AANPASSINGSEISEN IN HET NEDERLANDSE LEGER
Ouder
Een S 5 bij de militaire
keuring zegt niets over
kansen in burgerleven
Jeugd in China
NA 25 L
Commissie
in kerkelijk
[Psyeiiiscir overt'!
É«p|g§ oye§fip!aai$j
-
instemming
doorhobbelen
bedrijfstevredenheid
Bij Berlijn
pesterijen
gar (Van een. onzer verslaggevers)
DEN HAAG Een Van Ueu'szeemJ
§§&»gt!ie van »o"a 80» dienstpiSSjj!
l».iiil&tmi wordt vandaag van Uav
Bra»"« Kefemveer overgeplaatst
■SJïe cxvmpagnJe gnat m het into*
BjSj?;akf'i! van atooinitfeppew in
■Btv wat verpozing zoeken In L
ffigprvecr. Enkele weken zulten
|Kf-iistpiic;)tigen daw lichte 8ii
Hlben, voor een belangrijk deel
Maande uit wat lichamelijke oefe
gg§D& Vim ILmt-szcompagnie had
«vare bewakingstaak in Kavelte.
■■aren bij de dienstplichtigen
®at «nlösigevosiens hierover,
BP Vermdgtiig vac Dienstplichtige Mij
Eteiren waren die aanleiding om dJ
Mfccningse professor in 4e sociale!
Ms'ehologia dr. H. A. Hutte te vragen
A onderzoek ia te stellen.
Hrayfjagtemat concludeerde
(Van een o
DEN BOSCH Het Nedei
missie „kerkelijke bibliothekei
een vertegenwoordiger van de
bibliotheekwezen zitting nemei
De commissie is ingesteld, nai
ie vereniging tot stimulering
het kerkelijk en godsdienstig-wet»
schappelijk bibliotheekwe;
(VSKB) daartoe aandrang had i
geoefend. De VSKB was en is x
melijk de mening toegedaan, dat
kerkelijke bibliotheken een gr.
culturele en wetenschappeli;1
waarde vertegenwoordigen.
Een veel grotere waarde dan
(burgelijke) overheid wil inzien.
Op vakantie leg je gemakkei
contact met anderen. Daar de
contacten zowel vrijblijvend
van korte duur zijn, zijn de
sprekken vaak ook openhartig
dan men zou verwachten.
Verder biedt de vakantie t1
hjd om rubrieken met ingezo
den brieven en rechtbankvers'
gen te lezen.
Bij elkaar een leerzame tij
waarin je geconfronteerd wor
roet problemen die je in hun t|
taliteit en omvang vaak ontga:
Een van die problemen die k_
ttehjk internationaal aan de ori
gesteld worden, is het problee
van het ouderschap. Veel, ontsti
•end veel ouders in onze westel:
üf- samenleving maken rondi
misbruik van de rechten die hi
ooor staat en kerk worden toe;
kend.
j°ng volwassenen tobl
iif °°k met de vraag: hoe ontkc
..a®11 de zelf- en hebzucht v;
ouders? Want dat zijn i
iuf i. .ve ouderlijke eigenschappi
e net meest in het oog lopen.
V,Veen enkele ouder zal zich ze
S"?» dat hij of zij zich eg!
iT?' gedraagt ten opzichte va
Kind, nog minder dat het kin
gezien*1 ®)ort geldbelegging wort
tnpin?' desondanks blijken onno
mneHo v?el ouders, met narr
en f- 1111 kinderen emotionei
ineei?^01661 uit te buiten op o
Onder ,gr.ove Wijze. Ze doen d:
cijferenHei»mom van „zichzelf-weg
renrio" en »zich steeds opoffj
tu«o vrouw en moeder. Maar ir
n koort God ze brommen.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Cijfers en gegevens zijn meer dan voldoende bekend. Per jaar ontvangen
gemiddeld 120.000 Nederlanders het vriendelijke doch dringende verzoek zich hier of daar te
melden ter keuring voor de militaire dienst. Circa dertig procent van hen wordt al meteen
gewogen en te licht bevonden. Eenmaal onder de wapenen, vallen er nog wel wat „zwakke
broeders" af. Voornaamste oorzaken: gebreken aan rug, benen of spierenstelsel eneen on
toereikende stabiliteit, tot uitdrukking gebracht in het predikaat S5. De aanduiding is alom
bekend; beurtelings geeft ze aanleiding tot bedenkelijke gezichten of veelbetekenende knip
oogjes.
