PERIODIEK
„HOORSPELPUBLIEK WERD KLEINER MAAR FIJNER"
kifk naar
Complete van Goghcatalogus
luister naar
Consumptie-artikel
werd een
artistiek produkt
Uitreiking prijzen
kinderboek in Oebele
BELGIë (Frans)
DUITSLAND I
DUITSLAND II:
NEDERLAND I
NEDERLAND II:
BELGIë (Nederlands)
MAANDAG 19 OKTOBER 1970
•.Later is toen dat literaire paus
dom gekomen. Toen ik hem voor de
«-camera's zag zitten in die zwaar
^beeldhouwde stoel in de H. Hart-
terk dacht ik: jongen, nu ga je
2'«ar door het behang. Dit red je
"ooit. Het gekke is dat hij het wei
gered heeft maar hij is nu toch echt
aan de grote inkeer toe voor zijn
"leuwe boek". Dat zegt Jaap Harten
o.a. over Van het Reve in een inter-
v'ow in RAAM.
R. Cornets de Groot gaat verder
..De tyrannie verdrijven" in de
ser'o „Met andersmans veren" (pla-
Siaat) en 2egt o.m. „Onbewust moet
jlulisch de verwachting hebben ge-
Lerd'^eriS zu^en worden ontmas-
Aldert Walrecht vindt bij Hame
'nk de „Vrije Geluiden" in de bus
ka.v. zijn Ranonkel en Lambert Te-
s-nbosch plaatst Constant in de rij
or utopisten; J. Wesselo gaat nog-
oals in op het fenomeen Roger van
e Velde en verder is er o.m. een
wprpefje te nemen van het nog te
'Schijnen boek van Hidde van der
1 °eg: „Het leed van een afzichte
W wijf is niet om aan te zien".
67 Brigittenstr. 7, Utrecht,
los f 3,20 jg. f 22,50.
kI'H "^kig vindt niet iedereen
de ,r ng. een aardig blad. De woe-
irnti sommige lieden op-
voiw -'s een *eken dat we niet
"iets uitkomen. Kentering
wordt opgeheven, jawel! Al in het
bagin vam dit jaar d-ooik dit onraa -
speurlijfee gerucht op. Als noch de
uitgever noch de redactie van plan
zijn met Kentering te stoppen, wel
ke bron is dan betrouwbaar genoeg
om het beter te weten? Dat kan
alleen de duim van Wim Zaal zijn
en daar zit een heleboel vergif in",
aldus Jan van der Vegt in dit tijd
schrift.
Jaap Kruithof tegen F. Auwera:
„Arbeiders zwijgen als hen wat
meer loom en een hoger pensioen
wat meer vakantiegeld beloofd
wordt. De enigen die voor dergelij
ke dingen geen knieval doen zijn de
intellectueel, de artiest en de stu
dent. Zij zullen het werk moeten
doen. Vroeger vormden ze samen
maar een bagatel, maar dat veran
dert".
Verder o.m. Jan van der Vegt:
Gerrit Komrij en de zeer verborgen
bedoelingen en Wim Hazeu die 25
pagina's zorgt voor Duitse honden
bijten.
KENTERING 4 Badhuisweg
232, Den Haag, jg 15,-.
De man, Vivamt Demon, die achter
dit verhaal te voorschijn komt is de
modenne mens afkomsitig uilt de tu
multueuze 18e eeuw, zich bevrij
dend van voordelen, maar zich
ook losmakend van verstandelijke
verstarring", tekent R. Spigt aan in
zijn inleiding op het daarbij afge-
drukte verhaal „Geen vervolg
(1775). Verder bevat dit nummer
van REKENSCHAP een bespreking
van Annet van Battum's boek over
Erasmus door Libbe van der Wal en
Simone de Beauvoir's boek over de
ouderdom (La Vieillesse) door O.
Noordenbos.
REKENSCHAP Oudegracht 152,
Utrecht, los f 3,50; jg f 13,50.
„Aangezien de machtsgroei binnen
het kader van de geprojecteerde
Amerikaanse politiek toch niet af-
rembaar is, blijft de vraag bestaan
of de Amerikaanse politiek verstan
dig is en of zij niet poogt onzekere
voordelen op korte termijn te beha
len ten koste van een zinvolle en
constructieve Azië-politiek op lange
termijn die bovendien mondiaal geo
riënteerd zou moeten zijn", aldus
prof. dr. B. Landher over de Nixon-
regering en de Chinese Volksrepu
bliek in OOST-êWEST, dat uitkwam
als China nummer.
