Bewust leren bouwen
Florence Nightingale zou niet erg tevreden zijn
1970
begon
25 jaar
geleden
rrico
HET VERLOOP VAN DE WERELDOORLOG
PRUIK SPECIAAL
69.95
PRUIK SPECIAAL
69.95
de elitepruik voor
modieus
Nederland!
NEDERLAND
VIERT
UITBUNDIG
BEVRIJDINGSFEEST
door
Greet Buchner
19
DE STEM VAN ZATERDAG 2 MEI 1970
19
VERSCHRIKKELIJKE CUFERS
TOTAAL VIELEN IN DE WERELDOORLOG
55 MILJOEN DODEN waarvan:
Sovjet-Unie 20, 3 mi Ij. (wv. 13,6milj militairen)
Duitsland 7;1 miijdwv. 3,2milj.militairen)
Polen 5;9 milj.
Joegoslavië 2milj.
Engeland 1,2milj.
Italië 620.000
Frankrijk 600.000
VerStaten 229.C00 (wv. 174.000 «n
Europa/Afrika)
?derlgnd 205.000
30 'aar geTeefen: MederTand owe wolfen.
26 aar aeleden: Einde van deoorloq in FuroDa.
ho.v. DUITSLAND
BREDA De huidige politieke
verhoudingen ontstonden vijfen
twintig jaar geleden toen het laat
ste schot van de oorlog in Europa
viel. Op dat moment werd Europa
gespleten in de blokken oost - west;
Berlijn werd gedeeld; er waren 18
miljoen vluchtelingen op pad en er
iverd 15.000 km nieuwe grens ge
trokken. Grenzen die ook nu nog
niet voor alle landen aanvaardbaar
zijn als de macht van de wapens
ze niet in mei 1945 aanvaardbaar
had gedwongen.
De huidige machtsverhoudingen
in Europa, alsmede de opkomst van
Rusland als wereldmacht, zijn een
regelrecht gevolg van een geschie
denis die in 1933 in snel tempo naar
een oorlogssituatie wentelde.
Mede doordat velen in Duitsland
de foutieve conclusie trokken dat
uit het „ongelijk" van de toenmali
ge sociale nood in Duitsland auto
matisch het „gelijk" van Hitier volg
de, kon deze in 1933 de macht over
nemen. Al datgene wat nu volgde
was een voorspel tot de tweede we
reldoorlog.
Dat Duitsland later de sterkste
macht in Europa werd blijkt dui
delijk uit de lijn in de tekening. In
1941 en 1942 drukte de Duitse laars
hard en meedogenloos op het groot
ste deel van Europa (zie kaart). Het
Duitse rijk zelf was wanstaltig toe
genomen. Maar Rusland en Amerika
raren bij de oorlog betrokken ge
raakt.
Maar de li.in van de Duitse macht
werd omlaag getrokken en de ver
houdingen waarin wij nu leven wer
den bepaald. Verhoudingen die hun
geboorte kregen toen 25 jaar ge
leden Duitsland capituleerde onder
de mokerslagen van een historie,
waarin de overwinnaars snel be
seften dat er in feite geen „over
winning" was. Zodat de overwin-
jinesposities van 1945 tegelijk de
stellingposities van 1970 werden.
Ons „morgen" is en blijft bepaald
door het „gisteren" van vijfentwin-
lg jaar geleden.
ROTTERDAM „Ik moet er een kachel bij hebben. Waarop moet
ik dan letten?" Het advies is niet duurder dan de kachel. Wie meent
dat het Bouwcentrum in Rotterdam er alleen maar is voor de ge
wichtige mannen, die aan de hand van technische onbegrijpelijk
heden uitmaken hoe wlij moeten wonen, vergist zich. En deze ver
gissing is begrijpelijk, want de drempel van dit centrum was voor
de doodgewone huurder of huiseigenaar in het verleden tamelijk
hoog.
