MEESTE VAKANTIES IN EIGEN LAND
iHomofielenvriendschap vindt begrip in de kerk
garantie gemak
da's makkelUk!
HET GEWONE
St8HI
Girobetaalkaart
Optimisme over fraai weer aan Noordzeestranden:
ïstgebitten
sgelijks
in
meer
dan
000
jzinnen
„PASTORAAL EN MORAALTHEOLOGISCH EEN ZWAAI VAN 180 GRADEN
I
Binnen 5 tot 10 jaar
concrete resultaten
in oecumene
DR. CORN. VERHOEVEN:
1")
Categ'
oneen
voor wie 'm aanneemt
voor wie'm afgeeft
Lees maar!
chrijf maar!
Gemisvoor wie 'm nog niet heeft
Kurd. Willebrands:
17
ZATERDAG 6 JUNI 1970
19
it. Het betere
iccesvolle bureau zoeli
kennismaking V(
ieke gediplomet
ster, 26 jaar r.-k. n
ang slank type. D0fi
Beekmanstraat 99, Teir
53.
charmante onge|,l
jaar, r.-k. uit g. rrj
rijke ervaring in omf
mensen z.s.k.m. he?L
ilieu en g. positie, dll
>e liefde en eerbied 0
engen en ontvang?
g.m.f. ond. no. f
iuisdieren
(arte dwergpoedeltjej
niels, pekineesjes.
uitse herders f
kleine huishondjj
fraat 29, Roosendaal.
een goudokker Spj.L
[Glymmesstr. 7, Steenl
zwarte en apricci!
edeltjes. Middels^
fcs, cokkers en teckel
■rgpoedeltjes en heli
Vishondjes. L. v. Bot|
keweg 26, Ossendrek
|p Terriers te koop, I
ein, van Engelse al.Jjj
|g, met goede stam.
(levr. van Dijk dUw
tekoe, Zuiddorpe. Tel
Landbouw
Kemper landbounE
trommelschuddeul
aiers, persen, maishabl
opraapwagens, p,£|
Jets, Vicon acrobaten!
|div. hooibouwmachinef
250,00. Cyclomaalerl
uzers, Gutbrod frees, I
werktuigen. Fa c[J
bns, Slaaistraat 2
T Tel. 01650-33038.
[Diversen
■sschieting van
f'. bij R. van 1
"zande, zaterdag 6 juni
40,-. Aanvang 3 uur!
5.50. Zondag 7 jut!
sschieting, „X>e B;
I Aanvang 3 uur.
Iden: plm. 2500
Bond. Te bevragen!
ferneuzen. Tel. 0115M
lan! Geheel Gratis'.
Uitgebreide catalogi!]
voorbehoedmiddekl
L en tijdschriften. „Hf!,
laradijs". Postbus 10'!
■ortefeuille en sexverl
■bibliotheek per posti!
lerpakking tegen minll
[raagt vrijbl. inlichtinJ
F Boekenparadijs, Post|
I Vlissingen.
f o to - vo o rlichtingsk-1
fclke ooit verschenel
I echte foto's van ma|
tw Variaties (NVSBl
leel 1 met 42 foto's l|
deel 2 met 53 foto's
Irotiek (Deensl 65 foj
samenspel 49 foto's
(standen 52 foto's f 15; I
Toeken met Nederlands!
bez. na ontvangst van I
tag op gironr 19750ftl
lief of onder rembours.!
Tkenparadijs", Postbus
|singen.
lg zondag 7 juni II'j I
^Leeraert. Zandbeifop
Bij slecht weer bit
tin 3 uur.
lg staande wip zondaf I
yafê Sport. St.-Janst«i|
3 uur.
zondag 7 juni olif
Ben Oedt. Stationstr, 1,1
li Gent. om 15 uur, I
oo fr. Boven 40, 900 ft. f
1 fr. Terug 60 fr.
Lhieting zaterdag 6 juni I
eraert-Nijs. Hulst, Be-
zondag 7 juni bij B
Lamswaarde, op
I Begin 3 uur. Het \»m
op zondag 7 juni, bill
Kmmaert. Stationsv/tf!
