ervaren kracht Z- I INHUIS LABORANTES j rerker 7 ief assistente n IRLAND) N.V. Vavo ISTER ÜNSZORG De werknemers in Nederland maken de lijsten van ziekteverzuim steeds langer. Reden tot bezorgdheid en tot een vraagis het Nederlandse bedrijfsleven behoorlijk ziek? Bezorgdheid ijn kamer haagt vol met heimwee ijn weekend zijn gevuld mei eenzaamheid m~A ijn werk is te min vooi de anderen ijn harem betreft sJeelitt één vrouw U4Ë-«IWB li DE STEM/ZATERDAG 6 JUNI 1970/VRIJUIT \AT 1, ROOSENDAAL |fus 1970 wegens benoeming leerkracht tot direkteur van 1 uur natuurkunde (v.b.) ■evoegdhedensituatie aan on- 1 sollicitaties van leerkrachten gdheden ook gaarne inge- ledig mogelijk aan het be- Inoemde school, Azaleastraat 'aegemaekers, Direkteur. Ischool) 01650-34625 (privé). DORDRECHT aborantes ons, i.v.m. hun op lelijk, gaan verlaten, willen Igenafdeling in kontakt ko- lg te komen, dient men in E.u.l.o.-b of H.B.S.-b diploma. lo - 40044*) kunnen nadere verkregen bij het Hoofd deling. citaties te richten aan de stellingen voor Gezinszorg i>ant t - Zevenbergen) ticant een functie: ,_n'd het gezinszorgwerk met gsters. gezinshelpsters en be lde regelen en verder uitbou- Iciale Academie of Urgentie- ndiensttreding, uiterlijk 1-8- Irbeidsvoorwaarden volgens Ergoedingsregeling. en aan het bestuur van K.K. ■happelijk Werk en Gezins- |o. [Zevenbergen, tel. 01680-3534 fize afdeling administratie vij sollicitanten op voor de ban fwisselend werk op een I klein kantoor wordt een [alaris geboden alsmede ecundaire arbeidsvoorwaar- Bit jaar of vorig jaar in het gekomen van een Mulo- >-diploma, wordt een aan- [ke functie geboden met boruitzichten. aties kunnen worden ge- linistrateur-econoom, Leuve- nr «VERZORGINGSHUIS Werkenongezonder dan u denkt Heel wat werknemers blijven thuis wegens ziekte. Steeds meer. Statistieken wijzen in de richting van grote economische problemen. De grote bedrijven moeten naar oplossingen zoeken. FOTO TON MASSIZZO door CEES DE BEKKER OP DE ochtend van el ke werkdag staan tal van werknemers voor een soms lasti ge beslissing. Zullen zij de fiets, de brommer, de auto of de trein nemen en naar hun werk gaan, of moet er een telefoontje met de mededeling dat men ziek is en niet kan komen? Steeds meer werknemers - zo tonen de statistieken aan - laten hun vervoer middel voor wat het is, wanneer zij zich niet goed voelen, en sturen een zich fitter voelend gezinslid naar de telefoon. De bedrijven beginnen zich steeds grotere zorgen te ma ken over heit toenemend ziek teverzuim. Om ieder misver stand te voorkomen hun be zorgdheid geldt, als men de rapporten leest, op de eerste plaats het economisch nadeel, dat hieraan verbonden is. Men vindt echter vrijwel geen spoor van medeleven met de door kwalen en on gemakken gekwelde zieken. Hoogovens IJmuiden (21.000 personeelsleden) schrijft in het jongste jaarverslag: „De ontwikelinkg van het ziekte verzuim geeft aanleiding tot bezorgdheid. Bedroeg het aan tal ziektedagen per per per soneelslid in het begin van de jaren vijftig 17 per jaar, daar na is het, via een van 1956 tot 1966 gelijkblijvend niveau van circa 23 dagen per jaar, gestegen tot bijna 30 dagen per jaar in 1969". Hoogovens legt zelf de vin ger aan de zieke pols door te verklaren dat „deze bezorgd heid wordt gewekt door de veronderstelling, dat dit hoge verzuim een gevolg zou kun nen zijn van gebreken in de werksituatie en de werkver houdingen". Als deze veronderstelling