MEISJES HEBBEN LTS
Nog weinig
lipstick
op de
draaibank
NT
EKHOUDING
Uw salaris
via de
Boerenleenbank
Boerenleenbank
HERDENKING
KLEINE POLITIEKE
PARTIJEN HOEVEN
NIET BANG TE ZIJN
CONCLUSIE
z° is dat met deze herdenking
ook gegaan. De eerste her
denkingen waren geritualiseerde
herhalingen van de zucht van ver
lichting en het gevoel van op
luchting die van 5 mei 1945 een
historische dag maakten. Woorden
als „vrijheid" en „vaderland"
hadden zonder enige verdere uit
leg een geweldige betekenis die
tegelijk onaantastbaar en vanzelf
sprekend was. Vaderlandsliefde
was een deugd die door iedereen
hevig vereerd werd. Wie toen ge
zegd zou hebben: „Nou ja, vader
landsliefde is ook niet alles", zou
zich verdacht gemaakt hebben. Dit
begrip verdroeg toen zelfs geen
aanzet tot een kritisch onderzoek.
De situatie moest volstrekt een-
zinnig zijn en door iedereen op de
zelfde manier ervaren worden.
Ceremonieel gedrag heeft iets
krampachtigs; het laat zich niet
ter discussie stellen.
SCHIETPARTIJ
IN ZWOLLE
SUCCES VOOR
LABOUR
IN ENGELAND
13
I Voorbeeld
Linden
>ekwame
oetbalmakers
Linden
„Neen"
Eerst richting
Huichelarij
Behoudend
l.een
maand
salaris extra
2. een
Persoonlijke
Lening
3. een
hypotheek
tot 90%
en bovendien
Dr. Corn. Verhoeven:
Geen hogere kiesdrempel verwacht
DE STEM VAN ZATERDAG 9 MEI 1970
J is de Nederlandse dochter-1
\het Engelse wereldconcern
Industries Ltd. Deze grootste
Iran Europa heeft in Nederland
rdam-Centrum en Ftotterdami
j/s nieuwe uitbreidingen in ont-
Jienst van onze vestiging te
3 afdeling MEET- EN REGEL,
igsmogelijkheden voor een
dige
te van verantwoordelijkheids.
i
t onderhoud, het ontwerpen en
van meet- en regelinstallaties in
zowel elektrisch, elektronisch
lewenst.
tennis van de meet- en regel-
pau van een volledige Bemetel-
atie is vereist.
ileiding strekt tot aanbeveling
Ivatten
eren van modificatiewerkzaanv
i elektronische instrumenten,
in en in bedrijf stellen van digitale
n van meet- en regeltechnische
e fabrieken.
ingsmogelijkheden voor
/an verantwoordelijkheidsgevoel,
opgeleid tot onderhoudsmonteur
Jltechniek.
pleiding, die geheel in dagdienst
ïen zij praktisch getraind worden
fabrieken.
nmechanischeTechniek of Elektra
ihniek of
pjktrotechniek en/of Instrument
aker, met een aanvullende oplei-
ng, b.v. V.E.V. Zwakstroom,
ezel Instrumentmaker, enz., of
3t Wiskunde en enige jaren er
ring in een technische functie.
MIDDELBURG - BERGEN OP ZOOM Wat zou nu eigen-
ijk precies de reden zijn, dat zich niet of nauwelijks meisjes
aanmelden voor een opleiding aan technische scholen? Ze
runnen er een vak onder de knie krijgen, dat in de meeste
tevallen heel wat meer betaalt dan om maar een wille
keurig voorbeeld te noemen een baan als verkoopster. Op-
eidingen tot metaalbewerkster, schilderes, bromfietsmonteu-
i, reparatrice van kantoor- of naaimachines, om nog maar
niet te praten van huishoudelijke apparaten, waarmee de Ne-
erlandse markt wordt overspoeld.
Onlangs werd in een KRO-tv-uitzending over de katholieke wer
ende jeugd bekend gemaakt, dat 70 procent van alle Nederlandse
neisjes na de lagere school geen enkele vorm van onderwijs meer ge-
ïiet. Heeft het Nederlandse meisje drempelvrees voor een werkkring
de technische wereld? Doet dat gezegde van het schaap en die
am onder onze jonge landgenotes nog opgang? Dit is nauwelijks te
eloven, wanneer men ziet, hoe vrij de tiener zich op het ogenblik
eiveegt.
