Laos opnieuw toneel van felle strijd „LIEVER MEEDOEN DAN TOEKIJKEN" Afscheid van de sixpence zal zwaar vallen VS. EN NOORD-VIETNAM DE BELANGRIJKSTE PARTIJEN Rosa Luxemburg 100 jaar geleden geboren VEEL KRITIEK OP INVOERING DECIMALE MUNTSTELSEL IN ENGELAND Pater Stracke (94) overleden >HILIPS orwegen NT CRHOUD N voor: angeerder e.d. ;heerder e.d. ING VAN NS SLAGEN JKHEDEN "ID tKANTTE- NING Onafhankelijk %:-::\PH0NG' SALI( IPHMSAIII NOORD-;: SAM NEUA) ;hanoi 'VIETNAM'; CHINA Bloedig Symposium over voedingsbodems in Wageningen Geen hernieuwing celibaatsbeloften in Oostenrijk Be roepen DE STEM VAN ZATERDAG 21 FEBRUARI 1970 11 overdag eken over ons óók terecht iarls en n ploegendienst, de avonddienst. en praten op rilt weten. van-tob 18.45-19.15 u. 19.30-20.00 u. 18.45-19.15 u. 19.30-20.00 u. 18.45-19.15 u. 19.30-20.00 u. 18.30-19.00 u. 18.45-19.15 u. 19.15-19.45 u. 19.30-20.00 u. foneelzaken, Roosendaal, vraag naar )AAL, 5DELBURG eplaatst als ;o a- 3.- 4.- 1.- 7.- 0.- 2.- 3.- ;n nodigen wij U tLICHTJNGS- MAANDAG en 15.00 en >n te r interlokale deze avonden de gewenste ■0-34980. 02121-tn* (Van onze redactie buitenland) VIENTIANE Laos is opnieuw het toneel van felle strijd. Ook hier worden de Verenigde Staten en Noord-Vietnam genoemd als partijen die rechtstreeks bij het conflict betrokken zijn, zoals zij dat ook in het buurland Zuid- Vietnam zijn. De strijd in Laos wordt op het ogenblik gevoerd om de strategische Vlakte der Krui ken, waaruit de (communistische) Pathet Lao-troepen vorig jaar na een bezetting van vijf jaar werden verdreven door de regeringsstrijd krachten van prins Soevanna Phoema. Volgens de prins was dat toen mo gelijk, doordat omvangrijke Noord- vietnajmese eenheden waren terugge trokken naar Noord-Vietnam of over geplaatst naar Zuid-Vietnam ter ver sterking van de eenheden die de ge volgen van het Tet-offensief nog niet te boven waren. Noord-Vietnam heeft echter steeds verklaard geen troepen in Laos te hebben en de Pathet Lao gaf als oorzaak voor het verlies van de vlakte zware bombardementen door de Amerikaanse luchtmacht. De laatste weken werd in de be richtgeving uit de Laotiaanse hoofd- stad Vientiane steeds melding ge- laCtlSCll maakt van toenemende infiltratie van Noordvietnamezen in de Vlakte der Kruiken. Begin van deze maand stel den de Verenigde Staten gehuurde vliegtuigen ter beschikking om zo'n 15.000 Laotiaanse burgers uit de vlak te te evacueren. De vluchten zouden zijn uitgevoerd met toestellen van Air America, een particuliere maat schappij die banden zou onderhouden met de Amerikaanse inlichtingen dienst. Een voorstel van 31 januari van prins Soevanna P'hoema om de Vlak te der Kruiken te neutraliseren, ver wierp de Pathet Lao als „een onder deel van een bedriegelijke psycholo gische oorlogvoering". Het voorstel bepleitte terugtrekking van Noord- vietnamese troepen uit de vlakte, stopzetting van de Amerikaanse bom bardementen en legering van uitslui tend neutralistische troepen daar. Enkele dagen geleden bevestigde het Amerikaanse opperbevel in de Zuidvietnamese hoofdstad Saigon in direct dat de Amerikanen bombar dementen op Laos uitvoeren. Gespro ken werd van bombardementen door de Amerikaanse strategische en tac tische luchtmachten op de in zuidelijk Laos gelegen Ho Tsji Minh-infiltratie- route van Noord- naar Zuid-Vietnam. Niet gesproken werd over luchtaan vallen op de Vlakte der Kruiken, wat de Pathet Lao beweert. Volgens on bevestigde berichten heeft de gehele, vanuit Thailand opererende, Ameri kaanse B-52 bommenwerpersvloot zijn doelen