W1
en medisch
ETARESSE
hoff en
c, internisten
e andere: aan
Afsluitdijk zit
unstig gelegen
aar dit en dat.
;oeristen-infor-
Alles. U bent
j. Vraag! En ga
)ns breidt zich
aarvan nu 250
;n -service
nger.
Toestelletje
1 of 15 jub a.s.
IHUIS, BREDA
enst inlichtingen/
informaties.
r postzegel, aan:
le Noord N.V.
16,
Issel
N.V,
RUU IT
DE STEM/ZATERDAG 30 MEI I970/VR1JUH
Hier past slechts
de meeste
eerbied
Ik reis nu sinds een jaar het
hele land af met Stella, de
vrouw met de nek van twee-
en-een-halve meter. Op alle
grote kermissen kom je me
tegen. De belangstelling is
niet te geloven. Gisteren was
de Tros-televisie nog bij me.
Die hebben opnamen ge
maakt over kermisattrakties.
Ze vroegen of ze met Stella
mochten praten. Nou, dat
kon natuurlijk niet. Waarom
niet, vroegen ze. Ik zeg: .dat
snap U toch zeker zo wel.
Dat kind heeft een spraakge
brek. Zou je ook niet met
zo'n nek. Begrijpt U. Wan
neer mensen meer willen we
ien dan de voorstelling - aan
raken, praten of weet ik veel-
dan moet je er gewoon om
heen praten. D'r een geintje
van maken. Vooral Stella
heeft „iets" dat de mensen
nieuwsgieriger maakt. Ze
heeft namelijk niet alleen 'n
lange nek. Maar ook nog 4
horsten. Vraag me niet hoe
2e daar aan komt. Gods we-
Sen zijn ondoorgrondelijk.
Maar wat krijg je met zoets?
Mannen die naar je toe ko-
Wen. Mogen we eens voelen
ja. Aanmenooitniet. Maar
dat zeg ik natuurlijk niet.
Wanneer ze zoiets vragen
ik als ik het noorden zit:
E°m nou, je valt je zuster
'°ch ook niet lastig? Of in 't
tuiden van ons land: Nee me-
ie meent dat de televisie de Nederlander met
handen en voeten gedurende zjjn of haar vrije
tijd aan het kastje bindt, kan tot een andere
conclusie komen bij een bezoek tussen 3 en 14
juni aan hide.
In Ede wordt komende woensdagmorgen om 11 uur na
melijk de tweede „Gouden Handen" geopend.
„Gouden Handen" heeft een legendarische klank in Ne
derland. Dat is niet zo verwonderlijk wanneer men weet,
dat de eerste „Gouden Handen", ook een expositie van
werkstukken die Nederlanders in hun vrije tijd gemaakt
hebben (variërend van ingenieuze miniatuur-vervoers
middelen tot prachtige kunstzinnige vormen in metaal,
ijzer, klei e.d.), welke in '49, nu dus liefst 21 jaar geleden,
in Ede werd gehouden, een daverend succes werd.
Het succes was destijds zelfs
zo overdonderend, dat vele
van de organisatoren, voorna
melijk komend uit de Edese
middenstand, volkomen over
werkt waren aangezien men
in 1949 niet verwacht had, dat
in Nederland toen ondanks
veel minder vrije tijd en veel
minder financiële mogelijk
heden een dergelijke expositie
zo'n weerklank zou vinden.
De eerste reactie was na het
succes in 1949 dan ook dit
nooit meer.
Het is nu 1970. Een verschil
van 21 jaar. Vergeleken met
destijds beschikt de mens van
daag over veel meer vrije tijd.
Maar die vrije tijd wordt bij
velen in beslag genomen door
de televisie, het autorijden etc.
Zijn er nog wel knutselaars,
die maanden met een grote
liefde aan iets bijzonders wer
ken? Zijn er dames, die van
stukjes glas een geweldig mo
zaïek kunnen scheppen, die
in hun vrije uren schilderen,
boetseren of borduren?