De andere bijdragen zijn van prof.
dr. E. Zürcher: China '70, dr. Kwee
Swan Liat: De culturele revolutie;
dr. H. van Oort: Kunst en ideologie
in China. drs. J. Waardenburg: Chi
na's economie in ontwikkeling: S.
Paas: Ontwikkeling van China's mi
litaire macht; dr. H. van Oost; Rus
land en China en P. Krug: China en
de grote mogendheden.
OOST-WEST 10. Van Stolkweg 10.
Den Haag, los f 4,50; jg. f 19,50.
„Voor je onderwijst moeten doel
en normen duidelijk vastgelegd zijn.
Met de normen staan we nog ner
gens. Bovendien is het onderwijs
geënt op het basisprincipe van onze
maatschappijstructuur: de rentabili
teit. Reeds twee jaar stellen we in
Bokrijk in het onderwijs de mens
centraal". Dat zegt o.m. Roger Rut
ten in het PENOEN, wanneer hij
geïnterviews wordt over de laat
ste tijd nogal opvallende vernieu
wingen aan de sociaal-pedagogische
akademie te Bokrijk.
In dit nummer schrijft verder o.a.
Frans Goetghebeur over „Een nieu
we school voor een nieuwe maat
schappij" en J. Ketel over „Marx"
opium".
HET PENOEN 8, Begijnenvest 86,
2000 Antwerpen jg. f 15,-, los f 1,50.
„Er leefde in de middeleeuwen
onder mensen een geheel ander
rechtsgevoel dan tegenwoordig. Een
moord was niet op de eerste plaats
een misdrijf, dat de staat aanging,
maar waarmee vooral de familie van
de vermoorde te maken had, die van
de dader genoegdoening en schade
vergoeding kon eisen". Aldus C.
Weijters, wanneer hij in BRA
BANTS HEEM vertelt over de „Til-
burgse zoenbrieven". Verder in deze
aflevering; Dr. H. Ruhe: Stichting
Stad en Dorp; J. Becx: Historische
achtergrond van de Beekse schut
tersgilden 1 en W. Knippenberg:
Pijpaarden beeldjes.
BRABANTS HEEM 3 Burg. Can-
terslaan 15, Oisterwijk jg. f 7,50.
„Wat wordt voorgesteld als „ont
wikkelingshulp" brengt geen werke
lijke vooruitgang, want om een gun
stig resultaat te verwachten moet
eerst een verandering komen in de
politieke en sociale structuur der
tropische landen, zegt j. Morriën in
POLITIEK EN CULTUUR onder de
kop „De misdeelde deelgenoot".
Bovendien nog: J. Reiding: Enge
land heeft een D'66-ideoloog (Nigel
Calder); Y. Gnirrip: Een onaan
vaardbaar stuk van Weiss: D. Grea
ves: De gebeurtenissen in Noord-
Ierland en C. Porcelelijn: Bela Ber-
tok.
POLITIEK EN CULTUUR 9 Leid-
sestraat 25, Amsterdam, los f 0,75,
jg. f 7,50.
HILVERSUM H 298 M EN FM
VPRO: 12.00 VPRO-Maandag:
klassieke muziek met nieuws en in
formaties. 14-30 Schoolradio. NOS:
14.50 Wetenschap voor de samenle
ving, toespraak. 15.20 Eurolight:
licht orkest. AVRO: 16.00 Nieuws.
16.03 Caribia: muziek uit Suriname
en de Nederlandse Antillen. 16.30
Mikadoo: kinderprogramma. 17.30
(S) Licht orgelspel. 17-40 Over
heidsvoorlichting: Den Haag aan de
lijn. 17.55 Mededelingen- 18.00
Nieuws. 18.11 Radiojournaal. 18.30
(S) Schön ist die Welt, operette van
Lehar, door het Promenade Orkest
en solisten. 19.30 Nieuws. 19.35
R.V.U.: Breughel benadel-en- Spre
ker: dr. Roger H. Marijnissen- NOS:
(Vam omize RTV-redactew)
DEN HAAG. De kinderen uit he
KRO-teteviaiepiroigr-amma „Oe-bete"
zullen tijdens d:e uitzending op zater
dag 31 oktober de prijzen van de kin
derboekenweek uitreiken aan de twee
winnaars, Harriet Lau-rey en Frank
Herzen.