Kapitein Hans Levendig (40,
tweede man van de sectie genees-
tweede ma'n van de sectie genees
kundige aangelegenheden, sinds
1961 beroepsofficier-arts en beschik
kend over een rijke ervaring als
troepenarts) neemt het woord: „Zo'n
eerste keuring fungeert als grove
zeef, meer niet. Twintig keuringen
per arts doe je dagelijks. Veel je
veel. Een maximum van twaalf per
dag zou verantwoord zijn. Nu is het
logisch dat er weieens eentje door
de mazen glipt". Als het gaat over
afkeuring wegens psychische tekort
komingen die zich in werkelijke
dienst openbaren spreekt men over
zeven a negen procent, terwijl toch
al bij de eerste keuring 11,5 procent
afvalt wegens onvoldoende intelli
gentie en een gebrekkige stabiliteit.
Hans Levendig weer: „Ze komen
soms aanzetten met de prachtigste
verhalen bij die keuringen. Zo ge
zond als een vis zijn de heren als je
hen geloven mag. Men huivert er in
het algemeen namelijk voor iets ten
nadele van zichzelf te zeggen. Mis
schien gebeurt het ook om flink te
doen tegenover vriendjes. Heel wat
zwakke broeders vertellen je niks te
mankeren, zodat je als overbelast
arts al gauw geneigd bent te zeggen:
vooruit maar. Vandaar ook dat er in
dienst nog betrekkelijk veel uitval
lers zijn."
In zijn werkkamer aan het Haagse
Nassauplein betuigt luitenant-kolo
nel Cornells Somers (45, sinds 1965
werkzaam als hoofd van de sectie
geestelijke gezondheidszorg bij de
inspectie geneeskundige dienst Ko
ninklijke Landmacht, zoon van een
marine-officier en onder meer ver
bonden aan de Haagse rechtbank)
zijn volledige instemming met de
constatering van kapitein Levendig:
„Hoe vaa'k wij al niet hebben ont
dekt dat bepaalde lui hele rissen
veroordelingen achter de rug had
den, terwijl bij de keuring nog gre
tig was verteld: nooit met de politie
in aanraking geweest. Men wil er
niet voor uitkomen, zelfs de zwaar
ste gevallen niet". Ter nadere ver
klaring van het groot aantal missers
in deze sector bij de eerste keuring,
voegt hij er meteen aan toe: „Psy
chische stoornissen die je meteen bij
het inkeuren achterhaalt, zijn de
moeilijkste niet. Als iemand mee
deelt langdurig onder psychiatrische
behandeling te zijn geweest, weet je
ook wel voldoende. Er mag worden
aangenomen dat zo iemand niet be
stand is tegen de sterke aanpas-
singseis welke het leger stelt. Ook
ernstig stotteren is zo'n direct waar
neembaar gebrek waarop een S5
van toepassing is. Al bij voorbaat
namelijk weet je dat een ernstig
stotteraar het niet zal rukken in
dienst. Maar veel geestelijke stoor
nissen blijven aanvankelijk onont
dekt. Alleen bij bepaalde testen
krijg je die eruit. Nu is er sinds
1968 een nieuw systeem ingevoerd.
