FEN
niet
jeste
gro
e
Romantisch en onder leiding
drop-out zijn
i,die
en:
even,
N
haakjes
Karaktervolle, vrolijke en intelligente,
spoo!'
de
charmante
koffiepot
Vrijheid
Huizen
de
zomer-
kelijk
iukvrij
eed.
r meter
MANN
JOSEPHINE
X
X
m JOSEPHINE
De jeugdbeweging van tussen de wereldoorlogen
lucky
m
T V
^8'
SUSKE
en WISKE
t
DE STEM VAN DINSDAG 24 MAART 1970
O
i/n
Ol
m
LU
■U
on
O
DE flambard, de slappe boord
en de zwierig losgeknoop
te brede, zwarte das ver-
i de voor het oog waar
neembare kenmerken van de
met het sleurbestaan"
Ureef Koos Vorrink, de voor-
van de AJC in zijn boekje
Ifij zijn de jongeren",
fcr zijn mensen die de georga
niseerde jongeren van tussen de
Lereldoorlogen vergelijken met
Ke jeugd van dit moment. Zij
ken grote overeenkomsten tus-
(ên bet slenteren door de natuur
s losse kledij van de „wander-
fögel" en de ongeremde natuur
liefde van hippiegroepen in
merika. Anderen halen hun
houders op voor deze ,,kin-
lerlijke sandalenculutuur".
lend 1885 ontstonden in Nederland
fealistische j ongeliedenbonden.
Ésngeren saboteerden en demon-
Ilreerden als nu, met als grote voor-
Véld Domela Nieuwenhuis. Ala het
wialisme echter minder revolu-
lonair wordt, zakt ook het radica
lisme van de jongste leden. Na de
wereldoorlog zijn het alleen
log de sajo's, de sociaal-anarchisti-
fche jongeren, die op straat en in
lm bekende blad De Moker te keer
paan als tegenwoordig de studen-
i de eeuwwisseling doen kwe-
lelingen afstand van de vervlakte
industriële maatschappij en ze be
sluiten niet te roken, niet te drinken
geen vlees te eten en zich van ge
weld te onthouden. Uit deze sfeer
stammen mensen als Koos Vorrink,
die in 1920 de Arbeiders Jeugd
Centrale ,AJC) oprichtte.
De ideologie van de AJC was er op
gericht de socialistische jongeren te
behoeden voor de leegheid van het
arbeidersbestaan („Voetbalopwin
ding, pot bier, filmmoorden") en de
radicaliteit van het communisme.
In de praktijk was de AJC sterk ge
ïnspireerd op de Duitse „Wander-
vögel", de Duitse burgerkinderen
die voor de eerste wereldoorlog de
wereld van „pluche en staal" ver
lieten en de vrije natuur in gingen.
De jonge arbeiders hielden feesten
met Oudgermaanse dansen, fakkel
optochten en kampvuur in hun
eigen centrum De Paasheuvel in
Vierhouten.
De christelijke jongelingsverenigin
gen waren vanaf het begin (rond de
Reveiltijd in 1850) door de ouderen
georganiseerd. Ze hadden veelzeg
gende namen als „Prediker la" en
„Obadja" en „Oefenschool voor het
Godsrijk".
De dominees zagen in een „gezond
gemeenschapsleven het aangewezen
middel om de gevaren, die aan de
knapenleeftijd kleven, te ondervan
gen". De knapen moesten „hun jon
ge leven met al zijn moeilijkheden,
talenten en gaven dienstbaar stellen
Gode en Christus".
De rooms-katholieke jongeren
tussen de wereldoorlogen, „de rid
ders van St.-Jan en dochters van
Reinhilde", waren „de laatste hulp
troepen in de strijd tegen satan en
zijn verwanten". Ze vochten heus
niet voor wat staatsmacht, maar
voor „de roode revolutie voor Chris
tus: rood door de vlammende liefde,
rood misschien door het bloed dat
gestort moet worden voor Jezus".
Uit dit korte overzicht blijkt dat
de jeugdbeweging een typische tijds
verschijnsel was. In de jonge in
dustriële maatschappij verliep de
cultuuroverdracht niet meer zo on
gestoord als vroeger. Het gezin sloot
zich af om oude waarden te hand
haven temidden van een bruisende,
steeds groeiende maatschappij.
Krant, radio, trein, tram, film, dan
cing, kroeg, het waren allemaal on
begrijpelijke dingen, die echter voor
de jongeren een normaal verschijn
sel waren.
