DELTAWERKEN: GELD ALS WATER
Nixon biedt excuses aan
Gouden
spijltjes
gingen
jeuken
n
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
POMPIDOU NIET VOORTIIDIG UIT AMERIKA
DOLLE VREUGDE IN DORP VAN ATT JE
Blinde jongen
zal weer
kunnen zien
Hartoperaties in Eindhoven dank zij Philips en T.H.
werkers
PHILIPS
andaag
in
BREDASE (44) GEOPEREERD
[jOe jaargang no. 26366
dinsdag 3 maart 1970
WEERBERICHT
Koud
BALANS
AFGELASTING VORWaRTS-FEIJENOORD?
MISLUKT
VERDEELD
Y akbondspremie
(45 gulden) voor
sigarenmakers
WEIGERDE LUNS
PERSCONFERENTIE
TANZANIA
WAAR VARA-MAN
AANWEZIG WAS
ak
te sigaar."
b beste
tabak
e laten voorlichten
idaal voor u zijn.
)mstmogelijkheden
odukten in vele
auwelijks bij te
ictor zowel in
aid en
art u gemakkelijk
betalen (óók tijdens
r en op dat punt
rloon, maar een
paarregeling met
o vakantietoeslag,
eens een
en voor uzelf,
eugdcursussen
sel meer.
nen praten,
eren.
oneetzaken
n elke dinsdag-
komen binnenlopen,
n.
te maken voor
schriftelijke
srsoneelzaken
?0 en vraag naar
;-nd deze op
al.
d met post-
Personeel-
i
i
j
plTIE VOOR v
BELAND
Direcleurt Dr. W. A. J. M. Harkx
loofdredacteur: L. Leijendekker
loofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
elefoon 22341. Postgiro 1114111
STEM
Wisselend bewolkt met enkete
sneeuw- of hagelbuien. Krachtige
wind. Zelfde temperaturen als
gisteren.
KANTOREN: ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45, TEL. 37150
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26, TEL. 6850 OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14, TEL. 4957 GOES, KLOKSTRAAT 1, TEL. 8030
HULST, STEENSTRAAT 14, TEL. 3751
(Van een onzer verslaggevers)
HELLEVOETSLUIS Het Del-
aplan bedoelt als één gigantische
dam" tegen springvloeden heeft
elf ook een springvloed teweeg
ebracht; een van geld. De ramin-
en van de totale kosten van het
ieltaplan zijn al ettelijke malen
erzien. Als alle plannen zijn uit-
evoerd dat moet tegen 197 8 zijn
- zal er, zo is onlangs berekend,
ninimaal twee en een half miljard
ot ten hoogste drie miljard gulden
„in het water zijn gegooid". Die
miljarden zijn dan uitgegeven aan
dammen, dijken, kunstwerken (als
schut- en spuisluizen)havens,
grondverwerving, materialen, enzo
voorts.
Sedert 1953 is er jaarlijks min
stens honderd miljoen gulden voor
de Deltawerken opzij gelegd. Het
duurste project van het Deltaplan
is de afsluiting van het Haringvliet.
Totale kosten: ruim zevenhonderd
miljoen gulden. In 1954 dacht men
er nog maar 450 miljoen gulden
voor nodig te hebben! De oorspron
kelijke ramingen van de kosten van
de werken in het Haringvliet zijn
inmiddels mede dank zij de ont
waarding van de gulden gede
valueerd tot waardeloze kladjes.
Het werk is bijna 75 procent duur
der uitgevallen.
Alleen de kabelbaan, waarmee
het Rak van Scheelhoek wordt af
gesloten, kost al zo'n slordige tien
miljoen gulden. De twee kabels,
waar de gondels aan hangen, heb
ben elk een ton gekost.
Waterstaats-mensen hebben voor
de lol eens uitgerekend hoeveel één
ritje zou kosten als de kabelbaan
met de tien gondels als vermake
lijkheidsattractie in gebruik zou
worden genomen. Een ritje met de
metro in Rotterdam is voorlopig
goedkoper: Een retourtje Goeree-
Voorne per Waterstaatsgondel komt
namelijk op vijftig gulden per per
soon. Voor hetzelfde geld maakt
men een rondvlucht over alle on
derdelen van de Deltawerken.
