Als de man
'ns leerde
mens te
worden
Mannenshow
Opgeschilderd
Huilen mag
RUU IT
DE STEM/ZATERDAG 16 MEI 1970/VRIJUIT
door JAN HÜSKEN
EEN zure meneer Vol
taire beweert dat een
vrouw een wezen is
dat zich aankleedt,
babbelt en zich uitkleedt.
Verander „babbelen" in
„vergaderen" en je hebt een
(halve) waarheid over „de"
man. Het is overigens op
merkelijk dat er zoveel
meer boeken en aforismen
aan de vrow gewijd zijn dan
aan de man. Dat heb je er
van als je de vrouw een
mysterie noemt en de man
Die man toch. Werkt zich naar een hartinfarct
toe, om z'n belangrijkheid te bewijzen. En
moppert dan ook nog op de vrouw die deel
wil hebben aan die weinig vrolijke mannen
wereld. Emancipatie? Jawel, maar dan van de
man: niet aan de stofzuiger, maar in het leven.
Mannen, wordt een beetje veel méns alsje
blieft.
Ook de Duitse politicus trimt zicht fit
Wie in Nederland een pro-
dukt maakt en erop zet:
„Made in Alaska" of wat
ook, is meer verzekerd van
succes dan wanneer hij erop
zet: „Gemaakt in Alblasser-
dam". En omgekeerd.
In de hondenwereld is men
daar ook niet aan ontkomen.
Typerend is, dat Nederland
se rassen in het buitenland
vaak beter gewaardeerd
worden dan in eigen land.
En dat is erg jammer, want
zo heel veel specifiek Neder
landse hondenrassen zijn er
niet eens meer. De Duitsers
hebben reeds onze „Kees",
van oorsprong een echte Ne
derlandse hond, zonder meer
afgepakt en internationaal
andere regels voor de fok op
gesteld dan hier golden. Het
kon echter allemaal, omdat
typische fokkers van de
Keeshond in Nederland ui
terst zeldzaam zijn gewor
den, in tegenstelling tot
Duitsland, waar men hem
wèl waardeert.
Met de nog resterende Ne
derlandse rassen dreigt dit
ook het geval te gaan wor
den wanneer de interesse
voor deze honden, bovendien
prima vertegenwoordigers
van onze volksaard, niet wat
opgevijzeld gaat worden.
Een andere verklaring voor
de verminderde belangstel
ling voor de Nederlandse
hond is het feit, dat de Ne
derlandse hond van oor
sprong een „werkhond" is.
En werken doen honden over
het algemeen al lang niet
meer.
Op de afgelopen zondag in
Den Bosch gehouden inter
nationale hondenshow met
liefst 1212 honden was van de
Hollandse herdershond bij
voorbeeld geen langharige
aanwezig. De mooie langha
rige Hollandse herder wordt
ook met uitsterven bedreigd.
De kortharige en ruwharige
zijn nog wel te vinden. De
Hollandse herder toont over
eenkomst met de herders
hond van de omringende
landen zoals de Duitse her
der en de Belgische herder.
De Hollandse herder is mid
delmatig groot, heeft een
schofthoogte van ongeveer 60
centimeter en bezit alle hoe
danigheden van een onbe
dorven herdershond: gehoor
zaam, volgzaam, schrander,
en een groot uithoudingsver
mogen. (Het secretariaat
van fle Nederlandse Herders
hondenclub is gevestigd bij
mevrouw Groerding, Twaalf
morgen 9 in Reewijk, tel.
0 1820-1 57 98).
De schapendoes is eveneens
een oer-Nederlands ras dat
waarschijnlijk al uitgestor
ven zou zijn als niet enige
werkelijke liefhebbers zich 't
•ot van dit zeer prettige ras
hadden aangetrokken. Het is
een heerlijke langharige
hond, waarvan de vacht
recht moet zijn, niet te vlak
aanligt en licht moet golven.
Door de overvloedige beha
ring lijkt hij forser dan hij,
met zijn schofthoogte van
ongeveer 50 centimeter is.
Zijn merkwaardig groot, bij
na rond oog geeft deze hond
een aangename expressie.
Doordringend, uiterst
schrander en altijd voor een
pretje te vinden. (Het secre
tariaat van de Vereniging
Nederlandse Schapendoes is
gevestigd bij de heer N.
Schermerhorn, W. de Rijke
laan 39 in Waddinxveen, tel.
0 1828-26 02).
