HUWELIJKSKANS VALT TE BEREKENEN Theologen- 9 woninginrichting buitendienst MOERBEITOPPEN rrico Zware verkiezings strijd in Zweden hoe vond fE u die beklede,* trap bij de nieuwe buren? VROOM DREESMANN Dr. Corn. Verhoeven: Aantal crematies in enkele jaren bijna verdubbeld herfst op komst ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1970 (Van een onzer verslaggevers) NIJMEGEN. Dank zij een voor de hete wereld uniek onder zoek van drs. P.O.M. Brackel zal het in het vervolg mogelijk zijn, paarvorming én toekomstig kinder- - tal nauwkeuriger te berekenen. De resultaten van zijn onderzoek heeft de heer Brackel onderge bracht in de drie dikke delen van zijn proefschrift „Ijuwelijkskans en partnerkeuze" waarop hij gis termiddag aan de katholieke uni versiteit van Nijmegen promoveer de tot doctor in de sociale weten schappen. De twee promotors wa ren prof. dr. J. Godefroy en prof. dr. E.J. Leemans. In de hele wereld ontbreekt het aan voldoen de kennis omtrent de paarvorming van de bevolking Daardoor is nie mand in staat om bij een bevol- kingsvooruitberekening (zo noe men de demografen dat) tot een opdeling- vair de bevblking in pa ren te komen.'Met zeer primitieve middelen worden tot- nu toe bere kende' aantallen personen van ver schillende leeftijd tot huishoudens of gezinnen omgerekend. Als wij echter zouden weten, met welk leeftijdsverschil de partners elkaar 'over en weer kiezen, dan zouden we de jaarlijks te vormen huwelij ken ook bij zo'n vooruitberekening kunnen bepalen. Dan zou ook tus sentijdse aanvulling mogelijk zijn van gegevens die- om de tien jaar bij de volkstellingen over de be staande huwelijken beschikbaar komen. Aansluiting van vrucht baarheidscijfers zou dan tot het berekenen van gezinnen kunnen leiden. Met kennis van die gege vens zouden we zeer gebaat zijn. Men kon dan een nauwkeuriger woningbeleid gaan voeren, maar ook de gezondheidszorg, de belas tingheffing en de risicoverzekerin gen zouden hun noodzakelijke vooruitberekeningen met veel gro tere bekwaamheid kunnen uitvoe ren. De sleutel tot oplossing van het probleem ligt in de vaststelling van de werkelijke voorkeur van mannen en vrouwen voor partners van verschillende leeftijden. Daar voor zijn gegevens nodig over de huwelijkssluiting en over de aan tallen ongehuwde mannen en vrou wen. die jaarlijks aanwezig zijn. Daarbij moeten deze gegevens naar de leeftijd van de mannen en de vrouwen bekend zijn en de huwelijkssluitingen naar de combi natie van de leeftijd der partners Die gegevens zijn in Nederland, dank zij het Centraal Bureau voor de Statistiek, vanaf 1948 voor han den, maar tot nu toe wist niemand ze exact te hanteren voor het vast stellen van de partnervoorkeur. De heer Brackel nu heeft speciaal voor dit onderzoek een index, een verhoudingscijfer, opgesteld, waar mee hij die gewenste verklaringen van de partnerkeuze kon verkrij gen. Met veel wiskundige kennis, heel veel kennis van statistiek en door gebruik te maken van de computer van de Nijmeegse uni versiteit, konden de grote aantal len berekeningen en grafieken, die voor het onderzoek nodig waren, gemaakt worden. Tegen de gang bare opinie in wijst zijn onderzoek uit, dat over de periode 1948-1965 de keuze van de mannen (resp. vrouwen) van partners van ver schillende leeftijd maar weinig veranderd is. Uit het onderzoek bleek ook, dat mannen op jonge leeftijd de hoogste voorkeur heb ben voor vrouwen die nagenoeg even oud zijn als zijzelf. Naarmate het om oudere mannen gaat, gaat de voorkeur echter uit naar vrou wen, die steeds meer met hen in