Toen men in leringen van de
Edese middenstand vorig jaar
besloot, voor de tweede maal
„Gouden Handen" te gaan or
ganiseren, was men wel zo
verstandig, nu enkele men
sen voor de organisatie aan
te trekken en de totale voor
bereiding over een jaar uit te
werk, technische knutselstuk-
jes etc. Bijzonder hoge ogen
voor een belangrijke prijs
gooit de directeur van een
scheepsreparatiebedrijf in
Rotterdam, de heer J. v. d.
Velden, die „gouden handen"
combineerde met „gouden
hersens", want hij maakte
niet alleen een helicopter, de
Augusta Bell, na, maar hij
zorgde ook, dat de wentelwie
ken draaien en het toestelletje
de lucht in gaat, waarbij het
radiografisch bestuurd wordt.
„Over de theorie van het bou
wen van een schaalmodel he
licopter raak je niet uitge
praat", tertelt hij. „De pro
blemen liggen er totaal anders
dan bij een echte helicopter.
Als je een helicopter precies
nabouwt, ook de motor, de
rotor etc., gaat hij echt niet
de lucht in. Ik kan dan ook
wel zeggen, dat ik een geheel
nieuw type vliegtuig heb ont
wikkeld".
Tijdens de'expositiedagen van
3 tot en met 14 juni vinden er
op het grote expositieterrein
verschillende evenementen
plaats.
Op 8 juni worden tv-opnamen
gemaakt voor een 50 minuten
NCRV.programma, waaraan
ook medewerken Conny Vink,
The Three Jacksons. Rien v.
Nuenen, Bert v. Dongen, het
Cocktail Trio, Willy Alberti
en de Chico's: op 13 juni viert
het ENKA's mannenkoor zijn
45-jarig bestaan met een uit
voering waaraan ook meewer
ken het Geleens mannenkoor
Mignon en het Kon. Henge
loos Mannenkoor, terwijl er
tevens racebaanwedstrijden
zijn.
Gezien ook het feit, dat Ede
als plaats voor scholen en
en groepen 'n prachtig uit
gangspunt vormt voor het
maken van trips over de Ve-
luwe, is het niet zo verwon
derlijk. dat er vooral van die
zijde reeds grote belangstel
ling bestaat voor een tentoon
stelling. waar bijzonder fraaie
dingen, gemaakt door mensen
in hun vrije tijd, tot hun recht
komen.
neer. Sorry hoor, maar me
neer pastoor wil het niet heb
ben. boem. Zijn ze gelijk
stil.
Soms zijn de mensen hinder
lijk nieuwsgierig. V rouwen
vooral. Die willen dan wel
eens precies zien hoe Stella
in elkaar zit. Gaan ze buk
ken. Zeg ik: „Hallo mevrouw
Kom, kom. U gaat hier toch
zeker niet zitten plassen?"
Eèn keer heb ik eens een
stukje nieuwsgierigheid mee
gemaakt Nou, daar heb
je niet van terug. Zijn we
met de voorstelling klaar.
Zie ik ineens iets bewegen
bij het zeil van de tent. Ik
kijken, komt er 'n hand met
iets wat op een revolver leek
uit te voorschijn. Ik denk:
wat krijgen we nou? Ik ren
naar buiten, pak die kerel
bij zijn nekvel, zie ik dat hij
aan het filmen was. Nou heb
ik tegen filmen geen bezwaar
maar nu kwam het een beet
je ongelukkig uit. Stella had
net haar nek afgedaan en zat
een kopje koffie te drinken.
Kijk. Dat is lullig zoeiets.
M'n collega's op de kermis
zeggen wel eens: die Lame-
rus heeft het maar makke
lijk. Biedt een attractie, die
bijna niks kost, en elke keer
de tent vol. Ja, alles goed
die het willen doen. Da's
geen makkie hoor. Als ik de
tent achttien uur open heb
staan m'n Stella's ook acht
tien uur in de houding. Be
gin daar meer eens aan.
Urenlang met je hoofd in zo'n
en wel, maar ze zien niet de
andere kant van de medail
le. Om de zoveel tijd moet
ik wat nieuws bedenken,
want je kunt niet eeuwig
mensen blijven trekken met
dezelfde stunt. En dan nog.
