„Wel behoefte aan apart
militair strafrecht"
BASKEN LASTIG VOOR FRANCO
NOG 3
ROOMBOTER
BANKETLETTER
{99
w
75
79
f»
m
9
2®
w
1»
JMMS0EP*W
zSWIÏÏï
f 9°
Ambulance sneller dan helicopter
HERZIENING VOLGENS PROF. DE GRAAFF NOODZAKELIJK.
BRITT EKLUND
JONGEJENWR
STAAT ONZE BANKET-BAKKERU
ONDER H006SMNNIN6!
tweemaal per dag krijgen onze winkels
de verse lettersheet van Je plaat
gevuld met fijne spijs
ZALM
een leuk SINT NICOLAAS kado
au:
*50
2^
RIJS-SLAG
Venets kern
ETA wellicht
niet groter
dan 50 man
vïëuxJ^
„Een op vijf honden neurotisch
ANANAS
PEERWES
CRACKERS
ZUP-DMNI
KERSEN
HARÏMUNG
SHERRY
ADV0CAAT
Goede commandant
Subtiel verschil
Bond wil einde
aan reclame voor
vitaminepillen
op het etiket
staat waar
het vandaan komt:
SCHADE &BUYSING
SCHIEDAM
VOLGENS ENGELSE PSYCHIATER
DOPERWTJES
SCHIJVEN
WURSWES
/J0EBAK-
(PBODEMS
40+KAAS
VRUCHTENDRANKJ
vindt u op onze kaarsentafel, wat een sortering, wat
een prijzenf./t zijn natuurlijk grootfiandelsprljzenf.
SIAGR00M
KOFFIE
MELK
KUIKEN-
POTEN
KIPPE-GR9ENTE-3
CHOCOtADE
PINDA'S
VERMOUTH
KIPPE*
WOENSDAG 2 DECEMBER 1970
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM. „We moeten zoveel mogelijk streven naar ge
lijke rechtsbedeling voor allen, dus ook voor militairen die immers
in de eerste plaats staatsburgers zijn. Hun speciale taak maakt
echter aanvullende en ook afwijkende rechtsregels nodig. De om
standigheden, de opvattingen en de mensen veranderen echter
steeds, zodat de wetgever moet zorgen dat hij "bij" blijft. Dat heeft
hjj met betrekking tot het materiële militaire strafrecht aardig ge
daan. Duidelijk blijkt daar dat het gewone recht in beginsel ook
voor de militair geldt. Het militaire strafprocesrecht echter staat
nog geheel apart. Het is naar de vorm verouderd en ondanks vele
verbeteringen toch lapwerk gebleven", aldus prof. nir. H. H. A. de
Graaff (67), hoogleraar in het militaire recht aan de universiteit
van Amsterdam, over de verhoudingen van het militaire en het
commune-recht.
Hij is niet de enige die meent
dat liet militaire recht aan herzie
ning toe is. Velen achten het on
juist, dat de krijgsmacht een eigen
rechterlijke macht heeft. Argu
menten voor die rechtelijke macht
zijn o.a. het eigen karakter van de
krijgsmacht en het grotere „invoe
lingsvermogen" dat men bij de mi
litaire rechter aanwezig acht.
Hiertegen kan worden inge
bracht dat de militair in de eerste
plaats staatsburger is en dan pas
soldaat, terwijl het bovendien nog
de vraag is of de gewone rechter,
die wel geacht wordt invoelings
vermogen te hebben voor alle an
dere categorieën burgers, dit niet
zou kunnen opbrengen voor de mi
litaire situatie.