Als de jongeren dan die lastige
tijd tussen kind-zijn en volwassen
heid bereiken, is er geen vader
meer, die de levensloop van de nieu
we volwassenen bepaalt. Hij werkt
de hele dag en heeft geen overwicht
meer. De jongeren komen zonder
leiding in een turbulente wereld.
Ondertussen zijn er in deze moeilij
ke jaren van crisis en oorlogen zul
len ontstaan, diie proberen de jonge
spruiten in het eigen milieu te be
houden.
Zo kwamen de socialistische, ka
tholieke en protestants-christelijke
jeugdleiders, die de jongeren ver
enigden. Dat wilden die jongeren
best, omdat ze de greep van het
conservatieve gezin wilden ont
vluchten.
Die ontvluchting is een kenmerk
dat je inderdaad bü sommige jonge
ren van vandaag terug kunt vinden.
Tussen de wereldoorlogen waren de
jongeren echter niet eigen baas. Er
waren ouderen bij die net jeugdige
enthousiasme laadden met pompeu
ze idealen, die vooral romantisch
waren (zie boven) en zeker niet ge
richt op sociale en culturele proble
men (met uitzondering van de soci
aal-anarchisten). De jongeren moes
ten frisse onbedorven vertegen
woordigers worden van hun eigen
zuil.
Het bleef bij dansen, zingen en
vrijblijvend filosoferen, in de week
ends wel te verstaan, want door de
week draaiden de jongeren mee in
het arbeidsproces. Ze zochten de
romantiek ver van hun strenge
ouders, maar ook ver van mensen
die anders dachten. Iedere jeugd
beweging had haar eigen uniform,
gewoonten en optochten.
Toch kunnen we de jeugdbewe
ging een van de eerste grote mani
festaties van de jeugd noemen, al
kwam het initiatief grotendeels van
de ouderen. Dit is de tijd van ver
hoogde belangstelling, voor de jeugd.
In Amerika stijgt de jeugdcriminali
teit en op het filmdoek ontstaat het
ideaal van het jong-zijn. Doktoren
zijn in staat steeds weer kinderen in
leven te houden.
Tussen de wereldoorlogen werd
net pas vanzelfsprekend dat jonge
ren idealen hebben en de ouderen
leerden dat te accepteren. Ze waren
niet langer de kleine volwassenen.
Als de jongeren toen niet het recht
op een eigen levenssfeer bevochten
hadden, zou de hele jongerencultuur
van na de tweede wereldoorlog lang
niet zo snel van de grond gekomen
zjjn.
TOON DERKX
IEDERE romeo die een onge
trouwd meisje zwanger maakt, kan
veroordeeld worden tot vijf jaar
dwangarbeid. Aldus een decreet
van de autoriteiten van het eiland
Zanzibar.
WELK VREEMD dier is de mens
dat het zijn beide voorpoten tegen
elkaar slaat wanneer het iets mooi
vindt
Corn. Verhoeven.
DE ONLANGS opgerichte Actie
groep '70 die zich bezig houdit met
hulp aan slecht-behudsden, heeft
zaterdag twee panden aan de Sar-
phatistraat in Amsterdam bezet en
die provisorisch gereed gemaakt
voor enkele ongehuwde moeders en
studenten. De panden, eigendom van
de gemeente, zijn bestemd voor uit
breiding van het Weesperpleinzie-
kenhuis.
De voorzitter van de sympathise
rende stichting U Vrij, die als
woordvoerder voor de actiegroep
optreedt, deelde mee dat men niet
van plan is de woningen, die volgens
hem in goede woonbare staat ver
keren, te veriaten.
„We zullen ook andere leegstaan
de huizen in Amsterdam gaan be
zetten. We hebber een lijst van hon
derd adressen. Het is een schande
dat de panden aan de Sarphatistraat
al minstens twee jaar leeg staan".
De bezetters willen, met het oog
op eventuele uitzetting, iedere vorm
van geweld ve,mijden. Ze zijn spon
taan bereid to; het betalen van de
huur, die eventueel gevraagd zal
worden. De politie, die rapport over
de bezetting neeft uitgebracht, laat
de bezetters voorlopig ongemoeid.
OP DE schutting om de Nieuwe
Kerk aan de Damzijde in Amster
dam zijn schilderijen aangebracht,
die de aandacht moeten vestigen op
de tentoonstelling „Mooie vrijheid!?"
die volgende maand in de kerk
wordt ingericht. Op de foto de ma
kers: Jan Sihuis, Steven Kwint, Ria
Rettich en Wilfred Voet.