Vind de meisjes maar eens,
nek. Wie vind je daar nou
voor? Ik zou het niet kun
nen, al geloof ik nóg zo hei
lig in wat ik doe. Het is zelfs
De 59-jarige Hennie
Lamerus had natuurlijk
net als papa een
bestaan kunnen opbou
wen in de boter, kaas
en eieren. Maar dat
vertikte-ie. Hij koos
voor de kermis en ver
liet zijn Friese geboor
tedorp Gorredijk. In de
afgelopen veertig jaar
zijn er heel wat vrou
wen in zijn leven ge
weest. Zij hadden alle
maal één dinng ge
meen: ze waren zielig.
En Hennie verdiende er
zijnn brood mee
Vrije
tijd in
„Gouden Handen
De mini-helicopter
van de heer
J. v. d. Velden
uit Rotterdam,
de eerste radiografisch
bestuurde wentelwiek
op schaalmodel.
„Je moet de mensen je tent
inpraten. Ze gek maken van
nieuwsgierigheiid."
de tent helemaal vol. Dat
was dus een goede gok. Doch
ik zei al: je weet nooit wat
er van komt, al kun je er
over het algemeen wel van
uit gaan, dat het goed zit
wanneer je iets uitdenkt wat
zielig is. Zodat de vrouwen
zeggen: „Oh... wat erg voor
zon' kind". Zo gauw ik dat
hoor weet ik dat het goed
zit. Om in de sfeer te blijven
hou ik na de voorstelling
meestal een collecte. Voor 't
zielige kind, weet u wel.
Nou kunt u zeggen: dat i3
spelen op valse sentimenten.
Ja. Ach. Het gaat maar om
een paar kwartjes. Af en toe
een gulden. Ik heb me een
keer goed ongelukkig ge
voeld. Toen kwamen twee
vrouwtjes met een briefje
van vijf. Kijk, dat was nou-
net niet leuk meer. Het moet
een geintje blijven. Ik denk
dat ik toen nèt een beetje
teveel had overdreven. Maar
zou je ook niet, wanneer je
je hele leven tussen die on
gelukkige vrouwen hebt geze
ten. Ha, ha, ha. Enfin, we
begrijpen mekaar wel...
„Huize Dalvey"
gemaakt door een liefhebber van houtsnijwerk.
Dat gaat erin als koek. Uit
de nek laat je leidingen lo
pen. Je zegt dat ze kunstma
tig gevoed moet worden. Je
omringt haar met allerlei we
tenschappelijke toestanden.
Zo kan het al niet meer mis
gaan. Op die manier kweek
je een attraktie, waarover na
èèn dag al de hele stad praat.
smeren. Dat is ook nodig ge
bleken.
Want opnieuw blijkt „Gouden
Handen" iets los te weken.
Duizenden brieven kwamen
binnen toen bekendheid aan
deze komende week te ope
nen tentoonstelling werd ge
geven.
Circa 3.000 werkstukken uit
Nederland, België. Frankrijk
en Duitsland worden getoond
op een daarvoor thans gereed
gemaakt terrein met hallen
in de wijk Veldhuizen, eind
Siotlaan. Langs alle invalswe
gen in Ede, en dat zijn er nog
al wat, staan borden die naar
Gouden Handen verwijzen; de
spoorwegen hebben op 80 sta
tions gecombineerde trein- en
toegangsbewijzen in omloop
gebracht en op het station in
Ede staan bussen klaar om
bezoekers naar de expositie te
brengen.
Doel van de tentoonstelling is,
te laten zien wat men in de
vrije tijd zelf kan maken met
vaak geringe middelen. Er
zijn schitterende schilderstuk
ken, opmerkelijk veel van de
hand van vrouwen, houtsnij-
door: WIM WENNEKES Foto's ANTON WERKER
Ach, het gaat er helemaal
niet om of je de kluit bela
zerd. Of het nep is of niet.
