La Courtine: geen oplossing
voor oefenterrein-probleem
Servan -Schreiber
neemt het op tegen
Chaban -Delmas
op vaKQ-^
m
Eerlijke
„Bij
BOO
TRA
VAN
Zenuwgas
ondanks
protesten
in twee
treinen
op weg
naar zee
DEFENSIECOMMISSIE WACHT MOEILIJK BEZOEK
SENDIC: LEGENDARISCHE
LEIDER VAN TI PA M AROS
>e0jcondjefrisSQ
King's College Koor
uit Cambridge
komt zingen in Bredi
DE STEM
Geen plaats
Weggegooid geld Beneden de maat
Nieuwe flats
na kort geding
tegen de grond?
Ademtest i.p.v.
bloedproef99
New York ademt eén
op vier dagen
vuile lucht
natuurzuivere pepermunt
!0'
Muziekleraar
Allerbesten
10
DE STEM VAN DINSDAG 11 AUGUSTUS 1970
11
RICHMOND (RTR) Gisteren
zijn twee treinen volgeladen met
dodelijk zenuwgas uit de Tweede
Wereldoorlog hun lange reis begon
nen naar het zuiden van de Ver
enigde Staten. Het gas lag opgesla
gen in het Iegerdepot Lexington na
bij Richmond in de staat Kentucky
en in Anniston in de staat Alabama.
12.350 Raketten, ieder met vijf kilo
zenuwgas, zullen in Sunny Point in
de staat Noord-Carolina, op een oud
„Liberty"-vrachtschip worden gela
den. In de Atlantische Oceaan, op
een afstand van 500 kilometer van
Kaap Kennedy, zal het schip alle
officiële en onofficiële protesten ten
spijt tot zinken worden gebracht.
Het gas zal ongeveer 4800 meter on
der de zeespiegel komen te liggen.
Dit „dumpingsplan" van het Ame
rikaanse leger heeft in het congres
geleid tot protesten en in Groot-
Brittannië, op Bermuda en de Baha-
ma-eilanden onrust veroorzaakt. De
secretaris-generaal van de Verenigde
Naties, Oe Thant, verklaarde dat de
ze dumping in strijd is met de zee-
conventie van 1958. Het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken
heeft dit ontkend.
Leden van het huis van afgevaar
digden beschuldigden het leger van
„ongelooflijke achteloosheid".
Een woordvoerder van het leger zei,
dat er geen sprake van gevaar is.
Bij het vervoer zijn alle voorzorgs
maatregelen getroffen.
Het traject zal helemaal vrij wor
den gehouden. Gasdetectors in de
vorm van levende konijnen zullen
het transport begeleiden.
Hier laden arbeiders de in beton gegoten stalen vaten met raketten
zenuwgas op een trein.
(Van een onzer verslaggevers)
LA COURTINE Het feit
dat Nederlandse militairen voor
het eerst sinds 1964 weer kunnen
oefenen in het Franse La Cour
tine, betekent nauwelijks iets
voor de oplossing van het grote
probleem van de volstrekt onvol
doende oefengelegenheid bij de
landmacht. Integendeel: de Ne
derlandse militair prefereert vak
matig het beperkte Nederlandse
oefengebied nog altijd boven het
evenzeer beperkte en bovendien
te drassige en te dicht beboste
La Courtine.
Dat is de belangrijkste impressie
tijdens een bezoek aan de sinds 31
juli oefenende troepen, die verdeeld
over twee oefenperioden van elk
twee weken en telkens ca. 1250 man
sterk in de weer zijn. In het week
einde van 15 en 16 augustus zullen
er 1800 mannen gelegerd zijn. 2 Sep
tember zijn alle Nederlanders weer
vertrokken.
De leden van de vaste commissie
van defensie uit de Tweede Kamer,
die over enkele dagen op bezoek ko
men, zullen met eigen ogen kunnen
aanschouwen dat La Courtine hen
ook niet van de politieke zorg en
strijd voor ruimere oefengelegenheid
verlost. Zij zullen een terrein aan
treffen van 6000 ha. waarvan echter
maar 1000 ha voor oefeningen met
rupsvoertuigen beschikbaar is, ge
splitst nog bovendien in drie groten
deels van elkaar gescheiden terrein-
delen. De overige 5000 ha is verbo
den of onbruikbaar voor rupsvoer
tuigen (te drassig, te dicht bebost).