Met de uitzending van Oebele start
tevens de kinderboekenweek, die
- van 14 tot 24 oktober - is speciaal
voo-r Oebele naar later datum ver
schoven.
HILVERSUM I 402 M EN FM
NCRV: 7.00 Nieuws- 7.11 Het le
vende woord. 716 Op het eerste
gehoor: klassieke muziek in stereo.
(7.25 Horen en zien; 7.30 Nieuws;
7.32-7.50 Hier en Nu: actualiteiten).
8.00 Nieuws. 8.11 Te Deum Lauda-
mus: gewijde muziek (gr.) 8.30
Nieuws. 8-32 (S) Voor de huis
vrouw. (900-9.10 Gymnastiek voor
de huisvrouw). 9.35 Wederstanden.
9.40 (S) Russische melodieën voor
koor en orkest (gr.). 10 00 Bijbelse
verkenningen 10.-15 (S) Aria's uit
opera's van Mozart (gr.). 11.00
Nieuws- 11.03 Het wassende water,
seriehoorspel. 11-27 Voor de zieken.
11.55 Mededelingen.
HILVERSUM II 293 M EN FM
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Och
tendgymnastiek. 7.20 Stereo: Dag
met een plaatje: lichte grammofoon-
muziek. 8.00 Nieuws. 8.11 Radio
journaal 8.20 (S) Dag met een
plaatje (vervolg) (8.30-8 33 De
groenteman). 8.50 Morgenwijding.
NOS: 9 00 Uitgebreide reportage of
herhaling NOS-progr&vnma. 9.40 Mu
ziek uit de Middeleeuwen en Re
naissance. AVRO: 10.00 Voor de
kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen:
populair verzoekplatenprogramma.
(11.00-11.02 Nieuws). 11-30 Rondom
12: programma voor de vrouw.
(11-55 Beursberichten).
HILVERSUM III 240 M EN FM
VARA: 9.00 Nieuws. 9.02 Plaatjes
voor de pep. (10.00 Nieuws). 11.00
Nieuws. 11.03 Een opvallend vrolij
ke gevaceerde visite: licht platen-
programma. (12 00 Nieuws).
19.55 MEDEDELINGEN EN HE
WEERMAN
20.00 JOURNAAL
20.25 DE WAARACHTIGE GE
SCHIEDENIS VAN JESSE
JAMES
Western van Nicolas Ray
22.00 GASTPROGRAMMA
De Liberale gedachte
22.30 Journaal
14.00 SCHOOLTELEVISIE
15.30 SLUITING
18.00 JOURNAAL
18.05 CERISE
Voor de kin-deren
18.20 SPORTKRONIEK
18.50 BéBé ANTOINE
18.55 LA PENSéE ET LES HOMMES
19.25 WEERBERICHT
19.30 JOURNAAL
20.00 DéPARTEMENT S
Tv-serie van Cyril Franke!
21.00 SITUATION 70
21.30 SéCHERESSE
Sooiaal drama van Nelson
Pereara dos Santos (Brazilië)
23.05 JOURNAAL
20.00 (kleur) JOURNAAL
20.15 (kleur) REPORT
Reportages over het nieuws
van gisteren en van-daag
21.00 (kleur) DE ZES ONTSNAP
TEN
„De zes oinitsnapten is een pro
ductie van de WDR en de
Tsechische tv, die op het festi
val van Monitireux diit j-a-air drie
prijzen kreeg
21.45 (kleur) TITEL, THESEN,
TEMPERAMENTE
Cultureel magazine, waarin
o.a. portret van de jonige
OoiStenrijkse auteur Thomas
Bomhard, onderscheiden met
de Boekenprijs
22.50 FILMSTUDIO
„Simon in der Wuste" Mexi
caanse speelfilm van Luis
Bunuel
23,55 (kleur) JOURNAAL
19.45 (kleur) HEUTE
ZONEN DER WOESTIJN
20.15 (kleur) HEREN DER BER
GEN, ZONEN DER WOESTIJN
Reisreportage van Hans-Ernstt
Weitzol over Marokko
21.00 HBRIGANTE
Speelfilm van Renato Castell-a-
ni
23.10 (kleur) JOURNAAL
Aansluitend: weerbericht
(Van een medewerker)
IN JULI 1879 werd Vincent van Gogh
ontslagen als hulppredikant in de
Belgische Borinage. H'y was 28 toen,
had eerder -gewerkt in de kunst
handel, als onderwijzer en als boek
handelaar. Vroeger, in zijn kinder
tijd, had hij zich een niet onbekwaam
tekenaar getoond, nu wilde hij zijn
gehele leven aan de kunst wijden.
