Katholieke minderheid
vreest S.G.F. - dictatuur
Alain Delon roept
hulp in
van Pompidou
Meesterwerk Franse letterkunde
in Nederlandse vertaling
Min. Beernink roept op
tot verdraagzaamheid
Ook in sparen is er verschil.
Kom naar de Nederlandse Credietbank.
Daar vindt u een hogere rente-
tot 71/z%en een premie*
tot... 25 gulden
NA HERINDELING EILAND THOLEN
■fatiS
oudecprerft
Guatemalaanse zakenman
teruggevonden
Nederlandse Credietbank
Verdraagzaamheid
Recreatie
Geen getto
Angst
Bezetting
Krachtig
V oedselprobleem
in Nigeria
nog ernstig
(Van een onzer verslaggevers)
OUD-VOSSEMEER In het prachtig gerestaureerde ambachtsherenhuis van Oud-Vosse-
meer wordt geen recht meer gesproken. Achter de renaissancegevel van wat in de volksmond
nog altijd het rechthuis heet, verbergen zich wat holle, ongebruikte ruimten. Eens per jaar
komen de aandeelhouders van wat nu de n.v. Ambachtsheerlijkheid heet, hier dineren. Daar
na kunnen de deftige deuren weer een jaar lang gesloten blijven. Op de balie valt wat stof, de
beklaagdenbank blijft leeg. De katholieke minderheid van Oud-Vossemeer vreest echter dal er
lieel wat te klagen en te beschuldigen zal zijn als straks de herindeling van het eiland Tholen
zich over hen voltrokken zal hebben.
Voormalig gemeentshuis Oud-Vossemere
Bijna geen mens kan het ont
houden: Nieuw-Vossemeer is een
Brabants dorp, gelegen aan de
Eendracht. De bevolking is gro
tendeels katholiek. Oud-Vosse
meer is de Zeeuwse overbuur. De
Oud-Vossemeerders zijn eiland
bewoners, Tholenaren. Op het
eiland Tholen wonen de zware
broeders.
In Scherpenisse, Poortvliet, Stave-
nisse en zelfs in de dorpen die naar
rooms-katholieke heiligen heten
Sint-Maartensdijk, Sint-Annaland
vreest men nog altijd voor de paapse
stoutigheden. Katholieken kent men
alleen maar van horen zeggen. Alleen
in het stadje Tholen woont een hand
jevol. Van de elf raadsleden is er
één katholiek.
En dan Oud-Vossemeer. Daar wo
nen al sinds mensenheugenis autoch
tone rooms-katholieken. Niet veel.
maar ze drukken toch hun stempel
op de gemeenschap. Bij de jongste
verkiezingen waren zij de enige ka
tholieke gemeenschap in Zeeland, die
de KVP trouw bleef. Er was zelfs
sprake van een procentuele stijging.
In de raad vormen die KVP'ers een
tweemans-fractie tegenover één VVD'
er, één PvdA'er en één CHU-man en
twee van een AR-SGP-combinatie.
KVP'er C. W. de Leeuw is zelfs wet
houder van Oud-Vossemeer.
De Tweede Kamer heeft inmiddels
toegestemd in een gemeentelijke her
indeling, waardoor het eiland Tholen
tot één gemeente zal worden omge
vormd. Weinigen op hel eiland voe
len zich gelukkig met die nieuwig
heid. De katholieke minderheid al
helemaal niet. Als in november de
verkiezingen gehouden worden voor
de nieuwe gemeenteraad, dan vreest
die minderheid, dat zij hooguit nog
eén zetel zal kunnen bezetten. En een
wethouderszetel zal er waarschijnlijk
helemaal niet meer bij zijn.
Dat een bepaalde bevolkingsgroep
een meerderheidspositie inneemt, zou
in de meeste plaatsen in ons land
weinig zorgen baren. Op Tholen ligt
dat anders. Niet voor niets heeft
CHU-minister Beernink in de Kamer
al een beroep gedaan op de nieuwe
bestuurders van het eiland om straks
toch vooral verdraagzaam te zijn te
genover de minderheid. VVD'er Wie
gel probeerde vorige week al de
SGP'er Abma uit de tent te lokken.