leeftijd verschillen. De hoogste voorkeur van vrouwen van jonge huwelijksleeftijd is echter gericht op mannen, die ongeveer drie jaar ouder zijn dan zijzelf. Naarmate het om oudere vrouwen gaat, richt deze voorkeur zich op mannen, die steeds minder met hen in leeftijd verschillen. Een verdere analyse van het materiaal toonde tenslotte aan, dat allerlei sociale verschillen die tussen jongens en meisjes te constateren zijn, beschouwd kun nen worden als oorzaken van de verschillen in voorkeur. Meisjes zouden trouwen met oudere man nen omdat hun leeftijdgenoten niet beschikbaar zijn vanwege een lan gere opleidingsduur e.d. van de man. Als die jonge man dan in staat is om te trouwen, zijn de meisjes van zijn leeftijd al ge trouwd, zodat hij op zijn beurt weer met een jonger meisje trouwt. Een theorie, die volgens de heer Brackel, nog op zijn betrouw baarheid moet worden getoetst. Voordat de nauwkeurige vooruit berekening van de paarvorming in het beleid van landelijke en plaat selijke overheden kan worden op genomen. zal nog de nodige rese arch moeten worden verricht. De basis ervoor is nu echter gelegd. - (Van onze speciale verslaggever) Te hoog gegrepen, dat is de algemene indruk die DieiVvan het Aeologencongres te Brussel dat gesloten is, overhoudt* De opzet te komen tot een duidelijke positiebepaling van de toekomst rvan de', ierk door intensief overleg tussen theologen van verschillende richtingen en verschillende werelddelen, is niet geheel gelukt. Daarvoor was een tijdsbestek van vier dagen te kort, ontbrak het de organisatie aan doelmatigheid, en was ook de situatie van de theologie, te moeilijk. De uitkomst is een aantal vrij zwakke stellingen, die wel een grote mate van eenstemmigheid hebben meegekregen, maar dat markante missen dat een nieuw elan kan geven, en die dan ook met niet veel enthousiasme door de toehoorders zijn begroet. Degenen die ongeduldig staan te popelen dat er iets gaat gebeuren, zullen niet bevredigd zijn. Dege nen die radicale voorstellen duch ten, hoeven zich niet geschokt te voelen. Bovendien zijn de stellin gen geformuleerd in een taal die in het kerkelijk leven geëngageerde leken moeilijk verstaan. Geen klare boodschap dus van de mensen, die onder woorden zoeken te brengen wat de Geest zegt tot de kerken. Geen opzienbarend gebeuren was dit met grote verwachtingen tege- moetgeziene congres en zeker niet het belangrijkste gebeuren in de na- conciliaire tijd, zoals prof. Schille- beeckx op voorzichtige wijze in een interview met „De Tijd" als verwachting had uitgesproken. PROF. SCHILLEBEECKX vende kern van de kerk. Men doelt daarmee niet zozeer op de parochies als wel op de informele en spontane, meestal vrij kleine groeperingen van christenen, die zich overal in de kerk vormen en zeer actief zijn- Zij houden een belofte in voor de toekomst, omdat mensen daar in een werkelijke ge meenschap zijn opgenomen en door gezamenlijke bezinning inspiratie tot het werkelijk christendom vin den in het woord en de persoon van Jezus. Het beeld van de kerk, dat daar bij te voorschijn komt, is dat van een groot netwerk van actieve en ^geëngageerde i groepen christenen, die "zich Verbonden weten dö&'r 0fen" 1 gemeenschappelijke inspiratie'. Zij zijn''het'-die iri dö' concre'td'históri- sche en culturele situatie waarin zij leven, het meest aangepast zijn. Dergelijke geloofsgemeenschappen zijn de plaats waar de theologie van de toekomst zal ontstaan. In direct contact met het leven in de maatschappij. Het zal de taak zijn van het gezag van de kerk het leven van deze