Onderzoekingen hebben aan het
licht gebracht dat vaak spijbelen op
school een aanwijzing kan geven
voor latere a<anpassingsproblemen in
dienst. Zo ook een langdurig verblijf
in een opvoedingsgesticht, veelvul
dig politiecontacten of een geringe
beroepsvastheid. Zo zijn er negen
punten bijeengebracht. Veel positie
ve reacties geven een grote kans op
aanpassingsproblemen. Voorspellin
gen op basis van deze verbeterde
methodiek bezitten meer dan 50
procent zekerheid.
„Bijzonder sterk overdreven"
luidt kort en bondig het commentaar
van overste Somers als hem ge
vraagd wordt of het waar is dat
iemand er in zijn latere loopbaan
nadeel van kan ondervinden won
neer hij wegens onvoldoende stabili
teit uit de dienst ontslagen wordt.
„De militaire keuring is een be-
drijfskeuring", aldus de Haagse le-
gerpsychiater. „Een S5 voor dienst
is beslist geen graadmeter voor het
burgerleven". „Houd een ding vooral
goed in de gaten: In dienst ben je
genoodzaakt 24 uur aan een stuk in
dicht verband te bestaan, met ande
ren samen te leven. Het betekent
extra veel kans op conflictstof. Ge
ringe aanpassingsmoeilijkheden heb
ben in dienst meteen een veel grote-
Recruten bij ontvangst van de PSD (persoonlijke uitrusting).
re betekenis en ingrijpender gevol
gen dan het civiele bedrijf. Daar
heb je per werkdag maar acht uur
met anderen te maken. Voor de rest
gaat ieder zijn eigen gang. Het ver
schil is duidelijk, nietwaar? Onder
nemingen die de S5 als discrimine
rend etiket gebruiken en op grond
daarvan bepaalde personen niet zou
den aannemen, konden zich zodoen
de weieens van zeer bruikbare
krachten beroven Massa's mensen
die uit de krijgsmacht zijn wegge
gaan met een S5 blijken het later
uitstekend te rooien in de burger
maatschappij. Als men in verband
met een afkeuring later last krijgt,
ligt het overigens geheel aan de
betrokkene zelf. Van ons krijgt uit
gezonderd een huisarts niemand een
afkeuringsreden te horen. Daar valt
niet aan te tomen. Ik weet niet of
er bedrijven zijn die discrimineren.
Wel is het algemeen bekend dat
bepaalde levensverzekeringen met
het oog op „een ho-gere risicofactor"
meer premie vragen als ze te maken
hebben met klanten die voor dienst
zijn afgekeurd".
Uit vrees dat het later „tegen"
hen gebruikt zal worden, blijven
niettemin heel wat dienstplichtigen
doorhobbelen met stoornissen. „Wat
het precies is, achterhaal je niet"
filosofeert overste Somers. „Bij emi
gratie krijg je er last mee heeft
weieens iemand tegen me gezegd.
Maar dat is natuurlijk baarlijke
nonsens, want zoals gezegd wordt er
naar buiten nooit ook maar enige
formaliteit gegeven. De vrees cm
afgekeurd te worden bestaat even
wel beslist. Er zijn genoeg mensen
die zich willen forceren om die
diensttijd toch maar vol te maken.
Rasecht gestoorde lui heb ik hier in
mijn stoel gehad. Pas ongeveer een
week voor het afzwaaien kwam
hun stoornis aan het licht, eerder
niet. Maar dan blijft er nog altijd
die groep „zwijgers" kerels voor
wie de dienst vaak een doorlopende
kwelling is. Geen idee hoe groot het
aantal van deze mensen is. Je kunt
ze niet aftasten. Op een of andere
manier slaan ze zich er doorheen.
De een compenseert het ongemak
bij een leuk meisje of in het café
de ander houdt 'het uit dankzij
plaatsing dicht bij huis. Dat stem
pelt hem tot gezond, voldoende sta
biel".
Aanleiding tot veel moeilijkheden
is de aard van „het bedrijf", conclu
deert het hoofd van de sectie gees
telijke gezondheidszorg in dienst.
„Algemeen gesteld", zo zegt hij,
„zijn we een onderneming die niet
functioneert, niet produceert althans.
