;undig
odelmaker
"Sic
plastic kun
je alle kanten op
WEGWIJZER
IN PRIJZENLAND
DERLAND N.V.
atschappij N.V.
KOOPSTER
IUFFROUW
Revolutie
Steeds meer middenstanders moeten hun
zaak sluiten. Doodgeconcurreerd of
weggesaneerd. Het gevolg van de revolutie
in de detailhandel en de goedkoopte-aanval
op de consument.
Zwarte lijst
Kiene jongens
Vaste plaats
Kunststof is zo veel
Koper de baas
DSM KUNSTSTOF NAAR MAAT
Plastic kratten
Auto-industrie
itriscli gereedschap
dige indiensttreding
van nieuwe projekten op
edschap onder leiding van
op UTS-niveau en enkele
|en van prototypes, onder
delen van reeds bestaande
|et LTS-diploma aangevuld
opleiding die tenminste
- 25 jaar.
Breda - Tel. 01600-24511
poor haar vestiging
)t 19 een
ht wordt dat de nieuwe mt-|
|ter bijzonder geïnteresseerd!
verkoop en het prettig I
I een interessante branche te I
Iwaar vooral de mode zo'n]
like plaats inneemt. Verder]
lewenst dat zij de voorko-]
Iadministratieve werkzaam-]
(die aan deze functie ver-1
]zijn, verricht.
wordt een vlotte werk-1
bede salariëring, e.d.
Ities aan het adres
IAPPIJ N.V.
freda of persoonlijke sollici-1
afspraak onder onder te-1
len na 19.00 uur 34473.
ISCHE INRICHTING
|ijk 711
sttreding wordt gevraagd:
(uitgifte van linnengoed en
lige werkzaamheden in per-1
Inwerking met enkele col-1
Itoevertrouwd van een aan-
lling werkzame patiënten.
ZATERDAGBULAGE VAN DE STEM/29 AUGUSTUS 1970
vrouw is de mo
vezig.
pouw bestaat de mogelijk-
te werken.
804,71 bruto per maand j
I 25 jaar en ouder; (salaris
verhoging van 2,78 pet);
dt niet ingehouden;
Ibt. van het bruto jaarsala- I
Llgemeen Burgerlijk P®- j
|anden;
i rijksdienst mogelijk na
geschiktheid.
richten aan het Ho°fd
bovengenoemde inrichting.
Lies zullen u gaarne wor-
Rummer: 040-69892
oudsher een
kr werk doen.
|ne-operators,
maken door
Joor WIM KOCK
teeds meer midden
standszaken sluiten
htm deuren. Doodge-
concurreerd of weg
gesaneerd.
«,'e zijn aan dit beeld al
;een paar jaar gewend en
in de komende drie, vier
jaren zo zeggen deskun
digen uit de detailhandel
zal deze ontwikkeling
,„g sterker doorzetten.
Sinds kort rommelt het
ook in het grootwinkelbe
drijf. Namen als Gerzon,
Grand Bazar, Bischoff en
Schroder hebben in de af
gelopen weken de voor
la's gehaald.
jan de andere kant echter
'zien de warenhuizen er luxu-
eazer en aangenamer uit dan
ooit; lijkt het haast alsof het
io nieuwe vestigingen van
'übert Heyn zijn die de men
sen in een polder doen gaan
nonen in plaats van de ge
meentelijke uitbreidingsplan-
jen en rijzen nieuwe winkel
ramen witte schuren,
cash-and-carry's, verbrui-
iersmarkten als padde
stoelen uit de grond.
Is de revolutie uitgebroken
in de deta'handel? Ja, zeg
den sommigen. Nee! zegt 'n
man als Jao Hermans, een
\m Nederlands super-krui-
Ideniers, „de revolutie is niet
I liitgebroken. Die is al achter
ie rug. Wat we nu beleven
i de nasleep ervan en dat
.al wel een altijd durende
ontwikkeling zijn: witte
schuren worden verbruikers-
I markten en vervolgens wa-
renhuizen en dan is er weer
plaats voor wéér een nieuwe,
niet-traditionele winkel-
I vorm."
