9veen.
kort en goed
FEESTNEUS EN TOETER
THUIS LATEN S.V.P.Ü
komt dat zien
komt dat zien
DRENTE
STRIPTEASE VAN HUNEBEDDEN
Schapen tellen
op grote
stille heide
Per fiets
door klokhuis
van Drente
Musea zonder poeha
Boerderijen
in de
kinderschoenen
„Been" aan spelen in 01de Landschap
Een huifkar die op de zandweg rijdt
Schelde"
20'0t4»|N
00*01
AlU»OSOC
?«OS!
SQcOf
~»OU)X|*
«•ONNIQEC0
iU'NgX
#SO®G6«9
EES
04MW«OOB' g
»*OOG*Acl*
mOOGC»SV'1.0«
tuioo
AfS'EBSOB»
0 OOOOO*
•1E8»0£'
'A^OPtCBBuQ
w*PS£BwE€*.
UWtL't
#-N5fN
I*MHOI'
.GuSiC.
HQOG6V£SN
?IAri*&k»!»>.
'B- «-tOWOlO,
0*1.6*
JgiDWOlDI
Drente zit er in feite mee in zyn maag. Aan de ene kant liggen de overnach
tingen, die in vier jaar zyn gestegen van 1,8 miljoen tot ruim 3,5 miljoen. Het
sociaal toerisme, dat in de vijftiger jaren in het Olde Landschap vrüwel onbe
kend was, is als een sprinkhanenplaag over de bossen en heidevlakten gegaan.
Zomerbungalows, kampeerterreinen en caravancentra werden in snel tempo uit
de droge Drentse grond gestampt, staatsbossen kregen voorzieningen, die de
stroom dagjesmensen moesten opvangen. In 16 bedrijven, die mikken op het
sociaal toerisme, is het aantal overnachtingen sinds 1960 van 213.606 gestegen
tot 650.000. Drente, het vergeten stuk van Nederland, dat twee generaties terug
hooguit inspireerde tot een sombere streekroman over doodarme veenarbeiders
en keuterboeren, die in plaggenhutten het droge brood met de dood deelden, is
de lucratieve achtertuin van de overvolle Randstad geworden. „De mensen, die.
naar ons toekomen", zegt de heer Van Duinkerken, directeur van de Provinciale
VVV in Assen, zoeken maar één ding: rust. Gelukkig kunnen we die nog steeds
uit voorraad leveren, gelukkig beschikt Drente ook in 1970 nog over uitgestrekte
recreatiegebieden, waar de stilte het alleenrecht heeft.
Maar toch moeten we oppassen. Oppassen voor een te grote belangstelling, voor
een te sterke druk van de kant der investeerders. Als we zouden willen, als we
op elk verzoek ingingen en tegen alle plannenmakers zeiden: „Ga je gang
maar", zou Drente binnen de kortste keren één grote mierenhoop zijn. Daarmee
zou dit stuk van Nederland zijn unieke karakter volledig verliezen."
De waakzame bestuurders van Drente zijn er tot nu toe vrij aardig in geslaagd
om de feestneuzen en de toeters buiten de deur te houden. Er zijn in Drente
wel enige forse kampeercentra, maar die liggen uiterst geraffineerd aan de
rand van de provincie. Op die manier hoopt men te bereiken, dat het hart van
Drente blijft kloppen in het vertrouwde landelijke ritme.
Dat Drente nochtans ook niet vies is van een flirt met de economie bewijst De
Hunzebergen bij Exloo, dat op 1 juni van start gaat en uitgerekend het groot
ste vakantieoord van Nederland wordt. Naast 107 luxe bungalows en uitge
strekte, hypermoderne kampeerterreinen, beschikt dit centrum over een gigan
tisch hoofdgebouw met vergaderzalen, appartementen, recreatiezalen en een
restaurant, waar diepvriesmaaltijden geserveerd worden. Het geheel wordt ge
completeerd door een voetbalveld, een volleyveld, tennisbanen, midgetgolfbaan,
verwarmde zwembaden, spartelvijver, speeltuin en parkeerplaatsen met auto
wasplaats. „De praktijk", aldus de heer Van Duinkerken, „zal moeten uitwijzen,
of een dergelijk reuzecentrum past in de sfeer van Drente. Op een gegeven
moment zullen er 4000 mensen op het terrein zijn, dat is meer dan er in heel
Exloo wonen. Wij verwachten echter, dat de meesten op de Hunzeberg zelf hun
vertier zoeken en niet massaal de provincie intrekken. Overigens ben ik er van
overtuigd, dat er in Drente geen plaats is voor veel meer van deze centra. Eén
is goed, maar zes zouden een ramp betekenen".
