Loodsen dichtkranen stilarbeiders groepen bijeen STAKERS CONTRA RONDS AKKOORD Bezetters schoten op alles wat bewoog w I )e^e|Ud Spanje voorspelt cholera-epidemie in West-Europa Voor tweede keer verworpen HET PROBLEEM „AMBON" US! 10.75 14.50 Wesp steekt man dood Politiebonden protesteren tegen beleid n.a.v. dood collega ÏESMANN e Beurs-Modern JFFETCHEF Het rumoer in de havens is verstomd, nu vele arbeiders zich solidair hebben verklaard met hun Rotterdamse collega's. De beslissing laat op zich wachten. Pamfletten verbrand „Koppelbazen" weg 12 avotsterke jongensbooties. Waterafstotend. Met zeer solide zool uitgevoerd. Warme dyvoering. Kleurenzwart met rood. Maten 25 t/m 39. iten 36 t/m 39 van 14.95 voor 13.50, 31 t/m 35 van 13.95 voor 12.50, 28 t/m 30 van 95 voor 11.75, 25 t/m 27 van 11.95 voor straat - Breda t voor direct ise werkweek. 11 DINSDAG 1 SEPTEMBER 1970 13 (Van onze red, binnenland) ROTTERDAM (ANP) Het akkoord, dat districtsbestuur- ders van de drie metaalbonden zaterdag na langdurige bespre kingen met de directie van Rijn-Schelde bereikten, heeft niet de positieve uitwerking gehad die men er in Rotterdam van heeft verwacht. Een deel van de stakers bij de werven en ma chinefabrieken in het Rotterdamse waterweggebied verklaar de zich gistermorgen niet akkoord met de nieuwe overeen komst (onder andere een voorlopige uitkering van t 400 op definitieve regelingen). Dit leidde tot prolongatie vah de stakingsactie onder bijna 14.000 werknemers in de Rotterdamse metaalindustrie. Uit solidariteit met de Rotterdamse collega's heeft m de Amster damse haven het grootste gedeelte van de arbeiders bij de Amster damse stuwadoorsbedrijven gistermorgen eveneens het werk neer gelegd. In Vlissingen volgden de havenarbeiders dit voorbeeld even- Volgens de Scheepvaartvereniging Noord is de staking nog niet alge meen. Het zou een min of meer wil de actie betreffen. Lang niet in alle gevallen werd in Rotterdam de staking spontaan en met algemene instemming voort gezet. In de loop van de morgen werd duidelijk, dat piet name bij Wilton.Fijenoord in Schiedam en bij de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij (bijna de helft van het totale aantal stakers) mensen wel degelijk bereid waren akkoord te gaan met de nieuwe voorstellen, zo als die zaterdag in gezamenlijk over leg tussen werkgevers en werkne mers tot stand kwamen, te accepte ren. Volgens de heer A. Schravesmade van de metaalbedrijfsbonid van het NVV is het overgrote deel van de er-, kend georganiseerden bereid het ak koord, waarmee ook de onderne mingsraden hebben ingestemd, te aanvaarden en weer aan het werk te gaan. Anderen geschat wordt 20 tot 30 procent verklaarden zich ronduit niet akkoord met de nieuwe voorstellen en eisten een uitkering van f 400 schoon. De heer Schravemade: „Ook al zou men bereid zijn om die f 400 schoon te betalen, dan zouden die mensen daar nog niet mee akkoord gaan. Het gaat hun gewoon om de staking, er zijn nu krachten aan het werk, die willen dat er niet gewerkt wordt", zo zei hij. De vakorganisaties zijn overigens in geen geval van plan de zaterdag bereikte overeenkomst opnieuw te verbreken. De heer Sehravemade zei voorts, dat de vakbonden zich niet meer achter de staking kunnen stellen. De bonden zullen derhalve geen uitkeringen doen uit de stakingskassen. De staking onder 16.000 man ha venpersoneel duurde gisteren zoals werd verwacht voort. Werkgevers (Scheepvaartvereniging Zuid) en werknemers (vervoersbonden) ver gaderden langdurig over de zaterdag door de bonden geformuleere eisen, maar gisteren was men aan het