Tileg f 4,25. Terug i Vf
3 uur
kn plm. 30 jaar, zoeWJ
Jvriendin voor de
In juli of de 2e w
ligustus, onverschilB
Jar toe. Brieven ondfll
|>6 bureau van dit
DEN HAAG (ANP) De helft
van de bevolking gaat voor 1 okto
ber met vakantie en de helft van
de vakantiegangers blijft in ons
land. Dit blijkt uit een steekproef
van liet Centraal bureau voor de
Statistiek, ingesteld om inzicht te
verkrijgen in het „Recreatief be
stedingspatroon" van de Neder
landse bevolking. In april startte
een uitgebreid onderzoek, dat uit
verschillende onderdelen bestaat.
Het zal tot begin oktober duren.
In de laatste week van april
werd een representatief deel van
de Nederlandse bevolking (een
steekproef van circa 2000 perso
nen) ondervraagd over de eventue
le vakantieplannen. Uit het enquê
temateriaal blijkt, dat op de en-
quètedatum 51 procent van de on
dervraagden plannen had voor 1
oktober met vakantie te gaan, 35
procent gaat niet, 14 proeent had
nog geen concrete plannen.
Van de vakantiegangers zal vol
gens de plannen 51 procent de
belangrijkste vakantie binnens
lands doorbrengen. 38 proeent gaat
naar het buitenland en 11 procent
weet bet nog niet.
Zeven procent van de onder
vraagden, die van plan zijn om In
Nederland te blijven weet nog
niet, waar de vakantie doorge
bracht gaat worden. Als vakantie
bestemming blijken de Noordzee
badplaatsen een belangrijke rol te
spelen: 22 procent gaat daar naar
toe. Wat de logiesvorm betreft,
blijkt volgens de plannen de cate
gorie tent, tenthuis en caravan bij
zonder populair te zijn, 30 procent
gaat van een van deze accommoda
tiegelegenheden gebruik maken.
Daarentegen zoekt ongeveer 25
procent het in een bungalow of
zomerhuisje, terwijl 24 procent
van plan is naar familie of kennis
sen te gaan. Slechts 10 procent zal
gedurende de vakantie in een hotel
of pension verblijf houden.
Verreweg het belangrijkste ver
voermiddel waarmee men de va
kantie ingaat is de auto (72 pro
cent), 16 procent vertrekt per trein
naar het vakantieoord.
Juli wordt weer de vakantie
maand bij uitstek: meer dan de
helft van de vakanties zijn in deze
maand gepland. 10 procent denkt
;n de tweede helft var juni te
gaan, eenzelfde percentage ver
trekt in de eerste helft van augus
tus.
Bijna éénderde van de 38 pro
cent der geënquêteerden, die naar
het buitenland denkt te gaan, zal
naar een van de Zuideuropese lan
den vertrekken (Spanje, Portugal.
Joego-Slavië en Griekenland).
Voor deze buitenlandse vakanties
speelt het verblijf in een hotel of
pension een rol van betekenis (38
procent)33 procent van de bui
tenlandse vakantiegangers zal
overnachten in een tent, tenthuisje
of een caravan, terwijl 13 procent
van plan is verblijf te houden in
een zomerhuis of bungalow. Naar
familie of kennissen in het buiten
land gaat 8 procent.
Het belangrijkste vervoermiddel
naar het buitenlandse vakantiea
dres is de auto 'samen met de
autoslaaptrein 66 proeent), terwijl
nu ook het vliegtuig mee gaat
spelen (11 procent). Met de trein
denkt 10 procent te gaan, met de
touringcar 7 procent. De helft van
de vakantiegangers heeft voorlopig
juli als vakantiemaand gekozen.
Volgens de plannen vertrekt in de
tweede helft van juni en in de
eerste helft van augustus resp. 11
procent en 8 procent, slechts 6
procent had op de enquêtedatam
nog geen concrete afreisdatum in
het hoofd.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT/BREDA Sodoma
I en Gomorra blijken nogal vers in
[het geheugen te liggen als het
[gaat om mensen die eeuwenlang
door kerk en maatschappij in het
[verdomhoekje zijn gezet. Homo-
[fielen zijn van die mensen. Ze mo-
[gen de laatste jaren wat meer
[leefruimte gekregen, respectieve-
lijk veroverd hebben, hun bestaan
[vormt nog steeds vooral een pro-
[bleem. Zowel de (officiële) maat
schappij als de kerk weten er nog
nauwelijks raad mee. De proble-
Imen groeien helemaal, als twee
{politiek zeer actieve homofielen
I hun vriendschap ingezegend wil-
[len zien in de zin van een kerke-
I lijk huwelijk.
