Volkenkundig Museum in
nieuwe, andere opstelling
Heropening van enig Nederlands
kappersmuseum te Ylissingen
JUSTTNUS VAN NASSAU" NA 8 JAAR WEER OPEN
Woningbouw bij zeesluis Terneuzen
DE STEM
Dr. D. Dorrepaal
E. Rlinkert
NOG VOOR HET EINDE VAN DIT JAAR
t
J. L. H.
Deze Pontiac
hEEÏf 'f
helemaal
TYPISTE en
ADMINISTRATIEF
BEAMBTE 3e klas
Voor zuiver wollen deken
breiwol, breigoederen
„DE NEDERLANDSE
WOLFEDERATIE G.A."
Stigma
Zo maar
Handel
Schatten
Als chirurgijn
Nieuive bloei
Lokken en krullen
DUIZENDEN REACTIES
op
HONDERDEN KLEINTJES
Te koop
ruime woning
Afwezig
BOSCH
Juwelier
Hervat
praktijk
Gemeente Sluis
ONDERWIJZER(ES)
Glas in Koper
Vormingswerk voor jongens en meisjes
in Zeeuwsch-Vlaanderen
Wolfederatie, Papegaaistraat 13, Goes
4
DE STEM VAN ZATERDAG 10 OKTOBER 1970
4
(Van onze kunstredactie)
BREDA Na acht jaar bre
ken, verhuizen, bouwen en tegen
slagen, gaat vanmorgen het Vol
kenkundig Museum „Justinus
van Nassau" te Breda weer offi
cieel open. Dat onder meer prins
Claus en minister dr. M. Klompé
hierbij aanwezig zijn, wettigt de
juiste veronderstelling, dat „hier
;et's bijzonders aan de hand is".
Tjjna iedereen was zo langzamer
hand vergeten dat aan het Breda
se Kasteelplein een museum van
twee verdiepingen, met een
rondoppervlak van bijna 1000
ierkante meter, staat. Het ligt
-chter voor de hand, dat ge
zien de restauratie, nieuwbouw
en herinrichting binnen af
zienbare tijd duizenden de weg
erug zullen vinden.
Als volwaardige dochter, met een
eigen gezicht, van het Leidse Rijks
museum voor Volkenkunde zal dit
huis voor cultuurspreiding zich met
name richten tot het publiek in de
zuidelijke provincies, inclusief Zee
and en een deel van Vlaanderen.
Vermeldenswaard daarbj is bijzon-
Ier de poging om de doelstelling
van het museum, stammend uit het
koloniale denken vanuit het oor
spronkelijke Ethnografische museum
der KMA in dit pand, steeds meer
om te buigen naar een positieve
eigentijdse benadering van de „an
dere" volken op deze wereld. Geen
rariteiten-kabinet meer, maar een
museum, dat ons vertrouwd wil ma
ken met „vreemde" culturen uit het
verleden èn nu. Gewichtig gezegd:
'en stukje wereldburgerschaps-vor-
ming.
Over de geschiedenis en de ver
bouwing zelf, die in 1966 klaar
kwam, is reeds eerder uitvoerig in
deze krant geschreven.
Met een voor-financiering, van
rond de anderhalf miljoen gulden,
door de gemeente Breda vond er
onder architectuur van ir. W. van
Dael een ingrijpende reconstructie
en uitbouw van het museum plaats.
Behalve een zeventiental kabinetten
bevat het gebouw een expositiehal
(245 vierkante meter), aula, biblio-
'heek, werkplaats, zeven expositie-
uimten, allerlei technische snufjes
en moderne hulpmiddelen, die in een
ïuidig museum passen- De oorspron
kelijke collectie van 10.000 voorwer
ken is aangevuld en uitgebreid
(vanuit Leiden) met kaarten, foto's,
eksten, voorwerpen over cultuurge
bieden als India, Nieuw-Guinea,
China, Japan, Afrika, Australië e.a.