begin van de avond niet tot een akkoord gekomen. Het aantal schepen dat, onder meer als gevolg van de staking onder het personeel van de stadssleepdiensten, lag te wachten voor Hoek van Hol land steeg gestadig. Gistermiddag waren dat er al on geveer tachtig. In de loop van de dag is een aantal schepen dat voor de Hoek ten anker lag doorgevaren naar een nieuwe bestemmingshaven. Aan de poort van Wilton-Fije- noord ontstond gistermorgen vroeg enige onrust toen staljers, die niet bereid waren de nieuwe voorstellen te aanvaarden, pamfletten verbrand den waarop het nieuwe akkoord stond afgedrukt. Bij Wilton bleef de hele dag de poort hermetisch ge sloten. Op andere werven en machi nefabrieken werd ook niet gewerkt. Men hield zich bezig met discussië ren en wachtte in een aantal geval, len het einde van besprekingen tus sen ondernemingsraden en directies af. Men was alom van oordeel dat, met name door het optreden van een betrekkelijk kleine groep mensen, die niet aan het werk wil gaan, de situatie bij de werven en machine fabrieken in een impasse was ge- Volgens de Verolme-directie is er op de werf te Rozenburg alleen sprake van wat wordt genoemd ar beidsonrust. Volgens andere bronnen zou deze worden veroorzaakt door 75 man van de Veroline-machinefa- briek in IJsseljnonde. Op alle andere bedrijven van het Verolmc-concern wordt, aldus de directie, normaal ge werkt. De leden der in de federatie Me taal- en Elektro-technische Industrie (F.M.E.) samenwerkende werkge versorganisaties hebben maandag in een brief van de algemeen voorzitter der F.M.E.ir. E. F. E. Bongaerts, aan de directies persoonlijk, het advies gekregen het inschakelen van kop pelbazen te beëindigen. Ir. Bongaerts vestigt er in de brief o.m. de aandacht op, „dat de moei lijkheden in Rotterdam zijn ontstaan door het gebruik maken van kop pelbazen en dat de uitkering ineens van f 400,- door de R.D.M. en W.F. zijn toegezegd wegens de voor de werknemers onaanvaardbaar grote verschillen tussen de beloning van het eigen personeel en dat van de koppelbazen". De algemeen voorzit ter van de F.M.E. voegt daar aan toe: „De ondernemingen die in een soort gelijke situatie verkeren zuilen daar- VEROLME ondanks arbeidsonrust wordt er normaal gewerkt. om goed doen hun positie zo spoe dig mogelijk te saneren". In de loop van de avond waren er aanwijzingen, dat de metaalstaking in het Waterweggebied gaat aflopen. Bij minstens zeven kleine werven en machinefabrieken, (onder andere Gusto-Slikkerveer, Van de Brink, Netam en Smit-Kinderdijk) ver klaarden de werknemers onge veer 2000 man in totaal zich na urenlange discussie en dikwijls op advies van de ondernemingsraden akkoord met de zaterdag bereikte overeenkomst tussen de districtbe stuurder van de metaalbonden en de directie van Rijn-Schelde. MELUN (A.F.P.) Een 42-jarige vader van tien kinderen is in het Franse stadje Coulommiers door een wespesteek om het leven gekomen. Hij l.ag op zijn balkon te slapen toen een wesp onder de band van zijn polshorloge kroop, daar bekneld raakte en hem in de polsslagader stak. De man kreeg onmiddellijk ademhalingsmoeilijkheden en stierf op weg naar het ziekenhuis. (Van onze verslaggevers) WASSENAAR In alle vroegte en volkomen onverwacht heeft een grote groep zwaarbewapende jongeren maandagmorgen het huis van de Indonesische ambassadeur in Nederland aan de Kerkeboschlaan in Was senaar bezet. De jongelui - 32 in getal zoals bij hun arrestatie bleek - kwamen met drie busjes, een rode, een blauwe en een groene aan bij de villa van de ambassadeur. Het was ongeveer half zeven. Op