m
urs.
Primeur voor
Sovjet-Unie:
karretje rijdt
over de maan
Nederlandse hulp wordt gebundeld
DR0STE
4
AR in senaat werkt
liever met
DE STEM
ide
ns
1
le en
/en
lig
n.
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Op veel eilanden nog niet één
rijst
korrel
aan hulp
Politiemannen mochten geen persconferentie geven
andaag
in
erdam
De Cruyffies en hun dochter
ne van NS
DE EERSTEN
LICHTGLOED
WéêméÉs
GIRO 777
P.v.d.A. ONTEVREDEN
OVER EXTRA
A0W-VERH0(ilNG
Bejaarde man
verongelukt
bij Kruisdijk
Raad van State
behandelt
verschijningen
grootvader
Nieuw model
iq^onort
10e jaargang no. 16584
EDITIE VOOR
ZEELAND
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341, Postgiro 1114111
STEM
Woensdag 18 nov. 1970
WEERBERICHT
Buiig
Veel bewolking en matige tot
krachtige wind uit westelijke
richting. Dezelfde temperaturen
als gisteren.
KANTOREN: GOES, KLOKSTRAAT 1
HULST, STEENSTRAAT 14
TERNEUZEN, NIEUWSTRAAT 9
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14
ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45
(Van onze redactie buitenland)
MANPOERA (Golf van Benga
len). Op het strand van Man-
poera, een eiland in het centrum
van het Oostpakistaanse ramp
gebied, liggen lijken en kadavers
naast elkaar te rotten.
Overlevenden bedelden om
water en voedsel bij de eerste
bezoekers uit de buitenwereld
'journalisten), sinds de vloedgolf
hier zeker 10.000 van de 26.000
eilandbewoners heeft gedood. Ze
hebben nog geen rijstkorrel hulp
gezien.
Overlevenden, met nog vochti
ge lendedoeken om het lijf, gre
pen de handen van de bezoekers
en een wierp zich zelfs op de
grond om hun voeten te kussen.
Zij wilden voedsel dat niet ran
zig en water dat niet geput was
uit plassen, bedorven door de in
staat van ontbinding verkerende
lijken en kadavers.
Aangeboden bankbiljetten van
vijfhonderd roepie, meer dan een
boer in Oost-Pakistan in een jaar
ziet, werden van de hand gewe
zen. „Wat kunnen wij met geld
kopen?" vroeg Chaudhury Ka-
maluddin (36) een van de nog in
leven zijnde leden van de dis-
trictsraad van Manpoera. Hij was
een van de rijkste mannen op dit
eiland.
Hij en andere eilandbewoners
vertelden dat de journalisten, die
aict het watervliegtuig waren
angekoinen. de eerste mensen
van buitenaf waren die op het
eiland kwamen. Er was nog geen
hulp gekomen op dit eiland,
evenmin als op tientallen andere
eilanden voor de kust, die nog
door de langzaam op gang ko
mende hulpactie bereikt moeten
■vonten.
Piloten zeiden dat de regering
.denkt over" hun aanbod om een
voedselluchtbrug te organiseren.
Ondertussen staan zeker zeven
C130 transportvliegtuigen, die
door de Amerikanen aan de Pa
kistaanse luchtmacht ter beschik
king zijn gesteld, nog aan de
grond in Rawalpindi (West-
Pakistan), 1600 km westelijk van
nier.
De regering heeft gisteren mee
gedeeld, dat overwogen wordt
Manpoera in te richten als hoofd
kwartier voor de hulpverlening
ander leiding van de militaire
ouverneur. Tot nu toe heeft ech
ter geen regeringsfunctionaris
het eiland bezocht.
Van de 5000 huizen op het
eiland zijn er nog maar vier heel.
Het voedsel rot, het water is niet
drinkbaar, het enige vuur komt
van een sigarettenaansteker, om
dat niemand lucifers heeft.