DE ZATERDAG geëindigde sex-
beurs mag dan een grote flop ge
worden zijn, zij heeft in ieder geval
voor een record-toeloop gezorgd
voor het Hans Christian Andersen-
museum in Odense. Een woordvoer
der voor het museum zei: „Ons da
gelijkse aantal bezoekers was het
dubbele en de meesten van hen wa
ren buitenlandse bezoekers van de
sexbeurs, die er blijkbaar geen
been in zagen pornografie met een
beetje cultuur te combineren".
Na het succes van de vorig jaar
in Kopenhagen gehouden sexbeurs
die in een week 50.000 bezoekers
trok, hadden de organisators hier
gehoopt zelfs in vier dagen dat aan
tal te kunnen halen. Zij kwamen
echter niet verder dan 15.000. An
ders was het echter in het huis,
waar de Deense sprookjesverteller
zijn jeugd heeft doorgebracht en
dat op een steenworp afstand van
de sex beurs staat.
W AMSTERDAM is zaterdag een demonstratie gehouden door de dienstverleningsdienst van Oranje fi
Vrijstaat De wandelende tak. Met behulp van met lichtgas gevulde condooms, spandoeken en denne- 8
"oompjes uit Wageningen, protesteerden zij tegen de luchtvervuiling. Sj
VOOR DE onderzoekingen, die
zich met de verandering van de
menselijke gedragsvormen in de
maatschappij bezighouden, heeft
de socioloog Peter Kaupp uit
Mainz een nieuw gebied ontsloten:
de huwelijksadvertenties. Geduren
de vier weken verzamelde hij uit
verschillende landelijke dag- en
weekbladen 1136 huwelijksannon
ces om deze te analyseren.
Volgens deze onderzoekingen zijn
van de eenzame mensen, die via
het „bemiddelingsstation" pers in
de haven van het huwelijk zouden
willen binnenlopen, 61,4 procent
vrouwen Meestal verlangen zij
naar een „karaktervolle, vrolijke
en intelligente" levenspartner. De
beroepen van de mannen spelen
daarbij niet meer zo'n domineren
de rol, toch zijn ze voor de trouw
lustige dames altijd nog belangrij
ker dan bijvoorbeeld het uiterlijk
van de huwelijkskandidaten. De
verklaring voor deze rangorde in
de advertenties ziet de Duitse ge
leerde door de wens van de vrouw
gemotiveerd, met de positie van
haar man ook haar eigen maat
schappelijke prestige verhoogd te
zien.
De tijden, waarin de voornaam
ste idealen van het vrouwelijke ge
slacht de drie gebieden: kerk, kin
deren, keuken waren, zijn in de
Bondsrepubliek voorbij. Persoon
lijkheidswaarden geven de door
slag. Kaupp verklaart dit met de
relatieve onafhankelijkheid van de
moderne vrouw, die door opleiding
en beroep verzekerd schijnt. De
hedendaagse man daarentegen, die
zijn huwelijkspartner door een of
ferte hoopt te vinden, vraagt in de
eerste plaats een attractieve vrouw
goed verzorgd en natuurlijk met
een mooi figuur.
Marktconform gedrag noemt de
Mainzer socioloog de overeenstem
ming vain het vrouwelijke zelfpor
tret met de manlijke wensen zoals
omgekeerd de comformiteit van het
manlijke zelfportret en de vrouwe
lijke verwachtingen Als de huwe-
lijksbeurs in de pers inderdaad een
representatief spiegelbeeld van de
maatschappij zou geven, dan wa
ren, overeenkomstig de zelfportret
ten, bijna alle mensen hier te lan
de, tolerant, wereldopen en dyna
misch, en mannen zonder humor
zouden praktisch niet voorkomen.
De uitdrukkelijke huwelijkswens
wordt door de adverteerders ech
ter niet meer in die mate uitge
sproken als dat enige jaren geleden
nog het geval was. Voorlopig min
der bindende kennismakingen heb
ben de voorkeur. Van de vrouwen
die een gemiddelde leeftijd van
37,1 jaar hebben, wil slechts 30 pro
cent met de advertentie recht
streeks op een huwelijk aansturen.
Van de adverterende mannen daar
entegen met een gemiddelde leef
tijd van 39,3 jaar, zou 60 procent
meentehuis binnenschrijden.
ZOVEEL TE BETER! HOE GROTER H'J
IS, HOE BOZER DE MENSEN OP POWELL
ZULLEN ZUN
r? Dan is er ook voor
i NKF te AlblasserdjW'
<heden, de voorwaart
en het vervoer erne
verstuur hem in ee,n;L
jel naar: .Nederlandsen
er 26* AlblasserdJ»;
j over enkele dagen
op uw gemak bekijk
jvend alle inlichtingeni g
taal, Alblasserdam. Sir"-
Leeftijd
„..iaar
A L B L A S S E R