juist is, zou men uit andere gegevens moeten conclude ren, dat de werksituatie in het Nederlandse bedrijfsleven in zijn totaliteit behoorlijk ziek is. Het Nederlands Instituut voor Praeventieve Genees kunde van het TNO, dat bij 367 bedrijven met in totaal ruim 300.000 mannelijke en rond 50.000 vrouwelijke werknemers wekelijks de koortsmeter aanlegt, regis treert eveneens een sterke stijging van het ziektever zuim. Het instituut telde vorig jaar gemiddeld 77 ver zuimdagen per 1000 manda gen, tegenover slechts 47 in 1958. Opmerkelijk is, dat het aantal verzuimdagen per 1000 vrouwdagen vorig jaar op 82 kwam en voor heit eerst in een reeks van jaren dat van en mannen overtrof. Het ziekteverzuim van de vrouwelijke werknemers wordt gedrukt door het feit, dat zij gemiddeld veer jonger zijn dan hun mannelijke col lega's in het arbeidsproces. De leeftijd zo is algemeen bekend is immers van gro te invloed op het ziektever zuim. Dit is laatst ook indi rect aangetoond door een uniek onderzoek, ingesteld door het districtsbureau voor de arbeidsvoorziening in Noord-Brabant, naar plaats- singsmogelijkheden van werklozen boven vijftig jaar. Vastgesteld werd, dat slechts eenderde van deze werklozen geplaatst kan worden in het vrije bedrijf. De belangrijkste belemmering voor de wederinpassing van oudere werknemers in het ar beidsproces bleek vooral in de industrie en de bouw nijverheid van medische aard te zijn. In de bouw voor 49 en in de industrie maar liefst voor 58 procent Ook het gezondheidscen trum van Philips N.V. bekijkt met toenemende bezorgdheid het ziekteverzuim en met na me de langdurige ziekten on der het personeel en de vroegtijdige invaliditeit. Vijf procent van de werk nemers boven de 55 jaar blijkt bij Philips om gezond heidsredenen niet meer tot 65 jaar door te werken, ver klaarde dr. C. van Norren on langs op een congres van de vereniging voor sociale zorg aan mindervaliden, AVO Alleen reeds uit economi sche overwegingen is het voor de bedrijven nuttig de oorzaken van het stijgend ziekteverzuim te onderken nen en maatregelen te nemen ter bestrijding hiervan. Het Gemeenschappelijk Administratie Kantoor heeft hiertoe reeds een poging on dernomen in een in 1967 ge publiceerd rapport, waar zo veel belangsteling voor be stond, dal eind vorig jaar een tweede druk moest verschij nen. Uit een analyse, die het GAK maakte van gegevens van het NIPG, bleek, dat er zich een matige stijging voor doet in de objectieve syndro men. Hieronder worden aan doeningen verstaan, zoals hart- en vaatziekten, waar over weinig verschil van mening over de arbeidsge schiktheid bestaat. Aanzienlijk groter is de stij ging van acute aandoeningen van ademhalingsorganen (zo als verkoudheid en griep), welke meestal van korte duur zijn, maar waarvan het moei lijk is de arbeidsgeschiktheid te bepalen. Het ziekteverzuim stijgt het sterkst door de geheel of ge deeltelijk subjectieve syndro men, zoals ziekten van het spijsverteringsstelsel, hoofd pijn en „psychische ziekten", die een bijzondere betekenis krijgen door de persoonlijke klachten van de zieke. Uit de stijging van het ziekte verzuim, vooral in de tweede en derde hiervoor genoemde categorie, zou men met de no dige voorzichtigheid kunnen afleiden, dat het verzuim niet zozeer een gevolg is van een verslechterende gezondheids toestand van de werknemers, als wel dat de „ziektedrem pel" (het punt, waarop men zich te ziek voelt om te gaan