Laos opnieuw toneel van felle strijd
„LIEVER MEEDOEN
DAN TOEKIJKEN"
Afscheid van de sixpence zal zwaar vallen
VS. EN NOORD-VIETNAM DE BELANGRIJKSTE PARTIJEN
Rosa Luxemburg 100 jaar geleden geboren
VEEL KRITIEK OP INVOERING DECIMALE MUNTSTELSEL IN ENGELAND
Pater Stracke
(94) overleden
>HILIPS
orwegen
NT
CRHOUD
N voor:
angeerder e.d.
;heerder e.d.
ING VAN NS
SLAGEN
JKHEDEN
"ID
tKANTTE-
NING
Onafhankelijk
%:-::\PH0NG'
SALI(
IPHMSAIII
NOORD-;:
SAM NEUA)
;hanoi
'VIETNAM';
CHINA
Bloedig
Symposium over
voedingsbodems
in Wageningen
Geen hernieuwing
celibaatsbeloften
in Oostenrijk
Be
roepen
DE STEM VAN ZATERDAG 21 FEBRUARI 1970
11
overdag
eken over
ons óók terecht
iarls en
n ploegendienst,
de avonddienst.
en praten op
rilt weten.
van-tob
18.45-19.15 u.
19.30-20.00 u.
18.45-19.15 u.
19.30-20.00 u.
18.45-19.15 u.
19.30-20.00 u.
18.30-19.00 u.
18.45-19.15 u.
19.15-19.45 u.
19.30-20.00 u.
foneelzaken,
Roosendaal,
vraag naar
)AAL,
5DELBURG
eplaatst als
;o
a-
3.-
4.-
1.-
7.-
0.-
2.-
3.-
;n nodigen wij U
tLICHTJNGS-
MAANDAG
en 15.00 en
>n te
r interlokale
deze avonden
de gewenste
■0-34980.
02121-tn*
(Van onze redactie buitenland)
VIENTIANE Laos is opnieuw
het toneel van felle strijd. Ook
hier worden de Verenigde Staten
en Noord-Vietnam genoemd als
partijen die rechtstreeks bij het
conflict betrokken zijn, zoals zij
dat ook in het buurland Zuid-
Vietnam zijn. De strijd in Laos
wordt op het ogenblik gevoerd om
de strategische Vlakte der Krui
ken, waaruit de (communistische)
Pathet Lao-troepen vorig jaar na
een bezetting van vijf jaar werden
verdreven door de regeringsstrijd
krachten van prins Soevanna
Phoema.
Volgens de prins was dat toen mo
gelijk, doordat omvangrijke Noord-
vietnajmese eenheden waren terugge
trokken naar Noord-Vietnam of over
geplaatst naar Zuid-Vietnam ter ver
sterking van de eenheden die de ge
volgen van het Tet-offensief nog niet
te boven waren. Noord-Vietnam heeft
echter steeds verklaard geen troepen
in Laos te hebben en de Pathet Lao
gaf als oorzaak voor het verlies van
de vlakte zware bombardementen
door de Amerikaanse luchtmacht.
De laatste weken werd in de be
richtgeving uit de Laotiaanse hoofd-
stad Vientiane steeds melding ge- laCtlSCll
maakt van toenemende infiltratie van
Noordvietnamezen in de Vlakte der
Kruiken. Begin van deze maand stel
den de Verenigde Staten gehuurde
vliegtuigen ter beschikking om zo'n
15.000 Laotiaanse burgers uit de vlak
te te evacueren. De vluchten zouden
zijn uitgevoerd met toestellen van
Air America, een particuliere maat
schappij die banden zou onderhouden
met de Amerikaanse inlichtingen
dienst.
Een voorstel van 31 januari van
prins Soevanna P'hoema om de Vlak
te der Kruiken te neutraliseren, ver
wierp de Pathet Lao als „een onder
deel van een bedriegelijke psycholo
gische oorlogvoering". Het voorstel
bepleitte terugtrekking van Noord-
vietnamese troepen uit de vlakte,
stopzetting van de Amerikaanse bom
bardementen en legering van uitslui
tend neutralistische troepen daar.
