STERKE TREND OP RAI-EXPOSITIE
Staan met de
Tips voor
beginners
SNUFJES
in de RAI
ORDERS
E R. J. M. BOON
ANGWAGENS
4GAGEWAGENS
- Axel
i-Service-station
rlaiTs grootste collectie*
1/ toer- en stacaravans
DE STEM VAN VRIJDAG 20 FEBRUARI 1970
'22
(bij witte pomp).
af 200 kg. tot 2 ton laadver-
;en achter uw personen- of be-
■auto.
monteren voor elk type auto
lodige trekinstallatie.
lellebrug - Telefoon 01140-2328
caravan
(Van onze verslaggever)
AMSTERDAM Twintig procent van de caravans, die van 21 februari tot en met 1
I maart in de Amsterdamse RAI geëxposeerd zullen worden, (500 modellen, waarvan
125 nieuwe types) zijn zogenaamde sta-wagens. Op de bekende vergelijkbare ten
toonstelling in het Duitse Essen was dit percentage slechts zeven en een half. Het is dui
delijk de fabrikanten hebben door, dat Nederland rijp is voor een tweede woning,
die weliswaar op wielen staat, maar die slechts zelden wordt verplaatst. Ze gaan meer
en meer in die richting mikken.
De heer *F. de Witte, voorzitter
|van de tentoonstellingscommissie
i deze ontwikkeling toe. „Ik ben
[ervan overtuigd", zegt hij, „dat vijfen-
tig procent van de 108.000 ca-
|ravansin Nederland hoofdzakelijk als
a-caravan wordt gebruikt, dat wil
iggen: op een vast plekje wordt
(neergezet, waar hij dan het hele sei-
lioen blijft staan. Alleen in de vakan-
Itie koppelt men hem nog achter de
lauto om te gaan trekken. Maar ik
Iverwacht dat het trekken op de
|daiir steeds minder zal worden. Hoe
t dat? Moe zit op de camping in
vin klein ding en kijkt met jaloerse
a naar de royale sta-caravan van
Ik buren. „Zoiets wil ik ook", zegt
p tegen haar man. „Dan maar niet
paar het buitenland. Als we wat meer
ruimte hadden, zaten we hier toch
Ideaal"?
Bovendien: wie zegt, dat je met
een sta-caravan in Nederland moet
blijven? Het verschijnsel, dat in de
VS „trailer-kamp" heet, begint zich
look in Europa te manifesteren. In
lAmerika is het al zover, dat 1 op de
■5 nieuwe huizen, die betrokken wor-
|den, een sta-caravan is. Daar wor
den riante parken voor aangelegd met
•verharde wegen en de modernste ac
commodatie. Huizen van 10.000 dol
lar worden er eenvoudig niet meer
gebouwd. Ze zijn geheel door de sta
caravan verdrongen. Welnu, Europa
is deze nieuwe vorm van wonen ook
aan het ontdekken, maar dan ter
bedwinging van de recreatie-explosie
die we beleven. In Engeland kent
men kampen met 3500 caravans, die
louter voor de verhuur zijn bestemd.
In Zuid - Frankrijk komt deze ont
wikkeling op gang en de verwach
ting is, dat Griekenland, de landen
in het Nabije Oosten en zelfs Oost-
Afrika zullen volgen. Het ziet er naar
uit, dat de sta-caravan de toekomst
heeft en dat daarnaast maar op
meer bescheiden schaal, de onversne
den toercaravan voor het gave trek-
werk zal blijven bestaan. De heer De
Witte: „Ik zie het er zelfs van ko
men, dat gezinnen twee caravans
zullen hebben: één royale op een
vast plekje en één kleine om op stap
te gaan".
Vaststaat in ieder geval, dat het suc
ces van de caravan-parken waar men
met een ordelijke opstelling en een
goede leiding éen prettige, ontspan
nen sfeer weet te creëren, groot is.
