Roemenië gaaf geen Zwarte
1960100.000 TOERISTEN
toeristen-
Zee
1970RUIM TWEE MILJOEN
hoog
te
JUMUS
klaar!!
13.95
Ambiti'eus
vijfjarenplan
werkt
achterstand in
adembenemend
tempo weg
FEITEN
GEEN PROBLEEM
icier de nieuwe
rechtstreeks
UCE PIT
Foto linksboven
De folklore bloeit niet zo hevig, als de toeristische voorlichters beweren, maar als u geluk heeft, kunt u toch
op uw rondreis door het Roemeense binnenland op authentieke klederdrachten stoten. Voor reizigers in groeps
verband worden er zelfs nepfeesten gehouden, waarbij danseressen zich blijmoedig in de oude kleren steken.
Foto boven
Een toeristisch wonder is Mamaia, de prinses der Roemeense badplaatsen, die in luttele jaren tijds uit de
zandgrond is gestampt- Waar rond de eeuwwisseling nog slechts een schamel vissersdorp in de laaiende zon
dommelde, staan de betonnen hotelpaleizen schouder aan schouder.
Foto onder
Een toeristische topper in Roemenië vormen de Karpaten, een onmetelijk woest berglandschap, dat zich
uitstrekt van de Russische grens tot aan Walachije.
nylon,
met ef-
aan kraag en
3/4 mouw en
(llende
leuke
Maat EL
Maten S-M-L
zers en de jeugdgroepen, die onder
meer de verrukkelijke kustweg langs
de Adriatische zee voor hun rekening
namen en levensgevaarlijke ver
keersaders in het binnenland trans
formeerden tot redelijk moderne au
towegen.
In Roemenië is de situatie beduidend
beter: door de intensieve industria-
lisatiepolitiek hadden ook de Roeme
nen zelf behoefte aam een goed we
gennet en daar kan de kersverse toe
rist nu van profiteren. Een vergelij
king met Nederlandse wegen gaat
echter ook nu nog niet op. Men is
druk bezig aan de eerste autosnel
weg tussen Boekarest en Pistesti
en de rest van de wegen is van re
delijk tot goed.
Een prettig voordeel is, dat het ver
keer in Roemenië nog op een lage pit
staaft, zodat filevorming vrijwel on
denkbaar is. Gebeurt het toch, dan is
er altijd wel een dolromantisch eet-
huisje in de buurt, want daar weet
de Roemeen waarachtig wel raad
mee.
Langs de toeristische routes heeft
hij in ijltempo hotels, motels en cam
pings gebouwd. Ook kan men om de
vijftig kilometer rekenen op een
staatspomp, waar u razend goedko
pe benzine kunt kopen. Belangrijk
voor de individuele reiziger is ook de
bouw van de brug over de Donau bij
Hirsova, die in een vergevorderd sta
dium is. Als deze brug klaar is, be
hoeft de westerling op doorreis naar
de Zwarte Zee, niet meer van de
veerpont gebruik te maken, wat hem
een belangrijke tijdsbesparing levert.
U merkt het al: Roemenië is vol
op in de running en doet alles om bij
de westerse toerist in het gevlei te
komen. Dankzij de toeristenkoers
van de lei (200 procent meer lei voor
uw gulden), de ultramoderne hotels,
de opgepepte folklore in de nepten-
ten, de goede en goedkope wijn, de
verrukkelijke stranden en de trou
we zon, is het een trekpleister gewor
den die met name de Joegoslaven
grijze haren bezorgt.
Een trip die u beslist niet mag
missen, als u toch aan de Zwarte Zee
staat, is die naar de Donau-Delta, een
van de indrukwekkendste natuurmo
numenten in Europa. De Donau
splitst zich na zijn inspannende reis
van 2800 kilometer dwars door Duits
land, Oostenrijk, Tsjechoslowakije,
Hongarije, Joegoslavië, Bulgarije en
Roemenië bij Tulcea in drie armen:
in Chilie, de Silina en de Sfintu
Gheorge, waardoor een stroomgebied
is ontstaan van 5.640 vierkante kilo
meters.
Deze unieke delta met duizenden
kreken, plassen en moerassen, broed
plaats van 300 vogelsoorten en jacht
gebied van beren, otters, hermelij
nen, wezels en bunzings, telt ook
nog 38 gehuchten, waarin 20.000
Roemenen wonen. De enige stad van
allure is de havenstad Sulina aan de
monding van de Donau-arm van die
naam. De Donau-delta kan alleen on
der leiding bezocht worden. In de
excursieprijs zijn hus- en boottoch
ten en twee maaltijden inbegrepen.
Men kan ook in Tulcea een motor
boot met gids huren.
