TOEN:
i in
New York, een omgekeerde struisvogel
Problemen in de Chinese winter
Bankovervallers krijgen het moeilijk
ersstaten
- en antiekmarkt
lertogenbosch
waardige poort
zelfmoord-kandidaten
waarom zo hoog
DOOR
NORMAN WEBSTER
27
pensioen toekennen,
>eroep te zwaar is voor (je
ran bijvoorbeeld boven de
recht op vervroegd pensioen
gekoppeld worden aan de
lar aan de aard van het
ioppelen aan de seks zou j|
nig zijn. Dan zou een ®aji
ok niet meer tegenop fc®,
moeten blijven werken eii
w in dezelfde omstandighe.
haar zestigste op mogen
vergist zich dan ook danig,
elt dat aüe werkende vroit
is stellen op vervroegd pen-
at is zeer zeker niet waar,
1 van de werkende vrouwen
js op vervroegd pensioen,
en daar hun redenen voor,
ider deel (en dat zou we!-
1 groter kunnen zijn) stelt
naai geen prijs op om eerder
nannelijke collega naar huis
sn gestuurd en nog minder,
if de eerste dag aan een an-
maal zo hoge ouderdom,
te moeten betalen. Dat zijn
wen, die niet alleen blij
ndelijk dezelfde rechten hel
le man, het zijn ook de vrou-
van hun werk houden en er
tele behoefte aan hebben on
:r mee op te houden. Waar
maar wil zeggen dat eea
ie pensioensregeling voor
..ets genuanceerder bekeken
orden dan ir. Vos dat doet.
mmissies die dit vraa©
pen, zullen zeer zeker ook
zitting moeten hebben. En
wen die toch blijven ijveren
rvroegd pensioen ómdat
ijn, zullen moeten bedenken
een pensioensregeling een
is van uit de lengte I
of uit de breedte 1
komen en promotiekansen).
m ook nog enkele
enhalf jaar in beslag nemen,
gen van een dergelijke repa-
ouden zowel voor Groot-Brit-
Ls voor Eire dramatisch zijn.
!erse republiek telt momen-
00 werklozen. De terugkeer
miljoen landgenoten zou een
economische crisis veroorza-
wijl de Engelsen plotseling
e werk zelf zouden moeten
en.
eeste Ieren ln Engeland zij"
arbeiders, verplegers en vet
's kellners, kruiers, treint*
kaartjesknippers. bus-
rs en busconducteurs,
belangrijke functie die de
Engeland vervullen, k®
toevallige bezoeker afleiden,
Engelsen ze slecht kunnen
Naar schatting 45 op elke
leegsters in de Britse zieken-
ijn uit Ierland afkomstig.
Ie strijdkrachten van Groot-
zoud-en in elkaar storten,
ren geen dienst mochten ne-
te vechten voor hun vroe-
oniale overheersers. Tijdens
e wereldoorlog leverde 1®"
verhouding tot zijn bevol'
itheid méér vrijwilligers a®
1 strijdkrachten, dan om net
ik deel van het imperin"1,
reekt vanzelf, dat de Ier®
'ooral als ze een glaasje OP
- betere soldaten achten dan
Isen. Deze laatsten gev®
dat de Ieren woeste veen-
zijn. Ze wijzen er boven'
dat de „paddies" zich m
vaak schuldig maken aan
en andere misdaden.
volkeren koesteren 3®^®
tveel vooroordelen als I®=j
m, maar toch hebben ze
lig, ook al denkt Enoch r°'
anders over.
lOGENBOSCH (ANP)
ig 22 februari zal in de
irabanthallen een kunst
markt worden gehoudeu
internationaal tintje KW
anwezigheid van Belgisc'ie
kunstenaars.
oude
te zien zijn zoals Potff?
mattenvlechten, linosnu
nailleren. De markt is
r twee ondernemende J
ne kunstenaars. pege.
ie directeur van het 6^
ïseum in Arnhem zal
enen.
DC STEW
Het 102 verdiepingen hoge Empire State Building zal door het wereld- Het wereldhandelscentrum in New York in aanbouw. In 1973 zullen 50.000 employees liet in gebruik nemen,
handelscentrum als hoogste gebouw ter wereld worden onttroond.
Zo zal het wereldhandelscentrum in New York er na zijn voltooiing uit
zien. De twee torens zijn 411 meter en 110 verdiepingen hoog.
(Van een onzer verslaggevers)
NEW YORK, januari „Een aansteker? Welzeker, sir".