In de landmacht-top leeft de hoop
op verwerving van gunstiger gele
gen oefenplaatsen in Frankrijk, waar
het dan eindelijk mogelijk zal zijn
om hataljons-oefeningen te houden.
Daarvoor is minimaal 3000 ha nodig.
Of dat zal lukken valt momenteel
nog geheel te bezien.
een uitgebreid gebied voor schiet
oefeningen. De Fransen zien er zelfs
niet tegenop om, als het zo uitkomt,
ook nog gedurende de Nederlandse
bezetting van het kamp te komen
schieten. De Engelsen mogen boven
dien het kamp La Courtine als een
soort halteplaats op weg naar Duits
land beschouwen.
De huurkosten van het kamp en
de terreinen van La Courtine zijn
slechts 75.000 gulden en vormen
maar een klein deel van de ander
half miljoen. De meeste kosten ver
gen het treintransport van het ma
terieel (750.000 gulden) en de extra
kosten voor het personeel (425.000
gulden).
tine zou worden genept, blijken on
juist. Een klein flesje pils kost 85
cent.
Commandant van de Nederlandse
troepen is kolonel W. Brouwer, die
deze dagen voortdurend in gezel
schap is van brigade-generaal E. K.
Brederode, commandant van de der
tiende pantser infanteriebrigade uit
Oirschot, die in La Courtine zijn zes
tiende en zeven tiende 'pantser infan
terie bataljons (1200 man) komt ga
deslaan.
Is de. anderhalf miljoen gulden,
die het oefenen in La Courtine extra
kost, volstrekt weggegooid geld? Men
zou het eigenlijk reeds denken. Wat
zegt echter de legerleiding? Die be
schouwt La Courtine toch wel als
een „welkome aanvullende moge
lijkheid tot verhoging van de ge
oefendheid van zowel de individuele
militair als van de kleinste verban
den (pelotons en compagnies) waar
in tanks en infanterie te zamen op
treden."
Ook het feit dat op onbekend ter
rein wordt geoefend, beschouwt men
als winstpunt.
Voor het Franse leger is La Cour
tine niet meer dan een „Harskamp",
Het kamp La Courtine is feitelijk
volgens de Nederlandse maatstaven
beneden de maat. Het sanitair is ge
brekkig: in diverse legeringsgebou
wen ontbreken douches en zelfs soms
toiletten. De slaapzalen zijn te vol.
Ondanks dat er sinds 1964 toch wel
het nodige aan gedaan schijnt te zijn,
maakt het geheel een wat haveloze
indruk. De keuken mag dan sterk
gemoderniseerd zijn, vele militairen
zeggen dat het eten bar slecht is. De
onvermijdelijke Franse knoflook le
vert daar natuurlijk ook een bijdrage
aan. Slechts een klein deel van de
voeding komt uit Nederland.
Berichten dat Jan Soldaat ook nog
door het horeca-wezen in La Cour-
Ook brigade-generaal Brederode
wil niet spreken van weggegooid
geld, maar het is hier toch niet wat
we nodig hebben". Hij stelt dat als
het in het buitenland niet lukt, er
toch in Nederland zelf grotere oefen
terreinen moeten komen.
La Courtine valt immers niet uit
te breiden en de oefenterreinen in
Frankrijk zijn al grotendeels door de
Duitsers in beslag genomen. Ook in
Duitsland is voor ons geen plaats
meer. Generaal Brederode vindt het
al een behoorlijk succes van minister
Den Toom dat hij voor eenmaal be
slag heeft weten te leggen op dit
oefenterrein.
Het ziet er al met al naar uit dat
er voor dit probleem toch in eigen
land een oplossing gezocht zal moe
ten worden. Maar daarover is het
laatste woord bij lange na nog niet
gezegd.
