SHBB 59e RAI TENTOONSTELLING,
iaJHm omvangrijker? veelzijdiger en
imposanter dan alle voorgaande
oerde
van
land is
COMBI
OF BESTELWAGEN?
irom
ford
STEEDS MEER WAGENS VOOR
BIJZONDERE DOELEINDEN
BESTEL TOT
m
Volkswagen meest
gevraagde bestelauto
Feiten en
cijfers
t. R. VISSER
IBIUffl!
SIM
i
jord hierop
op andere vragen)
lij u graag.
szeker
Dubbeldekker
Nieuwe DAF busmotor
PE
TUT
Minder sensationeel
AMSTERDAM
Ierterkein
1 7900 (3 lijnen),
el. 2400 (ook 's avonds),
'neuzen,
01146 244, KoewacM
De nieuwe bestelwagen van Bedford, leverbaar in twee wielbasis, 269
cm en 320 cm. Het nuttige laadvermogen varieert van 800 tot 1850 kg.
(Van een onzer verslaggevers)
Combi of bestelwagen? Deze
waag zal menige middenstander
die voor zijn zakelijk vervoer een
auto nodig heeft zich stellen. Ge
zien de grote vlucht die de com-
of stationcar de laatste tien
jaar heeft genomen leek het ons
zinvol hieraan enige aandacht te
besteden.
De combi een afkorting van
combinatie-auto is een typische
«twee taken-auto". Hij is geschikt
ah personenauto, waarbij «men dan
veelal meer bagage, of laadruimte
overhoudt dian bij de gewone perso-
Jenauto en is tevens geschikt als
bestelwagen, doordat met enkele
oudige handgrepen de achter
kan worden weggeklapt. Wat
men dan overhoudt is een normale
bestelwagen met ruiten en een
smgszins luxe aanzien,
luist doox dit twee taken-systeem
js de combi bij velen zeer gewild.
*en beschikt immers op die manier
wet alleen over een auto voor zake-
I gebruik, goederenvervoer en be-
werk, maar tevens over een ge-
ms-vervoermidctel, dat ruim is en
et comfort biedt van een gewone
Voor beide doelein-
combi een ideale combi-
Twee auto's op de weg zijn
""«Ms duurder dan één.
lrir>j°r ®ez™ten met drie of meer
h de combi een ideale wa-
Lf kinderen behoeven niet net-
ti>„ recht°P °P 4e achterbank te zit-
vv;maaF hebben de ruimte,
anolio echter aan de hand van de
Sp cl npkomst mocht denken, dat
com« wen nieuw is als de pe-
mp sterke gebruikstoena-
al ^®lst z'°h- Deze autovorm is
ak n:„Jaar out*- het is Citroën die
mat, van 4e combi beschouwd
öt mY? n' Omstreeks 1930 bracht
die in e1n ®.e4an in de handel,
enkele minuten in een bestel-
wagen
met een laadvermogen tot
500 kg veranderd kon wouden- De
prijs was toendertijd in Nederlamd
3300 gulden. De naam was typerend
„Familiale", een naam waarmee in
Frankrijk ook thans nog de combi
wordt aangeduid.
De meeste combi's zijn recht
streeks afgeleid van de personen
auto. De gang wan zaken is meest
al, dat op basis van een personen-
auto een bestelwagen wondt ontwor
pen, vervolgens doet men een stap
terug in de richting van de perso
nenauto, door de bestelwagen van
ruiten en van een wegklapbare ach
terbank te voorzien. De laadruimte
die men dan overhoult is meestal
gelijk aan die wan de afzonderlijke
bestelwagen.
De combi is in aanschaf (meestal)
duui-der dan de vergelijkbare bestel
wagen. Niet alleen doordat de kos
ten voor de fabrikant hoger zijn,
maar ook als gevolg van het feit,
dat hij betasting-technisch met de
personenauto gelijk wordt gesteld.
Dit heeft dan uiteraard invloed op
afschrijving en renteverlies van het
geïnvesteerde geld. Ook de verzeke
ringspremie zal door de hogere aan
schafprijs wat ongunstiger uitvallen.
Ten aanzien van de wegenbelas
ting ligt de zaak iets gunstiger, om
dat dit lager ligt dan het beste 1-
auitotarief. Het basistarief voor de
combi is 8,88 per 100 kg, voor de
bestelwagen 9,99 per 100 kg eigen
gewicht. De kosten van onderhoud
en reparatie behoeven niet noemens
waard af te wijken van het gelijke
type bestelauto.
