Omstreden schrijver krijgt M obelprijs de McCartneys amerika rwI 3 DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND SOLZJENITSIN GEËERD Nettoloon in 1971 slechts twee procent omhoog KASSIES GISPT ANGSTPSYCHOSE SE STEM Brazilianen verzekeren geen politieke gevangenen in ons land Protestactie automobilisten: Witteveen: neen! NUTRICIA KOOPT PRESERVEN- BEDRIJF TE BREDA Controle op illegaal vuur wapen bezit verscherpt n Ambonezen vergaderen TOrandaag in KWj: TEGENDEEL WAAR MIDDELBURG MAAKT BEZWAAR TEGEN KERNCENTRALE IN BORSELE Loonbuit is al binnen: OPZIEN ERESALUUT Prijsstop in Zweden Besprekingèn bijna rond: MINISTER POLAK: ]1 Oe jaargang no. 16551 EDITIE VOOR ZEELAND Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx Hoofdredacteur: L. Leijendekker Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16 Telefoon 22341, Postgiro 1114111 STEM Vrijdag 9 oktober 1970 WEERBERICHT Droog Hier en daar mist die in de loop van de ochtend zal optrekken. Droog weer met weinig wind. KANTOREN: GOES, KLOKSTRAAT 1 HULST, STEENSTRAAT 14 TERNEUZEN, NIEUWSTRAAT 9 BERGEN OP ZOOM, Z'UIVELSTRAAT 26 OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14 ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45 (Van onze redactie buitenland) STOCKHOLM/MOSKOU De Nobelprijs voor literatuur is voor 1970 toegekend aan de omstreden Russische schrijver Alexander Solzjenilsin. De Zweedse Academie heeft de prfjs, waaraan een bedrag van 400.000 Kronen is verbonden aan de 51-jarige schrijver toegewezen wegens „de ethische kracht waarmee hij de onmisbare traditie van de Russische literatuur heeft voortgezet". Solzjenitsin heeft al laten weten dat hij de prijs accepteert en liem per soonlijk op 10 december in Stockholm in ontvangst wil nemen. Hij hield wel een slag om de arm door op te merken „als het van mij afhangt". SOLZJENITSIN (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG. Met de recente loongolt is al een groot deel van de loonbuit van volgend jaar binnen. Het recel vrij besteedbare inkomen van werknemers zal volgend jaar niet met '3,5 pet stijgen, zoals in de miljoenennota werd geraamd, maar met siechts 2 pet. Minister Witte- veen 'Financiën) antwoordt dit op vragen van de commissie voor fi nanciën uit de Tweede Kamer. Oorspronkelijk hadden de deskun digen van minister Witteveen be rekend dat het reëel vrij beschik bare loon dit jaar zou stijgen met 4,1 en volgend jaar met 3,5 pet. Maar de loonacties maakten deze cijfers waardeloos. Nieuwe bereke ningen ramen nu een reële loon stijging van liefst 5 pet voor dit jaar en 2 pet voor volgend jaar. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Zaterdagmorgen zal het hoofdbestuur van de Zuidmo- lukse „Badar Persatuan" een bijeen komst beleggen in de Haagse Bazar- straat. Onderwerp van gesprek zal zijn het volgens Ambonese woord voerders ongustig verlopen gesprek tussen ir. Manusama, die zich presi dent van de republiek der Zuid-Mo- hikken noemt en minister-president De Jong. Zoals bekend is Solzjenitsin in ei gen land uit de schrijversbond gesto ten. In officiële Russische literaire kringen is niet onmiddellijk op de on derscheiding van Solzjenitsin gerea geerd. Twaalf jaar geleden had de Russische pers maar twee dagen no dig om schamperend over Pasternak ie schrijven nadat hem de Nobelprijs was toegekend. Hij werd een verra der genoemd die van het westen „zijn dertig zilverlingen" had gekregen. Pasternak kreeg destijds toestemming om de prijs op te gaan halen, maar hem werd wel zeer duidelijk te ver staan gegeven, dat het een enkele