FAMILIEBEDRIJVEN WORDEN „BOOMFABRIEKEN"
Onrus-
tige
tijd
voor
Zundertse boomkwekerijen
Uwleven
met Banvkk.
'BARWICKIHIHIffinAFUI
500
43
101
Meisje (18) met
hondeketting
beurs geslagen
te Nijmegen
MIJNS INZIENS
Johan Winkler
I
Pd'
irden en
die moeten
Jn huisvrouw
f ant, morgen
fie zeker wil
/indt (en dat
tn, van nu at
teugend lage
pa
ude Spar laat
oor extra mals
is bent u zeker
duur uit. Deze
eerlijke schou-
nadeper500gr
chts
Wyers staat er achter
Hooggerechtshof V.S.:
'Opstandige'
beklaagde
mag geboeid
worden
Eis negen maanden
door
met 5 iaardytagegamvtie
Patiënt (19) in
isoleercel
omgekomen
.-3-r ,.,r:-:r
r WÊM
ntiiJtfH%ijtk'*
jdag en zaterdag)
DE STEM VAN DONDERDAG 2 APRIL 1970
19
De heren Dictus, De Bie en Kievits (v.l.n.r.).
ZUNDERT De Zundertse boomkwekergen die bomen voor
de bosbouw kweken, gaan een moeilijke en onrustige tijd tegemoet
Ze hebben, na een korte inzinking, weliswaar een plezierig voor
uitzicht op de aanleg van enorme nieuwe bossen, beplanting van
vele en grote recreatieprojecten, van ruilverkavelingsgebieden,
campings, zogenaamde overhoeken bjj autowegen en objecten van
gemeenten die zich steeds meer aan het planten van stadsgroen
gelegen laten liggen, maar er zal van de Zundertse kwekerijen
worden geëist dat ze overschakelen op massaproduktie.
De bijna intieme familiebedrijven zullen moeten uitgroeien tot grote
„boomfabrieken", de leveranciers van onze toekomstige boomtuinen en
luchtzuiveraars. Er zal een totale verandering van de structuur vau de
boskwekerijen in Zundert noodzakelijk zijn. Negentig procent van alle
Nederlandse bosboomplanten wordt momenteel in Zundert gekweekt. En
de vraag naar dit soort bomen groeit onstuimig.
Deze overschakeling geeft alleen
al genoeg problemen. (SeBïi-)Wet-
heidsbedrijven als Staatsbosbeheer,
Grontmij. en Heidemij. hebben
daar echter nog een probleem aan
toegevoegd. Ze willen in de toe
komst standaardnormen voor de
bosbomen gaan stellen. Staatsbos
beheer wil geen lange, dunne bo
men meer, maar korte, stevige; ze
wü een verhouding tussen dikte en
lengte dicteren.
„Voor de boskwekerijen betekent
dat, dat ze een veel groter areaal
nodig heeft, want om korte, stevige
bomen te krijgen moeten we ver
der uit elkaar gaan zaaien en bo
vendien meer sorteren. Dat gaat
de kwekerijen meer geld en arbeid
kosten, terwijl we nu al een groot
personeelsgebrek hebben", aldus de
beer P. Dictus, voorzitter van de
Zundertse Boomkwekersclub, hoofd
bestuurslid van NAK B., en één
van de grootste boomkwekers in
Zundert (Fa. Dictus).
Hij vertelt dat het nu goed gaat
met de handel in Zundert. In 1965
spraken de boskwekerijen in Zun
dert van een „mijnramp". Dat sloeg
op het feit dat de Nederlandse mij
nen tot dat jaar de grootste afne
mers van naaldbomen, voor mijn-
bout, hun activiteiten in versneld
tempo staakten, als gevolg van de
ontginning van de gasvelden bij
Slochteren. „Als we toen geen blad
verliezende artikelen als eiken, beu
ken, berken, elzen en esdoorns had.
den gehad, zou ik het niet geweten
nebben", zegt de heer Dictus. Maar
Zundert houdt het kwekersoog nu
vooral gericht op de recreatie.
