wen
Ma Simons bang
voor inbrekers
Geef*n
Trippertje fa#®}
WÏÏWm
„TVog nooit ging
een Texelse
kotter verloren
Conservatisme
DAGBOEK SCHERMERHORNMENSELIJK STUK
HEINTJE-CLAN WEER NAAR AMERIKA
„Onderontwikkeling
door Rode boekje"
Nood
toestand
in
Manilla
VERSLAGEN KAMERADEN:
Samengaan in hulp aan
ongehuwde moeders
ONTSLAGEN VOOR 400
Ttf A-STEWARDESSEN
'TEM
DR. CORN. VERHOEVEN:
Aparte suite
Eenkadobon,
aan wie en bq welke gelegenheid?
Ontwikkelingsgeld
voor Boroboedoer
Geen risico
V eiliglieidsgordels
verplicht in België
14
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1970
■mam
ziet het niet meer.
derij er. En verderop
Wel een kilometer of
maar ze staan er.
merkt Vollepondt op,
hier stonden",
overeind getroost met
'e die veraf wonende,
'enzeer gewaardeerde
»en om een bus aan de
de P.T.T. Nu mag 't,
UWEST NEDERLAND
h4
:*1
(Van een onzer verslaggevers)
KEULEN De 29 gouden en platina platen van Heintje liggen sinds
gisteren veilig achter slot en grendel. De reden; Heintje is met zijn
ouders voor twee weken naar Amerika en ma Simons vond het onver
antwoord om al dat edelmetaal thuis te laten hangen: we hebben
Heintjes gouden platen allemaal naar de bank gebracht waar ze veilig
in een kluis liggen te wachten tot we terugkomen. „Ik moet er niet
aan denken dat inbrekers tijdens onze afwezigheid de hele verzameling
zouden stelen".
Heintje en moeder Simons
Gistermiddag om half drie pre
cies vertrok Heintje met een su
persnelle Booing 747 van de Luft
hansa naar Los Angeles. Twee
weken lang gaat hij zich ophouden
in de studio's van Hollywood. Ma
nager Eddy Kleyngeldt die samen
met zijn echtgenote de reis mee
maakt: „Het begint er eindelijk
naar uit te zien dat Heintje in
Amerika net zo beroemd wordt als
hier. Ik ben nu bijna anderhalf
jaar bezig om interesse te kweken,
het is gelukt. In de komende we
ken is Heintje in minstens vier
televisieshows te zien die in de
hele Verenigde Staten worden uit
gezonden. Hij staat b.v. in een
show van Gene Kelly, en wie een
beetje op de hoogte is weet dat
zijn programma erg belangrijk is".
De Amerikaanse reis kost de
Heintje-clan een „aardige" som
bedoelt u"?
geld. Een retourtje eerste klas
komt per persoon op 4356 Duitse
marken, maar manager Kleyngeldt
verwacht dat hij de totale reissom
(meer dan 20.000 gulden) er ge
makkelijk uit haalt. Hoeveel
Heintje voor een televisieshow
krijgt wilde hij niet zeggen: „Maar
neemt u maar van mij aan dat we
er geen cent op hoeven toe te
leggen".
Voor het platenmiljonairtje was
in de Boeing een aparte suite inge
ruimd, compleet met luxe fauteuils
en voorzien van alle gemakken.
Tijd voor verveling is er onderweg
niet. Aan boord is ook een bio
scoop. Heintje: „Ik hoop dat ze opk
films over paarden hebben, wamt
daar ben ik dol op".
Vlak voor het vertrek kocht ma
Simons nog snel een paar fotorol
letjes: „Die zijn hier veel goedko
per dan in Amerika. Toen we voor
de eerste keer naar de Verenigde
Staten gingen heb ik dat goed
kunnen merken. Ze zijn daar bijna
niet te betalen". Ook niet voor de
moeder van Heintje?. Ze zei: „Hoe
(ADVERTENTIE)
Trippertjes zijn geheel verzorgde
weekend-uitstapjes in eigen land, die
door het Nationaal Bureau voor
Toerisme werden gearrangeerd. Er is
een keuze uit ruim 40 Trippertjes,
die op een bepaalde belangstelling of
liefhebberij zijn afgestemd.
