Staatshoofden roepen op tot massale hulp
Pessimisme in
Washington
inzake
Midden-Oosten
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
PAUS PAULUS VREEST VOLKSMOORD
hou ze
op de hoogte
Man schiet
zich dood
tijdens
worsteling
met politie
Hulporganisatie van Kerken:
„Miljoenen lopen nu gevaar'
Kosmonaut
Reljajev
overleden
Bernadette
Devlin
weer
op mars
in Dublin
Zeshonderd
liefhebbers
voor Shell
Moerdijk
Na Franse en Sovjet-acties
DODE DOOR
KOLENDAMP
editie voor
weerbericht
(Van onze redactie buitenland)
LAGOS-LONDEN-PARIJS-GENèVE -- Aan de bloedige burgeroorlog in
Biafra lijkt nagenoeg een einde te zijn gekomen. In het afgelopen week
einde vormde een lange en soms verwarrende reeks berichten en geruch
ten uiteindelijk het beeld van een ineenstorting van Biafra's laatste geor
ganiseerde verzet.
Commentaar
Afgedaan
met uw advertentie in
Ojoekwoe
Den Haag
Slachtingen
Hulp
Amnestie
hi->-
Noorwegen
Rhodos
110e jaargang no. 26323
ZEELAND
Directeur: Dr. W. A- J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341. Postgiro 1114111
maandag 12 januari 1970
Enige regen
Veel bewolking met plaatselijk
enige regen. Overwegend matige
zuidoostelijke wind. Ongeveer de
zelfde temperaturen als gisteren.
KANTOREN ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45, TEL. 37150
BERGEN OP ZOOM, ZU1VELSTRAAT 26, TEL. 6850
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14, TEL. 4957
GOES, KLOKSTRAAT 1, TEL. 8030
HULST, STEENSTRAAT 14. TEL. 3751
GOWON
OEJOEKWOE
STRIJD BIAFRA EINDIGT IN CHAOS
De Biafraanse leider Ojoekwoe vertrok uit zijn land naar
Sao Thomé en de Nigeriaanse leider Gowon feliciteerde zijn
troepen, die blijkens mededelingen uit Lagos, de Biafraanse
tijdelijke hoofdstad Owerri en het vliegveld Oeli zouden heb
ben ingenomen.
WIE nevenstaande samenvatting
van het tragische weekend-
nieu.ws uit Biafra leest, hoeft geen
brok in de keel te krijgen van ont
roering als hij stuit op passages
waarin de staatslieden oproepen tot
massale hulp aan de hongerende
bevolking. Hun oproep, om nog
maar te zwijgen van hun daad,
komt te laat.
Tot nu toe hebben de staatslieden
in Londen, Parijs, Moskou en Wash
ington zich drukker gemaakt over
de heilige koe die daar machtseven
wicht heet. Het resultaat daarvan
was een weerzinwekkende wapen
handel, een zichtbare verwerkelij
king van de aloude bewering dat
oorlog „big-business" is.
Ook Nederland gaat helemaal
niet vrijuit. Nederland is na Enge
land Nigeria's belangrijkste handels
partner. Dit gaf Den Haag het wa
pen in handen waarmee druk kon
worden uitgeoefend op het regiem
in Lagos. Den Haag deed echter
niets en nog niet zo lang geleden
legde de premier uit waarom dat
volgens de regering niet kon. Men
kon toen zién het gebeurde voor
de tv dat de premier zichzelf bij
na schaamde voor de politieke ge
meenplaatsen waarmee hij het niets
doen trachtte goed te praten.
Enfin: Biafra exit. Weer een oor
log minder. Over enkele maanden
praat alleen nog een handvol „war
hoofdige zoniet langharige
wereldverbeteraars" over het schan
delijke falen van Londen, Washing
ton, Parijs, Moskou, de Verenigde
Naties én Den Haag.
Maar laten we niet cynisch wor
den onder de hypocrisie van de om
hulp roepende staatshoofden. De
Biafranen hebben hulp nodig. Meer
dan ooit, sneller dan ooit. En niet
alleen voedsel en medicamenten.
