tl
In de lucht leer je pas
weer mens te zijn
G,
I
maeftei#"
Hobbyduiz endpoot
I komt
handen
1 tekort
Meer doen
met
bestaande
spelletjes
-Axel
xl/?///
Je Schrijver
BU DE TUD BIJ DE TIJD BIJ DE TIJD BIJ D
an anderen
modecentra
ere modellen
klantenkring
bmdat wij al-
anderen wil-
OOSTBURG
HET ZELVERS
andere kijk
zweefvliegen
indeling
zelf maken
competitie
7/
'ij
[CK DECKER
andere voorkomende
rische apparaten.
OOSTBURG
|rt.A. TRIOU
jjK s'i'iülVI
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST NEDERLAND
Ivrijeftijcl-vrii vertaald]
EINSPIREERD door
de slogans: „Krijg eens een
andere kijk op de wereld" en
„Vliegen is gezond voor u",
krijgen de laatste jaren steeds
meer Brabanders en Zeeuwen
zin om te gaan vliegen. De
luehtvaartscholen en de vlieg
clubs varen er wel bij.
Afgezien van het feit dat een
vliegbrevet (met als het even kan
ook nog een eigen vliegtuigje er
bij) het als statussymbool op de
dag van vandaag nog uitstekend
„doet", is vliegen inderdaad een
heerlijke sport en het is echt
geen wonder dat dagelijks meer
mensen gaan vliegen.
Met argumenten dat vliegen een
gevaarlijke en een dure sport is,
hoef je bij deze mensen niet aan te
komen. Aan het feit dat je (ajs alles
tenminste goed gaat) een kleine f.
3.000 kwijt bent voordat je je eerste
vliegbrevet in je zak hebt, gaan de
vliegsport enthousiasten voorbij 'met
de opmerking: „Moet je maar eens
gaan vissen. Wat ben je dan niet
kwijt als je die sport goed wil
beoefenen? Of ga anders maar eens
autorijden als hobby nemen". En
met de opmerkingen over het ge
vaar van het vliegen zorg je hele
maal voor een lachertje.
Met een grijns op het gezicht alsof
ze willen zeggen: „We zullen deze
leek eens een paar dingen goed aan
zijn verstand brengen", geven ze je
dan als commentaar: „Maar me
neertje, autorijden is veel gevaarlij
ker dan vliegen. Je moet maar eens
met ie kist boven een autoweg zit
ten. De schrik slaat je dan om het
hart als je al die auto's rakelings
langs elkaar heen ziet schieten. Je
snapt dan eigenlijk niet dat er niet
meer auto-ongelukken gebeuren.
Nee, geef mij het vliegen maar, dat
is veel veiliger".
Verder krijg je te horen dat vlie
gen goed is voor je gezondheid en
dat doktoren zelfs mensen van. zes
tig jaar nog voorschrijven om te
gaan vliegen. Dat klinkt allemaal zo
geweldig dat je je gaat afvragen
waarom ziekenfondsen dan geen
vlieglessen financieren in plaats van
poeders en pillen. „Je gaat in de
lucht de betrekkelijkheid van de
dingen zien. Je krijgt echt een heel
andere kijk op de wereld, zowel
letterlijk als figuurlijk. Je vraagt je
in de lucht af: hoe is het nou
mogelijk dat die gemeenteraad daar
beneden ruzie zit te maken? Je kunt
je in de lucht eigenlijk niet voor
stellen dat onder de mensen bene
den je zoveel onenigheid heerst,"
zijn opmerkingen, die de leek aan
sporen om ook eens te gaan vliegen.
Of hij het doet is een tweede, want
om te gaan leren vliegen heeft men
niet alleen een behoorlijk gevulde
portemonnee nodig, maar ook een
goede gezondheid, verantwoordelijk
heidsgevoel, gevoel voor sportiviteit,
een sterke wil, een gezond verstand
en begrip voor logica. Beschikt men
over dit alles, dan kan men gaan
leren vliegen.