reis zou zijn. Pasternak verkoos toen in zijn vaderland te blijven en de prijs te weigeren. „Solzjenitsin is een zoon van de Russische revolutie", zei Karl Ragnar Gierow, secretaris van de Zweedse Academie, bij het bekendmaken van de prijswinnaar. „Hij is Lenin als geestelijke vader altijd trouw geble ven". Solzjenitsin heeft met een beurs wis- en natuurkunde gestudeerd, maar volgde tevens een schriftelijke cursus in literatuur omdat hij liefst schrijver wilde worden. In de oorlog met Duitsland onder scheidde hij zich meer dan eens ën hij bracht het tot kapitein. In 1945 werd hij wegens kritiek op Stalin, in brieven, tot acht jaar strafkamp ver oordeeld. Groot opzien baarde hij, ook buiten Rusland, in 1962, toen zijn al in 1958 voltooide boek „Een dag uit het leven van Iwan Denissowitsj" in het Russi sche tijdschrift „Novy Mir" ver scheen. De toenmalige partijchef Kroestsjev werd voor het spoedig daarna als boek verschenen werk ge wonnen, In mei 1967 eiste Solzjenitsin in een brief aan het congres van Russische schrijvers opheffing van de openlijke en heimelijke censuur, alsmede het vrijgeven van zijn geweerde nieuwe boeken „De eerste cirkel" en „Kan kerpaviljoen". Zijn brief werd niet in behandeling genomen. Toen uitgevers in het westen in de herfst van 1968 vertalingen van de twee laatstgenoemde boeken lieten verschijnen, nam de kritiek op de schrijver in eigen land toe. In novem ber 1969 werd hij uit de schrijvers bond gestoten. Tevens werd van hem geëist dat hij naar het westen zou uit wijken. De schrijversbond was van oordeel, dat Solzjenitsin naar de vij anden van de Sovjet-Unie en van het socialisme was overgelopen. Tot nu toe heeft hij geweigerd zijn land te verlaten. Hij woont, onder moeilijke omstandigheden in Moskou. De toekenning van de Nobelprijs aan Solzjenitsin wordt in westelijke literaire leringen beschouwd als een eresaluut aan al die Russische kun stenaars. die ondanks het doodzwij gen van officiële kant, vervolging en concentratiekampen, hun stem blij ven verheffen tegen de Russische censuur. (Van een onzer verslaggevers) HILVERSUM VPRO-voorzitter Jan Kassies is van mening dat er in Nederland de laatste tijd een kli maat is ontstaan, waarin mensen in staat zouden zijn om met geweld de macht in handen te nemen. Een van de factoren die dit klimaat be palen is zijns inziens het ontbieden van het VPRO-besluur door minis ter Klompc, naar aanleiding van éen uitzending over sabotage in het leger. De minister vraagt zich, vol gens de heer Kassies, af of deze uit zending, de veiligheid van de staat in gevaar heeft gebracht. „Het ligt voor de hand om te den ken aan censuur", aidus de VPRO- voorzitter gisteravond tijdens een ingelaste televisie-uitzending. „Het zijn misschien grote woorden. Maai er klinkt in Nederland een roep oin harde maatregelen tegen geweld, zonder dat er een onderzoek volgt naar de oorzaken van dat geweld. Een dictatuur ontstaat geleidelijk. Dat kan ook bij ons. Soms denk je dat we daar naar op weg zijn. Je krijgt de indruk dat veel mensen zich zenuwachtig gaan maken en ook dat er andere mensen zijn die dat graag zien." Volgens de heer Kassies, had de VPRO het sabotage-item gemaakt, naar aanleiding van allerlei berich ten en geruchten, die eerder in de publiciteit waren opgedoken. „We hebben alleen een stuk informatie gebracht over wat er leeft onder dienstplichtige militairen, over de manier waarop zij de sabotage er varen, hun motieven en wat zij er van gemerkt hebben." Volgens de heer Kassies had de VPRO niet op gestookt, geen dienstgeheimen