Het laatste sluitgat in het Haring
vliet wordt met behulp van beton
blokken gedicht. Daarvoor zijn
140.000 blokken van elk vijftig gul
den „aangemaakt", hoewel er maar
110.000 nodig zullen zijn. Bij de
Deltadienst kijkt men kennelijk niet
op een turfje. Op een post van ze
ven miljoen voor anderhalf miljoen
gulden aan reservemateriaal klaar
leggen is niet gering. Maar ONZE
Deltawerken staan nu niet voor
niets ten voorbeeld aan landen als
Duitsland, Japan en Verenigde Sta
ten, zullen we maar denken.
excuse me
(Van onze sportredactie)
IRNSUM Gistermiddag ver
toonde Irnsum een vredig beeld.
Het is een nederzetting van pak
weg 300 huizen in het wijde Friese
land. De bleke zon toverde er wat
kleur in het water van de talrijke
sloten, die door het landschap snij
den. Van de huizen wapperden
vlaggen. Irnsum bracht hulde aan
Attje Deelstra, die 8 jaar geleden
met Jelle Keulen trouwde en er
sindsdien een wit huisje in een
bocht aan de Rijksstraatweg be
woont. Voor het huis loopt een
sloot en daarover heeft Jelle een
wit loopbruggetje getimmerd. Dat
loopbruggetje nu, bezweek zon
dagavond bijna onder de voeten
van luidruchtige dorpelingen, die
tot twee uur in de nacht een fak
keloptocht hielden toen bekend
was geworden dat „us Attje" in het
verre Amerika de wereldtitel op de
schaats had behaald. Gistermiddag,
toen het vreugdegehuil van de dor
pelingen al uren verstomd was, zat
Jelle Keulen in het huisje voor het
raam. Jelle en z'n wereldkampioe
ne zouden nooit uit Irnsum weg
willen. „Ik houd zo van rust", zegt
Jelle, „en die heerst hier altijd".
Daarom heeft hij moeite de
stormachtige ontwikkelingen rond
zijn vrouw te verwerken. De rust
in Jelles huisje is verdwenen, want
de telefoon rinkelt nu onophoude
lijk. Uit het gehele land bellen de
mensen. En Jelle spreekt telkens
op bescheiden wijze een paar zin-
in de hoorn: „Dank u, ja ik vind
het heel fijn", en hangt dan weer
op. Om het kwartier klinken de
voetstappen van de postbode op
het loopbruggetje. Weer een stapel
telegrammen en brieven. De laat
ste tijd heeft Attje er meer dan 500
gekregen. En van Kees Verkerk
kreeg ze een dure wildset.
Jelle (38) zegt dat hij erg een
zaam is. „De kinderen voelen dat
niet zo, ze spelen op de boerderij,
maar ik voel me erg alleen. Niet
dat ik niet zonder m'n vrouw kan,
De kinderen van wereldkam
pioene Attje Keulen-Deelstra,
waren gisteren de helden op
school - temeer daar zij een foto
van „Mem" konden laten zien,
die uit West Allis was gekomen.
Vol trots toonden Baukje Keu
len en haar broertje Kees de
foto aan hun klasgenootjes.
maar je weet hoe rot de wereld is.
Ik zit hier avond aan avond thuis
en dan overvallen me die gedach
ten. Maar ik weet dat Attje erg
vast in haai- schoenen staat. En ik
wil haar niet tegenhouden. We
hebben er lang over gepraat en
tenslotte heb ik gezegd: Attje, ik
kan je een reis naar Amerika en
al die vreemde landen nooit bie
den, daarom moet je het doen. Ga
maai-".
(VERVOLG OP PAGINA 12)
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK/WASHINGTON - President Nixon heeft
gisteren verontschuldigingen aangeboden aan de Franse
president Georges Pompidou.