Als inruil- ofwel verkoopobject
heeft de gebruikte combi meer
waarde dan de bestelwagen.
Het gewicht kan ook nog een rol
spelen. Het draagvermogen van een
combi ligt tussen de 200 en, voor
grote modellen, 500 kg. Gaat het te
vervoeren gewicht daarboven uit,
dan zal men er beter aan doen een
speciale bestelwagen aan te schaf
fen. Immers zelfs de lichte modellen
bestelwagens kunnen al tot 1000 kg
vervoeren.
DE STEM VAN DINSDAG 3 FEBRUARI 1970
te voorkomen en om het rijden in
moeilijk terrein eenvoudiger te ma
ken.
Datsun. in Nederland meer bekend
als personenwagen, komt in de RAI
met drie typen lichte vrachtauto's.
Het zijn de Homer, een 1 1/4 ton
lichte vrachtwagen met een 1600 cc
benzinemotor en vanaf rqei dit jaar
leverbaar voor 7972 gulden, de Clip
per, een twee tons vrachtwagen, ben
zinemotor 1983 cc, prijs 8736 gulden
en pick up.
Verder exposeert Datsun twee nieuwe
stationcars, te weten de 1200 station
car (een wereldprimeur voor deze
RAI) leverbaar vanaf april dit jaar
tegen een prijs van 7400 gulden en
de 1600 stationcar die onmiddellijk
is te leveren. De prijs van de 1600 is
op 64 centen na precies 10.000 gulden.
Fiat komt volgens een mededeling
van Fiat Apeldoorn met „grote en
overtuigende primeurs". De RAI geeft
drie typen zware vrachtauto's op, na
melijk 684, 619 en 693. Het zijn auto's
met zwaardere motoren en nieuwe
kantelcabines. Vooral aan het com
fort van de chauffeur is in de nieuwe
serie Fiats zeer veel aandacht besteed.
Een andere primeur van de RAI
komt van Auwarter die met een Neo-
plan dubbeldeks autobus de aandacht
vraagt. De bus wordt gemaakt in een
fabriek te Stuttgart. In het buiten
land genieten deze Neoplan-dubbel-
dekkers een groeiende populariteit.
In Nederland kan dit bustype echter
alleen door de Nederlandse onderne
mers worden gebruikt wanneer aan
aanvullende keuringsvoorschriften
wordt voldaan, voorschriften die het
aantal zitplaatsen echter zo sterk ver
minderen, dat een economische ex
ploitatie niet meer mogelijk en aan
schaffing dus onverantwoord is. De
Neoplan-bus voldoet echter wel aan
de eisen die de Nederlandse wetgever
steil. Door gebruik te maken van
niet-verstelbare stoelen, waardoor in
feite consessies zijn gedaan aan het
comfort van de inzittenden, konden
79 zitplaatsen worden bereikt. De
bus is uitgerust met een 235 sae pk
Henschelmotor, verticaal achterin ge
monteerd, een eigen gewicht van
12.500 kg en kan een topsnelheid be
reiken van ongeveer 110 km/u. Een
reisbureau te Rijswijk heeft deze
eerste dubbeldekker gekocht.
Met uitzondering van genoemde
dubbeldeksautobus zullen de ove
rige gewone bussen weinig verschil
len van die van enkele jaren gele
den. De autobussen worden nu een
maal niet gekarakteriseerd door spec
taculaire ontwikkelingen, doch meer
door detailverbeteringen, waarvan de
waarde dikwijls eerst na enkele ja
ren bl'ijkt. Zo'n detailverbetering is
de ruime toepassing van gewapende
polyester als bouwstof. Toepassing
van polyester betekent een aanzien
lijke kostenbesparing, op de RAI zal
voor het eerst polyesterbeplating te
zien zijn, die „van huis uit" in de ge
wenste definitieve kleur is gebracht.
De kunstoffenindustrie is op dit mo
ment zover dat doorgepigmenteerd
plaatmateriaal kan worden geleverd,
waarvan de kleurvastheid als vol
doende moet worden beschouwd. De
kleurvastheid geldt echter nog maar
voor 'n enkele kleur, zoals helgeel.
Kleuren als blauw en rood zijn ge
voeliger.
Het nieuwe bij DAF in de nieuwe
serie bedrijfswagens is de kamtelca-
bine, die de codenaam f 218 kreeg.