In één huis wonen 50 men
sen," vertelde Kamaloeddin. „Nu
zijn er nog acht. Ongeveer 80
procent van de kleine kinderen
en ongeveer alle babies zijn weg
gespoeld. Wij hebben voedsel,
medicijnen, inentingen nodig.
We branden verrotte rijst en
eten het. Wij hebben geen voed
sel, geen vee, niets. Er is nog
geen hulp. Geen hoge functiona
ris is gekomen. Niemand is geko
men."
Volgens de overlevenden had
de vloedgolf om middernacht toe
geslagen. Hij kwam uit het zuid
oosten met een hol, rollend ge-
biul en een koude lichtgloed,
ivelke Kamaloeddin had doen
denken aan het flikkerende licht
van een niet afgestemde tv-buis.
Hij sprak van „een straal".
Kamaloeddin vertelde dat die
dag voor het eerst de mensen
weer wat in actie waren geko
men. „De morgen na de ramp
lagen wij er allen bij als de do
den."
Honderden hebben zich voor
het water kunnen redden door
zich aan palmbomen vast te
klemmen. Velen de 15-jarige
ladoe Lal is e e n van lien
vertonen er nog de sporen van.
Zijn armen en borst vertonen
rauwe vleeswonden welke hij op
liep toen hij voor zijn leven wor
stelde aan een boom, terwijl de
wervelstorm met een snelheid
van 240 km/u. voortraasde en
golven bleef aanjagen.
Modan Mohan Shava (18) ver
telde dat hij naar zee werd ge
spoeld maar dat hij zijn leven
had kunnen redden door zich aan
een bamboepaal vast te klemmen.
Ziaoel Hoeq zei, dat hij ook
aaar zee was gespoeld, maar dat
hij zich drijvend had kunnen
houden op een aarden kruik die
hij bij zich had.
Kamaloeddin: „De meeste men
sen zijn gewoon weggespoeld."
Met een vrachtauto van het leger wordt een aantal stoffelijke
overschotten van slachtoffers van de "loedgolf weggevoerd naar een
massagraf.
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU De Sovjet-Unie heeft
een spectaculaire primeur in het
maanonderzoek een automatisch
voertuig van de Loena-17 uitge
stuurd over het maanoppervlak.
Het voertuig, „dat lijkt op een
overdekte badkuip op acht wielen
met spaken", wordt radiografisch
bestuurd vanaf de aarde. Het reed
via een loopplank uit de Loena 17
het maanoppervlak op.
De manoeuvre met het maanvoer-
tuig betekent voor de Sovjet-Unie
een belangrijke come back in de
wedstrijd met de Verenigde Staten.
De Loena-17, een verbeterde ver
sie van de Loena-16 die in septem
ber monsters van de maanbodem
terugbracht naar de aarde, maakte
gistermorgen om 04.47 (WET) een
zachte landing op de maan in de
Zee der Stormen.
Om 07.28 rolde het maanvoertuig
de Loenokhod" naar buiten en
begon zijn tocht over de maan.
Het maanvoertuig, aldus het Rus
sische persbureau Tass, is uitgerust
met apparatuur voor wetenschap
pelijk onderzoek van het maanop
pervlak, televisiecamera's en radio
communicatiesystemen. De„Loenok
hod" heeft zich tot op 20 meter van
de Loena verwijderd. Het voertuig
wordt aangedreven door zonnecel
len. De volgstations hebben beelden
ontvangen van de televisiecamera's
aan de voor-, achter- en zijkant van
de „Loenokhod". Hierdoor konden
zij het voertuig langs moeilijke ob
stakels sturen. In de „Loenokhod"
is een automatische rem aange
bracht die het voertuig doet stoppen
als het dreigt te kantelen.
De „Loenokhod" is ook uitgerust
met een door Frankrijk gebouwde
laser reflector. Hiermee kan op aar
de de preciese positie van het voer
tuig worden bepaald.