Deze sfeer spreekt vooral de moe
Ieder jaar wagen zich weer
■nieuwe gezinnen aan het grote
■avontuur met de caravan. Zijn ze
■voldoende voorbereid? Vaak blijkt
|van niet. Daarom hier een helpen-
Ie hnad. Volg allereerst de vuist-
"üel, dat u zich stipt houdt aap
1 in het buitenland geldende
■verkeersregels.
lal mag een overbodige raad lij-
maar Duitsland kent bijvoor-
I eeld een (omstreden) inhaalverbod
J or caravans op verschillende stuk-
Idm Autobahn. De betreffende bor-
llfiv ajn soms verwarrend, name-
„.ïy?nn.eer een caravan staat af-
s een één-assige aanhan-
le»Ieftruding kan veel geld kosten
enais het overschrijden van de
maximum snelheid van 80 kilometer
per uur. Overbeladen auto's en te
zware caravans zijn tegenwoordig
ook een mikpunt voor steekproeven
van de politie. Wees wijs en rijd
voor het vertrek even naar de weeg
brug.
Het resultaat zal u tegenvallen en
misschien tot het verstandige be
sluit leiden om de Alpen niet over,
maar door te trekken per autotrein
(Tauern, St.-Gotthard, Simplon) of
zelf rijdend door een timnel (Fel-
bertauern, grote St.-Bernard, Mont
Blanc). Mijd in Zwitserland 9malie
berg- en paswegen, als u geen anti-
caravanstemming bij andere wegge
bruikers wilt kweken. Koester in
Frankrijk diep ontzag voor de ge
trokken streep midden op de weg.
Zelfs het raken met de banden kan
u al duur komen te staan.
Op kampeerterreinen zijn toilet
gebouwen centra van druk en luid
De nieuwe STATELY HARRIER van EUROP CARAVAN CENTER: een compacte dubbel-caravan met een oppervlakte van 33,5 m2.
Indeling: woonkamer, twee slaapkamers, keuken en badkamer. Compleet met vloerbedekking, bankstel, gasverwarming, gasfornuis met
grill, ligbad en twee tweepersoons bedden. Een ander model van dezelfde firma is de „STATELY BUNGALOW" met een oppervlakte van
48 m2.
ders en kinderen aan, die meer dan
de mannen gesteld zijn op gezellig
heid. In een caravan-park en op de
camping komen de contacten, die
soms tot hechte vriendschap leiden,
vlot tot stand dit in tegenstelling
tot het als tweede woning gekozen
boerderijtje of afgelegen huisje, waar
het veei moeilijker is met gelijkge
stemden kennis te maken.
Nu is het in ons dichtbevolkte land
onvermijdelijk, dat de autoriteiten
waken over de bestemming van de
grond. Recreatiegebieden en dus ook
kampeerterreinen en caravanparken
worden alleen daar aangelegd, waar
het verantwoord is. Het erblijf in de
caravans wordt beschouwd als kam
peren, dat wil zeggen, dat de sta
caravan in sommige gemeenten al
leen op een caravanpark of kampeer
plaats neergezet mag worden. Ande
re gemeenten laten sta-caravans he
lemaal niet toe omdat men ze als
„bouwwerken" beschouwt, waarvoor
in het plaatselijke bestemmingsplan
geen ruimte is ingebouwd. Het zijn
deze punten, die dikwijls de bemidde
ling van de bonafide handelaar on
ontbeerlijk maken, omdat hij weet,
waar zijn klant waarschijnlijk wel te
recht zal kunnen. Enkele leveranciers
zorgen zelf al voor goed geoutilleer
de caravanparken of hebben zich op
andere wijze verzekerd van een voor
raadje staanplaatsen.
Doorgaans zijn de caravanparken
zeer comfortabel ingericht en voor
zien van mogelijkheden tot aanslui
ting op elektriciteit, waterleiding en
riolering. In het buitenland bestaan
zelfs al terreinen waar like cara
van telefoonaansluiting kan krijgen,
maar dat lijkt een ontwikkeling, die
in Nederland nog wel even op zich
zal laten wachten, te meer omdat hier
een permanent verblijf dus 's zo
mers en 's winters meestal niet
wordt toegestaan. De .vergunning
voor verreweg de meeste ter
reinen, geldt alleen voor het seizoen,
dat meestal van 1 april tot 1 novem
ber duurt. Incidentele en tijdelijke
ontheffingen van de beperkingen kun
nen echter door de gemeente wor
den gegeven, bijvoorbeeld wanneer in
overleg met de terrein-eigenaar een
deel van de caravan-bevolking in de
winter of vroeg in het voorjaar eens
een weekend buiten wil zijn en het
terrein op wintergebruik (vorstvrije
waterleiding) is voorbereid. Wanneer
men de grote mobiele bungalows van
tegenwoordig beziet, kan onmogelijk
nog beweerd worden, dat hier van
behelpen sprake is. Er zijn zelfs sta
caravans in tweeling-uitvoering. Ze
bestaan uit twee eenheden, elk van
9 bij 2,5 meter, die aan elkaar kun
nen worden gevoegd tot een bunga
low van 9 bij 5 meter met badka
mer, moderne keuken, ruime zitka
mer en slaapkamers. Van deze ver
plaatsbare flats zijn op de Caravan
Rai 70 enkele voorbeelden te zien.
