Oorlogsmisdaden AMERIKAANS RECEPT VOOR VEERTIGERS voor de leeftijd Non ethi olks ii Cl- CONFRONTATIE MET DE WERKELIJKHEID Engeland: Europa's laatste hoop IET LEV n Philip Roth iPortnoy's klacht Vliegveld Woensdrecht Om de kwaliteit DR. CORN. VERHOEVEN Pesten Moederrol Hoofdletters Camus PORTNOY'S KLACH1 ALS BESTSELLER 18 DE STEM VAN ZATERDAG 29 NOVEMBER 1969 EILINGEN PPE%NGININ(5EPNPI. iwSNGIB. NGJLN, «HINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEIL NGEN PEIUNGEN »EN PEILING EN PEILI Nr P JJ S»CM iKir!ljINGDEc^i in£ÉLL,ING£tt PEWIGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILIMGEN PEILINGEN PEILINGEN .PEILINGEN PEILINGEN PEILi PEILINGEN pmi IMS, N9§Jfi.^JUNGEN..PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PE^INGEN ^EIUNGEN PEIUNGEN ^ILjUG^ \\/"AT gaat er met het vliegveld Woensdrecht gebeuren Deze vraag leeft bij velen in Zuidwest-Nederland. Niet alleen bij gemeentebesturen maar ook onder de bevolking. Deze brede belangstelling is verheugend. De mogelijke uitbouw van Woensdrecht tot een luchthaven, die grote vlieg tuigen kan verwerken, heeft zowel gevolgen voor de werkgelegenheid in dit gebied als voor het leefklimaat. En dat zijn zaken, die op een zo breed mogelijk vlak moeten worden doorgesproken, voordat er beslissingen wor den genomen. Bij dat voorberaad moet de bevolking alle gelegenheid tot inspraak ge boden worden. Niet op hef laatste nippertje maar van het begin af aan. Zuidwest-Nederland heeft echt wel behoefte aan nieuwe welvaartsimpulsen maar we moeten oppassen. Dat daardoor niet een te hoge prijs wordt be taald. Geluidshinder voor grote bevolkingscentra zou zo'n te hoge prijs kunnen zijn. DE STEM heeft in deze voor West-Brabant en Zeeland zo belangrijke zaak nog geen definitief standpunt bepaald. Voor- en nadelen zullen in de komende tijd tegenover elkaar moeten worden afgewogen. Alleen op die manier kan een verantwoord oordeel gegeven worden. Aan die meningsvormen zal DE STEM een eigen bijdrage leveren- Dat zal op twee manieren gebeuren. De eigen redactie zal objectief alle facetten van deze kwestie onderzoeken en belichten. En aan de bevolking van Zuid west-Nederland zal in de krant de gelegenheid worden gegeven mee te denken en mee te praten. Wij hopen dat onze lezers van deze mogelijkheid tot inspraak ruim ge bruik zullen maken. TN Brabant zullen de P.v.d.A. en de P.P.R. bij de Statenverkiezingen met een gemeenschappelijke kandidatenlijst aantreden. De P.P.R. is nog niet in de Brabantse Staten vertegenwoordigd. De P.v.d-A.-fractie is nu acht man sterk. Socialisten en Radikalen verwachten dat zij dank zij hun PAK straks flink wat zetels in Den Bosch zullen bezetten. Men kan zich thuis voelen in de ideeënwereld van het PAK en toch vra gen hebben over de tot dusverre op provinciaal niveau gevolgde tactiek. Want waar gaat het om bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten Primair om de verkiezing van colleges zowel de Staten zelf als G.S. torische kracht bij de ontwikkeling van de provincie. Van de PAK is daarom niet alleen het provincieprogram belangrijk. Wie van een dusdanig kwalitatief niveau, dat zij kunnen fungeren als een mo- een nieuwe koers wil inslaan heeft als wegbereiders bekwame mensen nodig. Anders gezegd: het gaat niet alleen om het program,- het gaat ook om de kwaliteit van de PAK-kandidaten. Hef lidmaatschap van een vakvereniging is op zich nog geen garantie voor die kwaliteit. De Amerikaanse krijgsraad is begonnen aan een