1 Eet belangrijkste punt in de
I ontwikkeling lijkt het mo-
I ment te zijn geweest waarop
I het front van de zogenaamde
1 verticale prijsbinding („de
vastgestelde prijs van het
merkartikel is afgestemd op
ie economisch duurst gelei-
e producent van de betrok-
a branche") op verschil-
l.'ende punten werd doorbro-
laen. Begrippen als omzet-
snelheid, haarscherpe calcu-
I latie en franjeloze bediening
renden de slogans van een
|:ieuwe generatie detaillisten
1 die, vaak in Amerika, hun
ogen goed de kost hadden ge-
seven.
I „Wat hier thans gebeurt is
a Amerika al sinds de der-
Itiger jaren een gewoon ver-
schijnsel. Onze witte schu-
van vandaag waren daar
■toen oude garages die
lel spoedig uitgroeiden tot
l.iscount-zaken, een begrip,
liat hier voor het publiek nog
Ivrij nieuw is."
|ffle insiders die men te spre-
kan krijgen zeggen dat
|de „witte schuren"- en cash-
id-carry-periode al over zijn
Iwilde hoogtepunt heen is.
slag
om de
De Macro in Breda;
voorbeeld van de
moderne cash and
carry-verkoop-
methode. An
(Foto i Ifjf
Chris van Gurp) - -
WITTE SCHUUR:
Oud gebouw waarin men
dank zij extreem lage inrich-
tings-, presentatie-, service
kosten, tegen afbraakprijzen
goederen aan de man brengt.
CASH AND CARRÏ:
Oorspronkelijk zelfbedie-
nings-grossiers voor detaillis
ten (zie ook witte schuur),
later overschakelend op de
consument.
PROFIMARKT:
Z.g. „rack-jobbing"-systeem
(Amerikaans), Levensmidde
lensector in handen vin één
ondernemer. Andere bran
ches (non-food) verhuurd
aan plaatselijke middenstan
ders met handhaving van
uniforme inrichting.
SUPERMARKT:
Zelfbedienings - levensmidde-
lenbedrijf (food) met sterk
beperkt, maar uitgekiend as
sortiment verbruiksartikelen
(non-food).
DISCOUNT:
Door afstoting van zo veel
mogelijk ,overhead-kosten-
factoren' (b.v. kostenverslin-
dende technische service
diensten in apparatensector)
goedkope (merk) artikelen.
Prijzen waarin de optima-
ge korting is verwerkt. Ser
vice eventueel elders onder
gebracht.
VERBRUIKERSMARKT
(ook consumentenmarkt ge
noemd). Warenhuisachtige
supermarkt, gelegen buiten
de stadscentra of langs auto
wegen, speciaal mikkend op
mobiele consument. Eenvou
dig van aankleding en pre
sentatie, maar lang geen
„witte schuur"! Food en
non-food.
WARENHUIZEN:
Luxueuze „verbruikers-
markten", die bewust probe
ren het winkelen tot een „be
levenis" te maken, door
gaans duurder zijn, maar via
speciale acties zeer wei in
staat blijken te concurreren
met de nieuwere vormen.
Assortiment, aankleding en
presentatie (alsmede de
prijs) bepalen de „belevenis"
en resp. de „standing" van
het warenhuis.
SPECIAALZAKEN
Warme bakkers, keurslagers
pouliers, delicatessenwin-
kels, autoshops, exclusieve
modebuizen, juweliers, slij
ters, bloemisten, gereed
schappen, aardewerk en
glas, kunst en siervoorwer
pen etc. etc.
MIDDENSTANDERS:
Het kind van de rekening.
CONSUMENT
Lachende derde.
