SPIRO AGNEW:
„His masters
voice" of
diens bliksem
afleider?
„HET WERK KOST 01
GEEN INSPANNING"
Dr. L. de Jong bereid boek te wijzigen
VERKEERDE „SPION VAN
Maanwandelaars Conrad en Bean
Bluswater
H. M. VOS (30) UIT
MIDDELBURG
IN PROEFSCHRIFT
ChristeTijke
ethiek geen
probleem,
maar
de mens
Voortreffelijk
„KORT EN ZOET"
STENEN
nu 2e fles
HALVE PRIJS
Ïl9
DE STEM VAN VRIJDAG 21 NOVEMBER 1969
19
1 Spiro „Ted" Agnew, vice-presi
dent van de Verenigde Staten,
de man die ruim een jaar gele
den tegen verslaggevers zei: „Ik
ben niet veranderd. Ik sta stil",
deze Agnew is in beweging ge
komen. Als een politieke John
Wayne banjert hij door de hippe
prairies van Amerika. Met zijn
colts scherpgesteld en los in de
holsters, schijnt hij vastbesloten
te zjjn links, kritisch en intel
lectueel Amerika te lynchen.
Spiro Agnew, Grieks immigrant
van de tweede generatie, harde
werker van het echte Amerikaanse
stempel, doorgaans toch niet zo on
vriendelijk, wel patriarchaal, ge
lovend in het orde-en-recht-axioma:
„Wie niet horen wil moet maar
voelen", naar eigen zeggen voor
stander van gelijke burgerrechten,
maar niettemin tijdens de verkie
zingscampagne Nixon's zoethouder
tje voor het conservatieve zuiden;
deze Agnew had ruim een jaar ge
leden —zei hij toen zelf— geen
standpunt ten aanzien van Viet
nam. Waarom dan gaat de man nu
zo te keer tegen de Amerikanen
die wél een standpunt hebben, zij
het dan dat het afwijkt van dat
van Agnews meester, president
Nixon. Dat het n u een afwijkende
.standpunt is kan Agnew de pro
testanten niet kwalijk nemen:
(Wat zij eisen is niets meer
dan wat Richard Nixon de Ameri
kanen in alle toonaarden heeft be
loofd: een snel einde aan Johnsons
"irlog.
j Spiro Agnew is nooit een tactisch
spreker geweest. Hij maakte onno
dig ruzie met de negerleiders in
:Ün stad na de moord op Martin
>uther King. Tijdens de verkie-
'mgscampagne schold hij een Ja-
anner uit voor „vette Jap", een
landgenoot van Poolse komaf noem
de hy „Polak" en van vice-presi
dent Hubert Humphrey zei hij
jdat hij „slap was tegenover de
[communisten"; in de Amerikaanse
politiek nog altijd een van de ge-
teenste en schadelijkste aantij-
igen.
Voor miljoenen Amerikanen
wordt een man die vice-president
is en ruige dokwerkerstaal ge-
brukit, alleen maar 'n stukje men
selijker, zoals de Amerikanen het
leuk vonden van John F. Kennedy
dat hij weieens „vijf-letter-woorden"
gebruikte. Maar de konsekwenties
van wat Agnew thans uitkraamt
aan het adres van al degenen die
zich verzetten tegen Nixons Viet-
nam-politiek of dat nu op straat
gebeurt, in het Congres of in de
eerbiedwaardige Senaatscommissie
van buitenlandse zakengaan
veel verder dan die van het irri-<
tante maar toch nog wel vergeef
lijke uitschelden van Japanners en
Pools-Amerikanen.
De uitwerking van Agnews woor
den kan niet anders zijn on is
ook niet andersdan dat Ameri
kanen beschuldigd worden van
landverraad en on-Amerikaanse ac
tiviteiten, enkel en alleen omdat
zij oppositie voeren tegen de Viet
nam politiek van Agnews meester.
De voorzitter van de Senaats
commissie van buitenlandse zaken
J. William Fulbright, vanaf het be
gin één van de invloedrijkste criti
ci van het Amerikaanse Vietnam-
beleid, heeft er al op gewezen,
dat de post die h;j krijgt de ,,-gif-
:igste en dreigendste is sinds de
dagen van Joe McCarthy". Hij
krijgt dreigbrieven. Hij wordt voor
verrader uitgemaakt. „Ik wijt dit",
zei Fulbright „aan de rechtstreek
se aantijging van vice-president Ag-
rew, dat wij vredesgezinde senato
ren verantwoordelijk zijn voor
voortduring van de oorlog en het
toenemend aantal doden op het
slagveld".
De herrinnering aan de dagen
van Joe McCarthy, de op commu
nisten en heksen jagende senator
die met zijn waanzinnige verhoren
en beschuldigingen in de vijftiger
jaren, half Amerika tot wanhoop
bracht, doet menige Amerikaan
huiveren.
Maar het kan niet anders of Ag
new bouwt mee aan een sfeer die
tot een nieuw McCarthyisme kan
leiden.
Senator Edward Kennedy be
schuldigde vorige week Agnew er
van „dat hij de Amerikanen tegen
elkaar opzet. Als hiertegen geen
maatregelen worden genomen", zo
vervolgde Kennedy, „dan kan dit
alles weieens tragisch aflopen".
n
De meest gestelde vraag als
het over Agnew gaat, is natuurlijk:
Vindt de president dat allemaal
goed? President Nixon, die in zijn
inauguratierede zo de nadruk leg
de op de „vereniging van de natie"
op de Amerikaanse saamhorigheid,
die zijn eerste doel zou worden; kan
deze president toestaan dat de
kloof tussen voor- en tegenstan
ders van zijn Vietnam-beleid ken
nelijk met opzetwordt verbreed
en verdiept, dat met kracht ge
streefd wordt naar een polarisatie
van standpunten? Blijkbaar wel.
