GELD UIT WATER
uminafabriek niet naar Sloe
'EKER 1200 DODEN IN PERU
wee Russen
In de ruimte
tongfeaHMi
KAMERLID
MIST
DE TREIN
Morgen
stoelen
dans om
11.463
zetels
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
DE STEM
Prof. Biersteker: Huidige vakanties te kort
Belgisch bedrijf grondstoffenleverancier voor Vlissingen-Oost
PéCHINEY EN KAISER: VOORKEUR VOOR DUINKERKEN
lekker!
andaag
in
8 een makkelijke verf
zeeland
i Uitbreiding zeehavens voorwaarde voor stijgende welvaart
mj* Jfm' 11
Luchtverontreiniging
Niet principieel tegen
Pastores tegen
inzegening
homofielen-
vriendschap
wegens „stunt
Gevolg N.S.-
regeling
geen
beurskoersen
W.-duitse militair (37)
verdacht van spionage
pleegt zelfmoord
MINDER KANS OF HARTZIEKTE MET MEER VAKANTIE
]0e jaargang no. 26440
editie voor
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
HoofdredacteurL. Leijendekker
I Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341, Postgiro 1114111
STEM
Dinsdag 2 juni 1970
WEERBERICHT
Warmer
Wolkenvelden, maar geen regen.
Dezelfde temperaturen als gisteren
of hogere. Matige tot zwak afne
mende wind.
KANTOREN: ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45,
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14
TERNEUZEN, NIEUWSTRAAT 9
GOES, KLOKSTRAAT 1
HULST, STEENSTRAAT 14
(Van onze correspondent)
I ROTTERDAM Naarmate meer
Leiiivesteerd zal worden in de zee
havens en de daarmee samenhan.
leende industriegebieden zal de wel-
[vaart sterker toenemen. Als in de
Komende tien jaren een miljard
Eslra wordt geïnvesteerd, zal het
Rationale inkomen in 1980 met 490
Lijoen gulden méér stijgen dan
fcanneer er niets bijzonders in deze
Sector gebeurt. Bovendien bete.
ieut elke miljard investering werk
Koor ruim 3800 mensen. Wordt er
Riet één, maar tien miljard geïn-
lesteeid, dan kan een evenredige
Kerlioging van het netto nationale
Ikomen worden verwacht.
1 Dit zijn uitkomsten van een stu
die van het Centraal Planbureau
over het belang van industrievesti
ging in zeehavengebieden. Ze zijn
van groot politiek belang nu de
keuze tussen welvaarts- of wel.
zijnsbevordering steeds acuter
wordt. Daarmee hangt tevens de
expansie samen welke door de ge.
meente Rotterdam in haar Plan
2000-Plus wordt bepleit. De rege
ring heeft zich op dat punt tot nu
toe sterk terughoudend, om niet
te zeggen afwijzend opgesteld.
In de studie van het Centraal
Planbureau wordt er echter de na
druk opgelegd dat met de uitbrei.
ding van de zeehavenindustrie de
schaarse gunstige vestigingsfacto
ren worden benut waarover Ne
derland internationaal beschikt.
Voorts wordt de economische posi
tie die Nederland in de EEG in
neemt en die op tal van punten
zwak kan worden genoemd, ver
sterkt.
De onderzoekers van het Cen
traal Planbureau erkennen dat een
verdere groei van de zeehavenin
dustrie de spanningen op de ar
beidsmarkt zal laten voortduren.
Maar ze verwachten er ook een
zuiverende werking van, omdat
zwakke bedrijfstakken er door
sneller zullen worden gesaneerd.
Men behoeft die immers niet ten
koste van alles te handhaven uit
een oogpunt van werkgelegenheids-
politiek. Bovendien zouden die be.
drijven die niet aan het westen ge
bonden zijn zich elders gaan vesti
gen om aan de zuigkracht van de
zware industrie te ontkomen. De
industriespreiding zou dus door een
actieve zeehavenpolitiek worden ge
stimuleerd. Hetzelfde geldt trou
wens ook voor een aantasting van
het landbouw-areaal. Nationaal ge
zien zal er uit die sector dan twee
miljoen minder komen, er zullen
tachtig arbeidsplaatsen verloren
gaan.