De Loena-17 en de „Loenokhod"
zullen volgens Tass niet terugkeren
naar de aarde. De plaats die in de
Een tekening van het karretje
Loenokhod", op het punt de
Loena-17 te verlaten.
Loena-16 werd ingenomen door de
capsule die de verzamelde maan-
bodemmonsters bevatte en de raket
die voor de terugkeer naar de aarde
nodig was, werd in de Loena-17 in
genomen door de „Loenokhod".
De Sovjetrussische ruimtevaart-
geleerden hebben er vaak op gewe
zen te menen dat het inschakelen
van mensen voor maanvluchten ge
vaarlijk en onnodig is en dat onbe
mande missies dezelfde wetenschap
pelijke gegevens kunnen overbren
gen.
CHOLERA BREEKT
UIT IN O.-PAKISTAN
(Van onze redactie buitenland)
DACCA In hel rampgebied van Oost-Pakistan zijn inmid
dels de eerste gevallen van cholera gesignaleerd.
Een der leiders van het hulpwerk, Anisoezzaman, heeft meegedeeld
dat cholera was uitgebroken op Hatia, mogelijk het zwaarst getroffen
van de duizenden dichtbevolkte eilanden die vorige week vrijdag door
een cycloon en vloedgolf werden geteisterd. Pakistaanse functionaris
sen spreken nu ook voor het eerst van een dodencijfer in de buurt van
de 300.000.
Wegens de cholera op Hatia ging
het eerste medische hulpschip dat het
eiland bereikte, daar niet voor anker,
en voer het door naar Sandvip. Bijna
een miljoen doses anti-choleravaccin
zijn nu naar het gebied gezonden,
plus 600.000 ton zuiver drinkwater.
Pakistan heeft Amerika om helikop
ters gevraagd. Een groot deel van het
rampgebied is nog van de buitenwe
reld afgesneden.
In New York hebben secretaris-ge
neraal Oe Thant van de Verenigde
Naties en assemblévoorzitter Ham-
bro de wereld in een gezamenlijke
boodschap opgeroepen tot „alle mo
gelijke hulp" aan de slachtoffers van
de ramp, „een der ergste in de ge
schiedenis van de mensheid".
Zeven Nederlandse hulporganisa
ties hebben zich verenigd in de „Na
tionale actie Oost-Pakistan", waarmee
een gezamenlijk appel op de bevol
king wordt gedaan om de noden in
het door vloedgolven geteisterde
rampgebied te helpen lenigen. Om de
fondsenwervingsactie voor de hulp
te kunnen bundelen, wordt door deze
organisatie gebruik gemaakt van een
en hetzelfde rampennummer: giro
7 7 7 van het Nederlandsche Roode
Kruis in Den Haag.
De samenwerkende organisaties
zijn: Alg. diakonaal bureau van de
geref. kerken, het Nederl. Roode
Kruis, Kath. nat. stichting voor bij
zondere noden en vluchtelingenzorg
„Mensen in nood - Charitas Neerlan
dica", Sectie internat, hulpverlening
van de generale diaconale raad der
Nederl. herv. kerk, Stichting „Neder
lands comité Unicef", de „Novib" en
stichting „Oecumenische hulp aan
kerken en vluchtelingen".
Een extra vrachttoestel van de
KLM heeft gisternacht van Schiphol
de vijftienhonderd dekens meegeno
men die het Nederlandsche Roqde
Kruis als eerste hulp ter beschikking
heeft gesteld. Gisteren nog nam een
vliegtuig deze zending uit Karatchi
mee naar het rampgebied.
De EEG zal aan Pakistan 35 miljoen
ton graan beschikbaar stellen.
(ZIE OOK PAG. 13)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De PvdA is niet te
vreden met de extraverhoging van
de AOW en AWW met 2 procent op
1 januari. Ook de uitkering ineen:
van 210 aan invaliden en werklo
zen is onvoldoende volgens de socia
listen. De socialist Van Lier heeft de
Tweede Kamer gisteren (dinsdag)
gevraagd om de regering over deze
zaak te mogen interpelleren. De ka
mer beslist daarover vanmiddag.