ge schonden en geen instemming be tuigd met sabotage in het leger. De voorzitter van de VPRO vroeg zich verder nog af of de minister ook niet filmverslagen over bank overvallen moest verbieden. Vol gens de heer Kassies zou dat een aantal mensen wel eens op het idee kunnen brengen om een bankover val te plegen. En interviews met slachtoffers van vliegtuigkapingen omdat mensen daaruit zouden kun nen Ieren hoe je een vliegtuig kon kapen. KASSIES Paul McCartney, zijn vrouw Linda en hun dochtertje Alice (1) en Hea ther (7) zijn gisteren met een oce aanschip in New York aangekomen. Paul brengt voor het eerst samen met zijn vrouw, de vroegere fotogra fe Linda Eastman, een bezoek aan Amerika. Halve eeuw Jansenisten in Hulsf. Pagina 2 Graauw heeft in drie uur een overdekt zwembad. Pagina 3 Sas van Gent moet 't zonder ar beidsbeurs stellen. Pagina 5 Radio-Walcheren langer in de ether. Pagina 7 Aannemers gaan opvallend vaak failliet. Pagina 13 Regering windt veel doekjes om de openbaarheid. Pagina 17 De Gaulle-. Zijn eigen god in Frankrijk. Pagina 19 Joegoslavische trainer: „Wij maken van ons elftal geen bunker". Pagina 21 Baronie-trainer Barry Janse: „Clubsentimenten zijn maar mo mentopnamen". Pagina 23 Zeg, ken jij de mosselman Pagina 27 DEN HAAG (ANP) Voorafgaande aan een receptie van de Bra ziliaanse delegatie naar de 58ste interparlementaire conferentie, heeft de voorzitter van deze delegatie, de heer F. Marcilio, gisterenmiddag op een in de Kurzaal te Scheveningen gehouden persconferentie ge zegd, dat Brazilië geen politieke gevangenen heeft. „In de gevangenissen zitten alleen misdadigers, die doodden, banken roofden en diplomaten gijzelden. De ze mensen beschouwen we niet als politieke gevangenen", aldus de heer Marcilio. Hü ontkende dat gevange nen mishandeld worden maar, zo voegde hij daaraan toe, in een zo groot land als Brazilië kan incidenteel een politieman weieens mishandelin gen plegen. „De regering wil derge lijke politiemannen straffen", zei de heer Marcilio. Hij antwoordde op een desbetref fende vraag, niet te begrijpen hoe het komt dat in Europa de pers zegt, dat er wel politieke gevangenen m Bra zilië zijn. „De Europese pers heeft een verkeerd beeld van de politieke situa tie in Brazilië". De Braziliaanse delegatie heeft ter gelegenheid van de receptie in de Kur-zaal een fototentoonstelling in gericht, om de bezoekers een indruk te geven van de huidige situatie in Brazilië op velerlei terrein. Ter uit deling waren honderden brochures gereed gelegd. De KWJ (Katholieke Werkende Jongeren), organiseerde voor de Kur zaal, een demonstratie, waarvoor de Haagse politie toestemming verleen de. Op aan de bezoekers van de re ceptie uitgedeelde pamfletten stond te lezen: „Met deze tentoonstelling en receptie wil de huidige Braziliaanse regering bewijzen dat er geen poli tieke gevangenen zijn en geen marte lingen in Brazilië plaatsvinden. Ech ter uit vele betrouwbare bronnen blijkt het tegendeel: werkende jonge ren, arbeiders, studenten, priesters, vakbondsleiders en andere mensen, die zich inzetten voor hun medemens in Brazilië, worden zonder vorm van proces door politie, geheime politie en het leger gevangen genomen. Zo zijn kort geleden een groot aantal lei ders, leidsters en leden van de KWJ gevangen genomen". Met borden en spandoeken lieten de demonstranten hun afkeuring blij ken voor de toestanden in Brazilië. STOCKHOLM (Reuter). De Zweedse regering heeft gisteren een algemene prijsstop afgekondigd. Zij acht een loonstop echter niet realis tisch. Op een persconferentie