Hobby van gepensioneerde mijnwerker ,Mijn v mij no Heelkundige behandeling van hardhorigheid - ASSAF DAY INTERNATK Ik hoor hier KRO bekijkt ^60-jarig >estaan NKV STEENKOOLWINNING MET „WATERKANON oorontstekingen Midden- ouders dit nog onvoldoenden besef fen. automatisering m ..Vandaag of orgen" Uit zijn collectie: Henk Chabots „Moeder en Kind". KUNST VERZAMELEN -«!: Winand Zenden: „Breda kunstontwikkeling". (Van een onzer verslaggevers) NEERBEEK Winand. Zenden (57) woont Krijgershoek 38. Hij ging in 1967 als bovengronds mijnwerker van Staatsmijn Maurits met vervroegd pensioen. Een fijn huis, gebouwd in 1957 met een sub sidie van dertig procent der stichtingskosten door de Staatsmijnen. Winand Zenden woont daar met zijn echtgenote en zijn gehuwde dochter Truus met kind. Maar als ik zijn huis betreed, krijg ik de verrassing van mijn leven. Wie zou in de woning van een vervroegd gepensioneerd bovengronds mijnwerker een moderne particuliere kunstverzameling verwachten, die tot de grootste en waardevolste behoort, die ik ooit zag? In de gangen, in de huiskamer, op de slaap kamers rijen zich de schilderijen en beeldhouwwerken in brons en marmer van de bekendste Nederlandse kunstenaars aaneen. Je weet niet wat je ziet. En niet slechts de hoeveelheid slaat je met stomme verbazing. Ook de artistieke kwaliteiten der werken. Alles particu lier bezit van deze Winand Zenden en door hem gekocht. Schilde rijen, lijst na lijst, overal. Beeldhouwwerken op de schouw in de huiskamer, op het dressoir, op de slaapkamerkasten. Uit zijn collectie: Aad de Haas' „Pastoor van Wahlwiller" Een groot olieverfschilderij „Moe der en kind" van de overleden Hol landse meester Henk Chabot. Een representatief werk uit 1945. Twee gouaches van de bekende schilder Jan van Heel uit Den Haag. Een grote aquarel van de evenzeer beken de Hollandse schilder Kees Verweij uit Haarlem. Een groot olieverfschil derij, verder een portret in olieverf van Wahlwillers pastoor, nog een gouache en een droge naaldets, ver scheidene linoleumsneden: alle van Aad de Haas. Twee schilderijen en ettelijke tekeningen van Charles Eyck. Drie schilderijen en een tegeltableau van Edmond Bellefroid Twee olie verfschilderijen en twee gouaches van prof. Pieter Defesche. Een olie verfschilderij van Géne Eggen. Een olieverfschilderij van Peter Nijhuis. Twee bronsplastieken van de beken de Hollandse beeldhouwer Nic. Jonk uit De Schermer (Amsterdam). Een marmeren torso van de beeldhouwer Godfried Pieters uit Bunde. En niet te geloven de grootste parti culiere verzameling van bronsplas tieken van de Limburgse beeldhou wer Arthur Spronken uit Beek. Niet minder dan een zestal bronzen van deze beeldhouwer, waaronder zeer bekende werken als die gespannen pastiek van een zwaar boerenpaard. Ergens in de huiskamer, die eerder aan een te eng behuisd museum dan een woonvertrek doet denken, ont dek ik ook van Arthur Spronken een juweeltje van een bronsreliëf je. In de gang hangen etsen van Spron ken. En als ik later het tuintje van Zenden inwandel, sta ik plotseling voor een brons-monumentje. De be kende Zonneruiter van Spronken. Vermoedelijk heeft Zenden meer wer ken van deze beeldhouwer dan Ar thur Spronken zelf. Particulier museumpje Hoe komt deze gepensioneerde mijnwerker aan deze kostbare verza meling? Reeds enkele jaren geleden deed iemand op de mijn 'n bod van drieduizend gulden op het schilderij van Chabot. Een laag bod. Maar Winand Zenden verkoopt niets, al bood men hem tienduizenden gul dens. Hij is een verwoed kunstverza melaar. die vanaf zijn twintigste jaar steeds botje bij botje gelegd heeft om kunst te kunnen kopen. Het is zijn leven. Hij rookt niet, heeft