Wat echter blijft is de con
stante druk naar beneden op
de prijzen want de gevestigde
kleinhandel kan het zich niet
veroorloven dat Autorama's,
Profimarkten, Massamark
ten, Hypermarkten etc. etc.
een snel groeiend deel van
de comsumptiegulden naar
hun kale fabriekshallen, boe
renschuren of oude scholen
halen waar een kassa nu
eenmaal even welluidend rin
kelt als in de ordelijker en
schoner supermarkten met
de gevestigde namen.
Men kan gerust zeggen dat
de „nieuwe vorm" van za
ken doen tegen de verdruk
king ingroeide. Nu zijn de
meeste witte schuren consu
mentenmarkten geworden,
sinds Autorama twee jaar
geleden begon met levens
middelen verkopen. Van een
leien dakje ging het natuur
lijk niet. De gevestigde han
del schreeuwde moord en
brand. De Fabrikanten en
Importeurs van Verbruiks
artikelen (FIVA), een zeer
invloedrijk kartel, legde
zwarte lijsten aan en schreef
boze brieven aan grossiers.
De gemeenten werden be
laagd met waarschuwingen'
dat de verbruikersmarkten
de planologie tot een chaos
zouden maken. In sommige
gemeenten werden inder
daad verbruikersmarkten
gesloten, tenminste als er
voorschriften te vinden wa
ren op grond waarvan dat
kon. De kranten stonden vol
met frontberichten over de
nagenoeg constante prijzen
oorlogen, gerechtelijke pro-
cessen over prijsontduiking
leverden gratis reclame op
voor de discounters.
Weet u nog hoe het begon?
De witte benzine en daarna
de roemruchte koelkasten
slag die dit laatste ver
bruiksvoorwerp (tot voldoe
ning overigens van de profe
ten van de nieuwe markt-re-
ligie) letterlijk binnen ieders
bereik bracht. „Zo kan het
met elk verbruiksartikel
gaan," betoogden Jac Her
mans en Dirk v. d. Broek
in een opzienbarende bro
chure die zij in 1966 schre
ven na een bezoek aan Ame
rika. „Nu kan een Neder
landse arbeider voor minder
dan twee weeklonen een
koelkast kopen. Dat is bijna
gelijk aan de Amerikaanse
situatie."
De witte jenever volgde. Het
hek was van de dam. De
consument, aanvankelijk
wat wantrouwig, ging over
stag. „Zeventig procent van
de Nederlandse huisvrouwen
is niet prijsbewust," klaag
den Hermans en Van den
Broek in hun brochure. Wel
nu, de nieuwe manier van
zaken aan de man brengen
veranderde dat.
De heer Hermans, gezeten in
het reusachtige directiekan
toor in Weesp van de houd
stermaatschappij die nu zijn
„Prijsslag NV's" (Randstad,
West-Brabant, Zeeland en
binnenkort Oost-Brabant en
Noord-Limburg) bijeenhoudt,
zegt met zichtbare voldoe
ning: „Wat Van den Broek
en ik vier jaar geleden
schreven is allemaal al waar
geworden. We hebben bet
zelf helpen bewijzen. Want cp
dat moment hadden we zelf
nog niet meer dan een aan
tal »kruideniersbedrijven in
de hoofdstad."
Hermans zowel als Van den
Broek lopen nu vooraan in
de ontwikkeling waartoe de
min of meer chaotische toe
standen van de witte schu
ren en de zich van de detail
handel tot de consument
richtende cash-and-carry-be-
drijven heeft geleid. De ont
wikkeling naar de reusach
tige verbruikersmarkt
meestal buiten de city gele
gen, met een reusachtig par
keerterrein er omheen, sober
rtiaar functioneel van inrich
ting, met, een minimum aan
franje, een scherpe kosten
bewaking en een nog scher
pere prijscalculatie.
De verbruikersmarkten, zo
als die aan het ontstaan zijn
kan men afgezien van as
sortiment, restaurant e.d.
het best vergelijken met de
tot ver over de grenzen be
kende spuermarkt van de
Grand Bazar bü Merksen
(Antwerpen).