Het Kooikerhondje is een al
leraardigst bruin-wit gevlekt
hondje met hangende oor
tjes en een vriendelijk wui
vende staart. Dit hondje
dankt zijn naam aan 't werk
dat hij verricht in de eenden
kooi voor de kooiker. Over
vliegende, wilde eenden wor
den door zogenaamde „lok
kers", tamme eenden, ver
leid om neer te strijken in
een plas, ven of meer. De
taak van het kooikerhondje
is, door zich telkens even te
tonen, de nieuwsgierige wil
de eenden te verleiden in
een door de kooiker opgezet
te fuik te zwemmen. Het be
roep van kooiker is bijna uit
gestorven; nog twee of drie
commerciële kooien bestaan
er. Daarnaast heeft het
Zuidhollandse Landschap
nog een kooi om wilde een
den te ringen. (Het secreta
riaat van het Nederlandse
Kooikerhondje is gevestigd
bij de heer J. Meyerink,
Voorburg, tel. 0 70-85 76 09).
De Drentse Patrijshond is 'n
heel oud ras dat drie eeuwen
geleden al in hoog aanzien
stond bij de Nederlandse ja
gers en bij de vele bekende
Hollandse schilders uit die
tijd aangezien hij zeer veel
op hun schilderijen te zien is.
Met zijn schofthoogte van
ongeveer 60 centimeter, wit
te huid met bruine of oranje
platen is het een uitstekende
jachthond en een lieve ge
hoorzame huishond. Geluk
kig ziet men hem thans
meer en wordt er ook gere
geld mee gejaagd. (Secreta
riaat: H. Molenaar, Vivaldi-
straat 21 Culemborg, tel.
0 3150-26 15).
De Stabyhoun en Wetterhoun
zijn twee oer-Friese jacht
honden vooral op waterwild
(de otter) en niet te verge
ten mollen en bunzings.
De Wetterhoun heeft een
schofthoogte van ongeveer 55
centimeter, is door zijn apar
te vachtstructuur stevige
krulletjes bijzonder leuk
om te zien. Hij is fors ge
bouwd, zonder grof te zijn,
onafhankelijk en grimmig
van aard. Hij durft aan te
vallen en is als waakhond
ook zeer geschikt.
De Stabyhoun is de jacht
hond van de Friese Wouden
en toont wat gelijkenis met
de Drentse Patrijs. Het is 'n
all-round jachthond, sluik
langharig, ongeveer 50 centi
meter groot en in de kieurea
zwartbont, blauwbont, bruiiv
bont en oranjebont. (Secreta
riaat dr. Otto, Leeuwarder-
weg 50a Sneek, tel. 0 5150-
31 96).
a
door HANS VAN BOVENE
DE acties via kranten,
radio en televisie om
de Nederlanders tot
meer beweging te
brengen, van groot belang
ter voorkoming van hart
en vaatziekten als gevolg
van vervetting en verslap
ping van de spieren, be
ginnen daadwerkelijke suc
cessen op te leveren.
De acties vallen onder de
naam „trimmen", 'n Noors
woord, dat in feite bete
kent het lichaam bijstu
ren, bijschaven. Sinds 15
maart worden elke zon
dagavond in het eerste
Studio Sportprogramma
korte spots getoond, waar
bij op het belang van meer
beweging voor de lichame
lijke en geestelijke gezond
heid van de mens wordt
gewezen.
Het „rendement" van de
spots, die overigens nog ge
ruime tijd te zien zullen zijn,
ook op de woensdagavon
den, begon zich reeds in de
aprilmaanden af te tekenen.
Het gemiddelde van deze
week ligt thans op dagelijks
80 aanvragen op het Trim-
bureau van de Nederlandse
Sport Federatie (gevestigd
Burgemeester Van Karne-
beeklaan 6 in Den Haag) om
adressen, etc.
De Nederlandse Sport Fe
deratie, die de actie trim
men heeft opgezet in nauwe
aamenwerking met de Ne
derlandse Hart Stichting en
de vereniging van leraren li
chamelijke opvoeding, stelt
thans een onderzoek in om te
weten te komen hoeveel
mensen nu werkelijk de ge
daagde en verkregen trim-
mlichtingen benutten.