groepen te stimule ren en hen binnen de grote ge loofsgemeenschappen te doen func tioneren. Dit is echter-al meer dan in de slotverklaring uitdrukkelijk gezegd wordt. Daar wordt alleen het perspectief aangegeven, zonder dat b.v. wordt gesproken over de vraag, hoe ook mensen die zich slechts gedeeltelijk met de kerk identificeren, toch hun plaats kun nen vinden. Iets waarover in ver schillende inleidingen gesproken is. Ondanks een gevoel van teleur- stelling over het bereikte, resultaat kunnen deze' Inïëïdmgën de deel nemers aan dit'congres, stimuleren lof' verdere gtütffé5ais'één bijdrage tot' de herheleviri'g van het geloof, die zich in sommige landen juist door het opkomen van de bovenge noemde levende kernen al afte kent. (ADVERTENTIE) Voor een belangrijk deel is de organisatie daar schuldig aan. Er 2ijn verschillende uitstekende in leidingen gehouden, door Hans Kiing over de betekenis van Jezus Christus, door J. M. Metz over het politieke engagement van de kerk, door de Leuvense godsdienstpsy choloog A. Vote over een reele beoordeling van dè - rel van het christendom in de wëreW ook -ten- aanzien van de vele zoekende mensen, en door Vves Congar over de mogelijkheden van uiteenlopen de vormen- van- .:kerk—ziih'-«J>uirten de éne kerk. J' Er zijn veel rijke gedachten Voorgedragen, maar de discussie merkte zich door een nj,erk- Vaardige onmacht ectó- nieuwe, perspectieven te openen. Ih die zin was het een gewoon congres, waar men naar inleidingen luistert van gerenommeerde vaklieden en in de wandelgangen .interessante., ppntac-.' ten heeft. De bedoeling" van dit congres was'echter mét eéri" bood-"*1 'schap te komen van de „the.olo- gen', die te midden van de 'Abel heid van uiteenlopende .-.meningen. eensgezind duidelijke Jtókefts zpti- den uitzetten voör dé gang van zaken in de kerk, en duidelijke" uitspraken doen over de zin van het geloof ,in de „huidjge, .wgreld. Daar is hetniet van gekofnén. De eerste twee dageri van 'hét congres gingen praktisch 'Vërloreri' door pro- 'cedurekwesties. ©nmidde4Ji.jkv deed- zich een verzet tegen de ge hele opzet gevoelen. Waarom, ine.t,. een boodschap komen?.'. Vóóruit-. strevende theologen vroegen zich af, wat voor nut het had over de door de organisators voorgestelde stellingen te praten. Zijjvilden, de gelegenheid aangrijpen om,'.'énkele dagen, goals zij het ultdrilktèn, creatief theologie te bedrijven. Zonder al direct, paar een. .bepaald resultaat te streven, eenvoudig om dat er nog zovéél te dóén' valt! Meer behoudende theologen vréés den dat de organisators, - kerkpoli tiek op. het oog hadden,, en dat achter het gehele congres de be doeling stak door middel van een boodschap enige druk uit te oefe- ueri ob fie kerkelijke - autoriteiten. - - 4v Meermalen viel het woord „mani pulatie". De voor algemene discus sie beschikbare tijd ging met dit soort vragen heen. Men kwam er niet aan toe de door Kürg en Rahner aangeboden gedachten over een zinvol spreken over de christelijke boodschap te verwer ken en te verdiepen. Het resultaat was de simpele bevestiging dat de persoon van Jezus Christus in het christendom centraal staat, en. dat men over Hem niet kan spreken zonder zijn relatie tot God. en zijn heilszending tot de mensen te noe men. Dit is zeker niet onbelangrijk in een tijd, waarin God dood verklaard en de .christelijke bood schap herleid wordt tot een huma nistische ethiek. Maar de formule ring is vrij negatief, geeft de posi tieve inspiratie van het evangelie nog niet aan. De derde dag was, men over de moeilijkheden rond de opzet heen, en