LIEFDE IN BOTSING MET WET
Pastoor van de ,Lief deskerk'
blij
et
roces
an
orgen
Ulster lijkt meer op
weg naar kookpunt
Paniek?
Ach
kom
Londenaren kregen te weinig bloot te zien
RESOLUTIE VRAAGT
SCHORSING FORMOSA
Een op veertig
scholieren
neemt drugs
'GEORGANISEERDE TERREUR'
VS bepleit
samenwerking
auto-research
errassingen
Dicht net
Onbegrip
Motieven
Liefde
PSP: volkstelling-
nieuwe-stijl
tast privé-sfeer aan
Weer oproep voor
militaire oefening
Lichte sigaartjes.
Zacht prijsje.
In verpakking van 10,20 en 50 stuks.
Tijdelijk bovendien:
gezellige old-timer bokaal a 50 stuks.
Zacht
en hééééél
veel papier.
Loe Maas overleden
WOENSDAG 4 NOVEMBER 1970
15
Artikel 30 van het Nieuw Burgerlijk Wetboek stelt, dat de wet het
huwelijk alleen „in zijn burgerlijke betrekkingen" beschouwt, d.w.z.
alleen in zijn familie- en vermogensrechterlijke aspecten. Het kerkelijk
huwelijk vyordt door de wet een „godsdienstige plechtigheid" genoemd,
die pas verricht mag worden na de sluiting van het burgerlijk huwelijk.
Het paar en de getuigen die dit gebod overtreden, worden door de
wet met straf bedreigd, in tegenstelling tot de „bedienaar van de
eredienst", die gestraft kan worden met een boete van 600 gulden,
welke kan worden vervangen door een hechtenis van twee maanden.
Het is niet de eerste keer, dat deze „dualiteit van het kerkelijk en
burgerlijk huwelijk" speelt.
In de vijftiger jaren was er ook beroering rond het „Haarlemse
huwelijk". Hier zegende een kapelaan het kerkelijk huwelijk van een
paar in, dat krachtens de burgerlijke wet niet met elkaar kon trouwen,
maar wel volgens de canonieke wet.
De verontwaardiging was vooral daarom groot, omdat de bisschop
van de kerkelijke inzegening op de hoogte was. De beschuldiging van
„zie je wel, dat de katholieken de kerkelijke wet boven de burgerlijke
stellen", werd in die tijd veel gehoord.
Ook in Arnhem heeft zich een soortgelijk geval voorgedaan. Het
betrof hier het kerkelijk huwelijk van een sergeant, die door de krijgs
raad was veroordeeld wegens mishandeling van zijn wettige vrouw,
toen deze haar intrek wilde nemen in de woning waar de sergeant
samenleefde met een andere vrouw Laatstgenoemde vrouw verzorgde
de vier kinderen uit het wettig huwelijk van de sergeant en verwachtte
een kind van hem Aangezien het echtpaar nog niel was gescheiden,
kon geen tweede burgerlijk huwelijk plaatsvinden In het belang van
de kinderen en om een einde te maken aan een voor de kerk zondige
verhouding gaf de aartsbisschop van Utrecht toestemming tot een
kerkelijk huwelijk overeenkomstig art. 1098 van de canon, het kerkelijk
wetboek.
Een dergelijk huwelijk kan alleen in noodgevallen worden gesloten
en houdt in, dat er geen priester bij de kerkelijke huwelijkssluiting
aanwezig is, alleen twee getuigen Omdat de wet alleen de „bedienaar
van de eredienst" met straf bedreigt, ging in het Arnhemse geval
iedereen vrijuit, omdat er hier geen sprake was van een „bedienaar"
(Van een onzer verslaggevers)
WANSSUM Pastoor Jean
slots, al vijftien jaar zielzorger
van Wanssum, zal zich morgen
voor de Roermondse rechtbank
moeten verantwoorden wegens
overtreding van de wet, die de
ting van het burgerlijk hu
welijk regelt, door de kerkelijke
verbintenis in te zegenen, nog
voordat het burgerlijk huwelijk
Hoe het tot die aanklacht is
ekomen: begin dit jaar vond in
Je parochie van pastoor Slots
een huwelijksinzegening plaats,
twee bejaarde mensen
lkaar het jawoord gaven.
officier van justitie te Roer-
ond is op de hoogte geraakt van
tee plechtigheid. Hij stelde een
nderzoek in, waarbij kwam vast
staan, dat pastoor Slots in strijd
gehandeld met het bekende
a®fel 499. Hij was dus in over-
"drag. De officier probeerde de
'k onder de dekmantel te hou-
i door de pastoor een schikking
te bieden. Slots weigerde. Hij
"nste een openbare behandeling
zijn zaak.
