raet en In.
LJ
EERSTE KAMER BEHANDELT LOONWET NIET
Senaat riskeert geen crisis
Volop onrust in
Brabantse
zuivelbedrijven
OND
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
imiSiefeest
in hang-
feruchting
eei/i A
rzmk
ierendonck-
[is
STRIJD
TEGEN
T.B.C.
MOET
OP DE
HELLING
Opmerkelijke procedure om conflict te vermijden
NOODWEER BEMOEILIJKT VERKEER
WEEKBLAD
SPIEGEL
VERDWIJNT
roege kou meestal van korte duur
Fruittelers
trekken
naar
Den Haag
DAF stapt de
zeventiger
jaren in met
nieuwe serie
bedrijfsauto's
Feijenoord
verslaat
AC Milan
EE STEM
OORZAAK CONCENTRATIES
MOORDENAAR
LAMBRAKIS
IN VRIJHEID
Tweede Kamer
vraagt nota
Biafra
PSV UITGELOOT
andaag
in
I zeeland
stoffen en
ree! textiel
fcoffic in België
W °Jo duurder
nachtrust
lèRE
E en BEDIENDE
Spaarloon
Overleg
Rode Hertogin
op vrije voeten
Kent U I
uw krant?
editie voor
I Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
I Hoofdredacteur: L. Leijendekker
1 Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341. Postgiro 1114111
weerbericht
eer
in.
LDEN:
liet al gezien?
Ll
Geoooocooeoeeoeooooooaj
109e jaargang no. 26287
donderdag 27 nov. 1969
Koud
Opklaringen met hier en daar en
kele buien. Middagtemperaturen
enkele graden boven nul. Lichte
nachtvorst.
KANIOREN: ROOSENDAAL, MOl ENSTRAAT 45, TEL. 37150
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26, TEL 6850
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14, TEL. 4957
GOES, KLOKSTRAAT I, TEL. 8030
HULST, STEENSTRAAT 14, TEL. 3751
4ikolaas-aktie:
rill - koffie zet-
iiansteker -
[ïzon
UJUl
ens en slopen, baddoeken
k verpakte zakdoekjes
edoeken enz. enz.
in 23-25 - sas van gent
(Van een onzer verslaggevers)
TILBURG De tuberculose
in Nederland is voorgoed op de
terugtocht. De bestrijding van
deze eens zo vreselijke volksziek
te is in de eindfase gekomen. Het
steeds teruglopende aantal tu-
berculosegevallen heeft tot ge
volg dat het bestrijdingsapparaat,
dat in de loop van zestig jaar is
opgebouwd, voor de huidige si
tuatie veel te omvangrijk ge
worden is. De tijd is gekomen
om dit machtige apparaat, dat
iljoenen kost, kritisch te bekij-
kcn.
Degenen, die met de tuberculo
sebestrijding bezig zijn moeten
zich gaan afvragen of niet veel
te veel wordt gedaan wat niet
langer zinvol is. Als men dit niet
;an opbrengen dreigt de t.b.c.-
lestrijding een soort Don Qui-
ihotterie te worden,
leze duidelijke waarschuwing is
fkomstig van de heer R. Drion,
;eneeskundig hoofdinspecteur
an de volksgezondheid in Til-
inrg. Hij sprak donderdag op
de vergadering van de zestigja
rige Noord-Brabantse vereniging
lot bestrijding van de tubercu-
se.
Volgens de heer Drion dient
rerwogen te worden of het mas-
ile bevolkingsonderzoek nog
tvol is en of het frequente on-
jerzoek van scholieren nog aan
Ie eisen van de huidige situatie
pldoet.
e t.b.c. is nu een heel andere
;te dan 20 jaar geleden. Zij
autus' de lieer Drion, veel
«er als een epidemisch optre-
lenfle explosie worden gezien.