Ze worden uitvoerig beschreven in
fraaie kleurenbrochure van het
Nationaal Bureau voor Toerisme,
Een kadobon voor een Trippertje Is een fijn en origineel
geschenk, dat door iedereen met vreugde zal worden
ontvangen. Het is een bijzonder geschenk voor bijzondere
gelegenheden. En die zijn er genoeg. Om zomaar wat
suggesties te geven:
'n Trippertje kado
- als ideaal Sinterklaas- of Kerstgeschenk
-van kinderen aan ouders die hun zilveren of gouden
bruiloft vieren
- als beloning voor het slagen voor een examen
- als relatiegeschenk bij de jaarwisseling
- aan de jubilaris
- ais bewijs van erkentelijkheid voor een bewezen dienst
- aan de allerbeste vriend of vriendin die jarig is
- aan alle medewerkers van een bedrijf dat een goed
jaar heeft gemaakt.
De Trippertjes kieurenbrochures en
kadobonnen zijn verkrijgbaar bij de VVV's,
reisburo's, de kantoren van de
Nederlandsche Middenstandsbank en de
winkels van Albert Heyn.
BRUSSEL (ANP) De Belgische minister van justitie, Vranokx, heeft
de Belgische senaat verklaard, dat het onmogelijk is, het opruiend karak
ter van het Nederlandse „Rode boiekje voor scholieren" in twijfel te trekken.
»Als Belgische scholieren de raadgevingen, die in dit boekje worden gege
ven, opvolgen, zal ons land over enkele jaren een onderontwikkeld land zijn.
h het boekje is sprake van sex, abortus, verdovende middelen, diensitweige-
r®g, Dolle Mina's en communevorming. Al die dingen worden voorgesteld
fis de meest normale en onschuldige zaken", aldus de minister tijdens een
teterpellatie in de senaat door de socialistische senator Calewaert.
DEN HAAG (ANP) Het inge-
nieursbureau Nedeco in Den Haag
zal een drie jaar durende technische
studie maken ter voorbereiding van
de restauratie van de beroemde
tempel Boroboedoer. Op verzoek
van Indonesië heeft Nederland uit
de ontwikkelingsgelden 540.000 gul
den uitgetrokken voor de bekosti
ging van deze studies.
Zoals bekend, treedt de Unesco
coördinerend op in een internationale
actie om de uiteindelijke restauratie,
die volgens een voorlopige raming
ruim 20 miljoen gulden zal kosten
en zes jaar zal vergen, mogelijk te
maken.
MANILLA (Reuter) De
president van de Filippijnen, Fer
dinand Marcos, heeft gisteren de
noodtoestand afgekondigd voor
het gebied van Manilla, dat don
derdag door een tyfoon werd ge
troffen.
Volgens de tot dusver binnenge
komen gegevens heeft de tyfoon,
die met een snelheid van 200 ki
lometer per uur over de Filip
pijnen is geraasd, aan zeker 42
mensen het leven gekost.
Meer dan honderd mensen wor
den vermist en ongeveer 300 wer-
den gewond.
(Van een onzer verslaggevers)
OUDE SCHILD „We wilden verder zoeken, maar het ging niet meer.
De zee werd te wild". De jonge stuurman van de viskotter TX 35 buigt zijn
hoofd, neemt een slok koffie en verwenst de weergoden.
Donderdagmorgen is hij uitgevaren, samen met alle andere visserkot-
ters, die beschikbaar waren, de Noordzee op, op zoek naar hun zusterschip
de TX 26, die als naam droeg „De tijd zal het leren". De tijd heeft het ge
leerd.
De TX 26 bleef spoorloos. Voor-
het eerst kwam een Texelse kotter
niet terug. Gistermiddag rond 1 uur
moest de Texelse vissersvloot in de
thuishaven van Oude Schild terug
keren. Verder dan 10 mijl uit de
kust zijn ze niet geweest. Radio
Scheveningen waarschuwde voor
westerstorm, windkracht 9.
De TX 26 wordt vermist sinds
woensdagavond. Dinsdag was de
kotter uitgevaren op zoek naar- tong
en schol. Voor de Texelse kust.
Rond middernacht verslechterde het
weer. Er kwam een storm opzetten.
