RATIEV
)M
urex
jgen
I
Binisfil
e (on)zin
'an de ss
0-jarige
99
99
99
99
NIJVERHEID
st there is
g en verpieginö
/Of
fsters
rïjuit
DE STEM/ZATERDAG 16 MEI 1970/VRIJU1T
HJPJ
W&ÊÈk
Vraagtekens
Schoolleiders
wankelen
's avonds
naar huis
Ik wil
geen regering
van
minderj arigen
Angst
Bedorven
Spontaan
Niet populair
m
Absurde raee
Neergelegd
Bijbelvast
Vredestijd
zo spoedig mogelijk
3 jaar
ontwikkeling en bij
deling Personeelszaken
im - Telefoon: 020 - 21.99.22
heel gewoon
n zo'n heel
is het Durex
envoudig te
cialisten voor
ten. U krijgt
ersrecept.
ornaat. Even
sigaretten of
at is maar
end merk van
Tipany. In de
:oria wordt de
oortdurend
rd.
met 3 jaar voortgezet lagere
sell!*
I H
Leraar Drs. H. L. C. Michielsen (57) heeft harde
dingen gezegd.
„Ronduit weerzinwekkend is het bedrijf van
sommige leraren die de hun toevertrouwde kinde
ren tot sabotage en provocatie opzetten tegen hun
eigen collega's en hun eigen rector".
„De Raad van Leraren past ervoor om tegen
vergoeding van verblijfkosten plus twee consump
ties, het tabellen-beton in de voorgespannen ijzer-
constructie te storten, de vakgroepen te informe
ren en tenslotte de hele zaak aan de woedende ach
terban te verkopen".
Twee uitspraken van Michielsen, de voorzitter van
„St.-Bonaventura" en van de Raad van Leraren, de
rector van het Gemeentelijk Utrechts Avondly
ceum.
Twee uitspraken van een somber gestemde leraar
Michielsen. In dit gesprek verklaart hij zijn grote
somberheid.
door JOS AHLERS
Drs. H. Michielsen
ziet de toekomst
somber in „We ko
men in het middel
baar onderwijs voor grote
moeilijkheden. De hele
stemming wordt bedorven
door een kleine groep die
stookt. Ik vrees dat het
straks een beweging gaat
worden, helaas een bewe
ging die uit is op de chaos,
op de revolutie.
Wat er in schoolparlemen-
ten gebeurt is verschrikke
lijk. Er komt een volko
men hese voorzitter naar
buiten met een paar
stukgeslagen kopjes, maar
er is niets besloten".
In zijn jaarrede als Bona-
ventura-voorzitter, zei de
heer Michielsen dat ons
onderwijs voortrent als 'n
kip zonder kop. Het ruim
drie uur durende gesprek
ging over dat onderwijs, de
revolutie kwam vanzelf
ter sprake.
U hebt gezegd dat het uit
moet zijn met het kwaad
aardige sprookje dat de le
raren de Mammoet sabote
ren. Wat vindt u op dit
ogenblik van die Mammoet?
Drs. M.: Er moest verande
ring komen ie ons onderwijs,
dat was heel duidelijk. En ik
moet eerlijk zeggen dat die
Mammoetwet een belangrij
ke verbetering heeft ge
bracht. In de tijd dat ze tot
stand kwam heeft ze behoor
lijk op de ontwikkeling van
de maatschappelijke ge
dachte ingespeeld, maar nu
ontwikkelen de gedachten
zich zo snel dat die Mam
moetwet op sommige punten
werkelijk verouderd is. De
grote moeilijkheid voor de
leraren is dat ze hun hele
instelling afgestemd hebben
?P de ontwikkeling die toen
ia een wet vastgelegd is en
nu dreigen er weer allerlei
nieuwe veranderingen waar
op men de programma's, de
didaktiek en die arbeids
voorwaarden niet zo snel
meer kan instellen.
Bij alle publiciteit over de
moeilijkheden lijkt het er
veel op of het alleen maar
gaat om h.a.v.o., v.w.o. en
eerstegraads leraren. In
werkelijkheid vormen zij nog
geen kwart van het totaal.
