JONGEMAN „BUSRUS VAN DE RUSRUS" MEN DOET HIER AT,SOF IK NIET BESTA.... ■ESMANN are bekendmaking ■a. UNIROPA letonijzervlechters /oor Zeeland ÜW - BREDA ALBOUW Ds. J. J. Buskes, „de dominee die overal tegen is' Hypocriet Welvaart Test 4 Kunt u zich concentreren? Aanwijzingen Antwoord )r. Solco N. Tromp IIIIIUllllllllllllllllUDIIIIIIIIIIIII Woningbouw 'RUIM DE STEM/ZATERDAG 6 JUNI 1970/VRIJUIT iiout vraagt een 3 van uurwerken hij een technisch ek kan voeren, noodzakelijk is. kwaliteit en toe- artikelen, ne aandacht aan aan een goede ie in de afdeling. unnen uitoefenen ken (Feveru) ge- oopervaring in de aris kan rekenen e korting op aan- een gunstige va- 21 jaar oud zijn, sollicitatie te rich- f, Bredaseweg te 20-4141. edïg antwoord. ter van de gemeente Breda maat et besluit van gedeputeerde staten :i 1970 strekkende tot goedkeuri»! mmingsplan Wolfslaar 1968 inmil lelijk is geworden. |ngsplan ligt ter gemeentesecretaiij shuisvesting (Catharinastraat li| ter inzage. |970. De burgemeester voornoemt| Merkx. AAGT VOOR DIRECT ►n, goede sociale voorzieningen cantoor Sikkelstraat 36, Rotterdal ien 9.00 en 17.30 uur 0 10 - 170607» 1931 en 297738. raagt voor spoedige indiensttredi raor de afdeling Boekhouding- Jok zij die binnenkort de school aten en interesse hebben in Me| ïouden en zich verder in dit v villen bekwamen, worden tutgf digd te solliciteren. Datum van indiensttreding na overeen te konten. rieven warden gaarne ingewacht - Breda. igen: overdag' 01600-2 42 00 's avonds 01600 - 4 40 23 rtentie-opdrachten worden reenkomstig de Regelen gedeponeerd ter sementsrechtbanlien e" Koophandel In Ned In een Utrechtse volksbuurt werd dominee Buskes in 1899 geboren. Zijn vader was meubelmaker en gereformeerd. Zijn zoon liet hij studeren aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Als predikant begon ds. Buskes zijn loopbaan op Texel. Dat was in de tijd dat er nog maar twee hotelletjes waren en er in een heel jaar 500 toeristen kwamen. Nu is dat aantal op een mooie zondag in het seizoen 18.000. Dominee Buskes gaat nog elk jaar op vakantie naar Texel. Dan preekt hij ook. In de loop der jaren is hij in hart en nieren Amsterdammer geworden. Als emeritus blijft hij er wonen. Het is de stad waar hij dn de bezettingstijd vanaf de kansel tegen het optreden van de nazi's protesteerde. Buskes: ,,Nu ik emeritus ben, zou ik ook naar Zeist of 't Gooi kunnen verhuizen. Maar dan zit je in een reservaat van emeriti. Ik hou van Amsterdam. Het is een woelige, wat anarchistische stad. Dat dateert heus niet van vandaag. Amsterdam heeft dat altijd gehad. Troelstra en Domela Nieuwenhuis hebben hier gewerkt. De echte Amsterdammer heeft niet veel respect voor gezag. Toch word ik liever door dit publiek geaccepteerd dan door De Telegraaf-aanhang. Jacques Gans heeft me altijd „Buskes van de Ruskes" genoemd. Hij wilde het een keer uitpraten, toen Henk van Randwijk en ik samen in een restaurant zaten. Hij liet een kelner een kaartje brengen, waarop stond of hij erbij mocht komen zitten. Henk van Randwijk schreef er toen op dat wij daar geen behoefte aan hadden". In de bezettingstijd was de kerk van Buskes altijd propvol. En ook vandaag de dag heeft hij over belangstelling niet te klagen. In de oorlogstijd heeft ds. Buskes een half jaar in gevangenis en