Kan het dan misschien een de
■einig soepele directeur van de
tchnische school liggen? Aan een
nentaliteit van „waar veel jongens
lijn, hoort geen vrouw", of „een
touw hoort op de huishoudschool?"
ils het meisje iets verder wil ko
nen dan het inpakken van repen of
et dichtpiakken van flesjes, dat
entonige lopende-band-werk, waar
in zou ze dan niet kiezen voor een
mke baan met heel goede salaris-
ïogelijkheden?
ir het fabrieksterrein,
et verkrijgen van een woning in de
voor vergoeding van studie-, reis-
ten, verhuis- en herinrichtings-
fjties, onder vermelding van letters
1066, te richten aan de afdeling
an ICI HOLLAND NV, postbus 20
lBRIEK
Taagt voor spoed
ioog loon (thuiswerkers)
138a - Telefoon 278338-10
Middelburg geeft een voorbeeld,
lat navolging verdient: de directeu-
:n van de technische school de
leer D. Roos, en van de industrie-
ishoudschool, de heer H. Meunes,
ian het komend cursusjaar starten
iet gemengde brugklassen. Hierin
aat het algemeen vormend onder
ijs voorop. De belangstelling voor
openbare lessen is nu reeds
'oot. Meer scholen zouden hiertoe
'er moeten gaan. En wie niet aan
experiment wil, zou toch in ie-
ir geval de mogelijkheid moeten
tappen, dat meisjes dezelfde tech-
sche lessen kunnen volgen als jon
as. Een directeur van een techni-
ta school, die in de hoogste klas
an de lagere school de mogelij khe-
m van het technisch onderwijs uit-
m komt zetten, zou er veel toe
(ADVERTENTIE)
kunnen bijdragen, dat de meisjes
warm lopen voor een bepaalde op
leiding, die niet al te veel man
kracht eist. Hoe staat het er mee in
zuidwest Nederland? De Stem ging
na, hoe de meisjes door diverse,
willekeurige technische scholen in
ons gebied zouden worden opgevan
gen.
Directeur M. Neeleman van de
Katholieke Technische School te
Breda: „Meisjes hebben op mijn
school dezelfde mogelijkheid als
jongens. We hebben er al twee op
onze school meegemaakt en dit was
in één woord een succes. Ik zou het
zelfs wel prettig vinden, als mijn
eigen dochter een technische school
zou bezoeken, op voorwaarde dat
het vak waarvoor ze kiest een vrou
welijke benadering mogelijk maakt.
In het fijnmetaal en de horlogerie
bijvoorbeeld zijn mogelijkheden te
over. Meisjes, die werkzaam zijn in
het bedrijfsleven en een gebrek aan
opleiding hebben, komen meest te
recht in de mindere baantjes, vaak
zijn die saai en betalen ze slecht.
Dit hoeft niet! Op mijn school zijn
ze van harte welkom. Ik voorzie
geen enkele moeilijkheid. Het is na
tuurlijk uitgesproken kinderachtig
bezwaren op tafel te brengen als:
„Onze school heeft geen damestoi
letten" of: „Hoe moet dat nou met
gymnastiekles?" Als we in déze tijd
aan die mentaliteit blijven hangen,
ja waar moeten we dan heen? Laat
de meisjes maar lekker mee-gym-
men met de jongens en waarom
zouden ze niet van de douchegele
genheid gebruik mogen maken? Ik
zie dat gewoon niet. Wervingsacties
onderneemt onze school nooit, ook
niet voor meisjes. In België gebeurt
dat nog op vrij grote schaal, maar
het Nederlandse onderwijs voelt
daar gewoon niet voor. We moeten
het hebben van de naam, die onze
school heeft". Hopelijk zullen de
meisjes, die de lagere school verla
ten hiervan profiteren!
Een ander geluid liet de directeur
van Breda's Gemeentelijke Lagere
Technische School horen:
„In totaal zijn hier drie meisjes op
school geweest, maar op het ogen
blik neem ik geen meisjes meer aan.