„Als de SGP een meerderheid gaat
vormen, zou die dan, op zondagen
bijvoorbeeld, aan de minderheid be
wegingsvrijheid opleggen?" Abma
gaf er geen antwoord op. Dat deed
ring reikt echter verder dan die ker
mis. Hoewel: mogen we asjeblieft die
anderhalve dag in het jaar kermis
vieren! En natuurlijk hebben we dat
hier nooit op zondag gedaan."
„Wat wij vragen is: respect voor
onze levenswijze. Zoals wij het ook
respecteren, dat zij drie keer op een
zondag naar hun kerk wensen te
gaan. Ik ga 's zondags maar één keer
en 's middags ga ik graag naar het
voetballen. Mag ik asjeblieft!"
Wethouder De Leeuw: „Een van de
redenen voor de herindeling was: de
gemeenschappelijke aanpak van de
recreatie. Rond de boorden van het
nodig had, weigerde die meerderheid
de opbrengst ten goede te laten ko
men aan de voetballers."
Oud-Vossemeqr is de enige plaats
op Tholen waar zondags gevoetbald
wordt. Dat mag van de Nederlandse
wet. Het terrein echter is van de ge
meente. Zal die nieuwe gemeente
Tholen dat terrein straks nog verhu
ren voor dit zondige zondagsver-
maak? Die opmerking horen we niet
uit de mond van wethouder De
Leeuw. Dat hoeft hij ook niet te zeg
gen. Je kunt het van bijna wille
keurig wie in Oud-Vossemeer horen.
de Tholense wethouder Boender wel.
Ook een SGP'er. Hij gaf openlijk toe,
dat hij het dansen zou verbieden als
hij het voor het zeggen kreeg.
In Oud-Vossemeer vrezen ze dat
er nog wel meer verboden zal wor
den dan alleen het dansen. Maar wie
het voorstelt alsof het de Oud-Vosse-
meerse katholieken alleen maar om
het dansen en om de jaarlijkse ker
mis gaat, die geeft een valse voor
lichting van zaken.
Wethouder C. W. de Leeuw is
graag bereid het nog eens heel duide
lijk te zeggen: „Ik heb steeds als mijn
angst uitgesproken," zegt hij, „dat
de SGP straks met behulp van een
deel van CH en AR het eiland Tholen
zal gaan regeren. Maar onze motive-
Schelde-Rijnkanaal ontstaat het re
creatiegebied De Eendracht. De hoge
heren in Den Haag verwachten er
wonderwat van. Die menen dat Tho
len een uitstekend recreatiegebied
kan worden als die mogelijkheid door
die ene grote gemeente Tholen zal
worden aangepakt. Ik ben er echter
van overtuigd, dat die hele recreatie
de grond zal worden ingeboord als de
SGP hier gaat regeren,"
„De SGP is immers tegen alles wat
sport en recreatie is. Neem zo'n dorp
als Stavenisse. Daar is een SGP-
meerderheid en die weigert elke sub
sidie voor de sportclub. Het terrein
van de club ligt ver buiten het dorp
en natuurlijk wordt daar alleen op
zaterdag gevoetbald. Maar zelfs toen
de barakken (voor sportdoeleinden
aan Stavenisse geschonken) werden
verkocht omdat de club ze niet meer
De katholieken in het oude Zeeuw
se plaatsje vormen allerminst een
getto. Protestanten en katholieken
verstaan eikaar hier uitstekend. De
protestanten voelen zich wat meer
Zeeuw en de katholieken zijn duide
lijker op Brabant georiënteerd, maar
beide groepen voelen zich verbonden
met hun dorpsgemeenschap. De ka
tholieke trouwlustigen halen hun
bruid van Nieuw-Vossemeer of van
elders in Brabant, maar verder ver
tonen ze hetzelfde leefpatroon als de
protestantse meerderheid.
Het zijn in hoofdzaak kinderen van
voormalige armé 'landarbeiders, die
katholieken. Maar nu gaan ook zij
naar de fabriek of proberen zich een
bestaan te veroveren als winkelier.
De mensen aan wie we het vragen,
beginnen een beetje te lachen als we
zeggen: „Hebt u er als protestant be
zwaar tegen om bij een katholiek iets
te kopen?" Ze schudden ontkennend
het hoofd. „Die tijd is voorbij," zeg
gen ze.