Hebben deze groepen soms
een bevoorrechte positie?
Drs. M.: Nee, beslist niet.
Maar het is nu eenmaal zo
dat onze organisatie voor
h.a.v.o. en v.w.o. ijvert. De
organisatiestructuur heeft
tot nu toe met zich meege
bracht dat men eigenlijk ge
scheiden over een door de
wet ééngemaakt onderwijs
sprak. In de toekomst zal 't
beslist zo moeten zijn dat we
niet alleen op onderwijskun
dig gebied, maar ook op
rechtpositioneel gebied één
lijn gaan trekken.
Er is erg lang aan de Mam
moetwet gewerkt en toch re
gende het in 1968 en later
klachten dat de leraren door
de Mammoet waren overval
len. En dat ondanks de toch
talrijke experimenten.
Drs. M.Dat is de bekende
kwestie van de voorlichting.
Er zijn inderdaad aan een
behoorlijk aantal scholen ex
perimenten geweest, maar
het is een algemene klacht
dat de resultaten van die
scholen die later nog met de
scholen niet voldoende kon
den worden doorgespeeld
naar de scholen die later nog
met de Mammoet moesten
beginnen.
Bleven die leraren ook niet
te passief? Ik ken experï-
menteerscholen waar ze zei
den: laat die leraren maar
komen. Maar ze kwamen
niet.
Drs. M.De heer Hoogber
gen in Deurne heeft zich wel
eens beklaagd over het gro
te aantal mensen, dat hij in
lichtingen moest geven. Dat
is toch weer een ander ge
luid.
Mr. Grosheide heeft al in ok-
vroeg op een spoor zetten is
dn strijd met de geest van de
wet.
lijkt me niet erg enthou
siast over de middenschool.
Maar het is al gebleken dat
een eenjarige brugperiode te
kort is. We erkennen ook dat
de intellectueel iets met zijn
handen moet leren doen en
de l.t.s. moet niet langer
voor specifieke beroepen op
leiden. Wijst dat alles niet
naar een middenschool?
Drs. M.Dat weet ik nou
juist niet. Ik kan meegaan
met de gedachte dat men op
12-jarige leeftijd natuurlijk
geen beroep moet kiezen. Ik
geloof dat 90 procent van de
kinderen uit het beroepson
derwijs, waarvoor nu gepleit
wordt, zoals het nu ligt beslist
niilet gelukkig zouden zijn met
een gedwongen opleiding op
een school waar ze voor een
groot gedeelte algemeen on
derwijs zouden krijgen. Als
je op het ogenblik de mid
denschool zou openen in de
vorm die de extreme voor
standers willen, dan geloof
tober '69 gezegd dat de
Mammoet een geweldige
stoot heeft gegeven aan het
denken over onderwijskundi
ge vragen. Bent u het daar
mee eens?
Drs. M.Helemaal. Dat is
zo.
In de Kamer is de Mammoet
het jongste staaltje van ver
ouderde onderwijswetgeving
genoemd. Hoe reageert u
daarop?
Drs. M.Wanneer men het
vanuit toekomstvisioenen
ziet als die van Velema, Van
Lieshout, en prof. Van Gel
der, kun je misschien ook
noemen, dan is ons hele on
derwijs eigenlijk verouderd.
Maar als je die toekomstvi
sies nu eens zorgvuldig gaat
ontleden dan zet ik toch nog
vraagtekens hij die veroude
ring; kun je toch niet binnen
de structuur van nu niet al
lerlei kleine veranderingen
aanbrengen waardoor je de
schoolstructuur van nu als
bevredigend kunt behouden?
Met vrij kleine veranderin
gen kun je aan die wet vast
houden.
Volgens u rent ons onderwijs
voort als een kip zonder kop.
Zijn er dan geen zwaarwe
gende redenen voor een
nieuw basisondrwijs en
voor een middenschool? De
middelbare school is niet
meer het vormingsinstituut
voor rijkeluiszoontjes maar
een service-instituut. De
helft van alle 12-jarigen zit
jaar-in jaar-uit al op dood
spoor. Moeten we dan niet
al het mogelijke doen om
daar verandering in te bren
gen?