Ook politieke hulp, opdat de over
winnende legers van Gowon in de
komende dagen geen bloedbad aan
richten onder de Biafranen die nog
niet van honger zijn gestorven.
U zult het al weten, maar voor
a'le zekerheid: Biafra, giro 400.
(ADVERTENTIE)
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
De Biafraanse president Ojoekwoe
kondigde zijn vertrek via de radio
aan. Hij verklaarde het land te ver
laten met het doel vredesbesprekin
gen te beginnen.
Inmiddels vluchtten tienduizenden
Biafranen naar het naburige Kame
roen en naar Gabon.
Terwijl de Nigeriaanse diploma
tieke vertegenwoordiger in Parijs
zondag officieel bekendmaakte, dat
de strijd was beslecht verklaarde de
vertegenwoordiger van Biafra in
Londen dat daarvan in het geheel
geen sprake was. Hoewel Lagos tot
dusver van Biafraanse zijde geen be
richt over capitulatie van de Bia
fraanse troepen had ontvangen wa
ren waarnemers in de Nigeriaanse
hoofdstad echter van oordeel, dat ge
neraal Oejoekwoe door zijn vertrek
uit Biafra indirect heeft gecapitu
leerd. Militaire deskundigen geloof
den dat binnen twee weken elke
Biafraanse tegenstand zal zijn ge
broken, de Nigeriaanse president,
generaal Gowon, zond een geluk-
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM In de nacht van
vrijdag op zaterdag heeft de 25-jarige
L. J. M. zich door het hoofd gescho
ten. Dit gebeurde tijdens een worste
ling met twee Amsterdamse politie
mannen in burger, die M. probeerden
aan te houden. M. was op 8 december
ontvlucht uit een Haagse gevangenis.
De agenten waren de man vanaf
de Molensteeg in Amsterdam naar
de taxistandplaats op de Nieuwe
Markt gevolgd en maakten zich daar
als politie bekend.
„Ik schiet jullie kapot", riep M.
De agenten trokken hun pistool en
één hunner liep achter een taxi om
en maakte een handboei om de lin
kerpols van M. vast en het andere
deel om zijn eigen rechterpols om zo
te proberen de man te overmeeste
ren.
De agent voelde de loop van een
pistool door de kleding van M. en
greep deze vast.
De man richtte ineens het wapen
op de andere voor hem staande agent
en riep weer: „Ik schiet je kapot".
De agent sloeg het wapen weg dat
echter afging en de kogel trof M. in
zijn rechterslaap. Hij zakte ineen en
werd spoorslags met de taxi, waarvan
de chauffeur opdracht had gekregen
zich tijdens de poging der agenten
om M. te overmeesteren te verwijde
ren, naar het nabij gelegen Binnen
gasthuis overgebracht, waar de dood
werd geconstateerd.
M., die in 1961 wegens inbraak
veroordeeld werd en onvoorwaarde
lijk ter beschikking van de regering
was gesteld, slaagde er op 8 december
in door een w.c.-raampje te klimmen.
Buiten gebruikte hij een ladder, die
daar in verband met verbouwings
werkzaamheden stond, om over de
metershoge muur te klimmen.
BIJ DE Franse grenspost Tourcolng
zijn twee Nederlanders wegens de-
viezensmokkel gearresteerd. Zij zijn
resp. de onderdirecteur en directeur
van de import-exportmaatschappij
„Potato International" in Zaltbom-
m°l.
wens aan zijn legers in Biafra en
drukte hen op het hart de discipline
te bewaren en de burgerbevolking te
ontzien, tegelijk waarschuwde hij te
gen inmenging van buitenaf.
Volgens leden van de stichting
„Terre des Hommes" in Libreville is
Ojoekwoe aangekomen op het als
hulpbasis ingerichte eiland Sao
Thomé.
In de hoofdstad van Gabon zijn
inmiddels verscheidene leden van de
Biafraanse regering aangekomen.
De militaire situatie in Biafra was
gisteren nog ondoorzichtig. Volgens
onbevestigde berichten is het vlieg
veld van Oeli, de belangrijkste aan-
voerplaats van hulp voor de hon-
gerende bevolking, in handen van
de federale troepen gevallen.