verlegd van Vietnam naar Laos. Deze achtmotorige luchtreuzen voeren een bommenlast van zo'n 30 ton mee. JOHNSON ernstige zorgen Ook de tactische luchtmacht, ope rerende vanaf vliegdekschepen in de Golf van Tonkin, zou tegen de com munisten in Laos zijn ingezet, maar .desondanks hebben de Laotiaanse regeringsstrijdkrachten grote delen van de vlakte moeten prijsgeven. Prins Soevanna Phoema heeft ver klaard dat hij de Verenigde Staten niet om troepen zal vragen om weer stand te bieden aan de toenemende militaire druk van Noord-Vietnam. Er „bevinden zich geen buitenland se troepen in Laos en die zullen er ook niet komen", zei hij. Terloops sprak hij over de Ameri kaanse bombardementen, zeggend „De mensen praten alleen over Ame rikaanse bombardementen, maar zij zeggen niets of althans heel weinig over de Noordvietnamese invasie in ons land". Bij deze gelegenheid zei hij ook dat tot nog toe dertien buitenposten rond de Vlakte der Kruiken door de Lao tiaanse troepen zijn prijsgegeven, elk met een bezetting van twee tot drie compagnieën, totaal ongeveer 2500 man. Volgens Soevanna Phoema heeft Noord-Vietnam drie divisies in de Vlakte der Kruiken. De regering hoopt ondanks het krachtige offensief van de tegenstander de hoofdplaats van de vlakte Xieng Choeang en het nabijgelegen vliegveld tot het begin van het regenseizoen te kunnen hou den. In Laos laait de strijd de afgelopen jaren steeds weer in het droge sei zoen, van oktober tot mei, op. Twee jaar geleden in februari verklaarde het State Department in Washington (Johnson was toen nog president) zich ernstige zorgen te maken over de ontwikkelingen in Laos. Toen was het offensief van de Pathet Lao, die onder de politieke leiding van de Neo Lao Haksat staat, vooral tegen het zuiden gericht ter consolidatie van de bovengenoemde Ho Tsji Minh-route, maar ook in het noorden van hel land wisselden verscheidene plaatsen meer dan eens van bezetter. Vorig jaar (Nixon was inmiddels Jonhson opgevolgd) sprak de Ameri kaanse president al in september zijn bezorgdheid uit over de „50.000 man Noordvietnamezen in Laos". Op een persconferentie zei Nixon: „Wij voe ren luchtverkenningen uit (in Laos). Wij onderhouden misschien enige an dere activiteiten. Op dit ogenblik wil ik deze niet bespreken". De president verklaarde ook toen dat er „geen Amrikaanse strijdkrachten in Laos zijn". Sedert de Geneefse conferentie van 1962 over Laos is het land, militair ge zien, in feite overlangs in tweeën ge deeld, waarbij het noorden en oosten door de Pathet Lao en het zuiden en westen door de regeringstroepen wer den beheerst. De Geneefse overeen komst beoogde de onafhankelijkheid en neutraliteit van Laos en voorzag onder meer in terugtrekking van bui tenlandse troepen. Laos kent, evenals het buurland Vietnam, vrijwel onafgebroken in wisselendje mate strijd sedert de komst vah de Japanners in 1941. Het huidige Laos vindt zijn basis in het oude Laotiaanse koninkrijk Lane Xang (land van een miljoen olifan ten) dat in de veertiende eeuw een groot deel van Indo-China en Thai land domineerde, maar dat later kromp door invasies door de Anna- mieten en Birmanen. Het werd in 1707 gesplitst in de koninkrijken Loeang Prabang, Vientiane en Tsjam- passac en in 1827 veroverd door de Thais. In diezelfde eeuw kwamen de Fransen en van 1893 tot 1949 zou Laos deel blijven uitmaken van Frans In do-China. Tot 1941 bleef het rustig, toen stond de Vichy-regering de Ja panners toe troepen door Indo-China naar het Chinese achterland te zen den. Dezen stuitten al snel op verzet van