Stukken, die in Leiden vanwege
le ruimte nooit aan hun trekken
zijn gekomen zijn hier te zien. Er
Laat bv een 11 meter hoge Mbitoro
feestpaal) uit Nieuw-Guinea, die
iet veel kunst- en vliegwerk onge-
ehonden naar binnen is gewerkt,
'leeft geen enkel museum", zegt
directeur Sjoerd Nauta trots.
Belangrijk is ook zijn medede
ling: „Het is hier geen kunstmu
seum, maar een educatief museum".
Nu wij ons langzamerhand bewust
worden, dat een romantische verte
dering voor „die vreemde andere
mensen" als een vorm van discrimi
nerend en koloniaal denken niet
meer past in onze tijd gaan we op
de educatieve toer. Een nuttigheids
volkje blijven we toch. En dat is
geen ramp, wanneer we daarbij uit
de traditionele hoek van de volken
kunde willen komen, zoals de filo
soof Ton Lemaire deze eens karak
teriseerde. „Volkenkunde en koloni
alisme verdragen elkaar uitstekend;
het zijn uitdrukkingen van dezelfde
instelling om de inlanders econo
misch uit te buiten en ethnologisch
te inventariseren. In en door (kwa-
si) ethnologische kategorieën slaag
de het westen erin zijn eigen over
tuiging te handhaven. Door 't ethno
logische bewustzijn te verlengen en
te isoleren tot een aparte wetenschap
gebruikte het westen in de strategie
van het zelfbehoud het meest takti-
sche middel om zijn vooroordelen te
beschermen".
We menen directeur Nauta goed
begrepen te hebben, dat hij van dit
stigma afwil; vooral door de educa
tieve begeleiding. Uiterlijk is aan de
opstelling behalve met wat foto's
uit de actualiteit (die de „inlanders"
uit dat verleden weghalen) en kabi
netten met nog bestaande folkloristi
sche toestanden' niet zoveel van
die veranderde instelling te merken-
Lijkt het museum nog veel op een
soort H. Landstichting of Efteling; op
een geijkt museum met vitrines en
kijkobjeeten. En dat ziet er dan nu
allemaal perfect en zeer interessant
uit. Er zijn en er komen echter
allerlei educatieve hulpmiddelen om
de bezoekers met andere ogen te
leren kijken. Doorlopende film- en
diaprojecties her en der opgesteld,
losbladige aan te vullen gidsen, bij
gewerkte bibliotheek en leestafel en
zelfs een ingebouwde mogelijkheid
om in de toekomst rechtstreeks tv
uitzendingen uit bv. Japan of Zuid
Amerika te ontvangen etc. etc. zul
len de kijkers confronteren met de
huidige realiteit tegen de achter
grond van interessante verledens,
zoals ze in het museum boeiend
zichtbaar gemaakt worden. Zeer in
teressant kan daarbij ook worden de
werkplaats, die ingericht is om be
zoekers in de gelegenheid te stellen
technieken te beoefenen, die zij
ontdekken m de geëxposeerde voor-
werpen. De afgekeken authentieke,
mode van een Lappen-vrouw, de
trommels uit Nieuw Guinea, het
aardewerk uit Peru, de oude druk
technieken uit China, de bouw van
een kajak, de Wajang poppen, de
boomschors -en schelpsculpturen
kunnen ongetwijfeld inspirerend
werken.
Het zijn dikwijls fraaie voor
beelden van versierkunst en mense
lijk vernuft. Het lijkt me heerlijk
om op dezelfde wijze daarmee ge
duldig te kunnen experimenteren.
En om dan verder die didactische
vinger maar te vergeten: je kunt er
zo ook heengaan om zo maar veel
dingen mooi en interessant te vin
den. Er zijn uitgebouwde tot in
de finesse stands van de Chinese
opera, Tibetaanse huisdienst, noma-
denbehuizing, Japanse en Chinese
woonvertrekken e.d.; dikwijls met
een gevoel van verfijning en woon-
cultuur waar je stil van wordt. Bij
de opbouw troffen we een van origi
ne Tibetaanse monnik en een Chi
nees aan, zodat we. kunnen aanne
men, dat het hier om authentieke
zaken gaat. Je ziet er hedendaagse
Mexicanen bij de cactussen dansen
in een kledij, waarbij onze carna-
valskledij maar (cultureel!) zeer ar
metierig afsteekt. Aardewerk, siera
den, houtsnijwerk, bronzen, steen-
sculpturen (o.a. van de Boro-boedoer
voor de huidige restauratie zal men
dus ook naar Breda moeten!) Japans
kinderspeelgoed om van te smullen.
