CK iVatersporl
eeft de wind
n de zeilen
Duurkoop soms duurkoop
mebrillen
tCLUSIEF SCHIP IS
iDOEMD TE VERDWIJNEN
7
LLEN '70
n Dior
trillen
I imsterdam
Terug naar de
romantiek
Toekomst voor
Catamarans
OPTIEK- FOTO- FILM]
FA. KAMPMAN
ekendmaking
Statussymbool
Uniforme meetformule
Motorboten
DE STEM VAN DONDERDAG 12 MAART 1970
21
ïtijdse zonnebrillen z.g,
fOOR ALLE WATER.
an de eerste
(an13t'm22 maart
VAKOPTICIEN
LEFOON (01100)-7251 .GOK
JOTEN - TENTEN
iTE VL1SSTNGW
IITTING VOOR DE
BE BINNENSTAD.
iders van Vlissingen no
de binnenstad (gebied I
inde ten zuiden van de
et Kanaal) uit een how-
70 des avonds acht uur
n de jeugdherberg „De
Bree w aterstraat.
an aan de orde worden
aenstad
Ëi in de binnenstad
pt stellen van vragen en
ingen.
J.970.
wethouders voornoemd.]
ouders van de gemeentel
bare kennis, dat zij voor-
nning te verlenen aan:
wonende te Breda, R®-[
plaatsen van een waren-l
:1 Rithsestraat 57, kada-
:ente Princenhage, sectiei
Bouw Compagnie
traat 68, voor het bouw®
n aan de Cornells Ftojgj
lekend gemeente Bred*
n 1910 gedeeltelijk;
ijmen, wonende te Breda-
het verbouwen van
een onzer verslaggevers)
[MSTERDAM Als de vijf-
pe Hiswa-tentoonstelling iets
laat zien, dan is het,
natuurhout eigenlijk volle-
Iheeft afgedaan al wordt er
[wijie van uitzondering een
eikehouten Friese
|iilschouw getoond en dat
en gevormd multiplex
[tin verliezen. Begrijpelijk. In
van doe-het-zelvers en
pide arbeidslonen is het de
iren van boten alleen wel-
wanneer het noodzakelijke
rtoud van een boot nog
kapitaalsgoed, geen ge-
ivoorwerp tot het uiter-
i worden teruggebracht,
doen stijgende arbeidslonen
tn een enkel schip, een
vaartuig, een steeds kost-
r zaak worden, die voor een
groep watersportlief-
s is weggelegd.
nbachtelijke jachtbouwer
er nog velen in Nederland
I- wordt meer en meer gecon-
iterd met het probleem, hoe zijn
|jf over te schakelen op serie-
1 wan boten en jachten. Dat hier-
F de toekomst ondernemingen,
(nemers en helaas ook nautische
zullen sneuvelen zal onver-
k zijn.
Ij® seriebouw komen op het
pk eigenlijk nog maar een paar
piles in aanmerking en wel,
J®e volgorde: gewapend polyes-
|™miriium, staal, gevormd mul-
m.ukiplex. Van deze grond-
het gewapende polyes
ter de beste kans, zoals de ontwik
kelingen op de Hiswa's der laatste
jaren duidelijk laten zien. De op het
ogenblik algemeen gebruikelijke
methode, waarbij in handenarbeid
la-ag na laag van polyester en be
wapening wordt aangebracht, is even
wel zêer arbeidsintensief.
Daarom zoekt men naarstig naar
arbeidsbesparende methoden en an
dere materialen vooral in het bui
tenland. Een verla-gin-g vain de pro-
duktdekosten kan bijvoorbeeld wor
den bereikt door het toepassen van
andere kunststoffen dan polyester,
die het mo-gelijk maken voorlopig
alleen nog maar kleine boten te
persen. Enkele voorbeelden van der
gelijke uit het buitenland geïmpor
teerde scheepjes zullen op de Hiswa
te zien zijn.
Het heeft er de schijn van, dat dit
vijftiende waterspo-rt-evenement in
de Amsterdamse RAI plaatsvindt op
de grens tussen twee tijdperken
die van de zestiger jaren, waarin de
basis werd gelegd voor de industriële
produktie van pleziervaartuigen en
het voor ons liggende decennium,
waarin deze ontwikkeling zich volle
dig zal gaan concretiseren. Een ge
volg zal zijn men ziet dat trou
wens reeds nu dat de variatie op
het water zal gaan plaats maken
voor uniformiteit.
