WEG voor akkoord MET ANDERE KERKEN
Eddy P. G.
met „De Stem" naar Parijs
LINTJESREGEN
IN OUDE STIJL
Geweldige vraag
naar ontslagenen
haardenfabriek
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Nixon denkt aan sturen vliegtuigen vanwege
Russische piloten aan Egyptische zijde
mJluiidaag
in
DE STEM
lekker int Treffer
Juliana vandaag 61
fftnip LEVENSLANG
wat een makkelijke verf
editie voor
zeeland
Paulus VI blijft gemengd huwelijk ontradenmaar - zegt mgr. prol. Groot:
gmam-iianmr^
|XS£';iSSSSSSi.
8 t/m II mei
98-
4 DAGEN
Boeking sluit maandag 4 mei a.s. 12.00 uur
Zeeuwse Volksuniversiteit wil lintje niet meereen fout
Uitkeringen
Faciliteiten
10e jaargang no. 26415
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
HoofdredacteurL. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341. Postgiro 111411'
donderdag 30 april 197C
weerbericht
Koude blijft
Wisselend bewolkt, met regen- en
hagelbuien. Matige tot krachtige
wind, aan de kust stormachtig uit
het noord-westen.
KANTOREN ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45,
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14
TERNEUZEN, NIEUWSTRAAT 9
GOES, KLOKSTRAAT 1
HULST, STEENSTRAAT 14
ROME (KNP - Reuter - ANP)
Na jarenlang intensief overleg tus
sen paus en bisschoppen, maar ook
tussen het secretariaat en de We
reldraad van Kerken, blijft de ka
tholieke kerk het gemengde huwe
lijk ontraden, ook al is zij onder
druk van de nieuw gegroeide om
standigheden bereid haar belemme
ringen ten aanzien van het gemeng
de huwelijk te verzachten. Dit
standpunt heeft paus Paulus VI gis
teren bekendgemaakt tegelijk met
een serie nieuwe bepalingen voor
het gemengde huwelijk.
De paus motiveert zijn afwijzend
standpunt met te zeggen dat het
gemengde huwelijk talrijke moei
lijkheden met zich brengt. Hij vindt
zelfs dat het gemengde huweliik
een soort splijting veroorzaakt in de
levende cel der kerk, zoals het ge
zin terecht genoemd wordt. Hij ver
zet zich hiermee tegen de groeien
de opvatting, dat het gemengde hu
welijk de oecumene juist dient. Dit
is niet waar, zegt hij, op misschien
een enkele uitzondering na.
De paus geeft echter toe dat de
moderne leefomstandigheden het
gemengde huwelijk in de hand wer
ken. Ook erkent de paus het na
tuurrecht van de mens om te trou
wen met wie hij wil en kinderen
voort te brengen.
In 17 bepalingen wordt dan de
nieuwe regeling van het gemengde
huwelijk vastgelegd, welke per 1
oktober in werking treedt.
Van kracht blijft voor de geoor
loofdheid respectievelijk de geldig
heid van het gemengde huwelijk
de dispensatie door de bisschop. Aan
de dispensatie blijft ook de voor
waarde verbonden, dat de katholie
ke partij belooft alle gevaren voor
het geloof te vermijden en alle kin
deren katholiek te laten dopen en
op te voeden. Verplicht blijft ook
de katholieke huwelijkssluiting,
zelfs op straffe van ongeldigheid,
maar niet altijd.
Uitdrukkelijk wordt verboden: a.
de z.g. oecumenische huwelijksslui
ting, waarbij priester en dominee
samen voorgaan in de voltrekking
van de ritus; b. dat het echtpaar
voor of na de katholieke huwelijks
sluiting nog in de andere kerk zijn
huwelijk laat inzegenen.
De voornaamste elementen in de
ze herziene kerkelijke wetgeving
over het huwelijk zijn voor wat be
treft de bisschoppen de volgende:
de bisschop kan dispensatie ver
lenen van de katholieke huwelijks
sluiting (voor priester en twee ge
tuigen) wanneer deze op grote
moeilijkheden mocht stuiten. Voor
heen kon dit slechts de H. Stoel.
De priester is verplicht overleg
te plegen met andere kerken voor
de pastorale zorg onder de gemengd
gehuwden en hun kinderen.