Bedrijfstevredenheid bij een arbei
der is grotendeels gebaseerd op het
feit dat er iets uit zijn handen komt
waar bij het nut van inziet. De
militaire arbeider een zekere be
drijfstevredenheid aan te praten,
valt niet mee. Verveling is heel
dikwijls voor moeilijkheden het los
makend element. Hoe vaak ik van
commandanten al te horen heb ge
kregen dat bepaalde types nooit last
veroorzaken als ze maar op oefening
kunnen.... Zodra ze binnen moeten
zitten is het mis. Dan krijg je
prompt weer: geringe arbeidsvreug
de en een vlucht in ziekteverzuim
etc." Dokter Somers persoonlijk ge
looft niet dat veel militairen met
hem in aanraking komen omdat de
straffe discipline hen dwars zit en
ze het dientengevolge niet langer
harden kunnen. „Dat speelt geen rol.
Sinds de zogenaamde democratise
ring heeft ingezet, heb ik echt niet
minder mensen met een S5 naar
huis gestuurd. Ik geloof trouwens
niet in een democratisering van het
leger. Het kan slechts via hiërachi-
sche regels functioneren. Wat als
democratisering, wordt aangeprezen,
vaart in feite onder valse vlag. Het
is gewoon humanisering, iets waar
ik volledig achter sta."
„De resultaten daarvan zijn zeer
goed merkbaar, onder meer in het
depot voor discipline te Nieuwer-
sluis. Weglopen in het eens zo be
ruchte strafkamp voor onverbeterlij
ke militairen was vroeger aan de
orde van de dag. Nu behoort het tot
de grote uitzonderingen. Ik verblijf
er steevast een dag per week. Zo
kweek je een goede verstandhou
ding. Men begint te begrijpen dat
heel wat van de gestraften daar in
feite als de bliksem naar de psychir
ater moeten inplaats van naar de
rechter. De krijgstuchtelijke vergrij
pen waarvoor men naar Nieuwer-
sluis gestuurd wordt, vloeien heel
una«s a
3
De Oostduitse P.T.T. he
postzegels in omloop
(Van onze
POTSDAM (Oost-Duitsk
zoeker, als hij het binnenp
2 augustus 25 jaar geleden
komst van Potsdam werd j
omring door mals groen gr:
en voor het rode leger, dat?»
op 25 april 1945 onder de vj
Naar de stad toe, langs rijei
eeuwse huizen in Hollandse
waar Frederik Willem I, „de
datenkoning" van Pruisen zijn
wacht onderbracht in kam»
mel puptgevels, rijdt een bl
Rus op zijn motorfiets en s
rond. Hij kijkt naar de Potsd
versie van de Berlijnse Bran
burgerpoort.
Het stadscentrum van Potsj
is een gapende plek, nog nietg
heel hersteld van de Brits-Ari
kaanse bombardementen van:
april 1945. De indrukwekkj
Nikolasskerk is herbouwd en f
te midden van een grote le
waar eens een koninklijk p|
stond. De koninklijke stallen
er nog. Ze worden nu gebruik
staatspakhuis voor kruidenier,
ren.
De garnizoenskerk werd z
beschadigd door bommen,
naoorlogse Oostduitse be-
sloopte de resten in 1968, ookl
omdat daar veldmaarschalk E
von Hindenburg in 1933 de mi
overdroeg aan Adolf Hitler. In
jaar van communistisch bezitf
Potsdam, gelegen aan de grei
van Berlijn zelf moeilijk uit
westen te bereiken, rustig en
fig geworden.
Uit De Stem van 23 januari 1970.
vaak voort uit aanpassingsmoeilijk
heden".
Hoewel het onderwerp „S5" als
zodanig al sterk fat de verbeelding
spreekt en in het centrum van de
belangstelling staat, associeert de
gewone man het nogai eens eenzij
dig met „simulatie". Iedereen die
een S5 'in de wacht sleept en zo op
een gemakkelijke manier onder zijn
dienstplicht uitkomt, zou de zaak
hebben bedonderd zo wordt het
doorgaans maar al te graag voorge
steld.