•tv"
Staatsbosbeheer heeft bij de aan
leg van recreatieprojecten een ste
vige vinger in de pap. En is dus van
groot belang voor de Zundertse
kwekerijen. Burgemeester Kievits
van Zundert zegt daarover; „Ik
neem het Staatsbosbeheer als do
meinbeheerder vooral kwalijk dat
het de kwekers naar marginale prij
zen dwingt. Dit jaar is er een heel
scherp prijzenoverleg geweest. Om
dat er meer vraag dan aanbod was,
hebben de kwekers dit jaar nog ge
wonnen".
De burgemeester vindt deze po
litiek des te verwerpelijker nu de
kwekerijen andere normen opge
drongen warden en ze naar grotere
eenheden moeten overschakelen.
„Als de minister vindt dat de Ne
derlandse kwekers voorop moeten
lopen met een super-kwaliteit ge
standaardiseerde bomen, moet hij de
kwekers helpen. Hij vindt de struc
tuur verouderd", zegt de heer Kie
vits.
De uniforme kwaliteitsnormen
maken deel uit van een of andere
EEG-bepaling, die in de maak is.
„Wij willen ons daar wel aan hou
den, maar dan moeten de kwekers
in België en Duitsland ook mee
doen. Anders gaan zij evenveel ver
dienen aan de niet-gestandaardi-
seerde, goedkopere bomen", zegt de
heer R. L. J. de Bie, directeur van
een andere grote Zundertse kweke
rij, De Bie van Aalst N.V.
De kwekers stellen dat de nieu
we eisen een bedrijfseconomische
opzet naar grotere eenheden nood
zakelijk maakt. De sterk ambachte
lijke sierteelt kon tot voor kort door
een kleine kweker op één hectare
uitgevoerd worden. Nu heeft hij ook
zeker ai drie hectare nodig. Om de
boskwekerij goed van de grond te
krijgen zijn, aldus de kwekers, ka
vels nodig van minstens veertig
hectare.
Voor Zundert zou dat een radi
cale herindeling van de boom-
kweekbedrijven betekenen. Het
honderd hectare grote bedrijf van
de fa. Dictus ligt verspreid over
27 percelen. „Daarop kunnen we
nooit met dat grove werk begin
nen", zegt de heer Dictus. „Dat is
alleen mogelijk met een ver door
gevoerde herverkaveling".
„Na de afstemming van de ruil
verkaveling in Rijsbergen zien we
die mogelijkheid niet meer, ter
wij] het op korte termijn nodig zou
zijn", vult de heer De Bie aan.
„Door die bredere uitzaai hebben
we per se meer areaal nodig".
„Voor Zundert is die schaalver
groting noodzakelijk", zegt ook
burgemeester Kievits. „Die grote
bedrijven hebben een grote uitstra
ling op kleine toeleveringsbedrij
ven". Alleen de firma De Bie blijkt
er zeventig te hebben.
Staatsbosbeheer heeft gedreigd,
aldus burgemeester Kievits, zelf
de boomplanten te gaan kweken,
of ze in het buitenland te zullen
gaan bestellen als „Zundert" niet
aan haar normen kan voldoen.
„Daar hebben we om gelachen",
zeggen de heren Dictus en De Bie.
„Laat Staatsbosbeheer het zelf maar
eens proberen. Voor die Staats-
boomkwekerij zijn minstens twee
Wageningse koppen nodig en veel
ander geschoold personeel, dat maar
vijf dagen per week acht uur werkt.
De boompjes zullen nog duur wor
den".
„Voor een Staatskwekerij zijn we
niet bang; evenmin als voor het
buitenland. België kan aan Zundert
niet tippen, Frankrijk ook niet; al
leen in het Duitse Holstein zitten
grote concurrenten. De staat geeft
daar ontzettende subsidie. Bij ons
kapt de fiscus alleen maar", aldus
de heer Dictus.
„Ik vind het goed dat er kwali
teitsnormen komen en de bedrij
ven herindelen, maar dan moet de
overheid er wel rekening mee hou
den dat ze deze veranderingen be
geleiden moet en desnoods moet
I i
subsidiëren", zegt burgemeester
Kievits.