werken) lager komt te liggen. Voor dit verschijnsel worden tal van oorzaken aangevoerd, zoals verbetering van de so ciale voorzieningen, onpretti ge sfeer op het werk, eento nige arbeid, ploegendienst en in het algemeen een afzwak kende binding van de werk nemers met hun werk en hun bedrjjf. Het Verbond Nederlandse Ondernemingen vindt het ziekteverzuim een studie waard. Een werkgroep onder voorzitterschap van mr. Th. Enklaar heeft opdracht ge kregen het ziekteverzuim na der te onderzoeken en richt lijnen op te stellen tot de be perking ervan. Hoe het rapport uiteindelijk ook mag luiden, uit het spraakgebruik blijkt reeds overduidelijk, dat niet ieder een overtuigd is van de ge dachte, dat „arbeid adelt". Hoeveel zwoegers hebben al niet gekreund, dat zij zich „krom" werken of dat zij moeten sjouwen „tot ze er (dood) bij neervallen". In de ze jachtige tijd werken steeds meer loon-patiënten zich „de zenuwen" óf de „ram-bam". Kortom, werken is ongezon der dan u denkt. De gastarbeider leeft eenzaam heden binnen deze afdeling. |rder vooruit te komen i onze afdeling Personeels- DS. TURKSE GASTARBEIDERS IN NEDERLAND. FOTO CHRIS HEIL IN elk bed van het oude lkoostertje, waarin vroe ger een nonnetje sliep, ligt nu een Turk. De slaapkamertjes zijn maar klein. In de meeste staat niet meer dan een wankele kast, een bed en daaronder enkele gekreukte, koffers Boven door de kleine raampjes schijnt soms een streepje zon langs het pla fond. Evenals de meeste men sen worden de gastarbeiders 's morgens vroeg gewekt door rammelende wekkers. Ook in 't kamertje van Ach- med, die de gewoonte heeft zijn neus en zijn donkere snor in het kussen te verbergen, staat zo'n wekker. In de kor te tijd, dat hij in Nederland werkt, is Achmed al enigs zins met zijn kamertje ver trouwd geraakt, al heeft hij aan de inrichting nog niet veel gedaan. Op het verschoten behang boven de wastafel heeft hij twee pastelkleurige ansicht kaarten gepunaisd, gestuurd door zijn vrouw en drie kin deren en zijn zuster. Boven zijn bed hangt een affiche van Turkish Airlines. Ook de andere gastarbeiders hebben hun kamertje ver sierd met foto's en kaarten. Achmeds linkerbuur hecht aan zijn vaderland, zo valt af aan zijn vaderland, zo valt af te leiden uit de grote land kaart aan de muur. Turkije, anderhalve keer zo groot als Frankrijk, dat plaats biedt aan 33 miljoen inwoners. Toch is 't niet meer het grote rijk wat het 411 jaar geleden was, toen de gevreesde troe pen met in htm vlag de was sende maan voor Wenen ston den en zelfs West-Europa in paniek brachten. Het Euro pese deel van Turkije, zo laat de landkaart duidelijk zien, is ingeschrompeld tot 'n klein brug gehoofd rond Is tanbul (het vroegere Con- stantinopel), dat door de Bosporus, de Zee van Mar mora en de Dardanellen ge scheiden wordt van het Azia tische deel van de democra tische republiek. Achmeds rechter buurman kijkt zodra hij wakker wordt tegen een blote schoonheid, die met haar druiven kust ten behoeve van een of ander wijnmerk. Voor hij naar bed ging, heeft Achmed nog lang liggen peinzen aan zijn toekomst. Als hij over een jaar of twee genoeg gespaard heeft zal hij naar zijn dorp in het centra le Turkse hoogland terugke ren. Hij zal een landbouw trekker kopen en meer gaan oosten van de dorre, gierige grond. Dan zal hij zo denkt hij volop kunnen eten van het ritueel geslacht vlees van runderen en schapen. Totdat hij voldoende geld heeft, zal hij op meer dan 4000 km afstand van huis het eentonige en desnoods smeri- de welvarende geïndustriali seerde landen niet voldoende arbeiders meer te vinden zijn. Hij zal dit moeten aan vaarden, evenals 300.000 van zijn landgenoten, die in Eu ropa zijn gaan werken en er nu zelfs niet meer gemist kunnen worden. 