heeft de Zweedse minister van handel, Gun nar Lange, onverwacht de maat regel bekendgemaakt. Hij zei dat de enige mogelijke uitzonderingen op de prijsstop de belastingen en de tarieven van staat en gemeenten zul len zijn. (Van onze correspondent) HILVERSUM Witte veen: Neen! Onder die kreet gaat de Stichting voor Eco nomische Automobielclubs (E.A.C.) uit Deventer 30.000 leden, 4 jaar geleden opgericht een protestactie voeren tegen de plannen van de regering om ingaan de 1 januari 1971 de ver schillende belastingen op liet automobilisme belang rijk te verhogen. De E.A.C. is van mening dat de auto juist in het ge zin met een bescheiden in komen een dusdanige plaats is gaan innemen dat het reeds uit sociale overwegin gen onverantwoord moet worden geacht de kosten van het autorijden zo sterk op te voeren dat het voor velen niet meer mogelijk zal zijn de hogere lasten nog te dragen. Om de bedreigde autobe zitters te mobiliseren wil de E.A.C. allereerst een pro- testweek organiseren van 19 tot 24 oktober om dui zenden autobezitters de straat op te laten gaan met stickers en andere opschrif ten op hun wagen met onder andere de leus: Witteveen... Neen. Als afsluiting van die actie zullen zaterdag 24 ok tober zestien protesttochten worden gehouden die pre cies om tien uur zullen starten op verscheidene plaatsen in ons land, zoals in Breda en Goes. ,De protestroutes zijn: ver trekplaats Breda (Chassé- terrein Nassausingel) Roosendaal - Bergen op Zoom - Steenbergen - Din- teloofd - Zevenbergen r Geertruidenberg - Ooster hout - Breda. Vertrekplaats Goes (par keerterrein zwembad) Vlissingen - Middelburg - Veere - Vrouwenpolder - Kamperland - Zïerikzee - Renesse - Brouwershaven - Goes. (Van een onzer verslaggevers) BREDA Verwacht wordt dat binnen enkele weken definitief over eenstemming wordt bereikt tussen Heineken's bierbrouwerij maatschap pij n.v. en de Verenigde Bedrijven Nutricia in Zoetermeer over de over name van het tot het Heinekencon- cern behorende n.v. Preservenbedrijf te Breda. De besprekingen tussen beide bedrij. ven zijn thans in een zodanig stadium dat overeenstemming over de over name mag worden verwacht. De vakbonden zijn in een vroeg tijdig stadium over deze besprekin gen geïnformeerd en hebben evenals de ondernemingsraden geen bezwa ren tegen deze ontwikkeling. In een communiqué dat gisteren werd uitgegeven, wordt opgemerkt dat Heineken's Bierbrouwerij maat schappij n.v., voor en na de fusie met Amstel Brouwerij waarvan de n.v. Preservenbedrijf een dochter was, de nevenactiviteiten heeft gezocht in de drankensector. De verkoop van het Preservenbedrijf aan Nutricia past in deze strategie van Heineken die er duidelijk op gericht is alle activi teiten buiten de drankensector af te stoten. De n.v. Preservenbedrijf vervaardigt naast gedroogde en vriesgedroogde produkten, zoals groenten, aardappe len, fruit en vlees, snackprodukten, waaronder de bekende Nibb-it. Hei neken en Nutricia zijn van oordeel dat de mogelijkheden tot verdere ontwikkeling en groei van Preser venbedrijf meer tot hun recht zullen komen door aansluiting van dit be drijf bij Nutricia. waar naast allerlei zuivelprodukten een groot aantal merken-artikelen op het gebied van de baby en dieetvoeding wordt gefa briceerd. Bij Nutricia zijn in totaal 1400 men sen werkzaam, bij het Bredase be drijf heeft men 450 man in dienst. (Van een onzer verslaggevers) BORSELE De gemeente Middel burg heeft gisteren op een openbare hoorzitting in het gemeentehuis van Borsele te Hcinkenszand, bekend ge maakt dat zij bij