UITVOERDER
Zeeir
voor!
AANPASSL
P. A. v. Mieghem
t
,DE HOOP"
Fa. J. H. van den Dries Zn.
FLINKE
PERSONEN
Wat en waa
Afwezig
Tom de Zeeuw
G. L. de Kok
GESLOTEN
N.V. GARAGE VERBRUGGE
N.V. Handel-, Industrie-
en Scheepvaart Mij.
Terneuzen
voorspoedig 1970
Aannemingsbedrijf PRIEM
Shell-Oliekanile!
Lewedorp
l-i
nbm
nv aannemingsbedrijf nbm
GEMEENTE VtlSSINGEN
vrijdag 2 januari 1970
Zuivelfabriek ,Kloosterzande'
gesprek met
staatssecretaris
kruisinga
sterftecijfers
activiteiten
geen recept
VANDAAG
Diversen
MORGEN
Films
Toneel - Muziek - Dans
Schietingen
Diversen
Tentoonstellingen
DE STEM VAN WOENSDAG 31 DECEMBER 1969
Op 6 januari 1970 hoopt
de
EERWAARDE ZUSTER
M. ALFONSA,
in de wereld
Eliza Mattens,
haar
GOUDEN KLOOSTER.
FEEST
te vieren.
Tilburg, Bredaseweg 219.
In plaats van
kaarten.
■j- Heden is rustig en
kalm heel onver
wacht na voorzien te
zijn van het H. Oliesel
in het St.-Antonius-zie-
kenhuis te Oostburg
overleden
LEONIE FLORENCE
MARIE LIPPENS
in de ouderdom van 89
jaar.
De uitvaartdienst zal
plaatshebben op vrijdag
2 januari 1970 om 10.30
uur in de r.-k. parochie
kerk te Aardenburg.
Namens de familie,
G. Lippens.
Aardenburg, 29 decem
ber 1969.
Weststraat 50.
DANKBETUIGING
Voor de vele blijken van
belangstelling, die wij bij
ons huwelijk mochten ont
vangen, betuigen wij hier
bij gaarne onze hartelijke
dank.
H. J. Mei
S. Mei-Stevens
Vogelwaarde, Olmenstraat
6.
TANDARTS
TERNEUZEN
VRIJDAG 2 JANUARI
Buikmaat
HERENKUNFEKTIE
Anders dan alle anderen.
Noordstraat 61
TERNEUZEN
Tel. 01150-2551
Voorlopig bericht
NOTARIS
te IJZENDIJKE
zal op vrijdag 16 jan. 1970
des n.m. om 14.uur in
het café van G. Bracke a/d
Weststr. te Biervliet in het
openbaar
in één zitting verkopen:
EEN HOFSTEDE
in de Angelinapolder te
Biervliet ter grootte van
39.46.36 ha.
tot roven oogst 1978 en
tot 1 mei 1979 wat de ge
bouwen betreft, in pacht
bij de heer D. M. v. Eijke-
ren, Angelinapolder 7 te
Biervliet.
Betaling koopsom binnen
dertig dagen, betaling on
kosten binnen 8 dagen na
de toewijzing.
Aanvaarding in genot der
pachtpenningen met in
gang van 1-2-1970; lasten
voor koper vanaf 1-1-1970.
"J" .l'.-i.i JJU JWU i!4.l
Q
Enige en algemene kennisgeving.
Diep bedroefd, doch ons geheel overgevend aan
de H. Wil van God, delen wij u het zeer plotse
ling overlijden mede van ons geliefd dochtertje
en zusje
SANDRA AMELIA THEO
op de prille leeftijd van bijna 2 jaar, welke zij
zaterdag 3 januari a.s. zou gehaald hebben.
F. de Moor
M. de Moor-Hoofman
Camiel
Rosita
Mare
Clinge, 29 december 1969.
Gravenstraat 145.
De gezongen Engelenmis zal plaatshebben op
vrijdag 2 januari 1970 om 9.30 uur in de parochie
kerk van de H Henricus te Clinge.
WIJ ZIJN VRIJDAG 2 JANUARI
INDUSTRIEWEG 37
OUDE STAD 19
n
G.N.
Wij wensen onze vrienden en cliënten een
OVEZANDE
Wij wensen onze klanten, familie en relaties een
GELUKKIG EN VOORSPOEDIG 1970.
Wij danken U voor het vertrouwen in het afge
lopen jaar.