De PvdA wil niet wachten totdat,
mogelijk volgende week, de voorge
stelde maatregelen door de Tweede
Kamer worden besproken.
Het ziet er echter naar uit dat de
heer Van Lier zijn zin niet krijgt.
De heer Maenen (KVP) wees erop
dat het besluit van de regering is
genomen op basis van een advies van
de SER. De kamerleden Maenen en
Boot (KVP) hebben al schriftelijk
vragen gesteld aan de regering over
de gebrekkige wijze waarop de re
gering de maatregelen aan de pers
heeft bekendgemaakt.
Johan en Danny Cruyff met hun
eerste kindje, dat maandagavond in
De Boerhavekliniek te Amsterdam
werd geboren. De dochter van de
voetballer kreeg de naam Chantal.
(ADVERTENTIE)
zijn heerlijke kersenbonbons.
Omdat er Droste op staat.
Een verschil dat u moet proeven.
(Van onze correspondent)
BRESKENS Op rijksweg 58 na
bij Kruisdijk is gisteravond omstreeks
zes uur de 65-jarige P. Hooftman uit
Breskens dodelijk verongelukt.
De heer Hooftman is om onver
klaarbare redenen achter op een rij
dende Atlasgrijper gereden. De heer
Hooftman moet vrijwel op slag dood
zijn geweest. Hij is naar het zieken
huis te Oostburg overgebracht.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Eerste Kamer
fractie van de AR-partij zou graag
zien dat de PvdA volgend jaar weer
gaat meeregeren. Fractievoorzitter
Berghuis heeft dat gisteren bij de al
gemene politieke beschouwingen in
de Eerste Kamer onomwonden laten
weten. Hij zei er duidelijk bij namens
de gehele fractie te spreken.
Dr. Berghuis erkende dat de VVD
zich in sociale en financieel-economi-
sehe kwesties soepel heeft opgesteld.
Maar daarmee is ze nog niet de idea
le regeringspartner geworden. Een
samenwerking met de PvdA ligt ech
ter voornamelijk aan deze party zelf,
zei hy.
Dr. Berghuis vond het onjuist te
DEN HAAG (ANP) De 29-jarige
in Zeeland wonende Ambonees Izak
J. Rikimahu wil de achternaam van
zijn moeder krijgen, omdat naar zijn
zeggen zijn overleden grootvader re
gelmatig aan hem verschijnt en dit
van hem eist. Zijn beroep tegen een
afwijzende beschikking van de staats
secretaris van justitie heeft gisteren
gediend voor de afdeling voor be-
stuursgeschillen van de Raad van
State.
Volgens Ambonese traditie moeten
een of meer kinderen uit een huwe
lijk de naam van de grootvader van
moederszijde dragen. De gemachtigde
van de jonge Ambonees, de heer W.
F. de Quillettes, die de betrokken fa
milie goed zegt te kennen, deelde
mee, dat Izak de eerste vijf jaar na
zyn geboorte inderdaad de naam van
zijn moeder, Kalay, droeg. Zijn ou
ders waren toen niet voor de wet ge
trouwd. Toen zyn vader echter in
1946 na de Japanse capitulatie door
het KNIL werd opgeroepen, ontstond
de moeilijkheid, dat het huwelijk ge
legaliseerd moest worden, als moeder
en kind bij de vader wilden wonen.
Na overleg met de familieraad werd
besloten het kind te erkennen. Hier
bij werd echter voorbij gegaan aan
de wens van de grootvader Sinds zijn
18de jaar verscheen de grootvader
aan Izak.
Namens de staatssecretaris van jus
titie bracht de heer S. van de Weg
een verklaring van de burgerlijk^
stand in Ambon naar voren, die eni
ge verwarring teweegbracht Volgens
die verklaring, in 1946 tijdens het
huwelijk opgemaakt, werd Izak als
tweede kind gewettigd. Er zou dus
nog een eerder kind moeten zijn ge
weest.