Ik heb nadien nog wel eens aanvra
gen gekregen, maar kan er niet
meer aan beginnen. We zitten nog in
een oude school, hoewel de plannen
hebben voor een nieuwe, waar
waarschijnlijk wél accommodatie
voor dames zal zijn. Wat het werk
betreft, voorzie ik ook moeilijkhe
den op allerlei gebied, maar nu is
de voornaamste reden: gebrek aan
outillage".
Directeur T.H. Hammans van de
Lagere Technische School te Roo
sendaal onderneemt weliswaar geen
wervingsacties, maar laat meisjes,
die hiervoor belangstelling hebben,
graag de lessen volgen: „Op voor
waarde, dat zij van tevoren de ge
kozen richting bekendmaken", stelt
hij. „Een vak als metselen, dat ver
sier ik gewoon niet. Daar is spier
kracht voor nodig. Welke vrouw zou
het trouwens aantrekkelijk vinden
op open werkplaatsen te moeten
metselen? Het binnenwerk is beter
geschikt. Ik noem maar montage,
boekdruk, monotype of grafiek. On
ze school is niet op meisjes inge
steld qua accommodatie, maar dat
probleem is gemakkelijk op te los
sen. Met sportles en naderhand dou
chen kan de aanwezigheid van meis
jes natuurlijk wel lastig zijn. Overi
gens is het mijn ervaring, dat de
mentaliteit van de jongens veran
dert, als er een meisje in de klas is.
Hun woordkeus is wat minder grof.
Dit jaar verwacht ik wel weer en
kele aanmeldingen. Ze zijn van har
te welkom!", aldus directeur Ham
mans.
Machinebankwerksters gemoe
delijk tussen hun mannelijke colle
ga's in aan de bankschroef.
de meeste technische scho
len stellen hun deuren
graag open voor meisjes,
die een aangepast beroep
kiezen.
sommige directeuren ge
bruiken het gebrek aan ac
commodatie als weinig fun
damenteel excuus van wei
gering.
van wervingsacties voor
meisjes wil geen enkele di
recteur graag horen.
de meisjes, die een leuke
beroepsrichting zouden
kunnen kiezen in het tech
nisch onderwijs, zijn meest
al schaapjes, die zich nog
ver hopelijk niet al te
ver van die dam bevin
den.
er wordt te weinig bekend
heid gegeven aan het tech
nisch beroepsonderwijs
voor meisjes.
De Technische School Bergen op
Zoom en omstreken telt op het
ogenblik geen vrouwelijke leerlin
gen, maar ook daar worden meisjes
graag toegelaten. Als de nieuwbouw
in augustus wordt betrokken, is er
mogelijkheid te over ook meisjes
onder te brengen. De sportlessen
worden dan tegelijkertijd voor jon
gens én meisjes gegeven. Het hoofd
van de school licht naar gewoonte
op de lagere scholen zowel de
jongens als de meisjes in over de
mogelijkheden op zijn school.
Directeur A. Corven van de LTS
te Dongen heeft evenmin bezwaar
tegen vrouwelijke leerlingen. Inte
gendeel: „Ais we nu al die huichela
rij eens afleggen en de meisjes ge
woon prettige schooljaren bezor
gen".
In deze oude school heb ik de
kans niet om bijv. gezamenlijke
gymlessen te realiseren, omdat er
gewoon geen gymlokaal is, maar
over twee-en-half jaar als onze
nieuwbouw klaar is, dan hebben we
alle ruimte. Aan wervingsacties voor
dames-leerlingen hebben we nooit
gedaan. Ik denk, dat weinig scholen
die methoden volgen. Wel geven we
uitgebreide voorlichting aan toekom
stige leerlingen. Ook de ouders wor
den hierin betrokken. Ouderavonden
zijn daar bij uitstek geschikt voor.
