BOLIDE: RIJDENDE DOODSKIST Verlies je, dan sterf je direct ga je dan Win je, morgen wel dood Wat is het nut? AKZO VAST Scheepsberich ANP-beurs overzicht DE STEM (Van onze sportredactie) BREDA En wat, vraag je je dan af als ook Gerald Bunting is bijgezet in het mausoleum vol bittere herinneringen, wat is de zin. Waarom, zeg je dan, jakke. ren al die mannen over wegen die toch naar het kerkhof leiden. Wat is uiteinde lijk het nut van dit spel? Want daar lijkt het immers op, de racesport, op een spel. Verlies je dan sterf je direct, win je daar entegen, dan ga je morgen wel dood. Het klinkt barbaars, zeker, maar in deze wre de wereld waarin mensenlevens gewoon weg geofferd worden op het altaar van de snelheid is lyriek misplaatst. We hebben geturfd, zomaar een steekproef, van zo maar een periode en aanschouw het af schrikwekkende resultaat, dat het lot schijnt te zijn van iedere dwaas (is hij dat wel?die zijn hart heeft verpand aan wat hij zelf noemt: de bolide. Zomaar een losse greep in een stapeltje knipsels dat al niet meer onder het paperclips je past. Namen? Denis Blower, Michael Col lins, Les Hes, Santiago Herrero, John Wetherall, Brian Steenson. Dezen blie zen hun laatste adem uit op 't eiland Man, waar de grafzerken zo langzamer hand even talrijk zijn als het duizend koppige publiek dat er nog steeds komt. Maar we zijn nog lang niet klaar, o nee. De lijst is lang, wreed, macaber. Kruisjes achter de namen van Piers Courage, van Richard Smith en Jim Haynyon, van Tal- madge Prince en Derek Williams, van Os wald Dittrich en Jean Luc Salomons, ver der André Willem, Steve Backenkeller, Denis Dayan, Ferdinand Kaezor en Hen ri Marang, het houdt nog lang niet op, Hans Laine en Bruce McLaren, van Frans Brown en Frans Huber. Weer; wat heeft het voor zin? Het gaal ons er echt niet om een sport te vernieti gen, ook de racerij zal zijn bekoorlijkhe den hebben. De coureur zal spreken over de meedogenloze schoonheid van zijn sport, dat is zijn veiligheidsriem. Ze zul len zelfs kwaad worden als je hun sport aan de kaak stelt. Want ze hebben er im mers voor gekozen. Wie per slot van re kening begrijpt zo'n waaghals. Alleen zijn collega's toch. Alle anderen, zelfs de me canicien die hartstochtelijk veel van het mechanisme houdt, hun vrouwen en de miljonair die een merk financiert, zijn outsiders. Ze zullen het niet toegeven, maar ze zijn hel. De coureurs zullen be weren dat ze geen roekelozen zijn, geen verachtelijke waaghalzen, geen potentiële zelfmoordenaars. Dat zullen ze waar schijnlijk allemaal zeggen en nog veel meer. En opnieuw stel je je zelf de bange vraag: heeft het wel zin? Of: wat is het nut? En je noemt het: stoeien met de dood, ofde dood tarten, ofhet spel met de dood. Want, zeg je ook, een racewagen is een benzinetank op vier wielen, een bolide is 'n rijdende doodskist, 'n snel heidsmonster met de nadruk op dat laat ste. Want als je gekeken hebt naar de Grote Prijs van Nederland en je hebt de vlammen gezien, waarin '11 mens om kwam, je hebt een vrouw gezien, een brokje wanhoop, die zojuist het dierbaar ste in haar jonge leven had verloren, dan vervloek je de sport waar tienduizenden goud geld voor neertellen. Markies d( Portago, een rauwe Italiaan die lak aan de hele wereld had, heeft eens in een van zijn talrijke buien van latente dronken schap onthuld: „Als ik sneuvel is dal mijn zaak. Wanneer iemand het te vaarlijk vindt moet hij gewoon wegblij ven. Maar dat doen ze niet de hypocrje- ten, want ze komen om mij dood te zien rijden Zo'n rauwe kreet Iaat je dan even je inwerken, want je weet dat er veel waarheid in schuil gaat, dat bij elk tien tje dat zo gretig is neergeteld ongeveer 1 gulden sensatiegeld zit. Daar