(Van onze redactie buitenland)
MONTEVIDEO De dezer dagen
door de Uruguayse politie gearres. rietplantages,
teerde leider van de linkse verzets- Hij leidde onder meer een aantal
beweging Tupamaros, de 45-jarige „hongermarsen' van die mensen
Raul Sendic, is in zijn kringen een
bijna legendarische figuur.
Sendic werd vrijdag j.l. met een
stuk of tien anderen, die ook tot de
Tupamaros zouden behoren, gegre
pen. Onder zijn leiding is de Tupa
maros uitgegroeid tot een van de
doeltreffendst-functionerende ver
zetsgroepen in heel Zuid-Ajnerika.
Sendic, die men al zes jaar zocht
en die steeds de dans had weten te
ontspringen, zou zich bij zijn arres
tatie hebben verklaard tot krijgsge
vangene, die niets anders wilde mee
delen dan zijn naam.
Als jonge man sloot Sendic zich
aan bij de nieuwe socialistische be
weging, die door de regering tot il
legaal was verklaard.
Na enige jaren vestigde hij zich
in de stad Bella Union in het noord
westen van het twee en een half
miljoen inwoners tellende Uruguay
en daar begon Sendic, die rechten
had gestudeerd, zich op te werpen
als raadgever voor de plaatselijke de politie achternagezeten, may
bond van arbeiders op de suiker- dook herhaaldelijk onder en blqi
op vrije voeten. Eens werd hij dm,
de Argentijnse politie gegrepeJ
toen hij de Argentijnse stad Mop),
naar de hoofdstad Montevideo.
In het verboden blad „Epoca" pu-
voor Actie" en schreef daarin ook
bliceerde Sendic een „Handboek
dat de guerrillastrijd de enige wijze
was om een einde te maken aan de
Caseros bezichtigde, juist over i,l
grens, bij Bella Union. Hij k0.
evenwel ontvluchten.
De poltie is van oordeel dat Sen.
die behoorde tot de groep van I
Tupamaros die een aantal overvn.
machtstructuur en om een sociale len heeft gepleegd op banken
orde die hij als onjuist beschouw
de te vernietigen.
In 1963 ging Sendic over van de
theorie naar de daad, en in dat
jaar werd hij door de politie ge
noemd als medeplichtige in een ge
wapende overval op een jachtclub
in Colonia, in het zuiden van het
land.
- - - et
handelshuizen, en die ook de g(.
ruchtmakende overval had
voerd op de speelzaal van het lu\i
casino in de badplaats Punta d(|
Este, in het begin van 1969.
De socialistische partij in Xlrg.
guay, waaruit Sendic en veel
zijn aanhangers zijn voortgekomen
is door de autoriteiten verboda,
wegens de uitgesproken sympathie
voor de Cubaan Castro.
Een aantal leden der regerin;
De politie is van mening dat de
Tupamaros ontstaan is onder de
socialistische organisatoren van de heeft al eens voorgesteld om de
suikerfabrieken in het noord-oosten, cialistische party wettelijk toe t>
die later hun activiteiten overplaat- staan omdat dit zou kunnen bijdra.
sten naar de hoofdstad, die een mil- gen tot het verhinderen van de te.
joen inwoners heeft. gen de regering gerichte terreur.
Sendic werd voortdurend door campagne.
(Van een onzer verslaggevers)
UITHOORN Vandaag zal de
president van de Amsterdamse
rechtbank moeten beslissen over een
unicum in ons land: de afbraak van
een aantal nieuw gebouwde en. nog
niet bewoonde flats.
Door een aantal bewoners van plan
Zijdelwaard IV in,Uithoorn zijn via
hun advocaat, mr. D. Schut (de broer
van de minister) argumenten op de
rechterlijke tafel gelegd, die moeten
bewijzen dat de flats zijn gebouwd
in strijd met het bestemmingsplan.
Hiertoe is een kort geding aange
spannen tegen het gemeentebestuur.
In de dagvaarding wordt de presi
dent van de Amsterdamse rechtbank
gevraagd om „afbraak van alles wat
is gebouwd in strijd met het be
stemmingsplan". Tevens wordt ge
vraagd om een verbod de flats te
verhuren.