Ook het geweldige nieuwe complex (ze zitten op de 16e verdie
ping), dat op 5 mei, tegelijk met de manifestatie Communicatie 'TO,
opengaat heeft uiterlijk weinig van een open huis. Maar de inhoud
van deze bunker (400 mensen) is duidelijk aan mentaliteitsverande
ring toe en is bezig om zijn taak rond te bouwen en wonen breder
op te gaan vatten. Architecten met gefronste wenkbrauwen ten spijt.
Wie het overstelpende expositie-
ai congresprogramma van het nieu
we Bouwcentrum bekijkt, merkt dat
w ook voor de niet technische ge-
sehoolde bewoner interessante zaken
lan de orde komen. Er blijft dan
genoeg ruimte over (het vloer
oppervlak nam toe van 17.000 tot
rond 38.000 vierkante meter) voor
activiteiten op zuiver technisch we
tenschappelijk terrein, waarbij het
ministerie van volkshuisvesting de
S'ootste opdrachtgever is-
Je kunt in het bouwcentrum prak
tisch alles zien, wat met bouwen en
wonen te maken heeft. In afwisse
lde en vaste exposities vind je er
baksteen en de dakpan en alle
materialen die in een afgewerkt
buis daartussen zitten: leidingen, ta
pijten, verwarmingen, keukens, te-
en gordijnen. Er wordt voor
lichting gegeven over het „consume
ren" van deze produkten en advies
over het gebruik ervan; door voor-
iicht'iigsposten ter plaatse of schrif
telijk en telefonisch. Er is een. stu
die-afdeling, 'die de adviezen fun
deert. Ook als niet-lid kun je deze
adviezen krijgen, al geeft een lid
maatschap voordelen gratis toe-
Sang tot tentoonstellingen, biblio
theek en studiedagen).
Een rondgang door de gebouwen
maakt meer duidelijk. Er is een
torengebouw op de hoek van het
Weena en het Kruisplein, dat de
bestaande gebouwen verbindt'; bo
vendien zijn andere bestaande ge
bouwen verlengd in zuidelijke rich
ting, aangevuld met een parkeerga
rage voor 475 auto's. In het torenge
bouw de kaïntoren van het Bouwcen
trum, van het secretariaat van de
Conseil International du Batiment
en het Adviesbureau voor Kwali
teitsbeleid en Besliskunde n.v.
De gebouwen aan het Kruisplein
zijn voor de opleidingsactiviteiten
en instellingen als Open Boek,
Stichting Kwaliteitsdienst voor de
Industrie, Stichting Interacademiale
Opleiding Organisatiekunde, De In
ternational University Contact for
Management Education, de Rijkspla
nologische Dienst (Ruimtelijke Or
dening), de Stichting Adviesbureau
Onroerende Zaken, het Staalbouw-
kundig Genootschap en de Stichting
Bouwen in Staal.
In de onderbouw van het torenge
bouw zijn ruimten voor tijdelijke en
permanente exposities, een biblio
theek en een studio voor radio- en
tv-programma's. Het hoogste punt
ervan ligt 68 meter boven het
straatniveau. De stichtingskosten
van het torengebouw en onderbouw
bedragen 20.500.000,Met het
verlengen van het gebouw aan het
K; uisplein ƒ4.500.000 gemoeid en
met de parkeergarage 4.000.000.
Het onderwerp van Eijkelenboom
en Middelhoek heet te moeten aan
sluiten bij de reeds bestaande ge
houwen en het Groothandelsgebouw
aan de overkant. De resultaten zijn
navenant en getuigen weinig van
het begrip: bouwen in deze tijd en
voor de toekomst. De wijze van
exposeren en de mogelijkheden tot
informeren zijn gewijzigd op een
wijze dat het de bezoeker gemak
kelijker gemaakt wordt toegang te
krijgen tot de zaken, die hem inte
resseren.