Ten aanzien van de niet-katholie-
ke partij bepaalt het motu proprio
van de paus, dat zij geen toezeg
gingen meer behoeft te doen, maar
dat zij in de plaats daarvan goed
op de hoogte wordt gesteld van het
geen de katholieke partner dient te
beloven ten aanzien van zij neigen
geloof en de opvoeding der kinde
ren.
De nieuwe kerkelijke regeling
houdt ook in, dat de zware straf
van excommunicatie bij deze op
geheven is voor degenen, die een
ongeoorloofd of ongeldig gemengd
huwelijk hadden gesloten voor niet-
katholieke bedienaar.
Het motu proprio van Paulus VI
over het gemengde huwelijk stelt
de bisschoppen in staat op hun
beurt de consensus met de kerken
der reformatie te ondertekenen. Dit
is de mening van mgr. prof. dr. J.
Groot, bisschoppelijk gedelegeerde
voor de oecumene en voorzitter van
de Willibrordvereniging. In een
commentaar verklaarde hij, dat de
bisschoppen zakelijk nu uit de voe
ten kunnen.
Mgr. Groot was voorzitter van
de interkerkelijke commissie, die
de consensus over het gemengde
huwelijk met de hervormde kerk,
de gereformeerde en andere ker
ken voorbereidde. De overeenkomst
is reeds bevestigd door de leidin
gen der betrokken reformatorische
kerken. Het wachten is nog op de
handtekening der bisschoppen. De
ze zullen hun beslissing nemen op
hun eerstvolgende bisschoppenver
gadering op 12 mei a.s. Zij hebben
gewacht op dit motu proprio.
Als grote winstpunten van het
motu proprio ziet mgr. Groot voor
al de ruimte, die Rome thans laat
voor de pluriformiteit en in het bij
zonder de dispensatiebevoegdheid
der bisschoppen inzake de op straf
fe van ongeldigheid voorgeschreven
canonieke vorm van huwelijksslui
ting voor pastoor en twee getuigen.
Dit betekent, aldus mgr. Groot, dat
het burgerlijk huwelijk als geldig
kan worden beschouwd en dus ook,
dat men van katholieke zijde kan
meegaan met de reformatorische vi
sie op het burgerlijk huwelijk als
de feitelijke huwelijkssluiting.
Minder gelukkig is mgr. Groot
met de toon van het motu proprio
en met name met de formulering
van „het gevaar het geloof te ver
liezen" in een kerkelijk gemengd
huwelijk.
In 1968 bleken van de 1.200.000
huwelijken er 175.000 te zijn van
een katholiek met een niet-katho-
liek, ofwel 14,4 procent. In 1915
was dit cijfer 14,7 procent. De laat
ste jaren is er een sterke stijging in
het aantal gemengde huwelijken
opgetreden en het Kaski, dat deze
cijfers heeft gegeven, voorziet in de
komende jaren nog een verdere
stijging. Op het ogenblik schat men
het aantal gemengd huwenden reeds
op 25 procent. In het zuiden ligt
het percentage laag (ongeveer 5
procent), maar in Groningen en de
Randstad Holland overschrijdt dit
percentage het gemiddelde.
Bijna de hele Duitse pers uit
scherpe kritiek op het zojuist ver
schenen motu proprio.
In uiteenlopende bewoordingen
stellen de Duitse bladen, dat de wij
zigingen, welke de paus wenst in te
voeren bij de kerkelijke wetgeving
omtrent het gemengde huwelijk,
minimaal zijn en ver achterblijven
bij de wensen, die bij het kerkvolk
leven.
De voornaamste kritiek bestaat
hierin, dat het document een vol
slagen gebrek aan liefde ademt en
een volslagen gebrek aan inzicht in
het huwelijk.
INTENSE SPANNING
NIXON
MOND MIDDEN-OOSTEN
■A
Veere zelf heeft bezwaar tegen
het besluit de binnenstad „be
schermd stadsschoon" te ver
klaren. Pagina 3
Kruisinga: ik blijf bij mijn eer
der gedane uitspraak dat ik
rustig in zee ga zwemmen.
Pagina 11
Vanavond zal Nixon een be
langrijke radio- en t.v.-rede
houden over de gespannen si
tuatie in Cambodja. Pagina 13
Black Power wil op Trinidad
een doorbreking van de nog
bestaande semi-koloniale struc
turen. Pagina 15
Das ist Kamusik (Franz Léhar).
