HUIS STERVEN 13 ER NIET MEER BIJ Meerderheid Westduitsers stemt Brandt iESPREK MET OOST-DUITSLAND Waarom Griekse Cyprioten Makarios kwijt willen Psycholoog drs. J. Janmaat: ,.Er wordt teveel gesold met bejaarden anten D'e aantrekkelijke bruid van 66 ouaecpreqt geldig I Heel veel ouderen zien erg op le- ,en een mogelijke verandering van Dticering, De zegswijze luidt dan L. ,Oude bomen moet je niet terplanten". Drs. J. F. J. Janmaat, KTclioloog, verbonden aan het ge meenschappelijk instituut voor toe gepaste psychologie in Nijmegen, leeft deze verplaatsing in de ou derdom als onderwerp van een Ie- tjiig gekozen, die de KRO-radio Kanavond om 20.45 uur in het pro- E--uia „Uitgeschakeld" uitzendt. LAND) N.V. ENGELSE SNELTREIN: 240 KM PER UUR Akzo investeert f 5,6 miljoen in Edets-nieuwbouw ïtof van 19.75 E3 O LDOOT EINDE STAKING OP HEATHROW Dahomey: Geen lente nieuwe fcy.Eyï- :::::;:::YPUTAx/ enen lontfio P:ande DAHOMEY m Notitingoe Aj.vX; XCV? Bimberefe» NMi fX-X;: N'IM° o yt'. ::;:;:::;.\0sj°egoe farokoe (fijssvX; /MVIV.'A* X->X'Xilosil# j n" xXvX;: Isjaoeroefl l\ vXvXvft itOèÖ.; Save) V: lil 4 "4 ïSSS icm* '200- ^Jö Gestoorde doodt politieman (32) DE STEM VAN DINSDAG 10 MAART 1970 15 m X) 245.- 15 299.- 10 129.- Il2 195.- anaf39.- EL. 24 75 85 (Van onze correspondent) IvIJMEGEN Mensen sterven binder dan vroeger in hun ei- J huis. Vrijwel niemand kan Cj jeker van zijn dat hjj in zijn ljgen huis zijn laatste levensja- Lli tot het einde zal kunnen doorbrengen. Cijfers bewijzen het: jaarlijks gaan 130.000 be iaarden naar het ziekenhuis, luim 16.000 in een verzorgings tehuis, 10.000 in een verpleegte huis, ongeveer 1.000 in een psy chiatrisch ziekenhuis en onge veer 10.000 bejaarden verhuizen Laar bejaardenwoningen of ser viceflats, Drs. Janmaat zegt er nu over: „De kern van de hele problema tiek van het ouder worden: dat vroeger vrijwel iedereen zeker was dat hij in zijn eigen omgeving kon blijven. Je woonde ergens en je werd misschien ziek en dat kon lang of kort duren meestal kort en je overleed thuis. Daar zijcn grote veranderingen in opge treden, cijfers tonen aan dat er heel weinig mensen, veel minder dan vroeger, thuis overlijden. Daar komt bij dat men ook veel meer doet om de mensen in leven te houden. Ais vroeger iemand long ontsteking kreeg, dan was men er bijna zeker van dat hij daaraan overleed. En dat was nog een be trekkelijk genadige dood ook, da', duurde niet zo lang. Tegenwoordig is een longontsteking iets waar ie dereen van opknapt. En zo zijn er nog meer kwalen. Met name in de latere leeftijdjaren wordt veel ge daan om de mensen toch nog op de been te houden" „Dat heeft natuurlijk duidelijk maatschappelijke gevolgen. We hebben eens uitgerekend hoeveel bejaarde mensen jaarlijks naai- het ziekenhuis gaan. Dat zijn er nogal wat. Vaak mensen die voor het eerst in hun leven naar een zieken huis gaan. Voor de jongere bete kent dat vaak al veel, je bent alles kwijt, de aanpassing is moeilijk, je moet een bepaalde molen door. Je hebt niets wat je aan je eigen omgeving herinnert. Dat overkomt veel oudere mensen in hun laatste levensjaren terwijl ze er niet op zijn voorbereid, niet op bedacht zijn. En ik geloof dat het zeker in de ziekenhuiswereld een interes sant probleem zou zijn de oudere mensen die daar komen, een beet je op te vangen. Een andere be handeling dan die jongeren krij gen. Een ander aspect: we hebbe: in Nederland relatief meer bejaar dentehuizen dan in de ons omrin gende landen. Dat is toch een dui delijke uiting van de zorg die d< maatschappij denkt te moeten heb ben voor die oudere