bracht om al te godvruchtige schapen
te beletten de kerk binnen te wande
len.
Eén van de opmerkelijkste Drenten
is de tractormonteur Tjerk Verma
ning, die in 1965 op de aldcer van boer
Vos in Hogersmilde meer dan honderd
vuurstenen werktuigen vond die
50.000 jaar geleden zijn gebruikt door
de Neanderthalers. Aanvankelijk wil
de de professoren niets weten van de
ze eenvoudige amateur-archeoloog, die
op zijn eentje de geschiedenis van
Drente met tienduizenden jaren had
verlengd. Maar een grondig onderzoek
bracht hem achteraf toch de ver
diende erkenning. Vermaning wilde
toen niet achterblijven en ging weer
de boer op. Dat was in 1968. En
prompt vond hij restanten van éen
prehistorische cultuur, die hij zelf
voorzichtig uit 100.000 jaar vóór
Christus schat. Die Tjerk. Het zal je
zoon maar wezen.
De grote stille heide, waarover kinderen
in schoolverband nog steeds uit bene
pen, maar niet minder volle borst
zingen, is zelfs in Drente aan de ver
liezende hand. Jammer, maar het
propvolle Nederland kan zich nu een
maal ook in zijn achtertuintje geen
waardeloze broddellap veroorloven.
De laatste stukken ongerepte natuur
worden echter als couveusekinderen
gekoesterd en in ere gehouden, vaak
compleet met schaapskudden, schepers
honden en schaapskooien. Het Drentse
heideschaap is het oudst bekende huis
dierenras en dat is dus weer een mee
vallertje voor de nieuwsgierigen, die
in de komende maanden het spoor
van de blatende kudde volgen in:
Exloo. Schaapskooi aan de Hoofdstraat,
vertrek van de kudde, dagelijks om
kwart over twaalf 's middags. Aan
komst om 17.30 uur. Bij de schaapskooi
wordt aangegeven, waar de kudde zich
bevindt.
Holtinge. Schaapskooi aan het Studen
tenpad. Vertrek onregelmatig.
Ruinen. Schaapskooi aan de Benderse-
weg 38, vertrek van de kudde dagelijks
10.30 uur, aankomst tussen 5 en 6 uur.
Westerbork. Schaapskooi aan het Zuid
einde. Vertrek van de kudde dagelijks
om 12 uur, aankomst 17 uur.
sen grote zee-
Vlissingen uit.
fels en ramen
kleinere voor
tallaties.
ter wereld.
een geschikte
afdeling Per
duizel k0sch&t uiteraard ook over een aamtal attracties, die per jaar tien-
n fristen trekken. Om er een paar te noemen
snel ^Verkeerspark de Gouverneurstuin in Assen, waar kinderen
tani n -'s de verkeersregels leren. Ze rijden en besturen hun eigen auto,
Waa6n daarmee aan een echt benzinestation en stoppen voor de spoorbaan,
CenirTeen heuse trein overheen dendert. Entree 1 gulden, kinderen vijftig
in 1969 bezochten 91.000 mensen dit unieke park.
^rjve'to-bi°scoop vindt men in het recreatiecentrum d'Aole Waog aan
beki k traat in Drouwen- Men kan hier vanuit zijn eigen auto een film
ligge en v een reuzenseherm geprojecteerd wordt. In hetzelfde centrum
n °°k een speeltuin, waterdraaimolen, roei- en kanovijver etc.
struif Verc*eroP kgt het fantastisch gelegen Drouwenerzand aan de Gasselter-
a niet speeltuin, mini-scooters etc.
strarfri *anc* van Bart je (Boerweg 8). Kinderen vinden daar trampolines,
en bad, pony's en miniscooters.