onderzoek naar een massamoord in Vietnam, die in maart 1968 zou hebben plaats gevonden onder leiding van luite nant W. Calley. Bij deze moord zouden volgens getuigen ongeveer vijfhonderd onschuldige mensen zijn neergeschoten. Dat is intussen anderhalf jaar geleden- De reden van de opvallende vertraging in de behandeling van deze zaak is, dat brieven over deze aangelegen heid niet beantwoord werden en dat de ooggetuigen pas willen spreken wanneer ze eenmaal ge demobiliseerd zijn. Dat zijn op zich ai twee vreemde zaken. Dat iemand brieven verdonkeremaant die niet zo vleiend zijn voor zijn bewind, daar wil ik nog wel enig begrip voor hebben. In vergelij king met het rekken van zo'n oor log is dat 'n bijna te verwaarlozen delict. Dat hij d-e kans ertoe krijgt onwelgevallige post niet te beant woorden is al veel verdachter. Dat een militair die oprecht ver ontwaardigd is over zo'n moord partij, aan die verontwaardiging geen lucht geeft, kan ik alleen toeschrijven aan vrees voor sanc ties. Die zullen dus wel niet ge ring zijn. Het schijnt in de krijgs dienst erg gevaarlijk te zijn om de waarheid te zeggen. Dat pleit dan uiteraard niet voor degenen die daar de dienst uitmaken en waarschijnlijk ook niet voor de krijgsdienst zonder meer. Ik vind het dan ook niet zo vanzelfspre kend dat krijgsdelicten door een krijgsraad beoordeeld moeten worden. Waarom die aparte maat- kan weer van voor af aan begin nen even spannend als de vorige keer. Het menselijk geheugen is blijkbaar ook een vermogen om te vergeten, dus telkens opnieuw weer te genieten en steeds weer dezelfde fouten te maken. Blijkbaar vindt men, dat er oor logen moeten zijn, dat oorlog alles bijeengenomen toch een middel is om problemen op te lossen. Als mensen over oorlog en oorlogs misdaden praten, vervallen ze al tijd in dezelfde cliché's en het gek ke is dat ze di>e uitspreken alsof ze die ter plaatse bedenken. Dat zal dan ook wel zo zijn, want het hoort bij de situatie alle vorige situaties te vergeten. We eten el ke dag alsof we nog nooit ge geten hebben en op diezelfde ma nier praten we in cliché's over zaken waar we nog nooit echt op ingegaan zijn. Ik zag zojuist de advocaat van de beschuldigde luitenant op de televisie enkele woorden zeggen ter verdediging van zijn cliënt. Ik kon mijn ogen en oren niet ge loven. Een vrij oude en gewich tig kijkende man stond daar de aloude cliché's over opdracht en bevel, over het typische van oor logssituaties etc. op te rakelen met een ernst en diepzinnigheid, alsof hij een openbaring verkon digde. Alles was zo in het Duits te vertalen: „Krieg ist Krieg" en „Befehl ist Befehl". De man zou toch beter moeten weten, of is 't leven zo'n ordinaire aangelegen heid, dat er op beslissende mo menten - die ook telkens terugke- staven, aangelegd en gehanteerd door collega's in het krijgsbedrijf? Dat is één van de redenen waar om ik mij met die verre aangele genheden bemoei. Een andere is, dat de belangstelling voor deze misdaden zo'n merkwaardig ver loop heeft. Zij is hevig en kort, zij keert periodiek terug, heeft geen enkele invloed op de gang van zaken en vertoont zich vrij wel nooit op een moment waarop die oorlog nog in volle gang is. Zij komt in principe te laat. De Ne derlandse misdaden in Indonesië, twintig jaar te laat opgerakeld, zijn na een paar maanden nog nau welijks onderwerp van discussie. Het is mooi geweest, we weten het nu wel, we zijn er moe van geworden. Mijn vermoeden over het verloop van deze