Hij vroeg zich daarom af of de
consultatiebureaus niet beter cen
tra voor epidemologische bestrij
ding en bewaarplaatsen van de
jennis over deze ziekte zouden
loeten worden. Ook is z.i. de
.raag aan de orde of het aantal
bnreaus moet worden ingekrom
pen.
Voorzitter A. Taminiau gaf spre-
fBde cijfers over de snelle te-
Igtocht van de t.b.c. in ons
od. De sterfte aan t.b.c. is de
laatste 10 jaar teruggelopen van
Hp tot 1.4 op 100.000 inwoners,
iberculose is steeds meer een
ikte van mensen boven de zes
tig jaar geworden. De helft van
het aantal nieuw ontdekte ziek
tegevallen vindt men terug in de
ze leeftijdsgroep. De besmettings
kansen zijn sterk afgenomen.
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL De koffie wordt in
~v.°lc bijna 10 procent duurder: de
Jfflpencommissie heeft het verzoek
«■prijsverhoging van de koffie-
wmders gisteren gedeeltelijk inge-
™ugd. De goedkopere koffiesoor-
to' ?'e nu frank of minder per
'lo kisten, zullen 10 franc duurder
word"! andere koffiesoorten wor
den 20 frank duurdeT.
i-J
ADVERTENTIE)
Zware sneeuwval heeft in grote
delen van Midden-Europa het
verkeer bemoeilijkt. In Oosten
rijk en Italië zijn verscheidene
bergpassen versperd. In Zuid-
Duitsland viel gisternacht 15 tot
20 cm sneeuw. Ook Praag kreeg
een sneeuwkleed.
Een hevige storm zette de stra
ten van de stad voor een groot
deel blank (foto). Gistermorgen
vonden vele automobilisten hun
trouwe voertuig tot ver over de
assen in het water. Op sommige
plaatsen stond het water bijna
een meter hoog
wageningen (anp) Het ge-
illustreerde weekblad „Spiegel" zal
met ingang van januari 1970 zijn ver
schijning staken. De directie van n.v.
gebr. Zomer en Keunings Uitgevers
maatschappij te Wageningen heeft
hiertoe zeer ongaarne en na uitvoe
rig beraad besloten, aldus een com
muniqué.
Dc aandelen Zomer en Keuning
zijn in handen van de n.v. Uitgevers
maatschappij Kluwer te Deventer.
Op 9 september j.l. maakten beide
vennootschappen bekend te hebben
besloten tot volledige concentratie
van hun activiteiten, waarbij hun
werkzaamheden zelfstandig zouden
worden voortgezet.
Aangezien het advertentie-aanbod
tot ver beneden het reële minimum
was gedaald, waardoor de redactie
over onvoldoende middelen zou ko
men te beschikken om de kwaliteit
van het blad, die haar voor ogen
stond, te handhaven, is de exploita
tie van het weekb:ad niet langer ver
antwoord In geen der sectoren van
het Bedrijl zal dit voor het personeel
tot enig nadelig gevolg leiden.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA - HAARLEM Vanuit Brabant en Limburg wordt een
sterke drang op ons uitgeoefend door de werknemers om verbetering
te krijgen in de zuivel-c.a.o., aldus een woordvoerder van de katho
lieke bond van personeel in Agrarische-, Voedings- en Genotsmid-
delenbedrijven (AVG). Er wordt in het zuiden niet direct met staking
gedreigd, maar onrust is er volop, zei hij.
Zoals bekend zijn de werkgevers
organisaties in de zuivelindustrie
kwaad op Lijempf in Leeuwarden,
die aan haar duizend werknemers
een loontoeslag van f 12,50 per week
heeft verleend. Door de Federatie
van Nederlandse Zuivelbedrijven
werd gisteren meegedeeld, dat de
werkgeversorganisaties overwegen
een kort geding aan te spannen tegen
de directie van de Lijempf, wegens
het openbreken van de c.a.o.
Vanavond vind in het Berghotel te
Amersfoort een bespreking plaats
tussen de werknemers- en werkge
versorganisaties in de zuivelindustrie.