Enkele dagen geleden bevestigde
het Amerikaanse opperbevel in de
Zuidvietnamese hoofdstad Saigon in
direct dat de Amerikanen bombar
dementen op Laos uitvoeren. Gespro
ken werd van bombardementen door
de Amerikaanse strategische en tac
tische luchtmachten op de in zuidelijk
Laos gelegen Ho Tsji Minh-infiltratie-
route van Noord- naar Zuid-Vietnam.
Niet gesproken werd over luchtaan
vallen op de Vlakte der Kruiken, wat
de Pathet Lao beweert. Volgens on
bevestigde berichten heeft de gehele,
vanuit Thailand opererende, Ameri
kaanse B-52 bommenwerpersvloot
zijn doelen verlegd van Vietnam naar
Laos. Deze achtmotorige luchtreuzen
voeren een bommenlast van zo'n 30
ton mee.
JOHNSON
ernstige zorgen
Ook de tactische luchtmacht, ope
rerende vanaf vliegdekschepen in de
Golf van Tonkin, zou tegen de com
munisten in Laos zijn ingezet, maar
.desondanks hebben de Laotiaanse
regeringsstrijdkrachten grote delen
van de vlakte moeten prijsgeven.
Prins Soevanna Phoema heeft ver
klaard dat hij de Verenigde Staten
niet om troepen zal vragen om weer
stand te bieden aan de toenemende
militaire druk van Noord-Vietnam.
Er „bevinden zich geen buitenland
se troepen in Laos en die zullen er
ook niet komen", zei hij.
Terloops sprak hij over de Ameri
kaanse bombardementen, zeggend
„De mensen praten alleen over Ame
rikaanse bombardementen, maar zij
zeggen niets of althans heel weinig
over de Noordvietnamese invasie in
ons land".
Bij deze gelegenheid zei hij ook dat
tot nog toe dertien buitenposten rond
de Vlakte der Kruiken door de Lao
tiaanse troepen zijn prijsgegeven, elk
met een bezetting van twee tot drie
compagnieën, totaal ongeveer 2500
man. Volgens Soevanna Phoema heeft
Noord-Vietnam drie divisies in de
Vlakte der Kruiken. De regering
hoopt ondanks het krachtige offensief
van de tegenstander de hoofdplaats
van de vlakte Xieng Choeang en het
nabijgelegen vliegveld tot het begin
van het regenseizoen te kunnen hou
den.
In Laos laait de strijd de afgelopen
jaren steeds weer in het droge sei
zoen, van oktober tot mei, op. Twee
jaar geleden in februari verklaarde
het State Department in Washington
(Johnson was toen nog president)
zich ernstige zorgen te maken over
de ontwikkelingen in Laos. Toen was
het offensief van de Pathet Lao, die
onder de politieke leiding van de Neo
Lao Haksat staat, vooral tegen het
zuiden gericht ter consolidatie van de
bovengenoemde Ho Tsji Minh-route,
maar ook in het noorden van hel land
wisselden verscheidene plaatsen meer
dan eens van bezetter.
Vorig jaar (Nixon was inmiddels
Jonhson opgevolgd) sprak de Ameri
kaanse president al in september zijn
bezorgdheid uit over de „50.000 man
Noordvietnamezen in Laos". Op een
persconferentie zei Nixon: „Wij voe
ren luchtverkenningen uit (in Laos).
Wij onderhouden misschien enige an
dere activiteiten. Op dit ogenblik wil
ik deze niet bespreken". De president
verklaarde ook toen dat er „geen
Amrikaanse strijdkrachten in Laos
zijn".
Sedert de Geneefse conferentie van
1962 over Laos is het land, militair ge
zien, in feite overlangs in tweeën ge
deeld, waarbij het noorden en oosten
door de Pathet Lao en het zuiden en
westen door de regeringstroepen wer
den beheerst. De Geneefse overeen
komst beoogde de onafhankelijkheid
en neutraliteit van Laos en voorzag
onder meer in terugtrekking van bui
tenlandse troepen.