En ondanks de vergelijkingen met
vissen en met autorijden is vliegen
toch echt geen goedkope sport. Bij
de inschrijving als leerling-vlieger
bij het opleidingsinstituut van King
Air Service op het vliegveld Seppe,
begin je b.v. al met storten van een
■borgsom van f. 100,-, een bedrag dat
je terugkrijgt als je met of zonder
brevet vertrekt. Het leren vliegen
kost je onder leiding van een in
structeur f. 75,- per uur. Tenminste
wat betreft de praktische kant van
de opleiding, want voor de theoreti
sche cursus, die ongeveer drie
maanden duurt als je elke week een
avond de cursus volgt, dien je f.
125,- neer te tellen.
Over het algemeen mag de leer
ling vlieger na twaalf of vijftien
lesuren solo-vliegen.
Na minimaal dertig vlieguren doet
de leerling examen bij de Rijks
Luchtvaartdienst voor het beperkt
vliegbrevet A. Hij heeft dan inmid
dels al een overlandvlucht gemaakt
en zijn techniek is door de instruc
teur behoorlijk bijgeschaafd. Met
een beperkt vliegbrevet A mag je
zelf vliegen, je mag een keer passa
giers meenemen, maar je mag geen
commerciële vluchten uitvoeren en
je moet boven Nederlands grondge
bied blijven.
Wil je ook eens met het vliegtuig
naar het buitenland, dan dien je het
volledige vliegbewijs A te halen. In
totaal moet je dan minstens 55 vlieg
uren hebben, waarvan tien uur in-
strumentvliegen, het z.g.n. blind
vliegen. Verder is het op het vlieg
veld Seppe ook mogelijk om de
radio- en telefonie-opleiding te vol
gen. Deze cursus duurt ongeveer een
half jaar en voor f. 225,- kun je
eraan meedoen. De geslaagde cursist
mag dan ook op een vliegveld als
b.v. Schiphol landen. Het volgen van
de R.T.-opleiding wordt overigens
steeds meer aangeraden. Praktisch
alle amateur-sportvliegers laten het
wel bij het volledige vliegbewijs A
Slechts een enkeling gaat nog ver
en het R.T.-diploma.
der studeren en vliegen voor het B-
3 brevet, maar de man, die dit doet,
wil over het algemeen wel beroeps
vlieger worden. Ook wordt nog wei
nig gebruik gemaakt van de moge
lijkheid om bij King Air Service te
leren vliegen op de helicopter. Geen
wonder, want het halen van een
vliegbewijs voor hefschroefvliegtüi-
gen kost ongeveer f. 12.000 tot f.
k wil iedereen die vlak vooi
zijn pensionering staat aanraden
ervoor te zorgen dat hij de een of
andere liefhebberij heeft. Anders
moet het volgens mij een hele
dobber zijn om de dag door te ko
men." Dat zegt de heer K. Goud
zwaard (65), ruim vijf jaar gepen
sioneerd als opzichter van de
plantsoenendienst en als leraar in
'e tuinarchitectuur.
De heer Goudzwaard zelf hoeft er
helemaal niet bang voor te zijn dat
hij »ich ook maar een moment van
15.000. Voor een lesuur op de heli
copter moet je f. 350,- neertellen,
hetgeen door ingewijden een rede
lijk bedrag wordt genoemd, als je
de hoge aanschaf- en onderhouds
kosten van een helicopter in aan
merking neemt.
Tot nog toe hebben we het prak
tisch uitsluitend over motorvliegen
gehad. Het zweefvliegen is echter
een sport, die in Zuid-Nederland
ook door veel mensen wordt beoe
fend. Opvallend is dat de zweef-
vliegclubs enorm veel jeudige leden
hebben. Het zweefvliegen onder de
jongeren is dan in het verleden ook
flink gestimuleerd. Verschillende
clubs kregen daardoor zoveel jeugd
leden, dat er per lid maar weinig
tijd was om inderdaad te vliegen.
Daardoor is de laatste jaren het
ledental van de Gilzer zweefvlieg-
club Illustrious van 120 tot 95 ge
zakt.