Hij werkte ais een razende, alsof
hij zelf voorvoelde dat hij nog slechts
elf jaar te leven zou hebben. Die
elf jaren vormden een moeilijke pel
grimstocht die voerde van de Bori
nage naar Brussel, naar Etten, naar
Den Haag, n-a-ar Drente, n-aar Nue-
nen, naar Antwerpen, naar Parijs,
naar Aries, naair Saint-Remy en ten
slotte naar Auvers, waar het fatale
einde kwam.
In die elf jaar heeft hij een oeuvre
geschapen van een omvang waar
niemand zich een voorstelling van
ton vormen. Veel is verloren ge-gaan,
vooral uit de vroegste tijd. De schil
der had slechts een relatie die hele
maal in zijn kunst geloofde, zijn broer
Theo, en er waren bij zijn leven
slechts weinigen die er enig begrip
voor opbrachten. Pas tegen het eind
van zijn leven werd zijn werk op
bescheiden mate op tentoonstellingen
getoond, de roem kwam eerst na
het revolverschot in Auvers.
Met die roem is het stormachtig
Segaan. Aanvankelijk waren het
vooral de psychologen die zich voor
van Goghs ziekte meer dan voor
®jn kunst interesseerden. Het waren
de brieven, vooral die aan ij-n broer
'beo, die belangstelling losmaakten.
Vrij snel kwam toen het besef dat
Vincent moest worden gezien als een
der grootsten van de moderne schil
derkunst. Toen wilde men alles we
ten en ontstond er behoefte aan een
oeuvre-eatalogus.
Het was. dr. Jacob Baart de la
Faille die deze giganten-taak op zich
nam. Vrijwel in zijn eentje besloot
hij in 1917 aan de catalogus te gaan
werken. Elf jaar later kwam zijn
Franse editie uit. De la Faille ba
seerde zich voornamelijk op de brie
ven zoals die hem toen bekend wa
ren en die later in flink gewijzigde
versie, vooral wat de volgorde be
treft, zouden worden uitgegeven.
Het werk werd hevig aangevallen
Men vond dat De la Faille te arge
loos was geweest wat de interpreta
ties van de brieven betreft. Men vond
ook dat hij wat al te lichtvaardig
was omgesprongen met dubieuze
schilderijen.
In 1962 werd tot een nieuwe uit
gave besloten. Van Gogh-kenner
prof. A. M. Hammacher werd voor
zitter van de redactie, die verder
bestond uit prof. J. G. van Gelder,
dr. W. Jos de Gruyter, dr. Jan Huls
ken en dr. H. Gerson. Later zouden
nog anderen deel uitmaken van de
redactie en men kon ten volle steu
nen op de staf van het Nederlands
bureau voor kunsthistorische docu
mentatie. Acht jaar zou het werk
in beslag nemen. Deze week werd
zoals wij reeds meldden,het eerste
exemplaar van de nieuwe edities
aangeboden aan CRM-minister
Klompé.
De editie is Engelstalig, dus direct
gereed voor gebruik in de gehele
wereld. Men heeft de originele num.
merin-g van De la Faille aangehou
den. Dit niet alleen als een hommage
aan de man die het pionierswerk
verrichtte, maar ook uit de prak
tische overweging dat alle van Gogh-
literatuur gebruik maakte van dc
F.-nummers. Een geheel nieuwe num
mering zou daardoor vele moeilijkhe
den opleveren. Ten aanzien van De
la Faille's laatste manuscript zijn ei
in de toewijzingen geen sensationele
veranderingen. Zeventien door Dt
la Faille als authentiek erkende wer
ken zijn afgewezen, zes werker,
(waaronder een Wacker-schilderij
werden aan van Gogh teruggegeven
De uitgave is in één deel en om
vat alle schilderijen, tekeningen,
litho's en de enige ets die van Vin
cent bekend is. Het is met zijn zeven
honderd pagina's, op groot formaat,
mear dan 2000 zwart-wit afbeeldin
gen en 56 voortreffelijke kleurplaten
een zeer lijvig boekwerk geworden.