„Nu eist ze van een keuterboer
met drie koeien en twee hectare
grond een Amerikaanse produktie.
Dat kan toch niet!" De heer De Bie:
„Persoonlijk ben ik van mening dat
die nieuwe normen ons direct zou
den worden opgedrongen als er
geen tekort zou zijn".
Zundert heeft een unieke ligging
qua grondstructuur en klimatolo
gische omstandigheden; aan vak
kundige krachten ontbreekt het
evenmin. Maar toch vrezen de kwe
kers bedrijven als Staatsbosbeheer.
„Het kan zijn dat de Overheid haar
belangen bij andere bedrijven pro
beert te leggen, omdat Zundert een
te groot bolwerk wordt", zegt de
heer De Bie.
Zijn collega Dictus: „Er is een
wet in aantocht die de kostenver
goeding voor de aanleg van bossen
regelt. Particulieren, gemeenten,
enz. kunnen hun kosten grotendeels
door de staat vergoed krijgen, maar
dan bepaalt „Den Haag" wel dat
zij zich aan die en die normen moe
ten houden. We zijn dus wel ver
plicht over te schakelen op die dik-
stammen".
In de nabije toekomst zullen er
kapitalen in de bosbeplanting wor
den gestoken. Dat kan de Zundert
se kwekerijen ten goede komen; de
lift is er, maar ze zullen een duw
tje in de rug moeten krijgen om er
in te kunnen stappen. Burgemeester
Kievits: „Men mag niet alles van
Zundert verwachten. De Cultuur
technische Dienst geeft allerhande
subsidies aan herstructureringspro
jecten. waarom niet aan de kweke
rijen?"
Het belangrijkste hierbij zal ziijn
dat Zundert kan blijven leveren en
de omschakeling ook aan zal kun
nen. Om dit werkelijk mogelijk te
maken_ zullen grotere kwekerijka
vels èn koelhuizen nodig zijn.
Waarom koelhuizen?
„Als we de planten in een koel
huis kunnen opslaan, kunnen we
de planttijd met maar" liefst zes
weken verlengen. In koelhuizen
kan de ontwikkeling van de plan
ten kunstmatig achtergehouden
worden", aldus de heer Dictus.
Een ruime spreiding van de ar.
beid wordt dan mogelijk. Nu valt
er in april een enorme plantpiek,
die door het personeelsgebrek des
te klemmender is. Zodra de plan
ten in blad schieten kunnen ze niet
meer geplant worden. Stammetjes
uit de koelhuizen kunnen in juni
nog worden geplant! „Het komt er
op neer dat er voor ons bijna geen
stille winter meer is als we het
verzenden, zaaien, planten en rooi
en achter elkaar kunnen uitsme
ren", zegt de heer Dictus.
Het zal voor de Zundertse bos
kwekerijen een „must" worden bin
nen een korte periode tot verdub
beling van produktie te geraken.
Een al eerder genoemd probleem,
dat van te weinig werkkrachten,
kan die ontwikkeling in de weg
staan. „Waar halen we arbeiders
vandaan? Weet u misschien men
sen.?", vragen de heren De Bie en
Dietus in boor. De heer Dictus heeft
ongeveer zestig man in dienst; zijn
collega De Bie ongeveer veertig,
maar velen daarvan hebhen een
hoge leeftijd. Aanwas van onderaf
is er bijna niet. „Waarom krijgen
bouwvakkers wel uitstel van mili
taire dienst en kwekerij-arbeiders
niet?", stelt de heer De Bie.
Het moet voorts gezegd worden
dat de boomkwekers in het alge
meen bijzonder slecht georganiseerd
zijn. Er zijn ongeveer evenveel or
ganisaties als kwekers. Ze zijn be-
taalplichtig aan het Landbouw
schap, maar de meesten beperken
het (dan verplichte) contact tot de
jaarlijkse betaling van de premie
aan het schap.