De winkel staat aan Park Avenue, New Yorks spiegelende
koopstraat. De gemanicuurde man achter de toonbank draagt
een parelgrijs kostuum van gedistingeerde snit. De prijs is 20
dollar. Ik leg hem spijtig uit, dat dit bedrag in Nederlands geld
neerkomt op 70 gulden, hetgeen pittig is voor een verchroomd
niemandalletje. Hij ziet mijn punt en zakt tot 15 dollar.
Nog te duur? Tien dan. Een kwartier en vele argumenten later
zitten we op 5. Het Waterlooplein. De Souk van Tunis. De woensdag-
markt van Luino. Park Avenue is dus, ondanks zijn behaagzieke
praal, niet anders. Als de mens maar sjacheren kan.
En daar hield de humane kant,
voor zover ik die in New York ont
dekken kon, wel ongeveer op. Sjou
wen door kloven van straten tussen
de houvastloze bergwanden van
wolkenkrabbers het geeft je een
soort omgekeerde hoogtevrees. Je
voelt de onbedwingbare lust omhoog
te springen, waar misschien nog
een uitzicht is en een stukje hemel
met een wolk.
De mensen om je heen zijn stom
me figuranten, hoe luidruchtig ze
ook kauwen. Niets telt alleen de
wolkenkrabbers. En kom me niet
aanzetten met de door Wallstreet
overlommerde Trinity Church, want
die hebben ze alleen laten staan om
te laten zien wat een krentenkak
kers de kathedralenbouwers van
vroeger waren.
En ze gaan hoger, hoor. Jazeker.
De ongebakken deegsliert van het
Empire State Building was ze niet
hoog genoeg. Nu bouwen ze op de
westelijke oever van Manhattan een
wereldhandelscentrum, dat nog hoger
wordt. Hoogte maar liefst 1350 ver
duivelde voeten, want je moet de
buitenlanders aan het rekenen hou
den, nietwaar? Ofwel 411 meter en
48 centimeter hoog worden de twee
torens van het wereldhandelscen
trum, en daarmee zullen de 30 me
ter uitsteken boven het gebouw, dat
tot dusver het hoogste ter wereld
was: het Empire State Building.
Nou, dat vinden ze wat. „Het is aan
zienlijk minder dan de 52.600 vier
kante meters massief graniet die
de pyramide van Cheops beslaat",
zegt de New York Sunday Times,
„maar het is toch niet onaardig".
En jubelt dan: „Vijfduizend ja
ren scheiden het wereldhandelscen
trum, dat nu in Manhattan verrijst,
en de grote pyramide van Cheops
in Giza. Vijf millennia moesten ver
strijken voordat de mens, op de
drempel van het jaar des heren 2000
een bouwwerk zou neerzetten, dat
qua afmetingen en visie vergelijk
baar is met de steenklomp, die een
farao 3000 jaar voor Christus
bouwde om zijn graf af te grende
len. Als men louter het gewicht van
de gebruikte materialen en sommi
ge van de bouwkunstige en techni
sche aspecten in aanmerking neemt,
blijft Cheops de grootste architect
van alle tijden, maar het wereldhan
delscentrum is voor de mensheid
een waardige poort tot de 21-ste
eeuw". Kom daar in de Bijlmer
meer eens om.
Nou is het om de bliksem niet
gemakkelijk, om zo hoog te bouwen.
„U wilt natuurlijk weten", zegt Kay
Monti, opzichter namens de stad
New York bij de werkzaamheden,
„of de torens niet zo zwaar zullen
zijn, dat ze door hun eigen gewicht
als conservenblik] es in elkaar zullen
worden gedrukt. Een verstandige
vraag. Inderdaad zou een mens
door zijn benen zakken als hij op
eens zes meter lang zou worden.
Maar sinds de oorlog hebben ze
staal leren maken met een verdrie
voudigde spankracht. Dit materiaal
met een groot gewicht en solide af
metingen gebruiken we voor de on
derste van de 110 verdiepingen.
Naarmate we hoger komen, gaan
we lichter materiaal aanwenden.
De wind? Tja, als het stormt, zullen
de torens 30 centimeter heen en
weer wiebelen, maar dat mag van
de ingenieurs en windtunnelproe-
ven hebben aangetoond, dat de men
sen er niets van zullen merken".