De onrust in Brabant wordt
ev nals op vele andere plaatsen
veroorzaakt door de snel toenemende
concentraties in de zuivelindustrie.
Deze concentraties beogen ondermeer
een doelmatigere en efficiëntere
werkwijze. De werknemers andervin-
tie mensen plaatsen Ook °nSy0(>r
gend klantenaantal te I
Kim per direkt, JONGE M
Tut willen. Zij kunnen in
k«tt'
oep opgeleid willen worden
Iden voor een goedbetaalde en
aantrekkelijke
promotiekansen mgi
reiskosten VERGOEDEN
waar nodig; .„„„^speer
- een prettige werr0 te
funkties zijn welkom °P in;
lENSDAG 26 november tot
'l, OOSTBURG, van IT-"" nEU-
KTTT?Trn7crt? A AT 13.
NIEUWSTRAAT 13,
fetjrai
lof even bellen voor een
JSSLAG n.v., t.a V afd per
op Zoom. Tel. 01640-6750
jVan onze weerkundige
medewerker)
BILT Dc laatste
jaren kondigt zich de win-
dikwijls in november
H aan. ln 1965 zaten wij
m het midden van de
juaaiKi in dp kol, met in
bet noorden op 16 novem
ber 13 graden vorst, verle
den jaar ook vorst en eni-
sneeuw in het midden
P®november .dit jaar azl
^■laatste week van deze
'stmaand een winters
ikter houden.
ÏSeland dat in het be-
van deze maand al
Waarschuwde voor enkele
b uitvallen van pool-
mcbt maakte de laatste
weken al kennis met
sneeuwbuien zoals die
vanaf maandagavond ver
spreid in ons land worden
waargenomen.
De ervaring met de mees
te voorafgaande vorstpe
rioden in november is dat
ze in de regel van korte
duur zijn (een of twee we
ken). Een heel enkele keer
volgt er een lange en
koude winter op waarvan
het jaar 1890 een voor
beeld si, maar dat mag een
uitzondering worden ge
noemd.
In november 1952 begon
het rond 25 november ook
winters te worden. Deze
kou bereikte op 29 novem
ber een dieptepunt met
tien graden vorst, te Em-
meloord gemeten Vlak
vóór Sinterklaas w*s de
kou verdwenen. In 1925
brak de winter op 28 no
vember door en duurde tot
10 december met een diep
tepunt op 5 december toen
het in Sittard 18 graden
vroor (arme Sinterklaas,
die blijkbaar toch alles
overleeft)
De extreemste koude
golf in de laatste week van
november beleefde ons
land in 1921. Het begon
toen rond 22 november te
vriezen en deze vroege
vorstperiode duurde tot 7
december. Op 5 en 6 de
cember in De Bilt nog 15
graden vorst.
De laatste novemberda
gen waren ongewoon koud.
Op 30 november in De Bilt
-14.4 graden, in Wa-nsvetd
(KNMI-station bij Zutphen
-16.2 C als laagste tempe
ratuur in november waar
genomen. Onze grote ri
vieren lagen, toen decem
ber op de kalender ver
scheen, geheel met ijs be
dekt.
Er zijn uitzonderingen
(1890 noemden wij reeds)
maar meestal is de winter
niet koud of streng wan
neer de vorst in november
reeds zijn entree maakt.
Op een warme en droge
herfst hebben wij over een
periode van 200 jaar een
voorkeur kunnen bespeu
ren voor een normale tot
zachte winter, waarbij de
januarimaand dikwijls wel
naar de te koude kant uit
viel. Er is en blijft echter
niets veranderlijker dan
het weer.
den hiervan soms financiële nadelen.
Op de kleinere bedrijven konden zij
vroeger namelijk vanwege de onre
gelmatige werktijden nog al eens ex
tra toeslagen incasseren, die een wel
kome compensatie betekenden voor
het niet al te hoge basisloon. Nu door
de stroomlijning van de produktie
onregelmatig en extra werk in veel
gevallen wordt voorkomen vallen
voor tal van werknemers de extra
toeslagen weg.