De Amerikaanse president deed dit „uit zijn naam en uit naam van
het Amerikaanse volk wegens de anti-Franse incidenten, die zich in
Chicago hadden voorgedaan. Gisteravond maakte Nixon nóg een ver-
zoeningsgebaar. H(j vertrok geheel onverwacht naar het Waldorf
Astoria Hotel, waar hij een diner bijwoonde ter ere van de Franse
president. Het Witte Huis liet weten dat de onverwachte stap van
Nixon „bedoeld is om de traditionele vriendschapsbanden te verster
ken".
Tevoren was al hekend geworden dat het echtpaar Pompidou zijn bezoek
aan Amerika ondanks de vaak felle demonstraties tegen het Franse beleid
ten aanzien van het Midden-Oosten, niet voortijdig zou beëindigen. Wel
werden op Frans verzoek de veiligheidsmaatregelen in New Vork verscherpt
nadat de Franse gasten hadden geklaagd over de voorzieningen in Chicago,
die volgens hen onvoldoende waren.
De onzekerheid over een al dan
niet voortijdige terugkeer van de
Franse president bereikte zondag
avond een hoogtepunt, toen officieel
werd meegedeeld dat mevrouw Pom
pidou wegens oververmoeidheid
maandagmorgen met een lijnvlieg-
tuig van Air France naar Parijs zon
terugkeren, vergezeld van mevrouw
Schumann, de echtgenote van de mi
nister van buitenlandse zaken. Alge
meen werd aangenomen dat het
Franse staatshoofd hiermee zijn on
genoegen kenbaar wilde maken over
de anti-Franse demonstraties. Zeer
kort daarop liet echter de woord
voerder van de president weten, dat
de toestand van mevrouw Pompidou
veel beter was en dat zij zou blijven.
Nog eerder was van Franse zijde
het gerucht tegengesproken, dat het
gehele bezoek zou worden bekort.
Aanleiding tot dit gerucht vormden
de gebeurtenissen in Chicago op za
terdag. Daar werd Pompidou gecon
fronteerd met een menigte van on
geveer 10.000 betogers die zeer luid
ruchtig uiting gaven aan hum afkeu
ring over het Franse besluit tot ver
koop van 110 Mirages aan Libië. De
president was duidelijk ontsteld over
deze massale vijandigheid. Alleen
dank zij het snelle optreden van een
tiental potige politiemannen kon hij
ongehinderd het hotel bereiken waar
hu een rede zou houden.
Onze Parijse correspondent Lucas
Kleijn telexte gisteravond: Pompidou
heeft er zijn reis door de Verenigde
Staten praktisch opzitten en woens
dag is hij weer in Parijs. Er zal dan
ruimschoots gelegenheid zijn de ha-
lans op te maken van dat bezoek met
zoveel animo begonnen.
Pompidou had veel goed te maken.
Want zijn voorganger was in Ameri
ka gehaat. Ook al noemde Nixon hem
een reus onder de reuzen. Nixon is
ook naar buiten zeer vriendelijk voor
Pompidou geweest. Maandagavond
was hij persóonlijk aanwezig tijdens
het diner in Waldorf Astoria, maar
die onverwachte beslissing was meer
(Van onze redactie buitenland)
ROME Artsen hebben gisteren
verklaard, dat er goede kans bestaat
dat de 28-jarige Carlo Umberto Ma-
rinelli, binnenkort weer zal kunnen
zien. Marinelli, die tien jaar blind is,
heeft een operatie ondergaan, waar
hij de hoornvliezen van zijn moeder
°P hein zijn overgeplant.
De moeder, mevrouw Rosa Mari
nelli, is zoals bekend vrijdag gestor
ven na van een balkon te zijn ge
sprongen. Haar man heeft toestem
ming gegeven de transplantatie uit te
voeren omdat zij altijd had gewenst
dat haar ogen zouden kunnen worden
gebruikt om het gezichtsvermogen
van haar zoom te herstellen. De ope
ratie is zaterdag in een ziekenhuis
in Rome uitgevoerd.
In Haringvliet sluit stenenregen
zeearm af. Pagina 3
De toetreding van Noorwegen
en Denemarken tot de E.E.G.
„zit niet lekker", aldus staats
secretaris De Koster. Pagina 7
Veel sportproblemen zullen
spoedig op nationaal niveau
aangepakt worden. Pagina 9
Gesprek met Ed Hoornik, twee
dagen voor zijn dbod.