Voor Roemenië-gangers, die zich
tevoren willen oriënteren, zijn er
twee reisgidsen beschikbaar: Globe-
gids Roemenië, door de Nijmeegse
journalist H. Bollen (uitgeverij J. Rij-
hoek in Den Haag). Roemenië, door
Hans Ebeling (Uitgeverij A, Streng-
holt in Amsterdam). Vraagt u naar
onze voorkeur, dan is er geen twijfel
mogelijk. De Globegids van Bollen is
een stuk overzichtelijker en wat
zeker zo belangrijk is voor de vier
stuk smakelijker. Bollen heeft de re-
happenproef bij voorbaat een
portages, die hij over Roemenië in
zijn krant schreef, opgebaard in
eerste deel van zijn boek, waardoor
de lezer onvermijdelijk in de vereiste,
authentieke Roemenië-stemming
komt. Daarna pas behandelt hij de
toeristische routes, de aantrekkelijke
plaatsen en de excursiemogelijkhe
den.
Ebeling heeft zijn zaken grondiger
aangepakt. Je hoort van hem alles
wat leeft, groeit en bloeit in Roeme
nië, maar het wordt allemaal op zo'n
schoolse, dorre manier geserveerd,
dat de lust tot toehappen althans ons
snel verging. Het grootste deel van
zijn boek (wat ouderwets uitgegeven
met een goudkleurig jasje en een
drukletter, die schreeuwt om 'n loep)
wordt ingenomen door diverse rond
reizen, waarbij Ebeling zich op
nieuw een ervaren, maar saaie gids
toont. Wat wel plezierig is: een
woordenlijst, een afstandstabel en
een overzicht van de prijzen der le
vens- en andere middelen.
Roemenië 237.500 vierkante kilome
ter, grenst in noorden en oosten aan
Rusland, in het westen aan Hongarije
in het zuid-westen aan Joegoslavië,
in het zuiden aan Bulgarije en in het
zuidoosten aan de Zwarte Zee. Het
telt bijna 20 miljoen inwoners, van
wie wie 2,25 miljoen behoren tot
minderheidsgroeperingen:1 Hongaren,
Duitsers, Grieken, Turken, Tartaren,
Slowaken en Kroaten. De hoofdstad
Boekarest (Bucuresti) telt meer dan
1,5 miljoen inwoners, maar heeft
toch zijn boers, provinciaal uiterlijk
behouden. Andere steden zijn Brasov
en Cluj met elk meer dan 200.000 in
woners en Sibiu met 100.000.
Roemenië heeft een gevarieerd
landschap: bergen, heuvels, steppen,
laagvlakten en zee, u zegt maar, hoe
u het hebben wilt. Zeer in trek bij de
toeristen zijn de Karpaten, die zich
in een grote boog vanaf de Russi
sche grens naar Walachije slingert.
Het land heeft 2500 meren en wordt
doorsneden door vele rivieren, waar
van de Donau (Dunarea) de voor
naamste is. Roemenië heeft een vas
telandklimaat met in het zuiden ster
ke invloeden van het Middellandse
Zeeklimaat. Het badseizoen aan de
Zwarte Zee loopt van begin mei tot
midden oktober en de temperatuur
in die maanden schommelt tussen 20
en 32 graden celsius.
Verbindingen: per trein. Er is geen
rechtstreekse verbinding tussen Hol
land en Roemenië en men is dus ge
dwongen om in Wenen over te stap
pen. De Holland-Wien express doet er
17 uur over en daarna stapt men in
de Wiener Walzer of Oriënt-Express,
die in 21 uur naar Boekarest rijdt.
Een 1ste klas retour vanuit Utrecht
kost 504 gulden, tweede klas 342 gul
den.
Per vliegtuig: eenmaal per week
rechtstreekse verbinding met KLM
Schiphol - Boekarest. De vliegduur
is vijf uur en vijfenveertig minuten.
Retour toeristenklas kost 831 gulden.
Op de overige dagen is er vanuit
Brussel, Parijs, Frankfurt, Wenen en
Zürich een rechtstreekse verbinding.
Men moet dan in een van die plaat
sen overstappen. De prijs blijft het
zelfde. Veel goedkoper zijn uiteraard
de tientallen chartervluchten die
door vele reisbureaus worden aange
boden.
Per auto: de kortste route is over
de autobahn naar Wenen, vandaar
Boedapest, Roemeense grens bij
Bors, over Brasov naar Boekarest.
De weg over Joegoslavië via Villach,
Ljubliana, Zagreb, Belgrado, Morvi-
ta i3 zo'n 400 kilometer langer.
(Van een onzer verslaggevers)
In samenwerking met de Automo-
bil Clubui Roman (A.C.R.) heeft de
ANWB voor 1970 twee autotours ge
organiseerd voor individuele reizi
gers. De eerste tour is bestemd voor
de sportieve reiziger, die niet opziet
tegen forse dagetappes, die hem door
vrijwel geheel Roemenië voeren. Ook
een bezoek aan de Zwarte Zee-kust
staat op het programma.