Veel watersporters zullen dat be
treuren. „Bootjes kijken" is een van
de charmes, die hen naar het water
trekt. Dat zal er, naarmate het exclu
sieve schip verdwijnt, niet meer zo
bij zijn. Een sociaal voordeel is ech
ter, dat de watersport steeds meer
binnen het bereik zal komen van
ieders beurs. Het is een argument,
waarvoor men in deze tijd van toe
nemende behoefte aan recreatie zal
dien-en te zwichten.
eenl
tot burgerwoning op jje I
■seweg 64, kadastraal
incenhage, sectie M
mende te Breda, Ora®e.|
het verbouwen van I
ren van een garage op f
33, kadastraal bekend j
e, sectie M no. 9"''
nde te Breda, Olmsti
rawen en uitbreiden I
bouwen van een w r
el Liesbosstraat 42,
rente Princenhage,
onende te Breda,
Lies']
llit'L
het]
oning met garage op
at 44. kadastraal bei
age, sectie O 1141;
wonende te Br ejj'j
danlaan no. 22, voor
bungalow op het Pe
Manlaan no. 24, 8
sente Breda, sectie
i ovej-l
■ldendej
«rot-
louwplannen niet in
de ter plaatse ëel
Hen de vergunningen
iassing van artikel j
aen gedurende 10
1 schriftelijk kenbaar u
>estuur en gedurende o
acretarie, afdeling v* -■
straat 16, inzage n
met bijbehorende I
Luxe familiejacht met 2 hutten, (polyester) 4-6 slaapplaatsen, geschikt voor de vaart op ruw water.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM HISWA in het Amsterdamse RAI-gebouw. Het
betekent, dat van 13 tot en met 22 maart de groten der aarde anoniem
schouder aan schouder zullen lopen met de gewone man, op zoek
naar respectievelijk drijvende pretpaleizen en een lekker visbootje.
Daartussenin meer dan duizend verschillende vaartuigen, tentoon
gesteld door 313 exposanten uit 27 landen, waarbij het enige verwon
dering wekt, dat ze zelfs in Oostenrijk boten blijken te bouwen.
Tweehonderdduizend bezoekers, die zich zullen vergapen aan stoe
re schepen, knusse schepen, protserige schepen en zomaar geinige
notedopjes; 28 wereldprimeurs en 11 Europese primeurs, waarbij de
opmars van het buitenlandse zeiljacht in het oog springt. Een kijk-
feest bij uitstek voor wie de watersport mint. Een rijke bron van
informatie voor wie met zijn vrije tijd iets zinvoller wil doen dan
bumper aan bumper naar het strand en terug kruipen.
tplaaf v Ve'e motorkruisertjes, die op de Hiswa te zien zullen zijn. De
L Is hij dit type is open een voordeel, dat veel andere ontwerpen
f zit de man aan het roer overdekt, dus nooit lekker in de zon.
Welke algemene tendensen doen
zich voor? Wat het wedstrijdzei
len en zeker het zeewedstrijdzei-
len betreft heeft men zich gerea
liseerd dat het dure sporten zijn.
Het percentage zeilers, dat eraan
kan meedoen, is klein vooral
wanneer men praat over een hoog
niveau. Het gevolg is, dat de
vraag naar daadwerkelijke toer-
jachten zich in stijgende lijn be
weegt. Deze toer jachten beschik
ken over zeilcapaciteiten, die hen
nog maar een paar jaar geleden
tot de topwedstrijden zouden heb
ben toegelaten en daarnaast over
een voldoende sterke motor om
bij windstilte of extreem ongun
stige weersomstandigheden te
kunnen manoeuvreren.
Twee trends kurrnen in de ontwik
keling van dit soo-rt schepen worden
onderkend. De eerste betreft 't uiter
lijk een bel-angrijke zaak, waar
het bezit van een schip tot de status
symbolen van onze welvaart behoort.