mensen. Maai het betekent wel, dat je je hui moet verlaten". De bejaarden gaan dus lange' leven, maar ook gelukkiger? Medici in ziekenhuizen en ver pleegtehuizen mogen dan weten te voorkomen dat de oude mens over ziekten die vroeger dodelijk waren heen weet te komen, maar het gaat allemaal over de bejaarde heen. Er wordt voor hem besloten. De be jaarde wordt door de maatschap pij geleefd, een eigen keuzemoge lijkheid heeft hij of zij niet. Ze worden naar een bejaardentehuis of verzorgingstehuis verplaatst. Ze kuninen niet zelf kiezen: of thuis verzorgd worden of naar een te- his gaan. Drs. Janmaat: „Het is niet een westie van dit of dat, het is een .westie van meer mogelijkheden rieden Oude mensen lijken niet op ilkaar, in die zin, dat ze niet onder en noemer te brengen zijn. Ieder 'eeft zijn eigen leven gehad, zijr 'igen antipathieén, zijn eigen aver •ies, zijn eigen opvattingen ont- vikkeld ten aanzien van allerlei nstanties en instellingen die jf liet van de ene dag op de anderi runt veranderen. En daar speler '.oveel individuele verschillen eet ■ol, dat het alleen maar van res reet voor een-heel-leven-wat-go veest-is getuigt, als je met die in iividuele persoonlijkheden en wen sen zoveel mogelijk rekening kun: houden- Dus meer keuzemogelijk heden scheppen. Ook mentaal die mogelijkheden willen opvangen Als iemand zegt: Ik verdom het om in een bejaardentehuis te gaan. en je krijgt hem er met geen stok in, dan moet jé niet zeggen dat is "en eigenwijze ouwe baas, nee. die "nan wil dat gewoon niet, net zoals k ook bepaalde dingen niet wil". Zijn de verplaatsingen, vooral die naar bejaarden-, .pakhuizen", flats in tien woonlagen soms, wel nodig? Is daar geen andere oplos sing mogelijk? „Er wordt wel eens gesproken over flatbouw waar men de onder ste etages zou moeten reserveren voor bejaarden Dat zouden drie of vier of vijf of zes-kamerflats kun nen zijn, al naar gelang de gezin nen die er in moeten wonen. Er is dacht ik, nu nog een veel te grotf miformiteit In Nijmegen is een 'xperiment geweest waarbij mer )ej aarden woningen heeft gebouwd n een kinderrijke wijk. Men dach'. 'O een leuk contact tussen kinderer. m bejaarden tot stand te brengen let bleek niet zo'n succes, omdat lie oudere mensen bijzonder vec-i 'verlast hadden van al die kinde en: ze konden 's middags geer ■utje doen en 's avonds was de 'lat te lawaaierig. Je kunt dus wel :eggen: ik reserveer bepaalde ge deeltes van flats voor ouderen, maar dan moeten die flats ook zo gebouwd zijn dat die mensen 's avonds ook kunnen slapen, zodat niet alle verhoudingen verstoord worden. Het raakt ook dus de kwa litatieve woningbouw. Maar kun je ze dan nog wel laten wonen tussen andere mensen in? Waarom moet dat allemaal apart? Met die res trictie natuurlijk, dat je de wonin gen daarvoor geschikt maakt". „Je kunt je ook afvragen: moei je zoveel bejaarden bij elkaar zet ten? Iedereen voelt intuitief aan dat dat onnatuurlijk is, je zet ook niet allemaal jongeren m een ge bouw, dat is ook niet goed. Voor de wederzijdse verhoudingen van de generaties. Maar als de jongeren niets om de bejaarden geven, als ze niks van bejaarden willen we ten, zodat de bejaarden in een wijk helemaal geen contact kunnen ma ken met de jongeren, dan ga je je toch afvragen wat dan nog bet bes te is. Dan is het misschien beter dat je als bejaarden in een wijk woont, waar je geen contact met ongeren krijgt". Geen bejaardentehuizen dus? VIaar 4e mensen laten wonen in hun oude wijken, die langzaam •erkrotten? „Het is vaak als oplossing gege ten, maar men moet niet verge ten dat de bejaarden