Naar aanleiding van de berichten
over het vermoedelijke einde van de
burgerkrijg richtte paus Paulus in
zijn traditionele zondagtoespraak een
dringende oproep tot de Nigeriaanse.
leiders alles te doen om een alge
meen gevreesde volksmoord door de
federale legers in Biafra te verhin
deren.
DUBLIN Het Noordierse par
lementslid Bernadette Devlin
heeft met 6.000 andere demon
stranten deelgenomen aan een be
toging tegen de Zuidafrikaanse
apartheidspolitiek. De tocht ging
naar het stadion, waar het Zuio-
Afrikaanse rugbyteam een wed
strijd tegen Ierland speeld"
STUTTGART (DPA/RTR) Mil
joenen mensenlevens lopen gevaar
wanneer niet onmiddellijk maatre
gelen op het gebied van de hulpverle
ning worden genomen. Dit is de me
ning van de interkerkelijke hulpor
ganisatie „Joint Church Aid" over de
toestand in Biafra.
De organisatie gaf gisteren in Stutt
gart een aan de regering in Lagos en
de Verenigde Naties gerichte ver
klaring uit, waarin zij waarschuwt
dat duizenden Biafranen zullen ster
ven wanneer de hulpvluchten zelfs
maar voor korte tijd gestaakt wor
den. In de verklaring, die werd ver
strekt na een spoedlbijeenfcomst van
de nationale vertegenwoordigers van
de organisatie, wordt gezegd dat voor
de zes miljoen vluchtelingen dage
lijks ongeveer zeshonderd ton voed
sel moet worden aangevoerd.
Volgens berichten van medische
medewerkers van de hulporganisatie
is de lichamelijke weerstand van de
mensen in Biafra zo zwak, dat velen
het zelfs niet zouden overleven als de
voedselaanvoer korter dan een week
zou uitblij ven..
Onze parlementaire redactie in Den
Haag meldde gisteravond dat de re
gering zo spoedig mogelijk contact zal
opnemen met de Nigeriaanse regering
om te proberen een regeling te tref
fen voor de verdere hulpverlening
aan de Biafranen. De situatie was
gisteravond nog zo verward dat offi
cieel nog geen enkel commentaar ge
geven kon worden.
De kans is wel zeer groot dat de
hulpverlening voor een deel gecon
centreerd moet worden op Biafranen
die de laatste dagen in grote aantal
len naar het naburige Kameroen ge
vlucht zijn. Naar schatting zouden
het er zondag al meer dan een half
miljoen bedragen.
De oppositie in de Tweede Kamer
heeft ook gisteren uiting gegeven aan
haar bezorgdheid over de situatie in
Biafra. Mede namens de fracties van
de Partij van de Arbeid, D'66 en de
PSP heeft drs. J. M. Aarden (PPR)
minister Luns van Buitenlandse Za
ken namelijk een schriftelijke vraag
ter zake gesteld.
„Wat doet de regering - nu volgens
berichten de oorlog in Biafra in een
beslissend stadium is gekomen - van
daag om aan de acute dreiging van
slachtingen onder de Biafraanse be
volking een einde te maken", aldus
de vraag van de heer Aarden.
In Londen kwam het Britse kern
kabinet bijeen om de toestand in de
Afrikaanse staat te bespreken. Tevo
ren had de Britse minister van bui
tenlandse zaken Stewart, verklaard
ervan overtuigd te zijn dat de oorlog
slechts langer had geduurd wanneer
Engeland Nigeria niet zou hebben
geholpen.
Zoals bekend hebben zowel Enge
land als de Sowjet-Unie Nigeria van
de modernste wapens voorzien.
In Parijs lichtte minister Schu
mann van buitenlandse zaken de
Amerikaanse ambassadeur in over
de humanitaire hulp die Frankrijk
zich voorstelt aan de bevolking van
Biafra te verlenen. Ook Engeland
zou in samenwerking met andere
landen plannen voorbereiden om zo
snel mogelijk levensmiddelen naar
de getroffen bevolking te zenden.