Pagina 19
Hameln weet zijn illusie (de
Rattenvanger) goed te verko
pen. Tussen Haakjes. Pagina 21
(ADVERTENTIES)
Bezoek deze beurs boordevol
meubelen en fijne woon-ideeën.
Dagelijks t.m. zaterdag 9 mei
k°°Pend van 's morgens 10 uur tot
s avonds 9 uur. TOEGANG GRATIS.
Zondag 3 Mei gesloten.
uangsdewegGorinchem-R'dam
flëXa
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON-JERUZALEM De spanning in het Mid-
den-Oosten is gisteren plotseling ernstig toegenomen. Volgens
politieke waarnemers is zelfs de verhouding tussen Oost en
West belangrijk verslechterd door de eerste reactie van Nixon
op het Israëlische bericht, dat Russische piloten opdrachten
uitvoeren ter verdediging van Egypte.
De Amerikaanse president heeft na de bekendmaking van de Israëli
sche regering gistermorgen dat „Russische piloten al met gevechts
opdrachten boven Egypte vliegen", een „onmiddellijke algehele
waardering" gelast van de situatie in het Midden-Oosten. De resul
taten van deze herwaardering zullen, zo liet de woordvoerder van
Nixon weten, bepalend zijn voor een besluit om nu toch meer Ameri
kaanse Phantom- en Skyhawk-gevechtsvliegtuigen naar Israël te
sturen. Zoals bekend heeft Israël om levering van 125 van deze toe
stellen gevraagd.
Dit besluit van president Nixon is volgens waarnemers mede daarom zo
ernstig voor de internationale situatie, omdat hij enige uren eerder ook al
had besloten Amerikaanse adviseurs mee te sturen met de Zuidvietnamese
troepen die Cambodja binnentrekken. (Zie hierover elders in dit blad).
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken verklaarde dat men nu over
het bewijs beschikt dat er op het
ogenblik Sovjet-piloten oorlogsvlieg-
tuigen boven Egypte besturen, en
dat men Moskou wil gaan vragen te
vragen wat hiervan de bedoeling is.
Het ministerie beschouwt de ont
wikkeling als „ernstig en in wezen
gevaarlijk". De woordvoerder zei dat
de Israëlische berichten van gisteren
een bevestiging vormden van eerdere
gegevens.
Een woordvoerder van het Russi
sche ministerie van buitenlandse za
ken zei gisteren in Moskou niets af
te weten vain een Israëlische rege
ringsverklaring, volgens welke Rus
sische piloten militaire opdrachten
uitvoeren in Egypte.
Volgens de Israëlische regerings
verklaring komen de Sovjet-vliegers
vanaf Russische basis die op Egyp
tisch grondgebied zijn gebouwd.
Het Israëlische communiqué zegt
wel dat de Russische piloten nog niet
in het gebied van de bestandslijn
(Suez-kanaal) vliegen en dat ze ook
nog niet hebben deelgenomen aan
luchtgevechten over die bestandslijn
heen.
Premier Golda Meir van Israël
heeft volgens Israëlische bladen een
boodschap gezonden aan president
Nixon van de V.S. met het verzoek,
de situatie in het Midden-Oosten nu
opnieuw in ogenschouw te nemen.
\-4Vf 1.A y SJdvIV! AMSTERDAM (ANP) Levi
(Van onze sportredactie)
ROTTERDAM Niet Eddy Treytel,
maar waarschijnlijk Eddy Pieters
Graafland zal het doel verdedigen in
de belangrijke Europa-cupfinale vol
gende week woensdag in Milaan te
gen het Schotse Celtic. Feijenoord-
trainer Ernst Happel heeft voor de
komende competitiewedstrijd tegen
DOS Treytel die uit de gratie ge
raakte van Happel na zijn slechte op
treden in het duel tegen Ajax ver
vangen door Eddy P. G., die dit sei
zoen steeds in het tweede team van
Feijenoord heeft gespeeld. Het ligt
voor de hand dat Treytel, die een
spreekverbod is opgelegd, ook tegen
Celtic niet van de partij zal zijn.