Je beseft dan inderdaad de relatieve
„rijkdom" van onze westerse plas
tic-beschaving...
Er is tegenwoordig een levendige
handel in de voorwerpen, die je hier
zo rijkelijk bijeenziet In een groot
Duits warenhuis zag ik onlangs tal
loze Oost-Aziatische voorwerpen
tussen de interlockjes te koop liggen
tot prijzen van 40.000 DM Ook hier
verrijzen winkeltjes als paddestoe
len uit de grond, die ons lekker
maken met echte of nagemaakte
voorwerpen uit oude culturen. Het zij
zo. Het voordeel van dit museum is
echter, dat ze ons de dingen in ieder
geval laat zien in het verband van
het leefpatroon van de grote cultu-
ren, die onze wereld rijk is en arm
aan het worden is. Het is een kijk
en studeermuseum Op te nemen in
„het dagje uit", maar met name ook
een lustoord voor scholen en mensen
die als hobby of als serieus studie
object zich willen verdiepen in onze
medemensen op deze wereld. De
voorzieningen daartoe zijn nu uitste
kend aanwezig. Voor f 0.50 en f 0.25
(kinderen) kan men er iedere dag
van 10-5 uur (zondags van 2-5 uur)
terecht.
--ill*É
TERNEUZEN. Bij de zeesluis met vijf woningen voor personeel De foto geeft een indruk van de
in Terneuzen is een dienstgebouw van Rijkswaterstaat in aanbouw, werkzaamheden.
(Van onze correspondent)
VLISSINGEN. Nog voor het
eind van dit jaar zal het enige
kappersmuseum van Nederland
te Vlissingen worden heropend.
Niet veel mensen wisten van dit
bestaan af. Toch geniet het mu
seum een zekere faam bij kappers
in binnen- en buitenland.
Tot voor kort was deze curiosi
teit gevestigd in het voormalige
Burgerweeshuis aan de Badhuis
straat te Vlissingen. Omdat dit
plaats moest maken voor de nieu
we openbare bibliotheek, zag het
kappersmuseum zich genood
zaakt naar een andere behuizing
uit te kijken.
Het werd nog geen riant onderko
men, maar de voormalige veiling
Leger des Heiisgebouw op het
laatst meubelopslagplaats aan de
Paul Krugerstraat, recht tegenover
het stadhuis, kan er toch mee door.
De promotor van het museum is de
Vlissingse kapper F. ter Poorten.
Eigenaar is de Nederlandse kappers-
bond, de grootste organisatie van
kapperspatroons.
Ongeveer veertig jaar geleden
kocht de heer Ter Poorten uit de
inboedel van een oud-collega het
technisch handboek uit 1910, ge
schreven door Inte Onsma. Dat was
de start voor een hobby, die niet
alleen Veel voldoening opleverde,
maar ook vrij kostbaar was. Op
veilingen, particuliere verkopingen,
oude inboedels en bij collega's snuf
felde de heer Ter Poorten een hele
verzameling pruiken, scheermessen,
scheerbekkens, droogkappen, ondu-
leertangen, sieraden van haar en
reukflesjes bij elkaar.
Tot een van de oudste schatten
behoort een balsemflesje uit de Ro
meinse tijd. Enige tijd geleden werd
hem nog een pracht exemplaar van
een Egyptisch parfumflesje voor de
neus weggekocht op een veiling. Er
komen tegenwoordig zoveel kapers
op'de kust in de vorm v. museums en
particuliere verzamelaars, dat het
steeds moeilijker wordt iets moois
te bemachtigen. De heer Ter Poor
ten koopt nu nog steeds als enige
van het bestuur in. Dit museumbe
stuur werd in 1965 samengesteld en
bestaat nu uit drie leden.