Prof. De Graaff hierover: „Hier
zijn eigenlijk twee vragen aan de
orde. In de eerste plaats: is er in
het geheel van de rechtspraak be
hoefte aan een militair strafrech
terlijke specialisatie? „Ik ben van
mening van wel omdat die specia
lisatie stellig in het belang van de
justitiabelen is. Een andere vraag
is of die specialisatie gestalte kan
krijgen door vorming van kamers
binnen het kader van de gewone
rechterlijke macht (verg. bijv. de
kinderrechter, de economische
rechter, straks wellicht de ver
keersrechter), of verdient een af
zonderlijke organisatie de voor
keur. Het zou politiek en psycholo
gisch aantrekkelijk zijn, de mili
tairen gerechten tot kamers van de
gewone justitie om te bouwen en
voor vredestijd zeker uitvoerbaar.
Maar we moeten niet vergeten
dat een militaire justitie in staat
moet zijn redelijk snel te functio
neren, ook onder oorlogsomstandig
heden, bij bijzondere criminaliteit
en waar ter wereld de troepen ook
mogen zitten. Om die reden ver
dient een afzonderlijke organisa
tievorm, paraat, mobilisabel, mo
biel en flexibel de voorkeur. Van
zelfsprekend zal men daarbij een
ruim gebruik willen maken van
magistraten van de gewone justi
tie, die militaire ervaring hebben.
Een bijkomstig doch belangrijk
voordeel is dat een dergelijke or
ganisatie zich zondermeer ook
leent voor inschakeling bij de mi
litaire tuchtrechtspraak.
Ook voor wat het tuchtrecht be
treft stelt men verbeteringen voor
en roept men om een nieuwe visie
hierop, waarin vrijwillige samen
werking tussen de leden van de
krijgsmacht centraal zou moeten
staan. Prof. De Graaf: „Natuurlijk
kunnen met vrijwillige samenwer
king de beste resultaten worden
bereikt. Ook het verguisde regle
ment op de krijgstucht stelt voorop
dat bij de krijgsmacht eensgezind
heid, saamhorigheid en samenwer
king vereist zijn. Maar ook degene
die volledig tot samenwerking be
reid is, heeft behoefte aan richtlij
nen, aan regels en aanwijzingen.
En geen mens is zo dat hij de
„stok achter de deur" geheel kan
missen. Niet om af te dwingen,
maar om bij te sturen. Wat nu wel
of niet moet worden voorgeschre
ven is in hoogste instantie een
zaak van de verantwoordelijke mi
nister, eventueel van de wetgever.
Voor mij is het belangrijkste dat
er goede onderlinge verhoudingen
en een wil tot samenwerking moet
bestaan. En dan nog iets: krijgs
tucht wordt veel te gemakkelijk
vereenzelvigd met straffen. Waar
een goedie krijgstucht heerst, be
hoeft helemaal niet te worden ge
straft. »De goede commandant han
teert de straf slechts als een uiter
ste middel bij ernstige „ontspo
ring", dus zo min mogelijk
Een verwijt dat vaak wordt ge
hoord, is de afwezigheid van straf
rechtelijke deskundigheid bij de
tot straffen bevoegde meerdere,
terwijl er bovendien op gewezen
wordt dart de militaire verdachte
bij een tuchtrechtelijke afdoening
van een strafbaar feit, waarborgen
mist, die bij ieder andier proces
gelden. Prof De Graaf: „Hert gaat
hier om vergrijpen van lichte aard
en om een snelle en effectieve
reactie. Daar bij past geen lood
zware en tijdrovende procedure,
en daarvoor is geen universitaire
scholing nodig. Wel gezond ver
stand en verantwoordelijkheidsbe
sef. Wait de waarborgen betreft, de
verdachte heeft reeds nu twee be
klag instanties, de laatste is het
hoog militair gerechtshof. Ik zou
persoonlijk wel iets voelen voor de
mogelijkheid ook het eerste beklag
bij de rechter (krijgsraad) te
brengen en dan met inschakeling
van de auditeur-militair en raads
man. Strafoplegging door een mili
taire commandant zou dan ook
meer een vorm van schikking kun
nen worden: bij niet aanvaarding
gaat de zaak naar de rechter".