Het is jammer, dat er van de meis
jes zelf zo weinig belangstelling uit
gaat. Wij activeren het wel!. Direc
teur Moorman van de Vlissingse
LTS wil aan de moeilijke omstan
digheden wel een mouw passen:
„Momenteel is onze school nog niet
op meisjes berekend, maar als ze
zich zouden aanmelden kan daar
wel wat op gevonden worden. Er
zijn tot nu toe nog geen meisjes
geweest, die onze school hebben be
zocht". Gezien de toenemende vraag
van de industrie meent de heer
Moorman wel aanmeldingen te kun
nen verwachten op korte termijn:
„Er liggen zeer reële toekomstmoge
lijkheden voor afgestudeerde meis
jes".
De heer A. Riddersma van de Chr.
Technische School te Middelburg
heeft van meisjes nog geen enkele
aanmelding gehad voor zijn school:
„De Zeeuwen hebben een nogal be
houdende mentaliteit. Ik stel het
echter wel op prijs als men weet
dat elk meisje hier zonder meer
welkom is. Ook onze accommodatie
is in orde. Ook wat sportlessen en
douchen betreft zie ik geen proble
men". Het enige probleem is: waar
blijft het Zeeuwse meisje?
Op de technische school in Ter-
neuzen volgt één meisje de oplei
ding. „Ze is prima opgevangen door
de jongens", meldt de directeur, „ik
heb geen enkel bezwaar tegen meer
vrouwelijke leerlingen. Aan het
werven van leerlingen doen we niet,
noch bij jongens, noch bij meisjes".
Toekomstmogelijkheden ziet hij te
over voor meisjes, hoewel hij meent,
dat deze mede afhankelijk zijn van
de beroepsrichting.
ANNELIES VAN DEN TOL
centrum van het landt
hoofdkantoor een
funktionaris sal een ded
de afdelingschef moete"
eze met een grote mate i'""
kunnen verrichten,
lo-diploma of gelijkwaard'
ng, Praktijkdiploma Boek
liploma MBA of hiervo°r
30 jaar.
kracht bieden wij een 1'°°"
etoeslag en gratifikatie,
ischreven sollicitatie te
an dit hlad.
v f-
Daar is alles voor te
zeggen. Want als het
eenmaal zover is, dat
ook Uw salaris via een
bank betaald gaat
worden, zit U goed met
een Privérekening bij
de Boerenleenbank.
Omdat daar 'n aantal
extra voordelen aan
vastzitten, die U een
hele hoop zorg kunnen
besparen.
Als U regelmatig Uw
salaris ontvangt via een
Privérekening bij de
Boerenleenbank, hebt U
de mogelijkheid een
maand salaris extra op
te nemen.
Onverwachte grote
uitgaven kunnen 't U
niet meer moeilijk
maken. Omdat U een
Privérekening bij de
Boerenleenbank hebt.
Dan kunt U een
Persoonlijke Lening
sluiten vanaf 500,- tot
5.000,-.
Een eigen huis is nu
binnen Uw bereik.
Houders van een
Privérekening kunnen
een hypotheek krijgen
tot zelfs 90% van de
taxatiewaarde van het
te kopen huis.
Alle voordelen van
salaris ontvangen via
de bank. 31/2% renté.
Gemakkelijke, veilige
betaalcheques. Uw
betalingen volkomen
kosteloos voor U
verzorgd door de
Boerenleenbank. De
vriendelijke bank met
de ongedwongen sfeer,
dicht bij U in de buurt.
Met alle bankzaken
„onder één dak". De
hele dag open (meestal
ook nog op een avond
in de week).
1SR
ilFF NïBMM&h F F:F FFF:
f JA*
r -F"
de bank voor iedereen
WU weer zo dicht op elkaar de
Duitse inval in 1940 en de
bevrijding in 1945 herdacht wor
den, komt er opnieuw een stroom
van informatie over die gebeur
tenissen los. Het herdenken is
gericht tegen een dreigend ver
geten. De jaarlijkse produktie
aan informatie schijnt nodig te
zijn om de jaarlijkse slijtage
weer te herstellen. Toch meen ik
dat de herdenkingen niet louter
een herhaling zijn van telkens de
zelfde informatie. Er komen nieu
we inlichtingen bij bv. over die
soldaten van wie aangenomen
werd, dat zij gesneuveld waren
voor het vaderland, maar van wie
nu blijkt dat zij wegens desertie
geëxecuteerd zijn; en ook de aard
van de herdenking verandert. Er
heeft, als ik mij niet vergis, een
verschuiving plaats van de puur
rituele herdenking naar de meer
kritische informatie. Dat is min
of meer verrassend, want we zou
den ook het omgekeerde kunnen
verwachten: als de gebeurtenis
sen nog vers in het geheugen lig
gen, kunnen we ze „deskundiger"
herdenken en er meer uit eigen
ervaring over meepraten dan
wanneer ze dertig jaar geleden
plaats gehad hebben. Als daaren
tegen de herdenking een beetje
vervaagt en niemand meer pre
cies weet waar het over gaat, dan
verstart ze tot een vast ritueel.