Het gaat liier om de geplande
[inzegening van een verbintenis voor
het leven tussen Harry Thomas
(24)oprichter van de Nederlandse
homofielenpartij, en Alex Verhoeven
(31), vice-voorzitter van die partij,
op zondag 28 juni in een katholieke
kerk ergens in het centrum van het
nd. Het moet zoveel mogelijk lij-
I-ken op een „echte" kerkelijke hu
welijksinzegening, incluis het uit
wisselen van ringen en liefdeskus,
I daarom spreken de initiatiefnemers
look van „inzegening". Volgens Tho-
Imas hebben 43 pastores (katholiek
[en reformatorisch) toegezegd uit
sympathie de dienst bij te wonen.
Pers, radio en tv, ook uit het bui
tenland, zijn uitgenodigd.
Thomas: „Na alle vergeefse pogin-
teen, die we de laatste jaren onder
komen hebben om tot erkenning van
de monogame vriendschap te komen,
haast het monogame huwelijk, moe
iten wij zo'n stunt wel uithalen. Er
moet een shock door het Nederland
se volk gaan".
Inmiddels heeft de „werkgroep
pastorale hulp aan homofielen", be
staande uit ruim vijftig pastores
(katholiek en reformatorisch) die
zich speciaal met zielzorg voor ho
mofielen bezighouden, deze week
aan kardinaal Alfrink geadviseerd,
niet aanwezig te zijn bij deze
dienst. De kardinaal was n.l. uitge
nodigd. De werkgroep heeft zich in
het advies en bloc tegen deze inze-
geningsdienst uitgesproken. Wel
heeft de werkgroep de kardinaal
voorgesteld om in het najaar samen
met de bisschoppen serieus te gaan
praten over de mogelijkheid om in
particuliere gevallen de kerkelijke
zegen over een homofielenvriend-
scba'p uit te spreken.
Rector C. Ingen Housz van het
Laurensziekenhuis in Breda en na
mens de staf van het Instituut voor
huwelijk en gezin, lid van de ge
noemde werkgroep: „Deze huwelijks
inzegening bevat, minstens naar de
buitenkant genomen zoveel stuntele
menten, dat je zegt: wordt hier geen
religieuze vlag op een maatschappe
lijke lading gezet? De werkgroep is
hier mordicus tegen. Deze man (H.
Thomas, red.) zoekt duidelijk de
publiciteit. Zoals het hier feitelijk
door hem geregisseerd gaat worden,
wijzen wij het en bloc af. Maar, let
wel, dat betreft alleen dit concrete
geval. Door het zo te doen gooien
deze homofielen hun eigen ruiten in,
want zowel hetero's ais homo's gaan
hierin niet mee. Je moet nu eenmaal
oppassen. Er is een milder klimaat
aan het groeien, maar er hoeft maar
iets te gebeuren en de zaak zit weer
helemaal fout".
In principe staat de werkgroep
echter niet onsympathiek tegenover
het uitspreken van een zegen door
de kerk over zo'n vriendschap. Pa
ter drs. J. Zuidgeest, directeur va'n
het Instituut voor huwelijk en gezin
van het bisdom Breda: „Pastoraal
en moraal-theologisch gezien wordt
hier natuurlijk een zwaai van 180
graden gemaakt. Maar bij een be-
paa'lde groep homofielen kan inzege
ning van een vriendschap legitieme
vraag gesteld worden".
De heren Zuidgeest en Ingen
Housz komen dan samen tot de for
mulering van de belangrijkste voor
waarden voor het geven van eer,
kerkelijke zegen: „De vriendschap
moet als menselijke relatie een stuk
betrouwbaarheid en verantwoorde
lijkheid voor elkaar inhouden. En
dan moeten bij het verzoek om inze
gening duidelijke religieuze motie
ven meespelen".
Ze pleiten bovendien voor beslo
ten diensten, vooral om het stuntka-
msvi verandert doorgaans als de si
tuatie weer verandert, en is voor de
pastoraal dan ook niet zo'n wezen
lijk probleem.
De experimentele homofilie: een
puberteitsverschijnsel. Betreft veelal
jongens die in deze groeiperiode
moeite hebben met het eerste con
tact met meisjes. Ook uit deze situa
tie komen verreweg de meesten als
heterofielen te voorschijn.
De perifere homofilie: mannen
die niet zo duidelijk hetero- dan wel
homofiel zijn, die zich biede gevoe
lens althans kunnen indenken. „O-
verigens is niemand voor 100 pro
cent hetero- of homofiel.