Tussen deze „tweeling" en de uit
de kluiten gewassen toercaravan die
feitelijk als sta-caravan moet wor
den beschouwd, liggen grote verschil
len, welke samenhangen met het ge
bruik. Veel wagens, die qua afme
tingen tot de toercaravans behoren,
worden in de praktijk hoofdzakelijk
als sta-caravan benut. Men huurt dan
een zogenaamde seizoenplaats op
een kampeerterrein. Zo'n plaats is
makkelijker te krijgen dan een per
ceel in een caravanpark. Van belang
bij de keuze var een mobiel buiten
verblijf is, of er tegenover het aan
tal slaapplaatsen ook genoeg kast
en bergruimte beschikbaar is. In een
sta-caravan met zeven slaapplaat
sen zijn een of twee kasten beslist
te weinig. Het opnemen van de bed-
matten is een bezigheid, die de moei
te loont en ongemak bespaart. Een
bed, korter dan 1 meter 80, is be-
list onvoldoende. En het plezier, dat
moeder in de caravan zal hebben, is
recht evenredig aan de afmetingen
van de aanrechtruimte, vooral wan
neer gascomfoor en gootsteen beide
in gebruik zijn.
Bij grotere modellen is in het al
gemeen die indeling het gunstigst,
waarbij de slaapgelegenheid voor de
kinderen zo ver mogelijk verwijderd
is van de woonruimte. Hoe groter de
woonruimte en hoe meer afgeschei
den slaapkamers, hoe meer de cara
van zich leent voor langdurig ver
blijf en hoe meer plezier men van
zijn vakantie zal hebben. Enkele kwa
liteitsfactoren, die niet op het eerste
gezicht te beoordelen vallen, zijn:
chassis, vloer, isolatie en wandma-
teriaal. Het chassis moet sterk zijn.
Een roestwerendc behandeling is een
pluspunt. De dragende delen van de
vloer mogen niet te ver uit elkaar
liggen en, als ze van hout zijn, moe
ten z„ tegen vertering behandeld zijn.
Wanneer bij het lopen de vloer en
zelfs de wagen schudt of beweegt,
heeft men te maken met een goedko
pe vloerondersteuning. Een dubbele
vloer, gevuld met isolatie-materiaal
is veel beter dan een enkele laag
planken.
De wanden en daken zijn tegen
woordig vrijwel altijd dubbel geïso
leerd. Dat geeft 's zomers bij hoge
temperaturen, maar ook in de kou
de jaargetijden een aanvaardbare bin-
nentemperatuur en het beperkt con
densatie. In ons vochtige klimaat
treedt condens-vorming gemakkelijk
op. Het kan een verwoestend effect
hebben op de caiavan zelf en op de
inventaris. Daarom zijn de punten
isolatie en ventilatie twee dingen, die
bij de koop de volle aandacht moe
ten krijgen. Een isolatie van wanden,
dak en vloer met enkele centimeters
glaswol of styropor is het best. Voor de
buitenwand gebruikt men aluminium
soms voorgemoffeld, houten of po
lyester schotten dan wel in kunst
hars gedompelde metalen delen.
Voorgemoffeld aluminium is heel
sterk en behoeft vrijwel geen onder
houd. Dat geldt ook voor polyester
en in kunsthars gedompeld metaal.
Een ander wandmateriaal, asbest-
plaat met een laag grit erop, paart
een gering onderhoud aan een prettig
uiterlijk.
ruchtig verkeer (slaande w.c.-deu-
ren). Zoekt u rust, ga daar dan niet
in de buurt staan. Graaf nooit put
ten in het terrein. Nimmer met de
steunpoten een links-rechts niveau
verschil opheffen. Gebruik daar
voor een stel plankjes, waar het te
lage wiel behoedzaam opgetrokken
wordt.