De werknemers gaan nu meer dan
voorheen hun lonen vergelijken met
die uit andere bedrijfstakken. De ver
gelijking valt aldus de A.V.G.
nog al eens nadelig uit voor de zui
velindustrie. Een gevolg is, dat de
onrust die zich o.a. demonstreert
in het personeelsverloop snel toe
neemt.
Sommige bedrijven zijn al genood
zaakt buitenlandse werknemers in
dienst te nemen. „St. Jan" in Den
Bosch moest in verband met een be-
drijfsuitbreiding bijvoorbeeld tien
Marokkanen aantrekken
ATHENE (AFP) Spyros Kotza-
manis, de man die in mei 1963 het
linkse parlementslid Lambrakis in
Saloniki met zijn motorbakfiets
doodreed, bevindt zich op vrije voe
ten.
Aangezien hier sprake was van
een politieke moord, werd Kotzam„-
nis tot elf jaar gevangenisstraf ver
oordeeld. Een deel van zjjn straf
heeft hvj m een arbeidskamp door
gebracht.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De vaste commissie voor Sociale Zaken uit
de Eerste Kamer heeft te kennen gegeven, niet bereid te zijn
de loonwet in haar huidige formulering te behandelen.
Slechts de liberalen in de commissie hebben een ander standpunt.
Door de omstreden loonwet, die door de Tweede Kamer reeds is
aanvaard, niet in behandeling te nemen, voorkomt de senaat dat zij
de wet moet verwerpen. In de Tweede Kamer heeft minister Rool-
vink, gesteund door premier De Jong, gesteld dat verwerpen het
aftreden van het kabinet tot gevolg zou hebben.
Het struikelblok in de loonwet is het befaamde artikel 8, dat de minister
van Sociale Zaken de macht wil geven in te grijpen in afzonderlijke c.a.o.'s
als de daarin overeengekomen loonstijging naar het oordeel van de bewinds
man te hevig zou zijn,
De vakcentrales N.V.V. en N.K.V.
vinden dit zo'n „wurgartikel" en zo'n
aantasting van de vrijheid van het
sluiten van overeenkomsten, dat zij
nu al uit elke vorm van loonoverleg
in de Sociaal-Economische Raad
(SER) zijn getreden. Het CNV neemt
een milder standpunt in, al is het
ook niet gelukkig met het artikel.
N.K.V. en N.V.V. zouden ongetwij
feld voldoende steun voor hun stand
punt hebben verworven in de Twee
de Kamer, als minister Roolvink niet
met aftreden van het kabinet had
gedreigd. Na dit dreigement ging men
door de wind. De senaat is kennelijk
niet bereid het hoofd, te buigen, maar
wil ook geen kabinetscrisis riskeren.
Vandaag deze opmerkelijke proce
dure: men behandelt de wet niet,
waardoor deze niet van kracht kan
worden. In politiek Den Haag ziet
men hierin de hand van KVP-er Mid
delhuis en AR-er De Gaay Fortman,
terwijl PvdA-er Kloos ongetwijfeld
ook zijn invloed heeft doen geklien.
(Van een onzer verslaggevers)
GOES Het actiecomité Fruit
teelt Zeeland bereidt een groot
scheepse demonstratie in Den Haag
voor. Hierbij zal de aandacht wor
den gevraagd voor de benarde posi
tie waarin de Nederlandse fruitteelt
is geraakt door de protectiemaatre-
gelij voor de Franse fruitteelt en
door het uitblijven van doeltreffen
de regeringsmaatregelen voor de Ne
derlandse fruitteelt.
De bedoeling was: op 2 december
a.s., als de E.E.G.-ministersconferen-
tie in Den Haag wordt gehouden, te
demonstreren Men heeft i.v.m. de
voorbereidingstijd een later tijdstip
moeten kiezen, dat binnenkort
wordt bekendgemaakt.