hoef je geen Portago voor te heten. Let wel,, we pra ten hier over de auto's, want de motor heeft in dit lugubere verhaal een aparte plaats. Alcor 18 te Buenos Aires; 17 vn Apapa nr Pt Harcourt al 17 vn Las Paimas nr Ha chevron Amsterdam 17 vn Pt hnv nr S. Lorenzo; Forestlak Maceio nr Biogrande do Sul: t.rland p 18 Salvador Bahia 1 Ganymedes 18 te Antv Vederrijn 17 vn Tripoli m „th' Oostkerk 17 vn Mad Chittagong; Parthenon 17 vn Lcta nr Iskenderun; Radja p £c0 nr Dakar; Vasum 18 t VIvipara p 17 Monapass t Havre: Acmaea 18 te rv»in- Ares 18 te Callao; Arte S Ju an del Sur: Chevron ï«nd' 18 te Elsegundo; Chevro £rdam 17 vn New York nr Palmas; Diogenes 18 te Kir Femhaven 17 vn Santos nr tr.Tinemerland 17 vn Santos Alegre; Leuvelloyd 17 vn C „r Hamburg: Minos p 18 Jams Savannah; Moerdijk p 17 Mo „r Antwerpen; Nederlmge Cristobal; Nederweser 17 vn lL nr Beaumont: Palamedes jjatanzas: pendrecht 17 vn Ma '1 Los Angeles: Straat Agull j' oUenos Aires; Amstelhof 18 Lincoln; Atys 17 vn Singapc Rangkok: Foresthill 17 vn Rast nr Banana; Gooiland p 17 Kp tere nr Amsterdam; Grebbed vn Antwerpen nr Savannah; Hollander 17 t.a. Escravos; Holt reef 20 Singapore verw; Katw v„ Manila nr Djakarta; Kern- te Ambarli; Kylix p 17 Sao To pte Noire; Marnelloyd p 17 f nr Durban; Straat Chatham Bangkok nr Manila; Straat Co j7 vn Bombay nr Cochin; Lombok 17 te Lourenco Ma Tjipondok 18 te Beira; Anne tina 18 140 m zzw Ouessai Lissabon: Bastiaan Broere pa Griekse Archipel nr Istanbul; „ard John 15 te Rotterdam; Ai veen 15 te Moji; Billiton 1 Rotterdam nr Marseille: Dah( kust 17 te Antwerpen; Kaap I 16 te Rotterdam; Philine 15 te bay verw; Qneen of Sheeba Genua nr Assab; Scheldelloyd Bremerhaven; Stad Utrecht 1( zo vn St John nr Sagunto; S kerk 16 vn Hongkong nr M Straat Johore 17 311 n vn Aucl nr Auckland; Straat le Mair verw te Wellington, Charisl8 te Pto Cabello; Chi Leiden 17 vn Bandarmahshah Bahrein; Kalydon 18 te Tham ven; Katelysia 18 vn Hambur Holtenau; Kylix 18 te Pointe Vlississippilloyd 18 te Khoramsl Safocean Adelaide 18 vn Ade or Port Elizabeth; Taliama II Wen nr Noumea; Westerkerk Fremantle nr Kaapstad; Domb 17 te Rotterdam; Hagno 17 vn (erdam nr Dublin; Katsedijk 1 Rotterdam nr Bremen; Ladon Rotterdam: Mercurius 18 te Am iam: Parkhaven 18 te Rotten Rondo 17 vn Amsterdam nr Bre Spaarnekerk 18 vn Rotterdam Amsterdam; Zaanland 17 te Am iam. GEDURENDE de maand juli v |i)ij de bondsspaarbanken een bec Ivanf 1,25 miljard omgezet. Er vi leen spaaroverschot van f 7,3 1 j geboekt. Dit spaaroverschot blee '18,9 min achter bij dat van Ze voelen het, de coureurs, dat ze de wereld niet langer de pracht van hun sport kunnen voorspie gelen. Op zulke momenten ver enigen zij zich, dan beuken ze op tafel, dan zeggen ze dat er toch eindelijk iets gedaan moet worden aan die aftands circuits waar zij hun stunts vertonen. Dan zeggen ze dapper dat ze zullen staken, dat ze weg zullen blijven van die circuits waar je met Magere Hein in je wagentje rijdt. Maar als het dan zover is. als de organisatoren van een van die vele races met de buidels rammelen ko men ze toch weer, diezelfde cou reurs. Immers, ze kunnen niet an ders. Dit is hun leven-of: dit was hun leven. Autocoureurs zijn kille mensen, zo ogenschijnlijk zonder een brokje sentiment, want wat gaat er zo al niet in je om als je langs een wagen flitst die brand als een fakkel, een wagen waai- je vriend inzit. Een mens. Een ideale coureur, resume rend, is dus een kil individu. Een computer misschien, volgestopt met gegevens over zijn machine. Herse nen zijn sneller dan het hart, want een hart maakt brokken. En dat kan fataal zijn. Maar kan dat dan alle maal. Kan een coureur, die toch ook een maag