wacht bij de voordeur stond de 28-jarige hoofdagent J. Moolenaar. In koelen bloede werd hij neergeschoten. Voordat dat gebeurde heeft hij het Wassenaarse bureau van politie nog van, de overval op de hoogte gesteld Ook de Indonesische ambassadeur moet nog tijdig zijn gewaarschuwd, want hij wist te ontkomen. Zijn vrouw, zijn twee kinderen, de eer ste en de tweede secretaris van de ambassade, de kok, een butler en een gast werden door de bezetters gegijzeld en vastgebonden. Een tweede politieagent, de 22-jarige F. Vink was de eerste die hoofdagent Moolenaar te hulp kwam. Maar hij kwam te laat. De agent werd ge sommeerd zijn wapen te laten val len. Ook hij werd gegijzeld en ge boeid. De politie vair Wassenaar sloeg onmiddellijk groot alarm. De po litie van Katwijk en Den Haag werd te hulp geroepen. Om streeks negen uur werd ook de rijkspolitie gealarmeerd. De gehele omgeving van de woning werd af gezet en overal werden politiemen sen, met helmen, pistolen en kara bijnen uitgerust, gepost op strate gische punten. De bezetters schoten op ales wat enigszins in de buurt kwam van de grote tuin van d'e vil la. Vlak langs de woning loopt de oude rijksstraatweg tussen Den Haag en Amsterdam. De weg werd voor alle verkeer afgesloten en dat leverde kolossale verkeersproble men op in de omgeving van Leiden en Den Haag. Het lichaam van de gedode po litieagent heeft lang op de stoep voor het huis van de ambassadeur gelegen. Omdat de bezetters op dat ogenblik nog dachten dat de hoofd agent slechts gewond was, gaven zij de politie toestemming om een dokter naar de man te laten kij ken. Uit dat onderzoek bleek dat de agent een schot in het hart had en vrijwel onmiddellijk moest zijn overleden. Even later gaven de bezetters toestemming om het lichaam van de heer Moolenaar weg te laten ha len. Ook agent Vink werd vrijge laten in ruil voor een megafoon, een vlag van de Zuidmolukse repu bliek, politieauto en de wapens van de agenten die het lichaam kwa men ophalen. Toen dat allemaal achter de rug was, mocht geen mens het terrein van de ambassadeurswoimig meer betreden. De bezetters - uitgerust met geweren, machinepistolen en revolvers - verschansten zich ach ter muurtjes, achter de ramen en in de tuin van de villa. Ook de po litie deed uiterst omzichtig. De he le omgeving werd afgezet en de Koninklijke Marechaussee die in tussen ook op het toneel was ver schenen, liet aanvankelijk twee, la ter vier pantserwagens op rupsban den aanvoeren. Intussen was burgemeester Geert- sema van Wassenaar - ook bekend als kamerlid van de WD - op het strijdtoneel verschenen. Inspecteur Schuurman gaf hem een verklaring van de Zuid-Molukse jongeren in de villa, waarin van Soeharto een gesprek met ir. Manusama, de pre sident van de Zuid-Molukse rege ring in ballingschap, werd geëist. Via via wist de heer de heer Geert- sema de heer Manusama te pakken te krijgen om hem te vragen on middellijk naar Wassenaar te ko men. Een villa van een Amerikaanse fa milie op enige honderden meters van de bezette woning, werd inge richt als tijdelijk hoofdkwartier voor de premier, de burgemeester en de politieautoriteiten. Rond tien uur kwam ook minister van Bui tenlandse zaken Luns in het „hoofdkwartier" aan. Intussen ar riveerden steeds meer politietroe- pen en eenheden marechaussee ter versterking. De posten bij de villa werden voor de eerste maal afge lost. Voor de bezette woning stonden twee politiewagens, waarvan één met nog brandende lichten en een halfopenstaande deur. Niemand die het ook maar waagde één stap in de richting van de auto's te doen, want de