Een lekke band aan de caravan
(komt zelden voor) wordt het makke
lijkst verholpen met een reserve
binnenband, die weinig ruimte in
neemt. Krik nooit een losse caravan
op, maar laat de auto aangekop
peld eenmaal omhoog, de as onder
steunen met stenen of blokken, de
poten uitdraaien en de handrem aan
trekken. Daarna mag de caravan
eventueel van de auto worden losge
maakt. Laat de auto vroegtijdig een
vakantiebeurt geven en let vooral
terdege op een feilloos functionerend
koelsysteem.
U kent ze wel die hulpmotor
tjes op het voorwiel, waarmee
melk- en groentenboeren zich het
sjouwen met zware karren verge
makkelijken.
Ze hebben nu ook in de recreatie
ve sfeer hun intrede gedaan, zoals
men op de Caravan Rai '70 kan zien.
Het is een van de vele noviteiten,
waarmee de expositie, zijn reputatie
hooghoudend, ook dit jaar weer op
de proppen komt. „Liftcaravan met
hulpmotor" noemt de fabrikant zijn
ludieke snufje en hij beschrijft de
voordelen als volgt: „De oplossing
om te caravannen zonder auto, dus
echt uit de sleur van alledag. Heer
lijk zittend in de vrije natuur. Niet
jachtig. Lekker fris, op voor auto's
verboden of onbegaanbare wegen en
toch altijd uw huis bij de hand. De
Unit is in enkele minuten te demon
teren en in de koffer van uw auto op
te bergen, waarna u de liftcaravan
gewoon aan uw auto kunt bevesti
gen voor de lange afstanden over au
towegen".
Veel nieuwtjes op de Caravan RAI
zijn in tegenstelling tot de liftca
ravan geen individuele experimen
tjes van de fabrikanten maar veeleer
symptomen van trends, die door aan
het breken zijn. Dit geldt evengoed
voor de elektrische waterpomp (lek
ker handen vrij) als voor de tandem-
as, die met zijn vier wielen meer
draagvermogen geeft en de auto min
der belast. Ook in opmars is de lui-
feltent, die meer en meer van syn
thetisch doek wordt gemaakt, royaal
is voorzien van plastic ramen en ge
makkelijk uitknoopbaar of uitritsbaar
is.
De oploopremblokkering is een no
viteit, waarvan u veel plezier kunt
beleven bij het achteruitrijden. Er
worden drie types van getoond, die
in prijs variëren van 40 tot 300 gul
den. Zij hebben de toekomst, is ons
verzekerd. Ook toekomst voor de
nieuwe Jokerserie uit Duitsland met
zijn sterk afwijkende model en opval
lend lage prijs? Van iets verder weg.
uit Zweden namelijk, wordt een ge
ruisloos centraal verwarmingssys
teem geïntroduceerd, dat werkt op
gas en zonder ventilators. Iets voor
het caravannen naar de wintersport,
dat steeds meer populair wordt, dunkt
ons. Ziet u daarentegen de caravan
niet zozeer als een tweede huis. dan
heeft de Caravan RAI ook iets voor
u dubbele of zelfs vierdubbe
le wagens, die, tegen elkaar aange-
plaatst, een riante bungalow vormen,
Men kan het geheel uitbreiden naar
mate het gezin groeit. De ontwer
pers van deze zogenaamde sta-cara
vans weten trouwens toch niet van
ophouden. In de RAI zal er een te
zien zijn, die is uitgerust met een
overdekt, betegeld zonneterras.
Een van de goedkoopste toerwa-
gens op de expositie zal de Duitse
Comptesse 250 zijn, die 2,5 meter
lang is, een afleveringsgewicht heeft
van 290 kilo en slechts 2450 gulden
kost. Dezelfde firma toont in een
aden. ook de Imperator 800, met een
prijs van 35.000 gulden de kostbaarste
toercaravan van de tentoonstelling.
Een efficiënte noviteit tenslotte is
het keukenmeubel met gesloten ver
brandingskamer, waarmee het cara
van-interieur zowel verwarmd als ge
ventileerd kan worden. Iets voor
mensen, die onder de heetste of koud
ste weersomstandigheden toch ple
zier van hun buitenhuis op wielen
willen hebben.
Een hulpmotor op het voorwiel van de vouw
wagen. Zo kan men trekken op voor auto's onbe
gaanbare wegen en toch verzekerd zijn van on
derdak.
De caravan Home 850 van Sporthuis Centrum
heeft meer weg van een luxueuze zitkamer dan
van een echte caravan. Toch zijn alle moderne
snufjes ook hierin verwerkt.