Met zweefvliegen ben je heel wat
tijd kwijt. In een zweefvliegclub
moet veel werk verzet worden, want
over het algemeen stelt men zich od
het standpunt dat door de leden
alles zelf gedaan moet worden. Bij
de Gilzer zweefvliegclub is b.v. ie
der lid verplicht 40 uur per jaar
voor de vereniging te werken.
En voor die twaalf uur vliegen
per jaar moet dan bij Illustrious f.
20,- contributie per maand worden
betaald. Daarbij komt dan nog f.
15,- voor w.a.-verzekering, f. 32,50
voor het lidmaatschap van de
K.N.V.V.L. (jeugdleden tot 21 jaar
betalen hiervoor f. 20,-) en f. 10.-
voor de medische keuring. Leden bo
ven de 40 jaar moeten ieder jaar
worden gekeurd en de jongeren om
de twee jaar. Lid zijn van een
zweefvliegclubkost dus per jaar
ongeveer f 300.Zweefvliegen is
wel een stuk goedkoper dan motor
vliegtuigen, want huren van een
motorvliegtuig kost ruim f. 50,- per
uur als je tenminste zelf een brevet
hebt en zelf vliegt. Het geld is
vooral voor de jeugd meestal de
belangrijkste reden om te kiezen
voor het zweefvliegen als ze per se
de lucht in willen.
„Ik zou best willen motorvliegen,
maar dat is voor Nederland toch nog
een vrij dure sport. Zweefvliegen
kan iedereen betalen", zegt de heer
Voeten in dit verband. Afgezien van
het geldelijke verschil tussen beide
vormen van vliegen, is naar de me
ning van de heer Voeten zweefvlie
gen toch iets mooier dan motorvlie
gen. „Je wordt omhoog getrokken,
je probeert hoogte te winnen, je
kijkt naar de wolken en vraag je af:
zou er thermiek in zitten? Wij vin
den het geweldig als er thermiek is.
Dit in tegenstelling tot een motor
vlieger, die vindt dat bij thermiek
zijn kist in de lucht een beetje
onrustig doet. En wij moeten het
de dag zal vervelen. Hij houdt er
maar liefst acht liefhebberijen op
na. De hobby's van de heer
Goudzwaard: het verzamelen van
oude prentbriefkaarten, oude mun
ten, oud timmermansgereedschap,
oude aardewerken voorwerpen, oude
tegels, knipsels die betrekking heb
ben op de geschiedenis, fotografie
en het houden van een herbarium.
Niet alleen de heer Goudzwaard
toont belangstelling voor zijn hob
by's, ook anderen hebben er zeker
interesse voor. „Ik heb een hon
derd twintig ansichten beschikbaar
gesteld van oud Goes om medewer
king te verlenen aan de uitgave van
het boekje „Goes in oude ansich
ten". Dat is overigens maar een
bijzonder klein onderdeeltje van
mijn kaartenverzameling, want ik
heb in totaal ongeveer 13000 prent
briefkaarten. waarvan er 3500 uit
Goes komen. Ik wil mij helemaal op
Goes gaan specialiseren, daarom ge
bruik ik de overige kaarten, die uit
het hele land afkomstig zijn, als
ruilmateriaal".
Ook voor zijn andere liefhebberij
en blijkt belangstelling te bestaan.
In het museum van Noord, en Zuid-
Beveland aan de Singelstraat in
Goes staan ongeveer 60 aardewer
ken voorwerpen die door de oud
leraar en opzichter in de loop der
jaren zijn verzameld.
juist van die thermiek hebben. Het
is jammer dat er niet altijd ther
miek is als je tijd hebt om te
vliegen. Soms zit je op kantoor en is
er buiten volop thermiek. Dan zou
je wel naar buiten willen rennen om
ervan te kunnen profiteren", zegt de
heer Voeten enthousiast.