interesse is dit: de hevigheid van de belang stelling heeft alleen maar tot taak de kwestie snel uit het cen trum van de belangstelling weg te werken. Een heftige, vermoei ende discussie is een ideale ma nier om problemen onopgelost te laten. Dat is een triest vermoe den, maar het dient zich telkens weer hardnekkig aan- Brandende kwesties zijn strovuurtjes. Als ze uitgebrand zijn, is een schouwspel voorbij, meer niet. Ik kom daar nog wel eens op terug b.v. in verband met de linkse mode en haar rechtse effecten, maar wil nu wijzen op een belangrijk ge volg hiervan. En dit is: een kwestie die zo behandeld is, kan op elk moment terugkeren en bij haar terugkeer vindt ze dan weer een schone lei. Ze is helemaal nieuw en het spel ren - alleen in frases gesproken kan worden en dat frases dus ook belangrijk zijn? Maar het gaat na tuurlijk om de inhoud van die fra ses. We hebben die nog pas kun nen horen naar aanleiding van de Indonesië-affaire. Daar zÜn altijd twee dingen bij- Het eerste is de opdracht, het bevel. Er zijn niet veel mensen, die daarmee nog voor de dag durven komen na de tweede wereldoorlog; maar deze oude Amerikaan was zelfs daar niet vies van. Misschien kent hij geen Duits. Het tweede vinden we bij de meer genuanceerden, en dat is als het over militaire zaken gaat, nog altijd tamelijk simplis tische denkers. Het gaat ongeveer zo: „Ja, kijk eens, zulke dingen gebeuren nou een keer in de oor log. Dat is heus niet zo'n leuk karwei. Het is bijna onmogelijk geen vuile handen te krijgen. En vergeet niet: het is een stress-si tuatie". Nee, dat vergeten we niet. Maar laten we dan ook niet ver geten, dat dit argument zijn kracht eigenlijk ontleent aan een verzwegen gelijkstelling van oor log en oorlogsmisdaad. Oorlog is niet een nobele onderneming, waarbij toevallig ook wel eens 'n misdaad begaan wordt. De oor log zelf is de misdaad. Het plech tig veroordelen van zogenaamde oorlogsmisdadigers dient alleen maar om dit geweldige feit aan de aandacht te onttrekken, om 'n onderscheid te forceren tussen goede en slechte oorlogshandelin gen. Het houdt de oorlog in stand en zuivert die van smetten. Het is dus bij de krijgsraad in goede handen. Er is de laatste jaren nogal wat geschreven over de mid delbare leeftijd en daT is maar goed ook. Want waarom, verdorie, zouden alleen de teeners en de bejaarden hun problemen mogen hebben. De man en de vrouw van boven de veertig mogen dan al de indruk wekken zich in de zo merzon van het leven te koesteren... de werkelijkheid is anders. In feite leven velen met frustraties zo groot als de oag van morgen en die vergelijking klinkt dan nog een beetje vreemd, omdat de dag van morgen nu juist oorzaak is van hun paniek. Ze geven vaak blijk van een geesteshou ding, die bepaald wordt door hun besef dat het leven te kort is.. Ze hebben er een hekel aan begrafenissen bij te wonen van hun vrienden, want bij elk sterfgeval horen ze de noodklok voor zichzelf luiden. En dit is dan geen constatering van onszelf, maar van James A. Peterson, een Amerikaans huwelijksadviseur met vele jaren ervaring en (uiteraard) een goed huwelijk, die aan de middelbare leeftijd een boek van 206 blad zijden heeft gewijd. Dikwijls: „vlucht in een schijnwereld en heimwee naar een romantische" jeugd. Met hun afnemende energie, de on miskenbare bewijzen van het ouder worden, het toenemend lichamelijk onvermogen en het stijgende sterfte cijfer, is het werkelijk niet ongewoon, zegt hij, dat sommige mensen