SneeUi<^aren ligt Sprookjeshof aan de Groningerstraat, waar Klein Duimpje,
Er awwhie en haar zeven dwergen en Doornroosje voor anker zijn gegaan.
bootinv? ^ier een speeltuin en voorts ee
cut maken over het Zurdilaardermeer.
Een ideale manier om het Olde
Landschap te observeren is
van-af een glimmende paarde-
rug. Ruiterpaden zijn er in de
bossen en op de uitgestrekte
heidevelden in overvloed en
zelfs in de buurt van de dorpen
behoef je niet bang te zijn dat
je door een scheurende brom
mer pootje wordt gelicht. Bij
de volgende adressen staat een
viervoeter op u te wachten:
Anholt. A. J. te Velde, Postweg 19,
tel. 05281-255.
Assen. De Bosmanege, Broeklaan 14,
tel. 05920-14562. Ruiterweken voor
kinderen in juli en augustus. Over
dekte rij hal.
Reilen. Camping Boszicht, Smal-
broek 46, tel. 05930-2334.
Borger. Paardesportcentrum De
Hondsrug, Hoofdstraat 76, tel. 05998-
4220.
Diever. De Zonnewagen, Wateren 1.
Het Ruuterhuus, Groningerweg 4, tel.
05219-1680.
Donderen. Hotel Hoving, tel. 05921-
428.
Dwingeloo. J. Werners, Heuvelenweg
14, tel. 05219-1752.
Ees. Camping Het land van Bartje,
tel. 05998-4446.
Gasselte. De Hoefslag, tel. 05999-4343.
Havelte. Het Hunebed, Van Heloma-
weg 17, tel. 05214-462. H. Dorenbos,
Loosweg 1, tel. 255. De Uelenspieghel,
Ootmaandijk 1.
Hooghalen. Ponypark, Oosthalerweg,
tel. 05939-234.
Meppel. Overdekte manege Werners,
Oosterboer 1, tel. 05220-1056.
Norg. Paarden- en ponycentrum Ba-
relds, Oosteind 37, tel. 05928-2355.
Roden. Boerderij Het Zuidenveld,
Norgerweg 1, tel. 05908-9153.
Ruinen. De Yderduinen, Benderse 17,
tel. 05221-416.
Schoonoord. Rijmaaran, Slenerweg
118, tel. 05918-679.
Sleen. Paardesportcentrum Zetelveen-
weg 1, tel. 05916-623.
Vries, Manege Eswal, Eswal 3, tel.
05921-666.
Zuidwolde. Het Peerdespul, Meppeler-
weg. tel. 05287-444, Ekelenberg, tel.
356. De Roskam, Noldeweg 2, tel,
05230-6694.
Mensen, die ervan houden om buiten
de kantooruren de lopende zaken op
zijn elfendertigst af te handelen,
moeten de huifkar eens in de gaten
houden. In Ierland is deze wijze van
tergend langzame voortbeweging
achter 1 pk. reeds jaren populair en
daarom heeft de Drent gedacht: „Wat
daar een succes is, moet bij ons ook
lukken." En hij heeft prompt gelijk
gekregen, want Drente leent zich bij
uitstek voor een vakantie in zijn
eerste versnelling. Er zijn volop zand
wegen, waarop paard en huifkar
plezierig uit de voeten kunnen. Als
u ervoor voelt, moet u contact op
nemen met de volgende adressen:
Borger, hotel Bieze.
Orvelte. In de Linnenwagen, Brug
straat 2.
Wateren, de Zonnewagen, Wateren 1,
post Zorgvlied.
Zorgvlied. N. de Jong, Zorgvlied 29.