AMSTERDAM (ANP) - Levens
lange gevangenisstraf heeft de offi
cier van justitie bij de Amsterdamse
rechtbank gistermiddag geëist tegen
de 33-jarige Surinaamse scheeps-
werktuigkundige Ronald M. O. S.
uit de hoofdstad.
Hij kwam tot deze eis wegens dood
slag gepaard gaande met een misdrijf
(diefstal van een beurs met 50 gul
den) op de 78-jarige melkhandelaar-
kruidenier Reyer Royé op 21 okto
ber 1968 in diens winkeltje in Am
sterdam. Toen de eis viel, klonk ap
plaus van de publieke tribune.
In verband met de viering van
Koninginnedag zijn onze kanto
ren vandaag gesloten.
De Directie
(ADVERTENTIES)
Nadere informatie via de kantoren van De Stem en voor Breda tevens
via Reisbureau „De Magneet", Passage 2
pyjama s en
nachfmode
(Van onze redactie binnenland)
BREDA/MIDDELBURG Bui
tengewone editie nr. 82a van de
Nederlandse Staatscourant van
woensdag 29 april is geheel en al
(16 paginas) gewijd aan de konink
lijke onderscheidingen die ter gele
genheid van koninginnedag zijn
verleend.
De aangekondigde socialisering
van de „lintjesregen" is ook dit jaar
nog niet doorgevoerd. Nauwkeurig
is vastgehouden aan het principe,
dat de hoogte van de toegekende on
derscheiding parallel loopt met de
maatschappelijke status die de on
derscheidene inneemt.
Het meest ludieke hoofdstukje van
dit nummer van de Staatscourant is
jaar verkerende ZVU is, zouden
het lijstje van de ridders O.N., val
lend onder het ministerie van Cul
tuur, Recreatie en Maatschappelijk
werk. Daar staan, naast een aantal
kunstenaars, ook twee sportfiguren
bij: Jan Janssen, wielrenner te Put
te, en Coen Moulijn, voetballer te
Rotterdam. Mét de mensen in het
culturele vlak hebben zij gemeen,
dat ze officieel met de voornaam
worden aangesproken.
Zoiets doet alleen C.R.M. Want de
Nederlandse operazanger John van
Kesteren, die in München woont en
daarom zijn onderscheiding via Bui
tenlandse Zaken krijgt toegediend,
heet in de lijst G. J. van Kesteren.
In de lijst van gisteren toegekende
onderscheidingen komt de naam
voor van mevrouw H. A. de Vink-
Olthof te Middelburg. Burgemeester
P. A. Wolters heeft mevrouw De
Vink evenwel op zijn eerste lintjes
tournee door de Zeeuwse hoofdstad
geen bezoek gebracht. De instelling
die mevrouw De Vink voor een ko
ninklijke onderscheiding had voor
gedragen, de stichting Zeeuwse
Volksuniversiteit, heeft nadat
bekend werd dat de verdiensten
van mevrouw De Vink, die vlce-
voorzitster van de in zijn jubileum-
worden gehonoreerd met de ere
medaille Oranje Nassau in goud
besloten de aanvrage ongedaan te
maken.
Namens het bestuur van de stich
ting Zeeuwse Volksuniversiteit ver
klaarde ds. H. J. Strating, dat de
uitreiking van het lintje inderdaad
op verzoek van de Z.V.U. niet zou
doorgaan. Gevraagd naar de rede
nen zei ds Strating: „Geen commen
taar".
Naar verluid was bij de aanvrage
voor een koninklijke onderschei
ding terdege overwogen, dat de
Zeeuwse Volksuniversiteit 25 jaar
bestaat en bij de voordracht was
dit feit dan ook betrokken. Men had
in de persoon van de vice-voorzit-
ster ook graag de ZVU en zijn be
tekenis voor de Zeeuwse gemeen
schap naar waarde geschat willen
zien.
Het gemeentebestuur, dat de
voordrachter „naar boven door
speelt", voelt zich door deze gang
van zaken enigszins in verlegen
heid gebracht. Toegegeven is, dat
er een beoordelingsfout is gemaakt,
welke geweten wordt aan het feit
dat de voordracht van'de ZVU juist
in de periode dat Middelburg geen
burgemeester bezat, werd behan
deld.
De letterkundige Hella Haasse uit
Den Haag, die in het kader van
de lintjesregen was benoemd tot
ridder in de orde van Oranje Nas
sau, heeft deze koninklijke onder
scheiding geweigerd.
