Nieuwe gruwelen in Treblinka - proces Alexander nu uit partij gestoten 1 „BERGREDE" VAN OE T1IANT I )e^e|yct Damascus meldt na Israëlische tank- en luchtaanval: VRIJE RECREATIE" IN ROTTERDAM In 1969 aanta1 verkeersmisdrijven verder gestegen BESCHULDIGING: RECHTS OPPORTUNISME" Protest tegen wurging van Brussel Schut komt met wetsontwerp harmonisatie van huurprijzen USIF, REAL ESTATE Zweepslagen Rosenberg Meer drugzaken behandeld in 69 Diskrediet Egypte Geen mankementen aan Escorts en Capri's in E.E.G. Geen idee Amerikanen nog dikker dan Nederlanders Pedagogisch Instituut Utrecht in zorgen ZAT^DAG 27 JUNI 1970 17 DüSSELDORF Franz Stangl, ex-kampcommandant van het vernietigingskamp Treblinka, waar tussen augustus 1942 en augustus 1943 400.000 mensen werden vermoord, is voor het eerst tijdens het wekenlange pro ces van het Landgericht in Düs- seldorf van zijn stuk gebracht. De organisatie in Treblinka is niet zo perfect geweest of 70 gevange nen wisten te ontkomen. Van hen zijn er nog 30 in leven en daarvan kwamen er vrijdag 2 getuigen: Eliah Rosenberg die nu in Israël woont en Samuel Reismann, thans genaturaliseerd Canadees uit Montreal. Hun exacte getuigenissen geven de Oostduitse nebenklager prol. Kaul gelegenheid Stangl te verstrikken in zijn eigen leugens. De heer Reismann is nu een grij zend man van 68 jaar. Soms barst hij tijdens zijn getuigenis in snik ken uit en moet de zitting een kwartier worden geschorst. Hij ont kwam aan de gaskamer, doordat een oud-stadigenoot uit Warschau, kam- oppasser Galewski hem herkende toen hij uitgekleed in de rij stond om naar de gaskamer te gaan. Ga lewski wist hem ingedeeld te krij gen bij de „Arbeitsjuden". Reis- manns moeder, vrouw en dochter werden vermoord. Op zijn verzoek gelast president dr. Meven de verdachte rechtop te gaan staan. Reismann neemt hem op van kop tot teen. „Dat is Franz Stangl, ik herken hem duidelijk", zegt hij met trillende stem. Eenmaal eerder in zijn leven heeft hij nog eens met hem gesproken. Dat was 27 jaar geleden in Treblinka, waar Reismann op een warme zomerdag een emmer water had gepakt zonder toestemming te vragen. Hij werd tot bloedens toe gestraft met 25 zweepslagen. Toen Reismann kreunend op de grond lag kwam Stangl in zijn smet teloos witte uniform langs en infor meerde wat hij had gedaan. ,.Een emmer water halen zonder bevel is hier een ernstige misdaad", sprak hij koud en ging zijns weegs. Of schoon Stangl altijd een zweep bij zich had, heeft Reismann hem nooit zien slaan: „Daarvoor was hij een te hoge meneer. Daar had hij zijn on dergeschikten voor", zegt Reismann. Ook hij heeft gezien dat Stangl de terechtstelling bijwoonde van enkele werkjoden die gepoogd hadden te vluchten. Ze werden opgehangen aan de voeten en gedood met zweepslagen. Dat duurde zo'n drie kwartier. Al die tijd moesten de overige werkjoden in de houding- staan en toekijken. Stangl hield een donderpreek vol sinistere waarschu wingen. Als de president hem vraagt of dat waar is, zegt hij: „Ik kan het me niet herinneren". De president: „Wilt u dan zeggen dat deze getuige liegt?" Stangl: „Nee, dat niet, maar ik herinner het mij niet". Nu verliest getuige Reis mann zijn zelfbeheersing. Zich rechtstreeks tot de verdachte wen dend, roept hij uit: „Stangl, wij staan op onze leeftijd allebei aan de rand van het graf. Waarom durf je nu nog niet de moet op te brengen om de waarheid te spreken?" Daar op laat Stangl de mogelijkheid open, dat hij misschien wel eens gewaar schuwd heeft tegen vluchtplannen. Daarop rijst prof. Kaul van zijn stoel. „XJ hebt altijd beweerd dat u niets te vertellen had. Waarom hield u dan die toespraken? Waarom ging u, zoals deze