Pagina 11
Italiaanse film contra r.-k. kerk.
Pagina 14
(Van onze speciale verslaggever)
OOST-BERLÏJN Er zal een wonder moeten gebeuren om woensdag
de Europa Cup-wedstrijd Vorwarts Berlin-Feijenoord door te kunnen laten
gaan. Het terrein van de Oostberiijnse club is namelijk nagenoeg onbespeel
baar. Ofschoon een peloton militairen al dagen doende is het veld sneeuwvrij
te maken, ligt de vlakte er bijzonder slecht bij. Onder de sneeuw stuitte de
werkploeg namelijk op een dikke ijskorst. Er werd 7 centimeter afgehaald
en wat er overbleef was een laag van nog enkele centimeters, plassen water,
ribbels waar auto's gereden hadden en doodgewone blubber. Scheidsrechter
Jones uit Wales zal moeten beslissen of de wedstrijd kan doorgaan. Volgens
de Feijenoorders kan hij moeilijk anders dan het terrein afkeuren.
ingegeven uit overwegingen van vei
ligheid dan uit pure beleefdheid.
Iedere staat in de Verenigde Staten
is namelijk verantwoordelijk voor de
eigen politie. Na wat hem overkomen
is in Chicago, wilde Pompidou alleen
maar naar New York komen wan
neer daar een grote politiemacht op
de heen was om demonstranten op
een behoorlijke afstand te houden.
Werd aan die eis van het Franse
staatshoofd niet voldaan, dan zouden
hij en zijn vrouw New York over
slaan en overhaast naar Parijs te
rugkeren. President Nixon gaf toe en
beloofde maandagavond op het diner
aanwezig te zijn, wat tot consequentie
had dat de politiemacht automatisch
terwille van de veiligheid van de
Amerikaanse president aanzienlijk
werd versterkt.
Maar ondanks ale vriendelijkheden
van Nixon, mag thans reeds gecon
stateerd worden, dat het bezoek van
Pompidou aan Amerika is mislukt.
Goedgemaakt is er niets. De Franse
journalisten, die Pompidou op zijn
reis vergezelden, hebben het aanvan
kelijk zo willen voorstellen alsof al
leen maar de joodse gemeenschap in
Amerika 't Franse staatshoofd vijan
dig was gezind. Indirect werd 't anti
semitisme in nationalistisch Frankrijk
daarvoor aangewakkerd. Want iedere
dag werd er bij de Fransen ingeha-
merd, dat het niet de Amerikanen
maar de joden waren die tegen Pom
pidou protesteerden. Pompidou wak
kerde die stemming aan door te ver
klaren, dat Israël moet ophouden een
religieus en rascistisch bruggehoofd
te zijn in een gebied aan alle kanten
omgeven door Arabieren. Dat die
Arabieren zelf godsdienstige fanatici
zijn, zei hij er niet bij. Die inmenging
in de binnenlandse zaken van Israël
heeft niet alleen veel kwaad bloed
gezet in Amerika, maar ook in Frank
rijk zelf. Getuige een hoofdartikel in
de linkse „Combat" van maandag
morgen. Pompidou, aldus de Combat
verlangt van Israël zelfmoord te ple
gen.
Het zijn voornamelijk de diepgaan
de meningsverschillen over het Mid
den-Oosten die Frankrijk en Ame
rika verdelen. Door het bezoek van
Pompidou zijn die meningsverschil
len openlijk en acuut aan de dag ge
komen.
Men kan aleen maar hopen, dat al
le humanistisch denkende Fransen
een dam zullen opwerpen tegen een
golf van antisemitisme in Frankrijk,
die uit de verte komt aanrollen.