Burgemeester Kievits vat samen:
„Voor de structuurverandering in
de boskwekerij zal een bepaalde
subsidie gegeven moeten worden
om deze tak van bedrijf van de
grond te helpen, dat is een natio
naal belang. Aan de andere kant
zullen de bedrijven nog veel moe
ten doen aan de interne communi
catie".
Kweker De Bie: „Zundert zal
nooit of te nimmer buiten de
markt komen te liggen".
Kweker Dictus: „Wij hebben het
centrum; we zijn altijd een streep
voor!"
Behalve als Staatsbosbeheer pro
beert een streep door de hele reke
ning van de Zundertse (lees nu
nog: Nederlandse) boskwekerij
te halen. Maar wie' zal dat willen
doen?
PIM GAANDERSE
(ADVERTENTIE)
IWPOVT
501
•M
Waar leeft u het meest met tapijt? In uw woonkamer. Leg daar dan Barwick neer! Voor u iedere dag
opnieuw een vreugde. Waarom? Want Barwick tapijt behoudt zijn frisse kleur en zijn pool blijft
veerkrachtig. Natuurlijk heeft Barwick ook tapijt voor de slaapkamer, voor de badkamer en zélfs voor de
keuken...! Barwick, daar kunt u mee léven! Overal in uw huis. En... Barwick tapijt bezit schoonheid
die blijft. Wilt u het bewijs? Het is een eerlijk bewijs! Vijfjaar Intertest slijtage-garantie! Er is vlakbij u
vast wel één van de 4000 winkels in Nederland, waar uw Barwick-tapijt verkrijgbaar is.
WASHINGTON (Rtr.). Het
Amerikaanse federale hooggerechts
hof heeft beslist dat een rechter een
beklaagde die schreeuwt en de pro
cesgang verstoort mag vastbinden en
een prop in de mond doen stoppen.
Hiermee steunt het hoogste rechts
college van de Verenigde Staten het
optreden van rechter Julius Hoffman
die deze handelwijze verleden jaar
toepaste tijdens het proces tegen
Zwarte-Panterleider Bobby Scale.
Deze was een van de oorspronke
lijk acht beklaagden die waren be
schuldigd van aanzetting tot de
rellen bij de democratische partij-
conventie in 1968. Seale werd vast
gebonden op zijn stoel en kreeg een
prop in zijn mond nadat hij het pro
ces herhaaldelijk had onderbroken
met aanvallen aan het adres van
rechter Hoffman. Hij is vervolgens
veroordeeld tot 4 jaar gevangenisstraf
wegens belediging van de rechtbank.
De zeven andere beklaagden en twee
van hun advocaten zijn later even
eens veroordeeld wegens belediging
van de rechtbank. Hiertegen hebben
duizenden in verschillende Ameri
kaanse steden gedemonstreerd.
Volgens het hooggerechtshof zijn
drie methoden tegen een weerspan
nige beklaagde grondwettelijk ge
oorloofd:
men kan hem vastbinden en een
prop in de mond stoppen zodat hij
de rechtszaak kan blijven bij
wonen;
men kan hem dagvaarden wegens
belediging van de rechtbank;
en men kan hem uit de rechtszaal
verwijderen totdat hij belooft zich
veider ordelijk te gedragen.
Het hof deed de uitspraak naar
aanleiding vqn de zaak tegen een ze
kere William Allen uit Illinois, die
13 jaar geleden een café zou hebben
overvallen. Hij was in lagere instan
tie door de rechter tijdens het proces
uit de zaal verwijderd.
De opsteller van het arrest, de de
ken Hugo Black, verklaarde: „Het i
niet plezierig te beslissen dat de be
klaagde uit de rechtszaal te gezet
tijdens zijn eigen berechting, maar
onze rechterlijke colleges, die de vrij
heid beschermen, kunnen niet straf
feloos oneerbiedig worden bejegend
(Van onze correspondent)
ARNHEM De officier van justi
tie te Arnhem, mr. J. Corsten heeft
negen maanden gevangenisstraf en
een voorwaardelijke terbeschikking
stelling van de regering geëist tegen
de 31-jarige kelner Gerhard H. te
Nijmegen die samen met zijn vrouw,
de 22-jarige Isabella H.-T. het 18-
jarige verkoopstertje Corry H. heeft
mishandeld met een hondeketting.