gaf men door een stemming krediet aan de organisators: 144 voor, 47 tegen, 5 blanco. Dat had onmiddellijk zijn weerslag op de discussies. Men aanvaardde de door Metz voorgedragen stelling, dat de kerk altijd, of zij wil of niet, een politieke rol speelt, ook waar ze zich neutraal- meent op te stellen, ..omdat zwijgen medeplich- figheid iljetekent aan onderdruk kende maatschappelijke structóren. Daarom moet de kerk nagaan, hoe z.ij -in het sociale gebeuren verwik keld is, en zonder terughouding partij kiezen, voor. de ttrmen eh onderdrukten. Haar boodschap van vrijheid moet een boodschap van vrijheid zijn voor de hele mens in al" de dimensies van zijn bestaan. -Hij-moet zich daarom in de strijd werpen voor deze boodschap over al waar onrecht aan de dag treedt. Ten aanzien van individuen, groe pen of volken. Maar het congres aapvaardde niet ere», niet door de 'leiding maar van onderaf voorge legde gedetailleerde, stelling,die protesteerde tegen alle toestanden in de kerk zelf, die mensen in hun vrijheid belemmeren. Op werk niveau het politieke handelen van de kerk moet gebeu ren, of dat de universele kerk, de nationale kerk of de gemeenschap aan de basis betreft, wordt in de - slotverklaring niet gezegd. Daaro ver. werden wel belangrijke op merkingen gemaakt, onder meer 'door de Nederlandse exegeet Van Iersel, die de nadruk legde op wat "een concrete groep gelovigen kan doen. Het leven van de kerk vindt men allereerst aan de basis. Daar kan de kerk ook gemakkelijker en met meer fantasie handelen. Zon- der het gevaar te lopen een poli tieke macht te worden naast ande- *re politieke machten. Wat in de aangenomen stellingen gezegd .wordt over de cultuur van de kerk ijl, de toekomst, is vooral van be lang door de plaats die toegekend wordt aan de concrete gemeen-: j schappen van - gelovigen als de le- Vorstelijk en prachtig van Kleur, 't Was duidelijk te zien dat hier vak mensen bezig waren geweest, die werkten met 'n goed plan. Een plan dat ook bij u verwezenlijkt kan worden. Door 'n juist samenspel van adviseur en vakmensen van de Eén telefoontje is voldoende als eerste stap naar 'n beklede trap. U kunt natuurlijk ook eerst de uitgebreide folder aanvragen. "Y^fAT is een mens die in de vallende avond van een sep temberdag met langzame stappen, half verveeld,, half devoot, zijn huis uit loopt en in gedachten verzonken luistert naar de wind die in de boomtoppen ritselt? Die mens moet nog bestaan, maar hij wordt nooit meer beschreven. Ook aan het vallen van de avond en het ruisen van de bomen wor den in onze dynamische tijd geen woorden meer verspild. Het lijkt wel of zij er niet meer zijn, of ze horen bij een verleden dat voor goed voorbij is, afgesloten en tot verboden terrein verklaard. Maar ze zijn er nog en ook de mens die ernaar luistert bestaat werkelijk. Ik heb hem zelf ge zien en 'met hem gesproken. En op dat moment dat ik met die ouderwetse, sullige man meeluis terde naar het ruisen en ritselen van de populieren, een gebeurte nis die precies zo verloopt als in oudbakken herfstgedichten wordt bezongen, stierf ik bijna van heimwee. Dat klinkt erg kitsche rig en dramatisch en het staat iedereen vrij mij hartelijk uit te lachen. Maar heimwee is bij na der inzien geen onprettig gevoel en sterven van heimwee is een vorm van genot: het is de ont dekking dat het oude huis er nog is, de volstrekte zekerheid dat achter de heroïsche dadendrang die ons het zeegat uit dreef, onze ontvankelijkheid onveranderd is gebleven. "VTfANT wat is die mens die naar ant wat is die mens die naar het