getuige verteld, gere geld op een verhoging staan om als een Napoleon het kamp te over zien?" Weer probeert Stangl zich eruit te praten: „Ik vertelde toch al dat ik enkel tot .taak had een einde te maken aan juwelendiestallen? Die schweinerei". Prof. Kaul: „Juist, die diefstal vond u schweinerei, maar de moord op 400.000 mensen vond u heel gewoon. Meneer de president, ik heb er geen enkele behoefte aan om nog langer met deze kerel te praten". Tijdens de ochtendzitting heeft ook Eliah Rosenberg, die als 18- jarige de lijken uit de gaskamer moest halen en op het crematieroos- ter stapelen, Stangl aangewezen als commandant. Hij heeft zelfs Stangls laarzen gereinigd, toen deze tijdens een inspectietocht langs de lijken groeve besmeurd waren met stukjes mensenvlees. Met moeite vertelt Ro senberg het weerzinwekkende ver haal van zijn belevenissen. Toen bij de nadering der Russen het bevel kwam dat ook de lijken uit de groeven alsnog verbrand moesten worden, rukte een mechani sche grijper aan. Deze deponeerde de halfvergane lijken bij stukken en brokken midden in een kring van werkjoden, die ze vervolgens met hooivorken in transportkisten deden en bovenop een rij „verse" lijken op het brandrooster deponeerden. Een jood moest de schedels tellen, want de kampleiding wou wel eens pre cies weten hoeveel mensen er al gedood waren in de macabere moordfabriek. Rosenberg vraagt enkele malen zijn verhaal te mogen onderbreken voor een korte sigarettenpauze. Stangl, zegt hij, heeft zeker twee maal per week het moordproces met eigen ogen aanschouwd. Zelfs de Duitse kampbewakers en SS-lieden sidderden, als hij in zijn met goud bestikte witte uniform verscheen. Hij is er ook bij geweest toen een werkjood, die protesteerde tegen de zweepslagen die hij kreeg, bij volle bewustzijn tussen de brandende lij ken werd geworpen. Een kwartier lang duurden de doodskreten. Ik kan het me niet herinneren", zegt Stangl met een onschuldig gezicht. SYRIERS SLAAN TERUG (Van onze redactie buitenland) TEL AVIV/CAIRO/BEIROET In de heuvels van Golan aan de Israë- lisch-Syrische bestandslijn en boven Syrië hebben gisteren tank- en lucht slagen gewoed, die de zwaarste worden genoemd sedert drie dagen geleden de gevechten tussen beide landen opnieuw ontbrandden. Nadat omstreeks het middaguur (plaatselijke tijd) een Israëlische pantsercolonne onder dekking van de luchtmacht en een artilleriebar rage voor het eerst sedert de juni- oorlog van 1967 de bestandslijn door brak en zes Syrische voorposten be zette, maakte Damascus tegen de avond melding van doorbraak van een Syrische pantsereenheid met steun van gemechaniseerde infante rie in de Israëlische stellingen. Israël meldt de vernietiging van tenminste 20 Syrische tanks en vier Mig-17 straalvliegtuigen, terwijl Da mascus spreekt van het neerschie ten van zeven Israëlische toestellen en 12 tanks. Israël geeft het verlies van één toestel toe. De luchtslag begon in de ochtend toen de Israëlische luchtmacht ver geldingsacties uitvoerde tegen Sy rische legerkampen in de onmidde- Ijjke omgeving van Damascus. Aan groot gevaar ontsnapten don derdag de 104 inzittenden van een pasasgiersvliegtuig van de Italiaanse luchtvaartmaatschappij Al Italia, dat op weg van Teheran naar Beiroet en Rome, boven Syriseh gebied tussen de strijdende partijen kwam en in de vleugel werd geraakt, vermoede lijk door een raket. Eén van de motoren viel uit en granaten van boordkanonnen kwa men in de romp terecht zonder iemand te raken. Be vlieger wist de machine weer in zijn macht te krij- ADVERTENTIE DEN HAAG (A.N.P.) Het aan- tal verkeersovertredingen in Neder- land, waarop een onherroepelijke veroordeling volgde, is