Pastoor Slots: „Ik ben blij, dat
zover is. Het was een schan-
dat we zoiets altijd in het
oeirn hebben moeten doen en
tegens, nog doen. Artikel 449
- verdwijnen. Het is te gek,
,een kerkelijke plechtigheid
«^bonden aan een wettelijk
JfMt Kerk en staat zijn ja-
ang twee grootmachten naast
geweest. Dat is volgens mij
«n k meer het Beval. De kerk is
's* zetel afgedaald Ze
nu midden tussen de mensen.
at, 1 een heel andere taak dan
-eri™'- en ook 6en heel andere
tijd'126' ^at fvtikel 449 is uit
niet, dat ik voor de
en it ?onder meer zal toege-
de iustitil .,mc verdedigen. Voor
J*!dat kan ik u al vast
!en in' petto 'k n°S Wat vermssin"
Üor4,ielienS tegen de verte'
at zii 1 ,3 van d'e wet gezegd,
449 JL vinger op artikel
J niet kunnen overtuigen
van m'n schuldigheid. Ik was ge
wetensvol bezig mensen te helpen
en te dienen. Ik meende niet an
ders te mogen handelen. De weit
verbiedt mij gewetensbezwaren
van anderen op te ruimen, zij be
perkt mijn vrijheid als pastoor. De
wet (en zij, die ze onderhouden)
zijn oorzaak van kerkelijke concu-
binEften en van gewetensnood".
In zijn tweede argumentatie zegt
pastoor Slots te ontkennen, dat hij
een geldig wettig kerkelijk huwe
lijk heeft gesloten. „Woorden als
rechtens, wettelijk en geldig staan
niet meer in mijn woordenboek.
De pastoor is niet legaal, maar
sacraal bezig. Het kerkelijk trou
wen is een heilige zaak, het bur-
gelijk huwelijk niet meer dan een
contract, een overeenkomst tussen
man en vrouw, zonder de vraag
naar liefde".
lèn van hen wezen beschuldigend
naar pastoor Slots en noemden zijn
trouwpartijen overbodig en daarom
zinloos.
,31 die mensen begrijpen me
niet. Ze denken, dat ik niets an
ders doe dan bejaarden, die bang
zijn hun oudedaguitkeringen te
zien verminderen, in de echt te
verbinden. En dan komen ze met
deskundige verklaringen dat zoiets
zinloos en overbodig is. Twee be
jaarde mensen, die met elkaar
trouwen, houden ook na hun hu
welijk elk hun vrijgezellenuitke-
ring, schrijven ze dan. Dat pastoor
Slots zo dom is, om dat niet te
begrijpen, lees je tussen de regels
door. Zelfs minister Polak is er
van uitgegaan, dat het om die AO-
W-ers begonnen was. Ik kan het
de mensen maar niet duidelijk ma
ken, dat de financiële achtergron
den van de mensen, die me om
hulp vragen, me geen barst inte
resseren. Het gaat mij om de ge
wetensnood waarin die personen
verkeren Daar wil ik als pastoor
iets aan doen. Dat is mijn plicht,
zo zie ik het tenminste"
Jean Slots, vijftien jaar pastoor
in Wanssum, heeft van zijn pasto
rie een Nationaal Centrum voor
Trouwlustigen gemaakt Hier ont
vangt hij de brieven van al diege
nen. die om hulp vragen, hier ont-
vangt hij ook vertegenwoordigers
van persmedia en regelt hij de
contacten tussen priesters in alle
delen van het land en de mensen,
die hem schrijven. Zijn actie om
mensen kerkelijk te trouwen, zon
der dat daaraan een burgelijk hu
welijk is vooraf gegaan, heeft lan
delijk nogal wat stof doen opwaai
en. Tal van deskundigen zijn in de
rechtsboeken gedoken en hebben
gezocht naar jurisprundenties Ve-
„Nationaal Centrum voor Trouw
lustigen". Het is een actie van
pastoor Slots, Via het Centrum
treedt hij op als een soort van
huwelijksmakelaar. Niet, dat hij
via gerichte acties vrouwen aan
mannen of mannen aan vrouwen
tracht te koppelen, hij zorgt er
voor, dat een paartje, dat kerkelijk
wil trouwen zonder een burgerlijk
huwelijk aan te gaan, daartoe de
gelegenheid krijgt. Of hijzelf ze
gent de verbintenis in, of een an
dere pastoor op een of andere
plaats in Nederland. Pastoor Slots
bemiddelt dan.