ondergedoken Franse militairen en Laotianen. Nadat de Japanners in 1945 ver trokken waren, vormde de Lao Issa- rak een onafhankelijkheidsbewe ging een regering. De Fransen her stelden echter (evenals in Vietnam) hun gezag en de leiders van de rege ring vluchtten. In 1949 werd Laos on afhankelijk binnen de Franse unie en de meeste ballingen keerden terug. Enkelen echter, onder wie prins Soe- vanoevong, die zich bij de Vietminh onder Ho Tsji Minh aansloot, bleven in ballingschap. Zij vormden de Pa thet Lao-troepen. In 1953 viel de Vietminh gesteund door de Pathet Lao Laos binnen. De de Geneefse conferentie een overeen- gevechten duurden tot 1954 toen bij komst werd bereikt. Deze voorzag onder meer in militaire en politike integratie van de Pathet Lao. Moei zame besprekingen tussen de half broers premier prins Soevanna Phoe ma en prins Soevanoevong leidden in 1957 tot overeenstemming en er werd een regering gevormd, waarin twee leden van de Neo Lao Haksat (de po litieke organisatie van de Pathet Lao) zitting hadden. Ook werd overeen stemming bereikt over inlijving van van de Pathet Lao en arrestaties van in 1959 tot een nieuwe guerrilla. In mei 1958 werden verkiezingen gehouden en het succes van de Neo Lao Haksat had tot gevolg dat zich een nieuwe rechtse groep vormde, het comité voor de verdediging van nationale belangen. Deze vormde een nieuwe regering die bij decreet re geerde. Mislukking van de integratie van de Pathet Lao x arrestaties van leiders van deze organisatie leidden ni 1959 tot een nieuwe guerrilla. De situatie bleef verward tot prins Soevanna Phoema in augustus 1960 na een militaire staatsgreep een neu tralistische regering vormde en zich met de Pathet Lao verzoende, maar een jaar later moest de premier na een opstand die de rechtse prins Boen Oem aan de macht bracht het land ontvluchten. Onder druk van de gro te "logendher1 n kwam hij in maart 1" 'erug. Hij vestigde zijn regering in lieng Khoeang en richtte met prins Soevanoevong een gezamenlijk hoofdkwartier in BIRM, kmeans L^HINA 'NAMTHA?^ «v aC M lornü/j i :::x \Ls~?T^uikenvlakteIm ÜP_ KRUIKENVLAKTE JunFr,r V C, wrA/JH0EANy 0 )t o wan- V1EHTIANECpaME^\>>QN SAmmHETy^&V m BIRMA THAILAND SARAVANE\®>: jOvXvkmvX-lSOV^KHONGX::;::: i (Va:, onze redactie buitenland) BREDA klein, tenger, zie kelijk zelfs, met edele gelaatstrekken en van geest sprankelende ogen, im poneerde zij door haar karaktervast heid en de moed van haar gedach ten. Haar stijl, compact, feilloos pre cies en onverbiddelijk, zal steeds een afspiegeling blijven van haar held haftige geest. Ze bezat een veelzijdige en rijk genuanceerde natuur. De re volutie en haar passies, de mens en zUn kunst, de natuur vogels en planten vermochten in gelijke mate Rosa Luxemburgs fijn besnaarde ziel tot resonans te brengen. Ik bewon derde haar uit de verte. En ik heb haar in die dagen wellicht toch niet hoog genoeg geschat. Over het thema ..permanente revolutie" nam ze het zelfde principiële standpunt in als ikMet deze woorden heeft Leo Trotzki in zijn autobiografisch boek „Mijn Leven" de socialiste Rosa Lu xemburg gekenschetst, van wie op 5 maart de honderdste geboortedag her dacht wordt. In het Poolse stadje Zamosc in het gouvernement Lublin werd op 5 maart 1870 Rosa Luxemburg gebo ren als dochter uit een welgesteld joods koopmansgezin. Dank zij deze omstandigheid genoot Rosa Luxem burg een welbehoede jeugd en een uitstekende schoolopleiding, doch kwam reeds als gymnasiaste met het socialisme in contact. Het feit dat de (Russische) autoriteiten lucht kre gen