Even over drie uur 's nachts liet het
schip via de radio weten, dat de
vistrek waarmee men bezig was zou
worden afgemaakt, waarna men zo
snel mogelijk een haven zou opzoe
ken. Dat was het laatste levenste
ken.
De volgende nacht begaven de
grotere Texelse kotters zich naar de
plaats waar de TX 26 zich voor het
laatste bevond. Bij het krieken van
de dag voer de hele Texelse vissers
vloot uit. Voortijdig moest men te
rugkeren. De storm dwong de speur
ders op de knieën.
„Wij nemen geen risico", zeg.t de
stuurman van de TX ,35 die verder
naamloos wil blijven. Als er storm
komt maken wij rechtsomkeert. Bij
Urk, Scheveningen of Katwijk blij
ven ze dan doorvissen. In die hoek
wordt de vis dan ook duur betaald.
Nog nooit ging een Texelse kotter
vertoren. Een keer werd een van
onze schepen overvaren door een
marineschip, maar de bemanning
werd gered. Nu ligt het allemaal
anders".
In hét havencafé van de Texelse
thuishaven hangt een verslagen
sfeer. Voortdurend wordt naar radio
Scheveningen geluisterd. De groep
die herhaalde malen uitgaat om
te zoeken naar de TX 26 blijven
onbeantwoord.
De bemanning op de TX 26 is
opvallend jong: De oudste is G. v. d.
Star, 26 jaar, gehuwd en vader van
2 kinderen. De jongste Bainke Visser
van 15 jaar. Verder de 25-jarige L.
Eelmaan, de 22-jarige Kees Witte en
de 19-jarige Klaas v. d. Star.
„Wij willen een eind maken aan
deze martelende onzekerheid". Gis
termorgen zijn we weer uitgevaren,
op zoek naar iets wat houvast kan
geven. Een reddingssloep, of gewoon
een stuk hout. Bewijzen, dat de
„Tijd zal het leren" inderdaad ten
onder is gegaan".
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Nog voor het begin
van de zomer volgejid jaar, zullen in
België veiligheidsgordels verplicht
zijn in alle nieuwe wagens. Proeven
hebben bewezen, dat gordels het
aantal dodelijke ongevallen gevoelig
doen verminderen.
Waarschijnlijk tezelfdertijd zal op
bepaalde wegen een tijdelijke snel
heidsbeperking worden ingevoerd.
Op dit ogenblik onderzoeken de
diensten van de minister ook een
aantal maatregelen die moeten lei
den tot een vermindering van gifti
ge uitlaatgassen.
Men hoopt binnen een jaar vol
doende gegevens te hebben om dras
tische maatregelen te kunnen ne
men.
DEN HAAG (ANP) De leden
van de Vereniging Onderlinge Vrou
wenbescherming hebben zich uitge
sproken voor een fusie tussen deze
vereniging en de katholieke centrale
vereniging tot hulpverlening aan
niet-gehuwde moeders (KCVM).
Dit is mogelijk geworden doordat
de KCVM op 4 november besloot tot
een statutenwijziging, die de vereni
ging in een algemene organisatie
omzet. Bij de fusie zal de vereni
ging de naam Centrale Vereniging
van Organisaties voor Hulpverlening
aan niet-gehuwde moeders (COM)
dragen. Bij deze vereniging zijn dan
over het hele land, 12 tehuizen en
21 bureaus voor niet-gehuwde moe
derzorg aangesloten.
NEW VORK (A.P.) Trans
World Airlines, de luchtvaartmaat
schappij die in de eerste drie maan
den van het boekjaar 1970-71 een
verlies van 38 miljoen dollar heeft
geleden, gaat 1500 tot 2000 man
personeel ontslaan.
In totaal werken 43.421 man bij
TWA. Aan 400 stewardessen is
reeds ontslag aangezegd. Verwacht
wordt, dat in alle geledingen van
het bedrijf mensen zullen worden
ontslagen.