(ADVERTENTIE)
Bij elke Boldoot deodorant nu
een aantrekkelijke oude prent (25
35 cm) uit de twintiger jaren.
Helemaal gratis! Er zijn 5 ver
schillende prenten. Stuur het gou
den zegel (op elke deodorant)
jhet uw naam en adres op een
briefkaart aan Boldoot, Postbus
8068, Amsterdam. U ontvangt de
prent van uw keuze per omgaan
de thuis.
<ds>
B O L_ O O OT
Vraag inlichtingen bij drogist
of parfumerie.
(Van een onzer redacteuren)
BREDA „Op zoek naar de ver
loren tijd" is de verzameltitel van
een romancyclus van de in 1922 over
leden Franse schrijver Marcel Proust.
Vier jaar geleden verscheen, curieus
genoeg, van het tweede deel van het
eerste boek een Nederlandse verta
ling, Een liefde van Swann. Nu is
het eerste deel uitgegeven, vertaald
door C. N. Lijsen, onder de titel
Combray.
Combray heet in werkelijkheid
llliers. zo'n typisch Frans stadje met
een paar duizend inwoners, dat weg
droomt aan de oevers van de Loir
niet te verwarren inet de Loire,
waarvan liet een zijriviertje is. In
llliers ligt een groot stuk van de
jeugd van Marcel Proust, een be
gaafde maar astmatische en overge
voelige jongen. Combray is het jeugd
land van de hoofdpersoon van het
verhaal, die zeven delen lang niet
slechts het spoor van zijn herinne
ringen terug volgt, maar deze tevens
gebruikt om zijn medemensen te le
ren kennen en zichzelf te herkennen.
Een vergelijking met Balzac's Men
selijke comedie dan wel Vestdijks
Anton-Wachterromans ligt voor de
hand. Uit een oogpunt van eruditie
en verbeeldingskracht laat Proust
zijn negentiende-eeuwse voorbeeld in
de schaduw en Vestdijk mag de
Fransman wel in ontleedkunde eve
naren, hij legt het af in dichterschap,
zelfs in prozawerk.
„Op zoek naar de verloren tijd"
lieeft lang als een ontoegankelijk
werk gegolden, ook voor kenners
(Van onze redactie buitenland)
GU A f AMALA De Guatamalaanse zakenman Rudy Weissemberg Marti
nez, een van de grootste koffieexporteurs van zijn land, is gezond en wel
aangetroffen in een plaatsje ergens in de provincie. Men nam aan dat hij door
een guerffia-orgaDisatie ontvoerd was.
Volgens het Britse persbureau Reuter werd Weissemberg zondag vrijgela
ten nadat zijn familie een losprijs van rond de 350.000 gulden had betaald.
Zijn familie had de berichten over zijn ontvoering tegengesproken en gisteren
verklaarde de zakenman op een persconferentie „Sedert enkele dagen was
is op een inspectie-reis op een van mijn plantages. Daar vernam ik tot mijn
verbazing van mijn familie het nieuws van mijn zogenaamde ontvoering.
Maar ik ben helemaal piet ontvoerd".
De politie vond wél het lijk van Francisco Barrero, leider van de vakbond
voor buschauffeurs. Men neemt aan dat deze aanslag het werk is van een
anti-communistische groepering, die de steun heeft van bepaalde elementen
in leger en politie. Volgens de politie is Barrero gemarteld voor hij werd ver
moord.
Beernink tot verdraagzaamheid hele
maal niet ter zake te vinden. Waarop
hij onmiddellijk liet volgen dat de
nieuwe bestuurders beslist wel zou
den waken over de zondagsrust.
En in het oude dorp Tholen kon de
KVP'er Ooms beslist geen wethouder
worden, alhoewel alle partijen hem
als de meest geschikte beschouwden
en zelfs tevoren al keurig hadden af
gesproken, dat hij zou worden geko
zen. Ze hielden zich al even keurig
helemaal niet aan die afspraak. De
nieuwe wethouder werd een SGP'er.