Je moet alleen zorgen dat je
je boeltje kunt verkopen,
dat je op een pret
tige manier de mensen je
tent in praat. Ik zit er nu in
vanaf m'n zeventiende. In al
die jaren heb ik weet ik niet
wat gehad. Daphne Diana, 't
levende geraamte. De dikste
dames ter wereld. Ilonka, de
vrouw zonder hoofd. Leon de
leeuwmens. De vrouw met de
baard. Nu weer Stella, het
meisje met de langste nek
ter wereld. Allemaal waarde
loze attrakties, wanneer je
ze niet verkopen kunt. Maar
hoe gaat dat? Neem Daphne
Diana, een van mijn eerste
succesnummers. Dat was 'n
Grieks wonderkind. Die liet
Grieks wonderkind. Diet ik
ik veranderen in een
geraamte.
Kijk, dat doet het. Die dood.
De mensen stonden te trillen
op hun benen. Wisten niet
hoe ze het hadden. En dan de
entoerage. Dat is ook belang
rijk. In het begin stond ik in
rokkostuum. Lekker deftig.
Dat geeft stijl. Nu sta ik in
smoking. Daar snappen de
mensen ook niks van. Die
denken, dat kermismensen
slonzen zijn. Zo wek je de in
teresse. Je maakt ze gek van
nieuwsgierigheid. Tot ze het
niet langer houden en naar
binnen stappen. Als het iets
met. medische toestanden te
maken heeft, de vrouw zon
der hoofd bijvoorbeeld, dan
trek je een witte doktersjas
aan. En maar praten: „Zij
is geboren in de Amerikaanse
Staat Texas. Bij een vlieg
tuigongeluk verloor ze haar
hoofd, dat nu nog ergens in
Texas moet liggen. Maar
dankzij de medische weten
schap is zij in leven geble
ven."
blazen. Zie je, dat bedoel ik
nou, meneer. Ik neem m'n
vak serieus. Ik gelóóf erin.
Ik heb het eens gehad... dat
was in de tijd van de juf
frouw zonder hoofd. Die uit
Texas. Nou, op een gegeven
moment verliest dat kind d'r
evenwicht. Valt met d'r hele
hebben en houwen naar be
neden. Boven op een van de
spuiten, die volgens mijn
praatje van noodzakelijk be
lang waren voor haar voe
ding. Flauwekul natuurlijk,
maar mooi dat ik die dag óp
was van de zenuwen. Uit
angst dat ze om zou komen
van de honger nu die spuit
gebroken was...
Volgend jaar kom ik weer
met wat nieuws. Hoewel, zo
iets is altijd een risico. Je
weet niet of het aanslaat.
Neem nou die vrouw zonder
hoofd. Daar zijn we mee be
gonnen toen m'n dikke dame
wegviel. Die stierf op d'r
veertigste. Nou had ik wel
door kunnen gaan met haar
dochter, maar die was niet
dik genoeg. Woog ternauwer
nood tweehonderd kilo. Toen
moest er dus iets nieuws ko
men. Ik wilde de vrouw zon
der hoofd gaan doen, maar
de man met wie ik dit zaak
je run, zag daar niks in. Op
een gegeven moment zijn we
daar toch maar mee begon
nen. In Ouderkerk aan de
Amstel. Dat zal ik nooit ver
geten. Storm heeft het ge
lopen, meneer. De hele dag
„Stella heeft een nek van twee -en-een-halve meter en viier
borsten. Vraag me niet hoe ze daar aan komt. Gods wegen
zijn ondoorgrondelijk."
„Zij verloor haar hoofd bij
'n vliegtuigongeluk in Texas.
Dank zij de moderne medische
wetenschap hebben we haar
in leven kunnen houden."
zó sterk, dat ik helemaal de
kluts kwijt ben als er een
ietsiepietsie aan hapert. Ook
al merkt het publiek er niks
van. Neem nou m'n eerste
Stella-koppie. Dat kind dat
voor hoofd speelde had de
gewoonte altijd op een grote
bonk kauwgom te knauwe-
len. Blies ze van die grote
bellen. En dan ineens:
boem! Tussen de voorstellin
gen door hoor. Dat wel.
Maar toch irriteerde me dat,
want dacht ik, stel dat Stel
la echt was: met zo'n nek
kun je geen kauwgombellen