De discussies over het militaire
straf proces en tuchtrecht zijn in
volle gang. Organisaties als de ver
eniging van dienstplichtige militai
ren (VVDM) en diverse andere
militaire belangenverenigingen
houden zich er intensief mee bezig
en doen voorstellen ter verbete
ring.
De door de overheid ingestelde
commissie Lagerwerff (bijna ge
heel uit militairen bestaande)
heeft recentelijk een rapport uitge
bracht waarin o.m. voorgesteld
wordt afschaffing van het streng
arrest, invoering van een geldboete
en vervanging van het „voortdu
rend besef van ondergeschiktheid"
dat de militairen wordt geacht te
hebben door „een voortdurend be
sef van reële samenwerking bin
nen het hiërarchisch verband".
Een subtiel verschil. Bovendien
zal binnenkort die memorie van
antwoord verschijnen op de in
1966 door de regering uitgebrachte
nota betreffende een nieuw mili
tair strafprocesrecht.
(Van onze redactie buitenland)
MADRID. De initialen ETA
voor "Baskenland" en "vrijheid"
hebben in Spanje en het buiten
land een reputatie die ver boven
de eigen kracht uitreikt. Mis
schien telt de kern maar 50 jon
gemannen.
ETA is echter zo lastig voor het
bewind van generaal Franco, dat
het deze week zal trachten een
eind te maken aan het bestaan
van de organisatie, die qua ter
reur de actiefste in Spanje en
West-Europa is.
Het toneel daarvoor wordt ge
vormd door de noordeUjke provin
ciehoofdstad Burgos, waar morgen
15 jonge Basken terecht moeten
staan vor een krijgsraad op beschul
diging van terrorisme. Twaalf van
hen worden ervan beschuldigd, lid
te zijn van ETA, en aangenomen
mag worden dat de mUitaire aankla
ger tegen zes van hen de doodstrof
zal eisen.
Tijdens het herhaaldelijk uitstel
van het proces, zijn de protesten
ertegen steeds luider gehoord. Toch
weet de gewone man in Spanje nau
welijks iets van ETA af. De organi
satie blijft zelfs voor vele Basbische
aanhangers van de afscheidingsidee
een mysterie.
ETA begon in 1953 daadwerkelijk
te ijveren voor afscheiding van de
vier BasMsche provincies in Spanje.
Maar pas in het begin van de ja-ren
zestig ging zij over op terrorisme en
vergelddngsdaden tegen de Spaanse
politie. De organisatie vormt een
scherp contrast met de veel behou
dender Basfeische nationalistische
partij in ballingschap. Afgezien van
morele steunverlening aan de be
klaagden in Burgos zijn er geen
gemeenschappelijke activiteiten-
nklaagden in Burgos zijn er geen
Personen die goede relaties met
gemeenschappelijke activiteiten.
Personen die goede relaties met
de ETA hebben, zeggen dat de orga
nisatie over 40 tot 50 leden beschikt
die al hun tijd aan -de „stadsguerrilla"
Wijden. Zij worden „zwervende mi
litanten" genoemd en hebben meest
al een vaste betrekking. De ETA zou
voorts over ongeveer 500 „militanten
met vaste verblijfplaats" en „duizen
den sympathisanten" beschikken.
(ADVERTENTIE)
In het vorige seizoen heht U kunnen
constateren wat een Bontspecialiste
als Dora van de Ven U te bieden Had.
Dit seizoen overtreffen we ons zelf
met een uitgebreide kollektie aan
bontsoorten en modeHen.
Om U een idee te geven:
Nerts Nertskop - hertsflank - nerts-
poot -• nertsrug.
Breitschwanzperstaner - persianer -
persianerpattes - luipaard - ocelot -
babyocelot - ocelotlam - bisamrug -
bisambuik - nertsbisam - zobelfeh -
hamster - whitecoat - veulen - indisch
lam - boregolam - eurofix - moreno-
lam - cumafix - bever.