geen andere hobby's. Urenlang kan hij bij zachte radiomuziek tussen zijn kunst werken zitten en er telkens weer naar kijken. „Goede kunst verveelt nooit", zegt hij. „Je ontdekt er telkens nieu we diepten in Maar het begint hier te vol te raken. Zeker Op de slaap kamers. De werken komen niet tot hun recht. Daarom heb ik plannen om zelf geholpen door mijn schoonzoon, die in het bouwvak zit, achter ons huis eer galerie aan te bouwen van zeven bij negen en een halve meter. De tekeningen ervoor zijn in de maak. Een gebouwtje met een groot raam en met glazen licht koepels". Dit zal een particulier mu seumpje worden. Want hij denkt er niet aan, om het commercieel open te stellen. Alleen fijn te midden van de kunstwerken te zitten en kijken naar wat hij bijeenbracht. Uitbetalen in kunst Wat hij verdiende op de mijn ging steeds naar moeder de vrouw. Maar hij werkte vele uren na volbrachte mijntaak en dat geld heeft hij in zijn „kunstpotje" gedaan. Soms was het genoeg om ineens een kunstwerk te betalen. Soms ook kocht hij kunst op afbetaling en loste trouw elke maand zijn schuld bij de kunstenaar in. De verzameling bronzen van Ar thur Spronken verwierf hij door bij deze kunstenaar in Beek te gaan wer ken. Hij vroeg dan geen geld, doch liet dit loon oplopen om uitbetaald te worden in kunst. En de kunstenaars hebben steeds hun waardering voor deze kunstzin nige mijnwerker laten blijken, door hun prijzen drastisch te verlagen. Dat grote schilderij van Chabot kreeg Winand Zenden zelfs voor niks. Even als de twee gouaches van Jan van Heel. „ik heb door mijn hartstochtelijke liefde voor de kunst vanaf mijn twin tigste jaar zoveel mogelijk alle ten toonstellingen bezocht" zegt Winand Zenden. „En me ook met kunste naars, die ik bewonderde, in verbin ding gesteld,^om met mijn „over uren-geld" zo mogelijl een werkstuk van hen te kopen. Zo zag ik kort na de oorlog in Maastricht een tentoon stelling van Chabot en ik was er ka pot van. Ik dacht, schrijf eens naar die man, of ik niks van hem kopen kan, hoe gering het ook zal zijn. Vier maanden later kreeg ik van Cha bot antwoord op mijn brief. Ik dacht er al lang niet meer aan, had het opgegeven. Al ben ik taai, als ik iets verwerven wil, wat ik mooi vind. Maar Chabot was zo groot In die brief van Chabot stond, dat hij zo onder de indruk was van een mijn werker, die iets van hem wilde ko- dat hij een schilderij voor mij zou re serveren. Na verloop van tijd kon ik naar hem toe gaan in Bergschenhoek bij Rotterdam om een schilderij uit te zoeken. En dat heb ik gedaan. En hij wou er niks voor. toen ik een aan betaling wilde doen. Niks, geen rooie cent. Chabot was een oude man. Hij was ziekelijk, had hoge bloeddruk. Hij moest op dieet leven. Zo ben ik ver scheidene keren naar hem toe gegaan Hielp hem in allerlei dingen. Het was in 1945. En er was slecht aan stook te komen. Ik hielp hem. Ook in an dere dingen. Ik bleef met Chabot in contact, werd een beetje bevriend met hem. Op zekere dag raakt mijn dochter Mia in het ziekenhuis. Ik had geregeld briefwisseling met Chabot en wat schrijf je. Zo vertelde ik in een brief ook, dat mijn dochter in 't ziekenhuis lag. Ik kreeg terstond een brief terug. Als ik geld nodig had, zou ik het hem onmiddellijk melden. Ik schreef hem direct terug, dat ik geen geld nodig had. Was blij met mijn schilderij. Een jaar of vier la ter, kwam een andere dochter ook in het ziekenhuis. En weer schreef Cha bot en bood weer geld aan". „Met dat schilderij heb ik wat J uitgestaan", zegt Zenden, schreef me, dat hij het schildeq| zonden had. Dat ding woog 3;j Chabot had zelfs de vrachtkos taald. Maar een maand later werk nog niet bij mij gearriw