Hij verklaart: „Ik beschik op dit
moment over een dicht net van
priesters, die, net als ik, bereid
zijn, mensen, die in gewetensnood
verkeren, te helpen. Ze zegenen
huwelijken in, zonder zich te sto
ren aan de wet. Als ik zou willen,
kon ik de justitie op dit moment
wel aan 100 overtredingen van ar
tikel 449 helpen. Het gebeurt over
al. Zelfs de meest conservatieve
pastoors doen het.
Uit alle delen van Nederland, en
zelfs uit België en Duitsland, be
reiken hem verzoeken om huwelij
ken in te zegenen. Er schijnen erg
veel mensen te zijn die we] met
elkaar willen trouwen, maar om
welke reden dan ook hun huwelijk
niet wettelijk bevestigd willen
zien. In pastoor Slots zien ze een
mogelijkheid 't wettelijk huwelijk
te ontlopen.
(Van onze correspondent in Londen)
LONDEN Volgens de Britse militaire overheid is de situatie van het
door onlusten geteisterde Noord-Ierland een nieuwe fase ingetreden. Tijdens
het afgelopen weekeinde werd deze ongunstige evolutie gekenmerkt door
het geratel van machinegeweren en het ontploffen van zgn- spijkerbommen.
zegde hij, „en wij zijn dag en nacht
op onze hoede".
(ADVERTENTIE)
De motieven zijn van de meest
uiteenlopende aard. Ze variëren
van het missen van pensioenuitke
ringen- en we denken dan niet aan
de AOW, maar aan bedrijfspensi-
oenen via weduwen-uitkeringen
tot erg persoonlijke motieven. In
tal van publikaties is de indruk
gewekt, dat de actie van pastoor
Slots vooral was bedoeld om be
jaarde mensen aan een dubbele
AOW-uitkering te helpen. Dat een
dergelijke bewering nonsens is. is
zo langzamerhand bekend. Twee
bejaarde mensen, die met elkaar
trouwen, houden ook na hun hu
welijk elk hun vrijgezelienuitke-
ring. Er zijn daarentegen gevallen,
waarin een wettelijk huwelijk niet
mogelijk is en daardoor ook geen
kerkelijk huwelijk.
Pastoor Jean Slots: ,31s ik zie,
dat er liefde is, mag ik mijn zegen
niet onthouden".
Een voorbeeld vinden we in een
van de aan pastoor Slots gerichte
brieven, afkomstig van een vrouw,
die op achttienjarige leeftijd een
wettelijk huwelijk aanging met
een man omdat ze in verwachting
was. De verhouding tussen de jon
ge echtelieden was allerminst
goed. Het leidde tenslotte tot een
scheiding van tafel en bed.
De vrouw vond een nieuwe le
vensgenoot, met wie ze ging sa
menwonen. Ze vroeg aan haar eer
ste man mee te werken aan een
echtscheiding. Hij weigerde, 'n
Nieuw wettelijk huwelijk was
daardoor onmogelijk geworden, 'n
Kerkelijk huwelijk eveneens. De
vrouw verzoekt in haar brief aan
pastoor Slots de verbintenis van
haar met de nieuwe echtgenoot in
te zegenen. Hun eigen pastoor had,
denkend aan artikel 449, een der
gelijk verzoek afgewezen.
Er is ook een brief van twee
studenten. Een vrouwelijke en 'n
mannelijke, die met elkaar op ka
mers wonen. Ze willen geen wet
telijk huwelijk voordat ze zijn af
gestudeerd. Hun geweten wordt
echter bezwaard door hun samen
wonen. Ze vragen pastoor Slots
hun verbintenis in te zegenen.
Een pastoor Slots wil. Al zegt hij
dan: „Ik verwijs aile gevallen
eerst terug naar de eigen pastoor of
kapelaan. Zij kunnen het beste
beoordelen of een huwelijksinzege
ning gewenst is of niet. Het gaat
niet van „u belt", wij draaien. Elk
geval dient behoorlijk bekeken te
worden. Voor mij is doorslagge
vend of er liefde aanwezig is.
Hierin verschil ik van mening met
mijn officiaal. Die is er voor om
alle gevallen ook financieel te be
kijken. Hij zou willen weten of de
mensen alleen een kerkelijk huwe
lijk willen om er financieel beter
van te worden.