heeft die „draait" van misselijkheid, een hart dat overslaat van angst, die een lijf heeft dat doodmoe kan zijn, die zenuwen heeft die het kunnen begeven, kan die coureur op tegen de situatie van nu. Een optelsommetje. Nee hij kan het niet, want een mens is maar een mens nietwaar. En dus zeg je weer: wat is de zin, wat is het nu? Is het voor ons zondagsrijders. Nonsens. Er- is een limiet aan. elke menselijke perfectie. We kleven tegen het pla fond. En daar zitten ze dan de racefans, die hun sport zo dolgraag verdedigen en dan maar in dit alou de cliché vluchten. Autoraces bevorderen de veilig heid niet. Je hoort de Zwitsers ook niet zeggen dat de touwen die ze voor hun alpinisme gebruiken zo- nuttig zijn geweest voor de ontwik kelingen van steviger waslijnen. Je hoort de Spanjaard ook niet un- men, dat stierenvechten zo goed is voor de fok van rundvee. Wij zullen en met die gedachte dien je jezelf dan maar te troosten nooit iets begrijpen van die snelheidsma niak, die zijn sport zo fascinerend vindt. Ach, en misschien is het dat wel, juist omdat het zo gevaarlijk is. Meedogenloos zelfs. Het zou uiter aard niet helemaal eerlijk zijn auto racen als sport te veroordelen, men -moet eenvoudig accepteren dat an deren in staat worden gesteld in snelheidsraces risico's te nemen. Alleen vraag je je af of er in hemelsnaam niets kam worden ge daan tegém dat nutteloze verspillen van kostbare mensenlevens. Want: wat is het nut, wat is de zin? Ze wéten het niet. Ze zullen het ant woord schuldig blijven als men vraagt waarom Bernd Rosemeyer en Athol Graham de eeuwige jachtvel den in raasden met hun supersoni sche monsters. Waarom er nog geen breinen bestaan die wagens als ver doemenis zaaiende projectielen door bewoonde wijken van bijvoorbeeld Momte Carlo laten denderen. Ze we ten het niet en daarom gaan ze door. En de dodenlijst zal groeien. Morgen één, overmorgen drie, of vier, of misschien zelfs wel zes. Het is im mers een spel. Wie verliest sterft direct, de anderen gaan dan morgen dood. Maar de races gaan voort. Rijden in auto's van morgen, met snelheden van overmorgen op cir cuits van gisteren. Dat is de tragiek -an een rennersleven. Wilt u een brokje proeven van die ugubere dramatiek. U kunt het krijgen, uit de voorraad. Het is dan 1955. Juni, in Le Mans Twee uur na de start van de traditi onele 24-uurs race plaatst de Frans man Pierre Levegh een bloedig vraagteken achter de sport die hij beminde. Levegh heeft een snelheid van drlehondex-d kilometer. Maar hij wil harder, harder dan anderen is immers de hele tendens van de ra ces. Voor hem rijdt de Brit Lance Macklin. De inhaalmanoeuvre mis lukt jammerlijk, de gevolgen zijn rampzalig. De Mercedes Benz van de vijftigjarige Fransman verheft zich in zijn volle lengte en komt met een doffe klap op het talud terecht. De explosie vindt zijn uit werking tussen het dicht opeenge- dx-ongen publiek. Sommigen worden letterlijk ont hoofd, anderen verpletterd onder of verbrand door de rondvliegende stukken van de geëxplodeerde wa gen. Een panische schrik daalt over de onheilsplek. Verschrikkelijk ver minkte mensen strompelen naar de medische hulpposten. Andermaal worden ze verpletterd, nu door de niet-gewonden die aan zelfbehoud denken. En de races gaan voort... alsmaar voort. We hebben een lijst als u hem lezen wilt, maar ook dat heeft geen zin, want wat zijn namen. Het is een lange lijst in ieder geval. Slacht offers van de x-aces. Er zaen grote jongens tussen. Hen kon niets over komen, zei men, want zij waren één met hun wagen. Zij kenden de schroefjes en vezeltjes. En één met hun wagen bleven ze - tot in de dood. En waarom dan hebben we, moed willig de auto's van de motoren