woonde toen in Beek. Ik i doen. Op de spoorstations, Inü| tricht. Niks. Het schilderij bka Roermond Op het station té sta er was geen benzine om het i te brengen. Zij spaarden de n ten op. Maar ik had het. Dat a als Chabot bestaan in de Met de kunstschilder Jan va| ging het evenzo. Een jaar of h ven geleden schreef ik hem, 4 iets van hem kon kopen. Vai| antwoordde per kerende de centen beter in het huishoud! besteden. Hij zou wel iets stui riveerden twee gouaches.." Brede kunstontwikfe Zo groeit Zendens verzar die vijfenedertig jaar. Hij sj® werkt onvermoeibaar na beidstaak en koopt kunst. I bezoekt ook vele tentoonst^ ook in de Hollandse kunstcei| trein naar Amsterdam en i seums en exposities. Maarl fietsje op bezoek bij Limbuf stenaars, die zijn bewondai ben. En niet slechts zijn kui meling groeit, ook zijn tf nis. Want hij schaft ook 14 over kunstgeschiedenis aar.® studeert ze nauwgezet. F vlot met mij over Picasal Matisse, over Chagall en baas me telkens over kunstontwikkeling. Geenf dat hij bij de aankoop v<T verzameling feilloos teltcl beste werken wist te kieze|.' (Van onze medische medewerker) BREDA De laatste jaren heeft de heelkundige behandeling van de hardhorigheid grote vooruitgang geboekt. Vele ingrepen wor den met goed resultaat aan de lopende band uitgevoerd. Nochtans verbaast het ons telkens dat er nog steeds zoveel hardhorigen rond lopen die geen beroep doen op de mogelijkheden van de moderne gehoorchirurgie. Daarom deze week wat meer over deze aange legenheid. het ovale venster) uitgevoerd door 'n bekwaam chirurg geeft deze ingreep in 90 pet van de gevallen een gun stig resultaaat. Traditiegetrouw onderscheidt men het buitenoor (oorschelpen en uit wendige gehoorgang), het middenoor waarin zich de gehoorbeentjes bevm den en tenslotte het binnenoor dat de fijne zenuwstructuren en het even wichtsorgaan omvat. Het buitenoor is afgescheiden van het middenoor bij middel van het trommelvlies. Tussen de neuskeelholte en het mid- denoor is er een buisvormige verbin ding die de buis van Eustachius ge noemd wordt. Vooral middenooraan doeningen komen in aanmerking voor heelkundige behandeling. Vier voor waarden zijn noodzakelijk en tevens voldoende om een normale midden- oorfunctie te hebben: een normaal trommelvlies, een normale beentjes keten, een normaal ovaal en rond venster (openingen tussen het mid denoor en binnenoor) en tenslotte een normale Eustachius - buis. Het valt licht te begrijpen dat eei hele reeks aandoeningen de normale functie van het middenoor kan ont redderen en verstoren. Vooral de ver kalking en de middenoorontstekingen met hun nasleep zijn de voornaamste schuldigen van middenoordoofheid. Kwetsuren, aangeboren misvormin gen en gezwellen komen veel minder talrijk voor- Eén persoon op honderd van de blanke bevolking lijdt aan min of meer uitgesproken hardhorigheid door otoscalerose. Het gaat hier om een eigenaardige ziekte van het be nige kapsel van het binnenoor waar in zich, om een tot nu toe niet geken de reden, haardjes van ontkalking en verkalking ontwikkelen.Deze aandoe ning wordt klinisch merkbaar van zo dra de verkalking overgrijpt op de gehoorbeentjes van het middenoor en deze keten doet verstijven (in techni sche termen ankylose van het stape- deverstibulair gewricht genoemd). Bij volwassenen is de otoscalerose verantwooordelijk voor 95 pet van de hardhorigheid, bij personen met een normaal trommelvlies. Eigenaardig is wel dat deze aan doening onbekend is bij dieren en bij niet blanken. Alleen heelkundig ingrijpen is effi- c" '.ent. Alle andere behandelingen ble ven tot nu toe zonder het minste re- iultaat. De beste resultaten worden bekomen