van haar relaties met socialisti sche organisaties, dwong haar naar het buitenland te vluchten om aan arrestatie te ontkomen. Ze vestigde zich in Zwitserland, waar ze aan de universiteit van Zurich economie studeerde in 1898 met haar dissertatie 'Die industrielle Entwicklung Polens' Se doctorstitel behaalde. Inmiddels had ze in Zwitserland al onder Poolse politieke emigranten gewerkt, doch vertrok na beëindiging van haar stu- die naar Duitsland, waar ze een schijnhuwelijk aanging om te voor komen ails ongewenste vreemdelinge wegens politieke agitatie te worden uitgewezen. In Duitsland ontwikkel de Rosa Luxemburg zich in korte tijd tot een der hoofdfiguren van de on der meer door Karl Kautsky en Karl Radek geleide radicaal-marxistische groep en werd een ijverig mede werkster aan het door hen uitgege ven tijdschrift „Neue Zeit" waarin ook meer aanpassingsgezmde stro mingen als Eduard Bemstedns revi sionisten aan het woord kwamen, maar waarin toch de orthodoxe socia listen domineerden. Bij het uitbreken van de eerste Russische revolutie (1905) ging Rosa Luxemburg naar Rusland: werd wegens het bedrijven van socialistische agitatie iin hech tenis genomen en keerde na haar in vrijheidstelling naar Duitsland terug, waar ze docente werd aan een partij- school en daar het revolutionaire so cialisme propageerde. Na 1905 kwam het spoedig tot een breuk met die „paus van het socialis me" Karl Kautsky, die een meer aan passende houding jegens de burger lijke maatschappij bepleitte en een geleidelijke evolutie naar het socia lisme voor mogelijk hield. Rosa Luxemburg echter verkoos de rol van actief deelneemster boven die van toeschouwster een keuze die haar door haar onstuimig revolutionair temperament werd gedicteerd, hoe wel ze in 1912 nog pleitte voor een verzoening tussen de twee groepen waarin de Russische socialistische partij was uiteengevallen: de meer aanpassmgsgezinde mensjewiken van Plechanow en Martow en de door Lenin geleide bolsjewiken, die streef den naar revolutie en de dictatuur van het proletariaat. Ook toen in augustus 19,14 de eerste wereldoorlog uitbrak deed men een beroep op Rosa Luxemburg om alsnog deze ver zoening te bewerkstelligen. Lenin echter onthield zich van elk contact met haar en zond zijn vriendin Inez Armand naar Brussel, waar over een compromis zou worden onderhandeld. Op haar beurt distancieert Rosa Luxemburg zich van Lenin, die naar haar mening alleen maar streefde naar de beheersing van het partij apparaat en volgens Plechanow „de dictatuur van met de dictatuur over het proletariaat verwisselde". Waar Lenin het socialisme zag als een ab stract geconstrueerd systeem dat bij vrijheid en democratie onmogelijk kan functioneren, begrijpt Rosa Luxemburg dat dictatuur en bureau cratische tirannie geen socialisme vermogen te scheppen, minder nog „de bevrijding van de voor een hon- denloon ploeterende slaven" kan be werkstelligen. „Vrijheid", aldus Rosa Luxemburg „die alleen maar geldt voor de steunpilaren van regering en leden van de partij hoe talrijk deze ook mogen zijn is überhaupt geen vrijheid. Vrijheid bomt alleen toe aan hen, die anders denken dan de massa en socialisme kan niet door middel van een oekase worden ingevoerd. In dat laatste geval blijft als enig actief element slechts de dictatuur over niet van het proletariaat doch van een handjevol politieci". In april 1961 riepen Engeland en de Sowjet-unie (als voorzitters van de Geneefse conferentie van 1954) op tot een staken van de nog steeds voortdurende vijandelijkheden. Na langdurige onderhandelingen