Het laatste nummer van Wijs
gerig Perspectief (jrg. 10 no. 6),
een tijdschrift dat ik iedereen
van harte kan aanbevelen, is ge
wijd aan het thema „mens en
maatschappijverandering". Ik
vermoed, tussen haakjes, dat hier
een drukfout in het spel is en dat
de titel zou moeten luiden
„mens- en maatschappijverande
ring". Want het nummer gaat
niet zozeer of niet uitsluitend
over de houding van mensen te
genover de veranderingen in de
maatschappij als wel over de
veranderbaarheid van mens en
maatschappij en de verhouding
tussen die twee. Het verschil zal
duidelijk zijn en ik hoop dat
niemand mijn opmerking als
pietluttig opvat.
Ik ben namelijk van plan ver
der alleen aandacht te besteden
aan één zin die mij trof, niet aan
het hele nummer of een artikel
daaruit, zelfs niet aan de samen
hang waarin die zin optreedt. De
ze zin, die mij uren bezighield
en mij ervan weerhield tot grote
lijnen of een globaal overzicht te
komen, staat in de inleiding
waarmee dr. L. W. Nauta het
nummer opent. Hij luidt als
volgt: „Iemand die zegt dat de
maatschappelijke omstandigheden
niet te veranderen zijn, is per
definitie konservatief, al verschilt
hij hierin van de meeste zijner
lotgenoten dat hij voor zijn kon-
servatisme openlijk uitkomt".
Om te beginnen dit: het staat
natuurlijk iedereen vrij een con
servatief te definiëren zoals het
hem goeddunkt. De enige eis die
aan een definitie gesteld wordt is
dat zij consequent gehanteerd
wordt en niet in de loop van het
betoog een andere inhoud krijgt.
Verder is een definitie vrij wille-
schuift zich een andere element
in de gedachtengang waardoor
die nog onzuiverder wordt. Con
servatisme wordt, in de definitie
zelf die ervan gegeven wordt,
beschouwd als iets dat beleden
kan of moet worden, waarvoor
men al dan niet openlijk wil
uitkomen. Het wordt hiermee
meteen geklasseerd als iets dat
bijna zondig of op zijn minst
zielig is, al wordt die zondigheid
gedeeltelijk weer opgeheven door
een openlijke belijdenis. Wanneer
het dan gesteld wordt tegenover
progressiviteit, neemt het auto
matisch de inferieure positie in.
Daarom kan gezegd worden dat
conservatieven „lotgenoten" heb-
ben, mensen die aan dezelfde
kwaal lijden, terwijl progressie
ven uiteraard over „medestan
ders" beschikken. De definitie is
dus meteen een veroordeling en
dat is niet de taak van een defi
nitie.
Verder wordt hier het conser
vatisme bepaald door dat wat ie
mand constateert, namelijk dat
de maatschappelijke omstandig
heden niet te veranderen zijn.
Zo'n constatering is waar of on
waar, maar het is nóch progres
sief noch conservatief de waar
heid van een constatering te be
vestigen of te ontkennen. Wan
neer dat zo was, zou het zich ook
kunnen voordoen dat een pro
gressieve mens zich gedwongen
zag omwille van zijn progressivi
teit bepaalde feiten te ontkennen
bv. dat maatschappelijke veran
deringen uitblijven. Op het ge
bied van de feitelijkheid is het
onderscheid tussen conservatief
en progressief van geen enkele
betekenis, omdat men tegenover
feiten noch progressief noch con
servatief, maar alleen eerlijk of
keurig; zij is een afspraak die niet
per se iets te maken heeft met
het „wezen" van de zaak waar
het over gaat. Binnen deze be
perkingen, mij ook opgelegd door
het feit dat ik niet het hele
betoog volg, zou ik de volgende
opmerkingen willen maken over
de hier gehanteerde definitie.
Ten eerste valt het mij op, dat
iemands conservatisme hier be
paald wordt door wat hij zegt,
niet door de manier waarop hij
zich gedraagt. Toch lijkt mij ie
mands gedrag van groter beteke
nis voor de beoordeling van wat
hij is dan zijn woorden. Tussen
die twee uitingen kan, zowel bij
progressieven als bij conservatie
ven, een grote tegenstelling be
staan en die tegenstelling kan tot
functie hebben aan een conserva
tieve mens een schijn van pro
gressiviteit te geven of eventueel
ook omgekeerd. Er zijn mensen
die een aardig mondje meepraten
in het progressieve jargon, die al
pratend niet terugschrikken voor
een revolutie meer of minder en
in een handomdraai „een nieuwe
mens" tevoorschijn toveren, maar
die dit eerder doen uit conserva
tisme dan dit progressiviteit.