De kernhomofilie: de groep waar
om het hier en in de meeste gev&'i
len gaat
rakter te vermijden en niet te pro
voceren. Hierover gaat de werk
groep zich in september beraden.
Drs. Zuidgeest noemt de groep
homofielen, waarvoor eventueel met
recht aan een soort inzegening ge
dacht zou kunnen worden, kernho-
mofielen. „Deze mensen kunnen
echt als man van een man houden.
De meeste mensen beseffen niet dat
deze mannen echt smoorverliefd op
een andere man kunnen zijn".
Hij gaat met vele andere homofie
lenpastores uit van een indeling in
vier categorieën:
De gelegenheidshomofilie: komt
vooral voor in gevangenissen, kazer
nes en is van tijdelijke aard. De
Voor drs. Zuidgeest en rector In
gen Housz is het vanzelfsprekend
dat de pastor zich, als homofielen
een beroep op hem doen. te biecht
moet gaan bij de verworvenheden
van de medische en psychiatrische
wetenschappen. De werkgroep pas
torale hulp aan homofielen raadt
d&'n ook aan op de bijeenkomsten
die her en der in het land belegd
worden (overigens slecht bezocht)
de pastorale werkers in parochies en
gemeenten aan om homofielen die
bij hen komen, te verwijzen naar
een deskundige. Dat kan een speci
aal onder homofielen werkende col
legapastor zijn, maar ook een psy
chiater. Het komt echter nogal eens
voor dat deze mensen van het kastje
naar de muur worden gestuurd.
Zuidgeest: „Je moet ze niet helpen
als „patiënten", maar juist de sa
menleving gereedmaken om hen als
mensen te accepteren".
Trouwens, zeer weinig homofielen
gaan met een pastor over hun pro
blemen praten, zo is de ervaring van
Zuidgeest en Ingen Housz. Tot voor
zeer kort stond de kerk immers
vierkant afwijzend tegenover hen.
Ook de (heterofiele) maatschappij
accepteert hen nog maar nauwelijks:
de vrees dat „het" uitlekt is bij vele
homofielen, vooral op het platteland
daarom nog zeer groot. Er zit de
homofiel ook een groot stuk schuld
gevoel dwarsmag ik er wel aan
toegeven, erkennen dat ik zo ben,
mezelf zijn? Een schuldgevoel, dat
notabene die kerk altijd heeft geac
centueerd.
Juist mede gezien deze schuld van
de kerk, vinden de heren Zuidgeest
en Ingen Housz dat pastores een
belangrijke taak hebben bij het hel
pen van de homofiel. De pastor be
zet nog altijd een sleutelpositie als
het erom gaat (en daar gaat het
vooral om, benadrukken beiden) het
klimaat van de samenleving te ver
anderen, zodat de homofiel geaccep
teerd wordt.
„Weet u wat wij nou jammer
zouden vinden?", zegt drs. Zuid
geest, „dat de mensen, als ze lezen
dat die werkgroep van pastores zich
tegen deze wijze van vriendschap
sinzegening verzet, gaan zeggen: ge
lukkig. „de kerk" is 'ertegen, zie je
wel! Onze zorg gaat echter veel
dieper".
Hoe diep, maakt ook pater J.
Gottschalk, lid van de werkgroep,
duidelijk: „Wij staan absoluut niet
afwijzend tegenover vaste homofiele
vriendschappen, integendeel. wij
zien het als een, zij het moeilijk
bereikba'ar, ideaal. Onde moeilijk
heid in deze kwestie (het geval
Thomas, red.) betreft verschillende
zaken. Ten eerste vinden wij dat
Thomas onhygiënisch en discrimine
rend denkt. Hij wenst een autoriteit,
in dit geval de kerk, achter zijn
(ADVERTENTIE)
leller, beter en...
1 goedkoper!
merle „Au goüt de I
•e". Noordstraat 81,
Terneuzen
■iiiimiiiiviihW
mmmh*!
■JJIBH—t*1!
ma■■■■■■■'•"I
hauiini
Elke girobetaalkaart
wordt door de Postgiro
tot 100,- gegarandeerd.
Dat is de waterdichte
zekerheid dat elk bedrag
tot 100,- per kaart
op uw postrekening wordt
bijgeschreven. Snél,
gespecificeerd en wel!
Dus: kaart ontvangen?
Giropas gezien? Kassa!