Tegen de vrouw eiste de officier drie
maanden voorwaardelijke gevange-
nisstraf.
Het meisje kreeg medio 1969 con
tact met de vtouw die als prostituée
in haar onderhoud voorziet. Corry
kon kindermeisje bij haar worden.
In plaats daarvan kreeg het meisje
een gedegen opleiding tot prostituée.
De verhoudingen in het gezin kregen
na korte tijd een totaal ander karak
ter. Want het meisje gaf de wens te
kennen een kind te mogen hebben
van de man, waartegen de vrouw
zich niet verzette. Integendeel. Na
de seksuele uitspattingen in het gezin
H. kwamen de mishandelingen die
volgens een der raadslieden een ma
sochistisch karakter hadden. Volgens
het echtpaar H. zorgde het meisje
niet goed voor de kinderen van een
en twee jaar en maakte ze het leven
zuur van de jonge vrouw. Vandaar
dat eerst de vrouw begon met mis
handelingen, daarna deed de man het
nog een graadje erger. Toen Corry
H. uiteindelijk op het politiebureau
belandde, was haar rug met wonden
bedekt. Ze was helemaal beurs gesla
gen. Het echtpaar H. bekende de mis
handelingen voor de rechtbank maar
wilde niet toegeven dat ze het meisje
een opleiding hadden gegeven tot pu
blieke vrouw. Zowel de president
van de rechtbank als de officier van
justitie alsmede de beide raadslieden
van het echtpaar, vonden het zeer
vreemd dat het meisje zo lang in de
woning van haar beulen is gebleven
terwijl ze de vrijheid had weg te
gaan. Uiteindelijk liep ze zaterdag 4
oktober weg, maar Gerhard H. snel
de haar na met een hondeketting in
de hand en sloeg haar op straat nog
eens bont en blauw. Vreemd is ook
dat het meisje nu twee huizen ver
der is gaan wonen en opnieuw con
tacten onderhoudt met de mensen
die haar beurs hebben geslagen. Van
daar dat de raadslieden de rechtbank
verzocht hebben ook een psychia
trisch rapport te kunnen krijgen over
het meisje.
De rechtbank zal over veertien da
gen haar standpunt in deze zaak be
palen.
Het is de grote mode: overal wil
men het verkeer uit de binnensteden
weren om de winkelcentra tot meer
der gemak van de winkelende mede
burger uitsluitend voor de voetgan
ger te reserveren. Eindelijk kan die
dan rustig rondslenteren zonder dc:
hij voor zijn leven beducht hoeft te
zijn. Het is de grote mode, en je
vraagt je alleen af waarom „ze" (de
eeuwige „ze", die we van alles de
schuld geven) niet eerder op het idee
zijn gekomen.
Maar „ze" zijn w e l eerder op dat
idee gekomen. Meer dan: driehonderd
jaar geleden!
Mijnheer Barkhof van de ANWB
heeft dit onlangs onthuld, toen hij
voor de Ned. Vereniging Besehei'
ming Voetgangers, een rede hield,
waarin hij vertelde, dat ze in Am
sterdam, omdat er toen veel te veel
voetgangers van de soKken werden
gereden (toen óók al!) de binnenstad
voor alle onnodige rijverkeer geslo
ten hebben. In 1634!
Ieder die zich na 7 mei van dat
jaar nog met een koets, calèche of
karos binnen de stad zou vertonen,
riskeerde een boete van maar liefst
vijfhonderd guldens. En dat was dus
nogal wat! Niets nieuws onder de
zon!
il
HAARLEMMERMEER (ANP) De
negentienjarige patiënte L. H. Roos
uit Weer is door rookverstikking om
het leven gekomen, nadat brand was
uitgebroken in de isoleercel van het
epileptisch centrum „De Cruquius
Hoeve" in Haarlemmermeer. Over de
oorzaak van de brand is niets be
kend. De materiële schade was niet
groot.
Om meteen maar in de geldelijke
sfeer te blijven: ik werd dezer dagen
door twee berichtjes getroffen. Ze
schokten me zelfs een beetje.