tussen de drie prinsen (Soevanna Phoema, Boen Oem en Soevanoevong) werd op 23 juni 1962 een regering van na tionale eenheid gevormd. Precies een maand later besloot de Geneefse con ferentie de neutraliteit van Laos te garanderen. Buitenlandse troepen moesten worden teruggetrokken. Nog geen jaar later ontstonden op nieuw moeilijkheden, toen de (link se) minister van buitenlandse zaken werd vermoord. De Pathet Lao-mi- nisters trokken zich uit de regerings zetel Vientiane terug en er brak een nieuw guerrilla uit. Een kabinetswij ziging in 1964, waarbij de Pathet Lao- ministers hun posten behielden, baat te niet. De Pathet Lao erkende de regering niet meer. Nieuwe verkiezingen op beperkte schaal in 1965 werden door de Pathet jglb v!'.. v 'l,l,r-:r v - T" Het grootste deel van de eerste wereldoorlog brengt Rosa Luxemburg van februari 1915 tot november 1918 in Duitse gevangenissen door. Tijdens welke periode ze er niette min in slaagt contacten te onderhou den met de in de USPD verzamelde linkervleugel van de Duitse socialis ten, geleid door Karl Liebknecht, Klara Zetkin en Franz Mehring. Wan neer ze in november 1918 door de revolutie uit de gevangenschap wordt bevrijd sticht ze met Liebknecht en Klara Zetkin de Spartakusbond. De sociaal-democraat Friedrich Ebert de eerste rijkskanselier van het revolutionaire Duitsland en eer ste president van de Weimar-repu- bliek tot wiens ontzetting (partij genoot) Philipp Scheidemamn de re publiek heeft geproclameerd wil een verder afglijden van de revolutie voorbomen en doet een beroep op de restanten van het keizerlijk leger om de orde te herstellen. De drie ver tegenwoordigers van de USPD in de rijksregering Hugo Haase, Wil helm Dittmanii en Ernil Barth stellen onder druk van hun partij genoten hun portefeuilles ter beschik king, wanneer Ebert met hulp van het oude leger strategische punten in Berlijn laat bezetten en de revolutio naire matrozen uit het „Berliner Schloss" verdrijft. In de laatste dagen van december treden Karl Lieb knecht en Rosa Luxemburg uit de USPD en richtten de KPD met haar dagblad „Die rote Fahne" op. Lao geboycot en leverde winst op voor de rechtse elementen. In janu ari 1967 werden de verkiezingen even eens geboycot. De troepen van de Pathet Lao hebben de afgelopen ja ren steeds aanvallen uitgevoerd om de rijstoogst buit te maken. Eind 1967 namen de aanvallen echter een gro tere omvang aan en, er werd opnieuw melding gemaakt van de aanwezig heid van sterke Noordvietnamese een heden. De regeringstroepen werden uit enige plaatsen verdreven om en kelen later weer te heroveren. Vorig jaar werd, zoals boven gemeld de Vlakte der Kruiken voor het eerst na vijf jaar door de regeringstroepen veroverd en het ziet er naar uit dat de tegenstanders van de regering in Vientiane de vlakte tijdens de huidige droogteperiode weer in hun macht willen krijgen. Laos grenst in het uiterste noorden aan China en Birma. In het oosten, zuiden en westen ligt het geklemd tussen Thailand, Noord- en Zuid. Vietnam en Cambodja. De oppervlak te is bijna 237.000 vierkante kilome ter, waarop een bevolking van onge veer 3 miljoen mensen leeft. Het land is bergachtig en dicht bebost. Het wordt dan duidelijk dat een burgeroorlog voor de deur staat. Liebknecht en Rosa Luxemburg roe pen de massa tot revolutionaire actie op en het ontslag van de Berlijnse Polizeiprasident Eichhom brengt de radicalen tot het besluit de regering- Ebert met geweld ten val te brengen. Rijksminister Gustav Noske die door de regering met verstrekkende vol machten