Drs. M.: Daar hebt u na
tuurlijk gelijk aan, maar het
is zo verschrikkelijk moei
lijk om op het ogenblik een
visie te krijgen op lamg- en
op kort-zicht. Wij menen
juist uit uitlatingen van de
staatssecretaris op te maken
dat een duidelijke lijn op
kort-zicht ontbreekt. Er wor
den ook nogal eens dingen
gezegd die met elkaar in te
genspraak zijn. Er komt een
opmerking dat er een eind
moet komen aan het catego
riaal gymnasium en dan
komt er weer een actie van
de gymnasium-mensen.
Is een categoriale school in
wezen niet tegen de geest
van de Mammoet?
Drs. M.Ik dacht het eigen
lijk wel, ja. In wezen komen
de keuzemogelijkheden op 'n
grote scholengemeenschap
beter tot hun recht. Het te
ik dat je een enorme ramp
kreeg, alleen al op sociaal
gebied.
Bij het afscheid komt drs.
Michielsen nog eens terug
op de sociale conflicten die
een middenschool nu volgens
hem zou veroorzaken: Ik
juich een middenschool nu
niet toe. Daar zijn we geloof
ik pas bij de volgende gene
ratie aan toe.
Het is ook een kwestie van
verschil in belangstelling.
Over het algemeen gaat de
belangstelling van arbei
dersjeugd die vooruit wil uit
naar het technische en de be
langstelling van de andere
jeugd gaat heel vaak uit
naar die zogenaamde on
bruikbare vakken, naar die
humanistische vakken.
De autoritaire school sluit
niet meer aan op de huidige
maatschappij. De maat
schappij dwingt de school
naar een systeem waarin de
vrijheid en de zelfstandig
heid van de leerlingen meer
centraal staan. Is het niet
erg conservatief om ontwik
kelingen in die richting met
een zoals u deed ramp
zalig te noemen?
Drs. M.Als U het zo stelt
dan hebt U mij verkeerd be
grepen. Ik heb just gezegd:
uitgaan van het princiep: in
spraak van iedereen op zijn
eigen niveau en binnen zijn
eigen werkterrein is een voor
waarde voor het goed func
tioneren van een gemeen
schap en ook van een school
gemeenschap. Maar om nu
ineens bestuursstructuren
te gaan afbreken en te gaan
vervangen door regeringen
van minderjarigen dat leidt
inderdaad tot rampzalige ge
volgen.
Adriaan Maas schreef in De
Nieuwe Linie dat prof. Iden-
burg de vernieuwingswii van
de leerkrachten overschat.
Niet iedereen heeft graag
met kritische mensen te
doen. Heel wat onderwijsge
venden zijn bang voor veran
dering, voor vernieuwing,
voor democratisering. Zou de
Baad van Leraren niet juist
aan een mentaliteitsomvor
ming moeten wetken in
plaats van elke vernieuwing
tegen te houden?
Drs. M.Dat is geein gemak
kelijk vraag omdat er tege
lijkertijd allerlei vra gen wor
den gesteld. Als je het ge
nuanceerd bekijkt dan dacht
ik dat het zo wais dat er in
de maatschappij zelf een ont
wikkeling gaande is. De
school doet er aan mee. De
school is nu veel meer in de
maatschappij geplaatst dan
vroeger en in die ontwikke
ling wordt die school meege
nomen. In de pedagogische
situatie is het echter zo dat
vernieuwen binnen een school
een veel riskantere zaak is
dan in een bedrijf of in de
maatschappij, om de heel
eenvoudige reden dat men te
maken heeft met gemakke
lijk beïnvloedbare minderja
rigen. De democratisering is
een zaak die met grote voor
zichtigheid moet worden aan
gepakt, hoe conservatief het
ook klinkt. De praktijk heeft
aangetoond dat een te snelle
verandering in de bestuurs
structuur tot rampzalige ge
volgen kan leiden. Ik kan
daar voorbeelden van noe
men, maar het zou verre van
aangenaam zijn om die in de
krant te zetten.
pen leraren? Met verwijten
als "misdadig sofisme" ver
groot U de kloof.
