„WE WILLEN BETERE VOORZIENINGEN,
WE WILLEN ER OOK VOOR BETALEN"
Zijn wij geen mensen?
NIETS
BESLISSING
WANNEER?
Scheep5beI ICh
TEKST:
Jan Hüsken
FOTO'S
Dick de Boer
Sigarenindustrie
wil raam-c.a.o.
DE STEM
De vrouw op de foto hiernaast
kon zelfs op de droge najaarsdag,
waarop de foto werd gemaakt,
nauwelijks bij een van de twee
kranen, die het vijftig wagens tel
lende kamp rijk is, terecht.
De foto rechts boven geeft een
indruk van het kleuterklasje in
het Roosondaalse kamp.
Op de foto beneden: het kamp
in Roosendaal, verre van ideaal,
maar in elk geval enigszins leef
baar, o a. dank zij een aparte
sloopplaats.
Links boven het woonwagen
kamp van Bergen op Zoom. De
kinderen zouden gebaat zijn met
een speelruimte. En niet minder
met een douche en een behoorlij
ke w.c. Nu spelen ze in de mod
der, in vuilnis of op de schroot
hoop. Veel kampbewoners wer
ken nu eenmaal als autoslopers.
Een nuttige functie in onze wel
vaart-samenleving. Maar ze zou
den gebaat zijn mèt een speciale
sloopplaats en met toezicht, zo-
ais ook de „gewone" maatschappij
dat kent.
Om te beginnen: de fo
to's en de tekst op deze pa
gina zijn niet bedoeld als
een aanklacht tegen ge
meentebesturen. Maar een
aanklacht is dit alles wel:
waarom zijn wij met z'n al
len hiertoe niet in staat aan
'n groep mensen, die er een
ander leefpatroon op na
houdt dan de gemiddelde
burger, een behoorlijk on
derdak te verschaffen? Zo
zei een woonwagenbewo
ner het: „Jullie vinden ons
zeker geen mensen!" En
een ander: „We willen al
leen maar anders wonen
dan jullie, maar we willen
dezelfde voorzieningen en
we willen er ook voor beta
len."
In heel zuidwest Nederland
staat maar één regionaal woon
wagenkamp, in Breda. Het biedt
plaats aan ongeveer 120 wagens.
Het is begrijpelijk dat de kleinere
gemeenten wat later aan zo'n
Jcamp toe zijn, want met de uit
voering alleen ben je er nog hele
maal niet De exploitatie kost niet
alleen eeld maar bijzonder veel
organisatie, overleg, begrip, kun
digheid en dus mankracht
De landelijke overheid heeft echter
al (nou ja: pas) in 1955 het idee van
het regionale kamp een wettelijke
basis gegeven, maar tot nu toe staat
er nog steeds maar één regionaal
kamp in Zuidwest-Nederland. Een
lijstje: in geen enkele Zeeuwse ge
meente wordt in een woonwagen
kamp onderwijs gegeven. In Vlissin-
gen wordt nu een eerste schoolklas
geopend. In Hulst gaat men vermoe
delijk, de kinderen van het kamp met
een busje naar school brengen. De
voorzieningen in de Zeeuwse kampen
bestaan hooguit uit water en elektri
citeit. Gepland zijn twee kleine re
gionale centra.
Wat West-Brabant betreft: scholen
zijn er in de kampen van Breda,
Bergen op Zoom en Roosendaal. Bre
da 'aten we hier verder buiten be
schouwing.
In Klundert vonden we achter het
gemeentehuis een vijftiental wagens;
er waren geen voorzieningen, geen
toiletten, geen verlichting. Ja toch,
als we goed gezien hebben stond er
één lantaarnpaal. In Oudenbosch za
gen we een vijftal wagens bij een
spoorwegovergang, die nog onbe
waakt was ook. Geen elektriciteit,
geen toiletten. Fijnaart telde bij ons
bezoek vijf wagens op een dijkje; er
was geen verlichting, geen waterlei
ding, geen toiletten. Dinteloord: drie
wagens, geen voorzieningen. Steen
bergen: alleen een verharde stand
plaats. Daarna hebben we het zoe
ken opgegeven om naar Roosendaal
en Bergen op Zoom te gaan.