Overste Somers weer: „Negenen-
gentig komma vijf procent van de
Nederlandse jongelui gaat niet graag
in dienst. Da's punt een. En natuur
lijk is er een categorie die zulks tot
uitdrukking gaat brengen in simula
tie. Maar het loopt gauw in de
gaten. Toch krijg je hier wel mili
tairen met een briefje van de onder
deelsarts waarop dan 'zoiets staat als
„wil zich een S5 verwerven". Met
andere woorden: Opgepast, laai je
niet in de luren leggen. Ik lach
erom. Meestal is er wel degelijk
iets aan de hand. Echte S5-kopers
tref je maar zelden aan. Ik heb het
weieens meegemaakt dat iemand
voorgaf homofiel te zijn, zoals be
kend een reden om afgekeurd te
worden. De knaap in kwestie simu
leerde duidelijk. Hij parfumeerde
zich, liep constant in damesonder
goed. etc. Zulk een kerel verraadt
een bepaalde persoonlij kheidsop-
bouw: Wie zich zo gedraagt man
keert duidelijk iets. Dan zeg ik
direct: ongeschikt voor dienst, maar
heus niet op grond van „homofiii-
teit".
Misschien meer dan de meeste
anderen realiseert dokter Somers
zich wat het zeggen wil in een
gigantisch bedrijf ais het leger psy
chisch in de knel zitten: .Normaal
gesproken kun je stellen dat we
neurotische stoornissen binnen drie
maanden wel hebben achterhaald.
Bij psychopatische afwijkingen
duurt het doorgaans wat langer. Het
is een hele tijd,.dat zeker. Maar je
verandert er zo weinig aan, hoe rot
het ook is. We zijn ons terdege
bewust van het leed dat de man met
aanpassingsmoeilijkheden berokkend
wordt, alvorens wij onze helpende
hand naar hem kunnen uitsteken.
De molen in dienst gaat pas draaien
zodra aanpassingsproblemen de
graad bereiken dat ze opvallen. Eer
het zover is kan er al flink wat
schade zijn aangericht, ik zal de
laatste zijn dat te ontkennen. In
dienst handhaaft iemand zich enkel
wanneer hij wordt opgenomen door
de massa. Een eenling wordt door
zijn ongepastheid meteen al versto
ten. En het is uitgesproken verve
lend als er op een kazerne geen
enkele maat met je praat. Je gaat er
aan kapot als op een soldatenkamer
plotseling iedereen opzettelijk zijn
bek houdt wanneer jij binnen komt,
of wanneer niemand met je aan
tafel wil zitten. En dat zijn dan nog
maar enkele van de afschuwelijke
pesterijen. Inderdaad ja, de krijgs
macht moet het voornamelijk heb
ben van dienstplichtig kader, zonder
al teveel kennis van pedagogie. Er
zitten enorme bezwaren aan, maar
daarbij mag je toch niet vergeten
dat dit kader nog altijd 93 procent
van alle dienstplichtigen erdoor
sleept. Die andere zeven procent
mislukt echter en dat is vervelend.
Als ik vroeger dan zag wat er fout
ging en het was weer eens zover dat
een militair er geestelijk behoorlijk
onderdoor was gegaan, dan vloekte
ik. Nu zucht ik nog slechts af en
toe. Ik vraag me namelijk af of het
anders kan.
Bij de oefeningen verdwijnen veel van de spanningen die het „nutteloze kazerneleven met zich meebrengt.
waar sommige ouderen ze voor tol
den. Politiek is zeer belangrijk li
de vorming van een volgende gent-
ratie. Een gebrek aan een juist poli
tiek inzicht is een gebrek aan en
ziel, aldus Mao-Tse-Toeng.