Het kantelen van de cabine gaat een
voudig en gemakkelijk. In de cabine,
midden voor de achterwand, bevindt
zich een hefboom waarmee de ver
grendeling van de cabine wordt be
diend. Deze heflooom wordt van de
stand „rijden" in de stand „kantelen'"
gebracht. Daarna behoeft de jjestuur-
der alleen nog maar de extra vei-
ligheidshaak achter de cabine los te
maken en de „hele zaak" kan in een
hoek van 60 graden worden gekan
teld. De kamtelcabine en de positie
van de motor te zamen leiden tot een
uitstekende bereikbaarheid van de
motor. DAF komt verder op de RAI
voor het eerst met een eigen hori
zontale 11,6 liter motor, ingebouwd
in een bus van eigen fabrikaat. Het
type heet dkdl 1160.
De eerste exemplaren van dit type
motor zijn de afgelopen maaraden al
in de praktijk beproefd.
Bij de Nederlandse primeurs be
horen een dieseluitvoering vam de
Ford Transit (bestelwagen, van Dial-
Holmes een bergingsvoertuig voor
ongevallen op de weg, een nieuw
type zwaar vrachtautochiassas van
Steyr British Motor Corporation met
de Mastoff-bedrijfsauto's.
BMC had het plan in Amsterdam te
komen met een Leyland Special Hip-
po, een trekker chassis voor een
80.000 liter vliegveldtarakoplegger, met
een 200 din pk 680-motor. Deze rèus
was nog nooit eerder geëxposeerd.
Het had dus een wereldprimeur voor
de RAI kunnen zijn, ware het niet
dat de opdrachtgever, in dit geval
de Shell, anders had beschikt. Begin
februari moet de tankoplegger dienst
doen op Schiphol. Vandaar.
Büssing komt een vrachtwagenchas-
siis volgens het „bouwdoossysteem",
dat wil zeggen dat vele variaties mo
gelijk zijn wat betreft wielbasis en
motoren.
Volkswagen staat op de RAI met
een bestelwagen op basis van het
411-type met elektronische inspuiting.
De cairosseriefabrikamten zorgen
voor de volgende noviteiten.
Smit met een ken en en ff.T
Smit met een winkelwagen op basis
van Citroën-componenten. Deckers/
Hobur komt uit met een oplegger
met Deckers aluminium carrosserie
welke geschikt is voor het vervoer
van zowel bulk- als stukgoed.
Groenewe-gen toont de bezoekers een
drie-assige aanhangwagen met een
nieuw type vering, Karhof brengt in
de RAI een carrosserie voor diepvries-
vervoer volgens een nieuw systeem
van polsyesterbouw terwijl Hedwo
aanwezig is met een polyester car
rosserie welke op het vrachtwagen-
chassis wordt geplaatst zonder on
derbouw. In de onderdeienseetor kun
nen als primeurs worden genoemd de
door Acondi uitgedachte airconditio
ning voor autobussen welke wordt
aangedreven door een traploos va
riërende overbrenging en van Weme
ier het veersysteem voor autobussen
met een wrijvingloze bladveer.
2-14
62 35
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Drs. J. A. Bakker, minister van verkeer en water
staat, zal donderdag 5 februari de 59ste RAI-tentoonstelling officieel
openen. De expositie „Bedrijfsauto's van licht bestel tot zwaar trans
port" is opnieuw omvangrijker, veelzijdiger en daardoor imposanter
dan de voorgaande. De tentoonstelling beslaat met 50.000 vierkante
meter 25 procent meer expositieruimte dan in 1968, alle hallen van
het RAI-complex. Het aantal exposanten is dit jaar 228, tegen 225 in
1968. Zij komen uit 15 landen.
Hoe belangrijk het vervoer over de
weg is blijkt uit enkele cijfers die
de RAI-voorzitter W. Smit bekend
maakte op de persconferentie voor
afgaande aan deze tentoonstelling.
In 1968 was de vervoersprestatie 21,5
miljard ton km. Het aandeel van de
bedrijfsauto steeg tot 52 procent, dat
van het binnenschip bedroeg 41 pro
cent. Terwijl de NS het aandeel zag
dalen tot 7,5 procent. Zonder vracht
auto gaat het eenvoudig niet meer.