Het is een zaak waarnaar in ons
land ongetwijfeld tientallen bewo
ners van koophuizen zullen uitkij
ken,
DEN HAAG (ANP) Wil men bij
de wetgeving niet alle gebruik van
alcoholica bij snelverkeer verbieden,
dan is de ademtest te verkiezen bo
ven de bloedproef en is liet gewenst
een zonestelsel in te voeren.
Men moet de bloedproefrompslomp
afschaffen en de verkeerspolitie uit
rusten met een deugdelijke adem-
testapparatuur.
Hierop kwam de voordracht neer,
die de psychiater dr. P. H. Esser uit
Haarlem in Den Haag heeft gehou
den voor de algemene vergadering
van de gereformeerde vereniging
voor drankbestrijding.
NEW YORK (AP) Van elke vier
dagen van dit jaar ademden de New-
yorkers er één sterk verontreinigde
lucht in.
De dienst voor luchtonderzoek
heeft bekendgemaakt, dat zondag j.l.
de 59ste dag was, waarop de lucht
verontreiniging dit jaar een alarme
rend peil bereikte.
(ADVERTENTIE)
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS De liberale leider Jean-
Jacques Servan-Schreiber gaat de
leiding op zich nemen van de ko
mende verkiezingsstrijd in Bor
deaux. Hij neemt hiermee de strijd
bijl op tegen de Franse premier.
Chaban-Delmas.
Chaban-Dermas is burgemeester
van Bordeaux. In diezelfde stad is
het plaatsvervangend kamerlid van
Chaban-Delmas overleden. Chaban-
Delmas was er weliswaar gekozen,
maar hij moest aftreden toen hij
eerste minister werd, omdat volgens
de grondwet een kamerlid niet tege
lijk minister mag zijn. Na de dood
van de plaatsvervanger moest de
gaullistische partij voor Bordeaux
een nieuwe kandidaat aanwijzen.
Maar omdat deze partij er zonder
De Gaulle niet zo heel florissant
voorstaat, achtte men het beter dat
Chaban-Delmas zelf kandidaat werd
in de stellige verwachting, dat hij
èn als eerste minister èn als burge
meester met vlag en wimpel zou
worden herkozen. Is dat het geval,
dan staat Chaban-Delmas onmiddel
lijk zijn plaats af aan zijn plaatsver
vanger, omdat hij eerste minister
blijft.
Wat velen hebben zien aankomen,
is gebeurd. Servan-Sehreiber heeft
dat niet op zich laten zitten en
kondigde zondag aan dat hij per
soonlijk naar Bordeaux komt om
Chaban-Delmas te bestrijden. Niet
persoonlijk, maar op zakelijke gron
den. Ik zal Chaban-Delmas vragen,
heeft Schreiber gezegd, wat hij tot
dusver gedaan heeft voor de nieuwe
maatschappij, die hij met zoveel op
hef heeft aangekondigd.
Men herinnert zich nog wel de
strijdbare figuur van Schreiber.
Toen tussen de twee steden Nancy
en Metz een koude oorlog werd
gevoerd over de nieuwe wegverbin
ding tussen Parijs en Straatsburg,
koos Schreiber de partij van het
verwaarloosde Lotharingen en werd
kandidaat tegen een gaullist, die als
kamerlid ontslag had genomen.
Schreiber won glansrijk en wist een
groot deel van de linkerzijde achter
zich te verzamelen. Hetzelfde gaat
hij thans in Bordeaux proberen.
Chaban-Delmas zal daar alle zei
len moeten bijzetten om het niet
van Schreiber te verliezen. Een ne
derlaag van Chaban-Delmas als eer
ste minister zou voor hem en zijn
regering bepaald fnuikend zijn.
l||
(Van 0,1126 sPeclale verslaggevei
LEICESTER Hij komt uit K
„an de Zaan, is 24 jaar oud, verdi
ir((st als automonteur bij het tra
„ortbedrijf Wormer N.V. Hij is
trouwd en heeft een dochter (Estl
van twee jaar. Hij heet Cees S<
en sinds gisteravond is hij wen
kampioen stayeren bij de amate>
Zim karakter kenmerkt zich d
eerlijkheid, nuchterheid, ha.dheid
individualistische insïag. Cees Star
bovendien opgewekt van aard
„rijst de hemel dat hij zich wej
moeite hoeft te getroosten om
te kunnen fietsen.