MEVROUW HEYNE
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA In het Bredase St.-Ignatiusziekenhuis zijn uit het
lichaam van de 44-jarige mevrouw Anny Keomailani Heyne-
Munson drie gouden spijltjes verwijderd. Ze zijn een centimeter
lang, een milimeter dik en wegen een gram. Totale waarde van
de goudopbrengst uit de huid van mevrouw Heyne-Munson:
f 16.50. Ze bezit nu nog een goudvoorraad van zes spijltjes ter
waarde van f 33.-; ook die resterende zes zullen binnenkort uit
haar lichaam worden verwijderd. De spijltjes zouden vlak na de
geboorte zijn ingebracht met het doel zware ziekten te voorko
men, schoonheid te verzekeren en zich veilig te stellen tegen
verkrachtingen. Mevrouw Heyne-Munson, die in Soerabaja werd
geboren uit een Hawaïaanse vader en een Duitse moeder, meent,
dat dit een oud volksgebruik is van Hawaïaanse oorsprong.
„Ongeveer twee jaar geleden
kreeg ik last van jeuk op som
mige plaatsen van mijn armen en
handen. Ik ging naar mijn huis
arts, hier in Breda", vertelt ze, „en
zei hem, dat de oorzaak hiervan
waarschijnlijk lag in kleine, gou
den naaldjes, dicht onder de op
perhuid. Hij geloofde me niet. Ik
werd echter steeds meer gekweld
door jeuk en besloot uiteindelijk
naar het ziekenhuis te gaan. Daar
werden direct fotos gemaakt. Nie
mand daar had ooit zoiets gezien.
Enkele weken geleden werden ze
verwijderd". In een kleine fles
bewaart ze nu de drie stukjes goud
Rustig vertelt ze: „Het was bij
ons gebruikelijk dat enkele dagen
na de geboorte een feest werd ge
geven, waarhij wierook werd ver
brand enzovoorts. Het kind werd
dan net zolang met een soort
palmolie ingewreven tot c|e huid
helemaal week werd. Als de po
riën zich goed hadden geopend
werden de spijltjes erin geduwd.
Afhankelijk van de familie-stan-
ding waren deze van zilver, goud
of platina, Bisih Koening noemde
men dat".
Volgens haar echtgenoot komt
dit gebruik voor op diverse plaat
sen van de oostelijke eilanden van
het vroegere Nederlands-Indië. Bij
zijn vrouw zou het op midden-
Java zijn gebeurd.
Mevrouw Heyne heeft drie zus
ters en twee broers, die nog allen
met die spijltjes onder de huid
rondlopen. Het echtpaar Heyne is
ervan overtuigd, dat diverse, uit
Indonesië afkomstige mensen, die
nu in ons land wonen, dit gebruik
moeten kennen en/of zelf ook
goud in het lichaam hebben.
„Als meisje kreeg je ook zo'n
spijltje onder de huid van je voor
hoofd, om van schoonheid verze
kerd te zijn", vertelt mevrouw
Heyne en wie haar ziet moet toe
geven, dat dit gebruik zeker re
sultaat heeft gehad. „In de oorlog,
toen we in Jappenkampen waren
geïnterneerd was bijna geen meis
je veilig. Verkrachtingen waren
aan de orde van de dag. Mijn zusje
en mij is echter nooit iets overko
men in die kampen We werden be
schermd. Misschien was het wel de
werking van die gouden spijltes.
Wie weet? De kracht ervan zwakt
af naarmate men verder over de
evenaar komt. Daarom hebben ze
hier in Nederland volgens haar
ook geen enkele zin meer. „Ik
woon al twintig jaar in dit land,
hen Nederlandse en heb me vol
ledig hij de Nederlandse gewoon
ten en gebruiken aangesloten.
Daarom gedraag ik me ook Ne
derlands en Iaat die dingetjes ver
wijderen", is haar mening.
(Vervolg op pagina 3)
UTRECHT (ANP) De ongeveer
2000 werknemers in de sigarenindu-
strie, die lid zijn van de katholieke
bond van personeel in de Agrarische
Voedings- en Genotmiddelenbedrij-
ven (AVG) krijgen in 1971 een vak
bondspremie uitgekeerd van om en
nabij f 45,ongeveer de helft van
de jaarlijkse contributie.
Dit heeft het bestuur van de AVG
gisteren besloten. Het noemt het be
sluit „uniek voor Nederland".