door een stuk van een van de gehoorbeentjes (stijgbeugel) weg te nemen en vervolgens een nieuwe verbinding te maken met organisch of synthetisch materiaal tussen do rest van de beentjesketen en het bin nenoor (n.l. tussen het aambeeld er., Middenoorontstekingen komen zeer frequent voor en zijn dikwijls oorzaak van een blijvende gehoorsdaling. Een goede behandelde acute middenoor ontsteking tast het gehoor niet aan. Niet zelden ziet men toch een ge- hoorsvermindering door een onoor deelkundige aanpak van de ontste king. Eigenaardig genoeg doet zich dit meer voor bij gegoede personen. De uitleg is echter eenvoudig. In de financieel sterkere middens grijpt men vlugger naar alllerhande anti biotica zoals penicilline, streptomyci- ne, terramycibe en zovele anderen. Wanneer er zich in het middenoor reeds etter verzameld heeft volstaat deze behandeling niet altijd. De ontstekingsverschijnselen wor den milder maar verdwijnen niet volledig. Daar het kind echter minder over zijn oor klaagt, schrikt men terug voor een kordate aanpak die erin be staat dat men het trommelvlies door boort om de opgestapelde pus de ge legenheid te geven zich naar buiten te evacueren- Daarom zouden we onze moeders afraden op eigen initiatief anti-bioti- ca toe te dienen in geval van gehoor- ontsteking. Menig akute ontsteking is op deze wijze omgezet in een sle pende. Deze chronische middenoor ontsteking laat bij genezing steeds 'n min of meer uitgesproken aantasting van het gehoor achter. Zoals reeds gezegd heeft men een normaal trommelvlies nodig om nor maal te kunnen horen. Doorboring van het trommelvlies is in de over grote meerderheid van de gevallen het gevolg van een slecht verzorgde oorontsteking. Het is treurig dat vele Gewoonlijk neemt de gehoordaling toe naar gelang de opening in het trommelvlies groter is. Wanneer alles zich beperkt tot een eenvoudig doorboring van het trom melvlies is de heelkundige behande ling eenvoudig en afdoende. De opening kan afgesloten wor den met een huidlapje of een vliesje gesneden uit een aderwand Momenteel gebruikt men echter hoofdzakelijk bindweefselgreffen. Soms heeft de ontsteking van het middenoor niet alleen het trommel vlies maar ook de gehoorbeentjes ge deeltelijk vernietigd of verstijfd. In zulke gevallen wordt de operatie veel gecompliceerder omdat men bene vens het trommelvlies ook de been tjesketen moet herstellen bij middel van beengreffen. Grosso modo bekomt men noch tans 75 pet. gunstige uitslagen. Alles samen beschikt de oorchi rurg over een reeks ingrepen en technieken die het mogelijk ma ken de functie van het middenoor grotendeels te herstellen. Daar om is het onverantwoord dat er nog zoveel mensen hun hardho righeid onbehandeld laten. Het spreekwoord „wie niet horen wil, moet voelen", is hier zeker van toepassing. (Van onze showredactie) NICE Assaf Dyan, knappe 2 jarige zoon van de Israëlische m I nister van defensie, is hard c I weg een internationale filmb Iroemdheid te worden. H(j hee I de hoofdrol gekregen in de niei we film van Jules Dassin. Daya debuteerde in de Italiaans-Israël sche produktie „Vijf dagen in S naï", gebaseerd op de juni-oorlt in het Midden-Oosten in 196 „Die film zou ik mijn vader nic. f graag laten zien. Het ding w< verschrikkelijk", aldus Assaf. Niet zo verschrikkelijk of ander producers zagen wel iets in ee van de belangrijke spelers. H kreeg een kans in „A walk wit love and death" van de Ameri kaan John Huston. De film speelt in de veertiend eeuw. Assaf Dayan is de opstandig Franse student die verliefd wordt o; de dochter van een hoveling. Ze gaa: er samen vandoor, trekken door ee ^geteisterd Frankrijk, en de romanc eindigt in een