Drs. M.Het is mogelijk,
maar wanneer ik de publika-
ties van de kritische leraren
nu eens rustig en objectief
lees krijg ik sterk de indruk
dat met deze mensen prak
tisch niet te praten valt om
dat het hen -tenminste die
indruk krijg ik- nauwelijks te
doen is om verbetering van
het onderwijs. Zij zien het
onderwijs als een middel tot
een maatschappijhervor
ming, een maatschappij
hervorming waarbij ik een
groot vraagteken zet. Het
klinkt misschien erg conser
vatief hè, als ik dat zo zeg.
Bent U gelukkig met de hui
dige maatschappij?
Drs. M.Nee, dat kan ik niet
zeggen, tenminste niet met de
ontwikkelingen. Je ziet de te
genstellingen steeds groter
worden. Het is net alsof bin
nen onze maatschappij het
kapitalisme in zijn karikatu
rale vorm en het communis
me in zijn karikaturale vorm
tegenover elkaar gaan staan.
We moeten natuurlijk - naar
een midden, maar het lijkt
alsof we naar een revolutie
gaan. Je ziet een verscher
ping van de standpunten en
in die zin vind ik de ontwik
keling bijzonder ongelukkig.
Drs. M.Ik geloof er niet in.
Ik gekoof dat wij onze leer
lingen sterk overschatten als
wij uitgaan van de veronder
stelling dat zij, blootgesteld
aan leraren met zeer ver
schillende principiële opvat
tingen, daaruit objectieve
conclusies zullen trekken. De
bril van de leraar wordt de
bril van de leerling. Bij de
behandeling van Gezelle is
de leerling katholiek, bij de
behandeling van A. M. de
Jong socialist.
Het doorgeven van cultuur
waarden is in zich een con
servatieve bezigheid. Loop je
niet het gevaar dat het een
instelling wordt ook bij za
ken die juist een vooruitstre
vende aanpak vergen?
Drs. M.Ik kan met dat
voorstellen, maar U moet
niet vergeten dat de jeugd
niet zo gemakkelijk te ma
nipuleren valt. In deze zin
ontwikkelt zich in de meeste
scholen tamelijk spontaan 'n
heel andere omgangsvorm
dan twintig jaar geleden het
geval was. Vooral in het
westen. Er zijn scholen die
hun leraren Piet en Jan la
ten noemen. Persoonlijk ben
ik er niét zo verschrikkelijk
voor, ik ben misschien wat
vormelijk.
U bent flink van leer gestrok-
ken tegen de kritische Iera
ren. Zon het echter niet juist
Uw taak zijn om een ge
sprek op gang te brengen
tussen de verschillende groe-
Met de maatschappij zelf is
toch geen mens gélukkig,
met die hedonistische wel
vaart. Iedereen die een cent
over heeft koopt een auto, wil
een caravan en buiten wonen,
je bent dat wel. Dat brengt
al zoveel scherps en onaange
naams in de samenleving.
Maar als ik aan onaange
naamheden denk, denk ik
aan de geestelijke ontwikke
ling, niet aan dit, want daar
kun je zo weinig aan doen.
Een onderwijsman hoeft niet
iets te gaan zeggen over al
gemeen maatschappelijke
problemen. Ik geloof niet dat
het onderwijs hier veel aan
kan doen, tenzij men de kin
deren er voortdurend van
doordringt en die kinderen
worden er ook voortdurend
van doordrongen, alleen niet
op school maar door teevee
en krant. Ik heb alleen meis
jesklassen en daar breng ik
dat DoIle-Mina-probleem her
haaldelijk ter sprake en dan
begrijp ik dat de kinderen er
niets van begrijpen. Ze be
grijpen niet dat de ei
gen mentaliteit van de vrouw
niet voldoende tegenwicht
vormt in onze bedorven man
nenmaatschappij. Imperia
lisme, kolonialisme en
agressiviteit zijn typisch
manlijke ondeugd-en. Onze
maatschappij heeft de ty
pische karaktertrekken van
een jongenskostschool. De
vrouw neemt geestelijk deel
geen deel aan deze maat
schappij. Ik kom er op om
dat ik de op de m.m.s. steeds
merk dat ze er zo Libelle-
achtig tegenover staan. We
overschatten de leerlingen.