Om geen onesthetische opsomming
te krijgen moeten wij wel stoppen,
maar laat niets U weerhouden nu in
alle rust een kijkje te nemen en U te
laten adviseren.
TILBURG
Heuvelstraat 44
Tel. 31420
BREDA DEN BOSCH
ElnOstraat 14 ICHACENmarkt 17
Tel. 11046 Tel. 30111
De ETA is zeer actief in de buurt
van de provinciehoofdsteden Bilbao
en San Sebastian, dat dichtbij de
Franse gren3 ligt. Volgens de zegs
lieden verblijven zo'n 300 ETA-le-
den in ballingschap ih Püaïikiijk, en
nog eens 200 in Spaanse gevangenis
sen. -
De financiering van de activiteiten
wordt geregeld door donaties en
roofovervallen. Sommige personen
beweren dat de ETA in de afgelo
pen zes jaar tenminste 20 overvallen
op banken in Noord-Spanje heeft
uitgevoerd. Financiële steun van het
buitenland bestaat volgens hen niet.
De gehele organisatie is gebouwd
op cellen van drie man, en de op
perste leiding berust bij een alge
mene vergadering, die van tijd tot
tijd „ergens in Baskenland" wordt
gehouden. Hieruit wordt een uitvoe
rend comité van drie man gekozen,
dat de leiders voor de zeven zones
van Baskenland aanwijst. In elk van
deze zones bevonden zich drie ste
den, en in elke stad een cel van drie
man. De zegslieden beweren dat de
actieve leden van elkaar alleen maar
de bijnamen kennen. In het zuiden
van Frankrijk beschikt ETA over
een „strategisch opperbevel", d-at
naar verluidt de meeste acties be
raamt.
Wie de leider van ETA is, wordt
streng geheim gehouden, maar de
terrorist die thans de meeste publi
citeit krijgt is de 29-jarige drukker
Francisco Javier Izco de la Iglesia,
die in Burgos terecht moet staan
op beschuldiging van het doden van
het hoofd van politie in de grensstad
Irun.
In dit tenue vertrok begin deze
week de Zweedse filmactrice Britt
Eklund van de Londense luchthaven
naar Madrid voor de opnamen van
een nieuwe film die „Night Hair
Child" gaat heten.
Ze droeg een mouwloze veelkleurige
jas met een daarbij passende knie
broek zoals Zuidamerikaanse cow
boys dragen, lange knielaarzen en
een breedgerande hoed.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG De consumenten
bond wil, dat er een eind gemaakt
wordt aan de reclame voor vitamine
A - D preparaten.
De bewering dat het in de winter
beslist noodzakelijk is extra vitami
ne te nemen mist volgens de bond
elke medische grond. Door een over
dosering van vitamine kan juist
ziekte veroorzaakt worden. De con
sumentenbond stelt verder dat deze
vitamine A en D preparaten alleen
op doktersrecept verkrijgbaar zou
den moeten zijn-
(ADVERTENTIE)
i geruststellend idee.öök voor uw gasten)
PURLEIGH (AP) Eén van elke
vijf honden in Groot-Brittannië is een
neurotisch wrak, zo heeft Dolly
Gwynne in Purleigh verklaard, die
zich hondenpsychiatei noemt.
„Als een hond zich in de slaap
kamer bevindt waar zijn meester en
meesteres zich aan elkaar geven, dan
zal het beest de golf van gevoelens
tussen hen ruiken en zich daartegen
verzetten. Het zal zich verraden
voelen", zo vertelde zij.
Zelfs vrijen en kussen van mensen
kan een hond in de war sturen en
hem een gevoel van onzekerheid en
overbodigheid geven, zo vertelde zü
op een persconferentie.
En een hond die onevenwichtig is
geworden door het seksuele gedrag
van zijn meester kan ongehoorzaam
worden op het kleed in de huiskamer
zijn behoeften doen of agressief wor
den, zo vertelde miss Gwynne die
een psychiatrische kliniek bij haar
kennel heeft.