Niets leent zich zo goed voor het
aanpappen en huilen met de wol
ven in het bos als juist de taal.
De beruchte progressieve toleran
tie berust voor een groot deel
hierop. Het lijkt me dus dubieus
een zo zwaar beladen onder
scheid te bepalen aan de hand
van wat mensen zeggen.
Als bovendien dit praten uitge
legd wordt als een openlijk belij
den van het conservatisme,
oneerlijk kan zijn. Mij dunkt dan
ook dat iemands conservatisme
niet bepaald wordt door de over
tuiging dat maatschappelijke om
standigheden niet veranderd kun
nen worden, maar door de over
tuiging dat zij niet veranderd
hoeven te worden. Dat is iets
heel anders.
Omstandigheden kunnen veran
derbaar zijn, door menselijke in
vloed te veranderen, of onveran
derbaar; zij kunnen veranderlijk,
zonder menselijke invloed veran
derend, of onveranderlijk zijn. Die
dingen zijn in principe te consta
teren, zeker voor een bepaald
moment. Daarnaast en vrijwel los
daarvan kan men van mening
zijn dat zij veranderd moeten
worden of niet.
Hier valt de beslissing over
conservatisme. Die kan tot op
zekere hoogte tegen de feiten in
gaan. Iemand kan van mening
zijn dat de maatschappij moet
veranderen, ook als hij nog niet
inziet hoe het kan, hoe hij daar
aan kan bijdragen, ook als hij er
bijna van overtuigd is dat het
niet kan, althans tot nu toe niet
gelukt is. Progressieven en con
servatieven oordelen niet ver
schillend over vastgestelde feiten,
maar gedragen zich verschillend
tegenover de mogelijkheden die
door de feiten worden opengela
ten Misschien kan het al „con
servatief" genoemd worden die
mogelijkheden niet te zien of
niet te willen zien, maar dat is
een interpretatie die in een defi
nitie niet op haar plaats is. Niet
temin handhaaf ik de aanbeve
ling die ik hierboven heb gege
ven.
TILBURG In het „Dagboek
rtn Schermerhorn" zojuist ge
publiceerd wordt een voor Ne
derland en Indonesië belangrijke
Periode uit hun geschiedenis belicht
vanuit de, uiteraard subjectieve,
beoordeling door een man, die in
die periode een vooraanstaande rol
geelde. Prof. dr. ir. W. Schermer-
born was toen september 1946
wt oktober 1947 voorzitter van
de commissie generaal voor Neder
lands Indië. Over wat hij toen
Beleefde, deed, voelde, besprak en
nereikte, legde hij voor zichzelf
verantwoording af in zijn geheim
dagboek.
Na een voorpubliciteit van 10
jaar en heel veel geharrewar
phet nu voor iedereen toeganke-
■Jk. Het is uitgegeven onder toe-
«cnt van ]let Nederlands Histo-
isch Genootschap. Van aanteke-
"■ngen voorzien door mr. dr. C.
'nut, waardoor het historisch
fonnenmateriaal de loop van het
boeiende persoonlijke verhaal on
derstreept en gemakkelijker te
volgen maakt. De waarde van dit
dagboek is vooral, dat een van de
hoofdrolspelers, later sterk ver
guisd, heet van de naald vrijwel
elke dag zijn mening voor zichzelf
vastlegde. Dit dagboek is daardoor
een document van diepe mense
lijkheid. Het houdt uren van opti
misme vast. Het getuigt keer op
keer van wanhoop, van geschokt
vertrouwen, van geïrriteerdheid,
van ergernis. Het vertelt over
twijfel aan de juistheid van de eigen
handelswijze.
De Indonesische kwestie heeft
uiteraard ook de Nederlandse poli
tieke verhoudingen sterk beïn
vloed. In dit dagboek vindt men er
de weerslag van terug, Het touw
trekken van de politieke partijen
en de reacties daarop van de
schrijver liggen erin vast. En na
tuurlijk ook, wat er allemaal, on
zichtbaar voor het grote publiek
speelde aan persoonlijke rivalitei
ten, aan manipulaties en intriges
om eigen visie te doen zegevieren
een politieke tegenstanders uit te
schakelen. Nu, na goed 20 jaren,
zijn er vele zaken, in dit dagboek,
die ons onwezenlijk voorkomen
Men is verbijsterd als men via dit
persoonlijk getuigenis terugblikt
op zoveel onmacht en onbegrip.