Laos kent, evenals het buurland
Vietnam, vrijwel onafgebroken in
wisselendje mate strijd sedert de
komst vah de Japanners in 1941. Het
huidige Laos vindt zijn basis in het
oude Laotiaanse koninkrijk Lane
Xang (land van een miljoen olifan
ten) dat in de veertiende eeuw een
groot deel van Indo-China en Thai
land domineerde, maar dat later
kromp door invasies door de Anna-
mieten en Birmanen. Het werd in
1707 gesplitst in de koninkrijken
Loeang Prabang, Vientiane en Tsjam-
passac en in 1827 veroverd door de
Thais. In diezelfde eeuw kwamen de
Fransen en van 1893 tot 1949 zou Laos
deel blijven uitmaken van Frans In
do-China. Tot 1941 bleef het rustig,
toen stond de Vichy-regering de Ja
panners toe troepen door Indo-China
naar het Chinese achterland te zen
den. Dezen stuitten al snel op verzet
van ondergedoken Franse militairen
en Laotianen.
Nadat de Japanners in 1945 ver
trokken waren, vormde de Lao Issa-
rak een onafhankelijkheidsbewe
ging een regering. De Fransen her
stelden echter (evenals in Vietnam)
hun gezag en de leiders van de rege
ring vluchtten. In 1949 werd Laos on
afhankelijk binnen de Franse unie en
de meeste ballingen keerden terug.
Enkelen echter, onder wie prins Soe-
vanoevong, die zich bij de Vietminh
onder Ho Tsji Minh aansloot, bleven
in ballingschap. Zij vormden de Pa
thet Lao-troepen.
In 1953 viel de Vietminh gesteund
door de Pathet Lao Laos binnen. De
de Geneefse conferentie een overeen-
gevechten duurden tot 1954 toen bij
komst werd bereikt. Deze voorzag
onder meer in militaire en politike
integratie van de Pathet Lao. Moei
zame besprekingen tussen de half
broers premier prins Soevanna Phoe
ma en prins Soevanoevong leidden in
1957 tot overeenstemming en er werd
een regering gevormd, waarin twee
leden van de Neo Lao Haksat (de po
litieke organisatie van de Pathet Lao)
zitting hadden. Ook werd overeen
stemming bereikt over inlijving van
van de Pathet Lao en arrestaties van
in 1959 tot een nieuwe guerrilla.
In mei 1958 werden verkiezingen
gehouden en het succes van de Neo
Lao Haksat had tot gevolg dat zich
een nieuwe rechtse groep vormde,
het comité voor de verdediging van
nationale belangen. Deze vormde een
nieuwe regering die bij decreet re
geerde. Mislukking van de integratie
van de Pathet Lao x arrestaties van
leiders van deze organisatie leidden
ni 1959 tot een nieuwe guerrilla.
De situatie bleef verward tot prins
Soevanna Phoema in augustus 1960
na een militaire staatsgreep een neu
tralistische regering vormde en zich
met de Pathet Lao verzoende, maar
een jaar later moest de premier na
een opstand die de rechtse prins Boen
Oem aan de macht bracht het land
ontvluchten. Onder druk van de gro
te "logendher1 n kwam hij in maart
1" 'erug. Hij vestigde zijn regering
in lieng Khoeang en richtte met
prins Soevanoevong een gezamenlijk
hoofdkwartier in
BIRM,
kmeans
L^HINA
'NAMTHA?^
«v aC M lornü/j i
:::x \Ls~?T^uikenvlakteIm ÜP_
KRUIKENVLAKTE JunFr,r
V C, wrA/JH0EANy
0 )t o
wan-
V1EHTIANECpaME^\>>QN
SAmmHETy^&V m
BIRMA
THAILAND
SARAVANE\®>:
jOvXvkmvX-lSOV^KHONGX::;:::
i
(Va:, onze redactie buitenland)
BREDA klein, tenger, zie
kelijk zelfs, met edele gelaatstrekken
en van geest sprankelende ogen, im
poneerde zij door haar karaktervast
heid en de moed van haar gedach
ten. Haar stijl, compact, feilloos pre
cies en onverbiddelijk, zal steeds een
afspiegeling blijven van haar held
haftige geest. Ze bezat een veelzijdige
en rijk genuanceerde natuur. De re
volutie en haar passies, de mens en
zUn kunst, de natuur vogels en
planten vermochten in gelijke mate
Rosa Luxemburgs fijn besnaarde ziel
tot resonans te brengen. Ik bewon
derde haar uit de verte. En ik heb
haar in die dagen wellicht toch niet
hoog genoeg geschat. Over het thema
..permanente revolutie" nam ze het
zelfde principiële standpunt in als
ikMet deze woorden heeft Leo
Trotzki in zijn autobiografisch boek
„Mijn Leven" de socialiste Rosa Lu
xemburg gekenschetst, van wie op 5
maart de honderdste geboortedag her
dacht wordt.