dan ook het contact gaan verliezen. De buurt verandert. De winkel op de hoek ■erdwijnt- De jongeren vertrekken. De structuur van zo'n wijk wordt mders". Er is ds geen duidelijke oplos sing voor het probleem? „Het minste wat we kunnen doen is de bejaarde helpen zich aan te passen Maar de bejaarde moet zich willen aanpassen. Er wordt nog te veel maar gedaan en gesold en dat is voor niemand een bege renswaardige toekomst". geleid te worden kunt u i worden gezorgd. Ing Personeelszaken el :L 2376. BRANDT (Van onze redactie buitenland) BERLIJN Uit een opinieonderzoek dat het Wickertinstituut in Tuebingen het afgelopen weekend onder 789 personen in de kiesge rechtigde leeftijdsgroep heeft gehouden, blijkt dat 79 procent van de Westduitsers het overleg tussen Oost- en West-Duitsland goedkeurt. Acht procent verklaarde zich tegen besprekingen tussen de regering van beide Duitslanden, 13 procent had geen mening. Met de leeftijd stijgt het aantal dat het niet eens is met de besprekingen. Slechts 72 procent van on dervraagden boven de 50 staat positief tegenover het overleg, terwijl 83 procent van de ondervraagden beneden de 29 het daarmee eens zijn. Zoals bekend zijn gisteren de be sprekingen tussen Oost- en West- duitse delegaties ter voorbereiding van een bezoek van Willy Brandt aan Willi Stoph in Oost-Berlijn voort gezet. De harde lijn in de hoofdartikelen van Neues Deutschland, het officiële Oostduitse partijorgaan, van de laat ste dagen is gistermorgen enigszins afgezwakt door een hoofdartikel, waaruit een ietwat filosofische instel ling naar voren komt. Na te hebben gezegd dat pogingen om het socialistische kamp uit te ran geren nooit succes zullen hebben, vervolgt Neues Deutschland: „Het slimste wat de regering in Bonn zou kunnen doen is een verdrag met Oost-Duitsland te sluiten over gelijke betrekkingen op internationale basis, waarbij de status quo wordt erkend. Bonn zal nooit iets beters krijgen dan de status quo." Brandt heeft verklaard dat hij Oost- Berlijn geen volledige internationale erkenning kan schenken, aangezien I ELE GEMEENTEN TEGEN SOEPELER LFGIFTE WOON- VERGUNNINGEN ■(Van onze parlementaire redactie) I DEN' HAAG Vele gemeenten futen bezwaar tegen het door mi- ister Schut (Woningbouw) per 1 ja- luari ingevoerde versoepeling van de lfgifte woonvergunningen. In de door [ie minister aan de gemeenten gege- |t» richtlijnen worden veel minder i genoemd die bij de afgifte van [en woonvergunning in acht moeten [orden genoemen. Zo mag niet meer s eis worden gesteld dat een gega lmde voor een woning economisch Jan de betrokken gemeente gebonden pet zijn. Nadat eerst de Vereniging van Ne- Jtrlandse Gemeenten bezwaren te- nieuwe richtlijnen had ge pakt, kantten zich nu vele gemeen- :n het ruimere beleid van mi ester Schut, dat blijkt uit een onder- oek van de nationale contact com- Gezinsbelangen (gezinsraad, Ingesteld in Noord-Holland, Zuid- Wand en Utrecht) geënquêteerd prden 44 gemeenten boven 20.000 Inwoners, waarvan 38 hebben geant woord. Hiervan hebben zich 34 zon- fer meer tegen de nieuwe richtlijnen Kekeerd. De vele gemeenten in de pandstad met een groot aantal wo ningzoekenden willen dat de gemeen- Itsoesturen de oude, grotere bevoegd- IMen bij het afgeven van woonver- Kunningen blijven behouden. Enkele taltallen gemeenten hebben allebei |™t ministerie van Volkshuisvesting |en Ruimtelijke Ordening ontheffing pwaagd. Voorlopig tot 1 november izuiien soepeler richtlijnen nog niet p kracht ziJn in de stedelijke agglo meraties van Den Haag en Rijnmond. STOPH dit de beide Duitse staten tot „bui