bet rijk een be zwaarschrift heeft ingediend tegen het verlenen van een vergunning aan de n.v. Provinciale Zeeuwse Energie Maatschappij te Middelburg, om in Borsele een kernenergiecentrale (overigens al in aanbouw) op te richten. Behalve de gemeente Middelburg dienden 51 leden van de vereniging voor milieuhygiëne Zeeland en het Borseler oppositie-raadslid I. A. van Royen bezwaren in bij een speciaal daartoe door de minister benoemde commissie van deskundigen, onder voorzitterschap van de Zeeuwse ge deputeerde A. J. Kalamd. Het was gistermiddag de eerste openbare hoorzitting, die in het kader van de kernenergiewet in ons land werd ge houden. (ZIE OOK PAGINA 3) '(Van onze parlement, redactie) DEN HAAG De onlangs aan gebrachte wijzigingen in de vuur- 'wapenwet 19X9 en de recente ge beurtenissen in Wassenaar zijn •mede aanleiding geweest op de 'kortst mogelijke termijn de orga nisatorische voorwaarden te scheppen voor een doeltreffend opsporingsbeleid met betrekking 'tot illegaal vuurwapenbezit. Dit heeft de minister van Justitie, mr. C. H. F. Polak, gisteren meege deeld in antwoord op schriftelijke vragen van de KVP-kamerleden mr. Boot en mr. Van Schaik. Een en ander geschiedt aan de hand van de denkbeelden die zijn ontwik keld in de door minister Polak en de minister van Binnenlandse Zaken mr. H. K. J. Beemimk ingestelde recher che advies commissie, die enige tijd geleden aan een van haar werkgroe pen de opdracht verstrekte een doel treffend opsporings- en bestrijdfags- stelsel uit te wenken. Als hoofdtrekken van de nieuwe opzet kunnen worden aangemerkt: Hoge prioriteit van deze opspo ring ten opzichte van andere op sporingstaken van de politie; Landelijke en regionalecoördina tie; Vrij maken van politiepersoneel bij de korpsen voor deze werk zaamheden. Inschakeling van de Kon. Mare chaussee en de douane. Aanwijzing per parket van een officier van justitie, die' mat de vervolging van alle misdrijven in gevolge de vuurwapenwet is be last. Minister Polak merkt in zijn ant woord op dat het toenemend aantal misdrijven, waarbij van een vuur wapen gebruik wondt gemaakt, het vermoeden wettigt, dat het aantal in Nederland in omloop zijnde wapens toeneemt. Ofschoon de bewindsman niet over concrete cijfers betreffende de omvang van dit illegale wapen bezit beschikt, meent hij toch te kun nen stellen diat er geen aanwijzingen zijn die zouden kunnen doen veron- derstellen dat dit bezit zo omvang rijk zou zijn als door de beide kamer leden werd gevreesd. Sedert 1 januari 1969 zijn er a% gevolg van diefstal uit legerdepots nog 36 wapens vermist. Deze omvang is niet dermate groot, dat er als het ware een burgeroorlog mee gevoerd zou kunnen worden. De bewering mt van beide vraagstellers ook iedere grond, aldus mi- Polak, volgens wie algehele ing van illegaal wapenbezit een onbereikbaar doel is. Het beleid van de overheid kan er slechts op gericht zijn, dat bezit tot zo gering mogelijke proporties terug te bren gen. De heren Boot en Van Schaik hadden onder meer gevraagd of er gegronde redenen waren te veron derstellen, dat er in ons land een paar honderdduizend wapens ille gaal in omloop zijn. HET Anna Frank huis in Amsterdam zal wegens restauratiewerkzaamhe den met ingang van maandag voor het publiek gesloten zijn. POLAK VAN een Japans vrachtschip in de haven van Trois-rivières in Canada zijn 160 gloednieuwe geweren ver dwenen. COMMUNISTISCH China zal in no vember volgend jaar lid kunnen worden van de Verenigde Naties.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1970 | | pagina 1