Tour twee is voor de kat uit de
boom kijker, de kalmpjes an-dan-
breekt het lijntje-niet toerist. De dag
etappes zijn kleiner, er zijn ook meer
rustdagen en er is ruim gelegenheid
voor individuele bezoekjes en verken
ningen. Het accent van deze tour valt
op het Karpatengebied, de Zwarte
Zee laat men gedurende de hele reis
links (of rechts) liggen.
Men kan kiezen uit twee soorten
accommodatie: kamers met bad of
douche en kamers zonder deze sani
taire extra's. Beide tours beginnen
in Baden bij Wenen en eindigen in
Budapest. Als premie ontvangt men
200 liter benzine gratis, die wel ge
tankt moeten worden in Roemenië.
De prijs voor deze beide uitjes be
draagt 344 gulden voor 18 dagen.
Op een zandbank, zes kilometer
ten noorden van de stokoude Roe
meense havenstad Constata, ligt een
formidabele melkkoe op zijn intens
luie rug: Mamaia, hypermoderne en
grootste badplaats aan de Roemeen
se Zwarte Kust. U kunt er rekenen
op 12 uur zonneschijn per dag, op
een temperatuur van zo'n 22 graden
en een lauw zeetje van hetzelfde la
ken een pak. Het witte zandstrand is
8 kilometer lang en tussen de 100 en
200 meter breed. Extra voordeel voor
kinderen- de Zwarte Zee kent geen
getijden en loopt geleidelijk af, zodat
hij praktisch ongevaarlijk is.
De geschiedenis van Mamaia is
nog vrij pril: in het begin van deze
eeuw was het een onaanzienlijk vis
sersdorp, waar armoe troef was.
Kort daarna kwamen wat rijke Roe
menen afzakken, die er wat villa's,
kleedkabmes en een pier bouwden.
De grote klap kwam echter in het
begin van de zestiger jaren, toen
Mamaia op last van de regering in
Boekarest tot de koning der Roe
meense badplaatsen werd gekroond.
Vanaf dat moment ging de uitbouw
in adembenemend tempo: in 1968 wa
ren er al 40 hotels met een gezamen
lijke capaciteit van 17.500 mensen, er
waren daarnaast twee moderne cam
pings, die plaats boden aan 3.500
mensen. En nog vond men het niet
genoeg.
Vorig jaar zijn er weer drie hotels
met in totaal duizend bedden bijgeko
men en voorts werden er enkele res
taurants en bars neergezet. Samen
vormen zij nu een unieke, ultra mo
derne hotelstad, die wit en welvarend
uittorent boven de Zwarte Zee aan
de ene en het meer van Siutghiol aan
de andere kant. Voor mensen die wli-
len luieren, in de zon liggen, hapje
eten, slokje drinken, is het een reis
doel om „u" tegen te zeggen. Zoekt u
echter de Roemeense volksziel, voelt
u zich pas echt gelukkig als u door
stokoude straatjes kunt dwalen en
met een verweerde visser een han
den en voetengesprek kunt aankno
pen dan moet u Mamaia maar zo snel
mogelijk vergeten. Mamaia is nu een
maal een stad van vandaag en wat
gisteren gebeurde, is volmaakt onbe
langrijk. Het is maar, dat u het weet.
Andere badplaatsen aan de Zwar
te Zeekust zijn Eforie nord- en sud en
Mangalia ten zuiden van Constanta
(liefelijker en intiemer dan het cos.-
mopolitische Mamaia) en Midia ten
noorden van Mamaia (splinternieuw,
met de typische bravoertrekjes van
zijn grotere broer).
In de komende zomer zullen
door Nederlandse touroperators
regelmatig chartervluchten op
Constanta worden uitgevoerd. U
ligt al twee weken in Mangalia
vanaf 453 gulden, uit en thuis. U
kunt ook één week Mamaia ne
men en 1 week rondreis naar In-
stanboel en dat vooe 635 gulden.
Ja, wat doe je, als je zon te veel en geld te weinig hebt? Je stampt een handvol hotels uit de grond, plaatst bij het
fabrieksleven een forse bestelling voor twijfelaars, nachtspiegels en matrassen en gaat vervolgens de boer op
om je paradijsje te verkopen. Als je dan ook nog bijtijds gezorgd hebt voor een kok, die weet, wanneer de eigenhei
mers afgegoten moeten worden en voor een gepensioneerde zeebonk, die op een blikken toeter blaast, als het kroost
der vakantiegangers te ver in zee is afgedreven, dan kan de zaak vrijwel niet meer mislukken.. Kijk maar naar Spanje,
Griekenland, Zuid-Afrika en Joegoslavië, die ook met niet veel meer dan goede wil uit de toeristische startblokken
schoten en nu op het harde ribfluweel der deviezen hun gortdroge schapen tellen. Zij kunnen er over mee praten,
hoe je de westerse baasjes een verbrande kop aansmeert in ruil voor zijn spaarcenten. Zij weten donders goed, dat er
geen vuiltje aan de lucht is, zolang er geen vuiltje aan hun lucht is.