Intussen laat het Centraal Plan
bureau zich nog niet uit over de
vraag waar de zeehavenontwikke
ling het best kan worden bevor
derd. Dat is het onderwerp voor
een vervolgstudie. Het is denkbaar
dat de regering wacht met de pu-
blikatie van het eerste gedeelte tot.
dat ook die tweede studie voltooid
is. Het dagblad De Tijd bijvoor
beeld acht het niet uitgesloten dat
het vooral door minister Bakker
van Verkeer en Waterstaat ingeno
men afwijzend standpunt ten op
zichte van de Rotterdamse expan
siedrift het kabinet-De Jong, met
de studie van het Centraal Plan
bureau in de hand, zwaar op de
maag zal liggen.
Overigens heeft het rapport van
het Centraal Planbureau geen bin
dende kracht. Het is een weten
schappelijk document voor de re
gering die ermee kan doen wat ze
wil.
.Mf
Ui;:
I MOSKOU (D.P.A.) De Sovjet-Unie heeft gisteren een ruimte-
f P met twee kosmonauten in een baan om de aarde gebracht. Aan
Nd van de „Sojoez 9" bevinden zich Andrijan Nikolajev (comman-
r111) en Vitali Sewastjanov (boordingenieur).
(ADVERTENTIES)
De lancering had plaats om 22.09
uur plaatselijke tijd (20.00 Ned. tijd)
De laatste fase ervan werd een half
uur later over de televisie uitgezon
den. Het ruimteschip is volgens een
mededeling van het persbureau Tass
in een omioopbaan dichtbij de aarde
gekomen.
Er wordt nu een medisch en bio
logisch onderzoek verricht en de So-
joez-9 is bezig met waarneming van
geografische en geologische objecten,
waaronder de sneeuw- en ijslagen op
aarde. Tevens wordt een weerkun
dig onderzoek verricht. Tot de taken
van „ruimteveteraan" Nikolajev en
Sewastjanov behoort volgens Tass
voorts de verdere verbetering van
het handbedienings- en automatische
besturingssysteem en het toezicht op
de navigatie-apparatuur in diverse
vluchtstadia. De kosmonauten maken
het goed.
Acht maanden geleden in okto
ber 1969 werd de laatste bemande
Russische ruimtevaartproef uitge
voerd, toen kort na elkaar de Soeyoez
6, 7 en 8 gelanceerd werden met een
totale bemanning van zeven ruimte
vaarders.
PLACID INTERNATIONAL Oil Ltd.
heeft bericht dat in blok L 10 op het
Nederlandse deel van het continen
taal plat nog meer aanwijzingen van
gas zijn.
(Van onze redactie buitenland)
LIMA De burgemeester van de Pe
ruviaanse stad Huaraz heeft bekend
gemaakt dat meer dan duizend inwo
ners van de stad zijn omgekomen. De
stad is door de aardbeving, die zon
dag het noorden van Peru trof, voor
95 procent verwoest. De burgemees
ter deed deze mededeling aan een
radio-amateur, die de eerste verbin
ding met de hoofdstad Lima tot
stand bracht.
Het Rode Kruis schat het aantal
slachtoffers van de aardbeving op
100.000. Maar het is een zeer ruwe
schatting, gezien de communicatie-
Tnoeilijkheden. De beving verwoestte
een ongeveer 300 kilometer brede
strook vanaf de kust van de Stille
Oceaan (foto). De hulpverlening
heeft sterk te lijden onder de slechte
verbindingen. De eerste vliegtuigen
konden niet landen, omdat de lan
dingsbaan onder water stond.
In Lima is bekendgemaakt, dat on
geveer 650 lijken in Huaraz zijn ge
borgen Volgens functionarissen van
het Peruviaanse ministerie van Ge
zondheid zijn 2500 zwaargewonden
naar ziekenhuizen vervoerd. Een in
vloedrijk dagblad meldde dat in Hua
raz 5.000 mensen zijn omgekomen. In
Huarmey, 20 kilometer van Huaraz,
zijn 20 mensen om het leven geko
men, toen een bioscoop instortte.