In het Poolse stadje Zamosc in het
gouvernement Lublin werd op 5
maart 1870 Rosa Luxemburg gebo
ren als dochter uit een welgesteld
joods koopmansgezin. Dank zij deze
omstandigheid genoot Rosa Luxem
burg een welbehoede jeugd en een
uitstekende schoolopleiding, doch
kwam reeds als gymnasiaste met het
socialisme in contact. Het feit dat de
(Russische) autoriteiten lucht kre
gen van haar relaties met socialisti
sche organisaties, dwong haar naar
het buitenland te vluchten om aan
arrestatie te ontkomen. Ze vestigde
zich in Zwitserland, waar ze aan de
universiteit van Zurich economie
studeerde in 1898 met haar dissertatie
'Die industrielle Entwicklung Polens'
Se doctorstitel behaalde. Inmiddels
had ze in Zwitserland al onder Poolse
politieke emigranten gewerkt, doch
vertrok na beëindiging van haar stu-
die naar Duitsland, waar ze een
schijnhuwelijk aanging om te voor
komen ails ongewenste vreemdelinge
wegens politieke agitatie te worden
uitgewezen. In Duitsland ontwikkel
de Rosa Luxemburg zich in korte tijd
tot een der hoofdfiguren van de on
der meer door Karl Kautsky en Karl
Radek geleide radicaal-marxistische
groep en werd een ijverig mede
werkster aan het door hen uitgege
ven tijdschrift „Neue Zeit" waarin
ook meer aanpassingsgezmde stro
mingen als Eduard Bemstedns revi
sionisten aan het woord kwamen,
maar waarin toch de orthodoxe socia
listen domineerden. Bij het uitbreken
van de eerste Russische revolutie
(1905) ging Rosa Luxemburg naar
Rusland: werd wegens het bedrijven
van socialistische agitatie iin hech
tenis genomen en keerde na haar in
vrijheidstelling naar Duitsland terug,
waar ze docente werd aan een partij-
school en daar het revolutionaire so
cialisme propageerde.
Na 1905 kwam het spoedig tot een
breuk met die „paus van het socialis
me" Karl Kautsky, die een meer aan
passende houding jegens de burger
lijke maatschappij bepleitte en een
geleidelijke evolutie naar het socia
lisme voor mogelijk hield. Rosa
Luxemburg echter verkoos de rol van
actief deelneemster boven die van
toeschouwster een keuze die haar
door haar onstuimig revolutionair
temperament werd gedicteerd, hoe
wel ze in 1912 nog pleitte voor een
verzoening tussen de twee groepen
waarin de Russische socialistische
partij was uiteengevallen: de meer
aanpassmgsgezinde mensjewiken van
Plechanow en Martow en de door
Lenin geleide bolsjewiken, die streef
den naar revolutie en de dictatuur
van het proletariaat. Ook toen in
augustus 19,14 de eerste wereldoorlog
uitbrak deed men een beroep op
Rosa Luxemburg om alsnog deze ver
zoening te bewerkstelligen. Lenin
echter onthield zich van elk contact
met haar en zond zijn vriendin Inez
Armand naar Brussel, waar over een
compromis zou worden onderhandeld.
Op haar beurt distancieert Rosa
Luxemburg zich van Lenin, die naar
haar mening alleen maar streefde
naar de beheersing van het partij
apparaat en volgens Plechanow „de
dictatuur van met de dictatuur over
het proletariaat verwisselde". Waar
Lenin het socialisme zag als een ab
stract geconstrueerd systeem dat bij
vrijheid en democratie onmogelijk
kan functioneren, begrijpt Rosa
Luxemburg dat dictatuur en bureau
cratische tirannie geen socialisme
vermogen te scheppen, minder nog
„de bevrijding van de voor een hon-
denloon ploeterende slaven" kan be
werkstelligen. „Vrijheid", aldus Rosa
Luxemburg „die alleen maar geldt
voor de steunpilaren van regering en
leden van de partij hoe talrijk deze
ook mogen zijn is überhaupt geen
vrijheid. Vrijheid bomt alleen toe aan
hen, die anders denken dan de massa
en socialisme kan niet door middel
van een oekase worden ingevoerd.