gescheiden? Waarom rangschikken we niet gewoon ook die motoren onder de gevaarlijkste sport ter we reld. Omdat er verschil in zit. Graf zerken worden hier alleen gelegd op het eiland Man, het eiland van ver woestingen en ellende. Dit jaar werden er weer zes bij geschreven op de dodenrol, die al zo lang was. En daarom wordt Man vervloekt, omdat het gevaarlijk is, omdat je daar de dood tart. En daarom gaan coureui'S, die bij hun volle verstandelijke vex-mogens zijn, niet naar Man. Ze snakken er wel naar, zeker, want Man is Man. Punt uit. Maar toch blijven ze thuis, want ze weten dat ze niet meer terug kunnen ko men, zoals hun zes collega's die tijdens de laatste races sneuvelden op het veld van asfalt en viezigheid Doden vallen er bij bosjes. Zo'n stuk of 90, honderd al Het is een soort wasbord, met krankzinnige bochten, en kale naakte rotsen, met klippen en betonnen uitsteeksels. Ook hier dan toch maar even: wat is de zin, wat is het nut? „Als je op Man valt", zegt Theo_^ Bult die het weten kan omdat hij 'er vele vrien den verloor, „ben je har^? b011 dood. Daarom blijf ik thuis. 1» daar gek. Als ik op Man z°fef rijden pak ik een jaar van te mijn spullen, ga daar ergens buurt wonen en dan kijken."» I zooitje er uit ziet. Op n®" 1 Dan doe ik misschien wel '.j Dan weet ik waar die grot ligt, of dat gesmolten asfalt. Men kox-t gezegd, betekent 0 j En toch, of beter, en daar0]"' noe- de motorcoureur niet onder mer: potentiële zelfmoordena»1- „Vi-oeger", zegt Theo Buit, den mijn buren, daar gaat 0 van Bult ook weer. Nu heel beleefd: Hé daar ga*' F Bult die racer. Man", zegt t, eveneens, „moeten ze van de I v. v cLicv-iio, ^xnucxcii vagen. Dat is je reinste kold» Maar Man blijft Man af blijven de races, want geW lSLe# Adviesje: blijf thuis, zo»® js Bult, de traditie van het 1 ouder dan de traditie ta Grand Prix. Een beeld van de autoraces v> Indianapolis in 1964. Enorme roos wolken stijgen op uit vijf wagens, 01 kort na de start met elkaar in M®* zijn gekomen. Het ongeluk hos' leven aan de coui'eurs Eddy Sachs Dave Mc.Donald. AMSTERDAM, 18 august Op de Amsterdam effectenbeurs gaf vanoc tend AKZO een vaste stei ming te zien. Bij de op ning van de beurs werd zaken gedaan op ƒ82 hetgeen een winst beteke de vanaf 2.50 in vergel! hing met de slotkoers v gistermiddag. In de nami dag komen de gegevei over het tweede kwarta en vol spanning wacht beurs op die cijfers. Van andere internationale aai delen ging de koers ve Kon. Olie naar boven. I koersstijging van de aand len Royal Dutch in Wa Street had tot gevolg dat t notering 1.40 hoger wei vastgesteld op 142.40. Aandelen Philips noteerde begin beurs 65.30, een pri; die ƒ0.20 hoger was dan c vorige slotkoers en aandt Jen Unilever werden vei handeld tegen 95.20, ee "winst van 0.40. Hoogovei werd ingezet op ƒ91.' waarmee een vooruitgan werd geboekt van 0.10. hi de scheepvaartsector wê opnieuw veel belangstellin voor de eerste notering© Aandelen Holland-Amerik hijn verwisselden begi ion1? van eigenaar tege izu hetgeen een winst bet< Kende van een half pun Aandelen KNSM lage f neen hoger in de markt c JVb. 50 en Nederlandsch scheepvaart-Unie noteerd ctf6r /.79-50- Van Ommere bijna 1.5 tot 269.9 "Ra iöieuwe lening van cj nk voor Nederlandsch meenten had op de obl 7ii+c*0mar^ 'n lichte achter uugang van een aantal no termgen tot gevolg. De cu In y*n<?elen openden hoge lichtbankaandelen lage Aann f ld in de markt- Aandelen KLM waren b in ?l lVan de beurs ƒ1,5 Heintt op 119> terwi- ven on f9.i{Jomoest pri*s* Brandweermannen blussen de res ten van de wagen van Piers Courage, die enige tijd geleden op Zandvoort is verongelukt.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1970 | | pagina 8