Albert Heyn verschijnt ook
op deze markt, evenals Cen
tra, Sperwer, Simon de Wit.
Men ziet: de gevestigde han
del komt nu ook over de
brug. Wie had dat voor mo
gelijk gehouden?
Niemand. Op een handvol
kiene jongens na. Want wat
gebeurde er? Boycotten
hielp nie Merkartikelen
die men hier niet kon betrek
ken, voerde men gewoon
weer in.
Het tweemaandelijkse tijd
schrift Mondiaal onthulde
dat Autorama zijn Heineken-
en Douwe Egberts-produk-
ten importeert uit België;
dat een van Nederlands be
kendste grootfiliaalbedrijven
zijn koffie („uit eigen bran
derijen") tegen afbraakprij
zen afzet bij de verbruikers
markten; dat gerenommeer
de fabrikanten graag hun
overproduktie slijten aan de
discounters (ander etiketje,
fantasienaampje, klaar is
Kees!).
De Steenkolen Handels-Ver
eniging op zoek naar nieuwe
mogelijkheden, verscheen op
een dag ook op dit terrein.
Vorig jaar werd in Breda 'de
grootste supermarkt' van W.-
Europa gebi wd. Macro.
ar er was een belangrijke
restrictie. Deze Macro was
een zelfbedienings-super-
markt voor de detaillist en
dus niet voor de consument.
Op vertoon van een kaart
kan men er artikelen „uit
eigen branche" kopen. Som
mige branches, zoals die van
de kasteleins, blijken zowat
alle andere „branches" te
bestrijken. Maar al gauw
kon men in Breda en verre
omgeving vele, vele mensen
ontmoeten die geen detaillist
waren maar wel bij Macro
kochten, zij het meestal
géén levensmiddelen. „Ie
dereen heeft wel een broer,
een oom of een neef die iets
in de detailhandel doet," zei
een verbitterde middenstan
der tegen me.
Maar een andere zaken
man, eigenaar van een klein
filiaalbedrijf in elektrische
apparaten, zegt: de Macro is
de plaats waar de midden
standers elkaar gaan af
slachten. „Als ik als detaillist
bij Macn- vijftig stofzuigers
wil gaan kopen dat is toch
mijn branche nietwaar?
dan kan ik die niet krijgen,
maar als hier iemand in de
straat pak .veg een ban
ketbakker of een kruidenier
één stofzuiger nodig heeft,
dan stapt hjj naar Macro."
(Reacties van Macro te krij
gen op deze (en nog vee]
meer) kritische opmerkin
gen, blijkt een hele toer te
zijn. Kortomhet lukt niet en
op het tijdstip dat deze
reeds omwille van de Macro
reactie één week uitgestelde
reportage in de zetterij
moest zijn, bleek de man die
er uiteindelijk wat van kon
zeggen in Berlijn te zitten.
Red.).
Het ziet er naar uit dat de
verbruikersmarkt, de beter
georganiseerde opvolger
van de witte schuur, een vas
te plaats heeft veroverd in
Nederlands distributie-pa
troon. De spectaculaire af
braakprijzen van de „cash-
and-carry" zullen wat wor
den bijgetrokken, want er
komen nieuwe gebouwen,
parkeerterreinen, aankleding
sober natuurlijk, maar
toch een aankleding meer
personeel.
„Maar," schrijft drs. J. G.
Borchert (Geografisch Insti
tuut Rijksuniversiteit
Utrecht) in Mondiaal, „de
prijzen zullen relatief laag
blijven, want de bouwterrei
nen aan de stadsrand en
langs de auotwegen zijn nu
eenmaal goedkoper."
De verbruikersmarkten zul
len waarschijnlijk ook gezel
schap krijgen. De meubel
branche vertoont die neiging,
vooral in België. En zo wordt
een andere „Amerikaanse
droom", die men zolang voor
Nederland voor minder ge
schikt had gehouden, werke
lijkheid. Of is het een „Duit
se droom"?