Er komen, als het wereldhandels
centrum in 1973 klaar is, 50.000
mensen in te werken, die 43.600 ra
men hebben om door te kijken ais
ze hun tijd willen verlummelen en
die door 208 liften op en neer zullen
worden gezeuld. Worden ze knetter
gek, hetgeen niet ondenkbaar is,
dan zullen ze niet naar beneden
kunnen springen. „Daar is aan ge
dacht," legt Ray Monti uit. „Zelf
moord-kandidaten zullen een strate
gie moeten ontwikkelen, heel uitge
kookt moeten zijn en over een plat
tegrond van het gebouw plus een se
rie sleutels moeten beschikken en
tenslotte zullen ze zich over een 2
meter 40 hoge balustrade moeten
werken. Dat geeft ze plenty tijd om
van gedachten te veranderen. De
ramen kunnen natuurlijk niet open.
Voor de luchtverversing en de kli
maatregeling in de torens zorgt een
air-conditioning, die iedere minuut
360.000 liter water uit de Hudson
opslurpt. Alleen de hiervoor beno
digde apparatuur al vergt 39 mil
joen dollar van de 600 miljoen,
waarop de bouwkosten worden ge
raamd.
Waar is het allemaal goed voor?
En kom me niet aan met de smoes,
dat het eiland Manhattan zo klein
is, dat ze wel de hoogte in moeten,
want daar geloof ik geen barst van.
Als je per Cirkel Line een tocht er
omheen maakt (drie uur, vooral
doen) zie je ruimte genoeg. Je
komt dan bijvoorbeeld langs „Wel
fare Island", een godverlaten strook
land van drie kilometer lengte in de
East River. Als je het wereldhan
delscentrum op zijn kant zou leggen,
zodat je een bouwwerk van humane
afmetingen kreeg, zou het er ruim
zeven keer op passen, alleen in de
lengte al. Maar niks: Welfare Is
land, dat naar Newyorkse maat
staven een grondwaarde van een
miljard gulden heeft, ligt er al
sinds mensenheugenis zonder excuus
ongebruikt bij.
Er heeft een tijdje lang een ge
vangenis gestaan, waar misdadigers
geketend aan een stoel, naar belie
ven mochten uitdrogen of verhonge
ren. Er is nu een ziekenhuis geves
tigd. Maar voor de rest doen ze
niets met deze lap grond, die slechts
een steenworp verwijderd is van de
wolkenkrabber, waarin de mensen
van de Verenigde Naties zitten ver
keerde struisvogel hun kop in de
wolken.
pakt. Ze steken liever als een omge-
De contouren van New York te
gen de hemel heten mooi te zijn. Ik
weet het niet. Ten eerste hangen
wolken-dweilen vaak om hun krab
bers ter hoogte van de plaats, waar
bij de mens het elastiekje van de
onderbroek zit. Naar de rest mag je
raden, zelfs op een heldere dag..
Met weloverwogen stadsplanning
heeft het geen biet te maken. Ze
bouwen hoog en verder valt er wei
nig over te zeggen. Toen het TWA-
toestel, waarmee ik in zeven com
fortabele uren over was gevlogen,
laag over deze gigantische bouw
kunstige uitspatting daverde, waren
de ah's en oh's te snijden en ik kir
de mijn partij driftig mee. Maar
toen ik er later in rondwandelde
niet op mijn gemak, dat kan daar
niet kreeg ik een stijve nek van
het hoofdschudden en voelde ik
hooguit respect voor dat schoenma
kertje op Lexington Avenue, dat
met zeventig verdiepingen vol ellen
de boven zijn kop spijkertjes in een
zool zat te rammen alsof de lijm
nog niet was uitgevonden. Gekke
stad. New York....
Waarom zo hoog? De vraag bleef
me kwellen, terwijl TWA me als de
gedienstigste aller gastheren van
kust tot kust en terug pingpongde.
Hij kwelde me te meer, omdat niet
alleen New York aan het wolken
complex lijdt, maar heel Amerika.
In Tuscon bijvoorbeeld krabben ze
even hard mee en die stad ligt,
godbeterhet, midden in de op één na
grootste woestijn ter wereld de
Sonora. Je zou denken, dat ze daar
horizontaal uit de voeten kunnen. Ik
wil proberen, tot een proeve van
antwoord te komen. Ten eerste, ge
loof ik, heeft „this great nation",
zoals alle Amerikaanse presidenten
hun volk klef plegen te noemen,
ruimtevrees en dat is begrijpelijk,
als je de immense vlakten ziet, de
verschrikkelijke bergruggen, die ze
met hun ossekarren hebben moeten
oversteken.