De Provinciale VVV Drente, Markt 20
in Assen, telefoon 0592014324, be
schikt over een up-to-date)ijst van al
le bungalows, die in Drente verhuurd
worden. Als u wilt weten, of er nog wat
vrij is, kan men u daar snel over infor
meren.
Als u een eerste klas hotel zoekt in 'n
verrukkelijke omgeving, denk dan eens
aan hotel Braams in Gieten. Dit fami
liehotel, dat als dorpsherberg begon en
nu een pleisterplaats van internatio
nale allure Is, heeft een chefkok, die
bereid is alle culinaire hoogstanden te
maken. Als u tevoren een belletje geeft
en een gezelschapje op de been kunt
brengen, is hij ook bereid een rijst
tafel te maken, die groter en exquiser is
dan in welk gerenommeerd restau
rant in de Randstad. De gérant weet
alles, maar dan ook alles van wijnen.
De sfeer in dit unieke hotel is typisch
Drents: gastvrij zonder franje. Warm
aanbevolen. Tel. 05926-241.
In Borger is het behaamde familie
hotel Bieze weer uit de as herrezen. Het
oude hotel brandde enkele jaren gele
den af (de laatste gasten ontkwamen
via het dak van een bus, die onder de
ramen stond geparkeerd) en daarvoor
in de plaats kwam een nieuw gebouw
in oude Drentse stijl. Een bijzonder
fraai staaltje van aangepaste archi
tectuur. Specialiteit van Bieze zijn de
wiidschotels. Borger is een uitgangs
punt voor veie tochten over de Honds
rug en de veengebieden. Bekijk ook
de kerk van Borger eens. Voor de in
gang ligt een rooster en volgens de
overlevering was het bestemd voor de
duivel, die er met zijn bokkepoot on
herroepelijk klem kwam te zitten. In
werkelijkheid heeft men het aange-
V
*OOG#
5V*OI
f 5C.0ÓBS-M
V
6 OOI e,f Jf c g
«wJNOUM
wte»oiNQ?
EMMt»)
■UZItMAVftM
£GC*00*CBCeM
Drente, dat op een oppervlakte van
2684 vierkante kilometer ruim elf pro
cent van de Nederlandse recreatie-
grond beheert (17000 ha woeste grond
en bijna 27000 ha bos) geeft ook de fiet
ser feestelijk de ruimte. Van een ambi
tieus plan, dat voorziet in een fietspa-
dennet van 400 kilometer zijn inmiddels
235 kilometer gerealiseerd. Alle paden
zijn dubbeldik en geasfalteerd en kron
kelen zieh door de mooiste en meest on
gerepte gebieden van de provincie.
Ze zijn aangegeven door het bekende
blauwe bord met de witte fiets en van
de grote weg af gemarkeerd door twee
veldkeien ter weerszijden van het pad.
Op de nieuwe ANWB-toeristenkaart
Groningen-Drente staan deze twee me
ter brede fietspaden op speciale wijze
aangegeven. Voor de sportieve liefheb
bers heeft de Provinciale VW-Drente
een handig boekje klaar liggen, waarin
15 toeristische rijwielroutes beschre
ven staan. In vrijwel geheel Drente kan
men fietsen huren, onder meer bij de
stationsrijwielstallingen. Wie 't princi
pe huldigt, dat met-zijn-allen altijd be
ter is dan alleen, moet eens denken
aan de Drentse rijwielvierdaagse, een
geweldig evenement, dat langzaam
maar zeker de Nijmeegse wandelvier
daagse naar de kroon steekt. Alle in
lichtingen over dit feest, dat plaats
vindt van 7 tot en met 10 juli, kan men
krijgen bij de Provinciale VVV, Markt
20 in Assen, telefoon 05920-4324.
verschillen: er zijn hunebed jes, die met 12
keien nog geen lengte van zes meter halen,
maar er liggen in Drente ook grotere broers
met 40 stenen en een 1 engte van zo'n 25 m.
Het grootste hunebed heeft de gemeen
te Borger met stenen van meer dan 20.000
kilo. Ten noorden van Emmen ligt een lang-
graf van 40 meter. Het is een samenge
steld bouwwerk, dat in feite uit twee steen
graven bestaat.
