1
i
THIS IS
MY SONG
mm
Lucky
Luke:
rechter
Het symfonie-orkest
(S)limmerick
Limmerick
Voor
oordelen
ariiuVi—i
Trouwen
ünz<
1
e
culti
is
iiir
door
Greet Buchner
„ree
hts"
Iriciteit
Voorkeur
Moeite
lekker
energie
SUSKE
en W1SKE
22
21
DE STEM VAN ZATERDAG 27 DECEMBER 1969
23
fit dee! in
jingsfonds van
?nte-dragende
de aandelen-
jeifondsen en
fonds némen
Vin vloeit een
Ingsvoordeel.
Jen spaarder.De
in de fondsen,
fpij.Zijn aandeel
|:r krijgt meer
i zijn
voordeel.
nieuwe
ia tussentijds
Jn keert het
jen spaar-
I algehele
sn zend hern"|
Envelop aan:
Den Haag-
n i
Breda
gellagers
Jappen en
irdelen o.*.:
;lco-Remy, Boseh
i Ducellier.
ft {'j'
Ég!
TVOG maar een paar nachtjes
slapen en dan is het zover.
Dan zullen we weer een hele lie
ve dag lang handje schudden om
ieder die ons pad kruist een ge
lukkig 1970 te wensen. Het hand
je dat we schudden, zal per de
finitie de rechterhand zijn.
De linker doet niet mee. Die
hoort er niet bij. Dat is de ver
keerde hand, zoals we reeds in
onze kleuterjaren geleerd heb
ben. Alleen de rechterhand is
„mooi" en „goed". Alleen de
rechterhand telt mee.
Waarom eigenlijk Ze onder
scheidt zich in niets van de lin
kerhand, die óók vier vingers en
een duim telt. Het antwoord op
dit waarom moeten we zoeken
bij de oude Grieken, die in meer
dan één opzicht ons huidige cul
tuurpatroon beinvloed hebben.
De oude Grieken ontdekten dat
de Phoeniciërs prachtig konden
schrijven. Prompt namen ze hun
lettervormen over, maar om toch
nog enige distantie te scheppen tus
sen het Griekse schrift en dat van
de Phoeniciërs, draaiden ze de
schrijfrichting om. In plaats van
rechts naar links, zoals de Phoeni
ciërs, schreven de Grieken ineens
van links naar rechts.
Aan deze verdraaiing van een
bestaand handschrift, hebben wij
uiteindelijk het probleem van de
linkshandigheid te danken. Met de
voorkeur voor een schrijfrichting
van links naar rechts, ontstond ook
een voorkeur voor de rechterhand.
Eerst alleen voor schrijven, later
voor alle andere handelingen. Ten
slotte werd niet alleen de rechter
hand voor beter aangezien dan de
linker, maar werd ook de rechter
kant, rechts dus, in alle opzichten
als fraaier en beter dan links be
schouwd. Dat is heel goed merk
baar in onze schilderkunst, waar
het hoofdmotief bij voorkeur min
of meer rechts in het beeld ge
plaatst wordt.
Een uitzondering hierop vormen
sommige etsen (onder andere van
Kembrandt), edoch dit is slechts
een ogenschijnlijke uitzondering. De
etsen zelf tonen ons immers ook
een voorkeur voor rechts, alleen
bij het afdrukken worden de rollen
verdraaid. In de originele etsen ligt
de klemtoon op de rechterkant. Ze
passen daarmee volkomen in ons
cultuurpatroon dat aan rechts de
voorkeur geeft boven links.
Het gevolg hiervan is dat links-
handigen zich letterlijk „onthand"
voelen in onze samenleving. Daarbij
boffen ze nog dat ze in onze tijd
leven en niet enkele tientallen ja
ren geleden. Toen kon men hele
maal geen begrip opbrengen voor
de linkshandige. De strenge peda
gogen uit die jaren veronderstelden
dat linkshandigheid een vorm van
dwarsdrijverij was, een bewust niet-
willen-gehoorzamen.