De uitkering wordt gefinancieerd
uit het mr. Steinkuhler fonds, een
fonds waarin de werkgevers in de si-
garenindustrie jaarlijks driekwart
procent van de totale loonsom stor
ten. „Dit bedrag", aldus een com
muniqué van de AVG „is voor 1970
f 60.per werknemer"
GAZADrie Arabieren zijn gis
teren om het leven gekomen en ze
ven zijn gewond, toen naar men
vermoedt een Arabische guerrilla
strijder een handgranaat in het pas
poortbureau van Gaza-stad wierp.
DEN HAAG (ANP) Drs. J. M.
Aarden, lid van de Tweede Kamer
voor de groep-Aarden, heeft minister
Luns van Buitenlandse Zaken schrif
telijk gevraagd of deze bij zijn terug
keer uit Tanzania, op 27 februari jl.,
heeft geweigerd journalisten te
woord te staan als daarbij VARA-
medewerker dr. S. Bosgra aanwezig
zou zijn.
Drs. Aarden vraagt of het waar is
dat minister Luns zich eerst naar de
zaal voor de persconferentie heeft
begeven, nadat hem gebleken was dat
dr. Bosgra desgevraagd de zaal had
verlaten. Het kamerlid informeert er
naar of het de minister bekend was
dat dr. Bosgra als medewerker van
de VARA voor Zuidafrikaanse zaken
aanwezig was en zo ja of de bewinds
man zich dan niet bewust is dat hij
de vrijheid van deze omroepvereni
ging heeft aangetast.
(Van een onzer verslaggevers)
EINDHOVEN Dank zij
Philips en de Technische Hoge
school is het in Eindhoven mo
gelijk om hartoperaties uit te
voeren op nationaal niveau.
Acht jaar geleden werd het
principebesluit genomen om
zich in Eindhoven op hartspe-
cialisme te gaan toeleggen; twee
jaar geleden werd de eerste
hartchirurg aangesteld. Sinds
drie maanden beschikt men over
een volledig hartcentrum en
kan het aantal operaties (tot
voor kort één per week) wor
den uitgebreid tot vier a zes.
Naar aanleiding van de publikatie
in ons blad van zaterdag, werd gis
termiddag een persconferentie ge
geven door de besturen van de in
de regio Eindhoven zeer nauw sa
menwerkende vijf ziekenhuizen, die
in totaal over 2400 bedden beschik
ken. Elk van de ziekenhuizen heeft
een vaste relatie met het super
specialisme, dat geconcentreerd is
in het Binnenziekenhuls. Daar be
schikt men op het ogenblik over
vijf cardiologen (van wie één spe
ciaal belast is met vooronderzoek
en nazorg), twee hartchirurgen, drie
röntgenologen en een speciaal voor
hartoperaties gespecialiseerd anaes-
tesist. Bij de cardiologen zijn bo
vendien enkele assistenten in op
leiding.
Een van de grootste problemen is
het aantrekken van verplegend
personeel. Om het tekort aan te
vullen is de geneesheer-directeur
vain het Binnenziekenhuls dezer
dagen naar de Philippijnen ver
trokken. Ook twee medische spe
cialisten van het hartcentrum zijn
buitenlanders. De operaties die
worden uitgevoerd hebben betrek
king op de meestal aangeboren ge
breken van de vaten rond het hart
en op de meestal verkregen
storingen van het hart zelf. Het
zijn al die operaties, die ook wor
den verricht in de hartcentra van
de academische ziekenhuizen. Naast
Eindhoven is het enige particuliere
ziekenhuis, waar deze speciale ope
raties worden verricht het St.-An-
toniusziekenhuis in Utrecht, de
bakermat van de hartchirurgie in
Nederland.
Tijdens de persconferentie werd
met enige nadruk gezegd, dat zowel
met de Technische Hogeschool als
met Philips een intensieve samen
werking bestaat. Omdat werd ge
steld dat zonder deze samenwer
king van hoog gekwalificeerde tech
nische en medische kennis een
hartcentrum in Eindhoven niet te
realiseren zou zijn geweest, werd
de vraag gesteld naar de mogelijk
heden van Maastricht, waar im
mers de eerste medische faculteit
beneden de Moerdijk moet worden
I gevestigd. De vraag bleef begrijpe
lijkerwijze onbeantwoord.
(Vervolg op pagina 3)
i.