Overigens is het hunebed anno 1970 slechts
het stenen skieiet van het oorspronkelijke
monument. Vroeger warfen de openingen tus
sen de keien dichtgestopt met kleinere stenen
en lag 't graf verborgen onder'n heuvel van
zand en zoden. Tussen Schoonoord en Noord-
Sleen heetf men 't hunebed De Papeloze Kerk
weer gedeeltelijk in zijn oude staat hersteld.
De dodenheuvel is omringd door een krans
van kleinere stenen, zoals dat ook in de oer
tijd het geval was. In het hunebed is ook
enig vaatwerk tentoongesteld. Als het toe
gangshek naar de Papeloze Kerk (genoemd
naar de Hagepreken, die op deze plek wer
den gehouden) gesloten is kan men tegen be
taling de sleutel vragen bij het huis Het
Vossenhol aan de overzijde van de weg.
Een geheide topper voor een niet zo
beste zomerdag is de kinderboerderij.
Drente heeft er drie: in Gasselte bij
het centrum De Hoefslag, Achter den
Brinken 14; in Norg (De Vluchtheuvel,
Donderseweg 12) en in Schoonoord (in
het openluchtmuseum de 7 Marken,
Tramstraat 73).
Ook voor de geschiedschrijving van ons land
draagt Drente een fors steentje bij. Van de
54 hunebedden, die er in Nederland zijn lig
gen er 53 in deze provincie en de 54e ligt er
zo dicht bij (nauwelijks twintig meter van
de grens tussen Groningen en Drente) dat
men niet gek moet opkijken, als Assen nog
eens op eigen houtje een subtiele grenscor
rectie zal aanbrengen om deze steen des aan
stoots te verwerven.
Het plezierige van de meeste Drentse musea is, dat
ze er niet zo professioneel en weldoortimmerd uit
zien. Afgezien van het Provinciaal Museum van Dren
te in Assen (met het verrukkelijke Ontvangershuis)
zijn het voortbrengselen van een privé-hobby en een
bezoeker heeft dan ook het bevrijdende gevoel, dat
hij bij een gastvrije vriend op visite is. Een paar aan
bevelingen
Dwingeloo. Saksische boerderij van de heer Riet
man aan de Brink 4.
Frederiksoord-Vledder. Zeemuseum Miramar,
Vledderweg 25.
Havelte. Antiekverzameling, waaronder oude wa
pens bij de heer Huiskes, Boskampsbrugweg 8.
Pottenbakkerij Dirk Staf, Brink 27.
Hoogeveen. Draaiorgel- en antlekverzameling
van de heer Boering, Coevorderstraatweg 65.
Koekange. Expositie van aardewerk in het boer
derijtje aan de Oude Toldijk 12.
Ruinen. Expositie van heideflora en -fauna, de
schaaphouderij en de bijenteelt in de schuur van
de scheperswoning.
Ruinerwold. 18e-eeuwse museumboerderij aan de
Dr. Larijweg 12.
Schoonoord. Openluchtmuseum De 7 Marken met
plaggenhutten en geologisch museum en kinder
boerderij.
W Vries. Klokkengietersmuseum in de N. H. Kerk
aan de Brink.
Westerbork. Museum van knipkunst aan het West
einde 6.
Zweeloo. Het Hoes van Hol-an, Oud-Aaiden,
De hunebedden zijn tussen 3000 en 2000 jaar
vóór Christus op de hoge zandgronden ge
bouwd door boeren, die er hun doden in zit
tende houding in begroeven, 't Bouwen van
deze stenen huizen van de dood gebeurde
gigantische zwerfkeien, die gletsers
afstanden van duizenden kilometers
de lage gronden van het noorden had-
gekruid.
het eerste gezicht lijkt het, of de keien
zijn opgestapeld, maar in werkelijk
heid zijn ze gerangschikt tot een rechtlijnig
graf met de sluitzijde aan beide korte zijden
en grote dekstenen als dak. De afmetingen