De Zeeuwse en Westbrabantse
fruittelers hebben d.m.v. een en
quête bij honderd entegelijk laten
weten dat zij actie willen. Er wer
den suggesties gedaan als: „Stort het
Binnenhof vol fruit" en „Blokkeer
de Kreekrakdam en de Zeelandbrug
met onze onverkoopbare appels".
Het actiecomité „Fruitteelt Zee
land" wil de demonstratie op een
waardiger en overtuigender manier
in elkaar zetten. Het doel ervan is
niet alleen de regering te doordrin
gen van de nood waarin de fruitte
lers zullen komen te verkeren als
steun uitblijft. Tevens wil men de
officiële organisaties, die de belan
gen van de fruitteelt in Nederland
moeten behartigen, tot krachtiger
optreden aansporen.
Het lag in de bedoeling dat. het
actiecomité „Fruitteelt Zeeland"
(voorzitter A. Suy, Sandeeweg 1,
Kruiningen), alle Nederlandse fruit
telers via een enquête zou benade-
aren, maar alleen de Zeeuwse fruit
veilingen, die niet afwijzend tegen
over de inzichten van het actiecomi
té staan, waren bereid steun te ver
lenen.
Het officiële orgaan van de Neder
landse Fruittelers Organisatie, het
blad „Fruitteelt", weigerde adverten
ties. waarin het actiecomité zich bij
de collega's in den lande had willen
presenteren, aldus verklaarde ons de
heer Suy.
DEN HAAG (ANP) De voor
zitter van de Tweede Kamer zal de
minister van Buitenlandse Zaken
vragen zo spoedig mogelijk en nog
voor de behandeling van de begro
ting van diens departement op 18
december, de kamer een nota toe te
sturen inzake de kwestie Biafra.
Het verzoek hiertoe werd gister
morgen gedaan door de heer Den
Uyl van de Partij van de Arbeid. De
heer Den Uyl wil van minister Luns
weten welke activiteiten de regering
heeft ontplooid.
De sociale commissie uit de Eerste
Kamer heeft gesteld, dat minister
Roolvink eerst maar eens moet zor
gen. dat de vrede hersteld wordt en
dat de twee grote vakcentrales te
rugkeren in het overleg.
De minister zou al een heel eind
komen, zo meent men in politieke
kringen, als hij zou toelaten dat het
„teveel" in cao's wordt omgezet van
contant loon in enigerlei vorm van
spaarloon. Maar met een belofte in
deze geest zal ook weer geen genoe
gen worden genomen. Een toezegging
bindt immers slechts een minister,
reden waarom een wetswijziging on
vermijdelijk zou worden. Met die
wijziging moet de heer Roolvink ech
ter eerst naar de Tweede Kamer en
die zal ongetwijfeld vreemd opkijken,
dat dan mogelijk is door interven
tie van de Eerste Kamer wat zij
zelf niet kon bereiken.
Het heeft er dan ook alle schijn
van, zo redeneert men in Den Haag,
dat minister Roolvink de „zwarte
piet" in handen heeft en er nauwe
lijks van los kan komen: wat hij ook
onderneemt, een van de kamers zal
hij in het harnas jagen, als hij ten
minste prijs stelt op het binnenlood
sen van (het grootste deel van) de
loonwet.
Overigens zou deze loonwet, ook als
ae senaat niet dwars zou liggen, voor
1970 nog weinig offert sorteren. Het
zou ook in die situatie nog geruime
tijd duren, voordat de Eerste Kamer
aan behandeling toekomt en dan ziin
al heel wat cao's afgesloten. Verwacht
wordt, dat minister Roolvink thans
in eerste aanleg met de vakcmitra-
les i™ over!pcf 7q] tredpn om na
.cfpcri Tio.q ver Hü ->a tzrix-*i -i
zou moeten gaan om de loonwet voor
hen aanvaardbaar te maken
(ZIE OOK PAGINA 3)
MADRID (Reuter) De „rode"
hertogin van Medina Sidonia is gis
teren op vrije voeten gesteld, nadat
zij acht maanden had uitgezeten van
een gevangenisstraf van één jaar we
gens het leiden van een protestmars.