ruisen van de bomen luistert? Misschien heeft hij zelf zijn huis gebouwd, de zee beva ren, de vijand verslagen en ande en wat zij met religie te maken heeft, maar verwerpt alle aan dacht voor het verschijnsel, waarop de vrome houding een antwoord was. Het kan ook om gekeerd zijn: niet de religie en de vroomheid worden dan ver worpen, maar de passieve, lege houding. Religie blijft dan aan vaard, maar anders geïnterpre teerd, namelijk als inspiratie tot horizontale, medemenselijke acti viteit, niet als contemplatie. |N de vroege Griekse oudheid waren er priesters wier spe cialisme het was aandachtig te luisteren naar het ritselen van bladeren. Zij lagen op de grond onder de heilige eik van Dodona, attent op iedere verandering in het gefluister van de kruin. Maar zij deden dat niet met dezelfde hulpeloosheid als de man die 's avonds voor zijn huis staat. Voor hen betekende het geritsel een boodschap die zij moesten en konden ontcijferen. Zij luisterden ernaar om de wil van de godheid te vernemen. Voor hen was het een stem die in een bepaalde code een informatie overseinde uit een andere wereld- Hun vroomheid was gericht en had een praktisch doel. Nog bij Nico- laas Beets is er diezelfde gericht heid in het bekende vers: „De moerbeitoppen ruisten; God ging voorbij; neen, niet voorbij, hij toefde; hij wist wat ik behoefde, en sprak tot mij". Ik vond dit nog altijd een mooi vers, zoals ik ook nog steeds ontroerd wordt door liederen als: Blijf bij ons Heer, wanneer het avond wordt. De vroomheid van zo'n tekst is een onvergankelijk cultuurbezit. Zij vertolken een re grote daden verricht- Niemand weet wie hij is en het doet er ook niet toe. Op dit moment is hij alleen maar degene die luis tert en zichzelf verliest in het geritsel van de bladeren. Alles wat hij doet is luisteren en dat is voor hem belangrijk genoeg om stil te staan en langzaam vol te lopen met geritsel. Hij wordt een en al ontvankelijkheid zonder enige behoefte om dat wat hij ontvangt om te zetten in de klin kende munt van heldere gedach ten, beslissende daden of impone rende expressies. Hij staat daar in de vallende avond en luistert. Hij doet niets en er gebeurt zo veel met hem dat er geen begin nen aan is het te beschrijven. Er gebeurt zoveel met hem omdat hij niets doet; als hij iets deed zou hij de gebeurtenissen tegen houden en helemaal niets horen. Hij zou dan kunnen zeggen dat er niets te horen is of dat het onzinnig is te luisteren naar iets waarin geen informatie en geen boodschap wordt doorgegeven. Maar hij doet niets en schort elk oordeel op. Hij is in mijn ogen een vroom mens. Ik doe nu een poging een vergeten dimensie van het bestaan op te roepen die even moeilijk ontkend als verant woord kan worden. Tot voor kort werd die ontkenning zelfs niet geprobeerd en had de verant woording de vorm van een histo risch gegroeid, al te vanzelfspre kend geworden en zelden kritisch onderzocht instituut, de religie. De houding van de man die luis tert naar de bomen, kan vroom genoemd worden. Nu de vroom heid in diskrediet raakt, vraagt men zich niet af, wat zij inhield passiviteit die ik als even essen tieel in het menselijk bestaan beschouw als de drang naar grote daden. En ik geloof ook dat zij uiteindelijk daarop betrekking hebben. Zij hebben eerder te ma ken met het ritme van activiteit en passiviteit, opstandigheid en gelatenheid dan met het geloof in een god die door middel van ruisend gebladerte zijn wil ken baar maakt. Waarschijnlijk is zo'n geloof typisch heidens. Het dankt zijn verleidelijkheid aan het feit dat