Ik ben geen financieel deskundi
ge. Ik kan zo iets dus niet bekij
ken. Ik probeer alleen te ontdek
ken of er sprake is van waarachti
ge liefde tussen man en vrouw.
Meen ik, dat dat zo is. dan mag ik
dat paar mijn zegen niet onthou
den. Ik ben de bedienaar van een
„Liebeskirche" en ni.et van een
kerk, die louter uit wetten en
voorschriften bestaat. Zo zie ik het
zelf tenminste".
(Van
den) onze correspondent in Lon-
het Sadler's Wells
wrh is maandag-
'teaière ,mIe .ontetaan tijdens de
„an de moderne balletten
Nederi, ,en. "twice", die door
Voe'lichf Danstheater voor het
«aakte ha„ ,racht werden. De vijf
fokten ?ers in ..Mutations"
niet omH,,, 001 van protesten,
'vel Z1' bloot waren, maar
Jtechouu,»-eeD- 51004 deel van de
ktee? niet genoeg te zien
Voor de voorstelling van het Ne
derlands Danstheater werd het podi
um speciaal verbouwd. Wat op het
verlengstuk gebeurde, konden talrij
ke toeschouwers niet zien. Terwijl
de naakte dansers ronddartelden,
gaf het publiek uiting van zijn on
genoegen dopr voortdurend in de
handen te klappen en te jouwen.
De directie van bet Sadler's Wells
Theatre verklaarde nadien, dat een
dergelijk protest hoogst ongewoon
was voor haar theater. Besloten
werd de leden van de Nederlandse
balletgroep meer op de achterzijde
van het podium te laten dansen,
zodat alle aanwezigen de voorstel
ling kunnen volgen. Het Nederlands
Danstheater dat voor de derde maai
optreedt in Groot-Brittaninië, blijft
drie weken in Londen.
De ontevredenheid van sommige
toeschouwers kon niet camoufleren
dat een groot dee) van het publiek
over de première in de wolken was.
Na de voorstelling mocht de ballet
groep 7 „open doekjes" in ontvangst
nemen. In de kranten zijn de Lon-
densen critici het niet helemaal eens
over de kwaliteiten van het Neder
lands Danstheater. The Guardian
noemt het verlengstuk van het podi
um „een onnodige gimmick" en
voegt daar onmiddellijk aan toe
„Het wordt vanzelfsprekend duide
lijk, dat naaktheid de dansgimmick
van het komende jaar zal zijn. Of
om het op een andere manier t(
zeggen, naaktheid zal als nuttige
camouflage van choreografie, die
voor het overige niet zo heel inte-
rassant is, gebruikt worden, tot het
publiek er genoeg van'heeft".
De generaals noemen het „georga
niseerde terreur" en stellen het ille
gale Ierse republikeinse leger (IRA)
aansprakelijk voor de incidenten.
Generaal-majoor Tony Farrar-Hock-
ley, commandant van de landstrijd
krachten, zei maandag: „het is een
wonder dat er geen soldaten gesneu
veld zijn" Eenenveertig van zijn
manschappen liepen min of meer
ernstige verwondingen op.
De militairen geloven niet, dat de
tegenstanders sterk zijn. Sir Ian Free-
land. opperbevelhebber van de Britse
strijdkrachten in Hulster, verklaarde
in eer tv-interview: „ze trachten
ooze soldaten te terroriseren'.
Tijdens het weekeinde werden tus
sen de menigten, die de troepen aan
viel, weinig volwassenen opgemerkt.
Het leger stelde bovendien vast, dat
de „terroristen" herhaoldelijk een be
roep deden op kinderen om de aan
dacht van soldaten te trekken, zodat
deze militairen dan onverwacht zij
delings of in de rug onder vuur ge
nomen konden worden.
Generaal Freeland voorziet tijdens
de komende maanden toenemende
onlusten, met de mogelijkheid van
steeds meer slachtoffers. „Leiders van
het Ierse republikeinse leger hebben
in het openbaar bedreigingen geuit",
Da commandant herhaalde gister
avond de ernstige waarschuwing, dat
zijn soldaten hardhandiger zouden
optieden en dat zij zouden schieten
als hun leven bedreigd werd. „Wij
zullen gebruik maken van ons recht
op zelfverdediging", zei hij.
Het verbodenIers-republikenise
leger zegt dat Groot-Brittannië een
terreurtactiek toepast. Dit dreigement
onderstreept de vrees van de autori
teiten, dat na twee jaar van rellen
en brandstichtingen thané een nieuwe
en bloediger periode begint.