Ook het zweefvliegen moet echter
eerst geleerd worden. Het eerste
wat je moet halen is het B-brevet,
dat je pas krijgt als je alleen vijf
vluchten keurig uitvoert. De begin
neling maakt eerst zo'n veertig tot
vijftig vluchten samen met de in
structeur. Daarna maakt hij nog een
twintig tot dertig vluchten alleen de
lucht in. Meestal duurt het wel een
jaartje voordat het B-brevet behaald
is. En daarna wordt het werken
voor het C-brevet. Hiervoor dient de
zweefvlieger minstens viif minuten
hoogtewinst te hebben gehad of lan
ger dan een half uur te hebben
gevlogen. Dit brevet is overigens
vrij gemakkelijk te behalen. Het
gebeurt wel eens dat iemand, die
zijn B-brevet haalt, ook meteen zijn
C-brevet bemachtigt.
Na het C-brevet komt het D-bre-
vet, ook wel het zilveren brevet
genoemd. Hiervoor dienen een
vlucht van 50 kilometer te worden
uitgevoerd, een hoogtewinst van
1000 meter te worden bereikt en
een duurvlucht van vijf uur te wor
den gemaakt. In deze regionen komt
men al de geroutineerde zweefvlie
gers tegen. Het gouden brevet is een
volgende stap. De eisen hiervoor
zijn: een afstandsvlucht van 300 ki
lometer, een hoogtewinst van 3000
meter en een duurvlucht van vijf
uur. Vervolgens kan men zijn brevet
sieren met diamanten. In totaal drie
diamanten kunnen worden behaald,
nameliik voor een afstandsvlucht
van 500 kilometer, een hoogtewinst
van 5000 meter en een doelvlucht
van 300 kilometer. Hiermee is men
dan aan de top van het zweefvlie
gen, een top, die nog maar door
weinigen in Nederland is bereikt.
B. AUGUSTIJN
ZWEEFVLIEGEN
Eindhorense Aeroclub, Pieter
Stockmanslaan 53, Eindhoven.
„Illustrious", Markdal 8 te Ul-
venhout.
Verenigde Zeeuwse Aero Club
Kloosterweg 100, Haamstede.
West Brabantse AeroclubBurg.
Freyterslaan 145a te Roosendaal.
Aeroclub Keiheuvel. Mol (Bel
gië).
MOTORVLIEGEN
King Air Services, vliegveld
Seppe te Bosschenhoofd.
Vliegclub Seppe, vliegveld Seppe
te Bosschenhoofd.
„Ik heb een zekere voorsprong op
andere verzamelaars omdat ik door
mijn werk bij de plantsoenendienst
natuurlijk veel te maken heb gehad
met graven- Ik kan u wel verzeke
ren dat ik dan wel terdege mijr
ogen de kost gaf. Ik heb bijvoor
beeld heel wat gevonden bij he'
uitdiepen van de Vest in Goes".
In totaal heeft de heer Goudzwaar.
210 aardewerken potjes, vaas
jes ed. Daarnaast is hij ook nog ii
het bezit van een collectie 17e ei
18e eeuwse tegels, die eveneens ii
het museum zijn tentoongesteld.
Deze voornoemde hobby's zij
zonder meer de belangwekkendst
liefhebberijen van de heer Goud
zwaard Zijn andere bezigheden mc
gen echter niet onvermeld blij vei
Bij de fotografie geniet het make
van dia's zijn voorkeur. De hee
Goudzwaard is in het bezit van eei
kleine tweeduizend dia's die hij al
lemaal zelf maakte. Ook zijn eollee
tie timmermansgereedschap mag ge
zien worden. „Ik ben in het bezi
van een schaaf uit ongeveer 1600
die ik in de oorlog voor een pakji
tabak heb geruild". Waarom nu zo
veel hobby's? „Ach, het is goed voo
je algemene ontwikkeling en boven
dien heb je „iets" omhanden".
W. VAN DAM
Hout beschilderen.
Waarom niet?
Origineler kunnen
uw kandelaars,
servetringen
en eierdoppen
nooit worden!
Er zijn al hele
pakketten
voor in de handel.
Met de komst van de tele
visie zijn eigenlijk ook de
avonden verdwenen die het
hele gezin gezamenlijk rond
de huistafel doorbracht;
kaartend, sjoelend of op wat
voor manier dan ook spelend.
Waar zijn de avonden geble
ven dat men thuis in het ge
zin samen aan iets bezig was?