wordt uitgerust en het op perbevel over het leger krijgt, zal de radicale opstand van links onderdruk ken. (Noske:iemand zal dan toch de bloedhond moeten zijn). De ge matigde figuren in de USPD trach ten nog tussen de regering en de Spartakusgroep te bemiddelen om een burgeroorlog te voorkomen. Na mislukkig van deze onderhandelin gen roepen USPD en de centrale van de KPD op tot een algemene staking. Daags daarna 15 januari 1919 grijpt de regering in, waarbij Lieb knecht en Rosa Luxemburg worden gearresteerd en met de latere presi dent van de DDR Wilhelm Pieck naar het Eden-hotel worden overgebracht, waar de staf van de contra-revolu tionaire gardecavalleriedivisie zijn hoofdkwartier heeft. In de late avond wordl eersl Kar] Liebknecht per auto uit het Eden-hotel weggevoerd en krijgt bij het instappen van een soldaat een slag op het hoofd met een geweerkolf. In de „Tiergarten' dient een voorgewende panne tot Liebknechts bevel tot uitstappen. Hij wordt dan „op de vlucht neergescho ten" en zijn lijk wordt door de daders als dat „van een onbekende man" bij een militaire wachtpost afgeleverd. Kort daarna vertrekt van het Eden- hotel een tweede auto met Rosa Luxemburg, die bij het instappen van dezelfde soldaat een slag met een ge weerkolf krijgt en in de auto met een revolver een schot door de sla pen krijgt. Bij de Corneliusbrug wer pen de daders haar stoffelijk over schot in het Landwelirkanaal, waaruit het eerst na dagen wordt opgedregd. De weg staat na deze gruweldaden open voor een lange reeks politieke moorden waarvan de daders door de conservatief gebleven Duitse justitie met belachelijk lage vonnissen wor den "estraft. (Van onze correspondent LONDEN Omdat hun land van- a' 15 februari x971 een decimaal Muntstelsel krijgt, springen vele Brit ten nu al uit hun vel. De voorgeno- Wen stap wordt vermoedelijk meer toegejuicht in het buitenland, dan 'n Oroot-Brittannië zelf, waar vrij wel iedereen de tiendelige toekomst wet een bang hart tegemoet ziet. "et nieuwe Britse pond zal onder verdeeld worden in honderd nieuwe Pennies. Al de rare geldstukken, die "et de buitenlandse bezoekers zo niocilijk maken en de oorzaak zijn v:,n vele dure vergissingen, moeten verdwijnen. Een opruiming is al ge- htime tijd bezig. Het decimale muntprogramma van de ïegering-Wilson heeft vele tegen standers, onder wie vrijwel de ge hele conservatieve oppositie en een groot deel van de socialistische La gerhuis-leden. Gesteund door enkele kranten, voeren de conservatieven een campagne om het oude geldstuk van sixpence dat in de volksmond „tanner" genoemd wordt, in omloop te laten. De vraag naar „tanners" is tegen- woordig bijzonder groot. Een gewone bus- of ondergrondserit kost sixpence. In de „tube"-stations worden kaartjes afgeleverd door automaten, die six- pênniec slikken bij de vleet. Voor het gebruik van een openbaar telefoon toestel heeft men eveneens een six pence nodig. Als de „tanners" verdwijnen, moe ten al die automatenechter aange past worden aan de nieuwe grote decimale geldstukken. Dit zal ook meteen betekenen, dat de openbare vervoermiddelen, de telefoon en vele andere dingen, weer duurder zullen worden. Na het conservatieve aandringen, heeft de regering nu besloten de toe komst van het sixpence opnieuw te laten onderzoeken, om rond Pasen te beslissen of dit geldstuk definitief zal moeten verdwijnen en zo ja, wan neer. Dit besluit zal de handel en de industrie, in vele gevallen mechani sche voorbereidingen moeten tref fen, ten goede komen. Een en ander werd in het Lager huis meegedeeld