Het expositieprogramma, dat het
Bouwcentrum dit jaar nog uitbrengt
is omvangrijker dan ooit. De drie
hoofdmotieven, die daarbij meespe
len zijn: Wereld nu; Bouwen en
Bewoonbare toekomst. Dezer dagen
gingen open de exposities „Volk on
derdak" en „Kunststoffen in de
bouw" In de eerste tentoonstelling
wordt een terugblik geworpen op 25
jaar woningbouw in ons land en
wordt in de toekomst gekeken o.in
door middel van drie-door het Cen
trum ontwikkelde-modellen op ware
grootte van nieuwe eengezinswonin
gen.
Het' bouwcentrum heeft wereld
vermaardheid en is in deze uitge
breide en geïnteresseerde vorm ook
uniek in deze wereld. Het is1 behulp
zaam bij het ontwikkelen van deze
centra elders. In Zuid-Amerika met
name wordt er veel assistentie ver
leend bij het tot stand brengen -van
deze bouwcentra. De eerste contac
ten ontstaan veelal bij de post'-doe-
torale cursussen aan buitenlanders,
die uit 50 verschillende landen kwa
men.
Een ander probleem is de door
stroming van informatie naar der
den. Toegegeven wordt dat er op
het Bouwcentrum waardevolle rap
porten in de bureauladen onder het
stof liggen. Onvertaald kumien ze
alleen in de vakpers een plaatsje
vinden, zodat het werk van het Cen
trum toch bestemd blijft voor een te
select publiek.
Het Bouwcentrum is toch wel ge
schrokken van zijn geïsoleerde posi
tie. Uitgaande van de na-oorlogse
woningnood lag het accent wel erg
zwaar op de technische kant van het
bouwen. Het accent wordt nu meer
verlegd naar de ideële kant. Het
verloren contact met vooral de jonge
architecten ziet men graag hersteld.
Bovendien zullen zoveel mogelijk
jongeren, die betrokken zijn bij de
vorming van het woon- en leefkli
maat betrokken worden bij tentoon
stellingen en wederzijdse activitei
ten.
De afdeling „Functionele vraag
stukken" zal steeds meer werken op
alternatieven in .het wonen- „Je
komt er niet met de mensen te
vragen: Wat wil je dan?" zegt men
op het Centrum. „Je moet ze alter
natieven voorleggen, waaruit ze
kunnen kiezen". „We moeten wat af
van studeerkamer-wijsheid en ko
men tot menselijke wijsheid" is een
andere uitspraak.
Er zal meer gewerkt moeten wor
den o peen mentaliteitsbeïnvloeding
bij instituten, die onderzoek plegen
op dit terrein. De afstand tussen de
groepen met ideeën en de groepen
met het noodzakelijkelijke geld zal
meer overbrugd moeten worden. De
onrust o-ver het wonen begint lang
zamerhand in de onderlagen van ons
volk door te dringen. Bemoei je
eens met de woonomgeving is nu
een opdracht van het ministerie van
volkshuisvesting, die het Centrum
ligt Dat zijn allemaal uitspra
ken, die binnen het Bouwcentrum
gedaan worden en die ervan getui
gen, dat het idee, dat alleen goed
sluitende dakpannen en honderden
variaties in vloerbedekking het wo
nen alleen niet bepalen-
Dat zijn zaken, waar iedere Ne
derlandse burger zo langzamerhand
wel achter gekomen is. De vraag is
alleen: hoe kan er een directe reële
invloed uitgaan die leiden tot veran
dering, tot een bewoonbaarder land.
Niet alleen met schone toekomstper
spectieven, voor een volgende gene
ratie maar ook met concrete moge
lijkheden voor de bestaande toe
stand; van de huidige generatie; om
nog te redden wat er te redden valt.
HENK EGBERS
(ADVERTENTIE)
J V.