Daar was allereerst de voorspelling
van dat Zwitserse instituut voor toe
gepast economisch onderzoek, dat we
in 1985 in Nederland zowaar aan de
kop zuil enstaan van de Westeuro-
pese economie.
Zonder daar echter als gewone
burgers ook maar één cent wijzer
van te worden!
Want: we zullen over vijftien jaar
(en pas op, voor we het weten is hel
zover), gemiddeld 43 procent van ons
inkomen aan de fiscus moeten afdra
gen. En daar is dan de tiende pen
ning van wijlen de heer Alva niets
bij!
Lang geleden, op de lagere school,
leerden zé ons om bij het vernemen
van dat „tiende penning" zo hard
mogelijk te rillen en te sidderen van
afschuw.
Maar wat waren die voorouders
van ons dwazen om voor zo'n klei
nigheid in opstand te komen!
Tien procent dat is niets, ver
geleken bij de 43 die we in 1985 naar
het belastingkantoor mogen brengen.
Trouwens, toen ik er het geschied
boek nog eens op nasloeg, merkte ik,
dat het in de tijd van Alva en Philips
toch eigenlijk, vergeleken bij die van
Witteveen en de zijnen, allemaal zo
erg niet was.
Die Antwerpse kooplieden bijvoor
beeld! Toen Philips (de Spaanse ko
ning natuurlijk, niet de Eindhovense)
weer eens geld nodig had, omdat hij
het oorlogvoeren niet laten kon,
leende hij van hen op een gegeven
ogenblik zeshonderdduizend guldens
tegen liefst 29, zegge en schrijve drie
entwintig, procent.
En toch kwamen we in opstand.
Onbegrijpelijk.
Het spijt me, maar we blijven nog
even financieel doen. Het tweede be
richt namelijk dat me trof ging over
die hoofdstad van ons. Neen, niet
Den Haag, maar Amsterdam. Zonder
dat iemand er de volgende nacht van
wakker lag, hebben ze daar in de
raad de begroting voor het overigens
al een kwartaal oude jaar 1970 aan
genomen. Een begroting met een te
kort van 101, zegge en schrijve hon
derdeen miljoen.
Ik mag er niet aan denken, dat
mijn begroting er ook zo uit zou
zien, en dat ik mij bijvoorbeeld zou
voornemen om in 1970 drie-, vier
duizend gulden méér uit te geven dan
waarover ik beschik. Ik zou daarmee
van een strafbaar gebrek aan ver
antwoordelijkheidsbesef blijk geven,
en men zou mij terecht honend kun
nen vragen of ik dan niet rekenen
kon.
Of stel u eens voor, dat een wille
keurige N.V. de zaken ook aldus zou
aanpakken, jaar in jaar uit. Zo van:
geld of niet, we gaan toch maar met
zo'n vrolijke begroting vol rode cij
fers in zee komt tijd, komt raad.
Van N.V. gesproken wie lanceert
er nu eens het vruchtbare idee om de
gemeenten in naamloze vennoot
schappen om te vormmen? 't Kwam
toen ik dat bericht over Amsterdam
las, ineens bij mij op, dat denkbeeld.
De bevolking kiest, in plaats van
raadsleden, voortaan V.N.-commissa
rissen en die zien er dart weer op toe,
dat in plaats van wethouders keihar
de, maar o zo deskundige directeuren
de N.V. Amsterdam of de N.V. Wol-
vega en noem verder maar op
gaan „runnen", alles volgens de óók
al keiharde regels, die nu eenmaal
voor leiding en beheer van een
naamloze vennootschap gelden.
Thorbecke, de man van de ge
meentewet, zou zich uiteraard, als dit
denkbeeld alsnog tot rijn tombe zou
doordringen, in die sombere ver
blijfplaats krakend omdraaien.
Maar toch wedden dat ze er over
een jaar of vijftig toch toe zullen
overgaan?
Ik vraag als beloning voor de tip
niet veel anders dan dat er ergens
dan tóch maar een lief klein straatje
naar mij genoemd zal worden.