II 1
STATIONSSTRAAT 33 LOOWOHDE 9999
Betaal met de pen
prompt en precies het
juiste bedrag. Zonder
buikige portemonnaie
of bultige portefeuille.
De girobetaalkaart is altijd
pasklaar: geen gewissel en
„Hebt u niet kleiner?".
En al uw uitgaven staan
overzichtelijk zwart op wit
dankzij dedagafrekeningen.
niet kreuken
Postgiro: meer dan 2 miljoen rekeninghouders. Daar
onder zijn alle winkeliers, leveranciers en dienst
verlenende ondernemingen. Over en weer kunnen dus
vele miljoenen Nederlanders bij elkaar terecht voor
betalen en incasseren. Alleen via de betaalkaart van
de Postgiro gebeurt dat nu al meer dan 1.000.000 keer
per maand. En dat groeit! Het is toch immers dood
gewoon geworden dat men met 'n kaart en het giro
pasje betaalt!
Trekt u wél profijt van een postrekening maar nog niet
van de girobetaalkaart? Dan mist u het gemak van deze
moderne vorm van betalingsverkeer. Wend u tot een van
de girokantoren of praat's gratis rt telefoonnummer
0017, dan komt u snel aan de weet u aan die betaal--
kaarten komen kunt. Bent u nog niel de Postgiro, dan
kunt u twee vliegen in één klap slat. Op 2300 post
kantoren kunt u overigens óók terecht n.at al uw vragen
en wensen!
niMmiH1
■mi**1
idee dat alleen vaste vriendschappen
tussen homofielen geoorloofd zijn.
Wat doe je dan met het merendeel
der homofielenrelaties die los-vast
zijn?"
„Ten tweede", vervolgt pater
Gottscha'lk, „en dit gaat veel verder
wil Thomas met de kerkelijke inze
gening bereiken, dat de kerk de
homofiele vriendschap parallel ziet
lopen aan het huwelijk. Hij spreekt
van „gelijkenis met het huwelijk".
De hele cultuur spreekt dit tegen".
„Ten derde, terwijl in de samenle
ving gestreefd wordt naar homoge
niteit tussen burgerlijk en kerkelijk
huwelijk, eist Thomas een kerkelij
ke inzegening over een verbintenis
waarover in de burgerlijke samenle
ving geen „fiat" uitgesproken
wordt".
„Ten vierde, stel dat de kerk de
homofiele vriendschap zou instituti
onaliseren, waar blijft dan de wette
lijke bescherming die de burgerlijke
overheid wél aan kerkelijk gehuw
den biedt?"
Inmiddels is er een gesprek op
gang gekomen met het aartsbisdom.
Onderzocht wordt of er geen andere
weg te vinden is dan de voorgeno
men kerkdienst. Thomas: „Als die
tijdig gevonden wordt, als het ge
sprek serieus op gang komt. zijn wij
van onze kant bereid de kerkelijke
inzegening te laten vervallen,Wij
begrijpen natuurlijk wel dat het
niet zo sympathiek is, om een kerk
dienst als manifestatie te gebrui
ken".
Pater Gottschalk: „Thomas heeft!
gelijk als hij ons opnieuw uitdaagt.
Wij van onze kant zullen alternatie-
ven moeten opstellen"
ROME (KNP) „De dialoog- kan
niet eindeloos blijven voortdu »n.
In de komende jaren zal de katho
lieke kerk in een nieuwe fase in de
betrekkingen met de andere kerken
terecht komen, namelijk de fase van
de theoretische en practische studie
der mogelijkheden en wegen om tot
de eenheid zelf te komen".
Aldus kardinaal Willebrands, hoofd
van het secretariaat voor de eenheid,
in een interview met het internatio
nale katholieke persbureau CIC en
het Italiaanse dagblad „Awenire"
t.g.v. het tienjarige bestaan van zijn
instituut.
Kardinaal sprak als zijn verwach
ting uit, dat het binnen vijf of tien
jaar tot werkelijke resultaten zal
kunnen komen. Met verschillende
kerken en kerkgemeenschappen zal
het mogelijk zijn om binnen die tijd
te komen tot overeenstemming in
zake de wezenlijke geloofswaarhe
den en de konsekwenties ervan.
OVER GEWONE DINGEN
EN DE GEWOONHEID VAN
DINGEN IS MOEILIJK GE
WOON TE PRATEN. Ik wil het
bij wijze van experiment eens
proberen met een tiental samen-
hstngende stellingen, waarvan ik
hoop dat ze samen een net zullen
vormen. Wie het op het juist
moment uitgooit, vangt misschien
wel wat.