De ontwerpers grijpen vaak terug
naar vormen, die ontleend zijn aan
het romantische verleden van de zeil
vaart: de klippersteven en het ver
hoogde achterdek. Dit gebeurt ech
ter niet uit sentimentele of estheti
sche overwegingen, maar doodgewoon
omdat ze functioneel zijn.
Onder het verhoogde achterdek bij
voorbeeld kam 'n comfortabele twee
de kajuit worden weggewerkt, die
meer slaapruimte en privacy garan
deert. De tweed-e ontwikkeling be
treft de binnend-nrichtin-g. De dinet
te (eettafe-1 met twee banken, die
d-es-gewenet tot een 2-persoons slaap
plaats kunnen worden getransfor
meerd, zo-als men reeds veelvuldig
aantreft bij motorkruisers) ziet men
nu ook bij d-e toerzeiljachten meer
en meer terrein winnen. Wel oplet
ten, dat de slaa-p-riehting in de lengte
is en niet dwars, bij rollen op zwaar
water is het sl-apen in dwarsligging
een vrijwel onmogelijke zaak.
Wat de pure zeilsport betreft zul
len exemplaren getoond worden van
de solimgklasse e-n de tempestklasse
twee typen, die voor de Olympi
sche Spelen 1972 zijn aangewezen.
Klassen, die in de toekomst interna
tionale status zullen krijgen zijn de
firebahklasse (boten van het scow-
type), de flying-juniorklasse, de en-
terprdseklasse en de 420-klasse. Ook
deze zijn geëxposeerd evenals de 470-
klasse, die reeds internationale sta
tus verwierf.
Het allesoverheersende feit bij de
zeewedstrijdsport is dat eindelijk
mia ongeveer een eeuw een voo-r de
gehele ze-ilwereld uniforme meetfor
mule en tijdvergoedin-gssystee-m aan
vaard zijn. Een bezwaar tegen het
oude systeem was, dot men om een
zo snel mo-ge-lijk schip te krijgen on
gestraft op de binnenin-richting kon
besnoeien en het zo bespaarde ge
wicht kon toevoegen aan de kielbal-
last. Onder de nieuwe formule zal
deze handelwijze niet meer gevolgd
hoeven te worden, omdat daarin de
stabiliteit dus indirect het zeildra
gend vermogen die met een prak
tische proef wordt gemeten, verwerkt
is.
Verschillende deskundigen zijn van
mening, dat de nieuwe meetformule
het bestaande wedstrijdmateriaal
vooral het jacht met het brede ach
terschip niet met een slag kansloos
zal maken. Hoe dan ook: de Hiswa
zal enkele jachten tanen, die reeds
op basis van de nieuwe internationa-
de meetformule ontworpen zijn.
Dan de motorboten. Bij de lang
zaam varende typen zijn enkel#
trends duidelijk waarneembaar.
Naast de vanouds bekende motor
kruiser voor de binnenwateren ziet
men meer en meer de nog betrek
kelijk kleine motorkruiser voor ru
wer water en zelfs voor de zee naar
voren komen. Zo kan men én van de
Nederlandse onvolprezen binnenwa
teren genieten én tijdens de va
kantie van uitgestrektere tochten,
hijvoorbeeld n-a-ar de Belgische kust
plaatsen of, gedeeltelijk binnendoor,
naar de prachtige Deense wateren.
Steunzeilen of beperkt hulp-zeilve-r-
mogen accentueren soms het zee
gaan-de karakter. De Hiswa laat vijf
van diergelijke motorkruisers zien.
Daarnaast is de belangstelling voor
de echte binnenschepen steeds groei
ende. Men schenkt er steeds meer
aandacht aan een praktische en com
fortabele binneninrichting niet
verwonderlijk als men weet, dat de
Nederlandse motor- en pleziervaar
tuigen slechts gedurende twee pro
eent van het jaar voor varen worden
gebruikt en voor de rest stilliggen.
De huisvrouw, die tijdens de vrije
uren op het drijvende weekendhuis
haar werk moet kunnen blijven doen
laat haar invloed gelden.