in de bloei van hun leven het moeilijk vin den zich op de toekomst te oriënte ren. Sommigen onder hen grijpen de kans op sensatie met beide handen aan. Ze hebben het gevoel dat ze niets meer hebben om voor te leven en deze sombere zienswijze wordt mede oorzaak van ziekten. Dat bleek bijvoorbeeld bij Bill en Helen, die de heer Peterson in zijn spreekkamer heeft gehad. En toch hadden Bill en Helen ongelijk. Ze werden gefrustreerd door een aantal zaken die op zichzelf niet frustrerend hoefden te zijn. Ze zouden het alle maal anders hebben ervaren als ze zich tijdig op hun nieuwe situatie hadden georiënteerd. De hedendaagse mens van middel bare leeftijd, zegt Peterson, heeft im mers de hele wereld in zijn armen. Hij heeft vleugels aan zijn hielen, die hem naar de zeven wereldwonderen voeren. Als hij geen zin heeft om zelf te reizen, zorgen pers, radio, film en televisie dat hij in eigen huis alles over verre afstand kan waarnemen, zodat geen uithoek van de wereld hem vreemd is. De gehele cultuur van oude en hedendaagse werelden ligt binnen zijn bereik. De middelba re leeftijd vraagt om een nieuwe acti viteit. Als de kinderen groot gebracht zijn en de eerste sensantie en uitda ging van het werk wat zijn afge zwakt, zijn man en vrouw rijp voor een ander aspect van hun levensloop. Hun reacties op die „herwaardering" zijn verschillend. Sommigen, aldus de auteur, trek ken zich na de inspannende jaren van wedijver eenvoudig terug bij het „kijkkastje". Anderen zoeken verge telheid in de alcohol en weer ande ren proberen de opwinding die ze als jongeman (of vrouw) gekend hebben te zoeken in nieuwe romantische ver houdingen. Maar gelukkig heeft Peterson ook andere mensen meegemaakt. Mensen met een visie, die de positieve moge lijkheden van hun volgende vijfen- twinig jaar onderkenden. Zij gingen schilderen, beeldhouwen, musiceren, ze namen een golclub ter hand, ze stapten in een vliegtuig, of ze gingen zich bezig houden met godsdienst of politiek. Ja, echt, dat staat er. Met godsdienst of politiek Het is zo'n heerlijk Amerikaanse visie op de mens. Rationeel en pragmatisch. Als je geen aanleg voor golf hebt, kun je altijd nog de bijbel ter hand nemen of Nixon gaan pesten. We zouden Peterson echter onrecht doen wanneer we de waarde van z'n boek louter en alleen aan deze passa ge zouder. afmeten Er staan zeker waardevolle dingen in. Het is waar dat vervreemding tussen twee gehuw den juist op de middelbare leeftijd tot een latent conflict kan leiden, dat het loslaten van de kinderen een gevoel van vereenzaming en nutteloosheid kan geven, dat de tijd een vernieti gende factor in het huwelijk kan zijn en dat in de relatie man-vrouw een herbepaling van de eigen rol noodza kelijk is om geestelijke steriliteit te voorkomen. Als de vrouw hardnekkig aan haar moederrol vasthoudt, zegt Peterson, zal ze haar getrouwde kinderen van zich vervreemden. Als haar man 'n druk bezet zakenman is en de concen tratie op zijn arbeidsrol niet vermin dert, zal hij de mogelijkheid verliezen aan de behoeften van zijn vrouw in deze tijd te voldoen. De schrijver heeft ervaren dat het in de helft van de onderzochte huwelijken niet lukt deze crises het hoofd te bieden, maar dat men er in de andere helft in slaagt een nieuwe vertrouwelijkheid en harmonie te scheppen. Die aan passing geschiedt overigens niet au tomatisch. Ze is, zegt Peterson, het gevolg van een eerlijk onderzoek en evaluatie van de problemen. En ook van de bereidheid tijd en