De heer Smit merkte toen ook op
dat het wegvervoer als het ware te
gen de verdrukking in groeit. Fiscale
belastingen in eigen land, beperkin
gen in het buitenland, met name
West Duitsland. De Nederlandse ver
voerders hebben inmiddels enige er
varing opgedaan met de door de West-
duitse minister Leber ten uitvoer ge
brachte plannen, gebleken is dat het
vervoer vanuit Nederland naar West-
Duitsland ondanks de beperkingen
nog wel is gestegen. Maar het ver
voer met Duitse vrachtauto's, en dat
was ook de bedoeling van minister
Leber, steeg veel sterker. Die toe
neming is niet tot stand gekomen in
tiet Nederlandse vervoer naar de
vrije concurrentie. De stijging van
bondsrepubliek kan gerealiseerd wor
den door het ingebruik nemen van
grotere eenheden, de (Leber)-ver
gunning geldt immers per auto. Nu
er zo langzamerhand qua grootte
het einde in zicht is, is uitbreiding
vrijwel niet meer mogelijk.
De komendë RAI-tentoonstellirag van
bedrijfsauto's brengt minder sensa
tioneel nieuws dan twee jaar gele
den toen DAF in de RAI stond met
twee nieuwe dieselmotoren waarvan
er een zo nieuw was dat alleen nog
maar het prototype, het betrof hier
de dh. 825 dieselmotor, „geshowd"
kon worden.
Er is echter wel zoveel te zien dat
men 's avonds na een bezoek aan de
RAI zal zeggen: „Vrouw, vrouw wat
een dag. Er was te veel om op te noe
men".
Bedford komt naar Amsterdam met
een geheel nieuwe serie bestelauto's.
Bedford heeft op bestelauto-gebied
in Nederland een zeer goede naam en
neemt een vooraanstaande plaats in.
De nieuwe „brigade" waar het hier
om gaat zijn modellen met semi-front-
besturing, uitgerust met schuif-,
scharnier- of zijdeuren, of als chas
sis met of zonder cabine. Voor alle
modellen zijn diesel- en benzinemo
toren leverbaar. Het nuttig laadver
mogen van deze Bedfords, die voor
hert eerst in Nederland zijn te zien,
varieert van 800 tot 1.850 kg.
Onder het Bedford vrachtwagenchas-
sis zijn twee noviteiten, een model
uitgerust met een Allison automati
sche transmissie en een model voor
zien van een Bedford-fabrikaat sleep
as.
Volvo exposeert in Amsterdam een
nieuwe gesloten bestelauto, de Volvo
145 express. De Zweedse fabriek is
verder present met twee nieuwe ver
snellingsbakken, die bedoeld zijn voor
de zwaarste serie Volvo-bedrijfsauto's,
de 88-serie. Het betreft hier een ge
heel gesynchroniseerde aeht-versnel-
limgsbak met spldtreductie die totaal
zestien gesynchroniseerde overbren-
gimgsverhoudin-gen levert, naast een
soorgtelijke versnellingsbak met hy
draulische koppelomvormer om veel
vuldig schakelen in druk stadsverkeer
Nieuw voor Nederland is de Datsun 1600 stationcar.
Drie deurs Ami 8 bestelwagen. Het laadvermogen van deze auto is
395 kg.
(Van een onzer verslaggevers) 1
Winkelwagens, bibliotheekwagens, kantinewagens, spaarbankwa
gens en dergelijke zijn auto's voor bijzondere doeleinden. Dus geen
vuilniswagens of tankwagens, want die rijden er al in zo groten getale
dat zij nauwelijks meer bijzonder genoemd kunnen worden.
Wagens voor bijzondere doeleinden
ziet men steeds meer verschijnen.
Vooral met de winkelwagen en de
spaarbankwagen is dit het geval.
Twee jaar geleden trok de A- en O.-
wi-mkelwagen op de RAl-tentoonstel-
linig nogal wat belangstelling. In
middels zijn er al meer dan 60 vara
dergelijke wagens gemaakt en in ge
bruik.
Een bepaalde handicap voor dieze
wagens is echter niet alleen hun gro
te afmeting maar ook het feit dat de
winkelier die er mee wil gaan wer
ken een ventvergunning moet heb
ben, welke in vele gemeenten nogal
moeilijk te krijgen is.
Dezelfde carrosseriefabriek die de
supermarktwagenis voor A. en O.
maakte heeft nu in samenwerking
met Citroën een handige kleine win
kelwagen ontworpen, die niet alleen
goed wendbaar is, maar ook voldoen
de ruimte biedt voor het meenemen
van een behoorlijk kruidenierspakket
naast melk en zuivel. De aamdrijfu-
nit van deze wagens met een vermo
gen van 56 sae pk. wordt tezamen
met de besturing compleet door Ci
troën geleverd. De wielbasis van
3.90 meter maakt handig manoeu
vreren ook in smalle straten moge
lijk. Voor een grote melkleverdngsor-
gaindsaitie gaart men een eerste serie
van 250 wagens in produktie nemen
met nog eens 50 srtuks voor andere
bestellers.