Zijn wielertyd deelt hij op tus|
weg en baan en het kost hem
verlet bij de Wormer N.V. meer
aan lichamelijke inspanningen. St
lijdt geen monnikenleven voor I
wielersport, mear zoals hij zelf z
hij doet er wel veel voor. „Niels
veel Net genoeg. Het gaat me al
maai makkelijk af". Zes jaar fiets
I nU Cees Stam, en in die tijd werd
drie keer nationaal kampioen stajj
ren en eenmaal winnaar van de
derlandse 50 km-titel. Zijn weg n?
het allerhoogst bereikbare een
genboogtrui met bijbehorende n
daille en een petje duurde lanjl
dan verwacht, want de klasse
Cees Stam was twee jaar gelei
al goed genoeg voor goud. Een ga
makersincident waarover toen v.
te doen is geweest („maar waaroi
nog nooit iemand een woord uit i
heeft gekregen", zegt Stam) hi<
dat succes echter tegen. En vorig jij
in Bmo kwam hij gehandicapt aan
atart. De hardheid van Cees Ste l
glorieerde er, maar op het podiuj
was de hoogste trede voor Bd
Boom. Met een nauwelijks genezi
linkerarm die op tweede pinkste
dag brak door een valpartij in
Ronde van Andijk, haalde Cees Sta
toen zilver. Hij had zich nauwelij:
kunnen voorbereiden op het kaïf
pioenschap omdat de doktoren
drie weken voor de wedstrijd
Het King's College Koor tijdens een optreden.
BREDA Het King's College Choir uit Cambridge komt op maandag i
augustus a.s. een concert geven in de Grote Kerk te Breda. „DE STEM" vil
leent haar medewerking aan deze belangrijke culturele gebeurtenis, in
vorm van een reductie. Het concert wordt georganiseerd door de Con
Orgelconcerten Breda.
(Van onze spe
LEICESTER Er is gehuild
verdriet. Er vielen tedere woor
van dat tumult stonden Cees Sta
kampioen bij de amateur-staye
Enter. Ze verwerkten hun emotii
in een glanzende regenboogtrui
waren de middelpunten van eei
den die er de laatste jaren in eer.
Een bitter gevecht om iedere me
hun spectaculaire rol speelden.
Een pinnige en harde strijd di
raan Meuleman (met de Spanja
(gangmaker van Bert Boom).
aan, dat de jury eerst Meulema
de en tussen al die bedrijven do>
wereldkampioenen binnen.
In vorige jaren trad het koor reeds
op in Rotterdam, Den Bosch, Den
Haag en Haarlem. Bij deze concerten
hebben velen met een staanplaats
genoegen moeten nemen, omdat een
groot publiek de kans niet wilde mis
sen om oog- en oorgetuige te zijn van
een koorprestatie, die tot aan de hoog
ste toppen van de Olympus reikt.
David Willeocks, de leider van het
King's College Chapel Choir, is een
bescheiden maar nobel muzikant, die
met een minimum aan gebaren zijn
studentenkoor opvoert tot vertolkin
gen, die zich bijna aan het aardse
onttrekken.
Aan de universiteit van Cambridge
staat Willeocks te boek als muziek
leraar, die de taak heeft met zijn
uit jongens bestaande koor de dage
lijkse diensten in de King's Chapel
muzikaal op te luisteren.
Bij radio, t.v. en grammofoonpla
tenmaatschappijen weet men beter.
Daar staat hij bekend als de primus
inter pares als het gaat om koor
vertolkingen die aan de hoogste eisen
moeten voldoen.