„Het is een besluit van de Oud-
Vossemeerse raad geweest," zegt de
heer De Leeuw, „om flink feest te
gaan vieren op de vijfde mei. Maar
jongeren vooral hebben het mij van
de week al een paar keer gevraagd:
zou het niet beter zijn om op die dag
de vlag halfstok te hangen? Ik vrees
dat ze gelijk hebben. Ik hoop dat de
Oud-Vossemeerders nog eens even
flink kabaal gaan maken tegen de
herindeling. De zaak moet nog in de
Eerste Kamer komen, alles .is nog
niet verloren. Maar als ook de Eerste
Kamer ja zegt, dan kunnen we op 5
mei beter gaan treuren over de be
zetting. En de bezetter van Tholen
heet dit keer: SGP."
JAN HÜSKEN.
PARIJS (RTR/AFP) De bekende Franse film-acteur Alain Delon
heeft president Pompidou een open brief gestuurd, waarin hij niet
met name genoemde autoriteiten ervan beschuldigt, een samenzwe
ring tegen hem te beraden. De samenzwering zou verband houden met
de geruchtmakende affaire Markovic, de vroegere lijfwacht van Delon
die begin vorig jaar op geheimzinnige wijze werd vermoord en waar
voor ook Delon door de Franse politie aan vele verhoren werd onder
worpen.
Hoewel Delon in zijn brief niet di
rect de hulp van de Franse president
inroept zegt hij zich op deze wijze wel
onder zijn hoede te willen stellen. De
brief die door het blad „France Soir"
is gepubliceerd zegt onder meer:
„Drie mannen die gezaghebbende
functies bekleden hebben zich aan
eengesloten om mijn persoon te laten
vallen. Zij hebben 't plan opgevat om
mij door de politie ergens in het bui
tenland te laten arresteren op be
schuldiging van het bezitten van ver
dovende middelen die in mijn bagage
moeten worden gevonden".
Vervolgens grijpt Delon terug naar
de verhoren die hij naar aanleiding
van de affaire Markovic heeft moeten
ondergaan en zegt hij dat de mannen
die het onderzoek leidden steeds meer
verbitterd raakten en hem tevergeefs
poogden de reputatie van andere
mensen te doen bezoedelen. „Ik moest
op de een of andere manier worden
gestraft zei een woedende onderzoe
ker en een ander schreef me dat ik
de een of andere dag voor dit of iets
an-derss zou worden gestraft. Ik moest
mij vaak aan agressieve verhoren on
derwerpen. Bijna 18 maanden lang
heb ik een moeilijke tijd gehad (ja
loezie, later weerspannige mensen)
en niemand hielp mij", voegt Delon
er aan toe.
samenzwering of een plan tot arresta
tie van Delon.
Inmiddels is politie-commissaris
Gustave Jobart, hoofd criminele za
ken, naar Alain Delon gegaan om
meer inlichtingen over enkele passa
ges uit zijn brief. Het zou daarbij met
name gaan over de bedreigingen die
Delon heeft ontvangen. Delon heeft
hem echter te kennen gegeven dat hii
de tekst van zijn brief volledig hand
haaft.
Over het doel van zijn handelwijze
schrijft hij dait „door de publiciteit die
aan de brief wordt gegeven het Fran
se volk zal weten dat ik mij onder
uw (Pompidou) hoede heb gesteld".
Bené Patard, die het onderzoek in
de Markovic-affaire heeft geleid zei
tegenover verslaggevers: „Ik sta ver
baasd van de krachtige termen die
Alain Delon ten aanzien van het on
derzoek in de moord op Stefan Mar
kovic gebruikt. Het juridisch onder
zoek en de verhoren zijn op zeer re
gelmatige manier verlopen". Patard
zei bovendien niets te weten van een
NEW YORK (RTR) Een hoge
VN-functionaris heeft in New York
verklaard, dat de toestand in Nige
ria's door de burgeroorlog geteisterde
gebieden tegen eind augustus gestabi
liseerd moet zijn, zij het niet volledig
normaal.
Paul Larsen, hoofd van Unicef in
Nigeria, voegde eraan toe dat het
voedselprobleem in het voormalige
Biafra nog zeker maanden zeer ern
stig zal blijven. Er kon niet meer wor
den gesproken van hongersnood, maar
er heerste nog steeds ondervoeding
Wanneer de hulpactie van het Nige-
riaanse Rode Kruis deze maand tot
stilstand komt, zal er „een zeer ern
stig voedselprobleem" ontstaan voor
ongeveer anderhalf miljoen menser
in het gebied rond Owerri tot de vol
gende oogst in augustus.