U bent voorstander van con
fessioneel onderwijs. Wat
vindt U van de nlannen voor
een open school?
Leraren storten volgens een
Unesco-rapport eerder in dan
managers. Speelt de onmacht
van velen om democratische
verhoudingen in het onder
wijs te scheppen volgens U
daarbij een rol?
Drs. M.In een ver verwij
derd verband misschien Voor
dat afknappen is een com
plex van oorzaken te noemen.
De hele onderwijsontwikke
ling heeft een taakverzwa
ring meegebracht. De veran
derde didactiek brengt met
zich dat leraren vaak twee
maal zo veel tijd voor de
voorbereiding nodig hébben,
projectonderwijs kost erg
veel tijd, werken met prac
tica eveneens. De grote
scholen betekenen een enor
me taakverzwaring voor de
leiding. Denk aan rapporten-
vergaderingen over 2000 leer
lingen. Die mensen wankelen
's avonds naar huis. Dan is
er het gebrek aan visie waar
men met ons onderwijs naar
toe wil. Er is de democrati
sering, er is voor een leraar
een riskante zaak om mee
te doen aan een bestuurs
structuur. Het kost je vaak
alleen maar tijd. Als je wer
kelijk eens tegen een jongen
moet optreden krijg je de
hele pers tegen je en word
je voorgesteld als een ouwe
conservatief die er uit moet.
Men heeft op het ogenblik 'n
soort angst voor be
paalde groeperingen onder
de leerlingen en dat maakt
de zaak bijzonder moeilijk.
Dat alles samen brengt die
pessimistische stemming.
Wat zijn Uw drie belangrijk
ste onderwijsprioriteiten?
Drs. M.Allereerst moet een
urenleTaar op dezelfde wijze
worden behandeld als de le
raar in een volledige betrek
king. Op de tweede plaats
moet de schoolleiding bij
het m.a.v.o. een ruimere
armslag krijgen. Dat zijn
rechtspositionele zaken.
Natuurlijk zou ik ook wel een
onderwijs wensen waarin alle
leerlingen zich optimaal kun
nen ontwikkelen, maar dat is
een kreet. Ik zou ook kunnen
zeggen dat ik de hemel op
aarde wil of dat ik zou wil
len dat de helft van de men
sen er niet was. Mijn derde
wens, en die mag U wel bo
venaan zetten, is ook een
utopie: ik zou willen dat er
overlegvorm gevonden kon
worden waarin alle onder
wijsgevenden tot een min of
meer eensgezind standpunt
kwamen over de onder
wijsontwikkeling. Zet U dat
maar bovenaan. Maar het is
een sprookje.
gesteld als waarnemend-hoofd
ling.
part-time verband K1"1^
aiwden eveneens in f|t
dheid aanwezig is tot het zo
reekenddiensten.
BB
De eerste avond kon ik het
wel aardig volgen, maar
daarna werd het ver
schrikkelijk ingewikkeld. Het
ging boven mijn pet. Met de
nderen was het beslist niet
anders."
sptember a.s. aan onze °P,6n"|#
/erzorgsters willen deelneme
dienst komen als aspirant-leei
mdelijke regelingen,
toeslag gegeven.
lardus. Nieuwe Passeerders:
EB ZAL DIT jaar waar
schijnlijk geen jubileum zo
stil gevierd worden, als dat
van de dienst Bescherming
Bevolking, welke nu twintig
jaar bestaat. Hoe groot de
twijfels zijn aan de effectivi
teit van de BB-organisatie in
geval van een kernoorlog,
blijkt wel uit de uitspraak
van een gewondengelei
der, gedaan in het BB-or-
gaan „De Paladijn":
„De H-bom in zoveel lessen.
Er is bij de BB wel eens
gezegd: „Wanneer bij zo'n
aanval tien mensen in Ne
derland het overleven, dan is
het werk niet voor niets ge
weest." Waarom dan geen
beveiliging van alle spoor
wegovergangen die jaarlijks
toch altijd nog zo'n twintig
doden eisen. Dat kost aan
zienlijk minder dan 50 mil
joen gulden per jaar en je
houdt meer mensen over.