tenland" voor elkaar zou maken. Het door Neues Deutschland ver woorde standpunt komt overeen met dat van de Sovjet-Unie, die wenst dat over de hele linie de status quo die na de tweede wereldoorlog tot stand is gekomen, blijft gehandhaafd. (Copyright De Stem/Het Parool) UTRECHT (ANP) In Engeland wordt hard gewerkt aan een toe komst-trein, die binnen niet al te lan ge tijd in produktie kan worden ge nomen. Deze trein die een topsnelheid van meer dan 240 km per uur zal hebben, zal de afstand Londen - New Castle in twee uur en 40 minuten afleggen. Op dit moment heeft men daarvoor bijna vier uur nodig. De toekomst-trein wordt in Derby gebouwd. In de omgeving van Not tingham wordt een baanvak aange legd, waar hij zal proefrijden. Het prototype wordt met gasturbines uit gerust. TILBURG (ANP) Lilla Edets Pappersbruks AB in Zweden beho rend tot de AKZO-groep zal een be drag van f 5.6 miljoen investeren in een tweetal nieuwbouw projecten op het terrein van de papierfabriek te Lilla Edet aan de Gota-rivier, ten noorden van Goeteburg, aldus een AKZO-communiqué. In Tilburg staat een moderne Edet- fabriek. Lilla Edets Pappersbruks AB opgericht in 1881 is in 1969 tot AKZO toegetreden. Het Zweedse bedrijf levert papier en „disposa bles" voor de Zweedse en Deense markt. (Van onze redactie buitenland) dsfoutjes in deze aliteit, soepelval- e oorzaak dat U rdeliger uit bent. ie kleuren goud, ux en beige. NICOSIA Op Cyprus vraagt I n,cn zich op het ogenblik af of dc |?i"k'aS van zondag op president I' karios ooit zou zijn gepleegd 13 s de gevechten en het politieke I Miarrewar tussen de Griekse Cy- I Pf'oten en de Turken op het ei- J aijd, hadden voortgeduurd. Zoals I ckend sloten de Griekse Cyprio- I c'i en Turken „vrede" door tus- I "''"Komst van de Amerikaanse tomaat Cyrus Vance. lJvLr'e daSen van strijd, politieke iSu intimidatie, waren de 11,.. z8®Cyprioten verenigd. Toen I lini,„Ustlg werd kwamen hun onder - I In f» Ver,schiUen pas aan het licht I se rvl6?11 1967 raakten vele Griek. acles?rioterl ontstemd toen het kolo- J dru> 'n Athene besliste (onder I ijltim Tan een te verwachten Turks I w5um>. dat 10.000 man Griekse I moeit van llet vaste land het eiland ™»sten verlaten. I litiel»aï dat ogenblik schrapte de po- o.?,VP°r'unist Makarios de kreet met r ^et samengaan van Cyprus Ischon kenland>> die de aartsbis- 1 naH LI076®,1 aanhang en populariteit mA uiV z«n vocabulaire. I duizend 6r ioioven op het eiland ruim die j; Griekse officieren achter, Prioti^R deden in het Grieks-Cy- ehe leger dat uit vrijwilligers bestaat. Deze officieren trokken zich niet veel aan van het voornemen van Makarios om zich voortaan ge heel te gaan wijden aan de stichting van de werkelijke onafhankelijke staat Cyprus. Dit leidde toen vooral tot wrijvin gen tussen een man die het vertrou wen van Makarios had, zijn minister van binnenlandse zaken en defensie, Georgadjis en die Griekse officieren. MAKARIOS Hét kwam zelfs zover dat Athene Georgadjis in de herfst van 1968 be schuldigde deel uit te maken van een complot om de Griekse minister-pre sident, Papudopoulos, te vermoorden. Georgadjis sprak dit met klem tegen, maar de toestand spitste zich zo toe dat Makarios geen andere keus meer had dan hem te ontslaan. Minister Georgadjis werd evenwel niet geheel door Makarios losgela ten en later benoemd tot de man die een nieuwe partij moest gaan leiden, die pro-Makarios en anti-communis tisch was. Die partij zou twee leiders krijgen Georgadjis en Clerides, de voorzitter van het huis van afgevaar digden. Maar het ging mis met de plannen en in plaats dat