gijzelaarskamp gezeten. Hij zegt daar achteraf van: „Wat ik heb meegemaakt, mag geen naam hebben. De Duitsers hebben me altijd betrekkelijk weinig last bezorgd". Ik preek tegen Navo en de oorlog door HENNY GROOTVELD Ds. J. J. Buskes steekt zijn zoveelste sigaret op. Dan legt hij hem op de rand van de asbak en staat op. Tussen stapels boeken zoekt hij een brief. Even is het stil in de werkkamer van de 70-jarige Amster damse dominee, die aan de Booseveltlaan woont. „Ik kan die brief natuurlijk niet vinden", zegt hjj, als hij weer gaat zitten. „Erg jammer. Het was een leuke. Er stond als adressering op: Aan Buskes die overal tegen is. Verder niks. De post heeft de brief keurig bezorgd. Ze kennen me wel. In ben in Amsterdam de enige Bus kes". Sommigen zien in ds. Bus kes een dwarsdrijver, maar anderen en dat aantal is groter beschouwen hem als de goede zoon van 't Ne derlandse volk. Zijn optreden in „de stoel" bij Mies Bouw man is in de smaak geval len. Hij verklaarde tenslotte bij een eventueel twee le ven op aarde graag dezelf de vader en moeder en broers en zusters te willen hebben als de eerste keer. „Op populariteit bouw je niets. Het is een wankele ba sis. Ik zou het natuurlijk ook weer niet fijn vinden als ie dereen het land aan me had. Je hebt in het leven verras singen en teleurstellingen. Door de verrassingen word je bewaard voor moedeloos heid, door de teleursteHingen voor hoogmoed. De meesten aanvaarden me wel, geloof ik. Ze weten dat ik meen wat ik zeg en de mensen niet misleid. Die goodwill wil ik gebruiken als gelovige. Ik ben niet bereid om excuses te vragen voor mijn geloof. Een waardering als „hij is dominee, maar toch 'n aar dige vent" kan me gestolen worden. Ik wil niet geprezen worden minus mijn geloof, minus mijn christen-zijn". Onderwerpen bij de vleet. Tolerantie bijvoorbeeld. „Tolerantie wantrouw ik soms", zegt hij. „Ze laten je vaak praten, omdat ze we ten dat het geen kwaad kan. Op het ogenblik preek ik te gen de oorlog, tegen de N A V O. Ik krijg er binnen mijn kerk alle ruimte voor. Dat is een tolerantie die ze zich kunnen permitteren. Want de meeste mensen zullen toch niet achter me aan lopen. De mensen van de oppositie zijn soms onverdraagzaam. Die neiging hebben provo's en studenten. Ton Regtien heeft bij de bezetting van 't Maagdenhuis bijvoorbeeld gezegd: Samkalden is een smerige hypocriet. Onver draagzaamheid is een ge vaar dat in hun strijdmetho- diek zit. Maar ik wil niet beweren dat de verdraag zaamheid aan de andere kant zo groot is. Toch zie ik vaak geen heil in de manier waarop de jon geren vechten. Maar hun on behagen tegen het establish ment deel ik. Het zijn heus niet allemaal kwajongens. Op het ogenblik ben ik lid van de PvdA uit gebrek aan beter. De eigenlijke be slissingen vallen op het ogen blik niet in het parlement, maar bij de sociale en eco nomische machten. Bij Phi lips, Shell en noem maar op. Het kan niet schelen wat. Ik heb nog nooit meegemaakt, dat iets niet doorging wat die heren willen. Natuurlijk zijn de grote vragen in de politiek van vandaag geen binnenlandse vragen, maar buitenlandse. Die betreffen 't probleem van oorlog en vre de als ik Nixon hoor, word ik witheet het probleem van rijkdom en armoede en het probleem van de rassen. Die drie vragen zouden de hele politiek