het aan alle proble men in principe een einde maakt. Want uiteindelijk is in deze op vatting zelfs het geritsel van bla deren, het minst gearticuleerde van alle geluiden, te interprete ren als een vorm van informatie. De manier waarop dit gebeurt, is tamelijk willekeurig en fantas tisch, maar zij wordt kennelijk verkozen boven het achterwege laten van elke decodering en in terpretatie. Zij voldoet aan een diepe behoefte om door eigen ac tiviteit de wereld af te ronden, als het ware elk lek te dichten en zo toch alles in eigen hand te nemen. Ik kan mij een vroom heid voorstellen die hierin be staat dat van deze afronding wordt afgezien, terwijl tegelij kertijd geen enkele poging on dernomen wordt de dimensie van het bestaan die hierin tot uit drukking komt, te ontkennen of tot onzin te verklaren. Die vroomheid die niets invult en niets schrapt bewonder ik. Ik ge loof dat zij blijft bestaan. De moerbeitoppen blijven ruisen; er gaat niets voorbij. Alles is aan wezig en wij weten niet hoeveel het is. UTRECHT (ANP) Het aantal crematies in de vier Nederlandse crematoria is sinds 1965 bijna ver dubbeld. Vorig jaar bedroeg het aantal crematies 11.740, in 1965 ruim 6.700, zo blijkt uit het jaarverslag van de vereniging voor facultieve crematie (bijna 200.000 leden. Dit jaar is hét crematorium in Rotterdam in gebruik genomen en in november a.s. hoopt men het eerste deel van het crematorium in Utrecht in gebruik te kunnen ne men. Inmiddels is opgericht de stichting Crematorium Schagen, die de bouw en exploitatie in Schagen beoogt. (ADVERTENTIE) niet vergeten... Erico eten STOCKHOLM Na bijna 40 jaar in de regering te hebben gezeten, al leen of in coalitie, maakt de Zweed se Sociaal Democratische Partij een zware tijd door in het gevecht om bij de verkiezingen van morgen zijn meerderheid in het parlement „Riksdag" te behouden. In geen enkel jaar tussen 1945 en 1968 heeft de partij in de direct gekozen kamer een absolute meer derheid gehad. De sociaal-democra ten wisten zich te handhaven door dat de oppositie verdeeld was en omdat de partij in de indirect geko zen eerste kamer wél de meerder heid had. In de jaren vijftig was er een coali tie met de Agrarische partij - nu de Centrum Partij - maar deze kreeg weinig steun en het is niet waar schijnlijk dat men weer tot een dergelijk samenzijn zal overgaan. In het bijzonder zullen de leden van de Centrum Partij hierop tegen zijn. Morgen komt er een einde aan het oude twee kamer systeem. Er wordt een grondwetsherziening van kracht die kamer vergadering in staat stelt een regering te ontslaan door met een meerderheid een motie van wantrouwen in te dienen. Tegelij kertijd is ook het kiesstelsel herzien waardoor de zetelverdeling evenredig zal zijn aan 't aantal stemmen, 'n voor waarde hierbij is dat een partij minstens 4 procent van het nationaal en 12 procent van het districtsgewij ze uitgebrachte stemmen op zich weet te vestigen. De Communisti sche Partij b.v. kreeg drie procent in 1968 en dat was goed voor drie zetels in het parlement. De partij zou er nu 14 krijgen als het percen tage uitgebrachte stemmen met 1 procent zou stijgen. In de afgelopen verkiezingscam pagne heeft de regering gezegd er voor gezorgd te hebben dat iedereen werk heeft, dat nu het werkmilieu verbeterd is en dat men een invloed rijke, zij het neutrale stem in we reldzaken heeft gekregen, terwijl de flinke toename in ontwikkelingshulp te constateren valt. Maar deze positieven punten zijn overschaduwd door succesvolle cam pagnes van de oppositie die de na druk legt op het feit