Stahoogte bijvoorbeeld is bijna een
vereiste geworden. Extreem op dit
gebied zijn de „hou-se-boats", een
type, d-at in Amerika reeds sinds ja
ren populair is, ma-ar dat zich nu ook
hier, zij het aarzelend, een pl-aatsje
begint te veroveren. Opvallend bij
de motorkruisers is, dat zij bijna alle
maal een overdekte stuurplaats heb
ben. Dat is nuttig bij slecht weer,
maar de stuurman zal nooit lekker
bruin worden in de zon. Een punt om
op te letten voor wie zich een derge
lijk schip wil aanschaffen. De ramen
worden steeds groter. Een pluspunt
wat het uitzicht op het voorbijschui
vende panorama betreft, maar ze zijn
kwetsbaar voor h-oge golven.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Schattingen, ge
toetst aan enkele nauwkeurige tel
lingen, tonen, dat in de zestiger ja
ren de Nederlandse pleziervloot on
geveer verdubbeld is van 40.000
tot ongeveer 80.000 eenheden. Prog
noses geven aan, dat in de zeventi
ger jaren nog eens een verdubbe
ling zal optreden, zodat men in 1980
moet rekenen op 160.000 plezier
vaartuigen. Dergelijke cijfers kan
men op verschillende manieren in
terpreteren. Men kan er een maat
staf uit aflezen voor het aantal wa
tersportliefhebbers in ons land. Aan
gezien de watersport in de regel in
gezinsverband wordt beoefend, lijkt
het niet gewaagd om te veronder
stellen, dat in 1970 uitgaande van
de gedachte, dat tenminste drie per
sonen van een boot genieten on
geveer 250.000 mensen hun recreatie
op het water zoeken en dat dit aan
tal in 1980 ongeveer een half mil
joen zal bedragen.
Anders bezien betekent de voor-
spelde-groei van de pleziervloot, dat
(gemiddeld per jaar) achtduizend
personen voor de vraag staan: wat
voor boot moet ik me aanschaffen?
De ervarenen onder hen zullen het
antwoord ongetwijfeld weten. De
onervarenen zullen echter ver
dwaasd rondlopen tussen de meer
dan 1000 typen, die de Hiswa toont,
en door het bos de bomen niet meer
zien.
Zij kunnen zich natuurlijk wen
den tot de voorlichtingsinstellingen
(KNffB, ANWB), die op de expo
sitie vertegenwoordigd zijn. Maar
voordat ze dit doen, is het verstan
dig, dat ze zichzelf enkele vragen
voorleggen. Het belangrijkste is de
vraag: hoe wens ik mijn boot te
gebruiken? Voor wedstrijddoelein
den of om te toeren? Voor dagre
creatie dan wel voor weekends en
nog langere periodes, waarbij de
factor van het Nederlandse klimaat
gaat meespelen, of voor een com
binatie van deze drie? Moet aan
boord kunnen worden overnacht en
zo ja, door hoeveel personen? Hoe
veel ruimte zal de per persoon be
nodigde plunje behoeven?
Vervolgens: hoeveel geld heb ik
voor de aanschaf met inbegrip
van de extra's, die in vele gevallen
bepaald niet moeten worden onder
schat, voor de stalling in winter en
zomer, voor het noodzakelijke on
derhoud? Waar wil ik de boot ge
bruiken? Is de mogelijkheid van
vervoer per trailer met het oog daar
op belangrijk? Dienen er met het
oog op de diepgang beperkingen te
worden gesteld? En tenslotte: zijn
mijn kennis en kunde wel toerei
kend om me het schip te permitte
ren, dat me voor ogen staat.
In ieder geval dit nuchtere ad
vies: begin niet. te duur en niet te
groot. Vermijd buitenissigheden.
Het maakt het alleen maar moei
lijker om na enige tijd op iets an
ders over te gaan, dat uw ideaal
dichter benadert. Want daar dient
de beginneling en niet h(j al
leenzich rekenschap van
te geven: het is een grote zeldzaam
heid, dat de eerste boot meteen ook
de boot voor het leven is. Er zijn
mensen, die de smaak van het va
ren niet te pakken kunnen krijgen
en er na een jaar of wat weer mee
ophouden. Ook komt het voor, dat
oudere zeilers terwille van het gro
tere comfort op een motorboot over
gaan, maar later toch weer tot hun
oude liefde terugkeren.