er onder de Griekse Cyprioten een eenheidspartij kwam, gingen ook andere politici naarstig aan het formeren. Er kwamen in korte tijd vijf partijen bij. Dat was begin 1969. Tegelijk met de stichting der zesde partij onstond er ook een ondergrond se organisatie, die zich „Nationaal Front" noemde. Dit front, dat zich vooral keerde tegen Georgadjis en Clerides, was krachtig vóór „Enosis". En bewees dit door tal van terreur daden jegens andersdenkenden. Makarios deed evenwel niet veel tegen het Nationale Front, misschien kon hij het ook niet, zeer tot misnoe gen van Georgadjis en Clerides. Toen Clerides begin van dit jaar plaatsvervangend president van Cy prus werd, omdat de aartsbisschop HET EILAND CYPRUS NATIONALITEITEN(°/o ttr UvelUnr) I 1 r IfcSE.-' I 6n,k,n f MIDDELLANDSE I Turk,* f sÊÊH 11 I 0„r,„„ I »|z°fA»p«o ITT A^THÓVali AK A Elf HOU ^-„„-^CYPRUS l H een reis door Afrika ging maken, werd een nieuwe wet opgesteld die tot bedoeling had het Nationale Front te verbieden. Makarios tekende het wetsvoorstel prompt toen hij uit Afri ka terugkeerde, maar heeft verder nog niets gedaan ter uitvoering van die wet. Uit alles blijkt, dat de langzamer hand ontstane kloof tussen Makarios en Georgadjis zeer breed geworden is. De andere politieke partijen ma ken hier prompt gebruik van, vooral sinds Makarios aankondigde dat op Cyprus in het begin van de zomer algemene verkiezingen gehouden zul len worden. De eerste in tien jaar tijds. En zo is het thans zover gekomen dat er openlijk een aanslag is ge pleegd op de president, de man die politiek zonder enige twijfel de sterk ste man van het eiland is. Beschuldigingen vliegen thans over en weer, men hoort tal van namen en motieven noemen. Maar dat is ge woon op dit eiland waar in de laat ste tien jaar tal van politieke moor den en daden van ernstige intimida tie zijn gepleegd, zaken waarover de politie zich ondertussen nooit bar druk heeft gemaakt en die dan ook zelden of nooit zijn opgelost. (ADVERTENTIE) RAU DE COLOGNE IMPERIALE 6£oemen a/fcrcjaasxHyi d C.BOLDO OT Bij elke Boldooi deodorant nu een aantrekkelijke oude prent (25 x 35 cm) uit de twintiger jaren. Helemaal gratis! Er zijn 5 ver schillende prenten. Stuur het gou den zegel (op elke deodorant) met uw naam en adres op een briefkaart aan Boldoot, Postbus 8068, Amsterdam. U ontvangt de prent van uw keuze per omgaan de thuis Vraag inlichtingen bij drogist of parfumerie. LONDEN (AFP) De brandweer lieden op de internationale viiegha- ven Heathrow in Londen hebben gis teren besloten aan het werk te gaan. Hiermee is een einde gekomen aan "en staking van zes dagen. X'iyk; :-:-XAWmXBWOVy (dahomeyV (Van onze redactie buitenland) tiet militaire driemanschap onder leiding van luitenant-kolonel Paul Emile de Souza, dat de Westafri- kaanse republiek Dahomey (vier keer de oppervlakte van Nederland; ruim twee miljoen inwoners) sinds de staatsgreep van december verleden jaar bestudeertheeft van 9 tot 31 maart parlementaire en presidents verkiezingen uitgeschreven. Het is een wat wanhopige poging om de onstabiele toestand in dit land te nor maliseren. Er hebben zich vier kan didaten voor het presidentschap aan gemeld, die alle aan het hoofd van de staat of de regering hebben ge staan in de korte tijd dat Dahomey zelfstandig is. Het zijn ex-president Hubert Maga (1960-1963), ex-presi dent Sourou Spithy (1963-1965), ex- premier Justin Ahomadegbe (1963- 1965) en de in december aan de kant gezette president Emile Zinsou (1963- 1969). Sinds Dahomey in 1960 onafhanke lijk werd.heeft het acht presidenten gekend en zijn vier militaire (bloed loze) staatsgrepen verricht. De ver kiezingen, die thans gehouden wor den, betekenen voor de zoveelste keer in het armoedige Dahomey een „nieuw begin", maar men kan met zekerheid voorspellen, dat het voor dit land geen „nieuwe lente" zal zijn. Eerst nog iets over de Verkiezingen. De aanhang van de kandidaten is tamelijk gelijk verdeeld zodat moge lijk niemand de absolute meerderheid zal halen. Jn dat geval moet een tweede ronde worden gehouden waar bij een minimaal stemmenoverwicht voldoende is voor de overwinning. Uit vrees voor vechtpartijen tussen aanhangers van verschillende kandi daten heeft de regering strenge voor zorgsmaatregelen bevolen. Legeroffi cieren zullen de stembureaus bewa- kfV,, De stemming zal op verschillen de data plaatsvinden in de zes dépar tementen die het land telt. De verkiezingen zijn uitgeschreven onder pressie van een groot aantal officieren die zich in december dis- tancieerden van de staatsgreep waar van de stafchef van het leger, de 30- jarige luitenant-kolonel Maurice Kouandete, de leiding had. De tegenstellingen binnen het leger, die onder meer berusten op stam- en leeftijdsverschillen en per soonlijke ambities zijn overigens niet de enige die Dahomey verdeeld houden. Zo contrasteren de primitieve werk- en levensomstandigheden van de overwegend boerenbevolking scherp met die in de steden, waar veel in Frankrijk gevormde intellec tuelen wonen. Het land gaat gebukt onder een topzwaar ambtenarenappa raat, dat bijna 60 procent van de in komsten van de staat opslorpt. Ideo logische tegenstellingen spelen nau welijks mee. Dahomey staat voor grote econo mische problemen. Het heeft weinig natuurlijke hulpbronnen, moet zijn inkomsten putten uit de export van palmolie en katoen. Deze zijn onvol doende om voortdurende stijging van de staatsschuld tegen te gaan. Sedert 1960 zijn pogingen onder nomen deze moeilijkheden het hoofd te bieden. In 1965 riep generaal So- glo, die na zijn staatsgreep van '63 de macht aan burgers had overge dragen, zichzelf tot president uit en lanceerde een programma van sober heid en verbetering van de landbouw methoden en de wegverbindingen. Dit stuitte op grote tegenstand van de vakbonden, waarin de „ambtena- renklasse" het voor het zeggen heeft. Tenslotte werd hij in 1967 afgezet door militaire collega's. Een tweede poging ondernam ver leden jaar dr. Emile Zinsou, nadat de Franse regering zijn verzoek om financiële hulp had geweigerd. De verlaging van kinderbijslag voor ambtenaren en militairen wekte on der dezen verzet. Bovendien beging hij de tactische fout, de politieke in vloed van het leger, dat hem had aangesteld, in te perken. In december nam Kouandete de macht in eigen hand en stelde het nu heersende driemanschap (naar het eerder be proefde voorbeeld in Ghana) in. Door de herhaalde machtswisselin gen is een toestand van grote poli tieke onzekerheid ontstaan. Velen in Dahomey betwijfelen zelfs of de ver kiezingen in alle departementen wer kelijk door kunnen gaan. Door al het politieke gekrakeel ra ken intussen de zo nodige econo mische hervormingen weer op de achtergrond en een eventuele nieuwe regering zal weer van voren af aan moeten beginnen. PARIJS (AFP) Een geestelijk gestoorde heeft zich in Mureaux bij Versailles in zijn woning opgesloten en op de politie geschoten toen deze hem wilde arresteren. Hij doodde met zijn jachtgeweer een 32-jarige poli tieman en verwondde twee andere ernstig. De politie schoot hem dood door een regen kogels af te vuren door de deur.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1970 | | pagina 15