaar 48 pet. gedaald. Weg met
die onzin, dat het percentage der
productiestijging, dat van de loons
verhoging moet overtreffen.
En weg met dat kapitalistische
verweer dat de werknemers in een
bedrijf van hoog tot laag samen
moeten „verdienen": de loonsom
plus de sociale lasten plus de rente
van het geïnvesteerde kapitaal plus
de kosten van de nieuwe investerin
gen, die zo hoog nodig zijn om de
nieuwe technische ontwikkelingen
bij te houden.
Als de bedrijven de verhoogde
lonen niet kunnen betalen, geen
nood: Sluiten! De werknemers gaan
lekker in de w.w. en als die pot
leeg is naar de bijstand en als daar
ook geen geld meer voor is? Geen
angst; dan gaan al die werknemers
werken achter het „ijzeren gordijn".
In het onmetelijke Rusland is ruim
te en werk genoeg. Mensen, die met
vakantie, daar geweest zijn hebben
hun ogen uitgekeken welke een
welvaart daar is. Die socialistische,
maar je ware. Jammer dat die stom-
communistische economie is toch
me „Westerlingen" hen hier niet
begrijpen.
BREDA
J. G. TEN HAM.
(Vervolg van pagina 1)
Genoemde perspublikaties hebben
ernstig afbreuk gedaan c.q. kunnen
alsnog afbrek doen aan mijn goede
naam, hebben binnen het bedrijf
aanleiding gegeven tot hooglopende
discussies, en het vertrouwen we
derzijds ondermijnd, hebben de
naam van de maatschappij geschaad,
hebben er toe geleid dat personeels
leden bedrijfsgegevens aan buiten
staanders hebben verstrekt, en heb
ben er tenslotte toe geleid dat het
zijn terugslag kan hebben op de
industrieontwikkeling van Zeeland,
resp. Nederland (niet vestigen van
Duits autobedrijf in Tilburg?).
In het algemene gedeelte van de
discussienota van ir. Bogerd wordt
de ontwikkeling van het elektrici
teitsbedrijf, de rentabiliteit van cen
trales en dergelijke behandeld. Ir.
Bogerd zet uiteen welke voordelen
het bedrijf sinds zijn komst aan het
personeel en aan de afnemers heeft
kunnen bieden, en hij gaat vervol
gens uitvoerig in („wegens de be
langstelling die er sinds de perspu
blikaties voor dit onderwerp be
staat") op onze artikelen over de
bouw van de bungalow te Domburg,
(hierover elders uitvoerig meer).
De loyaliteitsverklaring van het
dagelijks bestuur van de n.v. PZEM
luidt: „De raad van bestuur der n.v.
PZEM op tien december 1970 in
vergadering bijeen, kennis genomen
hebbende van de overgelegde dis
cussienota naar aanleiding van pers
publikaties betreffende de PZEM
en de daarbij behorende, door de
externe accountant verstrekte ver
klaring, spreekt haar verontwaardi
ging uit over de tendentieuze pers
publikaties, die, onder de dekman
tel van het algemeen belang, onjuis
te beschuldigingen inhouden, onver
diende blaam werpen op de direc
teur, en grievend zijn voor hem en
zijn gezin."
Constateert verder dat deze publi-
katies de goede naam van het be
drijf schaden, en onrust oproepen
onder de medewerkers. Spreekt
haar vertrouwen uit in het door het
dagelijks bestuur en de directie ge
voerde beleid. Doet een beroep op
allen die werkzaam zijn bij de ven
nootschap om zich positief op te
stellen ten opzichte van het bedrijf,
en van de directeur in het bijzondér.
De verklaring is ondertekend door
dertien personen, uitgezonderd de
heren Stenvert en Van Waterschoot.
De accountantsverklaring heeft de
volgende inhoud. „Mijne heren, In
een een dezer dagen met u gehou
den bespreking betreffende de pu
bliciteit welke de PZEM de laatste
tijd heeft genoten, hebt u ons een
nota voorgelegd welke uw directeur,
de heer ir. T. Bogerd, aan leden van
de raad van bestuur heeft gericht.
Deze nota hebben wij bestudeerd,
waarbij wij ons een oordeel hebben
gevormd omtrent de daarin vermel
de cijfers. Op grond van ons onder
zoek kunnen wij verklaren dat de
cijfers, vermeld in vorengenoemde
nota, juist zijn, waarbij wij uiter
aard de cijfers betrekking hebbend
op geheel 1970 en 1971 nog niet
hebben kunnen verifiëren. Ten aan
zien van de bouw van de „privé-
woning" te Domburg merken wij op,
dat aan de directeur bedragen als
tekenkosten, corveewerk, vervoer en
zaagloon van palen, tegen de bij de
PZEM geldende tarieven in reke
ning zijn gebracht.
Hoogachtend.
Nederlandse Accountantsmaat
schap
Kantoor Middelburg.
Wij komen elders in dit nummer
uitvoerig op de verklaring van de
heer Bogerd en de daarmee verband
houdende stukken terug.