De Duitsers namelijk geven
op velerlei terrein de toon
aan in het detaillistënwezen.
De warenhuizen bijvoorbeeld
halen al sinds jaren hun
ideeën en inspiratie uit
Duitsland en dan vooral uit
Düsseldorf, West-Duitslands
meest modebewuste en naar
luxe strevende stad.
Heeft de warenhuissector
last van de nieuwe ontwikke
ling? „Nee," zegt men in die
kring. Integendeel. Het wa
renhuiswezen bloeit. In een
warenhuis is kopen steeds
meer een belevenis. We krij
gen nieuw publiek: jonge
ren, mannen. En vergis u
niet: we kunnen best mee in
de prijzenoorlog. Ook al sta
je bij ons niet op beton maar
op zachte vloerbedekking
En de middenstand? Men
kan wel zeggen dat die het
kind van de rekening is.
Maar stichter Neckermann
van het grote Westduitse
postorderbedrijf, heeft eens
gezegd: „Als ik geen brood
meer zag in de warenhuizen
en supermarkten, dan zou ik
rijk worden in de speciaal
zaken, die ik onmiddellijk in
de buurt van de grote zaken
zou gaan openen."
Het is de consument, die er
weliswaar niet rijk van
wordt, zoals Neckermann,
maar die toch zeker als la
chende derde de ontwikke
ling volgt. Mag hij (of liever
zij) ook eens lachen?
bchef terecht
door HANS KOENEN
gevraagd, en de toe
passingsmogelijkhe
den zijn zo oneindig,
Jat er een dikke boterham
i te verdienen is. Daarom
I tan de grondstofprodu-
anten voor plastic, nylon
kunstrubber, om ons
I smakshalve maar even
I begrijpelijke soortna-
|®w te beperken, elkaar
I naarstig naar het Ie-
VW. De concurrentie, en
I vooral de Europese con
currentie lijkt er haast op
"it in de race naar een zo
1 ?root mogelijk marktaan
deel, elkaar uit de baan te
duwen.
Een van de hardlopers op
ongebreidelde terrein is
™M, waarachter de voor
malige Staatsmijnen schuil
Saaii De staat zit er nog
volop in, de mijnen nog
Waar nauwelijks. De toe-
■eomst zit ook bij DSM in de
eoemie, en die chemie heeft
lang niets meer met de
steenkool van doen. Het
®arte goud is voor de che-
wie nog slechts van histori-
betekenis. Wat je uit
?eenkooI chemisch naar vo-
brengt, kun je ook uit
aardolie halen, alleen, die
,aatste methode is veel goed
eer. Daarom heeft DSM-
nemie al jaren geleden met
gretigheid de omme-
van steenkool naar de
•raditionele concurrent olie
smaakt. Met als niet altijd
1 Jen welriekend resultaat:
chemische stad die de
rU ™m'e en het uitzicht van
^Westelijke Mijnstreek be-
li chemische stad zijn de
°,orn8amste fundamenten
™egd met kunststof. Vooral
I h? t ^weede Wereldoorlog
ee't men zich op de toepas-
Een
Daf waarvan alleen
de Keitan (kunst
rubber) onderdelen
hun plaats hebben
gekregen. De rest
is weggelaten.
singsmogelijkheden van dit
flexibele materiaal gegooid.
Met het ontzagwekkende re
sultaat dat de kunststofom-
zetten alleen nog hun meer
dere moeten erkennen in
staal en beton. De rest is
overwonnenkoper, alumi
nium, en noem maar op. Ze
zijn, gerekend in omzetten,
reeds verslagen.
Ook DSM weet dat je alleen
op de markt je partij kunt
meeblazen als je goedkoop
werkt, goede produkten le
vert, en, de weg wijst naar
nieuwe toepassingen. Dat
vraagt een research, die al
tijd voor de feiten uit moet
blijven hollen. De enorme
inspanningen die hiermee
gepaard gaan, worden ook
geleverd door DSM. In we
reldtermen gezien is het een
middelgroot bedrijf. Maar op
sommige terreinen is ze
groot.