De president van Perü, generaal
Juan Velaseo, is met zijn premier en
zijn minister van Defensie naar
Chimbote, dat aan de noordkust van
Peru ligt, vertrokken. Volgens pers
berichten is de havenstad Chimbote
gedeeltelijk verwoest. Een priester
heeft het Rode Kruis meegedeeld,
200 lijken in Chimbote geteld te heb
ben. De stad lag slechts 20 kilometer
van het epicentrum van de beving.
EENENTWINTIG HONGAREN zijn
zondag na een verblijf van een week
in Oostenrijk niet naar hun land te
ruggekeerd. Toen de chauffeur van
hun autobus zondagavond wilde ver
trekken, bleken 21 reizigers op het
appèl te ontbreken.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG De aluminafabriek, welke voor gezamen
lijke rekening voor de aluminiumproducenten Péchiney en
Kaiser „ergens" in het Euromarktgebied gebouwd moet wor
den, komt niet in Zeeland.
Bij de keuze tussen het Sloegebied, Wilhelmshafen en Duinkerken
is de keuze ten gunste van de laatstgenoemde haven uitgevallen
Naar de directeur van Péchiney-Nederland N.V., de heer 3. Poin-
caré ons gisteren mededeelde, heeft de Joint Venture Péchiney-
Kaiser voor Duinkerken gekozen, omdat deze haven behalve het
voordeel dat zjj centraal gelegen is, ook is ingericht voor de ont
vangst van mammoetschepen tot 200.000 ton, waarmee het bauxiet
(de grondstof, voor alumina, waaruit aluminium wordt gewonnen)
uit onder andere Afrika wordt aangevoerd.
De aluminafabriek te Duinkerken zal, als zij eenmaal in bedrijf is, de
grondstoffenleverancier voor het bedrijf van Péchiney-Nederland in Vlis
singen-Oost worden.
Een groot fabrieksterrein, dat Pé
chiney Nederland N.V. aan het Sloe
in optie heeft, en dat enkele maan
den geleden nog werd beschouwd ais
de geschikte vestigingsplaats voor de
ahiminiumfabriek, zal in een wat
verdere toekomst wellicht worden
bebouwd met aiuminiumverwerken-
de bedrijven, die van oudsher tot de
Péchineygroep behoren
De heer Poincaré, sprekend over de
grondstoffenleverantie, legde nit dat
de grondstoffen voor de aluminium
smelters aan de Sloehaven, waarvan
de eerste fases in april 1971 in bedrijf
zullen komen, zullen worden aange
voerd uit Griekenland, waar Péchi
ney reeds een aluminiumfabriek
heeft.
Péchiney-Nederland N.V. ontving
gisteren b. en w. en de raad van Vlis-
singen op het fabrieksterrein in het
Sloe, waar op een terrein van 44
hectare een ware aluminiumstad in
aanbouw is.
Zowel die heer Poincaré als de ge
delegeerde van Péchiney-Nederland,
de heer M. H. Macé, en de Neder
landse bedrijfsdirecteur, de heer J.
H. S. Scheuerman, werden gecon
fronteerd met vragen inzake de van
de aluminiumfabriek te verwachten
luchtverontreiniging.
„Ons systeem van zuivering van af-
gassen door middel van wassing be
hoort tot de beste ter wereld", zei de
heer Poncaré, die erop wees, dat bij
elke nieuwe fabriek en zelfs bij elke
nieuwe bedrijfsfase de modernste
technieken voor de zuivering van de
afgassen worden gebruikt. Een be
langrijk deel van het permanente la
boratoriumonderzoek is daarop ge
richt, zei hij. „Wij gedogen ons voor
de zuivering van de afgassen zeer
(VERVOLG OP PAG. 5)
(Van een onzer verslaggevers)
DTRECHT/BREDA De pastores,
zowel katholieke als reformatorische,
die zich in ons land bezighouden met
de zielzorg voor homofielen, hebben
zich eenstemmig uitgesproken tegen
de inzegening van de homofielen
verbintenis, zoals die op 28 juni aan
staande wordt georganiseerd door H.