Maar de oorzaak van verreweg de
meeste gevallen van wisseling van
boot is, dat men al varende ontdekt,
dat een grotere (of kleinere) boot
met meer (of minder) snelheid, met
een andere indeling of een andere
uitrusting, geschikt voor andere wa
teren, de gekoesterde wensen beter
zal kunnen bevredigen. In al deze
gevallen moet de boot dus van de
hand kunnen worden gedaan. Hoe
couranter de uitvoering is, des te
gemakkelijker zal het zijn om een
koper te vinden.
De vaart met snelle motorboten
kan in ons land maar slecht op gang
komen, omdat het publiek er ten on
rechte van overtuigd is, dat deze
slechts op zeer weinige van onze wa
teren bedreven mag worden. Dit
heeft zijn weerslag op de produktie.
Het aantal jachtwerven in Nederland
dat snelle motorboten bouwt, is re
latief gering, de meeste van deze
vaartuigen, die de Hiswa laat zien,
zijn dan ook uit het buitenland ge
ïmporteerd. Bij de open motorboten
hebben de buitenboordmotoren
die tegenwoordig al tot in vermo
gens van ver boven de 100 pk ver
krijgbaar zijn en de hekmotor de
binnenmotor zo goed als geheel ver
drongen.
Een zich bescheiden aankondigende
trend bij deze vaartuigen is verder
dat het aantal typen, geschikt voor
ruw water, toeneemt. Bij de snelle
kaj uitboten komen als voortstuwings
middel de buitenboordmotor (soms in
meer dan één exemplaar), de hek
motor en de binnenboordmotor naast
elkaar en soms zelfs naar keuze voor.
De aiiiimo voor het snelle motorkrui
sertje, dat dan nog geschikt is voor
wat ruwer water ook, lijkt toe te ne
men. Dit hoeft niet alleen toege
schreven te worden aan een latente
invloed van onze jachtige tijd of een
sensatiezucht. Wie wel eens, varend
in een langzame boot, overvallen is
door onverwacht zwaar weer, zal de
voordelen van het snelle schip be
grijpen.
Voorts eist dit type meer con
centratie bij het sturen, hetgeen
voor sommige watersportliefheb
bers een factor van bijkomende
ontspanning kan zijn men ver
geet er zijn dagelijkse muizenis
sen bij. Laat men zich echter da
nig adviseren. Menigeen koopt
voor zijn boot een te zware motor.
Dat geeft weinig winst in snel
heid, maar kost onnodig veel
brandstof.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM -Er zijn op de
Hiswa boten met talloze mogelijkhe
den te zien. Van onzinkbare polyes
ter zeilscheepjes voor uw kinderen
tot even onzinkbare zeegaande jach
ten. Ondoenlijk, ze allemaal te be
schrijven. Wie interesse heeft in de
watersport, moet zelf in de RAI gaan
kijken.
Even aandacht echter voor een ont
wikkeling, die in Nederland nog vrij
onbekend is: de open zeilcatamar an.
Hij zal volgens de deskundigen snel
populair worden vanwege zijn stabi
liteit en vanwege de hoge snelheden,
die men ermee kan varen. Ze hebben
veelal polyester rompen en een alu-
mast en giek. Ze kunnen
en halen tussen de 40 en 60
kilometer per uur. Het zijn beproefde
vaartuigen voor zee, wadden en an
der water, waar het vrij onverwacht
kan gaan spoken. De prijzen begin
nen bij ruim 3000 gulden voor een
race-catamaran voor een volwassene
of twee jongens tot bijna 6000 gulden
tot zes personen. Deze laatste boot is
demontabel en speciaal geschikt voor
het varen bij harde wind en ruw wa
ter op zee, wadden en plassen.
BOVEN: Moeder de vrouw doet in de botenbouw haar invloed gelden. Zij
eist, een ruim, goed geaccommodeerd leefverblijf met sta-hoogte.
ONDER: Naast drijvende pret-paleizen ook lekkere vis- en jachtbootjes
op de Hiswa. Als ze van kunststof zijn, heeft men er geen omkijken naar.
burgemeester.
EN DAM, secretaris.