moeten bepalen. Maar ja, iedereen kankert over Luns en we laten hem toch op zijn zetel zitten. Ne derland is natuurlijk maar 'n klein landje, dat niet zoveel te vertellen heeft. Volgens mij hoef je dan nog geen minister van Buitenlandse Zaken te hebben die zich van het parlement niets aan trekt. Wij zijn zo'n beetje opgenomen in de wereld van het westen. Het kapitalisme in ons land hebben we ge breideld, wat ingetoomd. Wat we hier in Nederland vroeger hadden met het pro letariaat en de kapitalisten geldt nu anders. Wij Neder landers zijn tegenover drie kwart van de wereld de be zittende klasse geworden. En de arbeiders lopen warmer voor loonsverhoging dan voor verdeling van de we reldrijkdom. De arbeiders klasse is in de slechte zin verburgerlijkt. En de ver worpenen der aarde wonen niet in Nederland en hebben vaak een andere huidskleur. Ik geef de arbeiders gelijk als ze voor loonsverhoging vechten. Ik constateer alleen dat ze vervreemden van de verworpenen der aarde. Ik zie de jeugd liever op brom fietsen rijden dan dat ze om komt door tuberculose. Maar nu je dat zelf hebt en daar voor mag opkomen, mag je niet vergeten dat driekwart van de wereldbevolking daar nog niet aan toe is. Het ge vaar van welvaartsstijging is verburgerlijking. Je bent erbij gebaat alles te laten zoals het is. Stel dat bij een reorganisatie van de wereld ons levenspeil iets daalt. Dan zouden we dat moeten ac cepteren. De werkelijkheid is dat wij onze privileges wil len vasthouden. Ten koste van alles. Het socialisme moet 'n we relddimensie krijgen. Ik zie in Nieuw Links ook niet Ds. J.J. BUSK' S veel. Heeft te weinig gestal te. Het lijkt wel of ik over al tegen ben, maar ik zie het op het ogenblik niet in de politiek. Bij de PvdA krijgt de ruzie in Hilversum alle aandacht. De grote zaak zit er wel achter, maar die krijgt te weinig aandacht. Ze zitten ruzie te maken in een binnenzeetje. Nee, ik ben op het ogenblik niet warm te krijgen voor de P v d A. Ik loop er niet uit. Maar... het interesseert me weinig. De positie van de partij wordt meer doel dan middel. Het verdrietige is, dat de leidende figuren niet zoveel visie kunnen opbren gen, dat we hier bovenuit groeien. Dat is zo in alle partijen. We missen op het ogenblik mensen als Oud, W. Drees, Kuyper, Trol stra, Colijn die m'n vriend niet was Nolens, Jan Schouten, Romme en Vor- rink. Misschien zouden zij 't ook niet zien, maar mis schien hadden ze wei meer eenheid in de partijen kun nen brengen. Het is bekend dat u de boe ken van Jan Cremer heeft gekraakt. Heeft u een hekel aan hem? „Ik ken hem niet persoonlijk. Maar ik heb het land aan wat ik niet onzede lijk noem, maar onzindelijk. Zoals bijvoorbeeld Bibeb ook doet in Vrij Nederland. Steeds maar praten over het seksuele. Het is infantiel om daar steeds over te zeuren. Ik vind het onsmakelijk. Als je 70 bent, weet je heus wel wat van het seksuele. Daar hoeven Jan Cremer en Bi beb me niet over in te lich ten. In het seksuele leven zit iets waar een ander niets mee te maken heeft, 't Lijkt wel of die mensen er plezier in hebben om een coïtus op de Dam te bedrijven. Jan Cremer heeft ook iets racistisch. In zekere zin vind je dat ook bij Gerard van het Reve. In zijn „Brieven uit Londen" heeft hij 't over een vent met een gezicht als een apereet. Dat