Thomas, uit Utrecht oprichter van de
Nederlandse Homofielenpartij.
Het betreft hier de vriendschap
van Thomas met A. Verhoeven, die
Thomas kerkelijk ingezegend wil
zien. In een brief aan kardinaal Al-
frink, waarin hij de kardinaal uitno
digde bij de inzegening „ergens in
het midden van het land" aanwezig
te zijn, vroeg hij ook om voortaan
deze verbintenissen (Thomas spreekt
van „huwelijk") op dezelfde wijze
als huwelijken van heteröfielen in de
kerk te laten plaatsvinden.
Hierover heeft de kardinaal advies
gevraagd aan de werkgroep van het
katholiek centraal bureau voor de
volkSigezondheid, waarin pastores
(Vervolg op pagina 11)
Drs. Westerterp
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG/BRUSSEL Wat er ook verbeterd moge zijn in het
spoorboekje, het Nederlandse Tweede-Kamerlid, drs. Th. Westerterp
uit Ulvenhoüt is er zo ontevreden over dat hij er maandag de staats
secretaris van Buitenlandse Zaken mee aan boord gekomen is. Het gaat
de zich vooral met Benelux- en Europese Zaken bezighoudende heer
Westerterp om de treinen naar België. Hij mist sinds zondag de com
fortabele trein van 8.54 uit Roosendaal, waarmee hij om kwart over
tien in Brussel kon zijn, een hele nette tijd.
De spoorwegen zullen zeker antwoorden dat er tegenover die
ene vervallen trein twee nieuwe staan, zodat er in totaal nog winst is.
Er is een nieuwe verbinding om 7.33 uit Roosendaal, waarmee men op
de kantoortijd van 8.40 op het Rogierplein kan staan, en een tweede om
13.13 een cijfercombinatie die bijgelovige reislustigen misschien zal
afschrikken waarmee men tegen half drie zijn promenade op de
Adolphe-Maxlaan kan beginnen.
Staatssecretaris De Koster kon wel een andere grief van de heer
Westerterp wegnemen. Op 1 november is het uit met de nog aanwe
zige douanecompartimenten in de Beneluxtreinen. Want dan is er hele
maal geen douane meer.
Johannes voordeliger dan Maf-
theus in Hulst. Pagina 2
Zak van Beveland straks een
eiland. Pagina 3
Terneuzens raad aanschouwde
zijn vergroot domein. Pagina 5
Borsele haalde nieuwe burge
meester feestelijk in. Pagina 7
Rotterdammers zetten Weinreb
op de planken. Pagina 8
Nederland telt evenveel varkens
als fietsen. Pagina 9
Minister Luns erkent „uitspat
tingen" tegen Braziliaanse In
dianen. Pagina 11
Lourdes heeft niet aan aantrek
kingskracht ingeboet.
Pagina 13
Raymond Goethals, de Belgische
voetbalcoach, goed geluimd na
gelijke spel tegen Rusland.
Pagina 14
Tot onze spijt zijn wij niet in
staat de koersen van de Amster
damse beurs van maandag te pu
bliceren. Dit is een gevolg van
een verminderde service der Ne
derlandse Spoorwegen, die niet
meer in staat blijken een in de
vooravond uit Utrecht als ex-
pressegoed afgezonden matrijs
enige uren later in Breda te la
ten aankomen. Naar ons werd
meegedeeld kunnen deze ex
pressezendingen pas de volgende
morgen op de plaats van bestem
ming zijn. Uiteraard zullen wij
alles in het werk stellen hierin
verandering te brengen. Voor het
ogenblik excuseren wij ons voor
deze tekortkoming.
DE STEM
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG Een slordige 7,9
miljoen Nederlanders mogen mor
gen, 3 juni, hun stem uitbrengen om
exact 11.463 gemeenteraadsleden te
kiezen. Voor die 11463 zetels zijn er
54006 kandidaten in de 853 gemeen
ten waar zal worden gestemd.
In een aantal gemeenten wordt
niet gestemd in verband met lopen
de grenswijzigingen of omdat er
kortgeleden nieuwe gemeenteraads
leden zijn gekozen, nadat er nieuwe
gemeentegrenzen waren vastgesteld,
zoals bijvoorbeeld in Zeeuwsch-
Vlaanderen en op Zuid-Beveland).