Het Ruosendaalse kamp maakt een
keurige indruk. Symbolisch voor de
situatie leek ons wel het kleuterklas
je van juffrouw P. Zandee: kalm
spelende kinderen. Er is een lagere
school en er is een clubpaviljoen,
waarin een maatschappelijk werker
en een enthousiaste club vrijwilli
gers samen met de bewoners allerlei
activiteiten organiseert. Het is er
overigens verre van ideaal met die
twee openlucht kranen en een paar
w.c 's voor 50 gezinnen. De bewo
ners zeiden in spanning uit te zien
naar het regionale kamp, tot de
bouw waarvan de gemeente Roosen
daal in 1962 besloten heeft.
In Bergen op Zoom vielen we over
de rotzooi. Er is rond een verharde
ruimte plaats voor zo'n 35 wagens;
er stonden er 55. Er waren twee kra
nen, die echter niet zonder laarzen
aan te bereiken waren. Er waren
vroeger meer kranen, maar die ga
ven niet allemaal tegelijkertijd water.
Wat de toiletgelegenheid betreft'
naast de wagen gaan zitten is onge
twijfeld hygiënischer dan gebruik te
maken van de droogclosetten in iets
wat waarschijnlijk toiletgebouw heet.
Maatschappelijk werkster mejuf
frouw M. Marijnissen: „Het slecht
ste en ook daar al afgekeurde kam
peerterrein in België is ongetwijfeld
beter. De gezinnen hier zijn gewel
dig schoon op Kleren en lichaam,
maar hoe moeten kinderen in deze
modderpoel spelen? De hele omge
ving lokt baldadigheid uit. Als die
mensen straks een eigen schuurtje
krijgen, een eigen kraan, een eigen
stopcontact, een eigen w.c., dan zul
je 'ns zien, hoe keurig het wordt bij
gehouden."
Aanvankelijk zou in Roosendaal
een centraal kamp voor West-Bra
bant worden gevestigd, dat plaats
zou bieden aan ongeveer 120 wagens.
Op advies van de landelijke over
heid zal dit kamp echter aan niet
meer dan 60 tot 70 wagens plaats
moeten bieden. Sinds 1966 wordt ge
zocht naar een tweede vestigings
plaats van ongeveer dezelfde om
vang. Uiteraard kan alleen een gro
tere gemeente als Bergen op Zoom
deze taak op zich nemen. Zoals tij
dens de jongste raadsvergadering
werd meegedeeld, wordt nog dit jaar
een beslissing verwacht over de juis
te vestigingsplaats. Ook in Bergen op
Zoom werken ongeveer 35 enthousias
te vrijwilligers mee aan ontwikke
ling en ontspanning van de bewoners.
Evenals in Roosendaal gebeurt dit
in en vanuit een clubpaviljoen.
Het gemeentebestuur van Roosen
daal is nog niet aan de realisering
van het regionale centrum begonnen
omdat hel zich op het standpunt stelt
dat eerst de definitieve beslissing
ADONIS 16 te Hamburg
ARTEMIS 16 te Jacmel
BALI 15 v Hamburg nr
Bremerhaven
EEMSTROOM 15 vn Tilbur
Botterdam
FOREST TOWN p 15 An tied
nr Caribean
GOOILAND 16 te Recife
GBOTEDIJK 16 te Pascagoi
GULF ITALIAN 15 vn San
Sebastian nr Cabinda
KLOOSTERKERK 17 te Livi
verw
PERICLES 15 vn Curasao n
Cristobal
PRINS DER NEDERLANDE
vn Kingston nr Amsterdai
SOLON 15 vn La Guaira nr
Port of Spain
VIANA 15 vn Pto Miranda t
Rouaan
BATU 15 vn Antwerpen nr
Amsterdam
BOVENKERK 15 vn Bremer
nr Antwerpen
MARATHON 16 te St Croix
PHILIDORA 15 vn Punta Ca
nr New York
ZAANKERK 15 vn Antwerpe
Botterdam
ALIOTH 16 te Santos
BANGGAI 15 Rede Amapala
GIESSENKERK 16 te Kaaps
ISIS 15 vn Famagusta nr
Antalya
MEERDRECHT 15 vn Norfol
Antwerpen
MERWELLOYD 16 te Masaw
MISSISSIPPILLOYD 15 te M.