Uitspraken als: BB is on
verkoopbaar. De BB is een
dure en, in effectief nut, niet
rendabele zaak. De BB is,
om het zacht te zeggen, niet
populair. De BB zal in een
volgende oorlog toch van ge
nerlei waarde blijken te zijn,
zijn aan de orde van de dag.
Toen de dienst Bescherming
Bevolking in 1950 werd op
gericht ter vervanging van
de totaal verouderde Lueht-
beschermingswet van 1936,
was de opbouw gebaseerd op
de veronderstelling, dat
slechts ongeveer 50 grote ge
meenten in Nederland wer
kelijk gevaar liepen aange
vallen te worden met lueht-
wapens en raketten en dat
kleinere steden en dorpen
en het platteland minder ge
vaar zouden lopen. Begin
nend met de Suez-crisis en
Hongarije bleek deze veron
derstelling al spoedig on
houdbaar. De organisatie
van de BB moest telkens
worden gebaseerd op andere
veronderstellingen van nog
grotere en nog gruwelijkere
bommen, van gevaren die
niet meer beperkt zouden
blijven tot de grote steden
en vliegvelden, doch die het
gehele land, geheel Europa,
de gehele wereld zouden
storten in verschrikking en
vernietiging.
Dat blijkt wel uit de absur
de race met de bom. Zowel
de Sovjet-Unie als de Ver
enigde Staten beschikken
momenteel over een enorme
„overkiül-capaciteit".
Dat wil zeggen, dat zij elk
aar in theorie vele keren
kunnen vernietigen. Beide
landen hebben lange af
standsraketten klaaT staan
met meervoudige kernladin
gen, die boven vijandelijk
gebied elk naar een ander
doel kunnen worden geleid.
Er zitten zelfs fop-kernkop-
pen bij, die tot doel hebben
's vijands antiballistische
projectielen uit te putten en
te misleiden.
Sinds 1967 zijn de militaire
uitgaven verder toegenomen
en als de huidige trend zich
voortzet, zal de bewapenings
wedloop de komende tien
jaar het onvoorstelbare be
drag van 14.400.000.000.000
gulden (14,4 biljoen) opslok
ken. Dat is evenveel als in
de eerste helft van deze eeuw
met beide wereldoorlogen
werd uitgegeven.
In dit licht bezien is het
moeilijk voor de BB om zich
waar te maken als nuttige
organisatie. Daarbij komt
nog een dikwijls lachwek
kende presentatie bij oefe
ningen, die daardoOT wel
licht sinds enige tijd niet
meer in het openbaar worden
gehouden. De BB bestaat bij
na 20 jaar, maar een vijf-
tienjarenplan voor het schep
pen van individuele sehuilge-
legenheid is nog slechts in
het stadium van voorberei
ding.
Een inventarisatie leert, dat
van de dertien miljoen Ne
derlanders bij een atoom-
aanval er slechts 108.800
personen ondergebracht
kunnen worden in openbare,
en 1.736.170 in particuliere
schuilgelegenheden.
Maar wat stellen die zich
voor te doen in de onleefba
re wereld, die ze zullen aan
treffen als ze de schuilkel
ders verlaten. Wat overblijft
zijn insecten en ziektekie
men, die een grotere weer
stand hebben tegen straling
dan hogere planten en die
ren.
Bij monde van chef staf voor
civiele verdediging d'Engel-
bronner, vertolkt de BB het
standpunt, dat als Amster
dam bijv. getroffen wordt,
er daar niets meer valt uit
te richten, maar wel in de
naaste omgeving. In dit ge
val dus een 'licht' atoombom
metje hier en eentje daar.
Afgezien van het feit of Ne
derland tussen de groot
machten in wel de moeite
waard is om van de kaart
te geven. Premier De Jong
vertolkte de zienswijze van
de Nederlandse regering,
toen hij tijdens het begro
tingsdebat voor de civiele
verdediging opmerkte: „Ik
geloof niet dat Nederland 't
eerste doel van een atoom-
aanval is, maar we moeten
er toch rekening mee hou
den, dat het wel eens anders
zou kunnen lopen. Daarom
moeten we de nodige voor
zieningen treffen. We achten
de kans, dat een H-bom zal
worden gebruikt zeer gering.