In Washington heeft president
Nixon bevel gegeven om acht trans
portvliegtuigen en vier helikopters in
gereedheid te houden om met voor
raden naar Biafra te vliegen.
Er is te Washington een speciaal
hulpcommité der regering gevormd
onder leiding van de presidentiële
adviseur Henry Kissinger.
De Nigeriaanse zaakgelastigde in
Parijs verklaarde zondag, dat de
oorlog in Biafra voorbij is. Hij zei,
dat de federale regering haar re
habilitatieprogramma tot de Ibo's in
het zuidoosten zal uitbreiden.
„De federale regering zal alle Ibo's
vragen terug te keren en hun werk
te hervatten. Zij heeft een algemene
amnestie afgekondigd en beloofd het
bestuur in de oostelijke provincie
aan de Ibo's toe te vertrouwen. We
moeten nu om de tafel gaan zitten
om de toekomst en een blijvende
vrede in Nigeria te verzekeren", zei
Rode-kruisfunctionarissen in Ge-
nève verklaarden zondagavond dat
alle medewerkers van het internatio
nale rode kruis, op zes na, nu uit het
Biafraanse gebied zijn geëvacueerd.
De medische teams werken nu van
achter de oprukkende federale troe
pen en doen al het mogelijke de bur
gerslachtoffers te helpen.
Ambassadeur Clyde Ferguson, pre
sident Nixon's speciale coördinator
voor de hulpverlening aan de bur
gerslachtoffers, is zondag in Genève
aangekomen voor besprekingen op
het hoofdkwartier van het interna
tionale rode kruis.
John Lyng, de Noorse minister van
buitenlandse zaken, heeft zondag op
geroepen de inspanningen bij de
hulpverlening aan de slachtofefrs van
de oorlog in Nigeria te vergroten.
De Noorse regering heeft contact
opgenomen met andere Noordse
landen en hulporganisaties in Noor
wegen met het doel de hulp te ver
groten.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Bijna zeshon
derd werknemers van Shell in
Pernis om precies te zijn 594
hebben gevraagd in aanmer
king te komen voor overplaat
sing naar de bedrijven, die Shell-
Chemie in Moerdijk gaat vesti
gen.
Aangezien Shell-Moerdijk tot
eind 1973 slechts vierhonderd
man personeel nodig heeft voor
alle categorieën, betekent dit, dat
Moerdijk met één klap al voor
jaren is volgeboekt.
Een en ander blijkt uit een on
derzoek dat de Shell-bedrijfs-
krant „Onder de Vlam" heeft in
gesteld.
Voor Moerdijk hebben zich aan
gemeld 226 operators, 27 wacht-
chefs, 3 laboranten, 18 analisten,
40 bankwerkers, en 250 „overi
gen" uit Pernis.
De wervingscampagne voor Moer-
dijkpersoneel, die Shell aange
kondigd heeft in Brabant en
voorts in andere delen van het
land, lijkt hiermee voorlopig wel
overbodig.
MOSKOU (DPA/AFP) De Rus
sische astronaut Pavel Beljajew is
zaterdag op 44-jarige leeftijd over
leden. Beljajew maakte samen met
Alexis Leonov in 1965 een ruimte-
vlucht rond de aarde. De Russische
astronaut leed aan een maagzweer.
Beljajev was commandant van de
vlucht met de „Voschod 2" tijdens
welke zijn collega Leonov het eerste
„ruimte-uitstapje" in de geschiede
nis van de mensheid maakte.
Beljajev werd op 26 juni 1925 in
het gebied van Vologda in Noord-
Rusland geboren. Zijn eerste beroep
was machinebankwerker, waarna een
carrière als jachtvlieger volgde.
WASHINGTON (AFP) De botte afwijzing van het Kremlin van
de Amerikaanse vredesvoorstellen voor het Midden-Oosten, vervat
in de jongste nota aan het Amerikaanse ministerie van buitenlandse
zaken, en het besluit van de Franse regering, aan Libië 50 Mirages
te verkopen, hebben in Washington een klimaat van pessimisme en
verbittering doen ontstaan.