'X' - i
i
MARINA* lig -
'MARINA'
PS (Pruik Speciaal) is de
kwaliteitspruik van 100%
écht haar. Keus uit vele
modellen, ook gemêleerd,
in maar liefst 24 kleuren
Audrey 49,95 Gina 89,95
Tara 59,95 Sophia 99,95
Lolita 119,95
Uw altijd-klare
tweede kapsel
Om 'pst' tegen te zeggen
Uitsluitend verkrijgbaar bij on
derstaande, deskundige PS-
agentes. Bel voor 'n afspraak;
óók 's avonds en in 't weekend.
BREDA: Mevr. Veger, Doenrade-
straait 370, tel. 01600-46872 (IJpe-
laar). BREDA: Mevr. Anamerant,
Anderleohtstraat 32, tel. 01600-
48082 (Hoge Vucht). KLUN-
DERT: Mevr. De Vos, Hilsepoort
9, tel. 01682-356. DINTELOORD:
Mevr. Wessels, De Ruyterstraat
31, tel. 01672-599.
De directie en commissarissen van
F. Kloos en Zonen's Werkplaatsen
N.V. zal voorstellen, over 1969 een
dividend uit te keren van 13 procent
(onv.).
(ADVERTENTIE)
Het informatiecentrum van het Bouwcentrum.
niet vergeten..
Fricoeten J
FRICO, KAAS MET EEN GROTE K
,°P 12 mei van dit jaar wordt
feil herdacht dat Florence
'ïlitingale honderdvijftig jaar ge-
te'n in Londen werd geboren. Nu
5 Florence Nightingale een heel
(langrijke vrouw. Aan haar initia-
'-hïn. aan haar werklust en haar
J!icht hebben we de huidige
van de verpleging te danken,
'"fence is dan ook de vrouw die
;™eies honderd en tien jaar gele-
de éérste opleiding voor ver-
'jtegsters in het leven riep.
,Dnt was het begin van onze hui
verpleegkunde en de statu:
®i verpleegkundige die tot ver in
- vorige eeuw niet meer of min
was dan die van een slonzige
die onderbetaald werk ver-
Vjtte omdat ze niets beters kon
fan. Slonzige meiden zijn onze
tedige verpleegkundigen zeer ze-
"iet. Integendeel. Maar zijn ze
Wel zo tevreden met hun plaats
hot ziekenhuisbestel, honderd
hen jaar na het begin van de
(■fste "pleiding? Gesprekken met
'Varen en deskundige verpleeg
sters wijzen uit, dat er momenteel
grote onvrede heerst in de wereld
van degenen die de zieken moeten
verplegen. Die onvrede heeft drie
grote oorzaken te weten: de oplei
ding, de hiërarchie in het zieken
huis en de arbeidsvoorwaarden. Op
alle drie de punten is kritiek en
niet zo een klein beetje. Daarom
dan hier geen jubelverhaal bij de
herdenking van „Floortjes dood"
maar een opsomming van de wen
sen die leven onder de verpleeg
kundigen
Wat de opleiding betreft: over
het algemeen wil men ervan af,
dat verpleegsters op alle niveaus
beginnen als leerling in een zie
kenhuis. Dat wordt in onze tijd
niet meer als zinvol en passend
ervaren.
De meeste verpleegkundigen (er
is een toenemend aantal mannen
dat in de verpleging gaat werken
vandaar dit woord in plaats van
verpleegster) voelen dan ook wel
iets voor het Eindhovense „plan
van Lieshout. Dat houdt in, dat
ieder die in de verpleging wil
werken, eerst een opleiding huiten
het ziekenhuis volgt gedurende
twee jaar, aangepast aan de voor
opleiding voor hen. In de praktijk
zal dat worden: een opleiding voor
ziekenverzorgsters voor degenen
die een lagere opleiding genoten
hebben, een opleiding voor ver
pleegkundigen die minstens MA
VO hebben en een opleiding voor
hoger kader, op semi-aeademisch
niveau, voor degenen die VMO
hebben.