1 „Gewoon" is een veelge
bruikt stopwoord. Dat er woor
den gebruikt worden om te stop
pen, wijst op het bestaan van een
lekkage. We zeggen „gewoon"
omdat we er behoefte aan hebben
iets vanzelfsprekend te vinden en
gewoon te doen, niet omdat we
die toestand al bereikt hebben.
2 Wat werkelijk gewoon is,
da'arvan zeggen we niet eens dat
het „gewoon" is. Wij zeggen er
helemaal niets over. Vanzelfspre
kend is alleen datgene, wat al
leen zelf spreekt, waar wij dus
niet over spreken. Als we zeggen
dat iets gewoon en vanzelfspre
kend is, hebben we het zelf al
ter hand genomen en zijn wij er
verder ook verantwoordelijk
voor; wij moeten er meer over
praten.
de, zodra het tot thema van spre
ken of denken gemaakt wordt.
6 Het denken, de reflexie is
een ombuigende beweging die,
door verwondering gedreven, het
vanzelfsprekende voorlopig ver
laat. Het vanzelfsprekende is het
meest verwonderlijke. Verwonde
ring is niet kinderlijk of naief;
zij tast juist de naiviteit aan en
verwijdert ons zo ver mogelijk
van alles wat gewoon leek. Het
eerste effect van de verwonde
ring is negatief en vernietigend.
7 Verwondering is de ontdek
king dat het gewone, zodra ero
ver nagedacht wordt, ongewoon,
uitzonderlijk en veraf is. Tegelijk
wordt ontdekt dat het ongewone
hetzelfde is als wat gewoon leek.
De gelijktijdigheid van uitzonde
ring en regel, veraf en dichtbij
bepaalt de spanning, het avon
tuurlijk karakter van de verwon
dering.
8 Het avontuur speelt zich af
in de verte en de uitzondering,
maar in verband met de nabij
heid en de regel. Het is gericht
op terugkeer en behoud. Een
avontuur is de grootst mogelijke
omweg met maximale kansen op
verdwalen of omkomen. Deze
3 Het „gewone" is niet een
direct gegeven; het moet bereikt
worden. „Gewoon doen" is al een
vorm van cultuur en raffinement,
toneelspel. Lessing (18e eeuw)
schreef al uitvoerig over de ma
nier waarop een toneelspeter het
meest „gewoon" van het toneel af
kan gaan. Het gaat niet om een
natuurlijk gegeven, maar om een
culturele verworvenheid.
4 Het gewone en het ongewone
verhouden zich niet zonder meer
als regel en uitzondering, nog
minder als dichtbij en veraf Het
„gewone" moet door spreken en
denken nog geregeld en dichter
bij gebracht worden; voor die
tijd is het misschien het meest
uitzonderlijk en het verst verwij
derd.
Het gewone is eerder een
eindproduct dan een gegeven.
Het rechtstreekse is ons niet ge
geven. Alles is opgave, alles wat
wij hebben is alleen maar uit
gangspunt. En wat niet recht
streeks gegeven is, bestaat alleen
wanneer het via een omweg be
reikt wordt. Als gegeven ver
dwijnt het gewone, naieve, van
zelfsprekende en ongecompliceer-
maximale omweg geeft een
maximale betekenis aan het punt
waarheen wordt teruggekeerd.
9 Het „gewone" bestaat alleen
in de tweede graad, als datgene
waarnaar wij na een omweg of
een avontuur terugkeren. Het is
niet datgene wat wij nooit veria
ten of nooit op het spel gezet
hebben. Het is onmogelijk iets
„gewoon" te noemen zonder dat
we daarmee een proces van ver
wondering en een avontuur be
ginnen. Deze fase van vervreem
ding kan niet overgeslagen wor
den.
10 Alleen door de omweg van
de reflexie is het lek te dichten.
Pas na de terugkeer is het gewo
ne verantwoord. Dat betekent;
het geeft nu zelf antwoord en
spreekt vanzelf. Tevoren is het
alleen maar stopwoord; dat woord
heeft betrekking op een poging
om de omweg te verkorten of
over te slaan, op onmacht tegeno
ver de eisen die de verwondering
stelt. Het „gewone" is hierin
geen realiteit, maar een mythe, te
vergelijken met de achttiende
eeuwse mythe van de „goede
wilde" of de mens die „van natu
re goed" is.