Dat steeds meer mensen
yoor, maar vooral na werk
tijd zich lichamelijk (en
geestelijk) op een sportveld,
bossen, op de fiets of in
een zwembad ontspannen,
oewyst wel de stijgende
drukte rond die uren, voor-
el m de natuurgebieden. N S
r-tnm-propagandist Leen
Akkers stelt dan ook vast:
"brappant is dat thans ook
«eeds meer sportverenigin
gen hun sportgelegenheden
P speciale uren gaan open
stellen voor trimmers. De
seorganiseerde sport is wak
er geschud voor deze voor
namelijk ongeorganiseerden,
ken" 'S een verH®ugend te-
',^je .ook 's wakker ge-
TJd ,is het bedrijfsleven.
Y oop van fietsen ver
toont een stijgende tendens,
P de voet gevolgd door de
nil sP°rikleding. Reeds
ver .Moederdag meldden
ywschillende grote zaken in
vree- een opvallende
Vn,5 naar trainingspakken
on u i ames- Met vaderdag
de,w °°J opent dat voor de
desbetreffende zaken nog be-
aant PersPectieven, want het
trim™ ™annen dat aan
horeca11 u* ligt beduidend
wen a ,nu\et aantal vrou-
de et meer zoekt in
heklnkei ren in gymnas"
gvmne r 1 (buisvrouwen-
WQ™neStiek)- Daarnaast
cn hometrainers en der
gelijke attributen steeds
meer gevraagd.
Het verkoopeffect dat
trimmen in ziGh heeft mede
ten gevolge van die acties in
kranten en op radio en tele
visie, heeft natuurlijk ook z'n
negatieve kanten. „Wie geen
tijd voor trimmen heeft,
moet een bepaald merk
brood gebruiken", is een re
clame die met meer bewe
ging niets te maken heeft.
Trimbrood mag minder ca
lorieën in zich hebben dan
gewoon brood, het heeft met
trimmen als zodanig (door
meer beweging fitter en ge
zonder) niets te maken.
De organisatoren van de
trimacties overwegen dan
ook spoedig maatregelen te
gen deze misleidende recla
me te nemen. Leen Akkers:
„Wij hebben voor het woord
trimmen destijds bescher
ming aangevraagd en gekre
gen. Wanneer de commercie
daar nu bij succes gretig ge
bruik van gaat maken, zon
der ook maar enig overleg,
kan dat tot gevolg hebben
dat wij, zij het met tegenzin,
de rechter in móeten scha
kelen. Dat is met brood het
geval en ook met een plaat
je met oefeningen, waarbij
niet alleen ten onrechte
trimmen wordt gebruikt en
de naam van de Nederland
se Sport Federatie, maar ook
die van de Hartstichting. Dat
is allemaal zonder enig
vooroverleg op de markt ge
bracht. Nu wil men inmid
dels wel met ons praten,
maar dat doet aan het feit
natuurlijk niets af".
Een van de grote stimu
lators van het trimmen in
Nederland is nog altijd de
oud-schaatscoach Anton Hui
kes, momenteel directeur
van de Katholieke Jeugd
raad te Utrecht. Anton Huis-
kes (wonende in Maarn)
boekt met name in het mid
den van Nederland grote
successen. Hij was het die in
Soest en Vleuten de Meern
de stoot gaf tot grote activi
teiten en hij is het ook op
wie Zowel door de N S F als
door particulieren en groep
jes regelmatig een beroep
wordt gedaan om een be
paalde actie of activiteit
meer reliëf te geven en mee
te helpen van de grond te
doen komen.
Het bedrijfsleven toont
ook veel positieve interesse.
Zoals bekend hebben met na
me de levensverzekeringen
financieel belangrijke bijdra
gen geleverd voor de propa
ganda en voor de aanleg van
speciale trimbanen in grote
steden. Ook de benzinemaat
schappijen gaan zich met de
noodzakelijke beweging die
veel mannen achter 't stuur
nodig hebben, binnenkort be
zig houden. Op de campings
en in de bungalowparken
wordt ook steeds meer gele
genheid geboden tot sportie
ve ontspanning (sportieve
recreatie). Er zijn zelfs cam
pingeigenaars, die in navol
ging van enkele actieve ge
meentebesturen in Neder
land, zweetdruppelbanen en
dergelijke hebben aangelegd.
De medische keuringsbu
reaus hebben het de laatste
maanden nog nooit zo druk
gehad met het keuren van
jongeren en ouderen die wat
aan beweging willen doen en
de verstandige raad om zich
eerst even te laten keuren,
hebben opgevolgd.