Bij koor-orkestuitvoeringen werkt
Willeocks bijna steeds samen met het
orkest „The Academy of St. Martins
in the fields", welk orkest ook sinds
enige jaren een reputatie van wereld
formaat heeft opgebouwd.
In de typisch Engelse sfeer van
muziek maken worden bijzonder wei
nig concessies aan het publiek gedaan.
Ook het aantal uitvoerenden blijft
bescheiden. Het koor bestaat uit een
twaalftal jongenssopranen, terwijl de
alt-, tenor- en baspartijen worden
uitgevoerd door twaalf jonge studen
ten.
In feite is de muzikale uitkomst
van dit koor het resultaat van een
grondige vorming die naast de nor
male studie, in een koorschool op het
terrein van de Universiteit van Cam
bridge wordt opgedaan.
Uit de vele studenten worden elk
jaar vi i muzikale tests de allerbesten
uitgezocht, om him aandeel te gaan
leveren in een stuk muziekbeoefenel
dat behalve op de eigen vorming mif
op de allerbeste artistieke prestatie]
Wie van dit koor de opnamen i
van de „Anthems"- van Handel,
Burial Service van Croft, de Nels
mis van Haydn of het Requiem
Fauré, weet dat iedereen die van®
stralende ronde klank van de Enge®,
koren houdt, getuige zal willen i
van het aanstaande optreden van 4
koor. De jongeren onder het putti
zal de bijna mystieke zangcultuur tS|^
zonder aanspreken.
Het programma zal bestaan
koorwerken zonder begeleidingen f-
enkele fragmenten waarbij het
als begeleiding gebruikt wordt.
Er wordt een keuze gemaakt
overwegend Engelse muziek vanaf®
zestiende eeuw tot op dit moment-
JAN DE''f
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST NEDERl
1,— REDUCTIE 1,—
KING'S COLLEGE CHAPEh
CHOIR
uit Cambridge
o.l.v. David Willeocks
Maandag 31 augustus a.s.
Aanvang 20.00 uur
in de GROTE KERK te BREDA1
Voorverkoop: vanaf heden tot
en met 14 augustus a.s.
aan alle kantoren van De Stem. j
Entree: 6,per persoon
Tegen afgifte van deze bon, »h
léén in bovenvermelde voorver
koop, 1,reductie op de en-
j treeprijs.
Hij deed dat na een koers vol twi;
fels, rijk aan spectakel en opwinden
door het ontoelaatbare gedrag va
S gangmakers waarvan tenslott
2'jn landgenoot en vriend Bert Boor
bet slachtoffer werd. De Enters
kampioen moest tien minuten voc
net einde op bevel van de wedstrijc
commissaris de baan uit en hij dee
het
ruk
woest snikkend, de fiets met ee
ra het gras smijtend.
Het grimmige gevecht had een dr;
®at:sch hoogtepunt bereikt en stuui
ae Cees Stam regelrecht op zijn ove:
winning af. De truc die Bruno Wa
ave uithaalde (en die me misschie
fen jaar schorsing kost, maa
at kan mij dat schelen als Cef
vn kampioen wordt) velde h<
runs over Antonio Cerda en we
l wraak van de Nederlanders o
t spel van de Spanjaarden.
I af rt'henden op die manier keihar
I dm-ïj- c'e meest directe tegenstai
dwf i!e Cees Stam van start af 2
arsboomden, dat hij enkele male
m .y„
®en uiterst moeilijke positie gc
aoenvreerd werd. Verantwoorde
ter» Üaarvo°r, was de Belgische ve
Meu^1 oncier He gangmakers Gu:
Va .man, slim en geslepen als gee:
de ^ZiJn- c°Uega's. Meuleman stuurd-
Vo, Panjaard Fanegas die al snel eei
I Week"»" kansloze in dit toernoo
I acht»' 'ieP als een van He eerste:
I waa L nd °P en toen dat gebeur:
ten' j'emde Meuleman zijn activitei
Stam TT- ket hinderen van Cee
te hein v'ng kem listig op en zei
de ln He wind ten voordele val
Cees ^,ansp favoriet Antonio Cerd
am, na vijf minuten aan d