Nederlandse en Indonesische ge
zagsdragers gelijk, men wordt er
stil van als langzaam maar zeker
uit die dagboekbladen de gedachte
zich onvermijdelijk opdringt, dit
de mensen, die in dit drama een
hoofdrol speelden in ons land het
wezen van het Indonesische vraag
stuk nooit hebben begrepen. En
tegenover die politici een in zich
zelf verdeelde republiek, die
voorts wankelde op de rand van
burgeroorlog, ook daar menselijk
onvermogen. De politieke discussie
in ons land kon niet uitkomen
boven de sfeer van wantrouwen,
verdachtmakingen, aprioristische
standpunten. Ze bereikte een diep
tepunt.
Nederland ontbeerde toen een
staatsman. De onhandige manoeu
vres en paniekmaatregelen kwa
men in de plaats van een vaste
koers. De binnenlandse politieke
verhoudingen werden er voor vele
jaren door bedorven. De verhou
ding tussen Nederland en Indo
nesië werd er zozeer door onder
mijnd, dat ze nog steeds niet ge
heel hersteld is. Die machteloos
heid, aan beide zijden, uitte zich in
Nederland door het aanwijzen van
zondebokken. Er werden schuldi
gen aangewezen, afhankelijk van
hun politieke opvattingen. De dis
cussie werd steeds ongenuanceer
der, steeds onwezenlijker.
En dat alles in na-oorlogse jaren,
toen men de schok van de oorlog
en de onafzienbare geestelijke en
materiële schade, die deze ons
volk en ons land had berokkend nog
lang niet te boven was. In deze
tijd van onbegrip, en in sommi
ge gevallen regelrecht te kwa
der trouw, werd de politicus
Schermerhorn naar Batavia ge
stuurd om als voorzitter van de
commissie generaal met de Indone
sische republikeinen te onderhan
delen. En dan blijkt uit deze dag
boekbladen, dat naarmate de tijd
vordert de mens Schermerhorn
steeds veelvuldiger de piliticus
Schermerhorn gaat verdringen. Als
hij langzaam maar zeker tot de
overtuiging komt, dat het conflict
politiek uitzichtloos is, krijgen
twijfel en teleurstelling bij hem de
overhand. Dan krijgt het dagboek
het ontroerende karakter van een
persoonlijk eerlijk verslag van een
mens, die zich steeds heviger be
wust is van eigen tekortkomingen.
Het gevaar is niet denkbeeldig
dat gepoogd wordt dit dagboek te
betrekken in actuele politieke dis
cussies. Het handelt immers over
een stuk bewogen geschiedenis die
voor velen die nog leven en die
gebeurtenissen vorm gaven eigen
tijdse geschiedenis is geweest. Het
handelt bovendien over een reeks
van gebeurtenissen, die nog steeds
uiterst actuele gevolgen hebben.
Maar het is zinloos die hoogst per
soonlijke dagboekherinneringen te
gaan interpreteren vanuit een situa
tie, die 20 jaar verder is. Men
besefte, dat het gaat om handelin
gen en gevoelens, reacties en fei
ten die slechts geïnterpreteerd
kunnen en mogen worden in het
kader van de chaotische jaren van
vlag na de oorlog, in het kader van
een wereld, die toen het begin zag
van het einde van het westerse
kolonialisme in Azië. In dat krach
tenveld vormde de Indonesische
kwestie een stuk van een veel
grotere legpuzzel. Slechts weinigen
hadden dat toen in de gaten.
JACQUES LEVIJ
W. SCHERMERHORN„Het
dagboek van Schermerhorn" deel 1
(uitgave Wolters-Noordhoff n.v.).'
(ADVERTENTIE)
A Inderdaad -
„grenzen"loos lekker
de borrel voor klinkklaar genot
- ijskoud
Kostelijk mixture van 35%
alcohol en 56 exotische
kruiden. Volkomen ènders.