Ze pasten hun opvoedingstechnie
ken aan deze veronderstelling aan
en bestraften elke vorm van links
handigheid op de toen gebruikelijke
strenge wijze. Het gevolg hiervan
was, dat de van aanleg misschien
uiterst zachtzinnige linkshandigen,
wel degelijk dwars en onverdraag
zaam werden, of dat ze spraak- en
leesmoeilijkheden kregen. Kortom
ze gedroegen zich onaangepast en
dat was dan weer koren op de mo
len van de pedagogen die het alle
maal zo goed wisten. Inmiddels is
er menig wetenschappelijk onder
zoek verricht naar het ontstaan van
linkshandigheid en nu weten we
met zekerheid dat dat niets met
dwarsliggerij, nóch met frustraties
in de jeugd te maken heeft.
We weten zelfs dat linkshandig
heid vaak gebonden is aan een
vorm van „linksoogigheid". Een
voorkeur dus voor het gebruik van
het linkeroog. Ook dat is aangebo
ren en niet aangeleerd. We weten
nu ook dat ongeveer één op de tien
kinderen linkshandig is. Opmerke
lijk daarbij is, dat het aantal jon
gens met een „linkse" aahleg iets
groter is dan het aantal meisjes.
Een op de tien is ook uitgespro
ken rechtshandig. Maar die vallen
niet op, omdat ze wonderwel pas
sen in een samenleving die de voor
keur geeft aan rechts. De resterende
80 procent zou in principe beide
kanten uit kunnen, maar worden
van jongsaf aan bewust getraind in
het gebruik van de rechterhand.
Ze worden dus rechts gemaakt en
varen daar wel bij.
Volgens de huidige stand van de
wetenschap kunnen we pas rond
het achtste jaar van uitgesproken
linkshandigheid spreken. Tot ander
half jaar gebruiken alle kinderen
zowel de linker als de rechterhand.
Daarna treedt er een voorkeur voor
één van beide handen op. Mocht
deze voorkeur uitgaan naar de lin
kerhand dan wil dat nog lang niet
zeggen dat het kind inderdaad links
is. Waarschijnlijk kan het evenzo
gemakkelijk met de rechterhand
overweg. Tussen 6 en 8 jaar treden
er nog wisselingen van rechts naar
links op, maar dan is het pleit be
slecht. Een kind dat na de achtste
verjaardag nog uitgesproken links
is, zal normaliter ook links blijven.
Ouders en opvoeders doen er
goed aan, om die aangeboren aan
leg te respecteren anders lopen ze
een niet geringe kans dat hun kind,
nét als in vroeger jaren, „links"
gemaakt wordt. De onderwijskrach
ten weten dat ook wel, op enkele
overjarige traditionalisten na. Ze
geven het linkshandige kind niet
alleen de kans om de linkerhand
te gebruiken, ze helpen het ook om
dat op een zo effectief mogelijke
wijze te doen. Het valt namelijk
niet mee zonder te vlakken met de
linkerhand van links naar rechts
te schrijven. Probeer het maar eens.
Daar komt enig overleg aan te pas.
Tekenen op school geeft meestal
niet te veel moeilijkheden voor de
tien procent linkshandigen van onze
bevolking. Nu hun aanleg gerespec
teerd wordt, groeien ze zonder lees-
en spraakstoornissen op en lijden
ze niet méér of minder aan com
plexen, dan welke andere Neder
lander ook. Desondanks hebben de
linkshandigen het niet altijd even
gemakkelijk als ze volwassen zijn.