Wij staan in het nieuwe jaar weer geheel tot Uw
dienst.
behorende tot de
NV Verenigde NBM-
Bedrijven, den Haag
Voor ons dynamisch en met het modernste materieel
uhgeiuste wegenbouwbedrijf, dat tevens grond- en
rioleringswerken uitvoert, zoeken wij in verband
met de zich steeds uitbreidende activiteiten een
Naast de nodige vakkennis worden van de
kandidaat uitstekende leiderscapaciteiten gevraagd,
alsmede de wil om zich in een modern geleid bedrijf
volledig in te zetten.
De snelle ontwikkeling van ons bedrijf houdt ae
mogelijkheid van een snelle promotie in.
Geïnteresseerden verzoeken wij hun sollicitatie
te richten aan NV Aannemingsbedrijf NBM,
Postbus 1032 te Den Haag.
TERNEUZEN
OOSTBURG
NIEUWJAARSRECEPTIE VLISSINGEN
Burgemeester en wethouders van Vlissingen zijn
voornemens, ter gelegenheid van de jaarwisse
ling, op
des middags van vier uur tot half zes in de
burgerzaal van het stadhuis een ontvangst te
houden.
GEVRAAGD:
in loondienst, voor het bezorgen van
melk en melkprodukten aan de con
sumenten.
Aanmelden ten kantore der
de
mensen
moeten
minder
lui
zijn
Ne
■ederland toont het
beeld zoals ook veel
andere landen van een
hoge frequentie van
hart- en vaatziekten.
Het is momenteel zelfs de belang
rijkste sterfte-oorzaak. We zien
bovendien nog een toename in de
frequentie van de hart- en vaat
ziekten." Een deel van die oorza
ken van die stijging van hart- en
vaatziekten ligt in ons leefpa
troon. Dê voedingsgewoonten, de
rookgewoonten en het gebrek aan
beweging. Bij het opvoeren van
de materiële welvaart hebben wij
onvoldoende stil gestaan bij de
consequenties die dat heeft voor
de lichamelijke gesteldheid van
het volk. Wij beseffen feitelijk
niet de negatieve invloed van de
welvaart", aldus dr. R.J.H. Krui
singa, staatssecretaris van volks
gezondheid, tijdens een onderhoud
dat hij dezer dagen toestond over
de meest ernstige volksziekte
waarvoor men zich niet alleen in
Nederland, maar in de gehele
"ontwikkelde" wereld voor ge
plaatst ziet.
De leeftijd van de Nederlandse man
loopt sinds 1967 terug; de levenskan
sen van een 40-jarige man zijn mo
menteel nauwelijks gunstiger dan
in 1900. Bijna de helft van alle
sterfgevallen in Nederland zijn het
gevolg van hart- en vaatziekten. Di
recteur P. J. H. Kierkels van de Ne
derlandse Hartstichting noemt deze
volksziekte „een middeleeuwse
plaag in de moderne tijd". De Hart
stichting voert samen met de Neder
landse Sport Federatie (actie trim
men) en de bond van leraren in de
lichamelijke opvoeding acties om de
mensen meer te doen bewegen en
minder te doen eten en roken.
Dr. Kruisinga: „In 1967 stierven in
Nederland ruim 24.000 mensen aan
ischaemische hartziekte. Onder hen
bevonden zich 15.000 mannen en
9.000 vrouwen. Voor mannen van 35
tot 44 jaar is de sterfte aan ischae
mische hartziekte vergeleken met
1950 verdrievoudigd; voor mannen
van 45 jaar tot 59 jaar is dat cijfer
verdubbeld. Hoe dat komt?
Zodra de welvaart toeneemt, krijgt
men te maken met de zogenaamde
welvaartsziekten. De hart- en vaat
ziekten zijn daar een typisch voor
beeld van. Hand in hand met de
verstedelijking en met de verande
ring van levenswijze van plattelands
naar mode stadspatroon is de sterf
te van kransslagaderziekte bv. reeds
geruime tijfl gestegen. Tenminste:
van de mannelijke bevolking. Pas se
dert begin van de jaren '60 zijn wij
ons van deze toestand bewust ge
worden. De afgelopen jaren heeft bo
vendien aan het licht gebracht dat
deze ziekte ook in opmerkelijke ma
te voorkomt onder de mannelijke
zowel als de vrouwelijke ambtena
ren. Nederland is overigens geen uit
zondering: in Finland en Schotland
liggen de sterftecijfers als gevolg
van hart- en vaatziekten nog hoger;
in Joegoslavië en Frankrijk zijn de
cijfers weer iets gunstiger".
TE OVERVLOEDIG
Wat kunnen we eraan doen om die
stijgende curve van hart- en vaat
ziekten een halt toe te roepen én ze
doen verminderen?