Aan het kunststof-onderzoek
en aan de kunststof-techno
logie wordt mede leiding ge
geven door dr. ir. C. A. van
Gunst. Hij omschrijft het
werk met „voortdurend op
de loer liggen, vanuit je la
boratorium voortdurend con
tacten onderhouden met alle
soorten van industrieën,
praten met technici van al
lerlei slag ".Hij haalt er een
Amerikaanse uitspraak bij:
„Je moet allereerst kijken
of het commercieel haalbaar
is; de meest opvallende ei
genschap van de kunststof is
zijn prijs."
Zo'n acht jaar geleden werd
het voor de technici en de
commerciële experts duide
lijk dat er met plastic krat
ten wel iets te verdienen
was. Het metaal diende ver
drongen te worden. Daar
om: het plastic moest, wat
de kwaliteit betreft, min
stens evenwaardig zijn. Dat
leveerde aanvankelijk pro
blemen op, maar na verloop
van eindeloze proeven kwam
er toch een samenstelling
uit de bus, die voldoende
stoot- en trekvast was om
het tegen de metalen en
houten concurrent te kunnen
opnemen. Daarbij kwam nog
het verschil aan behoeften,
dat er bestaat tussen krat
ten voor bierflessen en krat
ten voor melkflessen. Zwart
bleek de beste kleur voor de
melkflessen, maar bier in
zwarte kratten bleek onver
koopbaar. Er moest een vro
lijk kleurtje op. Met als
moeilijkheid dat dat kleurtje
na jarenlang gebruik in de
buitenlucht nog even vrolijk
diende te zijn. De grote kleu-
renvernieler in de buitenlucht
is licht. Daarom worden bij
DSM versnelde belichtings-
proeven genomen. Er ko
men lichtstabilisatoren bij en
tenslotte bleek de kleur goed
genoeg om enkele jaren het
zonlicht de baas te blijven.
Dr. Van Gunst: „Die kratten
leverden een onvermoed ex
tra-voordeel op. Bij het ge
bruik van die kunststof-fles-
senhouders onder de vulma-
chine bleek dat het breuk
percentage van de flessen
ineens tot nul was geredu
ceerd. En dat maakte het
gebruik van plastic kratten
natuurlijk nog gunstiger. Je
moet nu echt gaan zoeken
om 'n metalen flessenkrat te
vinden. Bij die hele kunst
stofopmars mag zeker niet
vergeten worden dat de
kunststofgrondstof steeds
goedkoper en dat de conven
tionele materialen steeds
duurder worden."
Moeilijkheden leverden
aanvankelijk ook de kunst
stof zakken op, waarvoor de
verpakkingsindustrie een
groot toepassingsgebied is.
Enige jaren geleden kwa
men er zakken van kunst-
stoffolie. Het leek aardig,
maar ze scheurden al gauw.
Dat zette de technici weer
aan het werk. Transporten
met kunststof zakken werden
achterna gereden om iedere
verlading te kunnen volgen,
om de opgelopen schade te
kunnen vaststellen, om te
bekijken wat er aan de kwa
liteit van het materiaal ge
daan moest worden, om be
tere lassen te krijgen: want
daar zat aanvankelijk de
pijn. En ook die pijn werd
gestild. De plastic zak ver
overde de transportwereld.
Kunststof heeft het enorme
voordeel dat je het materi
aal naar je hand kunt zet
ten. Voor iedere toepassing
kun je een aparte samenstel
ling componeren. Een leve
rancier van kunststofgrond
stoffen, DSM is daar een
spectaculair voorbeeld van,
levert zijn materiaal naar
maat. Hout, staal, wol en
natuurrubber zijn tegenover
de kunststoffen confectiepro-
dukten. Je hebt bij kunststof
de kwaliteiten zelf in de
hand.