Aangezien de heer Ter Poorten
zelf een kapperszaak beheert, brengt
het veilingbezoek wel eens moeilijk
heden met zich mee. Zo kan het dus
wel eens gebeuren, dat hij een mooi
stuk heeft zien staan in een catalo
gus en dat hij dan door iemand ter
plaatse een bod laat doen. Zo'n per
soon moet zich houden aan een op
gegeven bedrag Bij een onlangs ge
houden veiling, liep hij op deze
manier een boek mis, geschreven
door een Middelburgse zee-chirur
gijn. Zo'n man ging vroeger eerst
een paar iaar varen, waarna hij
vrijstelling kreeg voor het chirur
gijns-examen. In de jaren 1500
1600 beoefende de chirurgijn de ge
neeskunst. Tot zijn grote specialiteit
behoorde o.a. het aderlaten, het zet
ten van gebroken armen en benen.
Een echte dokter bepaalde zich tot
ernstige gevallen. Zo'n chirurgijn
was tevens de plaatselijke kapper
Het kappersb eroep zelf is echter
al veel ouder. Onze Egyptische voor
vaderen en -moeders droegen zelfs
al pruiken. De Grieken en Romei
nen stelden speciale slavinnen aan,
die zich op de haarkunst'loelegden.
De pruiken uit die tijd werden
meestal gemaakt van het blonde
haar van de Germanen. Aangezien
onze stoere voorgangers er schoon
genoeg van kregen hun haar af te
staan aan rijke Romeinen en boven
dien de grote volksverhuizing aan
de gang was, raakte het kappersvak
helemaal in het slop. Totdat de wat
intelligentere kapper in de middel
eeuwen opstond, bleef het maar
magertjes gesteld met deze groep.
Na een bloei van enkele tientallen
jaren, bracht de Franse revolutie de
pruikenrage tot stilstand.
Als dokter behoefden de kappers
ook niet meer aan te komen want
ieder gehucht kreeg langzaam maar
zeker een echte medicus, alleen de
barbierkapper bleef over en leidde
een doorgaans armoedig bestaan. In
deze eeuw kwam het kappersvak tot
de grootste bloei. De korte haarmo
de voor dames, de permanent, de
nieuwe chemische produkten, haar
verven, de föhngolf voor heren,
vormden stimulerende factoren. Zo
staat te lezen in het voorwoord door
F. ter Poorten van de catalogus die
door het Kappersmuseum wordt uit
gegeven.
Het bondsnieuws van de Neder
landse Kappers Bond besteedt regel
matig aandacht aan nieuwe aanwin
sten, waaronder zich de laatste tijd
ook veel boekwerken en een Drach
tige verzameling pruiken, schilderij
en van haar, o.a. een stadsgezicht
vain Zaandam en Wormerveer en
bloemstukken bevinden Ze werden
tussen 1850 en 1910 gemaakt van
haarafval Omstreeks 1800 nam men
de gewoonte aan een haarlok van
een dierbare overledene bij zich te
dragen in een medaillon of ring. Het
museum bezit een prachtige ring
met haar van een 22-jarige Engels
meisje dat verpakt is in een steen
met urn. Omstreeks 1870 werden er
zelfs horlogekettingen, armbanden,
ringen en colliers van haar gedra
gen.
De heer Ter Poorten heeft ook de
voorloper van het Gilette-apparaat
bij zijn collectie kunnen voegen.
Ook bezit het museum de eerste
echte onduleertangen die omstreeks
1880 door de Fransman Marcel wer
den uitgevonden. Krullen deed men
al heel lang. met allerlei ronde voor
werpen. En wie herinnert zich niet
de papillotten, die maakten dat je
hele hoofd aanvoelde als een ge
haktbal met spijkers?