aoor William Rod- gers, een staatsminister van finan ciën, die tijdens een door de conser vatieven uitgelokt „decimaal debat", het standpunt var, de regering nader toelichtte. Hij verklaarde dat de over gang naar het nieuwe muntstelsel geen belangrijke prijsverhogingen zou veroorzaken. De meeste waarnemers betwijfelen dit evenwel. Oppositie- lid, Ian MacLeod noemde de houding van de socialisten ten aanzien van de „tanners", vlak, besluiteloos en on gevoelig. Voor, de Totry's is de om schakeling naar de decimale munt stukken en bankbiljetten een uiterst belangrijke politieke kwestie. De con servatieve partijleiding, die niets te maken heeft met Wilsons decimale keuze als de komende algemene ver kiezingen voor februari 1972 gehou den worden en de conservatieve over winnen, zal de Tory-regering niet meer over voldoende tijd beschikken om de voornaamste beslissingen van de vroegere bewindvoerder in te trekken. De conservatieven voorspellen dat het decimale muntstelsel in ieder ge val aanzienlijke prijsverhogingen zal veroorzaken. Vooral om die reden be gint men in het Tory-kamp er nu al de aandacht op te vestigen, dat al leen de socialisten voor mogelijk fi nancieel onheil aansprakelijk gesteld moeten worden. De regering-Wilsom keurde op ad vies van de nationale bank van Enge land een decimaal muntstelsel goed, dat steunt op het pond sterling. Deze keuze werd ingegeven door het be lang van het pond als wereldmunt. Volgens sommige deskundigen zal de overgang naar een decimaal munt stelsel met het pond als eenheid, veel moeilijker zijn dan de overschakeling die men al achter de rug heeft in an dere sterling-landen, zoals Australië en Nieuw-Zeeland. De Britse conservatieven menen, dat Groot-Btrittanmië een decimaal muntstelsel nodig heeft met 10 shil ling als hoofdeenheid. Een dergelijk systeem zou eenvoudiger zijn en de mogelijkheid scheppen om het munt stukje van sixpence te behouden als 5 nieuwe pence. Volgens de oorspron kelijke plannen van de regering-Wil- son zou de „tanner", waarvan 2 mil jard exemplaren in omloop zijn, pas ingetrokken worden na een over gangsperiode van 12 tot 18 maanden. Gedurende die tijd zal het sixpence een 'egenwaarde van IVz meuwe penny hebben. De regering meent, dat dit geld stuk mettertijd een natuurlijke dood zal sterven, maar de doorsnee Brit weet nu al, dat afscheid nemen van een van de meest gebruikte munt stukjes ter wereld, hem zeer zwaar zal vallen. (Van een onzer verslaggevers) ANTWERPEN Desiderius Adolf Stracke is in Antwerpen op 94-jarige leeftijd overleden. Dit bericht zal vooral ouderen en oudere Vlamingen aanspreken. De jezuïet Stracke was al voor de eerste wereldoorlog een van de groten in de Vlaamse studen tenbeweging, ook al hoorde hij niet tot de leiders. Diepe indruk maakten in 1913 zijn redevoering „Volksslaap en volksont- waken" en zijn brochure „Arm Vlaanderen". Daarin was hij een van de eersten, die brak met een oubol lige, romantische kijk op Vlaanderen en het Vlaamse volk. Hij wees op de ellende en het verval van zijn volk en op het geringe resultaat van de Vlaamse Beweging. „Het drinkende, zwelgende, zuipen de volk van Vlaanderen", aldus een uitspraak van Stracke, wilde hij „rij ker maken aan beschaving en le venskracht". In 1922 werd hij tot grote veront waardiging van de katholieke Vlaams- gezinden tot drie jaar gevangenis straf veroordeeld, omdat hij de Duit se bezetters zou hebben geholpen. Pater dr. Stracke was echter in de eerste plaats een wetenschapsman. Hij was o.m. de oprichter van het Ruusbroeckgenootschap ter bestude ring van de geschiedenis van de vroomheid. Zijn a-politieke inslag is van grote invloed geweest op de a-politieke houding van Vlaams na tionalisme en jeugdbeweging. Hij was overigens sterk nationalistisch en pro-activistisch en uiteraard daarbij voorstander van de Groot-Nederland se gedachte. Op zijn kamer in het St.