in 1969 ten opzichte van het jaar doorvaar ge stegen met vierhonderd. Uit voorlopige cijfers van het Cen traal Bureau voor de Statistiek blijkt dat dit aantal in 1969 13.700 bedroeg tegen 13.300 in 1968. Wegens het onder drankinvloed rijden met een motorrijtuig werden 4800 veroordelingen onherroepelijk tegen ruim 4400 in 1968 (plus 8 pro cent). Voor bromfietsers liep het cij fer met ruim 100 terug tot 1170 en voor fietsers met 75 tot 860. Het to taalcijfer der veroordelingen van on der drankinvloed verkerende be stuurders van voertuigen liep met 3 procent op tot ruim 6800. Voor doorrijden na een ongeval liep het cijfer op tot rond 3700 (plus 8 procent) en voor het besturen van een voertuig, nadat de bevoegdheid is ontzegd tot 1000 (plus 7 procent). den HAAG (A.N.P.) In het af gelopen jaar zijn ongeveer 550 per sonen wegens het overtreden van de opiumwet met de justitie in aanra king gekomen tegen 350 in 1968, zo blijkt uit CBS-gegevens. Deze misdrijven betroffen voorna melijk het verhandelen, gebruiken en onbevoegd in bezit hebben van verdovende middelen als opium, LSD, hasjiesj en marihuana. Er werden in beide jaren vrijwel evenveel personen veroordeeld, na melijk rond 250. Dit houdt in dat in het afgelopen jaar rond 300 zaken werden geseponeerd tegen 100 in gen en hij zette de vlucht naar Bei roet voort. De gezagvoerder van het Al Italia- toestel heeft in zijn rapport aan de autoriteiten in Beiroet gezegd dat hij geen vliegtuigen in het Syrische luchtruim zag toen zijn toestel werd geraakt. Maar Damascus heeft Israël er officieel van beschuldigd het toe stel onder vuur te hebben genomen. Volgens de Syrische autoriteiten wil Israël Syrië In de internationale luchtvaart in discrediet brengen. Israëlische woordvoerders hebben verklaard dat bij het incident geen Israëlische vliegtuigen waren betrok ken. Tel Aviv meldt dat bij de grond- acties van gisteren 30 Syriërs gevan gen zijn genomen. Aan Israëlische zijde vielen vier doden en 27 gewon den. De Israëlisdie pantsercolonne keerde later naar de frontstellingen in de heuvels van Golan terug. Tegen de avond deelde een officië le woordvoerder in Damascus mee dat Syrische pantsereenheden en ge mechaniseerde infanterie in de Israë lische stellingen in het noorden van de hoogvlakte waren doorgedrongen en daar gevechten van man tegen man met de Israëliërs uitvochten. Volgens Tel Aviv is de Syrische te genaanval afgeslagen door grond- en luchtstrijdkrachten en artillerie. Ver scheidene pantservoertuigen van de Syriërs zijn in brand geschoten. Libanon heeft Syrië meegedeeld dat het Libanese leger klaar staat om de Syrische strijdkrachten te hulp te komen in hun „strijd tegen de Israë lische vijand". Aan het westelijk front voerde de Egyptische luchtmacht gisteren twee luchtaanvallen uit op Israëlische stel lingen aan het Suezkanaal. De aan vallen werden ondersteund door ar tillerie. Israël heeft hekend gemaakt dat één Egyptische Mig-17 is neerge schoten. De Israëlische ambassadeur in Washington, Rabin, is gisteren uit Amerika aangekomen in Tel Aviv. Zondag woont hij een kabinetszitting bij. Hij weigerde iets te zeggen over wat hem over het nieuwste Ameri kaanse vredesplan bekend was. Wat betreft de eventuele levering van Amerikaanse vliegtuigen aan Is raël zei Rabin „dat hij, persoonlijk, hierover de laatste maanden niet pes simistisch was geweest". (Van onze redactie binnenland) AMSTERDAM De oproep van de Britse Fordfabrieken tot de be zitters van een Ford Escort of Capri om de stuurinrichting van hun auto te laten nakijken, omdat bij vier auto's mankementen in de stuurin richting waren aangetroffen, geldt alleen voor de Britse auto's. De Ford-auto's