7 Op weg naar het toilet ach ter in de kloostergang be denkt Achmed, dat hy aan drie dingen nog steeds niet kan wennen. Het gemis aan vlees, dat hij eten mag, aan de sociale problemen, waar voor je thuis je familie had om die op te lossen (hier moet je altijd naar een amb tenaar) en aan het staande urineren. Dit laatste heeft hij overeenkomstig rituele gewoonte altijd gehurkt gedaan. z i Maar als hij op zijn werk zijn collega's gastarbeiders ziet, vindt hij, dat hij al met a|^ niet mag mopperen. Hij heeft 'n dak boven zijn hoofd en een bed om in te slapen. En, hij heeft de zekerheden van een contractwerknemer. De fabriek heeft het oude kloostertje gehuurd en dat is in ieder geval beter dan de pensions, waar andere gast arbeiders met drie of vier man op één kamertje hok ken. Met het werk lukt het ook al beter, al viel het in het begin niet mee. Het is wat, de hele dag tussen vier muren in een duffe fabriekshal vol lawaai, voor iemand die de vrije landarbeid gewend is. Die aan de zon zag hoe laat het was en nu moet werken met een tijdklok aan de fabrieks- poort, die moet weten hoe Vroeger bepaalde hij zijn ei gen werktempo. Nu wordt dit aangegeven door een ma chine, die met een stempel vormen stanst uit metalen platen. Aan dit alles moet hij nu maar niet te veel denken, 't Brengt geld op en dat is be langrijk. Hard werken en zuinig leven blijft voor een Turkse arbeider voorlopig nog het parool. In een krant, die hij van thuis gestuurd kreeg (van de Nederlandse kranten kan hij geen letter lezen) ias Achmed, dat een parlementslid aan zijn rege ring had gevraagd hoe lang zijn landgenoten nog in het buitenland zouden moeten gaan werken. Het antwoord was: Voorlopig tot 1980. Onder de kantine-pauze zoekt Achmed zoals gewoonlijk ge zelschap bij zijn landgenoten. Met de Nederlanders kan hij geen woord wisselen. Verve lend is dat wel. Vooral tij dens de lange weekends, wa neer je van vrijdagavond tot maandagmorgen niets te doen hebt en in je pension rondhangt of op straat slen tert. Achmed kijkt blij verrast als plotseling de Turkse maatschappelijk werker bin nenkomt en hem meedeelt dat hij op kantoor zijn „eer ste" kinderbijslag kan gaan halen. Hij had er zich daags tevoren flink zorgen om ge maakt, omdat anderen die wel ontvangen hadden en hij niet. Het bleek een admini stratieve achterstand te zijn, wat helaas niemand hem had kunnen vertellen. Hij was bovendien kwaad, ge worden toen hij vernam, dal een Nederlander iets grapte over een computer, die het begeven had toen deze de kinderbijslag voor de Turk z'n harem moest uitrekenen Kwaad, omdat Nederlanders over ieder land ter wereld iets weten, behalve over Tur kije, zo meende hij. Weten zij dan niet, dat alhoewel Mohammed aan zijn volge lingen het hebben van meer dere vrouwen toestond po lygamie in de in 1923 opge richte Turkse republiek al lang bij wet verboden is? Sprookjes hebben nu een maal een lang bestaan. Daarom zullen Europeanen nog lang blijven geloven, dat Turkse gastarbeiders thuis als een sultan leven en op zijn minst drie vrouwen heb ben.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1970 | | pagina 33