-Xavier- college in Borgerhout, waar hij de laatste jaren woonde, trof men hem deze week bewusteloos aan. In het ziekenhuis, waarnaar men hem had overgebracht, overleed hij korte tijd daarna. (Van onze correspondent) WAGENINGEN Voor het eerst ter wereld zal op 4 maart 1970 in Wageningen een symposium wor den gehouden over de samenstel ling, bereiding, sterilisatie en con trole van voedingsbodems. Het sym posium wordt gehouden op instiga tie van dr. ir. R. L. M. Pierik, en dr. ir. J. van Bragt, beiden van de Wageningse landbouw hogeschool. In verband met het fysiologisch en plantaardig weefselonderzoek dat op het laboratorium voor tuinbouw, plantenteelt, van de landbouw hoge school wordt verricht, ontstond de behoefte tot een betere uitwisseling van gedachten en ervaringen, met onderzoekers op het gebied van de dierlijke en menselijke weefsel kweek, de microbiologie, de techno logie en de pharmacie. De genoemde opijerzoekers hou den zich bezig niet het kweken van plantendelen op een kunstmatige voedingsbodem. Door het toedienen van bepaalde hormoonpreparaten bijvoorbeeld gibralline is het mo gelijk plantendelen, die anders niet willen „aantrekken" toch tot wor telen te brengen. Mocht het lijken dat dit werk in reageerbuisjes geen praktisch nut zou hebben, er wordt nu gezocht naar een pitloze appel, waarbij zelfs bevroren vruchtbegin sels die normaliter voor de kweker verloren zouden zijn, nog een vrucht leveren. Voor het symposium ls van on verwachte zijde veel belangstelling gekomen Zo hebben zich een aan tal kaakchirurgen gemeld, die met dezelfde problemen worstelen, voor namelijk de steriliteit waarmee ge werkt moet worden. WENEN/LONDEN (KNP) In het aartsbisdom Wenen zal op Witte Don derdag geen plechtige hernieuwing van de celibaatsgelofte voor priesters plaatsvinden, zoals Rome graag zou zien. Dit is officieel meegedeeld. Zoals gisteren gemeld, zijn ook de Duitse bisschoppen niet van plan de ze wens van Rome te vervullen. Beide episcopaten hebben zich wel vóórstanders van de celibaatsplicht verklaard. In Engeland heeft men evenmin plannen om op Witte Donderdag bij eenkomsten te beleggen voor de plechtige hernieuwing van de celi- baatsgeloften, aldus een woordvoer der van het aartsbisdom Westminster. NED. HERV. KERK Beroephaarstelling Kandidaat H van dei Post, Arnhemseweg 570 te Beekbergen, is beroepbaar. Be- roepe-, te Goudswaard, Bergambacht, Kamerik Lexmond, Neerlangbroek, Ooltgenspiaat, Schoonrewoerd en te Zwartebreek H. van der Post, kan didaat te Beekbergen. GEREF. KERKEN Beroephaarstelling De classis s-dertogenhosch heeft préparatoir geëxamineerd en beroepbaar ver klaard kandidate mejuffrouw E. E. Ehiing Voldm Montgomerylaan 429 te Eindhoven GEREF KERKEN (Vrijgemaakt) Beroeper, te Amsterdam-Centrum (scriba drs. A. J van der Helm), (buitengewone werkzaamheden) J. Snijder tf Rotterdam-Delfshaven - te Zuiawolde (Gr.) J. Slotman te Urk (buiten verband). Bedankt voor Katwijk F. van Deursen te Haarlem (buiten verband). GEREF. GEMEENTEN Bedankt voor Oud-Beijerland en voor Melissant Chr. van den Poel te Yerseke BAPTISTENGEMEENTEN Bedanxt voor Antwerpen G. van 't Wout te IJmuiden.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1970 | | pagina 11