in Nederland en in de gehele EEG die gebouwd zijn in Keulen en Genk hebben dit manke ment niet, zo is door Ford Automo bielfabriek in Amsterdam meege deeld (Van onze redactie buitenland) PRAAG Alexander Dubcek, gewezen eerste secretaris van de communistische partij van Tsjechoslowakije, is gisteren door het 144 leden tellende centrale partijcomité als partijlid geschrapt. De 49-jarige Dubcek was in maart al geschorst. Hem wordt „rechts oppor tunisme" verweten. Hij is eerder als ambassadeur in Turkije ontslagen en hij verloor ook zijn zetel in de federale vergadering. donderdag door partijsecretaris Hu- sak is gehouden. Hij zei dat het grootste gevaar voor de partij komt van de kant van de rechtsen. Sinds 1939 is Dubcek lid van de partij geweest. In januari 1968 werd hij eerste secretaris. Als zodanig is hij in april 1969 vervangen door dr. Gustav Husak. Ambassadeur in Tur kije werd hij in januari van dit jaar. De minister van buitenlandse za ken in Praag zei desgevraagd geen idee te hebben wat Dubcek gaat doen. Het Centrale Comité gaf ook de tekst van een toespraak vrij, die De partij heeft moeilijkheden bij de betrekkingen met de intellectue len, van wie velen rechts georiën teerd zijn, aldus Husak. Soortgelijke moeilijkheden bestaan met de jeugd. Een van de voornaamste fouten van Dubcek en de zijnen was, volgens de partijsecretaris dat zij de jeugd aan antisocialistische invloeden heb ben blootgesteld. ROTTERDAM Tienduizen den jongeren zijn gisteren naar Rotterdam getrokken om het Holland Popfestival bij te wo nen, dat tot en met zondagavond gaat duren. Reeds hebben de organisators meegedeeld dat het festijn een commercieel succes is, wat betekent dat meer dan 40.000 betalende bezoekers hun slaapzak of hun tent in het bos hebben neergelegd of opgezet. Op de foto een overzicht van de drukte in Rotterdam. De sfeer en solidariteit tussen de festivalgangers werd in de loop van de dag, mede dank zij het mooie weer, steeds hechter. Niemand kon het wat schelen dat de landing van parachutis ten op de Kralingse Plas niet doorging (politie vond het niet veilig) of dat er een flinke ver traging in het programma zat. Men had genoeg aan elkaar. De waterpijp ging rond en tegen het einde van de avond hing er een zoete oosterse walm rond het podium. 56.000 broodjes en 65.000 cola blikjes werden verkocht; ner gens moeilijkheden. Kortom, het „langharig tuig" vermaakte zich opperbest. Die sfeer werd uiter aard in de eerste plaats bereikt door het communicatiemiddel bij uitstek, dat deze nieuwe genera tie zo sterk bindt: de popmuziek. Het enige negatieve punt van het feest was dat tegen negen uur een grote groep mensen er in slaagde de zuidelijke hekken van het Kralingse Bos te vernie len en gratis binnendrong. De organisatie had de handen vol om de afrastering weer te her stellen, maar slaagde daar tegen half tien in. (Van onze redactie buitenland) BRUSSEL „Non au carcan" „Stop de wurging". Onder deze slo gan betoogden donderdagavond ruim 15.000 francofone Brusselaars in de straten van de hoofdstad om de ge- biedsbeperking van de agglomerate Brussel tot 19 gemeenten tegen te gaan. De Belgische reeling heeft mo menteel een pakket wetsvoorstellen en grondwetswijzigingsvoorstellen in behandeling, waarin men zoekt naar een duurzame regeling voor het taal probleem. De beperking van de agglomeratie Brussel tot 19 gemeenten met een tweetalig regime hoort daarbij. In de overige delen van het land is of het Nederlands of het Frans de officiële taal. In de kamer van volksvertegen woordigers waar het donderdagmid dag tot een stemming had moeten komen juist over dat grondwetsarti kel kom niet gestemd worden, omdat