Daarom moeten de politeke t«
klasse opvoeding op volle telt
verder gaan. Oudere boeren
arbeiders moeten de jongeren ver
tellen over het slechte leven in if
oude maatschappij. Rode Vlag at
uiteen, dat werken met de jeugd erg
moeilijk is. „Zij denken te veel au
zichzelf, en zijn bang dat de jonge
ren tegen hen in opstand komen",
Vorige maand nam het Volkadaf
blad de Harbin Electrische Mach®
Fabriek in de provincie Heilui#
ang als een goed voorbeeld van
onderneming waar men in gevectó
komt met de problemen yan 4
jongeren. Dat dit noodzakelijk »,£i
voor de onderneming, wordt duifr
lijk als men leest dat 56 procent vu
de 10.000 arbeiders jong zijn.
In de fabriek worden hevige ia-
batten gevoerd over politiek
klassebewustzijn, geleid door hoog
staande oudere arbeiders.
En natuurlijk wordt altijd !J
overal gespeurd naar de klasse-
vijand. Rondjes of kaartjes kun-
nen opgevat worden als kernnet-
ken van deze vijanden. Zelfs vol'
mindere zaken zijn koppen geval'
Ien.
PEKING Is Het Moeilijk Met Jonge Mensen Te Onderhandelen?
Als zelfs het theoretische dagblad Rode Vlag deze vragen stelt in een
hoofdartikel, kan men daaruit concluderen dat menig oudere Chinees
dezelfde gevoelens heeft over het generatieconflict als zijn leeftijd
genoten over de gehele wereld. Gedurende de laatste jaren van de
Culturele Revolutie werd de jeugd door de hoogste autoriteit in het
land aangemoedigd om te rebelleren, om haar ouders te kritiseren,
om autoriteiten van hun troon te halen en zij deed het.
hen ook als zodanig behandelen.
Daarentegen werpt de krant op, „het
toont juist dat zij het meest actief
en vitaal zijn en het minst con
servatief, we moeten zuinig zijn op
hun enthousiasme en hen goed bege
leiden".
Zelfs „verkeerde kritiek" moet
niet geremd worden, maar toege
staan worden zodat de gedachten
van de jongeren volledig naar voren
komen en hun opvoeding en „blik
op de wereld" gemakkelijker wordt.
De verschillende meningen van de
jongeren, die beïnvloed zijn door het
anarchisme duiden aan dat het pro
bleem nog steeds bestaat. Daarom
moet er in deze categorie de noodza
kelijkheid worden ingezien van or
ganisatie en discipline. „Anarchisme
verbreekt de eenheid van de revolu
tionaire rangen, saboteert het eigen
dom van het volk en ontdoet de
jongeren van hun revolutionaire wil
en vitaliteit".
Nog steeds onderstrepen de Chi
nese leiders dat deze jongeren, die
spuwen op hun werk en de politiek
ontkennen, niet de voorbeelden zijn
Het probleem is nu de energie
van de jeugd te leiden in produktie-
ve kanalen, om anarchistische ten
densen te beteugelen zonder initia
tief en onderzoek de kop in te
drukken. Dat is niet altijd gemakke
lijk voor eenvoudige boeren en ar
beiders, of omgekeerd voor bedees
de kaderleden. Rode Vlag merkte
op dat er twee verkeerde methoden
gevold zijn door hen, die ongeduldig
werden met hun jongste pupillen:
de ene, die niet verder kwam dan
hen te onderwijzen in het boeren-
en fabriekswerk, de andere „die de
opvoeding belastte met ruwe en
simpele methoden".
In een aantal artikelen werd zorg
vuldig uitgelegd dat, hoewel zij een
beetje prikkelbaar mogen lijken, de
huidige jongeren van China door de
Culturele Revolutie geworden zijn
tot de besten die er ooit geweest
zijn. Zij zijn een generatie waar
China trots op moet zijn.
Het Volksdagblad merkte op dat
sommige kamaraden jonge mensen
die graag kritiek geven, beschouwen
als oproerkraaiers of nietsnutten en