Sedert enkele jaren heeft de
kunststof zich ook op de wo
ningbouw geworpen. Dr
Van Gunst: „Hier in Europa
zijn de toepassingen nog vrij
beperkt. In de Verenigde
Staten gaat het vlugger,
maar hier worden veel ho
gere eisen gesteld. In Euro
pa moet oen huis 50 jaar
mee. Dus alles wat er aan
een huis vast zit, moet ook
50 jaar mee. Om 50 jaar in
de próefstands na te bootsen
in een vrij korte tijd is heel
moeilijk. Gemiddeld is nu 2
procent van de kosten van 'n
huis besteed aan kunststof
fen: leidingen, aan- en af
voerpijpen. De jongste toe
passing is het kunstrubber
voor het vasthechten van ra
men. Vroeger ging dergelijk
rubber al gauw barsten,
maar Keitan (merknaam
van DSM) houdt het prach
tig uit."
Kunstrubber is natuurlijk ui
termate geschikt voor de au
to-industrie. Hier heeft
DAF, met dit DSM-produkt,
al heel wat vooruitgang ge
boekt.
De automobielindustrie is in
de toepassing van kunststof
zeer vooruitstrevend. Op het
ogenblik staat in DSM's cen
traal laboratorium een sta
len motorkapdeksel tegen de
rnuur. Dr. Van Gunst. „Als
zo'n ding hier staat kun je er
donder op zeggen dat ze er
iets mee gaan proberen."
Dat zal nog wel even duren,
want het (spuit)gieten van
zulke grote, en vrij ingewik
kelde constructies vraagt het
nodige onderzoek. Toch wor
den er al plastic carrosse
rieën toegepast: Trabant-
Citroën. Maar de kunststof
is bij de automobielindustrie
voorlopig meer te vinden in
de leidingen, raamsponnin-
gen, ventilatoren en kleinere
reservoirs. Ieder jaar wordt
ook hier het toepassingsge
bied groter.
„Het metalliseren van kunst
stof heeft zeer snel zeer veel
toepassingen gevonden. Fiat
heeft een radiatorgrille van
kunststof, met een laagje
chroom er overheen. Je zou
zweren dat het chroom was.
Maar als je het optilt, dan
voel je het wel: het is veel
lichter. En omdst 't chroom
niet aan een ander metaal
verbonden is, is de kans op
roest uitgesloten. Het metal
liseren heeft ook constructie
ve voordelen: het materiaal
wordt veel stijver en de
kunststof werkt isolerend.
Dat is een geweldig voor
deel bijv. bij knoppen in de
radio-industrie," aldus dr. v.
Gunst.
Op alle terreinen wint de
kunststof veld, soms wat
langzaam (woningbouw),
soms zeer snel (huishoude
lijke artikelen). Nederland
komt heus niet achteraan.
In de verpakkingsindustrie
ligt nog een hele markt, een
hele grote uitbreiding wordt
in de meubelindustrie ver
wacht. Amerikaanse deskun
digen voorspellen dat over 10
jaar hier driekwart van het
hout door kunststof verdron
gen zal zijn. Tegen een nor
male houten plank kan
kunststof nog niet op. Maar
moet er een profieltje in,
dan wordi plastic al heel snel
goedkoper.
Dr. Van Gunst: „Er zijn
geen slechte kunststoffen,
wel slechte toepassingen, 'n
Plastic portierkruk voor een
auto wekt de indruk goed
koop en slecht te zijn. Geef
je die kruk een chroomlaag,
dan zal er niemand over
vallen."
Hij haalt een antiek be
werkt gouden schilderijlijstje
uit een kast. „Uit grootmoe
ders tijd," zegt hij. „Maar
het is van plastic. Met een
goudlaagje erop."
Eenmooi symbool: zelfs het
goud kan door plastic ge
dragen worden. De hele mo
derne chemische industrie,
met DSM in de voorhoede,
is er op gebaseerd.