PALAMEDES 16 te Georgeto
PRINSES EMILIA 15 vn Alic
nr Barcelona
PURMEREND 15 vn Singapo
Port Hedland
RIJNDAM 16 te Salvador
STEENKERK 15 vn Nagoya
Kobe
STRAAT HONSHU 13 te Sanl
STRAAT MAGELHAEN 15 I
Freetown
THEMIS 15 te Paramaribo
TRYSBEJ p 15 Kaapstad nr
Perz. Golf
WESTERTOREN 16 te Esquii
WONORATO 16 te Nagoya
AMSTELHOEK 16 te Madras
ANTILLACAPE 18 te Yokoh;
verw
CAPILUNA 16 vn Triëst nr
Arzew
EEMLAND 16 vn Hamburg n
Amsterdam
HOUTMAN 16 te Mosselbaai
ISIS 16 te Antalya
KARAKORUM 16 vn Chalna
Penang
NEDER RIJN 16 vn Bremerb
nr Antwerpen
NIEUW AMSTERDAM 16 vn
Thomas nr New York
STAD VLAARDINGEN 16 te
Rostock
STRAAT LUZON 17 te Opua
TJIKAMPEK 17 te Singapore:
ACHILLES 16 vn Amsterdam
Curacao
BATU 16 te Amsterdam
CAMITIA 15 vn Rotterdam n
Stockholm
CHEVRON AMSTERDAM 16
Rotterdam
CIRRUS (weerschip) 15 vn
Rotterdam nr Atl. Oceaan
DOMBURGH 15 te Rotterdam
EEMSTROOM 16 te Rotterdam
GREBBEDIJK 16 te Rotterda
HAGNO 16 te Rotterdam
ORANJE NASSAU 16 te Ams
PARTHENON 16 te Amsterda
ZAANKERK 16 te Rotterdam
ASUNCION 14 te Porto Alegr
BASTIAAN BROERE 13 50m
kp Spartivento n Marseille
DILIGENTIA 16 Birkenhead
HERTA 13 34m n Norderney
Esbjerg
CAPILUNA 15 te Triest verw
DINTELDIJK 14 100 nw v
Manzanillo n Los Angeles
PHILINE 15 te Portland Mail
verw
PHILIPPIA 14 te Singapore
SCHELDELLOYD 14 v Rotter
Bremershavem
STEENKERK 14 v Yokohama
Nagoya
TJIKAMPEK 15 200 o v Saig
Singapore
ACMAEA 17 te Bandarmashui
AMSTELVEEN pass 16 Gerald
China
AMSTELSLUIS 16 t.a. Dar
Salaam
BENGALEN pass 16 Gibraltai
Amsterdam
DOSINA 15 te Sydney
KERKEDIJK 16 vn Hamburg
Duinkerken
KORENDIJK 16 vn Le Havhe
Rotterdam
L1BERIAKUST 16 te Campo
t) ON pass 16 Sabang nr
„RfLwan, 17 Belawan verw
ïfJJKERK 16 dw Casquets nr
ROTTE 16 vn Willemstad nr
Laguaira
STRAAT LUANDA 16 vn Pen,
Durban
STRAAT SINGAPORE 17 te
Bangkok 'verw
IAHAMA 16 te Kharg eil
FTRECHT (ANP) De va
"Naties in de sigarenindustrie 1
werkgevers gevraagd, de 1
landelijke, uniforme c.a.o. om I
Wen tot een raam-c.a.o.
1 'ïi'6j'n moet dan worden
ga, dat per onderneming aan
°,vereenkomsten gesloten
orden tussen directie en
mersorganisaties.
Volgens de bonden is in II
b gohleken, dat het onm
de toegepaste loon- en arbeic
waarden overeen te stemme
geen de landelijke c.a.o. t
j 18 zo hebben de bond
werkgevers geschreven -
"garenindustrie praktisch g
ete onderneming die niet
wr afwijkende regelingen 1
nomen. Het gemeentebestuur vreest
(en volgens insiders terecht) dat an
ders alle kampbewoners van West-
Brabant hierheen zullen trekken. Dit
zou alleen de Westbrabantse chaos
vergroten. Dat de overige gemeen
ten er niet aan denken om, met twee
regionale centra in het vooruitzicht,
veel geld besteden aan hun kampen,
valt te begrijpen.
Maar veel geld is iets anders dan
helemaal niets.