Het blijkt door zijn zeer overzichte
lijke indeling desondanks een gemak
kelijk te hanteren werk te z'ijn om
dat foto en tekst steeds bijeen te
vinden zijn.
Het boek zal zijn weg in de wereld
wel vinden, er is tenslotte al lang op
gewacht. Het is gelukkig dat hier
sprake is van een geheel Nederlands
initiatief. De beide vorige uitgaven
kwaimen in Brussel en Parijs van
de pera
J. B. de la Faille: The works of Vincent van Gogh. XJitgave Meulenhoff
International Amsterdam 1970. Prijs f 220,(tot 31 december 1970 f 180,
NOS
18.45 DE WOEFS EN DE
LAMAARS
18.55 JOURNAAL
VARA
19.04 CORONATION STREET
Ena is weer terug in Corona
tion Street nadat haar zuster
Alice is overleden
20.00 (kleur) JOURNAAL NOS
20.20 (kleur) WIE WIJST GERARD
COX DE WEG IN HILVER -
SUM?
Met Wiima Driessen, Syl
via de Leur en Friains Vrolijk
20.50 ACHTER HET NIEUWS
21.15 DE GOUDDIEVEN
Commissaris Cradocks verbe
ten jacht op vijftig miljoen
aan goud en de dieven er
van. Afl. „De verkwister"
22.05 DINGEN DIE NIET VOORBIJ
GAAN
Persoonlijk gesohiediver-haail
van 1900 tot vandaag, verteld
door prof. Jacques Pressor
23.05 JOURNAAL
23.10 SLUITING
NOS
18.45 DE WOEFS EN DE
LAMAARS
18.55 JOURNAAL
19.04 KIJKEN NAAR KINDEREN
Programma, waarin kinderen
worden geobserveerd in hun
streven zelfstandig te worden
NCRV
19.30 (kleur) DE AVONTUREN
VAN TOM SAWYER
Deel 3 „Het grote avontuur be
gint"
20.00 (kleur) JOURNAAL NOS
20.20 MEMORANDUM VAN EEN
DOKTER
Vanavond „Nu kopen straks
betalen"
21.15 HIER EN NU
21.40 EENSCHATJE
Naar het verhaal „Doesjets-
jka" van Anton Tsje-chow
22.55 IN F1""" VOORBIJGAAN
23.05 JOT TAL NOS
23.10 SLUi-tlNG
14.00 SCHOOLTELEVISIE
15.55 SLUITING
18.15 TV-CURSUS
18.55 ZANDMANNETJE
19.00 SPORTTRIBUNE
19.20 RINALDO RINALDINI
19.45 HIER SPREEKT MEN
NEDERLANDS
19.50 ZOEKLICHT
Zelfportret, Parijs, 1887.
Maandag 19 oktober
HILVERSUM I 402 M EN FM
NCRV: 12.00 Los-Vast: gevarieerd
programma. (12.21 Voor boer en
tuinder; 12.26 Mededelingen t.b-v
land- en tuinbouw; 12.30 Nieuws;
12.41 Hier en Nu: actualiteiten).
14.05 (S) Om en Om: licht muziek
programma (gr-). 14.30 (S) Shakes-
peare-liederen in zang en voor
dracht. 15.00 Hervormde middag-
dienst. NOS: 15.30 Zoeklicht op Ne
derland: informatie over Zuid-Hol-
:and, afgewisseld met muziek
(16.00-16.02 Nieuws)- Overheids
voorlichting: 17.20 Surinaamse
luchtpost. Afzender: Tjark Petzoldt
- Paramaribo. NCRV: 17.30 NCRV
en Bloc: actuele kroniek met muzi-
i kale illustratie (18.19-18.20 Poli
tieke Partijen: Uitzending van
Binding Rechts; 18-30-18.41
Nieuws). E.O.: 19.00 Wij hebben een
woord voor de wereld: veelgevraag
de geestelijke muziek- 19.20 Refor
matie en Reveil, lezing. 19.35 Muzi
kaal intermezzo. 19.45 Geloven van
daag, lezing. NCRV: 20.00 Geen kin
derspel: maandelijkse informatie
over onderwijs en opvoeding. 20.20
(S) Radio Filharmonisch Orkest en
zangso-liste: moderne muziek. 21.10
(S) Lichte orkestmuziek met zang
solist. 21.40 De kerk vandaag, docu
mentair programma. 22.00 (S) Koor
zang. 22.20 Avond-overdenking- 22.30
Nieuws. 22.40 Mededelingen. 22.45
Literama: radiokroniek over boeken,
schrijvers en toneel. 23.00 Muziek
en dienst: programma over kerklied
en kerkmuziek in klank en ge
schrift. 23 30 (S) Text and Sound
1970: verbosoniese uitzending. 23.55-
24-00 Nieuws.