Voor het eind van dit jaar opent
het kappersmuseum weer zijn deu
ren. Momenteel staat alles goed in
gepakt opgeslagen te wachten op die
glorieuze dag.
Op 17 oktober a.s. hopen onze ouders S
R. DURINCK-BOGAART
hun 40-jarig huwelijksfeest te her-
denken.
Dat ze nog lang mogen leven is de wens
van
hun dankbare kinderen èn kleinkinderen
Ter gelegenheid hiervan zal er receptie gehou-
den worden op 17 oktober van 16.30 - 18.00 uui S
in „Hotel Van Leuven".
Uw aanwezigheid hierbij zal zeer op prijs ge-
steld worden.
Walsoorden:
C. Durinck-Verdunnen
F. v. d. Berghem-Durinck.
Kloosterzande, oktober 1970.
DANKBETUIGING
Langs deze weg willen wij u danken voor het
medeleven dat wij van zovelen mochten ontvan
gen bij het overlijden van onze geliefde vrouw en
moeder.
Jan en Hansje.
Kwadendamme, Casembroodstraat 9.
Tot onze diepe droefheid overleed heden, na een
kortstondig lijden, in het St.-Ignatius-ziekenhuis -
te Breda, onze beminde zuster, schoonzuster en
tante
MARIA A. MANGNUS
in de leeftijd van 50 jaar.
Wij bevelen haar ziel in uw gebeden aan.
Familie Mangnus-Bilterijst.
Boschkapelle, 8 oktober 1970.
Kerkstraat 11.
De uitvaartdienst, gevolgd door de begrafenis,
waarbij u beleefd wordt uitgenodigd, zal plaats
vinden op dinsdag 13 oktober a.s. om 10.00 uur,
in de parochiekerk te Stoppeldijk.
dagelijks
DANKBETUIGING
In die handige auto bij V.
A.M.O.R. Rijschool „Suc
ces" slaagden wij reeds
met een minimum aan les
sen.
P. Scheerders,
Vogelwaarde
J. Fassaert, Hulst.
Onze dank aan A. Hermans,
tel. 01140-3332.
op zeer mooie stand te
Terneuzen. Ind.: gr. doorz.
kamer; 2 gr. en 1 kl. slkm.,
badkamer, vliering, ber
ging, kl. serre, vóór- en
achtertuin. Alles in prima
staat van onderhoud.
Binnenk. te aanv. St. en
bevr. Will, de Zwijgerl. 42
Terneuzen, tel. 3184.
is
TOT 30 NOVEMBER
internist,
neemt waar.
Spreekuren aan huis ver
vallen. Spreekuren Julia-
na-ziekenhuis: dinsdag 3-4
en woensdag 2-4 uur.
Spreekuren Sluiskil, on
veranderd.
Uit de nieuwe Boutique-serie.
Met zware zilveren band,
die losjes om de
pols wordt gedragen.
De Pontiac collectie vindt u bij
NOORDSTRAAT 16
TERNEUZEN
TEL. 2337
STEEN STRAAT 10
HULST
TEL. 2214
TANDARTS
GOES
maandag 12 oktober de
DANKBETUIGING.
Voor de overweldigende belangstelling, felicitaties,
bloemen en cadeaus welke wij bij gelegenheid van ons
40-JARIG HUWELIJKSFEEST
mochten ontvangen, betuigen wij onze hartelijke
dank. -
Hierdoor heeft u deze weg voor ons onvergetelijk ge
maakt.
N. M. Kolmeyer
G. Kolmeyer-Lootens.
Aardenburg, oktober 1970.
Oostburgseweg 38.
Burgemeester en Wethouders van Sluis maken
bekend, dat met ingang van 12 oktober 1970 ge
durende 14 dagen ter gemeente-secretarie van
Sluis voor eenieder ter inzage ligt het besluit van
Gedeputeerde Staten van Zeeland, d.d. 25 mei
1970, no. 11, goedgekeurd bij Koninklijk besluit
van 10 augustus 1970, no. 67, tot onttrekking van
een ongeveer 400 m lang gedeelte van de weg, ge
naamd Zeedijk, no. 37 van de wegenlegger der
gemeente Sluis, kadastraal bekend als gemeente
Sluis, sectie B, no. 237, van de aansluiting op de
Boomgaardweg, no. 38 van die legger, tot het
einde van de weg, gelegen op de grens van de
gemeenten Sluis en Aardenburg.