Dr. Kruisinga: „De overheid stimu
leert het wetenschappelijk onder
zoek sterk en helpt bij het tot stand
brengen van nieuwe eenheden voor
het herstel van patiënten die een
hartziekte hebben gehad. Verder ge
ven wij ook subsidies aan cardiologi
sche afdelingen. Als medicus zou ik
daar echter aan toe willen voegen,
dat ook de mensen zelf er veel aan
kunnen doen.
Het lijdt geen twijfel, dat het gebrek
aan lichaamsbeweging, het overvloe
dige en te vette eten en het roken
van sigaretten hoge risicofactoren
zijn. De nauwkeurige waarden van
deze factoren kennen wij echter
niet, met name niet met betrekking
tot de bloeddruk, de vetzucht en de
cholesterol-lipide en glucosespiegels.
De gemiddelde voedselconsumptie
om daar mee te beginnen is aan
zienlijk gestegen tot bijna 3.000 calo
rieën per dag. Wij eten te veel en
wij eten te vet. Wij moeten dus wa
ken voor overvoeding. Wij moeten
echter tegelijkertijd zorgen voor een
regelmatige lichaamsbeweging; bo
vendien heft voldoende lichaamsbe
weging een anders teveel aan calo
rieën tot zich genomen voedsel
enigszins op. Daarnaast zullen de
rookgewoonten beperkt moeten wor
den tot b.v. een enkele sigaret per
dag indien je er tenminste niet bui
ten kunt. De sigarettenconsumptie
steeg van 913 in 1952 tot 1321 in
1967 per hoofd van de bevolking per
jaar. Sinds 1967 is dat cijfer nage
noeg constant gebleven, mogelijk
ook mede een gevolg van de anti
rookacties".
Loopt Nederland niet achte bij het
wetenschappelijk onderzoek naar de
Doctor Roelof J. H. Kruisinga, 46
jaar is sinds april 1967 staatssecreta
ris van sociale zaken en volksge
zondheid. Hij is van huis uit me
disch specialist, oefende een aantal
jaren praktijk uit in Leeuwarden en
was volgens geneeskundig inspec
teur van het staatstoezicht op de
volksgezondheid in Friesland, direc
teur wetenschappelijk onderzoek,
plaatsvervangend directeur-generaal
van de volksgezondheid en tenslotte
directeur-generaal. De provincie
Friesland zou hem gaarne terugheb
ben als commissaris van de konin
gin.
oorzaken van de hart- en vaatziek
ten en is men bij de bestrijding
vooral op het gebied van de hart
transplantaties in het buitenland niet
verder?
Dr. Kruisinga: „Toen jaren geleden
bleek, dat de stijging van de hart
en vaatziekten min of meer parallel
liep met de stijging van het natio
naal inkomen, was dat voor Neder
land reden om samen met de delega
ties van Polen, Tsjechoslowakije en
de Sowjet-Unie bij de Wereld Ge
zondheidsorganisatie aan te dringen
op intensivering van onderzoekingen
op het gebied van de hart- en vaat
ziekten. Het gevolg is inmiddels ge
weest, dat in verschillende landen
thans vergelijkende proefobjecten
zijn ingesteld. Een voorbeeld daar
van is het Nijmeegse project: in een
gebied van 200.000 inwoners worden
alle gevallen van coronaire hartziek
ten geregistreerd.
Wat die bestrijding van hart- en
vaatziekten betreft zou ik eerder
willen stellen dat Nederland een
eervolle plaats inneemt. Alleen wat
de revalidatie van hartpatiënten be
treft heeft men in Schotland en Fin
land meer vooruitgang gemaakt.
Ik mag er verder op wijzen dat
hier niet eens zover vandaan in Lei
den, de elektrocardiograaf is uitge
vonden welke een omwenteling te
weeg heeft gebracht bij de bestude
ring van hartziekten. De namen van
Nederlandse medische wetenschaps
mensen als Einthoven en Wencke
bach zijn onverbrekelijk verbonden
aan de moderne studie van de hart
ziekten. Wij staan in Nederland al
leen misschien wat aarzelender tege
nover de in het buitenland toegepas
te harttransplantaties. Terughouden
wil ik niet zeggen, dat is een te
groot woord. Als ik denk aan een
ander type transplantatie, de nier
transplantatie, daar zijn wij ook la
ter mee begonnen dan in het buiten
land, maar onze resultaten met de
niertransplantatie zijn thans bijzon
der goed. Ook op het gebied van de
techniek van de transplantaties ne
men wij een bijzondere plaats in.