De RAI verwacht dat deze „dienst
verlenende auito's" de komende ja
ren sterk in aantal zullen toenamen.
De spaarbank en bibliotheekwagens
zullen stellig worden gevolgd door
een soort kamtinewaigen, waarmee
.men patates-frites, croquetten, war
me worstjes en in de zomer ijstaar
ten gaait verkopen. Een Haagse res
taurateur die enkele maaraden gele
den begon met het veraten van soep
in de buitenwijken, blijkt veel succes
te hebben. Het is maar een klein be
wijs voor het feit dat de zeer specia
le bedrijfsauto voor diirt soort doel
einden een goede toekomst heeft.
(Van een onzer verslaggevers)
In de eerste tien maanden van vo
rig jaar zijn er volgens de RAI 10.559
bestelwagens van het merk Volkswa
gen verkocht. Volkswagen gaat in
deze categorie veruit aan de spits,
want Ford blijft met 4562 stuks ver
achter. Op de derde plaats staat Ci
troën met 1826 stuks en op de vierde
DAF met 1764.
Bij de vrachtauto's wordt de ver
kooplijst over de eerste tien maanden
van 1969 aangevoerd door DAF met
een totale verkoop van 2029 stuks,
gevolgd door Mercedes-Benz met
1038, DAF met 1033 en Ford met 531.
DAF is ook koploper bij die trek
auto's met een verkoop van 518 stuks,
gevolgd door Scania Vabis met 304.
Bij de autobussen is DAF met 252
stuks over de eerste tien maanden
van 1969 lijstaanvoerder.
DAF komt op de RAÏ met de F 218 kantelcabine.
Aan het comfort van de chauffeur in de grote zware vrachtwagens wordt
steeds meer aandacht besteed.
Denemarken, West-Duitsland, Enge
land, Frankrijk, Italië, Japan, Ne
derland, Oostenrijk, Rusland, Tsje-
choslowakije, Ver. Staten, Zweden
en Zwitserland.
De tentoonstelling die duurt van 5
februari tot en met 15 februari is
dagelijks geopend van 10 tot 17 uur
en van 19 tot 22 uur- Op zaterdagen
en zondagen van 10 tot 17 uur. De
toegangsprijs is f. 3,50.
Aan ongeveer 150 N.S.-statioms zijn
weer voordelige, gecombineerde
T.T. tr-ein-toegangbiljetten ver
krijgbaar. De biljetten geven recht
op vervoer tweede klasse naar Am
sterdam, onbeperkt gebruik van. de
Amsterdamse openbare vervoermid
delen op de bezoekdag (dagkaart) en
toegarag tot de tentoonstelling.
De stichting VAM (vakopleiding
voor 't automobiel-, motorrijwiel- en
aanverwante bedrijf) te Voorschoten
is van plan voor de tweede maal de
technitoer te organiseren. Deze
prijsvraag is speciaal bedoeld voor
de jonge auto-enthousiastelingen on
der de bezoekers. De prijsvraag
staat open voor twee verschillende
groepen Cn wel van 12 tot en met 17
jaar en van 18 tot en met 25 jaar.
De deelnemers krijgen een wedstrijd
formulier met 20 vragen.
reisbureau uit Rijswijk heeft een dubbeldeks Neoplau bus besteld. Het sal de eerste bus van dit type
in Nederland zijn.
(Van een onzer verslaggevers)
De tentoonstelling „bedrijfs
auto's van licht bestel tot zwaar
transport" beslaat alle hallen van
het RAI-complex, ongeveer 50.000
vierkante meter.
In vergelijking met twee jaar ge
leden is de expositie ronid 25 procent
groter. Het aantal exposanten be
draagt 228. Naast allerlei drie- en
vierwielige bestel- en vrachtauto's
zjjn er ook voertuigen voor speciale
doeleinden ais brandweerauto's,
winkelwagens, ziekenwagens, reini
gingsauto's, microbussen, aanhang
wagens, en opleggers, autobussen
en uiteraard onderdelen, gereed
schappen en machines voor repara
tie en onderhoud.
De produkten zijn afkomstig uit 15
landen te weten: Australië, België,