Sluis, 7 oktober 1970.
Burgemeester en wethouders van Sluis.
De burgemeester, Mr. H. P.L. v. d. Beid
De wethouder, J. J. du Fossé.
Het bestuur van de Stichting
KATHOLIEK ONDERWIJS TERNEUZEN
vraagt z.s.m. een
voor de R.K. Basisschool „De
Zeemeeuw" aan het Schuberthof.
Sollicitaties te richten aan het bestuur, adres
E. Grieghof 8, Terneuzen.
InlichtingenJ. Kerckhaert, h.d.s. (tel. school
01150 - 3986, privé 01150 - 5007).
Vrij
blijvend
offerte
•en
Inlichtingen
ZEER
EXCLUSIEF:
Glas in lood Ook reparaties
Marijke Meustraat 15
Tel 34538—30336
met vestigingen te Terneuzen en Hulst
roept sollicitanten op voor de functie van
Salaris afhankelijk van leeftijd, opleiding en ervaring van
452,tot 877,per maand.
AOW-premie voor rekening van de werkgever.
Sollicitaties te richten aan het adres Spoorstraat 45 te Sluiskil.
DE WINKELAUTO KOMT OP:
DINSDAG 13 OKTOBER 1970 BIJ
Parkeerterrein St.-Janstraat, Zandstraat van 9.00 - 9.15 uur
Kerkplein, Philippine van 9.45 - 10.15 uur
Markt, Sas van Gent van 10.50 - 11.45 uur
Gebr. Goethals, Graaf Jansdijk A 83, Westdorpe
van 1.00 - 1.30 uur
SHzydlowskiplein, Axel van 2.00 - 3.00 uur
WOENSDAG 14 OKTOBER 1970 BIJ:
G. Vael, Absdale van
Café Cattoir, Hulst van
Gemeentehuis, Clinge van
Dorpsplein, Nieuw-Namen van
Dorpsplein, Graauw van
Lange Nieuwstraat, Kruispolderhaven van
Bij de Kerk, Lamswaarde van
DONDERDAG 15 OKTOBER 1970 BIJ:
A. J. van Waterschoot, Kloosterzande van 8.45
Plein, Zaamslag van
W. van Hoeve, O 23, Terneuze. van
Markt, Terneuzen van
A. Bun, B 93, Boschkapelle van
VRIJDAG 16 OKTOBER 1970 BIJ:
9.15
10.15
11.15
1.00
1.45
2.30
3.15
10.30
11.30
1.00
2.45
9.45 uur
10.45 uur
11.45 uur
1.30 uur
2.15
3.00
3.45
uur
uur
uur
9.45
11.00
11.45
2.15
3.30 uur
uur
uur
uur
uur
9.30 uur
10.30 uur
11.45 uur
1.30 uur
2.30 uur
3.30 uur
M. van Houte, Koestraat 8, Heikant van 9.00
A. Bonte, 't Zand 50, Koewacht van 10.00
Dorpsplein, Zuiddorpe van 11.00
P. Haak, F 24, Hoek van 12.45
M. Dieleman, Willemskerkepolder, Terneuzen van 2.00
A. van Hoeve-Haak, Zaamsiag van 3.00
De winter staat voor de deur... nu nog jubileumaanbiedingen o.a.:
Briljant-dekens, een kant effen, andere kant geruit, 190 x 230 cm
NU 87.50. Overalls, keperdril, in drie kleuren, 2 gld. korting. NU ma
ten 46, 56 19.95 maten 58 en 60 21.75. Werksokken, met dubbele
zool, per paar f S.50. NU 2 paar voor f 10.—. Voorts korting op truien,
panty-nylons, werkhemden, hoeslakens enz.