Het zijn lappen die Iedere be
schrijving tarten en al vlieg je er
hoog en droog overheen het kost
weinig verbeeldingskracht om de
gebleekte skeletten te zien liggen
van de slappelingen, die het niet
haalden. Enerzijds vereisten deze
pioniersreizen een groot gevoel van
saamhorigheid. Je kon, met duizend
gevaren op de loer, niet zeggen: je
gezicht bevalt me vandaag niet, ik
ga maar een eindje om. Anderzijds
kun je je voorstellen, dat die pio
niers eindelijk aangekomen op
een plek met genoeg gras voor hun
eeuwige koeien of genoeg edelme
taal voor hun goudkoorts of genoeg
olie voor de krijsende autofabrieken
in Detroit genoeg hadden van al
die ruimte en gewoon met een kluit
op elkaar wilden kruipen.
Hl
PEKING „Hoe kan ik er voor zorgen dat ze het 's winters
prettig vinden op de boerderij". Dit is in China ook een pro
bleem. Recente berichten van het platteland maken duide
lijk dat sommige van de enthousiaste mensen, die zich er
gevestigd hebben, het winterseizoen liever niet in de „on
beschaafde" plattelandsdorpen door willen brengen. Ze
willen naar de steden terug.
Het is nauwelijks verbazingwekkend dat sommigen er zo over denken.
Een van de opmerkelijke resultaten van de Chinese culturele revolutie is
het vertrek van miljoenen jonger ennaar het platteland. Het massale leeg
lopen van de steden is in het verleden natuurlijk ook voorgekomen, maar
n ognooit op een dergelijk grote schaal en met zo'n enthousiasme.
Een reden van deze volksverhui
zing, die door de politieke leiding
krachtig wordt gesteund, is te vin
den in één van Mao-Tse-Toeng's uit
spraken. Deze luidt: „Het is noodza
kelijk dat jongeren, die een weten
schappelijke vorming genoten heb
ben, naar het platteland gaan om
daar een andere vorming te krijgen
van de arme, eenvoudige boeren".
De trek naar het platteland stopt de
verdere groei van het aantal intellec
tuelen in de steden, dat niets van het
echte Chinese leven weet.
Dit is niet de enige reden. De trek
naar het plateland verlicht de be
volkingsdruk, de werkloosheid en de
voedselproblemen. De afgelopen ge
bieden in het Chineese achterland
worden nu bevolkt, met name de van
strategisch belang zijnde provincies,
die aan de Sovjet-Unie grenzen. Ver
der zullen intelligente jongen men
sen sleutelposities in landbouwdien-
sten gaan vervullen of leraar, arts,
accountant, technicus en dergeltike
ïi op ^t Platteland.
.Maar liet leven op het Chinese plat
teland is geen pretje. Het werk is
™aar, het comfort van de steden is
r met of nauwelijks en het klimaat
,E.UW' Daarom is het niet ver-
wonderlgk dat sommige „kolonisten"
begint verIanffen de winter
mHl't aftjkelen in kranten alle-
S, e"ch,ten die van het platteland
larofL-iT hebben dit probleem on-
ten o+ d' een van de kran-
ionoSü .?-en. ard;ikel van een groep
de ïmSI' in een produktie-briga-
werKten in de provincie Iiaoning,
die grenst aan Noord-Korea en Bin-
nen-Mongolië. Hoewel de meesten
van hen zich enthousiast in het avon
tuur gestort hadden, schreven ze dat
ooik enkele jongelui met plannen
rondliepen de armé, eenvoudige boe
ren te verlaten en de volksverhui
zing de volksverhuizing te laten om
de winter in de stad door te bren-
gen.
De schrijvers zeiden dat de trek
naar het platteland een bewijs van
trouw was aan voorzitter Mao. „We
kunen de eenvoudige mensen hier
geen ogenblik in de steek laten. We
zijn vast besloten iniet naar de stad
te gaan in de winter. We willen bij
dragen aan de massale beweging van
stijrd-kritiek-hervorming.
We willen graag een nieuwe vorming
ontvangen van de arme. eenvoudige
boeren en ons blijvend vestigen op
het platteland".
Een ander artikel stond in een
krant te Kwangming. Het was van
een aantal jongeren die ergens in de
provincie Hopeh werkten. In het ar
tikel kon men lezen dat enkelen van
hen hadden verklaard dat ze 's win
ters best terug zouden kunnen gaan
naar de stad, omdat er dan toch geen
werk is op het platteland. De schrij
vers van het artikel hadden kritiek
op deze mening: „Het is een strate
gisch plan van voorzitter Mao om
ontwikkelde jonge mensen naar het
platteland te zenden. Het is van het
grootste belang voor het vestigen van
de dictatuur van het proletariaat en
voor de training en het naar voren
brengen van een volgende proleta
rische generatie in de revolutie. Het
plan is niet alleen bedoeld om ar
beidskrachten voor het werk op het
platteland te werven.
Beide groepen hadden voorstellen
voor een winterprogramma.