vind ik sa distisch. Maar aan de ande re kant heeft Van het Reve ook trekken van mededigen. „De avonden" vind ik prach tig". U werkt aan het tweede deel van Mensen die je niet ver geet. Is het eerste deel n succes en wie komen er in het tweede deel voor? „Het eerste deel is aan een tweede druk toe. In deel 2, dat meer literair is, schrijf ik onder andere over Henk van Randwijk, Fedde Schu- rer, Anton van Duinkerken, Jan W. Jacobs, Geerten Gos- saert". In 1926 bent u uit de Gere formeerde Kerk gezet. Het conflict ging over 'n spre kende slang in een paradijs- verhaal. Wat was er precies aan de hand? „Het was een verschil van inzicht over de manier waar op de bijbel gelezen moet worden. Ik zeg: de bijbel is een verzameling getuigenis sen uit verschillende tijd, verzameld, genoteerd en doorgegeven door verschil lende mensen. Daar zit de leiding van God achter. Bij interpretatie stuit je op me ningsverschillen. Het is vol gens mij te gek om te spre ken van een sprekende pa radijsslang. De bijbel is geen boek dat uit de hemel is komen vallen. Nee, het is een boek van de mensen. Gods getuigenis is verpakt door mensen. Je hebt volko men het recht om al die boe ken te onderzoeken". Hoe ziet u de mensen? „Als zondig en zelfzuchtig. Dat weet ik zeker, daar ben ik orthodox christen voor. Aan de ene kant zijn we mensen met een zekere gran deur en aan de andere kant mensen van misere. Pascal heeft gezegd: de mens is de glorie en het uitschot van 't heelal. We zijn geen van al len beter dan Luns en Colijn. We zijn allemaal zondige mensen. We moeten alles in de wereld doen met dit soort mensen. Dat moeten we niet vergeten. Maar ook niet, dat we in Christus met God ver noemde mensen mogen zijn, die leven en werken in de verwachting van zijn rijk. Wij mogen het vertrouwen bewaren en hopen. Deze we reld is Gods wereld en we mogen niemand afschrijven. Vanwege Gods genade". Aandacht is een van de belangrijkste factoren van de intelligentie, daarover zijn de meeste psychologen het wel eens. Concentratie kan worden omschreven als exclusieve aandacht. U weet zelf wel dat als u uw gehele aandacht aan een taak schenkt d.w.z .als u zich op een taak concentreert u haar nauwkeuriger en vlugger volbrengt dan wanneer u uw aandacht laat afdwalen. Proefnemingen duiden erop, dat de langste tijd waarin men volledige aandacht kan opbrengen, ongeveer 30 seconden of iets minder duurt, ofschoon andere schattingen tot 90 seconden komen. Daarna dwaalt de aandacht tijdelijk af en moet door wat men „concen tratie" noemt, weer op de zaak in kwestie gericht worden. Wat volgt is een test van uw concentratievermogen. De opdracht luidt: bekijk een grote hoeveelheid cij fers en richt uw aandacht geheel op het ontdekken van bepaalde paren. Omdat dit een snelheidtest is, zal elke keer dat uw aandacht door de andere cijfers wordt afgeleid, uw werktempo op ongunstige wijze beïnvloed worden; het gevolg daarvan is een minder goede uitslag. Op iedere regel staan paren opeenvolgende cijfers, die samen 10 zijn. Onderstreep deze paren. Bijvoor beeld Z: 2 9 4 6 1_1_9 3 ji_5_6 7 8 5 4 7 Werk zo snel als u kunt. Lei erop de toegestane tijd niet te overschrijden, want dan wordt de uitslag onbetrouwbaar. TIJD: 7 MINUTEN. Uitstekend (.HOOGSTE 10 pet) 0-26 Goed (volgende 20 pet) 