(ADVERTENTIE)
LITERBLIK
ZEERFWN
vocale prjjs
90
LITERBLIK
no wie prijs ire.
LITERBLIK
hele BflBY
namwle prijste?
HP
BLIK „UNOX"
PICK-UPS
ncrwale pvtjsT$
NU OOK....
RAJC-MOTTA"
normale prijs?»
heerlijk met, onze
tc^KTvullingJ
LITERFLESSEN
normale prljs§§
95
3/4 UTERPOT
OP SAP
normale p^sTCO
BUK 400 GRAM
DUITSE IMPORT
normale prijs 155
BLIK 220 GRAM
„GEISHA"
normale prijs 2R
BUK
normoh pvcjs
99
2 LITERFLESSEN
SINAAS-
norma Ie prijs
95
BLIK „HOLLANDtA'
kbpMfoëkfs&'fi.'
normale prijs
99
GROOT BUK
normale prijst
59
FLES
„FINO"
normale
3®
FLES
u$n metfranse c<
rormole prijs
'P#35Q JBBG
500 GRAMSFftK
normale prys"3IP
BL1K..UNCK" 1
LITERFLES
normale prêjs"$6
99
4C0GRAMSBML
IN DOP
normale prysM^S
99
„ZUIARTE KIP"
EIER-
werode prèj
FLES„SAVEU.I"
roodoPuüt.
mrimie prgs 2y5
250 6RAMSRAK
vTolefcc^sse.
GLAZEN
LPIV. MERKEN yV j
Ij bt 1
r ±50O^amspak
ewwss*
+250 gramspolk
S0EPM.EES
500 gram RIB df HAAS"
GARB0NAD6
«1 AC. HERMANS P
N.V.
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG Staatssecretaris
Kruisinga (Volksgezondheid) ver
wacht niet dat in de nabije toe
komst helicopters bij de afvoer
van verkeersslachtoffers zullen
worden ingeschakeld. Hij zegt dit
in zijn antwoord aan de tweede ka
mer op het commissie-onderzoek
inzake het wetsontwerp ambulance
vervoer. Bij proeven is gebleken,
dat in alle gevallen de gewaar
schuwde ambulanceauto eerder
dan de helicopter op de plaats van
het ongeval was- Doorgaans was de
ambulancehulp binnen 20 minuten
na alarmering op de plaats van het
ongeluk aanwezig.
De staatsecretaris baseert zijn
verwachtingen op het eindrapport
van de werkgroep helecopters, die
zich heeft bezig gehouden met
proefnemingen ter inschakeling
van helicopters voor hulpverlening
aan verkeersslachtoffers- Er zijn
twee proefperioden van enkele
maanden gehouden die liepen in
1968 en 1969. De proefterreinen
werden gevormd door gebieden
rondom de vliegvelden Daelen en
Soesterberg.
Unaniem was de commissie in
de conclusie dat de assistentie van
helicopters, die tegen hoge kosten
beschikbaar zouden moeten zijn,
geen snellere afvoer van slachtof
fers naar ziekenhuizen waarborgt-
De staatssecretaris laat overigens
in de wet ambulancevervoer de
mogelijkheid van inschakeling van
helicopters open.
Het wetsontwerp maakt het mo
gelijk dat straks aan provinciale
besturen richtlijnen worden gege
ven voor de districtsindeling van
een ambulancevervoer. Uitgangs
punt van de wet is dat het ambu
lancevervoer zo efficiënt wordt op
gebouwd dat snelle hulp aan slacht
offers wordt gewaarborgd. De
kwaliteit van het vervoer is de
laatste jaren overigens belangrijk
verbeterd, aldus de staatssecreta
ris.
Of de ambulancewagens in de
toekomst met mobilofoons zullen
moeten worden uitgerust, verdient
nadere aandacht. Engelse ervarin
gen wezen uit dat de produktivi-
teit door gebruik van mobilofoons
"belangrijk werd verhoogd, aldus
de staatssecretaris.