Het omgekeerde gebeurt. De
eerste herdenkingen na de oorlog
waren ritueler en veel minder
kritisch dan ze nu zijn. Blijkbaar
is historisch onderzoek op afstand
een betere basis voor kritiek dan
DAS langzaamaan is de her
denking van karakter veran
derd. Frasen werden vervangen
door mededelingen. Hoe moei
lijker het werd zich ritueel te ge
dragen, des te meer n-uaocering
kwam er in het gedrag. Dat is
nauwelijks te verklaren als een
uiting van onverschilligheid of
gebrek aan interesse. Het tegen
deel lijkt het geval te zijn: de mo
gelijkheid van een kritische hou
ding heeft tegelijk de belangstel
ling vergroot en aan de herden
king een kans gegeven weer een
vorm van denken te worden. Wan
neer ik mij oude herdenkingstoe
spraken voor de geest probeer te
halen, dan voel ik meer vervreem
ding ten opzichte van de nabij
heid van toen dan ten opzichte
van de huidige afstandelijkheid.
Ofschoon ze toen ontroerend en
volkomen juist waren, zouden ze
nu niet op dezelfde manier her
haald kunnen worden. Ik denk
dat ze verschrikkelijk hol zouden
blinken, al kan niemand aanne
men dat ze toen niet oprecht wa
ren en dat de sprekers het had
den over dingen die ze niet mee
gemaakt hadden of die hen niet
interesseerden. Het vreemde is dat
zij in clichés spraken ofschoon, of
liever: omdat ze zozeer bij de
zaak betrokken waren.
Die toespraken zijn nauwelijks
nog nodig; de informatie is
onmisbaar, niet alleen om niet te
vergeten, maar ook nog steeds om
meer te weten te komen. Twee
dingen blijf ik merkwaardig vin-
ervaring; je hoeft er niet geweest
te zijn. De gebeurtenissen waren
toen nog te overweldigend om ge
nuanceerd benaderd te kunnen
worden. In zo'n situatie vallen
mensen terug op ritueel handelen
en ceremonieel praten. Alles blijft
daarin onveranderlijk; ook de ge
beurtenis waar het over gaat
wordt alleen in haar onverander
lijkheid bevestigd, kennelijk in de
veronderstelling dat men er alles
al van weet. ALs iemand dtood
gaat, kunnen we ook alleen maar
„gecondoleerd" zeggen tegen de
nabestaanden. Dood is dood. Pas
later kunnen we een beetje nor
maal praten zonder onze toevlucht
te nemen tot vaste formules.
den in de evolutie van onze her
denkingen uit een ritueel naar
een kritisch stadium. Op de eerste
plaats dat het zo lang geduurd
heeft voordat «fde informatie op
gang kwam en min of meer kri
tisch werd: het duurde bv. dertig
jaar voordat bleek dat de held een
deserteur was. Is dat de tijd die
we nodig gehad hebben om een
deserteur even sympathiek te
vinden als toen een held? Als die
informatie nodig is om een trau
ma te boven te komen, welke sa
distische macht houdt dit trauma
dan zolang in stand door de in
formatie te blokkeren? Of werd
juist van die informatie een trau
ma gevreesd? Is het heilzamer
over pijnlijke feiten te zwijgen
dan erover te praten? Kennelijk
is hier voor de eerste oplossing
gekozen, maar wie is degene die
kiest? Dat is een probleem waar
over bijna niet gepraat kan wor
den zonder gebruik te maken van
grote, mythische woorden als
„volk", „lot", „geschiedenis" etc.