bezetters schoten op alles wat bewoog. Rond elf uur kregen wij het be zette huis aan de telefoon. „Wij wil len president Soeharto met deze bezetting pressen tot een gesprek met onze leider. Als dit gesprek niet zou plaatsvinden of als de heer Soeharto geen bepaalde concessies doet ten aanzien van de republiek Zuid-Molukken, dan zullen er nog meer doden vallen. Dat is nu een maal de eis van de revolutie" aldus een van de bezetters. Omstreeks twaalf uur arriveerde ir. Manusama bij de villa, waar de premier zich bevond. Hij reed zijn eigen auto, die werd begeleid door motorpolitie. Bij hem bevonden zich twee leden van zijn lijfwacht. In opdracht van premier De Jong richtte de president zich in het Maleis tot de bezetters vanaf het balkon van een tegenover de be zette woning gelegen villa. Daartoe was hij begeleid door de heer De Jong, minister Luns en burgemees- te Geertsema door achtertuinen en over hekjes en muurtjes naar het huis gegaan. Bij die actie zak te minister Luns nog door een hek je, zonder zich overigens te ver wonden. Later begaf ir. Manusama zich nog tweemaal, in gezelschap van zijn lijfwacht, naar de bezette wo ning. Aanvankelijk leverde dit al leen maar grote spanning op bij de in de omgeving verblijvende horde fotografen en journalisten. Om on geveer drie uur kwam ds. S. Me- tiary op het „hoofdkwartier" aan. Ook hij begaf zich later naar de bezette woning om aan de onder handelingen deel te nemen. Rond dat tijdstip deelden de bezetters via ir. Manusama mee dat er om acht uur 's avonds één gijzelaar zou worden gedood, als er dan nog geen toezegging was voor een gesprek tussen Soeharto en Manusama. Op dat ^moment was bij de bezetters nog"niet bekend dat president Soe harto zijn bezoek aan Nederland had uitgesteld. Het probleem „Ambon" of het probleem der Zuidmolukkers staat minstens één keer per jaar in de belangstelling. Dat is op de dag, waarop de Zuidmolukkers de pro clamatie van hun onafhankelijkheid vieren met een (doorgaans rustige) demonstratie en waarop zij hun frustraties, woede en teleurstelling verwoorden over het feit, dat zij (nog) niet kunnen terugkeren naar de heuvels op Ambon. Zij doen dat al twintig jaar en nooit is er enig uitzicht geweest op een oplossing van het probleem „Ambon". Intus sen vertoeven nog duizenden Am bonezen in (Nederlandse) kampen. Zij zullen de weg naar de maat schappij vermoedelijk nooit vinden. Het probleem „Ambon" is na melijk één van de uitvloeisels van liet drama, dat zicli na de oorlog in en rond Indonesië heeft ontwikkeld. Laten wij heel in het kort de ge schiedenis van Ambon vertellen. Meer dan 350 jaren behoorde dit Molukken-eiland tot Nederlands- Indië en als zodanig was het dus een deel van onze koloniën. Zo ergens, dan heeft op Ambon het Nederland se koloniale bewind vruchten afge worpen. Ambon werd een bolwerk van het christendom. Er kwamen kerken en scholen. Zijn mannen meldden zicli voor het Koninklijk Nederlands-Indonesische Leger en vormden daarin een groep, die ge ducht was om zijn moed en die hooggeprezen werd de eeuwen door om zijn trouw aan Neder land, vooral aan de koningin. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen Indonesië door de Japanners bezet werd, riepen Soekarno, Hatta en nog een paar Indonesische poli tici de republiek uit. Men wilde on afhankelijk zijn. Ieder kent de gevolgen van dit besluit. Nederland probeerde te red den wat er nog te redden viel en onder meer werden daarvoor tien duizenden Nederlandse militairen naar Indonesië gestuurd. Zij zijn daar vijf jaar lang een lijdensweg gegaan, maar zij niet alleen. Want het leger, dat Neder land overzee had, bestond voor een groot deel uit Indonesiërs: Java nen, Ambonezen, Menadonezen enz. enz. Vooral de „orang Ambon", zoals de Ambonezen werden genoemd, hebben een geweldig offer gebracht voor de Nederlandse zaak, die ook de hunne was. Onverbiddelijk was echter de loop der geschiedenis. Nederland en In donesië gingen aan één conferentie tafel zitten, om te bespreken hoe het beste de verhouding tussen beide landen geregeld zou kunnen wor den. Soekarno e.s. wensten volledige zelfstandigheid, maar tijdens de con ferentie stemden zij er toch inee in, met Nederland een „Unie" te vor men. De banden, die beide landen daardoor verbonden, waren uiterst breekbaar en eigenlijk bestonden ze alleen maar in naam. Tat er na de rondetafelconfe rentie werd geknutseld, leek op een „Verenigde Staten voor Indonesië", doch deze heeft slechts enkele maanden bestaan. Toen werd Indonesië één republiek, maar in feite bleef dat nog steeds de oude „republiek Djokjakarta", want die overheerste het geheel. Ook de Zuid-Molukken, die een aparte deelstaat hadden moeten worden, en dus ook Ambon. De Ambonezen beriepen zich op de tussen Nederland en Indonesië gemaakte afspraken, dat de Zuid- Molukken een zekere zelfstandig heid zouden bezitten. De bevolking van de Zuid-Molukken in deze voorgegaan door het volk van Am- Ion wilde vrij zijn, ófwel in een verbond met Nederland leven. Men weigerde het gezag van Soekarno en de zijnen te erkennen en het gevolg hiervan was, dat de Zuid- Molukken op 25 april 1950 hnn on afhankelijkheid proclameerden, een eigen regering kozen en zich tot Nederland wendden om erkenning van die zelfstandigheid. Zij stonden formeel in het gelijk, want Nederland had ook het zelfbe schikkingsrecht van de Zuid-Moluk ken in de RTC-overeenkomst er kend. (Dat is trouwens later door het hoogste Nederlandse rechtscol lege nog eens uitdrukkelijk vast gesteld). Doch Nederland gaf geen blijk, het recht van de Zuid-Moluk ken te erkennen. Het bleef ook zwijgen toen troepen van de repu bliek Indonesia (Soekarno) Ambon aanvielen en er een slachting aan richtten. Indonesië had de R.T.C.-overeen- komst op een ernstige manier ge schonden en iedereen had verwacht, dat Nederland, naast het volk van de Republiek Zuid-Molukken, aan klager zou zijn bij de Veiligheids raad. Doch Nederland wist wel, dat de kaarten daar heel slecht lagen en zei toen laconiek, dat het zich niet met interne, Indonesische kwes ties wenste te bemoeien. AMSTERDAM (ANP) De be sturen van de in de „Centrale van politie-organisaties" samenwerkende bonden hebben gisteren in een tele gram aan de minister-president ge sproken „Van onze ernstige veront rusting over de bijzondere risico's, welke bjj de recente gebeurtenissen in Amsterdam, en thans die in Was senaar, voor de politie-ambtenaren aan de dag zijn getreden". Het telegram wijst met name „op het neerschieten van een politie ambtenaar bij het woonhuis van de Indonesische ambasadeur te Wasse naar en op de vele gewonde politie ambtenaren bij de rellen naai- aan leiding van het verbod tot continue ring van het Damslapen". De besturen van de samenwerken de bonden menen „er met nadruk op te moeten wijzen, dat ze zich niet aan de indruk kunnen onttrekken, dat door een onvoldoend vooruit ziend beleid politie-ambtenaren wor den ingezet op een wijze, die, afge zien van het toch op zichzelf reeds gevaarlijke politie-ambt, onnodige zware risico's voor de executieve po- litie-ambtenaar met zich brengt". (ADVERTENTIE) -i aanv. nw, leerjaar 5 oct. 1970 Oostzeedijk 232-242 tel. (010) 