energie aan elkaar te besteden. Dit laatste wordt vaak bemoeilijkt door de identiteitscrisis waarin man en vrouw van middelbare leeftijd ver keren. Ze zijn net als de Romeinse god Janus, die twee gezichten had, het ene naar achteren gericht en het andere naar voren. Deze periode is zo uniek omdat ze in zekere zin een tweede adolescen tie inhoudt. We citeren: „Zowel man nen als vrouwen tussen de jaren veer tig en zestig schijnen gedwongen op nieuw over hun leven na te denken, hun levensdoelen opnieuw vast te stellen, na te gaan wat zij bereikt hebben en een koers uit te zetten voor de jaren die hen nog resten". Dit valt dikwijls niet mee „Want doordat de mensen slechts weinig identiteit hebben en doordat zij slechts zelden bereid zijn geweest zich sociale inspanningen te getroos ten, komen zij nu tot de ontdekking dat hun eigen individualiteit ontred derd is". j En wat de seksualiteit in het huwe. lijk betreft: Peterson constateert dat de meeste echtparen ontdekken dat hun seksuele aanpassing op middelba re leeftijd het resultaat is van hun totale verhouding tijdens het huwe lijk. Afgezien van overigens belang rijke fysieke oorzaken, wijdt hij de crisis van de middelbare leeftijd aan het gebrek aan toewijding en commu nicatie in het verleden. Als er tussen man en vrouw, een zodanige open heid is dat angstgevoelens en behoef ten openlijk gedeeld kunnen worden, zullen volgens hem ook de antwoorden gevonden kunnen worden. Temeer, omdat de medische wetenschap ons nieuwe hulpmiddelen verschaft om de overgang, ook sexueel, te verlich ten. Niet kniezen, zegt Peterson. Niet teveel letten op het eigen broze lijf. Geen atleet van twintig trachten te zijn. Verder kijken dan binnen het ei gen beroepsleven en letten, vooral letten, op de vijf Cs'. De beginletters namelijk van Curiosity (weetgierig heid), Creativeness (creativiteit), Comprehension (begrip), Compassion (medebewogenhied) en Commil (betrokkenheid). En dat is dan weer, net tl voorbeelden van Bill en Hek Jim en Dorothy - die ook! wapenend Amerikaans. Met vijf hoofdletters, een a derend zelfvertrouwen en eeiS tige woordenstroom wordt eend kijker als Albert Camus in Ml domhokje geduwd. De paden lanen in en het komt best vu aar. Laat de existentialisten zeuren. We moeten toegeven dat boek van Peterson geïntere hebben gelezen. Er staat veel devols in. Aan de andere kant soms irriterend oppervlakte schrijver vraagt zich bijvoo:I geen enkele keer af of veil maatschappelijke structuren eil ties oorzaak kunnen zijn val we maar huwelijksvermoeidhti] lën noemen, laat staan dat tot enigerlei vorm van maat kritiek geroepen voelt. Peterson mag als huwelijl seur een geslaagd man zijn, ee| soof is hij zeker niet. Hij gei" goede raad, maar waar het moeilijk wordt komt hij met dersrecepten. En die zien duurder uit dan ze in werkel zijn. J. VEI James A. Peterson: Huwelii na de veertig. A. W. Sijthotf, 1 PEKING Hij staat afc fadscentra zijn felgekleurc Vs" van hem te koop en lorden dat zijn naam bek jcht in dit enorme land. Zijn Chinese naam is Pa |as hij Ncrman Bethune; ïkendste Canadees aller ti slorman Bethune was een beki laanse burgeroorlog en lid van P38 in China aankwam. Hij git jinese communistische legers te bd strijd voerden met de binr twee jaar tijd werd zijn leven i len bloedvergiftiging, opgelop lens een operatie, die Bethune ve tte zonder rubber handschoen werd zijn dood. Een onschi dig sneetje in zijn vinger werd he ^Vl3 november 1939 fataal. Er w ren geen