27-37 Voldoende (volgende 30 pet) 38-48 Onvoldoende (laagste 40 pot) 49-143 Uw Resultaat: Gemiddeld resultaat: 45 A: 83 12 B: 43 14 C: 67 15 D: 349 1 9 8^8*0 F: 7455 G: 3824 H: 83 13 I: 37 82 J: 5701 K: 884 L: 1944 M: 7 677 N: 72 91 O: 29148756394 34567898765 98765432198 21521621728 12345678912 21631746135 33467382914 29123198765 53182774675 28382082465 20563770895 0553 3 554465 14328976378 57864018258 76554744466 45178913141 32132112312 39237236324 98798787682 9868 4 7 43289 19873826455 23456834567 2468246836 55566667777 83659172375 6655 4433221 91827364558 08207456789 27348556472 6 7 8 4 3 7 7 6 5 19 2 3 4 5 12 4 5 6 7 19 0 3 7 0 9 3 4 7 4 9 5 0 5 209 6 4 0 6 8 8 5 6 1 3 5 4 3 7 6 6 7 6 6 10 9 10 9 4 6 7 9 118 7 3 8 943 19 9 183 2 3 4 3 7 8 026775675675645766 P: 63860918764382 928765465435432321 Q: 97543354682254 668574635296645342 R: 40439347368247 463647586912837283 S: 901 6198463 2876 428487659071151682 T: 83654289661036 826754698457342891 U: 48654876983473 896474676476473468 V: 89573869010285 378232818171615648 W: 64286497628018 3 65 283667788991122 X: 48295163837846 752266337744885599 Y: 62482746389619 848328455918264379 Er zijn 143 paren cijfers die samen 10 zijn. Ken uzelf 1 punt toe voor ieder paar cijfers dat u over het hoofd hebt gezien of dat u onjuist hebt onderstreept. iwezen, rrond 5 van door JACQUES LEVIJ „Er zit heel veel waars In het gezegde van „de lange hete zomer". Mensen komen dan gemakkelijker tot explo sies. Ze zijn prikkelbaarder als het lang heel warm is. Dat zinnetje duidt erop dat de mensen weten hoe veel invloed weer en klimaat hebben op allerlei gedrags uitingen". Doctor Solco W. Tromp (61), Nederlands enige bio-meteo- roioog, weet waarover hij praat. Hij heeft op zijn spe ciale gebied een wereld naam. Sinds jaren bestu deert hjj de invloed van het weer en het klimaat op le vende organismen, op plant, dier en mens dus. Zijn we tenschap in eigen land een onbekend terrein wordt vooral in de angelsak- sische landen heel ernstig genomen. Uit die landen krijgt het (particuliere) insti- tuur van dr. Tromp veel re- search-opdrachten. In de Verenigde Staten werken, vooral voor de ruimtevaart maar ook op vele andere terreinen honderden bio- meteoroiogen. Er zijn hoog leraren die zich met deze wetenschap bezighouden, in Sheffield en twee in Israël, bijvoorbeeld. „Een feit is dat reeds in de oudheid beseft werd dat re gen, koude, warmte, storm noemt u maar op in vloed hadden op de li chaamsfuncties. Hippokra- tes, de vader van de ge neeskunde, gaf al voor schriften waarin hij stelde op welke dagen wel en op welke dagen niet geopereerd mocht worden. Wij weten nu dat het weer invloed heeft op onze stofwisseling". Via de huid, de ogen, de ademhalingsorganen, de neus en het zenuwstelsel be reiken de vele fysische en chemische prikkels van de ons omringende atmosfeer ons. „Genetische geboorten- afwijkingen zijn vaak klima tologisch bepaald. De ont wikkeling van de hersen schors van een menselijke vrucht van 3 maanden kan ongunstig worden beïnvloed door extreme weersomstan digheden. Dat is gebleken uit uitgebreide studies die in Ohio in de Verenigde Staten zijn gedaan. Het kan daar zomers bar heet zijn. In Aus tralië ontdekte men, onaf hankelijk van dat onderzoek in de V.S., hetzelfde. Net 6 maanden verschil, omdat