In dat laatste geval blijft als enig
actief element slechts de dictatuur
over niet van het proletariaat doch
van een handjevol politieci".
In april 1961 riepen Engeland en
de Sowjet-unie (als voorzitters van de
Geneefse conferentie van 1954) op
tot een staken van de nog steeds
voortdurende vijandelijkheden. Na
langdurige onderhandelingen tussen
de drie prinsen (Soevanna Phoema,
Boen Oem en Soevanoevong) werd
op 23 juni 1962 een regering van na
tionale eenheid gevormd. Precies een
maand later besloot de Geneefse con
ferentie de neutraliteit van Laos te
garanderen. Buitenlandse troepen
moesten worden teruggetrokken.
Nog geen jaar later ontstonden op
nieuw moeilijkheden, toen de (link
se) minister van buitenlandse zaken
werd vermoord. De Pathet Lao-mi-
nisters trokken zich uit de regerings
zetel Vientiane terug en er brak een
nieuw guerrilla uit. Een kabinetswij
ziging in 1964, waarbij de Pathet Lao-
ministers hun posten behielden, baat
te niet. De Pathet Lao erkende de
regering niet meer.
Nieuwe verkiezingen op beperkte
schaal in 1965 werden door de Pathet
jglb v!'.. v 'l,l,r-:r v
- T"
Het grootste deel van de eerste
wereldoorlog brengt Rosa Luxemburg
van februari 1915 tot november
1918 in Duitse gevangenissen door.
Tijdens welke periode ze er niette
min in slaagt contacten te onderhou
den met de in de USPD verzamelde
linkervleugel van de Duitse socialis
ten, geleid door Karl Liebknecht,
Klara Zetkin en Franz Mehring. Wan
neer ze in november 1918 door de
revolutie uit de gevangenschap wordt
bevrijd sticht ze met Liebknecht en
Klara Zetkin de Spartakusbond.
De sociaal-democraat Friedrich
Ebert de eerste rijkskanselier van
het revolutionaire Duitsland en eer
ste president van de Weimar-repu-
bliek tot wiens ontzetting (partij
genoot) Philipp Scheidemamn de re
publiek heeft geproclameerd wil
een verder afglijden van de revolutie
voorbomen en doet een beroep op
de restanten van het keizerlijk leger
om de orde te herstellen. De drie ver
tegenwoordigers van de USPD in de
rijksregering Hugo Haase, Wil
helm Dittmanii en Ernil Barth
stellen onder druk van hun partij
genoten hun portefeuilles ter beschik
king, wanneer Ebert met hulp van
het oude leger strategische punten in
Berlijn laat bezetten en de revolutio
naire matrozen uit het „Berliner
Schloss" verdrijft. In de laatste dagen
van december treden Karl Lieb
knecht en Rosa Luxemburg uit de
USPD en richtten de KPD met haar
dagblad „Die rote Fahne" op.
Lao geboycot en leverde winst op
voor de rechtse elementen. In janu
ari 1967 werden de verkiezingen even
eens geboycot. De troepen van de
Pathet Lao hebben de afgelopen ja
ren steeds aanvallen uitgevoerd om
de rijstoogst buit te maken. Eind 1967
namen de aanvallen echter een gro
tere omvang aan en, er werd opnieuw
melding gemaakt van de aanwezig
heid van sterke Noordvietnamese een
heden. De regeringstroepen werden
uit enige plaatsen verdreven om en
kelen later weer te heroveren. Vorig
jaar werd, zoals boven gemeld de
Vlakte der Kruiken voor het eerst na
vijf jaar door de regeringstroepen
veroverd en het ziet er naar uit dat
de tegenstanders van de regering in
Vientiane de vlakte tijdens de huidige
droogteperiode weer in hun macht
willen krijgen.
Laos grenst in het uiterste noorden
aan China en Birma. In het oosten,
zuiden en westen ligt het geklemd
tussen Thailand, Noord- en Zuid.
Vietnam en Cambodja. De oppervlak
te is bijna 237.000 vierkante kilome
ter, waarop een bevolking van onge
veer 3 miljoen mensen leeft. Het land
is bergachtig en dicht bebost.
Het wordt dan duidelijk dat een
burgeroorlog voor de deur staat.
Liebknecht en Rosa Luxemburg roe
pen de massa tot revolutionaire actie
op en het ontslag van de Berlijnse
Polizeiprasident Eichhom brengt de
radicalen tot het besluit de regering-
Ebert met geweld ten val te brengen.