handschoenen meer, eve als er trouwens geen anti-septiJ Jovende middelen en andere noo :elijke medische spullen waren. Jic operatie werd evenals z !e andere vlak bij het front ui roerd- Bethune en zijn assistent: èsten kort hierna hun kamp oj ;ken om niet gevangen genome worden door de oprukkende J< ïse legers. Een week later was h ld pas 49 jaar een grijze g' [en oude nan, die ernstig gelede 1 van het guerrilla-leven in c ^>gen en de voortdurende operatie ■parbij hij soms drie dagen zijn be lUet zag. De boeren in de noordelijke gren: sBtken en de soldaten van het ach ^Bleger kenden hem goed. Zelfs goed, dat wanneer hij met zij medische ploeg naar het slagvel SHrtrok er achter hen werd geroe Pen: ..Val aan, Bethune is er om d gewonden te verzorgen: val aan. Be ■me is er bij". ^Het was een lange weg geweest met alleen in afstand van de sbyteriaanse kerkgemeenschap ii geboorteplaats Gravenhurst (On 'j V^?r zÜn studie en leven ir iden, Wenen en Berlijn, van zijr act met tbc dat hem bijna fa was geworden maar dat hen ook tot een van de voornaam geleerden op het gebied van de trijding van tbc had opgestuwd gjt waren niet alleen emoties er JjOPP die de grondslag vormden vooi uitroepen van de Chinese solda ten. i<£Panie ^,a<* bethune mobiele een- Lil ontwikkeld om aan het froni adtransfusies toe te dienen. In na werkend volgens hetzelfde icipe organiseerde hij mobiele «m-eenheden om vlak bij he ,veld te kunnen werken in die le- sbelangrijke eerste uren na 1 open van een verwonding 'LWE "atuurlijk wel meer voor lig dan bekendheid bij de „troep" BONN De aanvaarding van het kanselierschap door Brandt niet lang, nadat president De Gaulle het toneel verliet, doet duidelijk de ongelijke machts verdeling, die in Europa bestaat uitkomen. Het is niet zo, dat er een plotselinge verschuiving is opgetreden, maar louter een con frontatie met de werkelijkheid. De industriële macht van Duits land is met snelle sprongen voor uit gegaan, terwijl Frankrijk achter de fagade van de vijfde republiek van De Gaulle weg kwijnde. De devaluatie van de Franse franc, die kort daarop ge volgd werd door de revaluatie van de Duitse mark, onder streept dit punt. Nu moet Europa en niet alleen Frankrijk beginnen met wat presi- eient Pompidou eie „operation vérité" genoeme! heeft (operatie van de waarheid). Voor een Europa, dat uit zulke ongelijkwaardige partners be staat en waarin het nationale pres tige nog steeds belangrijker is dan de behoefte om de hulpbronnen te combineren, bestaat er slechts een toekomst: ondergeschiktheid aan de V.S. daarom hecht de Europese com missie meer dan ooit een groot be lang aan de toetreding van Groot- Brittannie tot de E.E.G. voor de volgende fase van de Europese inte gratie. Een heleboel intelligente en kun dige mannen, die de benauwende bureaucratie daar in Brussel be mannen, zien het Britse lielmaat- schap als de beste, misschien enige hoop voor de hervatting van de Eu ropese integratie. Zij geloven op aan doenlijke wijze dat de Britten de sti mulans kunnen verschaffen. Zij vre zen dat de E.E.G. zonder Groot-Brit- tannië een enorme arene zou worden, waarin noch de nationale regeringen noch de Europese autoriteiten in hun huidige staat van zwakte opgewassen zouden zijn tegen het spel van de economische krachten. Een Fransman in de commissie zei: „De Fransen zijn altijd op hun domst, als zij de Duitsers vrezen". Hun elomheid was in dit geval, dat zij weer de oude overeenkomst tus sen de Franse landbouw