Deze voorstellen hielden een inten
sieve studie van de uitspraken van
Mao.Tse-Toeng in, met de nadruk op
de praktische uitleg. Verder wilden
de groepen bestuderen in hoeverre de
vorming door de boeren in de laatste
jaren resultaten had gehad, een plan
voor persoonlijke vordering uitwer
ken en een massale campagne begin
nen om de revisionaire ideeën van
Liu-Shao-Chi et verwerpen.
Men stelde ook voor in de winter
verschillende zaken klaar te maken
voor de lente: bijvoorbeeld bevloei
ingswerken, mestvergaring en werk
aan projecten waaraan men in het
drukke plant- en oogstseizoen niet
toekomt.
Volgens een bericht in een krant
in de provincie Liaoning had een
produktie-brigade er een werkgroep
opgericht, die het leven van de jon
geren in de winter gaat bestuderen.
Deze werkgroep die als een voor
beeld werd gesteld bestaat uit ver
tegenwoordigers van boeren, leden
van de hrigade en jongeren.
Deze groep had ontdekt, dat on
ervaren figuren uit de stad volko
men onjuiste gedachten er op na
hielden over het leven op het plat
teland. Toen dit jaar een record-
oogst van de velden kwam hadden
sommigen gedacht dat het nu niet
meer nodig was zuinig met graan om
te springen. Er waren ook proble
men geweest met het opslaan van
graan en groenten.. De groep kwam
tot deze bevindingen na intensieve
bestudering van Mao's uitspraak,
waarin hij zegt dat men zich moet
„wapenen" tegen oorlog en natuur
rampen door de jongeren toewijding
en soberheid te leren. Er waren re
gels vastgesteld voor het leven in de
winter en voor het bewaren van het
graan. Het aritkel vermeldde dat de
jongeren van de brigade in de afge
lopen twee maanden ruim honderd
kilogram graan hadden gebruikt.
„Nu hebben alle ontwikkelde jonge
mensen hun leven in de winter goed
ingericht. Ze zeggen dat ze nooit zul
len vergeten hoe goed de arme, een
voudige boeren voor hen gezorgd
hebben en dat ze vastbesloten zijn
op hun werkposten te blijven staan.
Ze willen nooit meer naar de stad
terug gaan en samen met de boeren
een nieuw socialistisch platteland op
bouwen".
Vast niet helemaal toevallig bevat
De Rode Vlag van deze maand een
verhaal over een jong lid van de
Rode Garde uit Shanghai, die Mao's
bevelen opgevolgd had en in mei aan
het werk was gegaan in de provincie
Heilungkiang (ten noord-oosten van
de grens met de Sovjet-Unie). De
jongeman, Chin-Hsun-Hua, stierf de
heldendood: in augustus verdronk hij
in een bergstroom toen hij staats
eigendommen wilde redden.
Na zijn dood ontdekte men zijn
dagboek. Het bevatte inspirerende
gedachten óver het bestrijden van
ontberingen en veranderingen, over
dingen die de boeren hem geleerd
hadden, over het voortzetten van de
klassestrijd en het voorbereid zijn
op de strijd tegen de Verenigde Sta
ten en het Sovjet imperialisme.
De Rode Vlag publiceerde enkele
stukken uit het dagboek bij het com
mentaar, waarin Chin-Hsun-Hua een
voorbeeld werd genoemd voor de
Chinese revolutionaire jeugd.
Jongeren, die er wel eens afvallige
ideeën op na zouden kunnen hou
den, vinden het dagboek van Chin.
Hsun-Hua misschien wel bij htm lec
tuur voor de winter.
(Copyright De Stein/The Globe and
Mini)
HAMBURG
Kasgeld haalt men gewoonlijk
van de bank of spaarbank, en de
meesten hebben hiervoor gemaks
halve een eigen rekening.
Toch zijn er steeds meer lieden
die het gemakkelijker vinden
hiervoor een namaaksleutel, glas
snijder, beitel of snijbrander te
gebruiken.
Vele bankinbraken zouden ver
ijdeld of voorkomen kunnen zijn
als men zich beter beveiligd had.
Onlangs is in Duitsland van Sie
mens het automatische alarmcon
tact op de markt verschenen. Het
apparaat bestaat uit een platte
magneet die in een stapeltje bank
biljetten verborgen wordt. Als
de betreffende geldbundel weg
genomen wordt, geeft een onder
de geldla gemonteerde magneet
schakelaar alarm.
Tevens is het mogelijk aan dit
alarmcontact een verborgen ca
mera te schakelen, die dan de
scène automatisch filmt.