Haar vervroegde vrijlating was een
gevolg van goed gedrag.
De 32-jarige hertogin had in 1967
in het Zuidspaanse dorp Palomares
honderden boeren op de been j
bracht om te protesteren tegen Uc
volgens hun te lage schadevergoe
ding in verband met het opsporen
van enige Amerikaanse waterstof
bommen. Deze vier bommen waren
in de omgeving van het dorp terecht
gekomen zonder te ontploffen
toen een Amerikaanse bommenwer
per en een tankvliegtuig in de lucht
met elkaar in botsing waren geko
men.
Leest u Oe Stem goed? Of alleen
maar de voorpagina, verder hier en
daar enkele opschriften en wat van
de sport? Dat is niet verstandig,
want we gaan een aantal van dege
nen, die De Stem zorgvuldig lezen,
belonen. Met geldprijzen en verras-
singsprijzen.
In onze krant van aanstaande za
terdag kunt u daar meer over lezen.
(Van een onzer verslaggevers)
EINDHOVEN Na bijna twintig
jaar presenteert DAF drie geheel
nieuwe series bedrijfsauto's, gericht
op de toekomst. Een intensieve voor
bereiding van vier jaar is aan de
produktie vooraf gegaan. Een re
search die 60 miljoen gulden heeft
gekost was er voor nodig. De series
omvatten het hele gebied van de
midden- en zware klasse DAF be
drijfsauto's.
De nieuwe generaties, drie series,
zijn alle uitgerust met moderne rui
me kantelcabines. Bij de ontwikke
ling, er is met de prototypen hon
derdduizenden kilometers gereden
door geheel Europa onder alle weers
omstandigheden, is uitgegaan van de
specialisatie die ook in het wegtrans
port plaatsvindt.
(Van onze sportredactie)
ROTTERDAM/EINDHOVEN
Feijenoord heeft zich gisteravond ge
plaatst voor de derde ronde van de
Europacup voor landskampioenen.
Feijenoord versloeg in een magistra
le wedstrijd AC Milan met 20. De
cuphouders waren tegen de geweldi
ge inzet en de voortreffelijke tech
niek van de Rotterdammers niet op
gewassen. De doelpunten werden ge
scoord door Wim Jansen en Wim van
Hanegem. AC Milan had thuis met
10 van Feijenoord gewonnen.
PSV werd in Eindhoven door het
lot uitgeschakeld voor verdere deel
name aan de strijd om de Europacup
voor bekerhouders. PSV won de
wedstrijd tegen AS Roma, na verlen
ging met 10. Het doelpunt was van
Willy van oer Kuilen uit een straf
schop. Aangezien AS Roma twee
weken geleden PSV thuis met 10
verslagen had. moest het lot de uit
eindelijke wmnaar aanwijzen.
(Zie verder onze sportpagina).
Papier te klein om klachten van
sfeer. Pagina 19
In één |aar zijn de bruto woon
lasten van de doorsnee woning
in Nedeiland met zeker f75
per maand toegenomen.
Pagina 9
Het Witte Huis heeft gisteren
voor het eerst officieel gerea
geerd op het bloedbad in Song
My. Perschef Ronald Ziegler
noemde de affaire „weerzin
wekkend". Pagina 17
Weinreb heeft zijn memoires
voltooid. Zijn mythe blijft on
gerept. Pagina 19
Het celibaatsvraagstuk is uit de
sfeer van protest en pressure
overgeheveld naar de beleids-
sfeer. Pagina 18
„Ik was wel uitdagend maar
nooit helemaal bloot", zegt Ri
ta Hayworth, eens pin-up girl
nummer één. Pagina 25