daar het hete jaargetijde an ders valt. We hebben ook ontdekt dat mensen die in bepaalde jaargetijden zijn geboren, om een voorbeeld te geven, vatbaarder zijn voor kanker dan mensen die op andere tijden zijn gebo ren". Dr. Tromp wijst erop dat 't allemaal niet zo wonderlijk is als het lijkt. „Het warmte- regelingscentrum in onze hersenen de hypothala mus reageert op alle ver anderingen in de tempera tuur, hoe gering ook. Eén graad verschil van 37 Klimaat en temperatuur bepalen gezondheid naar 38 en je hebt koorts. En wat is 1 graad? Welnu, astmatici hebben zonder uit zondering een slechte warm- teregelaar. We kunnen ze bijna allemaal genezen. Niet door geneesmiddelen. Toe passing daarvan is geen ech te therapie. Geneesmiddelen nemen de oorzaak niet weg. Je kunt astmatische mensen naar het hooggebergte stu ren. Dat is duur. Je kunt ze ook gedurende een half jaar dagelijks laten „karen" in 'n lage drukkamer. Dan her stellen zij, omdat het warm- te-regelingscentrum weer goed gaat functioneren". Met enige bitterheid spreekt dr. Tromp over het feit dat de Nederlandse medische wereld ziendt en horende blind en doof blijft voor de grote betekenis van de bio- meteorologie. Dan komt hij tot zijn scherp ste uitspraak over doze merkwaardige toestand. „Ik heb Nederland afgeschreven. Het is, zo heb ik met veel verdriet ervaren, onmogelijk in dit land nieuwe terreinen van wetenschap bloot te leg gen. Ik werk uitsluitend voor het buitenland, voor de An gelsaksen vooral". Bepaald triest vindt dr. Tromp dat in ons land bij de bouw van woningen en werk ruimten met de klimatologi sche veranderingen zelden of nooit rekening wordt ge houden. „De invloed van het micro-klimaat op het gevoel van welzijn, op de werklust, is groot. In Engeland weet men dit, bestudeert men het en houdt men re rekening mee. In ons land niet. Men plaatst flats verkeerd, bouwt tochtige woningen. Dubbele ramen zijn bij ons onbekend. En de man, of vrouw, die het plotseling „koud aan de rug" krijgt, kan er rhenma uit over houden. En wat zou u zeggen van de verspreiding van virusziekten door ver keerde temperaturen in wo ningen. Om van de ontwik keling van bacteriën nog maar niet te spreken in be paalde temperaturen". Groot ook is de invloed van het weer op de dierproduk- ten. Daarvoor bestaat veel belangstelling in de ontwik kelingslanden. „Een econo misch punt. In de Sovjet- Unie weet men dat heel goed. Daar beïnvloedt men het klimaat, bijvoorbeeld door het verleggen van rivie ren. Dat heeft klimatologi sche gevolgen, ook interna tionaal. Ik vind dat zo iets internationaal geregeld moet worden". Dr. Tromp is de stichter van de internationale vereniging van bio-meteorologie. Dat gebeurde in 1955. „Die orga nisatie omspant nu de hele wereld, ongeacht de politie ke constellatie. Honderden individuele leden telt zij. Via die organisatie heeft men toegang tot de resultaten van alle onderzoekingen". Het bio-meteorologisch on derzoekcentrum van dr. Tromp krijgt subsidie van de Verenigde Staten en En geland. Daar erkent men hem als een pionier en maakt men gebruik van zijn kennis en onderzoek. „Maar in Nederland zou men mij 't liefst doodzwijgen. Dat kan niet meer. En dos doen ze net of ik er niet ben".

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1970 | | pagina 31