In twee gemeenten heeft men ver
kiezingen overbodig gemaakt door
zogenaamde enkele kandidaatstel
ling. Dat is in Rozendaal (Gld.) en
Riethoven (N.B.), waar nu dus al be
kend is wie daar zitting in de ge
meenteraad zullen hebben.
Behalve de bekende politieke par
tijen, en combinaties daarvan, nemen
aan de gemeenteraadsverkiezingen
van 3 juni 2090 groeperingen deel die
alleen ter plaatse bekend zijn. Nieuw,
uiteraard wel landelijk bekend, zijn
de lijsten van DS '70 en van de ka
bouters. DS '70 komt in 11 gemeen
ten uit, de kabouters in 12.
In Katwoude is een kandidaat die
20 stemmen op zich verzamelt ver
zekerd van een zetel. Een Amster
damse kandidaat moet ongeveer 8300
stemmen krijgen om zich gekozen te
zien.
KARLSRUHE (DPA) De 37-ja-
rige Westduitse sergeant-majoor
Preisier, die in voorarrest zat onder
verdenking van spionage voor Oost-
Duitsland, heeft zich gisteren in een
gevangenis van München van het le
ven beroofd.
UTRECHT (ANP) De
huidige vakantieperiode is
te kort om een werkelijk
positieve invloed te hebben
op de schrikbarende toene
ming van hart- en vaatziek
ten. Zij kan wei dienst
doen als een handvat om
over te stappen op minder
fatale leefgewoonten.
Het is namelijk opmerkelijk
hoeveel mensen in hun va
kantie een aantal zaken
doen, die uitermate gezond
voor hen zijn. Als zij dit in
hun normale leven zouden
voortzetten, maakten zij be
paald minder kans om tot
de slachtoffers van hart- en
vaatziekten te gaan beho
ren. Zij vervallen echter
maar ai te gauw in hun
oude leefwijze. Mogelijk is
de te overbruggen periode
van elf maanden te groot en
is tweemaal per jaar vakan
tie aanbevelenswaardig.
Het is de taak van de vak
beweging dit te onderzoe
ken en bjj een positief re
sultaat hiernaar te stre
ven.
Dit heeft prof. dr. P. A.
Biersteker, hoogleraar in de
medische fysiologie aan de
rijksuniversiteit in Utrecht
gezegd in een interview met
het NKV-orgaan „Ruim
Zicht".
Prof Biersteker vindt, dat
voor een vakbewegingson
derzoek naar een eventuele
noodzaak van tweemaal per
jaar vakantie 'n aantal gro
te ondernemingen medewer
king zouden moeten verle
nen, Hij meent dat bij zo'n
onderzoek het ziektever
zuim de meest ideale maat
staf is. Er bestaat namelijk
een nauw verband tussen
onvrede met werksituatie
en ziekteverzuim.
Prof. Biersteker is overi
gens van mening, dat de
huidige vorm van vakantie,
zoals die door het grootste
deel van de bevolking wordt
beleefd, niet juist is, al
thans ongezond is. „Lui
neerzakken op het strand
mag dan psychologisch wel
een compensatie zijn voor
de dagelijkse arbeidssleur,
voor het lichamelijk welzijn
is het fataal", aldus de
Utrechtse hoogleraar.
Uit zijn onderzoek naai
sportprestaties is gebleken
dat topprestaties voorafge
gaan moeten worden door
een periode van ontspan
ning. Hij acht het dan ook
niet uitgesloten dat meel'
vakanties per jaar produk-
tiviteit verhogend zullen
werken. Ter bevestiging van
deze theorie is echter geen
wetenschappelijk materiaal
voorhanden.
„Het zou echter best zo
kunnen zijn", aldus prof.
Biersteker „als bij een aan
tal Japanse fabrieken, die
gedurende werktijd hun
werknemers gymnastiekoe
feningen laten doen. De ver
loren arbeidstijd wordt
ruimschoots ingehaald door
een verhoogde produktivi-
teït."