NEW YORK (RTR) Achttien
landen hebben bij de algemene ver
gadering van de Verenigde Naties
een resolutie ingediend waarin ge
vraagd wordt Formosa als lid te
schorsen en de regering in Peking
als de vertegenwoordigers van China
toe te laten.
Men verwacht dat het debat over
de resolutie op 12 november zal be
ginnen. De resolutie is ingediend door
Algerije. Dit laod heeft de leiding
van de actie om communistisch China
in de Verenigde Naties te krijgen,
overgenomen van Cambodja.
UTRECHT (ANP) Uit een door
het criminologisch instituut van de
rijksuniversiteit in Groningen uitge
voerde enquête onder 11.659 leerlin
gen op in totaal 156 middelbare scho
len, kunstacademies en hts-en is ge
bleken dat 11,15 pet. (1.300 personen)
wel eens een of andere drug heeft
gebruikt.
Eén op de 40 schollieren gebruikte
drugs regelmatig (meer dan 20 keer).
Op de middelbare scholen werden
alle eindexamenklassen op de kunst
academies en hts-en de eerste klassen
geënquêteerd.
Twee keer zoveel jongens als meis
jes hamen drugs.
DEN HAAG (ANP) Het PSP-
bestuur wil dat de Tweede Kamer de
„volkstelling-nieuwe stiji", waarin
men verplicht wordt te antwoorden
op een honderdtal vragen, „waarvan
vele diep in de privé-sfeer van ie
dere Nederlander doordringen", op
nieuw onder de loep neemt.
Daarbij dienen volgens het bestuur
voorop te staan garantie van vol
ledige anonimiteit; geen verplichting
tot beantwoording en besnoeiing van
de vragenlijst tot zakelijke persoons
gegevens.
ANTWERPEN (AP) De Ameri
kaanse minister van verkeer John
A. Voipe heeft gisteren gezegd, dat
miljoenen dollars bezuinigd kunnen
worden door meer internationale sa
menwerking bij de ontwikkeling van
nieuwe transportmiddelen.
Hij wees er op, dat als gevolg van
een overeenkomst tussen de NATO
landen één Duitse firma (Volkswa
gen) reeds heeft bekend gemaakt dat
zij een experimentele veiligheidswa
gen van 900 kg. gaat ontwikkelen.
Hij voegde hi er aan toe. dat als hij
de volgende week Tokio bezoekt hij
zal proberen Japan te bewegen mee
te helpen aan dit project, waardoor
20 miljoen dollar bespaard zouden
kunnen worden doordat doublures bij
het onderzoek worden vermeden.
DEN HAAG (ANP) Deze maand
zal weer een militaire oefening wor
den gehouden, zoals dinsdag 27 okto
ber plaats had en waarvan het doel
was te onderzoeken hoe snel de mili
tairen zouden reageren op de op
komstmededeling.
In een officiële publicatie in de
dagbladen en via de radio wordt
maandag bekendgemaakt dat „een
klein deel van het reserve en dienst
plichtig personeel van de Koninklijke
Landmacht dat met groot verlof is
en in het bezit van een R— of R2
lastgeving" op een nog nader bekend
temaken datum in november voor
enkele dagen voor oefening onder
de wapenen zal worden opgeroepen.
(ADVERTENTIE)
Bosjes.
15ct
Waarom paniek? Zo'n lege
rol maakt ons niet bang
meer vandaag de dag. We
pakken gewoon een nieuwe.
Uit het vierrolpak, dat Edet
zojuist heeft uitgebracht.
Heel slim natuurlijk, zo'n
voorraadje.
Dit is dan dat Edet-altijd-
papier-in-huis-pak. Inhoud
vier rollen, oftewel 1600
zachte, luxueuze, comforta
bele, hygiënische Edet veile*
tjes. en dat is heel wat meer
dan in bijna alle andere vier-
rolpakken. Een rustig idee,
nietwaar? En n<jg voordelig
ook. Alles bij elkaar kost het
maar f 1.85. In groen of geel
of rose.
Als U een rustig gebruiker
bent en vier rollen ineens te
veel van het goede vindt, ligt
de Edet King Size wellicht
wat beter voor U. "Vijfhon
derd vel voor 58 cent.
MAASTRICHT (ANP) In Maas
tricht is na een langdurige ziekte de
dichter en journalist Loe Maas
overleden.
Loe Maas, geboren in Maastricht,
is 59 jaar geworden, Loe Maas was
als kunstcriticus verbonden aan het
dagblad De Nieuwe Limburger.