Alle gereedschappen, van de een
voudige simpele schaar tot het
neest gecompliceerde tekenapparaat
toe, zijn gemaakt voor rechtshan-
digen. Ze zijn vrijwel niet te han
teren met de linkerhand en dat
blijkt een voortdurende ergernis te
zijn voor ieder die links is. Het
wordt dan ook tijd dat we ons op
dit probleem bezinnen. Als tien
procent van de bevolking inderdaad
veel beter overweg kan met de lin
kerhand, dan zou dus 10 procent
van de gereedschappen bestemd
moeten zijn voor het gebruik van
linkshandigen. Niets is minder waar.
Het kost in ons land de grootste
moeite een schaar voor linkshandi
gen te bemachtigen. De goedkoopste
die ik zag was geïmporteerd uit
Engeland en kostte altijd nog een
twintig gulden. Een aardig bedrag
voor een schaar zou je zo zeggen.
Je moet niet vragen wat gecompli
ceerde apparatuur voor linkshandi
gen dan wel gaat kosten.
Fabrikanten van serieartikelen
zouden best eens een serie speciaal
voor linkshandigen kunnen maken.
Als ze daarmee bijvoorbeeld de hele
EEG bestrijken, dan is zo een serie
de moeite van het maken waard.
In Engeland is men al bezig met
wat meer aandacht voor linkshan
digen. In Londen is een winkel die
uitsluitend apparatuur en gereed
schap voor linkshandigen verkoopt.
De eigenaar is zelf links. Misschien
dat er meer vaart in deze kwestie
komt, als Engeland eindelijk toe
gelaten wordt tot de EEG. De links
handigen zouden er op z'n minst
bij winnen.
DE SLIMME man in Putte heeft
vele slimmeriokers kennelijk voor
grote problemen gesteld. Het aantal
nzendingen was namelijk minimaal
en daarom drukken we alleen de
pennevTUcht van de winnaar af.
B. A. I. v. d. Vijver uit Etten-
Leur ging met de prijs strijken.
Een slimme man in Putte,
een landelijk dorpje als De Latte,
begon ee- seks-shop in zijn zaak:
'ongens, jongens, dat was raak!
Jammer.... dat de burgervaar niet
dutte!!
Vrienden, de nieuwe regel luidt:
Een schijvenschuurder uit Vlake
LIMMERICK - SCHRIJVERS van
Zuidwest-Nederland, opgelet'. Al
enige tijd kunt u uw produkten
kwijt bij Tussen Haakjes. Nu is het
zover dat ook een ander medium,
met name de radio, u kansen gaat
bieden.
De Nederlandse Christelijke Radio
Vereniging (NCRV) zendt woens
dagmiddag 31 december van drie
minuten over drie tot drie minuten
vóór vijf het programma Leentje
buur uit. Tijdens deze uitzending
krijgen luisteraars de gelegenheid
een limmerick door te bellen over
een facet van het afgelopen jaar.
Als het rijmpje daarvoor genoeg
kwaliteit bezit, zal het voorgelezen
worden. De limmerick-doorbellers
lopen de kans dat ze een prijs krij
gen.
Derhalve: oudejaarsdag, Hilver
sum 2, van drie tot vijf. Het tele
foonnummer van de NCRV is:
02150 - 13651.
DE RUSSISCHE dichter
Jewgeny Jewtoesjenko maakte
een gedicht over de slachting
door de Amerikanen in het
Zuidvietnamese dorp Song
My Lai. Hier volgt een
bewerking uit het Engels
Wees stil en luister,
pers je lippen op elkaar,
hoor dan de schreeuw
van het dorp Song My.
In Colorado, in Kentucky
steken de handen van deze
Vietnamese kinderen
over de lanen
als houtskool.
In een wit avondkleed
met bloemen erop
stuit jij, miss Amerika,
plotseling op een schedel.
Oude aardbol
kijk eens in jezelf
hoeveel misdaden
je bedekt.
Strijk als een teken van schaamte
alle vlaggen in het land.
Hij die gehoorzaamde is een
misdadiger,
Hij die beval, is het zeker.
Hij die beval, hij die doodde
brandstichters van dorpen,
leer af
met je benen op tafel te heersen.