Denk alleen maar aan het testen van
goede vaccins tegen de afstotingsre
acties bij transplantaties".
Staatssecretaris Kruisinga pakt een
voor hem liggend iijstje van ver
schillende activiteiten op het gebied
van de hart- en vaatziekten waaraan
dit jaar is begonnen:
Landelijke registratie van hart
patiënten om zo een inzicht te kun
nen krijgen in de spreiding en het
voorkomen van de ziekte.
Het proefobject rond Nijmegen
dat vanwege de goede samenwerkin
tussen de twee ziekenhuizen en de
„hart-renwagen", een speciaal inge
richte ambulance waarin snel hulp
geboden kan worden aan hartin
farctpatiënten, gekozen werd om op
internationaal niveau vergelijkbare
resultaten te krijgen.
Een onderzoek van prof. dr. C. J.
F. Bottcher naar de veranderingen
in het menselijk organisme ten ge
volge van aderverkalking.
Een TNO-onderzoek naar de uit
werking van technieken en hulp
technieken bij harttransplantaties b
dieren.
Een onderzoek in Zutphen, reeds
in 1960 begonnen, naar het verband
tussen voeding en aderverkalking bij
mannen.
Een 3-jerig onderzoek, deze
maand een jaar geleden begonnen
onder leiding van prof. Snellen, op
het verkrijgen van zuiverder indica
ties voor de anti-stollingstherapie.
Een onderzoek in Groningen
naar de mogelijkheden van revalida
tie van hartpatiënten.
Een onderzoek van prof. dr. D.
Darrer in Amsterdam naar het ef
fect van de lichamelijke activiteit
voor revalidatie van hartpatiënten.
Dit wordt gecombineerd met een on
derzoek naar de sociale aspecten
van dr. Romme in het Instituut voor
Sociale geneeskunde.
De oprichting van een revalida-
tie-inrichting in het Enschedese zie
kenhuis „Ziekenzorg", en een in
Maastricht.
Een onderzoek naar de belast
baarheid van het hart tussen specia
listen van het St. Antonius Zieken
huis in Utrecht en het Fysiologisch
laboratorium van de rijksuniversiteit
aldaar.
Wetenschappelijke onderzoekin
gen gedurende drie jaar naar de spe
cifieke arbeidstraining in een cen
trum in Katwijk, verricht door de
Nederlandse Hartstichting samen
met het zeehospitium Rotterdam.
Dr. Kruisinga: „Onze cardiologen
stellen veel belang in de revalidatie
en in verschillende ziekenhuizen
worden afdelingen gebouwd voor
kransslagadergevallen. Het voorko
men van nieuwe infarcten door de
anti-stollingsbehandeling is in Ne
derland snel gemeengoed gewoden.
De Hartstichting heeft in de korte
tijd van haar bestaan een aantal za
ken ter hand genomen inzake de be
strijding van hart- en vaatziekten,
die van de grootste betekenis zijn.
Een belangrijke factor bij de bestrij
ding is de tijd die verstrijkt tussen
het ontstaan van het infarct en de
opname. Snel en deskundig vervoer
(de zgn. hart-renwagen' en de vor
ming van specifieke „F.enheden van
Intensieve Behandeling" zgn. EIB's,
in de ziekenhuizen (afdelingen,:
ingericht zijn voor intensieve te
king van patiënten, verdacht van:
hebbende een acuut hartinfarct tl
de bedoeling de complicaties vant'
hartinfarct die de dood tot geffi
kunnen hebben, zoveel mogelf'1^-
beperken) zijn actueel. De instet
van zo'n EIB kan een beperking®
20 tot 30 procent van de sterftü
vallen inhouden.
Van belang is daarnaast ook eet?
standariseerd landelijk systeem®
het bijeenbrengen van de gegert
die betrekking hebben op hart
doeningen, waardoor tevens
voortdurende toetsing omtrent
goede werking van het systeem
behandeling kan worden bereiï
De maatregelen die op het ffi®
vlak genomen worden om ie®
die een hartaanval gekregen»
te redden wanneer dat mogeS
zijn uiteraard prachtig. Eena»
vraag iskunnen er geen maa»t
len genomen worden om het 'K
hartinfarcten te doen voortf-
Een van die maatregelen
het stimuleren van de lichac!-J|
opvoeding op de scholen, met
op de lagere scholen wat
verbetering behoeft.