het vereiste quorum van 142 leden niet aanwezig was. Men vreesde toen een regeringscrisis. Deze vrees bleek later ongegrond. Dinsdag komt het wetsvoorstel opnieuw ter sprake. WASHINGTON (AP) Uit een nieuwe Amerikaanse studie blijkt dat de gemiddelde Ame rikaanse man dikker is dan zijn sexgenoten elders in de wereld. Vermoedelijk is dit een gevolg van te zware voeding en een zittend leven. Buitensporig dikke armen, waaraan zonder meer de vet- hoeveelheid van het lichaam kan worden afgemeten, zijn een van de voornaamste normen die voor het onderzoek zijn toegepast. Op die basis zijn de Ameri kaanse mannen nog dikker dan de Nederlanders, die algemeen worden beschouwd als overvoed Deze conclusies worden ge trokken in een rapport, dat is voorbereid door wetenschappe lijke ambtenaren van de Har vard universiteit en de regering en dat is uitgegeven door de Amerikaanse dienst voor de volksgezondheid. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De ministerrraad heeft zich verenigd met een voorstel van minister Schut (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) om tot har monisatie van de huurprijzen van woningen en bedrijfspanden te ko men. Er zal een wetsontwerp tot wijzi ging van de huurwet, de woningwet en de wet jaarlijkse huurverhogingen bij de Tweede Kamer worden inge diend. Het ontwerp wil in de eerste plaats onder zekere waarborgen de moge lijkheid openen, dat de huurder en verhuurder van een woning, waarop de verplichte jaarlijkse huurverho gingen niet van toepassing zijn, een hogeer percentage dan de thans gel dende limiet van 6 procent overeen komen, tot een maximum van 12 pro cent. (Van onze onderwijsredacteur) UTRECHT Het pedagogisch in stituut van de Utrechtse rijksuniver siteit verkeert in moeilijkheden. Er is een ernstig tegort aan personeel en ruimte. Er is nog geen zekerheid over het bedrag, dat het pedagogisch insti tuut voor het komende jaar kan krij gen om goed onderwijs te garande ren. Het is de vraag of een aantal te treffen minimumvoorzieningen op tijd klaar is. Er bestaat geen duidelijk in zicht ir. het aantal eerstejaars pedago gische studenten, dat zich zal laten inschrijven. Als het er meer zijn dan 250, het aantal van vorig jaar, zijn de toege zegde voorzieningen onvoldoende om al die studenten op te vangen. Er kan dan geen verantwoord onderwijs worden gegeven. Het pedagogisch in stituut zal dan geen studenten weige ren. Het zal echter de adsph-ant-stu- denten duidelijk zeggen dat het in stituut ze door het tekort aan ruimte en personeel onderwijs moet geven, dat mogelijk niet aan alle redelijke eisen voldoet. (Van onze redactie buitenland) SAN FRANCISCO Ter gelegen heid van het 25-jarige bestaan van het handvest van de V.N. heeft se cretaris-generaal Oe Thant de vol gende tien wensen gepubliceerd Ik wens dat de mensen ophouden met elkaar te haten en te doden om redenen van ras, huidskleur, religie, nationalisme of ideologie. Ik wens dat liefde, medelijden en begrip voortaan de aangelegen heden van de mensen zullen inspi reren. Ik wens dat de rijken en bevoor rechten met de armen zullen delen wat hun geschonken is. Ik wens dat de landen elkaar hel pen in de kunst van leiding geven aan de mensen in vrede, recht vaardigheid en voorspoed. Ik wens dat de landen zich vereni gen om met moed en vastbesloten heid het hoofd te bieden aan de wereldproblemen zonder weerga, waarvoor de mensheid zich gesteld ziet. Ik wens dat de geweldige vooruit gang in wetenschap en techniek gepaard gaan met een vergelijk bare vooruitgang op het gebied van moreel, rechtvaardigheid en po litiek. Ik wens dat de wereld aandachtiger luistert naar de ongerustheid die de jongeren