Wees eerder bang
dan zogeheten netjes,
want het haar van dode kinderen
kleeft aan jullie ziel.
Een hel voor een hel en
bij het gezag van een rechter,
sta op in een zwart kleed
van as, Pinkville.
Bij het licht van hooggeheven
kaarsen
jij, Amerika, met een geweten,
toon de waarheid aan
de leugen die Amerika heet.
Toon zonder toegeeflijkheid
toon onomwonden,
de gezichten van hen
die schuldig zijn.
Hef de kaarsen hoger, geschiedenis.
Sputterend werpen ze hun licht,
de kaarsen van Beecher-Stowe
en de kaarsen van Lincoln.
En met grijze haren van schaamte
houdt het Vrijheidsbeeld
haar toorts omhoog
als een kaars bij een begrafenis.
VOOROORDELEN JEGENS min
derheden blijven bij de Oostenrijk
se bevolking hardnekkig voortbe
staan, zo blijkt uit een opiniepeiling
die het sociaal-wetenschappelijk
studiegenootschap in Wenen heeft
verricht onder 1200 mensen in alle
delen van het land.
Zeventig procent vond dat de
vervolgingen der joden geen toe
val zijn geweest, maar „ten dele
door de joden zelf" zijn veroor
zaakt. Veertien procent krijgt een
„lichamelijk onbehagen" bij het ge
ven van een hand aan een jood.
74 procent is van mening dat men
van kamerverhuurders niet mag
verlangen, dat zij negers in hun wo
ning opnemen. Voor negerstudenten
zouden eigen internaten moeten
worden gebouwd. Zeventig procent
wil zijn dochter geen toestemming
geven met Arabische studenten te
dansen.
Ook de gastarbeiders vallen bij de
meerderheid niet- in de smaak: 62
procent voelt zich door hen „totaal"
en 32 procent „gedeeltelijk" bena
deeld. 92 procent verlangt lijfstraf
fen voor sociale misdadigers.
(ADVERTENTIE)
mg
DAT HOFFNUNG een tekenaar
is met een bijzonder fantasierijke
pen heeft hij de loop der jaren
wel bewezen. In zijn laatste car
toon-boekje, voor Nederland uit
gegeven door Zomer Keuning,
zijn de leden van een symfonie
orkest de prooi van deze fantasie.
Af en toe zij li,dp tekeningen een
beetje gewild, vooral wanneer
hij zich alleen heeft laten leiden
door de vorm van een instru
ment. In de meeste gevallen ech
ter is er sprake van een subtiel
evenwicht tussen het karakter
van de musicus en het karakter
van het instrument. Door een van
deze twee gegevenheden iets ,op
te blazen' geeft hij zijn cartoons
kracht en spiritualiteit. Een leuk
boekje om door te bladeren tij
dens een slaapverwekkend con
cert. Prijs f3,95.
slechts 60ct
EEN WEGGELOPEN Frans paar is
deze week in Gretna Green ge
trouwd waarschijnlijk het einde
van een tijdperk. Gretna Green, dat
eeuwenlang de vluchtplaats is ge
weest voor tieners, die zonder toe
stemming van hun ouders wilden
trouwen, is door de Britse regering
ten dele van zijn romantische rol
beroofd. Op I januari wordt men
in Engeland namelijk reeds op 18-
jarige leeftijd meerderjarig, het
geen betekent, dat men vrij is om
te trouwen. Schotland houdt de
huwelijksleeftijd op 16, maar Robert
Hastings, de ambtenaar van de bur
gerlijke stand in Gretna, verwacht,
dat voor hem meer dan drie kwart
van zijn werk zal vervallen.
„Paartjes uit het buitenland zul
len waarschijnlijk in het zuiden van
Engeland trouwen, omdat het voor
hen goedkoper is en de meeste En
gelse paartjes zullen niet meer be
hoeven te komen."