KSSSfeNSr'' v_ Nutti Vake «es® 7JakmamrJttin is Mp.p.stp.rsrhnn p Vakmanschap is Meesterschap en de Schoonheid van het eigen land ZeeuiVSe bezoekwctctrdl^hedetl :Het is als of in Zeeland de prachtigste gebouwen met een royale hand als flonkerende edelstenen ut een wijds landschap zijn gestrooid. Er is zo veel te zien, dat een beknopte opsomming geen zin heeft. In plaats daarvan een handvol wetenswaardigheden: Floris V was de eerste, die de boeren - die dit uit zich zelf niet deden - dwong de dijken te onderhouden. Zonnemaire en Dreischor waren vroeger eilandjes. Ook het land rond Wolphaertsdijk was eens een eiland, tussen de beide Bevelanden in. Eén van de dijken heet nog de Oude Veerdijk. Rond Sluis liggen de Oude Zeedijk en de Zeedijk. Daar liep hel "grootscheeps vaarwater", het Zwin, dat vooral Brugge tot een belangrijke handelsstad maakte en dal Cadzand, toen nog een eiland, omspoelde. De Scheelhoek is een goed voorbeeld van landverlies. In tegenstelling tot andere eilanden is Walcheren vroeger in zijn geheel ineens ingedijkt. De huidige West- kappelse Zeewering is ontstaan uit de dijk die in de 15e eeuw werd gebouwd ter dichting van een door de zee in de duinen geslagen gat. De lichtbaak van nu staat op de toren van de toen nieuwgebouwde kerk. Hel strand van Westkappelle ontstond na hel sluiten in 1945 van het in 1944 in de dijk gebombardeerde gat. bierkenners vragen Wilt U een reproductie van deze kaart, perfect gedrukt op luxe-vergê-papier? ^Ho^ekénskerfe1 Paar*} [land J ^Gravenpg kbS®l 'vezanóe. Va**"* 'ïjeweqed KSIPTI ^nd ijk Nïeuwdorp krrnd central '£2$£9fn- jMwiVV vitUHilanp deV 't Beste opreis DE STEM VAN ZATERDAG 2 MEI 1970 Ukunt Een VW tiegang ten, fol viezen - fijne va 'nKei Vake Wat he tie? Imd spiegel nóem special] Daarnc vakantj een ree OPU KADCTTXE NU Bil UW DfAim rem-^ PELLE HPL« Wesffcoppe/se Zeewrffi«9 in oorsprong ïZ*eeuw$ ^5r JW» QüOLSCNE'BrERBROUWERrjKVZNSCHEm ziïMlómLSjêciL Stelt U zich voor: U vaart van Engeland naar. Zeeland. Het Noorden ligt dan links, zoals op deze kaart. Zeeland, oorspronkelijk een waddenzee, met schorren, achter duinranden ontstaan. Die platen werden door omdijking eilanden, vaak later met elkaar verhonden door dammen en door nieuwe dijken, waardoor soms oude buitendijken binnendijken werden. De eerste dijkenbouwers waren hoeren, die met hun schop en kruiwagen, met stenen en met klei, met vlechtsels van wieren en van tenen, met palen en met planken,probeerden om hun akkers van vette Zeeuwse klei blijvend ie ontrukken aan de zee. Het vakmanschap van latere - pro fessionele - dijkenbouwers was mede gebaseerd op him ervaring om en opdringend buitenwater èn wateroverlast van binnen uil, blijvend te bedwingen. Zij rekenden, noch tekenden, maar pasten aard en omvang van de dijken - vaak op gevoel en boerenwijs - bij plaatselijke grond en walersituaiies aan. De zee is slim en soms verraderlijk. Haar spiegel rijst gestaag maar langzaam, waardoor wat altijd hoog genoeg geweest was, plots juist te laag kon blijken. Zij slijpt de bodem weg onder een dijk. Haar over slaande golven vreten - met onvoldoende zorg versterkte - binnenkanten aan. Wanneer een zware storm de zee in hei vernielen bijstaat, gaat land verloren en kan een ramp ontstaan, zoals in februari '53, toen men besloot: "en dat nooit weer". Toen kreeg het Delta-plan gestalte, een plan van dijkenbouw op wetenschappelijke grondslag. Geen intuïtie meer, geen voelen hoe het wel zal moeten, geen schattingen, slechts strenge- logica, van metingen in zee van golfhoogten, van snelheden en richtingen van stromingen, van zandverplaatsingen door eb en vloed, van plannen en beproeven door middel van maquet tes, waarop 'i geweld der elementen verkleind geprojecteerd wordt. Met de aldus verworven wijsheid komt dan het eind-ontweip tot stand. En daarna pas de uitvoering, met alle middelen die de moderne waterbouw ten dienste staan. Met werkeilanden en werkhavens, met de caissons, enorme kisten van beton, die in het sluitgat worden "afgezonken nauwkeurig op de centimeter, met kolossale kabelbanen, aan speciaal geconstrueerde torens - de pylonen - opgehangen, zwaar verankerd, dragers van immense stalen bakken, van waaruit een stroom van zware stenen in het dijkgat wordt gestort. En als de caissonschuiven zijn gesloten of als de laatste steen gedropt is in het sluitgat, worden de stenen dijklichamen met asfalt en bitumen afgewerkt. Dan is er weer een dijk of dam vol tooid, die Zeeland voor een nieuwe ramp be hoeden zal. Vakmanschap is Meesterschap. Dat geldt voor oude en moderne dijkenbouwers, de werkers aan het Delta-plan, dat geldt sinds 1615 voor de brouwers van Grolsch, opvolgers van Peter ■Cuyper, die in 1676 Gildemeesler werd van de brouwers in Groenlo. Qrolsch, ambachtelijk gebrouwen bier, met een eigen karakter en een bijzondere smaak en fris heid, bereikt door een volkomen natuurlijk brouw en rijpingsproces, dat bijna vier maanden duurt. Dank zij de natuurlijke houdbaarheid van Grolsch, kan het kunstmatig houdbaar maken achterwege bijven, waardoor alle goede eigenschappen van dit bier worden behouden Grolsch bier, vers bier, in beugelflessen en in pijpjes. Ttoe dan in een enveloppe een briefje met Uw naam en adres, en de naam van de kaart:Westkapelle". Voeg daarbij 5 stukken van Grolsch-etiketten, waarop de G van Grolsch voorkomt. Van het etiketje van een beugelfles kunt U de G zo afscheuren; van een pijpje (waarin precies hetzelfde verse Grolsch) zuil U het etiket eerst moeten afweken. Bent U geen Grolschdrinker. en niet van plan dat te worden, voeg dan - in plaats van stukjes etiket - voor een waarde van fl. 1,25 postzegels toe. Plak de enveloppe dicht, frankeer met een postzegel van een kwartje en adresseer Enschede. De kaart wordt U dan in een kartonnen kokertje franco thuis gestuurd. Deze is even (25J5 x 40,5 cm.). Bij het bekijken van de details bewijst een vergrootglas goede diensten-*. aan geldige niel-opgeplaktë aan: Grolsch, Postbus 55, groot als de echte tekening

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1970 | | pagina 34