(ADVERTENTIE)
In Oud-Vossemeer zelf zit het wel
goed. Dat bevestigt ook wethouder
De Leeuw nog eens: „De verhoudin
gen liggen hier bijzonder plezierig,"
zegt hij. Maar Oud-Vossemeer is
geen nieuw-Tholen. In de Kamer zei
Abma. de aansporing van minister
van de Franse taal. Men moest wel
enig geduld oefenen om de soms pa
gina-lange zinnen, „waarin niets ge
beurde", in zich op te nemen, tot
zich te nemen. Het is niet zonder be
tekenis dat een toen nog speelse
geest als Greshoff in zijn „Mengel
stoffen" en „Latijnse lente" over
Proust zwijgt, hoewel deze essays
toch werden geschreven in een pe
riode dat de delen van Proust pos
tuum verschenen. Wie er ech
ter de tjjd voor neemt zal ontdek
ken dat er in die op het eerste ge
zicht uitvoerige beschrijvingen geen
woord te veel staat. Hij hanteert de
taal echter om het wezen van zwak
ke, onoprechte, ijdele of ronduit ge
mene mensen trefzeker bloot te leg
gen. Voor Proust geldt het woord
van Taine: „Het waarnemingsvermo
gen is een ware zinsbegoocheling".
In het eerste deel van zijn reeks valt
die eigenschap weliswaar als perma
nente kracht duidelijk te onderken
nen, maar het blijven voorlopig nog
de indrukken die een opgroeiende
jongen geleidelijk aan over zijn om
geving verzamelt. Pas in de latere
delen zal hij zijn vlijmscherpe ont
leedmes gebruiken om dat deel van
de samenleving waartoe hij behoort
de welgestelde burgerij met haar
ambitieuze vertakkingen naar arties-
tendom en vervallen adel voor
een weergaloze anatomische les mo
del te laten staan. „Combray" vormt
daartoe het onmisbare voorspel. La
ten we hopen dat de uitgevers be
loond worden voor hun moed en ook
de overige delen van „Op zoek naar
de verloren tijd" zullen laten verta
len. Als 't kan weer door C. N. Lijsen
die. naar dit deel te oordelen, de ge-
voels- en gedaehtenwereSd van
Pronst doeltreffend in het Neder
lands weet over te brengen.
JOOP HARTMAN.
(Marcel Proust: Combray. De Be
zige Bij/Meulcnhoff, Amsterdam,
f 14,M.)
"Geldig tot
Premies van 5,10 of 25 gulden bij het openen
van een spaarrekening! Daarvoor moet U bij
de Nederlandse Credietbank zijn. En
natuurlijk ook ai voorde hoge rente, die hoger
wordt naarmate U een langere spaarover-
eenkomst aangaat. Laat U eens deskundig
voorrekenen bij de Nederlandse Credietbank
hoe gunstig het sparen voor U kan zijn. Als U
de premie meerekent, kunt U heteeiste jaar
over Uw eerste duizend gulden al 10% maken!
De waardebon die U hieronder ziet
afgebeeld, ligt ook voor U klaar bij een van
onze 85 vestigingen.
Bij de Nederlandse Credietbank zult
U graag sparen omdat Uw geld daar opeen
veilige manier het meest voor U oplevert
JERGEN OP ZOOM BREDA GOES
Aritwerpsestraat 37 Nieuwe Ginnekenstraat 3 Wijngaardstraat 41
Tel. 01640-37650
PUTTE
Antwerpsestraat 22
Tel. 01645-467
Tel. 01600-30250
ROOSENDAAL
Nieuwe Markt 79
Tel. 01650-36960
Tel. 01100-5205
HULST OOSTERHOUT
Grote Markt 18 Heuvel 14
Tel. 01140-3351 Tel. 01620-5558
OUDENBOSCH
Markt 50
Tel. 01652-2118
SLUISKIL
Louisastraat 62
Tel. 01157-401
STEENBERGEN
Markt 16
Tel. 01670-3463
TERNEUZEN
Nieuwstraat 54
Tel. 01150-3851
IJZENOIJKE
Markt 11
Tel. 01176-455