laten blijken. Ik wens dat de leiders van de grote naties van de huidige wereld hun geschillen bijleggen en hun krach ten bundelen tot heil van de mensheid. Ik bid voor een snelle terugkeer van de vrede in het verwoeste Indo-China, voor een rechtvaardige en duurzame vrede in het Midden- Oosten onder de voorwaarden die de organisatie van de Verenigde Naties heeft voorgeschreven en voor een spoedige deelneming van de Volksrepubliek China aan de activiteit van de wereldorganisatie. Ik doe u allen mijn beste wensen „Su Taung" toekomen, even als aan alle mannen en vrouwen op aarde die van goede wille zijn Dames en heren landgenoten. Bij deze gelegenheid willen wij u via dit medium een kleine waarschuwing geven voor de dag van de eerste juli. Een woensdag. Op die dag moet u oppassen voor de gevolgen van de zwiepende geluidendie te horen zullen zijn van stram geheven armen en terugzwaaiende handen tegen de naad van de broek. Een juli is de „groet-dag". Een uitvindsel van de actieve WDM, die dienstpiichtigenclub zullen we maar zeggen. Die op deze manier Wijk wil geven van zijn afschuw over de eis voor een militaire rechtbank tegen een dpi. sld. die niet had gegroet. Zestien maanden cel was er tegen hem geëist en 1 juli is de uitspraak. Dan weet u dat al vast en hoeft u niet vreemd op te kijken als een sol daat zijn hand zeer vriendelijk knik kend voor u naar de pet brengt. Maar intussen. Hoofd rechts, daar komit een mili taire rechter. Gelukkig doe ik regelmatig de groetenstel je voor. Zestien maan den. Maar zo moeilijk is dat niet. U bent aardig; niet alle militaire meerderen zijn dat. In Gabon gaat dat anders. Om de stijgende misdaad een halt toe_ te roepen heeft de Gabonese regering een nieuwe straf ingevoerd, de „maatschappelijke doodverklaring". Tot deze straf veroordeelden zuilen naar een onbekende plaats worden gezonden en uit hun burgerlijke, maatschappelijke en familierechten gezet worden. 't-Is toch geen Ga-bonn? Langzamerhand voel ik dat de spanning stijgt, hoewel deze tekst steeds lager komt. Kijk maar eens naar boven. Verrassend nietwaar. Goed, de spanning die onlosmakelijk verbonden is met de doordiraver- van-de-week. Deze maal te verdie nen door: Charles van Spaendonck, ex-industrieel te Tilburg. Hard van Stapel(e) lopen (een Schiphol-directeur On the night before the morning after the night before vroeg ik me af voor welke problemen ik op the morning after the night before zou komen te staan! Als we maar plezier hebben deze dagen, las ik. En zo is het. Nog beter: laten we het plezierig houden, maar dat is een stuk moeilijker. U ziet het wel hè, nou zitten ze al wéér te mekkeren over nog meer btw. Maar we hebben u gewaar schuwd. En het heeft niets geholpen. Kunt u nagaan. Het beste. Dat is zeker. MERIJN. P.S.: de groeten, ik neem geen enkel risico. (ADVERTENTIE*. Dit snelgroeiende Fund belegt uitsluitend in inkomsten- opleverend onroerend goed in de welvarende zakencentra van de V.S. Deze investering in zorgvuldig geselecteerd, professioneel beheerd, inkomsten-opleverend onroerend goed heeft de aandelen van USIF, Real Estate in nog geen 31/2 jaar na de stichting van het Fund een gemiddelde waardetoename opgeleverd van meer dan 13% per jaar. Als u meer wilt weten over deze solide, rustige beleggingsvorm, neem dan contact op met Gramco. Intrinsieke waarde per aandeel USIF, Real Estate B 1.67 5.00 24.6.70 7.42 Ik ben geïnteresseerd In het unfekt USIF, Real Estate concept. Naam:. Adres:. Plaats:. Te!.:__ Inzenden aan: Gramco Information (Nederland) N.V. IUSIF, REAL ESTATE Leidsestraat 74 Amsterdam Tel. 234323 - 234324

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1970 | | pagina 9