De kreet „Spelletjes voor de
lange winteravonden" was in
ons land vroeger een begrip.
Toch is het nog steeds zo dat
wij vanaf onze vroegste jeugd
worden geconfronteerd met het
spel in al zijn verscheidenheid.
Baby's leren spelenderwijs de
wereld kennen en kinderen
groeien spelend op. Zelfs als ze
volwassen zijn bedrijven de
meeste Nederlanders met zekere
regelmaat bepaalde vormen
van het spel. En hoe meer vrije
tijd, hoe meer men de kans
krijgt spelletjes te doen. Pro
fessor Huizinga schreef het
boek „Homo Ludens", (spelen
de mens) en sindsdien wordt
het woord ludiek te pas en te
onpas gebruikt.
Spelletjes zijn in allerlei vormen
verkrijgbaar, variërend van een
eenvoudig pakje kaarten, enkele
dobbelstenen of een ganzenbord tot
het ingewikkelde go- of het mah
jong spel. Er zullen maar weinig
gezinnen zijn die nooit het een of
andere spel hebben aangeschaft.
De fabrikanten varen nog steeds
wel bij het uitbrengen van alle
mogelijke spelletjes.
De grootste Nederlandse firma
op dit gebied Jumbo krijgt
jaarlijks vele nieuw ontworpen
spelen aangeboden. De meeste ont
werpen worden direct terzijde ge
legd, omdat ze teveel gebaseerd
zijn op bestaande dingen. Patenten
remmen wat dit betreft de ontwik
keling De uitvinder van het mono-
polyspel deed bijvoorbeeld uitste
kende zaken, maar hij zorgde er
wel voor dat niemand zijn vinding
nabootste en dus bleef zijn succes
ongeëvenaard. De fabrikanten zoe
ken het tegenwoordig meer in se-
mi-wetenschappelijke denkspelle
tjes of op moderne techniek geba
seerde behendigheidsspelletjes.
Voorbeelden daarvan zijn elektro,
memory of scalec trix.
Ruwweg kunnen de bestaande
gezelschappen in een aantal groe
pen worden ingedeeld. De meest
voorkomende zijn misschien nog
wel de door de overlevering be
waard gebleven verjaardagsspelle
tjes. Wie heeft er nooit pluisje
geblazen, koek gehapt, ring gesto
ken of pand verbeurd? Tot de
gangbare in huiselijke kring toege
paste gezelschapsspelen zijn deze
niet te rekenen.
Dat zijn wel bijvoorbeeld de
eveneens door overlevering bew
aard gebleven kaart- en dobbelspe
len- We noemen hier toepen, pe-
toeten en het in Zuidwest-Neder
land zeer bekende rikken, dat
zelfs van de huiskamer naar de
wedstrijdzalen verhuisde. Met dob
belsteen zijn misschien nog meer
variaties te bedenken dan met
kaarten. Niet alleen wordt de dob
belsteen vaak gebruikt als motor
voor andere spelen, maar ook met
dobbelstenen zelf zijn zeer veel
variaties bekend: kasje gooien,
zessen, pokeren etc.
Bij uitstek geschikt voor de
huiskamer zijn de oude gezellig
heidsspelletjes als ganzenborden,
mens erger je niet, trik-trak, do
mino en kienen. Aan deze spelle
tjes kan iedereen meedoen. Specia
le kennis of behendigheid is er
niet voor nodig, en spanning is er
altijd wel.
Behendigheid is wel nodig bij
mikado, sjoelen en vlooien. Inzicht
en intelligentie zijn nodig bij scha
ken, dammen, monopoly, stratego,
scrabble om er maar een paar te
noemen.
De laatste jaren is een nieuwe
tendens te bespeuren in het spel
letjeswezen. Meer en meer worden
ingewikkelde technieken en uitge
kiende apparatuur te baat geno
men. Een voorbeeld daarvan is
elektro waarbij men een aantal
vragen krijgt voorgelegd. Via een
plugje en een rood lampje kan
gecontroleerd worden of het ant
woord al dan niet juist is. Een
ander voorbeeld in dit soort: psy
cho, uitgaande van psychologische
testtechnieken.