dat de sociaal democraten er niet in geslaagd zijn de prijzen laag te houden en de belastingdruk te verminderen Zweden is het land met de hoogste belastingen ter wereld - en er even min in geslaagd zijn de laagst be taalde arbeiders te beschermen te gen de gevolgen van de inflatie. Paradoxaal is dat veel van de „statistische steun voor dit argu ment" uit officiële bronnen komt, die bekend maakten dat tussen juni en augustus de prijzen van allerlei noodzakelijke zaken met 5 procent gestegen waren. De reactie van de regering op deze campagne en het nieuws over faillissementen van kleine firma's ten gevolge van de langdurige beperkin gen op leningen, was weinig drama tisch; men was optimistisch ge stemd en discussieerde over de ver beteringen van de betalingsbalans. De minister van financiën Gunnar Strang, gelooft blijkbaar dat een be lastinghervorming, waardoor de be lastingdruk evenredig en gelijk over de inkomens wordt verdeeld, en verhoging van de indirecte belastin gen op bepaalde consumptiegoede ren volgend jaar veel zullen kunnen doen om de situatie te verbeteren. Het schijnt dat Strang vertrouwd op het effect van een koninklijk besluit van augustus waarin werd gesteld dat prijsstijgingen van een groot aantal goederen onwettig wa ren en dat men hoopt dat de inflatie zal afnemen. Nu de werkloosheid op het allerlaagste peil sinds jaren geko men is en het aantal vacatures steeds stijgt, en aangezien premier Olof Palmer gezegd heeft niet van plan te zijn de lonen te bevriezen, lijkt het onwaarschijnlijk dat dit resultaat in de nabije toekomst be reikt zal worden. Andere kwesties zijn bijvoorbeeld eisen voor decentralisatie van de regering (door de Centrumm Partij) en voor maatregelen om de milieu vervuiling tegen te gaan (door de liberalen). Maar de liberale leider Gunnar Helen was er ving bij om een voorstel af te keuren van het waarnemend hoofd van de Conser vatieve partij Gosta Bohman, die in een boek pleit voor een herziening van de Zweedse buitenlandse poli tiek die niet langer gebonden moeten zijn aan de „heilige koe" van neu traliteit. Deze ruzie kwam de sociaal-demo craten goed van pas. ook al zijn ze er niet in geslaagd de „ontrouw" van Boham om te buigen tot een belangrijkste kwestie. De tegen aanvallen, waarin minister van buitenlandse zaken Torster Nils- son vooral een aanval deed op de communistische voorstellen om de htw af te schaffen, neigden er toe de nadruk te leggen op het dilemma van de Sociaal Democrati sche Partij, die het kwaad van de inflatie ondergeschikt acht aan het goed van volledige werkgelegenheid. Vandaar dat Palmer - die op 43- jarige leeftijd de jongste premier van Europa is - voor de eerste keer als partijleider de verkiezing ingaat terwijl hij weet dat hij zijn belofte van „toegenomen gelijkheid" niet gestand kan doen, tenzij zijn econo misch programma ingrijpend gewij zigd wordt. Het probleem is hijzonder acuut voor de jongere kiezers die hun visioenen over een nog beter leven in rook zagen opgaan door lange rjjen wachtende mensen die een huis zoeken, minder studiegelegen heid bij het onderwijs en sterk stij gende prijzen die zij met hun lang zamer stijgende Ionen niet bij kun nen houden. Waarschijnlijk zullen de gedesillu sioneerde jongere aanhangers van de sociaal-democraten óf links steunen en op de communisten stemmen óf de groeiende en herschapen Cen trum Partij steunen als de minst onaantrekkelijke van de „bourgeois" alternatieven. (Copyright De Stem-The Guardian)

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1970 | | pagina 11