Rijksminister Gustav Noske die door
de regering met verstrekkende vol
machten wordt uitgerust en het op
perbevel over het leger krijgt, zal de
radicale opstand van links onderdruk
ken. (Noske:iemand zal dan toch
de bloedhond moeten zijn). De ge
matigde figuren in de USPD trach
ten nog tussen de regering en de
Spartakusgroep te bemiddelen om
een burgeroorlog te voorkomen. Na
mislukkig van deze onderhandelin
gen roepen USPD en de centrale van
de KPD op tot een algemene staking.
Daags daarna 15 januari 1919
grijpt de regering in, waarbij Lieb
knecht en Rosa Luxemburg worden
gearresteerd en met de latere presi
dent van de DDR Wilhelm Pieck naar
het Eden-hotel worden overgebracht,
waar de staf van de contra-revolu
tionaire gardecavalleriedivisie zijn
hoofdkwartier heeft. In de late avond
wordl eersl Kar] Liebknecht per
auto uit het Eden-hotel weggevoerd
en krijgt bij het instappen van een
soldaat een slag op het hoofd met
een geweerkolf. In de „Tiergarten'
dient een voorgewende panne tot
Liebknechts bevel tot uitstappen. Hij
wordt dan „op de vlucht neergescho
ten" en zijn lijk wordt door de daders
als dat „van een onbekende man" bij
een militaire wachtpost afgeleverd.
Kort daarna vertrekt van het Eden-
hotel een tweede auto met Rosa
Luxemburg, die bij het instappen van
dezelfde soldaat een slag met een ge
weerkolf krijgt en in de auto met
een revolver een schot door de sla
pen krijgt. Bij de Corneliusbrug wer
pen de daders haar stoffelijk over
schot in het Landwelirkanaal, waaruit
het eerst na dagen wordt opgedregd.
De weg staat na deze gruweldaden
open voor een lange reeks politieke
moorden waarvan de daders door de
conservatief gebleven Duitse justitie
met belachelijk lage vonnissen wor
den "estraft.
(Van onze correspondent
LONDEN Omdat hun land van-
a' 15 februari x971 een decimaal
Muntstelsel krijgt, springen vele Brit
ten nu al uit hun vel. De voorgeno-
Wen stap wordt vermoedelijk meer
toegejuicht in het buitenland, dan
'n Oroot-Brittannië zelf, waar vrij
wel iedereen de tiendelige toekomst
wet een bang hart tegemoet ziet.
"et nieuwe Britse pond zal onder
verdeeld worden in honderd nieuwe
Pennies. Al de rare geldstukken, die
"et de buitenlandse bezoekers zo
niocilijk maken en de oorzaak zijn
v:,n vele dure vergissingen, moeten
verdwijnen. Een opruiming is al ge-
htime tijd bezig.
Het decimale muntprogramma van
de ïegering-Wilson heeft vele tegen
standers, onder wie vrijwel de ge
hele conservatieve oppositie en een
groot deel van de socialistische La
gerhuis-leden. Gesteund door enkele
kranten, voeren de conservatieven
een campagne om het oude geldstuk
van sixpence dat in de volksmond
„tanner" genoemd wordt, in omloop
te laten.
De vraag naar „tanners" is tegen-
woordig bijzonder groot. Een gewone
bus- of ondergrondserit kost sixpence.
In de „tube"-stations worden kaartjes
afgeleverd door automaten, die six-
pênniec slikken bij de vleet. Voor het
gebruik van een openbaar telefoon
toestel heeft men eveneens een six
pence nodig.
Als de „tanners" verdwijnen, moe
ten al die automatenechter aange
past worden aan de nieuwe grote
decimale geldstukken. Dit zal ook
meteen betekenen, dat de openbare
vervoermiddelen, de telefoon en vele
andere dingen, weer duurder zullen
worden.
Na het conservatieve aandringen,
heeft de regering nu besloten de toe
komst van het sixpence opnieuw te
laten onderzoeken, om rond Pasen
te beslissen of dit geldstuk definitief
zal moeten verdwijnen en zo ja, wan
neer. Dit besluit zal de handel en de
industrie, in vele gevallen mechani
sche voorbereidingen moeten tref
fen, ten goede komen.