Maar men kan in deze zaken
echter nooit iets helemaal
uitsluiten."
Het valt te betwijfelen of de
doorsnee-Nederlander ook
denkt, dat bet allemaal wel
mee zal vallen. Men schijnt
zich al lang neergelegd te
hebben bij het standpunt dat
het allemaal toch niets meer
helpt: als er een atoomaan-
val komt, dan gaan we met
z'n allen naar de bliksem en
verder niets meer. Het zich
wapenen tegen een atoom-
aanval op BB-wijze acht de
Groningse hoogleraar in de
experimentele natuurkunde
prof. Smith van generlei nut.
Hij noemt het overheidsbe
leid inzake de BB ronduit
misdadig en misleidend In
geval van het uitbreken van
een kernoorlog geldt: de eer
ste klap is een daalder
waard. Op het moment dat
beslist wordt kernwapens in
te zetten, kan men zich niet
meer permitteren een derge
lijke aanval te doseren.
Want de wapens, die niet ge
lanceerd worden, zijn binnen
enige minuten daarna door
de tegenstander vernietigd.
De les van de geschiedenis
is dat bij ieder gewapend
conflict zwaardere wapens
gebruikt worden. Het mislei
dende karakter van het over
heidsbeleid zit hierin, dat
men niet tegen die ontwik
keling naar de atoomoorlog
vecht maar dat men zich
probeert te dekken tegen de
gevolgen daarvan.
Het wordt voor de regering
steeds moeilijker om het
BB-apparaat aan het volk te
verkopen als een nuttige in
stelling. Zeker als nu al vijf
tien gemeenten de afgelopen
jaren besloten hebben de
post BB niet op de begroting
te plaatsen of deze er af te
voeren, zo hij er al op stond.
In de niet kleine gemeente
Maastricht lanceerden bij
belvaste lieden dit alterna
tief: „Bescherm niet de over
heidsdienaren, maar richt
de schuilkelder in voor 2
bouwers, 2 doktoren. 2 zwan
gere vrouwen en 2 academi
ci, wat het creëren van een
nieuwe wereld reëler
maakt."
In de begroting voor 1970 is
voor de bescherming bevol
king 50.928.000 gulden uit
getrokken. Hiervan is ruim
44,5 miljoen gulden bestemd
voor de jaariijks feragke-
rende kosten en 6.320 000 gld.
voor investeringsuitgaven.
Het grootste gedeelte van 't
laatstgenoemde bedrag, 5
miljoen gulden, is voor de
voortzetting van het fallout-
beschermingsonderzoek, een
inventarisatie van de be
staande schuilmogelijkheden.
Dit onderzoek moet eind dit
jaar zijn uitgebreid tot 543
gemeenten met in totaal 8
miljoen inwoners. Als het
nog later voltooid is worden
de totale kosten op ruim 11
miljoen gulden geschat. Aan
de hand van de gegevens die
hieruit worden verkregen
een representatieve steek
proef, die veel minder zou
kosten, bleek niet mogelijk
kunnen de burgemeesters
de schuilgelegenheden in
richten en verdelen onder de
bevolking.
Het beleid van minister
Beernink (Binnenl. Zaken),
onder wie de civiele verde
diging ressorteert, is erop
gericht „uiteindelijk de ge
hele bevolking een redelijke
bescherming te verschaffen
tegen atoomstraling"
De laatste jaren groeit er
ook binnen BB-kringen
steeds meer het besef, dat
veel BB-materiaal beschik
baar kan worden gesteld
voor hulpverlening bij ram
pen in vredp=uüd. Berin dit
jaar heeft een commissie
hierover rapport uitgebracht
en bij de begrotingsdebatten
heeft de Tweede Kamer zich
er uitgebreid mee bezigge
houden.
In deze gedachtengang zou
een opgaan van de organisa
tie BB in een algemene
hulpverleningsorganisatie 'n
logische ontwikkeling zijn,
zegt minister Beernink in
rijn begrotïnvstnolichHng.
Te BB zou dan weer be
staansrecht verwerven.