138129 Jawel langzamerhand aHemaal wel gebruinde en langzamerhand ook al lemaal terug van vakantie zijnde le- zerds de kop is er toch maar weer af. Van de week. En terwijl de eerste septemberdag is aangebroken presi dent Soeharto hier morgen pas voet aan land zet en „prinsjesdag" nog maar twee weekjes ver ligt, zitten we ondanks een „schone" Dam toch weer midden in de problemen. Alvorens daar nader en nauwelijks' op in te gaan vraag ik u nog even te verwijlen bij vrediger taferelen Hoofdpersoon: onze kleine maar dap pere minister-president. Het voor noemde ■'tafereel speelde zich af aan de oevers van het Joapiksgat bij Kaalte. Onze verslaggever ter plaatse aanwezig meldde dit: „De klok wees zaterdagmiddag ze ven minuten over half drie aan, toen premier De Jong zijn eerste forel ving. ,Een vis,' sprak hij, en er klonk ontzag doof in zijn stem over zijn eigen prestatie." Hier ziet u hem nog eens, Neer- lands hoop in bange dagen, zwierend in actie. Het was voor de premier de tweede keer in zijn leven dat hij een werphengel vasthield. Een en ander speelde zich af tijdens de jaar lijkse viswedstrijd tussen parlement en pers. Kamervoorzitter mr. Van Thiel was ook van de partij. Toen premier De Jong en minister Veringa, welke laatste helemaal nog nooit, een hengel in zijn handen had gehad, arriveer den, bekende Van Thied: „Ik ben zo zenuwachtig als de pest. En dat heb ik nooit als ik in de Kamer ben en jullie er aan komen." „Nee," riep Veringa terug, „meestal zijn wij dat wel." Kijk, concludeer je dan, ze zijn dus vaak zenuwachtig als ze daar in de Kamer zo stoer staan te doen. Intussen zaten in het Rotterdamse stakers en bazen met rode koppen tegenover elkaar zaken te doen, de den de Nieuw Linksers lelijk tegen kopman Den Uyl en dreigde een ouderwetse piratenrel een einde te maken aan de muzikale geneugten van radio Noordzee, oftewel Nordsee. Ruzie en boosheid alom, vrienden, en dat stemt ons droef. En gisteren bezorgden nieuwe meldingen van ge weldplegingen onis schrik. Ambon? Ammal! zou de Fransoos zeggen. Nu kunnen de koppelbazen wel verdwijnen, maar er blijven nog altijd meer dan genoeg bazen over. Waarmee ik heel veel zeggen wil. Tot morgen. MERIJN (Van onze correspondent) MADRID Een medisch-des- kundige van de Spaanse regering heeft er in Madrid voor gewaar schuwd, dat West-Europa spoedig door de cholera zal worden be dreigd. Een woordvoerder van het algemeen directoraat voor de ge zondheid zei, dat hij deze voor spelling baseerde op meer dan 4 jaar onderzoek door Spaanse dok toren. Dezen hebben verschillende plaatsen op de wereld bezocht om recente choleragevallen te bestu deren. De golf strekt zich nn al uit van Rusland tot Israël en an dere landen aan de Middellandse Zee. De woordvoerder zei, dat functionarissen van de Spaanse gezondheidsdienst in 1966 na voor bereidend onderzoek tot de con clusie kwamen dat de cholera zich binnen 5 jaar over het hele gebied rond de Middellandse Zee zou verspreiden. Daarom hadden zij een uitgebreid programma van tegenmaatregelen opgezet. Het gevolg hiervan is, dat Spanje nu goed is voorbereid op de dreigen de cholera. Tot nu toe zijn er nog geen gevallen in Spanje geconsta teerd. Volgens de woordvoerder was een blik op de wereldkaart voldoende om te zien hoe snel de ziekte zich sinds kort heeft uit gebreid. In Spanje zouden nog zes mil joen doses anti-cholera-vaccin in de maak zijn. In havens, op vlieg velden en bij grensposten zijn al 60.000 mensen ingeënt. (Copyright The Guardian/ De Stem)

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1970 | | pagina 11