20.05 Komt u maar...: lichte muziek
en discussies over actuele zaken,
met telefonische reacties. 22.20 De
Kaars aan, ja gezellig!, een pro
gramma van de Bond zonder Naam.
22.30 Nieuws. 22.40 AVRO's Radio
journaal- 22.55 Jazz in Aktie: Mon-
treux Jazzfestival 1970. 23.55-2400
Nieuws.
HILVERSUM III 240 M EN FM
TROS: 12.00 Nieuw s 12.03 Jam on
Radio. KRO: 13.00 Nieuws. 13.02-
18.00 KRO-op-Drie: pop-mixture.
(14.00, 15.00, 16.00 en 1700
Nieuws)-
BRUSSEL NEDERLANDS 334 M
12.00 Nieuws. 12.03 Muziekpro
gramma. (12.08-12.15 Landbouwkro-
niek; 12.40-12.48 Weerbericht en
SOS-berichten voor schippers) 12.55
Buitenlands persoverzicht. 13.00
Nieuws, weerbericht, schouwburg-
programma en SOS-berichten voor
schippers- 13.20 Tafelmuziek. 14.00
Nieuws- 14.03 Schoolradio. (15.00
Nieuws). 16.00 Nieuws. 16.03 Beurs
berichten. 16.09 Voor de zieken.
17.00 Nieuws, weerbericht en mede
delingen. 17.15 Blues, negrospirituals
en gospels. 17.55 Weegschaal- 18.00
Nieuws. 18.03 Verzoekprogramma-
18.28 Paardesportuitslagen. 18.30
Lichte muziek. 18.45 Sport. 18.52
Taalwenken. 18.55 Lichte muziek.
19.00 Nieuws, weerbericht en actua
liteiten- 19.40 Promenadeconcert.
2000 Operakroniek. 22.00 Nieuws,
berichten en De Zeven Kunsten.
22.20 Lichte muziek. 23.00 Nieuws.
23.15 Vocale muziek. 23.40 Nieuws.
23.45-0.15 Voor de zeelieden.
Dinsdag 20 oktober
De geestelijke vader van deze ra-
diothnller Francis Durbridge, die
rijk geworden is van zijn penne-
vruchten en in een prachtige Engel
se vüla in Surrey woont, verklaarde
onlangs „de tijd der triomfen van
het hoorspel is voorgoed voorbij.
Veertig j aar geileden zoinid de BBC de
première van de avonturen van de
radiodetective Paul Vlaanderen uit.
Nadien schreef ik honderden afle
veringen, die niet alleen in Enge
land, maar ook in Amerika, Austra
lië en N 'erland bij miljoenen luis
teraars populair werden. Tien jaar
gelaten me-rikte ilk, diait het televisie
spel onherroepelijk het luisterspel
ging verdringen. Daarom schakelde
ik over op televisie en thans vinden
mijn t.v.-manuscripten zoveel aftrek
dat ik ze in honderdvoud moet laten
copiëren en vertalen".
In Hilversum is men kenniellijik niet
zo pessimistisch gestemd over deze
vorm van radio-cultuur. Frans So-
mers erkent eerlijk, dat de periode
van hoogconjunctuur voor het luis
terspel voorbij is, maar daar staat
tegenover dat het hoorspel evolueert
van massa-consumptie-artikel naar
een experimenteel en vooral literair
op niveau sbaiaeid radiio-diriama, be
stemd voor een select en kritisch
luisterpubliek.