Men wil uiteindelijk zoveel
mensen ertoe bewegen wat
meer beweging te nemen,
dat ook van overheidswege
wordt ingezien, dat middelen
beschikbaar moeten komen
om inderdaad iedereen, met
name in de grote steden, de
kans te bieden, ook inder
daad tot wat meer beweging
te komen. Er zijn inmiddels
al bosloopgroepen, die plan
nen uitdokteren voor 'n eigen
sportzaaltje, dat elke dag en
avond geopend is en waar ie
dereen terecht kan om on
der deskundige leiding „zich
wat los te maken".
een mens.
een wil dwingen tot een zelf
de geloof en tot uniforme ze
den en gewoonten. De "vrou
wencultuur" heeft als grond-
bginsel: leven en laten le
ven.
Die westerse man toch. Zie
hem daar eens zitten: de
baas in huis, schipper naast
God en zich een hartinfarct
werkend om z'n belangrijk
heid te bewijzen. Ik wens
hem een vrouwencultuur toe
met veel luie zon en lange
haren. Voorlopig zal hij
echter wel blijven denken,
dat het werk voor het meisje
gaat. The show must go on.
Maar zijn mannenshow be
gint aardig te lijden onder
luchtvervuiling en oorlogs
uitbreiding. Zijn kinderen
beginnen hem hun vertrou
wen op te zeggen en zijn
vrouw gaat haar eigen weg
zoeken. Laat hij haar maar
achterna gaan, want vaat
wassen is altijd gezonder dan
bajonetvechten. Hetgeen
niet betekent, dat een man
aan de vaat een geëmanci
peerde man is of een vrouw
in de politiek per se een ge-
emancipeerde vrouw.
Emancipatie is geen kwestie
van stuivertje wisselen. Het
is niet de bedoeling dat we
de rollen gaan omdraaien,
maar dat we ze afschaffen.
Er is geen specifieke man
nen- of vrouwenrol. Emanci
patie, democratisering, Dol
le Mina-beweging, Oranje
Vrijstaat, studentenrevolte -
het zijn de zuchten van ver
lichting die we slaken omdat
we willen leren, gelukkige
mensen te zijn in een wereld
waarin we het elkaar gun
nen onszelf te zijn, een beet
je man, een beetje vrouw,
een beetje veel mens voor
al.
Hollandse herder (korthaar)
Wetterhoun Hollandse herder (ruwhaar)
Nederlandse
-a a nj Kooiker hondje
hond dreigt
uit te sterven
Drentse patrijshond
Al die ideeën over vrouwen
gaan trouwens uit van de
man en volgens een tijdge
noot van Voltaire, de even
eens achttiende eeuwse
Fransman Duclos mogen de
vrouwen zich niet eens over
de mannen beklagen: „de
mannen zijn slechts zoals de
vrouwen ze gemaakt heb
ben". Ja, ja, maar de man
nen vonden toch maar dat
zij de wereld en de dienst
konden uitmaken en diezelf
de mannen zien vandaag de
dag welwillend neer op het
druk gedoe der dolle Mina's.
Mannen zijn al mensen
en de vrouwen mogen er ook
zijn. Maar misschien is er
wel heel iets anders aan de
hand. Misschien moet de
man net zo hard aan het
emanciperen slaan als de
vrouw.
Hij wordt gelukkig niet meer
zonder glimlach gelezen, die
goeie professor Buytendijk
met zijn poëtische beschou
wing over „De Vrouw, haar
natuur, verschijning en be
staan". Er verschijnen nu
boeken op de markt zoals
„De mythe van de manne
lijkheid" van de Amerikaan
se Nederlander Hendrik Rui
tenbeek, die door de bouw
vallige fagade van stoere
mannelijkheid heenbreekt en
de (Amerikaanse) man laat
zien als een eenzame, die
zich nauwelijks kan handha
ven in de harde wereld die
hij zegt zelf geschapen te
hebben. Die man toch.
Buytendijk meende nog in
eernst dat er vanuit „de na
tuur" (en wat zou dat dan
wel zijn?) duidelijke psychi
sche verschillen zouden zijn
aan te wijzen tussen man en
vrouw. En dan komen de be
kende rijtjes: de vrouw is
zwak en afhankelijk, de ont
vangende, de moeder, de he
lende en behoudende en zo
zacht als pudding. En dan
de man: hij is de scheppen
de, de vernieuwer en de ver
nieler en zo hard als een
beursbericht.