Een en ander werd in het Lager
huis meegedeeld aoor William Rod-
gers, een staatsminister van finan
ciën, die tijdens een door de conser
vatieven uitgelokt „decimaal debat",
het standpunt var, de regering nader
toelichtte. Hij verklaarde dat de over
gang naar het nieuwe muntstelsel
geen belangrijke prijsverhogingen zou
veroorzaken. De meeste waarnemers
betwijfelen dit evenwel. Oppositie-
lid, Ian MacLeod noemde de houding
van de socialisten ten aanzien van
de „tanners", vlak, besluiteloos en on
gevoelig. Voor, de Totry's is de om
schakeling naar de decimale munt
stukken en bankbiljetten een uiterst
belangrijke politieke kwestie. De con
servatieve partijleiding, die niets te
maken heeft met Wilsons decimale
keuze als de komende algemene ver
kiezingen voor februari 1972 gehou
den worden en de conservatieve over
winnen, zal de Tory-regering niet
meer over voldoende tijd beschikken
om de voornaamste beslissingen van
de vroegere bewindvoerder in te
trekken.
De conservatieven voorspellen dat
het decimale muntstelsel in ieder ge
val aanzienlijke prijsverhogingen zal
veroorzaken. Vooral om die reden be
gint men in het Tory-kamp er nu al
de aandacht op te vestigen, dat al
leen de socialisten voor mogelijk fi
nancieel onheil aansprakelijk gesteld
moeten worden.
De regering-Wilsom keurde op ad
vies van de nationale bank van Enge
land een decimaal muntstelsel goed,
dat steunt op het pond sterling. Deze
keuze werd ingegeven door het be
lang van het pond als wereldmunt.
Volgens sommige deskundigen zal de
overgang naar een decimaal munt
stelsel met het pond als eenheid, veel
moeilijker zijn dan de overschakeling
die men al achter de rug heeft in an
dere sterling-landen, zoals Australië
en Nieuw-Zeeland.
De Britse conservatieven menen,
dat Groot-Btrittanmië een decimaal
muntstelsel nodig heeft met 10 shil
ling als hoofdeenheid. Een dergelijk
systeem zou eenvoudiger zijn en de
mogelijkheid scheppen om het munt
stukje van sixpence te behouden als
5 nieuwe pence. Volgens de oorspron
kelijke plannen van de regering-Wil-
son zou de „tanner", waarvan 2 mil
jard exemplaren in omloop zijn, pas
ingetrokken worden na een over
gangsperiode van 12 tot 18 maanden.
Gedurende die tijd zal het sixpence
een 'egenwaarde van IVz meuwe
penny hebben.
De regering meent, dat dit geld
stuk mettertijd een natuurlijke dood
zal sterven, maar de doorsnee Brit
weet nu al, dat afscheid nemen van
een van de meest gebruikte munt
stukjes ter wereld, hem zeer zwaar
zal vallen.
(Van een onzer verslaggevers)
ANTWERPEN Desiderius Adolf
Stracke is in Antwerpen op 94-jarige
leeftijd overleden. Dit bericht zal
vooral ouderen en oudere Vlamingen
aanspreken. De jezuïet Stracke was
al voor de eerste wereldoorlog een
van de groten in de Vlaamse studen
tenbeweging, ook al hoorde hij niet
tot de leiders.
Diepe indruk maakten in 1913 zijn
redevoering „Volksslaap en volksont-
waken" en zijn brochure „Arm
Vlaanderen". Daarin was hij een van
de eersten, die brak met een oubol
lige, romantische kijk op Vlaanderen
en het Vlaamse volk. Hij wees op de
ellende en het verval van zijn volk
en op het geringe resultaat van de
Vlaamse Beweging.
„Het drinkende, zwelgende, zuipen
de volk van Vlaanderen", aldus een
uitspraak van Stracke, wilde hij „rij
ker maken aan beschaving en le
venskracht".
In 1922 werd hij tot grote veront
waardiging van de katholieke Vlaams-
gezinden tot drie jaar gevangenis
straf veroordeeld, omdat hij de Duit
se bezetters zou hebben geholpen.
Pater dr. Stracke was echter in de
eerste plaats een wetenschapsman.