Eigenlijk zijn er de laatste jaren
niet of nauwelijks nieuwe spelle
tjes op de markt gekomen. De
meeste spelletjes die als nieuw
worden gepresenteerd blijken im
mer variaties te zijn op een oud
thema. Tegenwoordig kun je bij
voorbeeld een derby-spel krijgen
dat in principe niets afwijkt van
ganzenbord of mens erger je niet;
het zo snel mogelijk afleggen van
een traject met hindernissen.
Toch bestaat er een mogelijkheid
om nieuwe en dus meer creatieve
spelletjes te spelen.
In augustus verscheen in Breda
het maandblad Oelaat met een
speciaal nummer waarin allerhan
de oude spelletjes waren opgeno
men, aangepast aan eigentijdse en
plaatselijke toestanden. Het idee is
eenvoudig. Wanneer in het be
staande monopolyspel de namen
van de straten aangepast worden
aan de eigen stad of het eigen
dorp wordt het speelgenot aanzien
lijk vergroot. Hetzelfde kan ge
daan worden met bijna alle be
staande spelletjes. Alleen al het in
elkaar zetten van dergelijke „nieu
we" dingen is een spelletje op
zich. Het hele gezin kan suggesties
doen voor leden die in een kwar
tetspel kunnen voorkomen. Vooral
omdat er op deze manier een ele
ment van herkenning in gebracht
wordt, spreekt het veel meer tot
de verbeelding. Heeft u bijvoor
beeld een hekel aan uw schoon
moeder, dan zou haar als model
voor een ezeltje-prik-spel kunnen
gebruiken.
Het aantal mensen dat op deze
manier i-pelletjes speelt is welis
waar niet bijzonder groot, maar
het verdient toch aandacht dat de
mogelijkheden die zij ontwikkeld
hebben eens onder de loep geno
men worden. Zo kennen wij een
beroepsmilitair die de stukken van
het schaakspel heeft vervangen
door eigenhandig vervaardigde
symbolen uit de militaire wereld.
Mensen die hun eigen monopoly
spel hebben gemaakt zijn er legio.
Voor de verschillende vraag- en
antwoordspelen is het natuurlijk
moeilijker om zelf dingen te be
denken, want de gein van die spel
letjes is' juist dat het antwoord
onbekend moet zijn. Origineel is
.echter wel het idee van de vader
die voor zijn zoon het elektro-spel
dusdanig aanpaste, dat hij er zijn
Franse woordjes mee kon leren.
In het reeds genoemde Oelaat
worden bijvoorbeeld-nog aangepast
het memoryspel (met gemeente
raadsleden), pijltje werpen (met
kroegbazen) en ganzenbord (op de
sekstoer).
Ook de commer-ie heeft op zijn
manier pogingen gedaan om oude
spelletjes aan te passen. Vroeger
speelde men bijvoorbeeld met
treintjes, tegenwoordig heeft <Je
fabrikant ervoor gezorgd dat men
elkaar met het scalec trix spel kan
beconcurreren door sinmpelweg au
tootjes tegen elkaar te laten racen.
Het competitie-element is eigen
lijk in alle gezelschapsspelletjes
terug te vinden. Altijd is er een
verliezer of een winnaar, altijd is
de een sterker dan de ander bij
welk spel dan ook. Dit heeft vaak
tot oorzaak dat ruzies, jaloezie of
anderszins nijdige gezichten na af
loop van het zo gezellige avondje
te zien zijn. Daarom zou eigenlijk
iedereen die zich op gezette tijden
met gezelschapsspelletjes bezig
houdt zijn dozen, borden, kaar
den, e.d. moeten aanpassen aan
eigentijdse (wan)toestanden. Op
die manier hoeft men zich niet
meer zo te ergeren aan elkaar
(hoewel dat natuurlijk lang niet
altijd het geval hoeft te zijn),
maar aan de op de hak genomen
toestanden- U moet natuurlijk wel
beginnen uw tv-toestel op de hak
te nemen.
H. MAAS
'ili :«Ji
K. G. GOUDZWAARD
Oostburg