Het zijn vooral twee vrou
wen, die aan die mythe dat er
typisch mannelijke of typisch
krullen de aandacht vraagt
van het publiek? „Al echt 'n
vrouwtje!" En we zijn er ons
allerminst van bewust dat
wij het' zelf zijn die haar de
ze kunstjes leren. We denken
dat ze het van zichzelf heeft,
van de natuur of van de ooie
vaar. En het komt geen mo
ment in ons op dat we het
kind al op z'n geboortedag in
het „vrouwelijke" rose heb
ben gewikkeld en dat het
zelfs op haar geboortekaart
je met een rose strikje aan
de vrouwenwereld werd vast
gelijmd. Die vrouwenwereld,
die we zelf geschapen heb
ben.
Intussen hebben de mannen
in de westerse cultuur al
zo'n eeuw of wat een aardig
harde mannenmaatschappij
weten op te bouwen. En
daarin fungeerde de vrouw
(om met de eigenlijk erg
goedmoedige kerkvader
Chrysostomos te spreken)
als „een noodzakelijk kwaad,
een natuurlijke verleiding, 'n
aanlokkelijke ramp, 'n huis
plaag, een dodelijke betove
ring en een opgeschilderde
kwaal". Het zal je gezegd
zijn. Na de vroeg-christ'elij-
ke tijd degradeerde de po
sitie van de vrouw tot ge
vaarlijk seksdier, waartegen
pausen, heiligen en predi
kanten eeuwen lang te keer
gingen totdat dan eindelijk
de ideale mannenmaatschap
pij ontstaan was.
Rattray Taylor heeft van
die autoritaire mannenmaat
schappij een typerend lijstje
opgesteld in zijn „Sex in his
tory". Het ziet er ongeveer
als volgt uit: afwijzende hou
ding tegenover seksualiteit
celibaatsverplichting bijv.
beperking van de vrijheid
van de vrouw, vrouwen wor
den als zondig en inferieur
beschouwd, kuisheid gaat
boven welzijn, de politieke
houding is autoritair, er is
wantrouwen tegenover open
baarheid en onderzoek, er is
geremdheid en angst voor
spontaneïteit, een diep ge
wortelde angst voor homo
seksualiteit, de geslachtsver
schillen worden overdreven
(kleding, haren), er is angst
voor genot, God is een man.
Daartegenover stelt Rattray
Taylor culturen waarin de
vrouw niet tot dé onderge
schikte rol gedwongen wordt
zoals nog steeds bij ons. De
typeringen die hij vermeldt
zouden het programma kun
nen worden voor de eman
cipatie van de man. Veel er
van is trouwens terug te vin
den in de democratiserings
bewegingen van vandaag.
Dat zijn namelijk emancipa
tiebewegingen, waarvan de
Dolle Mina's maar een on
derdeel vormen.
Zo zien dan culturen er uit
waarin de man zichzelf niet
dwingt om zijn stand op te
houden: daar is seksualiteit
iets plezierigs, de vrouw is
er vrij en heeft een hoge sta
tus, welzijn gaat er boven
kuisheid, de politieke houding
is anti-autoritair en demo
cratisch, men is er progres
sief en zelfs revolutionair, er
bestaat geen wantrouwen
tegenover onderzoek, men
mag er, ook in het openbaar,
spontaan reageren (zelfs de
mannen mogen er huilen),
er is overigens een diep ge
wortelde angst voor incest,
de geslachtsverschillen (kle
ding, haren) zijn tot een mi
nimum teruggebracht, er
heerst een streven naar lust
bevrediging en men kent de
Moeder-religie. Opvallend is
ook dat de "mannencultuur"
erg dogmatisch is en ieder-
vrouweiijke karaktereigen
schappen zouden bestaan een
einde begonnen te maken.
Margaret Mead, een Ameri
kaanse cultuur-antropologe,
ontdekte bij haar onderzoe
kingen dat er allerlei volke
ren zijn, die wat wij typisch
mannelijk noemen, aan
vrouwen overlaten en omge
keerd. Ze ontdekte ook vol
keren, die in hun opvoeding
geen onderscheid maken tus
sen jongens en meisjes. Die
zeggen niet tegen hun Jan
tjes van drie dat ze niet mo
gen huilen omdat ze toch net
zo flink willen worden als pa
pa. Die zeggen ook niet te
gen hun Marietjes van dezelf
de leeftijd dat ze vooral erg
lief moeten zijn. Die volke
ren voeden ménsen op.
En wat zeggen wij van het
kokette, drie-jarige Marietje
dat met haar lange blonde
Foto Dick de Boer