tragedie. In de vrou welijke hoofdrol maakt de 17-jarig dochter van Huston, Angelica, haa debuut. Een geboren actrice volgen Dayan. Hij hoefde overigens na deze filn iet stil te gaan zitten. Regisseur Ju les Dassin contracteerde hem voo: ,La promesse de l'aube", waarin hi .aast Melina Mercouri de hoofdro ervult. Momenteel worden de opna men voor „La promesse de l'aube' aakt aan de Franse Rivièra. Assaf Dayan die de naam van zijr beroemde vader mee heeft, verklaarl .nadrukkelijk niet hogerop te willen I komen dank zij de bekende klank die 1 de naam Dayan heeft. „Ik ben erg I trots op mijn vader. Ik bewonder (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM Aan het zestigja rig jubileum van het Nederlands Ka- tholiek Vakverbond (NKV) wijden de KRO-radio en -televsie vandaag en morgen speciale aandacht. Van- Taag, op de dag van de viering in sen extra Brandpunt tv-uitzending; morgen in het zaterdagmiddagmaga- ne P. M. (14.0016.30 uur Hil ver in 2). Actualiteiten rondom de ju bileumviering zullen aandacht krij gen in de radio-rubriek Echo. P. M. zal worden uitgezonden van uit KRO - studio I waarbij leden van het NKV te gast zullen zijn. Aan het ^^eestelijk programma werken o.a. nede: de Ted Easton's Jazzband met Sat Gonella en de Shepherds. In de extra - Brandpunt - uitzen ding (vanavond 22.30 uur Nederland 1) zullen Ad Langebent en Frans B»ijsen een vraaggesprek voeren met de Belgische professor E. Leemans, rrof. Leemans is door het NKV uit genodigd tijdens de jubileumbijeen komst de feestrede te houden. Enige Baren geleden doceerde deze Belgi- che hoogleraar sociologie aan de iniversiteit van Nijmegen. Uit die tijd dateert zijn kritiek op vele onderde len in de Nederlandse samenleving, de vakbeweging - welke hij gebrek pan strijdvaardigheid verweet - niet Uitgezonderd. Tijdens het gesprek in ■ueze extra - Brandpunt - uitzending zal professor Leemans zijn huidige ppvattingen toelichten. ESSEN (DaD) Rond 800 meter diep onder de stad Essen viel onlangs na een proefperiode van vijf jaar hel startschot voor een in West-Europa tot nu toe unieke onderneming; de hydromechanische steenkoolwinning Daarbij vervangt een „waterkanon" de persluchthamer en kolenschaaf. Zelfs steenbrokken laten los onder het geweld van de scherp gebundelde waterstraal (zie foto), waarvan dc uitmondingsnelheid bijna de snel heid van het geluid bereikt en die met een druk van 100 ato op de ko lenlaag terecht komt, wat overeen komt met een kracht van 500 tot 700 pk. Het voordeel van deze nieuwe me thode steens'»' t iet g« iekte aet itromen steenkool en stenen thode: er kan geen ontstaan. Daarmee is hei s Je gevreesde stoflongzien uitgebannen. Samen mjLeni»i (si®I jO# ten weg en worden opi* punt in de mijn van el» den. (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM Vanavond zendt j de AVRO van 22.05 tot 22.55 uur via ■Pïcderland 2 de tweede aflevering uit van de serie „Vandaag of mor- gen". Deze heeft tot thema: Automa tisering. Grote aandacht wordt geschonken aan de computer - ontwikkeling die, nu al veel verder is gegaan dan men ooit had vermoed en die een comple- te omwenteling in de geschiedenis van het mensdom teweeg brengt, zo- 1 a's ook de industriële revolutie heeft «gedaan. Het programma „Vandaag of mor gen is van Romano M. Stinga (tekst), Hans Vernhout (produktie) j en Adelheid van der Most (regie), e adviezen worden gegeven door prof. dr Fred L. Polak. Voorts zul- ien aan dit programma deelnemen t Geertman, prof. dr. j H. J. van Zuthem, de oud-staatsse cretaris van Sociale Zaken, dr. J. de en de heer F. Willems secre tins van het NVV. DE STEM

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 8