De heer Quillettes sprak dit ten
stelligste tegen: „Ik ken de hele fa
milie. Izak is het eerste kind"
stellen, dat de keuze van WD of
PvdA als regeringspartner voor zijn
partij „lood om oud ijzer" zou zijn.
Hy hoopte dat in de Nederlandse
partypolitiek een wat meer even
wichtige situatie terugkeert. Nu is zij
verward en onduidelijk.
CHU-fractieleider Van Huist noem
de de voorkeur van dr. Berghuis voor
de PvdA wat prematuur. Geeft hij
hiermee aan de PvdA, waarvan we
het program nog niet kennen, een
blanco mandaat?, zo vroeg dr. Van
Hulst zich af.
Tussen de KVP-fractie en die van
de AR bleek verschil van mening te
bestaan over de invoering van een
kiesdrempel, op basis waarvan par
tijen minstens drie zetels moeten ha
len om in de Tweede Kamer te ko
men.
(ZIE VERVOLG OP PAG. 11)
VENRAY (ANP) Enkele
politieagenten van het ge
meentelijk politiekorps in
Venray wilden gistermorgen
een persconferentie houden
om de woningnoodsituatie
van een zevental agenten uit
de doeken te doen.
De initiatiefnemer, hoofd
agent M. Haverhoek, woont
in een woonwagen, terwijl
zijn vrouw in verwachting is
van het tweede kind. Enkele
andere agenten pendelen of
wel dagelijks, ofwel wekelijks
vanuit omliggende plaatsen
naar Venray, terwijl een
agent, in Eindhoven woonach
tig, de nachten op de boven
verdieping van het politiebu
reau doorbrengt.
Op last van burgemeester
drs. F. Schols mocht de pers
conferentie echter niet door
gaan. Deze was van mening,
dat de hoofdagent wel voor
zichzelf kon spreken, maar
dat hij niet de aangewezen
persoon was om een perscon
ferentie over de woningsitu-
atie van de Venrayse politie
te houden en daarbij namens
anderen te spreken.
Overigens vond de Ven
rayse burgemeester de zaak
buiten proporties getrokken.
De betrokken hoofdagent is
volgens de burgemeester en
kele maanden geleden een
flat aangeboden, die echter
werd geweigerd. Maandag
werd hem een „drive-in"-wo-
ning, die meteen betrokken
kon worden, aangeboden,
maar de hoofdagent vond de
huur (f 235 per maand, inclu
sief garage) te hoog, omdat
er nog stookkosten bij komen
waardoor hij volgens hem een
kleine f 300 per maand moest
uittrekken. Voorts werd hem
een woning met een huur van
f 206 in het vooruitzicht ge
steld die half december ge
reed komt.
Knutselwedstrijd in Hulst le
vert stroom van tekeningen en
poppen op. Pagina 2
Vlissingen gaat milieuhygiëne
specialistisch aanpakken.
Pagina 3
Progil onderwerp van gesprek
tussen Zeeuwse en Brabantse
Gedeputeerden. Pagina 5
Zierikzeese burgerzin overtrof
alle verwachtingen. Pagina 7
Toezicht op lonen en prijzen
valt niet overal goed.
Pagina 9
Automobilisten welwillend bij
onderzoek naar glaasje-op.
Pagina 11
ARKA afwachtend jegens loon-
pauze. Pagina 13
Dranghekken rond sportvelden
bieden onvoldoende weerstand.
Pagina 14
Nederlandse wegkampioen Pe
ter Kisner gaat in Engeland
koersen. Pagina 15
Christus verkoopt beter ook
aan de omroepen. Pagina 16
Rage in Engeland schaak
stukken kopen. Pagina 17
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het Nederlandse
paspoort zal binnenkort een andere,
modernere vormgeving krijgen. Het
zal iets kleiner en lichter van kleur
worden.
«iüfl