En ten tweede: waar is het
woord „vaderlandsliefde" geble
ven en wat betekent het nog? We
horen het nooit meer. Ik vermoed
dat het te kneuterig is geworden
voor de na-oorlogse Europese en
mondiale verhoudingen. Dat zou
dan ongeveer dit betekenen: men
sen zijn uit vaderlandsliefde in
het verzet gegaan om een toe
stand te scheppen waarin het
woord „vaderlandsliefde" bijna
bespottelijk klinkt. Geen wonder
dat de herdenking van karakter
moest veranderen; er wordt elk
jaar iets anders herdacht.
1150 vestigingen
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het ziet er naar uit
dat het kabinet-De Jong geen wets
voorstellen zal indienen tot verho
ging van de kiesdrempel. Binnenkort
is er een nota van minister Beernink
(Binnenlandse Zaken) aan het par
lement te verwachten, waarin staat
wat de regering dan wel op het punt
van wijziging der kieswet van plan
is.
Een hogere kiesdrempel die het
kleine politieke partijtjes moeilijker
maakt om in de kamer te komen
was aanbevolen in het tweede rap
port van de commissie Cals-Donner.
Tegen dit advies is zwaar geprotes
teerd door de kleinere partijen, die
zich in hun parlementair voortbe
staan bedreigd voelen. Ook echter in
de grotere partijen is men niet on
verdeeld enthousiast voor een hogere
kiesdrempel (een bepaald stemmen
percentage dat een partij moet be
halen om in d'e Tweede Kamer te
worden toegelaten).
Zoals bekend is b.v. een minder
heid van de KVP-fractie o.l.v. drs.
Schmelzer tegen een hogere kies
drempel, omdat men van deze tech
nische ingreep geen verbetering ver
wacht van de kwalen waaraan de
ZWOLLE (ANP) Een Turk
heeft in de nacht van donderdag op
vrijdag in Zwolle met een pistool
twee mensen gewond.
De 38-jarige R. Weimreder uit Al
melo werd in de rug getroffen en
moest in een ziekenhuis worden op
genomen, de 20-jarige H. de Weert
uit 't Harde werd aan een arm ge
wond. De 27-jarige Turk, die al ja
ren in Zwolle woont, was uit een
bar in de binnenstad gezet omdat hij
lastig was geworden. Hij keerde la
ter terug en loste een aantal schoten
door de Rodeleeuwsteeg waaraan de
bar gevestigd is. De dader kon kort
na de schietpartij in de omgeving
worden aangehouden.
parlementaire democratie lijdt Ook
is er verzet bij sommige kamerleden
van PvdA, VVD, AR en D'66.
Het ziet er intussen wel naar uit
dat minister Beernink zal voorstel
len om lijstverbindingen tussen po
litieke partijen mogelijk te maken.
Hierdoor kan men de stemmen van
de ene partij bij de zetelverdeling
ten goede laten komen van de ande
re partij, waardoor zgn. „reststem-
men" niet vertoren hoeven te gaan.
LONDEN (AFP) De Britse La-
bourpartij van premier Wilson heeft
bij de gemeenteraadsverkiezingen
die donderdag in Engeland en Wales
zijn gehouden, aanzienlijke winst
geboekt. Zij vergrootte haar zetel
aantal met 435, terwijl de conserva
tieven 324 zetels verloren. Voor de
liberalen bedroeg het verlies 20 ze
tels, terwijl de onafhankelijken 52
zetels achteruit gingen.
Het succes van Labour leidde ove
rigens slechts in drie gemeenten tot
een verkrijging van de meerderheid.
Dit gebeurde in Norwich, Barrow en
Dewsbury, waar de conservatieven
de leiding moesten afstaan. Op hun
beurt namen zij echter de leiding in
Stoke-on-Trent van Labour over, die
daar bijna veertig jaar de meerder
heid had gehad. In ongeveer vijftien
gemeenten verloren de conservatie
ven de absolute meerderheid.
De conservatieven die bij de ge
meenteraadsverkiezingen van 1967
bijna 600 zetels vooruit waren ge
gaan. blijven echter meer gemeente
raden beheersen dan enige andere
partij.