Daarmee krijgt niet alleen ieder
meteen een opleiding die aange
past is aan het niveau van ontwik
keling, men is ook af van die
ellendige halve toestand van leer
ling en werknemer. Bovendien
kunnen degenen die nog geen 18
zijn, nu meteen met een theoreti
sche vorming beginnen en hoeven
ze niet te sukkelen met één of
twee jaar wachten na de MAVO.
De hiërarchie in het ziekenhuis
is een verhaal op zich. Na de
medische staf komt éérst heel lang
niets en dan pas de verplegende
staf. Daar zijn natuurlijk wel oor
zaken voor aan te voeren- De al
lervoornaamste is, dat de verpleeg
kundige van dit moment stukken
lager geschoold is dan de arts.
Maar een hetere opleiding voor het
hoogste kader kan daar op de duur
een eind aan maken.
Verdei heeft de arts al net de
zelfde hebbelijkheid als elke ande
re Nederlandse academicus: hij
voelt zich èen eind verheven bo
ven de niet academische massa. In
het ziekenhuis mag de allerjongste
pas afgestudeerde arts meteen col
lega en jij zeggen tegen de hoogst
geplaatste arts. In het bedrijfsleven
zien we hetzelfde in de vorm van
voornamen en jij van jonge inge-
nieurtjes in gesprek met een direc
teur die toevallig ook een titel
heeft. (In andere gevallen gaat liet
namelijk niet op). Dat werkt de
ware hiërarchie ook niet in de
hand. De gevolgen van deze feite
lijke en ook kunstmatige in stand
gehouden afstand tussen verple
gend personeel en arts gaan vaak
ten koste van de patiënt, waar
toch alles om begonnen is.
Er zijn moeilijkheden met het
werken in teamverhand, geen en
kele verpleegster durft intelligent
tegenspel te geven als ze meent
dat de arts het aan het verkeerde
eind heeft en tot slot geven veel
artsen hun instructies zó summier
door aan verplegend personeel, dat
daardoor alleen al de kans op fou
ten groter wordt.
Tja en dan de arbeidsvoorwaar
den waaronder verpleegsters anno
1970 moeten werken. Ze zijn welis
waar aanmerkelijk verbéterd de
laatste jaren. Er geldt nu ook voor
verplegend personeel een werkdag
van hooguit 8,5 uur en een werk
week van hooguit 5 dagen. Maar
die uren en dagen liggen wel
siecht verdeeld en wat erger is, ze
worden vaak op het laatste nip
pertje gewijzigd. Elk bedrijf dat in
ploegendienst werkt of tijdens de
weekends doorwerkt, deelt zijn
werknemers tijdig mee wanneer zij
buitengewone diensten moeten ma
ken. Zo niet de ziekenhuizen- Die
nemen hun beslissingen vaak pas
op het laatste nippertje met gevolg
dat een verpleegkundige veel te
laat hoort dat er weekenddienst
gedaan moet worden.
Dat wekt wrevel.
De geringe verschillen van de
ft
salarisschalen trouwens ook. In de
praktijk maakt het vaak niet eens
zoveel verschil of men ziekenver-
zorgster is, met een veel lagere
opleiding en een geringere verant
woordelijkheid, of verpleegkundige
met allerlei aantekeningen. Boven
dien liggen de schalen in hun tota
liteit aan de lage kant. De wens
van verplegend personeel is dan
ook: „trek de salarissen om te
beginnen gelijk met die van onder
wijzend personeel op de lagere
school of, nog beter, bij het nijver
heidsonderwijs. Dan zijn we al te
vreden.
Tot zover dan een aantal klach
ten over de huidige gang van za
ken. Wil men op de duur over
voldoende goed geschoolde krach
ten voor de verpleging kunnen be
schikken dan zal men wel degelijk
naar die klachten moeten luisteren.
Anders is er kans dat degenen die
zich tot de verpleging voelen aan
getrokken, om bovengenoemde re
denen een ander beroep kiezen. En
dal kan nimmer de bedoeling zijn.
<4 -