en de Duitse industrie wilden sluiten, terwijl het belangrijkste doel van de Franse po litiek het opbouwen van een concur rerende Franse industrie zou moe ten zijn, ev. dexir hulpbronnen te combineren, en een nauwere econo mische band aan te gaan. Door een te groot belang aan de financiering van de gemeenschappelijke land bouwpolitiek te hechten, scheen Frankrijk te vragen om de rol als de graanschuur van het industriële Duitsland. Een Duitse functionaris zei: „Frankrijk en Italië hebben gewoon weg de middelen niet om hun achter gebleven landbouwgebieden op de been te helpen. Een oplossing hier van zou de overDrenging van Duits kapitaal met zich mee brengen, maar de Duitse industrie zal zich alleen in die gebieden begeven, als men stabiliteit kan garanderen en dat be tekent het maken van vooruitgang op weg naar een economische unie". Een van de industriële experts van de commissie betreurde het feit, dat sommige Fransen, en in het bijzon der die van de Michel Debré-vleugel van de Gaullistische partij eerder de dominering van de enorme Ameri kaanse maatschappij van elektrische apparaten, Westinghouse in de nieu we technologische industrieën, kan men alleen door rationalisatie en fu sering op een Europese schaal een Amerikaanse overheersing afwenden. Een andere functionaris zei: „De deur. waardoor Groot Brittannië de E.E.G. zal binnengaan, leidt naar een leeg huis. Door alleen maar een tolunie in te stellen, hebben we enor me economische krachten vrijge maakt, die in feite oncontroleerbaar Engeland staat opnieuw voor de deur van de EEG en nu het is de derde keer verwacht Enge land dat er zaken gedaan worden. Het is overigens een heel wat zelf bewuster Engeland dat nu aan klopt dan enkele jaren geleden. Het is alsof de Engelsen tot de EEG zeggen: „Graag of niet", in plaats van omgekeerd. De twee Franse veto's hebben de EEG de mogelijkheid geboden van Enge land een soort „toegangsprijs" te vragen, maar de Engelsen itf'l gewaarschuwd: maak die vooral niet te hoog. De EE&l er de laatste tijd lang niet O" 1 stevig en sterk uitziet als v» 1 heeft zo zien de Engelsen1 Engeland minstens even ha»] dig als Engeland de EEG. deze achtergrond moet staande beschouwing van r»J JENKINS van The Guardiay kijken. Een Britse versie op pa. zijn door parlementen, partijen door vakbonden of consumenten". En weer een ander zei: „We moe ten stilstaan en ons afvragen „wat voor maatschappij willen we eigen lijk?" plotseling zijn Monnet, Hall- stein en de anderen uit de tijd. Er staat niets in het oude verdrag van Rome over de dingen die nu van belang zijn, opvoeding, streekontwik- keling, planning etc." En nog weer een ander: „We zou den moeten denken aan de dingen, die voor iedereen persoonlijk van be lang zijn. Daarom maken we geen enorm grote tunnel waardoor we al le afval naar zee kunnen vervoeren zodat de Rijn schoon blijft. Dit zijn zo enige van de frustaties en verwachtingen van de in Brussel, die er niet tevrK zijn om bureaucraten te SI J die een nieuwe menselijk®1 en een politiek doel wilier fen aan de Europese e Zij vrezen dat het na'ian"j de regeringen de overhai» houden. De gevolgen ,L[i liteit en achteruitgang in j en Italië zijn, een rijk md3X..M Duitsland, dat naar bestem») in het westen noch in het o j vinden, de meedogenloze ver nisering van West-Europ J verzameling landen met g tieve stem in de wereld, zich af of Groot-Brittannie kan stoppen. if n

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 18