Geef de Roemenen maar eens on
gelijk, dat ze op hun beurt de gok
ook gewaagd hebben. Ze hebben im
mers alles in voorraad om een fraai
toeristisch succesje te bouwen: een
mild, droog klimaat, kilometers wit
strand, een handwarme Zwarte Zee
en een achterland, dat genoeg ro-
manteik heeft voor 'n geheel verzorg
de 14-daagse reis. Goed, toegegeven:
het ligt wat ver van huis, zo'n slor
dige 2250 kilometer van Amsterdam
om maar eens een dwarsstraat op te
noemen, maar dat kan nooit een be
zwaar zijn voor een vaderlandse
doordouwer.
Die stapt al jaren in het holst van
de nacht in zijn tweedehands Volks
wagen om vervolgens in een slopende
ruk naar zijn pensionnetje in Du-
brovnik te sjezen, die ligt doodrustig
twee weken op zijn dooie rug in Tor-
remelinos en drinkt op de avond voor
de terugreis nog een uitgebreide has-
sebas bij de rondborstige flamingo
moeder in het witte dorp. Vier en
twintig uur later staat hij weer flui
tend moeren aan te draaien. Neen,
dat rukje naar de Zwarte Zee kan
er ook nog wel bij.
De cijfers bewijzen trouwens, dat
de afstand voor de Roemeniëgangers
geen probleem is geweest. Tien jaar
seleden telden de partijbaasjes in
Boekarest met beide handen 100.000
seristen, in 1969 was het bezoekers-
twee miljoen en men verwacht voor
aantal al gestegen tot even over de
dit jaar een verdere stijging. Onder
neer is dat te danken aan een am
bitieus vijf-jarenplan, waarvoor de
geeft geïnvesteerd. Badplaatsen,
aoemeense regering 3 miljard lei
tompleet met hotels, parken, zwem
baden en casino's verrezen in ijltem
po aan de kust: waar vijftien jaar
Seleden nog een vissersdorp in de
orandende zon lag te dommelen, ver
dringen zich nu de witte hotelkolos-
sen van Mamaia, de prins onder de
Boemeense badplaatsen, die samen
7-000 bedden te vergeven hebben. In
do komende vijf jaren zullen daar
oog eens 50.000 bij komen, waardoor
de kuststrook tussen Rusland en Bul-
Sarije goed wordt voor twee mil-
10en overnachtingen per jaar.
0p dezelfde explosieve manier zul-
1® andere toeristisch aantrekkelij
ke streken in Roemenië met de bull
dozer van vadertje staat bewerkt
worden. In Vrancea, noord-Moldavië,
Betru, de Jiu-vallei en Portes de Fer
ral tot 1975 plaats moeten worden ge-
oiaakt voor 50.000 ijzersterke hotel
bedden. En dan te bedenken, dat
«oemenië in 1965 nog slechts de be-
«ïikking had over 52.000 toeristen-
bedden.
0e Roemeense staat heeft ook
®eer dan gewone belangstelling
Wor stervelingen, die een weinig
«kelen met de gezondheid. Kunt u
™seen onwillig alvleeskliertje pro
duceren of een boerend maagputje,
™u is dat in Roemenië altijd meege-
uumen. U wordt in dat geval om-
'chtrg getransporteerd naar een van
"e honderden minerale en thermale
'uunen, dje sinds mensenheugenis
e Balkan-troost voor de lijdende
mensheid opspuiten U heeft de keus
schilderachtige dorpen aan de
"ust (zoaig Eforie) of adelaarsnes-
nin de plooien van de woeste Kar-
i kwaal van vrijwel alle rood-
te toeristenstaten is het scha-
„"„"agennet, dat de ronddolende
nnet, dat ae ronaaorenat
jjp^'ling rauw op de bumper valt.
We» tllu's gewend aan zijn asfalt-
pj® en de benzinepompen om de
bcht ,°meter, maar als hij eenmaal
iit ijzeren gordijn is kan hi.i
vtrsw kapitalistische trekjes wel
len v legendarisch zün de verha-
gers eerste Joegoslavië-reizi-
hali'a vrÜwel onmiddellijk na de
de>S?6 grens tot aan de assen in
uuto t? zakten en achter Split hun
duJj^hhandig de berg op moesten
Later kwamen pas de bulldo-