Mevrouw Koster-Wolters, admini
stratrice van de hoorspelkern vertelt
hoe op 1 oktober 1945 werd gestart
met deze groep, welke binnen enke
le jaren al 45 vaste acteurs en
actrices telde. In die kwart eeuw
wenden liefst 12.800 luistenspeïem ge
maakt. Bij dit getal zijn inbegrepen
de produkties voor de jeugdafdelin
gen en de schoolradio. Het absolute
record werd bereikt in 1964 toen
liefst 624 luisterspelen werden ver
vaardigd. Uiteraard maakte men bij
de rolbezetting regelmatig gebruik
van gastacteurs en -actrices. Zelfs in
1968 werden nog 2300 rollen ge
speeld door tonelisten die niet in
dienst zijn van de N.O.S.
Hoewel sinds de komst van de t.v.
de interesse voor het luisterspel van
jaar tot jaar daalde en een hoorspel
serie momenteel nog slechts één a
tweehonderdduizend geïnteresseer
den trekt, zou de chef van de hoor
spel-afdeling, de heer G. Lindenberg
zijn vast arsenaal aan gespeciali
seerde radio-acteurs en -actrices
voor geen goud willen missen. .De
huidige kern levert een bijzondere
bijdrage aan het hoorspel als kunst
vorm. Deze kunstenaars krijgen
thans de gelegenheid om zich toe te
leggen op radioprodukties, welke in
artistiek opzicht op hoog niveau
staan. Hij verwacht niet dat het
hoorspel iin de loop der jaren uit die
ether zal verdwijnen. Bovendien is
het werken voor de microfoon inte
ressanter dan de buitenstaanders
vermoeden. Je moet het karakter
van de rol met je stem waar kunnen
maken en dat is slechts weinigen
gegeven.
De enige nog in dienst van de
hoorspelkern zijnde actrice die bij
de oprichting van deze afdeling in
1945 een vaste aanstelling kreeg, is
de legendarische mevr. Eva Kelle
naars-Janssen, bij de oudere luiste
raars onvergetelijk in de radioro!
van Ina, die haar echtgenoot-speur
der Paul van Vlaanderen terzijde
stomid in talloze producties. Eva
Janssen begon reeds in 1936 haar
radiocarrière bij de VARA, waar zij
onder regie van S. de Vries jr.
talloze rotem voor de microfoon
speelde. Later ging haar wettige
echtgenoot Emiel Kellenaars als
hoorspel-regisseur werken bij de
AVRO.
Toen de radio nog in de kinder
schoenen stond verdiende mevrouw
Janssen voor een hoorspelrol f 25,-
bij de VARA. In die periode van
opbouw bij de omroepen kreeg de
VARA in Hilversum de titel „Van
Armoede rammelt alles". Evan Jans
sen, die in 1936 nog in het tentthea
ter van Piet Vink werkte, moest
soms f 12,50 aan taxikosten betalen
om naar Hilversum te kunnen rei
zen, waar dan de schamele beloning
/an f 25,- lag te wachten. Die zoge
naamde „gouden tijd" van de radio
verd onderbroken door de Duitse
inval. Na de bezetting volgde de
oprichting van de hoorspelkern,
waarvan zij nu nog deel uitmaakt.
Op vrij-dag 23 o-ktober wordt haar
door de N.O.S. een receptie aange
boden en over twee jaar als zij 60
wordt, volgt het officiële afscheid
van de omroepwereld. Tenzij er een
regeling wordt getroffen, dat hoor
spelacteurs en -actrices ook na hum
zestigste bij de radio werkzaam mo
gen blijven.
(Van onze radio- en t.v.-redacteur)
HILVERSUM. Deze maand viert de hoorspelafdeling van de
N.O.S. haar zilveren jubileum. De huidige „kern" telt momenteel
nog elf acteurs en actrices in vaste dienst en zeven medewerkenden
op partieel contract. Zij zullen in alle stilte gezamenlijk dit jubi
leum herdenken en daarbij met weemoed releveren hoe in de vijf
tiger jaren miljoenen luisteraars aan hun ontvangers gekluisterd
zaten, om de spannende escapades te volgen van bekende radio- 7,
11-17/T T Leden van de NOS-hoorspelkern tijdens een studiorepetitie, v.l.n.r.: Frans Somers, Jan Wegter, Jan Borkus,
figuren als Paul (Jan van Ees) en Ina (Eve Janssen) van Vlaanderen. Piet Ekel en Jos Turenhout.
p1