Hij was o.m. de oprichter van het
Ruusbroeckgenootschap ter bestude
ring van de geschiedenis van de
vroomheid. Zijn a-politieke inslag is
van grote invloed geweest op de
a-politieke houding van Vlaams na
tionalisme en jeugdbeweging. Hij was
overigens sterk nationalistisch en
pro-activistisch en uiteraard daarbij
voorstander van de Groot-Nederland
se gedachte.
Op zijn kamer in het St.-Xavier-
college in Borgerhout, waar hij de
laatste jaren woonde, trof men hem
deze week bewusteloos aan. In het
ziekenhuis, waarnaar men hem had
overgebracht, overleed hij korte tijd
daarna.
(Van onze correspondent)
WAGENINGEN Voor het eerst
ter wereld zal op 4 maart 1970 in
Wageningen een symposium wor
den gehouden over de samenstel
ling, bereiding, sterilisatie en con
trole van voedingsbodems. Het sym
posium wordt gehouden op instiga
tie van dr. ir. R. L. M. Pierik, en
dr. ir. J. van Bragt, beiden van de
Wageningse landbouw hogeschool.
In verband met het fysiologisch
en plantaardig weefselonderzoek dat
op het laboratorium voor tuinbouw,
plantenteelt, van de landbouw hoge
school wordt verricht, ontstond de
behoefte tot een betere uitwisseling
van gedachten en ervaringen, met
onderzoekers op het gebied van de
dierlijke en menselijke weefsel
kweek, de microbiologie, de techno
logie en de pharmacie.
De genoemde opijerzoekers hou
den zich bezig niet het kweken van
plantendelen op een kunstmatige
voedingsbodem. Door het toedienen
van bepaalde hormoonpreparaten
bijvoorbeeld gibralline is het mo
gelijk plantendelen, die anders niet
willen „aantrekken" toch tot wor
telen te brengen. Mocht het lijken
dat dit werk in reageerbuisjes geen
praktisch nut zou hebben, er wordt
nu gezocht naar een pitloze appel,
waarbij zelfs bevroren vruchtbegin
sels die normaliter voor de kweker
verloren zouden zijn, nog een vrucht
leveren.
Voor het symposium ls van on
verwachte zijde veel belangstelling
gekomen Zo hebben zich een aan
tal kaakchirurgen gemeld, die met
dezelfde problemen worstelen, voor
namelijk de steriliteit waarmee ge
werkt moet worden.
WENEN/LONDEN (KNP) In het
aartsbisdom Wenen zal op Witte Don
derdag geen plechtige hernieuwing
van de celibaatsgelofte voor priesters
plaatsvinden, zoals Rome graag zou
zien. Dit is officieel meegedeeld.
Zoals gisteren gemeld, zijn ook de
Duitse bisschoppen niet van plan de
ze wens van Rome te vervullen.
Beide episcopaten hebben zich wel
vóórstanders van de celibaatsplicht
verklaard.
In Engeland heeft men evenmin
plannen om op Witte Donderdag bij
eenkomsten te beleggen voor de
plechtige hernieuwing van de celi-
baatsgeloften, aldus een woordvoer
der van het aartsbisdom Westminster.
NED. HERV. KERK
Beroephaarstelling Kandidaat
H van dei Post, Arnhemseweg 570
te Beekbergen, is beroepbaar. Be-
roepe-, te Goudswaard, Bergambacht,
Kamerik Lexmond, Neerlangbroek,
Ooltgenspiaat, Schoonrewoerd en te
Zwartebreek H. van der Post, kan
didaat te Beekbergen.
GEREF. KERKEN
Beroephaarstelling De classis
s-dertogenhosch heeft préparatoir
geëxamineerd en beroepbaar ver
klaard kandidate mejuffrouw E. E.
Ehiing Voldm Montgomerylaan 429
te Eindhoven
GEREF KERKEN (Vrijgemaakt)
Beroeper, te Amsterdam-Centrum
(scriba drs. A. J van der Helm),
(buitengewone werkzaamheden) J.
Snijder tf Rotterdam-Delfshaven -
te Zuiawolde (Gr.) J. Slotman te
Urk (buiten verband). Bedankt
voor Katwijk F. van Deursen te
Haarlem (buiten verband).
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Oud-Beijerland en
voor Melissant Chr. van den Poel te
Yerseke
BAPTISTENGEMEENTEN
Bedanxt voor Antwerpen G. van
't Wout te IJmuiden.