Officieel blijft die regering-Nixon
voorzichtig en stelt zij zich niet ach
ter de hevige campagne tegen de
stappen van Parijs in het Midden-
Oosten in dat deel van de Amerikaan
se pers dat sinds 19 december uiting
geeft aan de woede onder de Ameri
kaanse Israëlieten. Op die datum had
een groot New Yorks blad de ver
koop van de 50 Mirages en van 200
tanks en pantserwagens voorspeld.
De Amerikaanse regeringswoord
voerders hebben sindsdien herhaal
delijk gezegd dat het ministerie van
buitenlandse zaken niet bij Parijs ge
protesteerd heeft, maar zich beter
van de ware Franse bedoelingen op
de hoogte heeft willen stellen.
Het ministerie van buitenlandse za
ken toont zich echter wel verbitterd
over de plotselinge wending in de
houding van het Kremlin, dat tot dus
ver opbouwend heeft meegezocht
naar een oplossing. Vrijdag noemde
de woordvoerder, McCloskey, het
Sovjetrussische antwoord op de Ame
rikaanse nota van 28 oktober „een
stap terug", omdat niet alleen het
grootste deel vain de Amerikaanse
"üorstellen wordt verworpen, maar
ook op verontrustende wijze wordt
teruggekomen op de grondproneipes
die de Sovjets onlangs bij de bilate
rale besprekingen in Washington had
den ingenomen.
Moskou wijst nu de ,.Rhodos"-for-
mule af, die besprekingen tussen
Israël en de Arabische landen onder
leiding van de VN-ambassadeur Gun
nar Jarring mogelijk zouden hebben
gemaakt.
Men vraagt zich af of het hier gaat
om een opzettelijke kwade wil van
het Kremlin, of het tot uiting ko
men van geschillen in de Sovjetrus
sische regering, waarvan president
Nasser kan hebben geprofiteerd om
op het laatste ogenblik de Russen te
doen omzwaaien. In het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken
wordt druk overleg gepleegd en
wacht men met buitengewone be
langstelling af, wat de komende vier-
mogendhedenbespreking van dinsdag
gaat opleveren.
De bitterheid in Washington is in
scherpe tegenstelling met berichten
van afgelopen vrijdag uit Parijs, als
zouden de Grote Vier het op een aan
tal punten eens zijn geworden.
De punten waren:
1. Moskou erkent, dat de landen iin
het Midden-Oosten, met inbegrip
van Israël, recht op een soeverein
bestaan binnen veilige en erkende
grenzen hebben.
2. Moskou erkent, dat de door Israël
in 1967 veroverde gebieden pas
ontruimd kunnen worden nadat
een vredesovereenkomst fis be
reikt.
3. De Verenigde Staten erkennen nu
dat een ontruiming van deze ge
bieden noodzakelijk is.
4. De taak van de Israëlische strijd
krachten in de bezette gebieden
zal worden overgenomen door
troepen van de V.N. welke niet
zullen worden teruggetrokken
zonder fiat van de Veiligheidsraad
en in het bijzonder van de grote
vier.
5. De Grote Vier zijn het eens over
de vrijheid van scheepvaart in
het Suezkanaal en de Straat van
Tiran welke naar de Israëlische
havenstad Eilath leidt.
6. De Status van Jeruzalem zou ver
gelijkbaar kunnen worden met de
vroegere positie van Tanger. De
stad zal dus een Israëlisch karak
ter kunnen behouden, maar een
internationale status krijgen.
De zegslieden zeiden, dat Franikrijk
op de volgende vergadering, dins
dag, in New York van de vertegen
woordigers van de Grote Vier om
formele erkenning van deze punten
zal vragen.
ZIE OOK PAGINA 3
Van onze correspondent)
OUD-GASTEL Na een melding
van buren hebben familieleden gis
teren de 69-jarige heer G. J. Frijters
dood aangetroffen in zijn woning in
Oud-Gastel. Een zwaar-invalide zus
ter van het slachtoffer bleek nog hij
kennis te zijn.
De oorzaak van het overlijden is
kolendampvergiftiging. De zuster had
niemand kunnen waarschuwen. Zij
is overgebracht naar een ziekenhuis
in Roosendaal.