Staatssecretaris Kruisinga:
daarbij op een terrein dat
mijne is. Ik ben niet de aangei
iets over die lichamelijke op*
op de scholen te zeggen. Ooi
wat de sport aangaat. Een reW
ven om een hartinfarct te
voorkomen, kan ik niet. Zo
dig is het niet. Er is echt gi
pel briefje op te maken
men wel en niet mag doen
hartziekte te voorkomen.
we] adviezen: voldoende
zo mogelijk sport; juiste voe<
natuurlijk minder sigaretten
Ik ben een groot voorstande;
sport ik tennis als het kan t
(Van een onzer verslagge
KLOOSTERZANDE
bouwteam, bestaande uit
genwoordigèrs van de Zeeu
Vlaamse woningbouwstichti
architekt, aannemer en ve
mingsinstallateur hebben
plan in voorbereiding, dat
ziet in de bouw van 252 b
denwoningen in ZeeuwschA
deren. Ze zullen worden geb
op twintig verschillende pk
in vijftien gemeenten. Deze
we bouwstroom zal moeten
zien in de dringende behoeft
behoorlijke huisvesting voo
groot aantal bejaarden.
De woningen zullen worde:
bouwd in Westdorpe (20), G
dorp (12), Waterlandkerkje
Hoofdplaat (12), Philippine
Zaamslag (20), Vogelwaard»
Stoppeldijk (14), Hontenisse
Kloosterzande (16), Graauw
Clinge, Nieuw-Namen (8), C
dorp (16), St.-Jansteen (8),
wacht, dorp (12), Zuiddorpe (8)
van Gent (18), Hontenisse, Gro
dijk (10), Vogelwaarde (2),
peldijk (10), Hoek (24) en Gi
Goeverneurswijk (12).
Ruim 18 pet van het wonii
stand in de provincie Zeeland
staat blijkens officiële gegevi
van Gedeputeerde Staten uit sl
woningen. Een groot deel daa
dient als huisvesting voor be
den. Aanpassing van accommo
voor deze bevolkingsgroep is
ook dringend gewenst.
In een rapport, dat inmi<
over deze nieuwe bouwstroor
Schietingen
's-HEERENHOEK
Wed. Verhoeven 14 uur
HENGSTDIJK
E. de Kort 20 uur Tapbüjairtv»
strijd
SAS VAN GENT
Bejaardenhuis De Redoute 16
Oud Sas. Dia vertoning. De He
kundige Kring
HULST
Bioscoopgebouw 14.30 uur
Jungle-boek
21 uur Hoe versier ik zo'n me
OOSTBURG
Ledel 16.30 uur
McCord, dood of levend, 18
14 en 20 uur In zeven sloten te
lijk, a.l.
TERNEUZEN
Luxor 17 uur Wie is de dader,
is de vader, a.l,
14.30 en 20 uur Double trouble,
ANTWERPEN
Arenbergschouwburg 20.15 uur
Toon Hermans met zjjn one ma
show
hengstdijk
P. van Dijk 15 uu»
koewacht
P. van Steene
KEMZEKE-PAAL
A. de Bakker 15 uur
OOSTBURG
Hotel Victory 19.30 uur Optred
van The Channels
hulst
St. Gapon 2.30 uur Blues Formal
Centre-piece
Opg. voor deze rubriek tel. Ollt
7438 of Postbus 116 in Middelhui
hulst
Kunsthandel van GeytExposit
axi-Mini-Kunst van Nederland
en Belgische schilders (t.m. 31 de»
MIDDELBURG
Rijksarchief, St.-Pieterstraat 38.
rtxpositie „Het Zeeuwse dorp"
(t.m 31 jan.)
stadhuis (Vleeshal) Kerst-exposit
van de Zeeuwse Kunstkring
m. 9 jan.)
Open 14-17 uur ma. t.m. zond. b
halve 1-1.
westdorpe
Galerie Troutzaerte Schilderijen e
tekeningen van Nico Molenkam
t-t.m. 19 jan.) Ma. t.m. zat. va
a"18 uur. Zon. van 14-18 uur.
zaterdag
mijn vrouw
lei;
graag en dus.... en il£
wel wat, maar dat is alles bij
nog te weinig.
Kijk, wij moeten beseffen, dal
ging gezondhei»! is. Vooral vo J
groep tussen de 35 en 65 Jaar'p4
wanneer het kan, neem Jk
laat de lift voor wat hij is. urM
fietsen, sporten moeten eenA.p
gewoonte zijn. Dat moet oj» "jl
deren reeds jong bijgebracht J
vooral ook door de °u"ers:J
vroeg leert dat beweging geaL
betekent, ga je er op latere
wel mee door. De mensen
zichzelf opvoedende .mens?.j A
ten lichamelijk wat minder „I
Daar komt het eigenlijk op n I
1