Ook de heer W. Grijsen te Eiber
gen heeft bedankt voor de hem toe
gekende onderscheiding, te weten
de bronzen ere-medaille, verbonden
aan de orde van O.N. Ook de heer
C. Kriek te Huizen, aan wie was
toegekend de ere-medaille in brons,
verbonden aan de orde van O.N.,
heeft deze onderscheiding gewei
gerd. Meer over de lintjesregen el
ders in dit blad.
Koningin Juliana viert vandaag haar 61ste verjaardag. Bij gelegen
heid hiervan maakte Max Koot deze foto.
(Van een onzer verslaggevers)
BERGEN OP ZOOM/ULFT Een groot aantal Nederlandse bedrijvei
heeft naar aanleiding van de ontslagen bij Beckers, Becking en Bongers bi.
het Gewestelijk Arbeidsbureau in Bergen op Zoom aanvragen ingediend vooi
personeel. De totale vraag bedraagt ongeveer 2000 werknemers. Daar zijn
600 aanvragen bij van bedrijven uit het arbeidsgewest Bergen op Zoom.
Directeur J. Spronk van het Bergse
GAB verwacht, dat op basis van deze
ontwikkeling ongeveer tweederde
van de 500 ontslagen werknemers bij
het Bergse bedrijf op korte termijn
geplaatst kan worden. Hij denkt
daarbij aan een periode van een
maand. De plaatsing van de rest,
voornamelijk oudere werknemers en
lager kader, zal meer problemen op
gaan leveren. Doordat diverse werk
gevers dezelfde beroepsmensen vra
gen zal er een ruime keuzemogelijk-
neid zijn.
Voor de 193 ontslagen werknemers
bij het bedrijf in Ulft zijn de voor
uitzichten eveneens gunstig. Ook
daar is een grote vraag naar perso
neel. Voor Zowel Bergen op Zoom
als Ulft geldt, dat de aanvragen niet
alleen uit de metaalsector komen,
maar ook van bedrijven uit andere
sectoren.
De Tweede Kamer heeft drs. G.
Nederhorst (P.v.d.A.) toestemming
verleend de ministers Nelissen en
Roolvink op 6 mei over de kwestie te
interpelleren. Woensdagmiddag werd
een beperkte interpellatie gehouden.
Daarbij deed minister B. Roolvink
van Sociale Zaken de Kamer de toe
zegging, dat bij de behartiging van
de belangen der werknemers bij de
haardenfabriek alles zal worden ge
daan wat redelijkerwijs van de rege
ring mag worden verwacht. Hij wees
in dit verband op de werkloosheids
wet, die juist voor dergelijke geval
len is gewijzigd.
Indien een werkgever, zoals in dit
geval, niet in staat is aan zijn ver
plichtingen te voldoen, kan de werk
nemer aanspraken doen gelden op
een loonuitkering gedurende de laat
ste 13 weken en een opzegtermijn
van maximaal 6 weken; voor oudere
werknemers kan deze laatste termijn
worden verlengd tot maximaal 19
weken. Over maximaal I jaar wordt
vakantiegeld uitgekeerd; voor de
pensioenpremie geldt dezelfde perio
de.
Minister Roolvink zei dat tot nu toe
maar weinig van de wet gebruik is
gemaakt
Burgemeester drs. L. van de Laar,
die zelf nog op Economische Zaken
is gaan pleiten voor regeringssteun,
zei het argument, dat er geen midde
len zijn, niet goed te begrijpen. Hij
vond de sluiting, waardoor tien pro
cent van de werknemers in de Berg
se industrie werkloos werd, een bitte
re pil. „Wat je als gemeentebestuur
door hard werken aan industrie naar
je toe haalt, wordt door factoren,
waar je geen invloed op hebt, weer
afgebroken", zei hij.
De burgemeester zal het probleem
van de werkgelegenheid in een
spoedeisende vergadering, die vrij
dag a.s. wordt gehouden, aan de orde
stellen. De burgemeester is van me
ning, dat om het gat, dat door dit
debacle is ontstaan, in de toekomst
op positieve wijze te stoppen er extra
faciliteiten aan de regering zullen
moeten worden gevraagd. Hij denkt
aan herstructureringsmaatregelen zo
als in Tilburg en de mijnstreek.
I?'