Want nog maar kort geleden, na
ie zoveelste uitbarsting van Ag
new klopte hij deze in het open
baar en voor de tv-camera's op
de schouder: „Hij (Agnew) heeft
voortreffelijk werk gedaan voor de
regeling".
Is Agnew Nixons spreekbuis, of
diens bliksemafleider. Of beide te
gelijk? Onderschat Nixon de tegen
standers van zijn Vietnam-politiek
en denkt hij tijd genoeg te hebben
hen te isoleren van de „stille,
zwijgende meerderheid", waarop
hij zijn hoop heeft gesteld?
Gebruikt hij tevens Agenw om
het „ruige politieke werk" te doen
als het er om gaat de haviken, de
dromers van een militaire eind
overwinning in Viernam, koest
maar ook achter zich te houden?
Moet de vice-president een stuk
Witte Huis-politiek aan de man
brengen op een manier die voor
eesn deel van Nixons veronderstel
de meerderheid de enige is en
voor het andere deel nog accepta
bel genoeg maar een manier die
de president zichzelf niet kan ver
oorloven omdat hij in principe de
„vader" van alle dus ook van
dissidente Amerikanen is?-
Met Agnew in de politieke bran
ding, kan Nixon zich immers ge
makkelijker en vooral rustiger wij
den aan de staatszaken. Agnew is
dan zijn bliksemafleider én zijn
thermometer.
Wat is er tegen, bovenstaande
vragen bevestigend te beantwoor
den? Eigenlijk niet veel. Politieke
orakels in Washington hebben nog
veel meer theorieën over het op
vallende optreden van Agnew-
Maar oP de een of andere manier
leiden die theorieën steed3 tot de
conclusie dat er een soort strate
gie achter schuilt, dat het allemaal
bewust wordt gespeeld. Wat duister
blijft is het antwoord op de vraag
wat president Nixon er precies
mee wil bereiken.
De ongekende omvang van de
jongste demonstraties én het
bluswater dat de „duiven" in het
Congres met emmers vol beginnen
aan te dragen (wel kritiek op,
maar toch ook begrip voor Nixons
Vietnam-beleid; de „gunst van de
twijfel" etc. etc.) duiden er op dat
de Witte Huis-tandem (te) hoog
spel speelt
En Amerika is al zo'n explosie
ve natie
W. KOCK.
(Van een onzer verslaggevers)
SUSTEREN Prof. dr. L. de
pong, auteur van het in opdracht
ran de regering geschreven boek
'jHet koninkrijk der Nederlanden in
de tweede wereldoorlog", is genegen
een correctie in het tweede deel aan
te brengen omtrent „de spion van
lodrop".
Dit naar aanleiding van een in
bonden brief van de heer J, Orta
Bit Susteren, waarin hij zegt niets
Btet deze spionnage-affaire te maken
ie hebben.
I Prol de Jong schrijft in het boek:
jEen zekere Orta uit het opleidings
kamp „Sport en spel" in Arsbeck
|ad de grens overschreden om na-
ïere gegevens te verzamelen over
Ie spoorbrug of verkeersbrug te
Roermond. De man was evenwel ge-
pepen en onder verdenking van
spionage opgesloten in de marechaus
see kazerne te Vlodorp."
De heer Orta schreef in een inge
bonden brief echter pertinent niets
gf te weten van hetgeen zich in Vlo
drop heeft afgespeeld. „Ik ben in
derdaad in een opleiding geweest in
nat kamp. Men had mij verteld dat
daar een opleiding zou krijgen tot
politieman. Die functie zou ik dan
p het bezette Nederland gaan ver
pullen. Destijds ging ik daarop in,
pmdat ik werkeloos was. Na een
maand had ik door dat het hier om
Spionage ging. Ik vroeg toen verlof
pm naar huis te gaan. omdat ik geen
pn had daaraan mee te werken. Ik
(ADVERTENTIE)
kreeg dat verlof. Onderweg ont
moette ik een bekende Duitser,
waar ik een praatje mee maakte en
die met mij verder reed. Even later
werden we gecontroleerd. Alles was
in orde, maar plotseling werden we
ingehaald door een militaire wagen.
Wij werden gearresteerd en overge
bracht naar Roermond. Van toen af
heb ik niets meer gehoord van die
Duitser. Mij hebben ze verhoord en
weer vrij gelaten. De dag daarna
echter kwamen ze me weer opha
len en ik, werd weer vastgezet. Dat
was op 8 mei. 10 mei brak de oorlog
uit en werd ik bevrijd door de Duit
sers", zo beschreef de heer Orta zijn
vers'e op het geval Vlodorp.
De heer Orta heeft inmiddels de
heer De Jong geschreven, dat hij het
met zijn beschuldigingen niet eens is.
De schrijver zei toe bereid te zijn in
een volgende druk van zijn boek een
correctie over dit geval aan te bren
gen.
Op de vraag aan dr. L. de Jong
zelf, hoe hij aan de gegevens om
trent het „geval Orta" komt, ant
woordde hij: „Die heb ik uit de stuk
ken van de processen van de procu
reur fiscaal van Diisseldorf gehaald.
Daarin werd het vermoeden uitge
sproken, dat de heer Orta de spion
van Vlodrop moest zijn. Ik ken de
man niet. Bovendien dacht ik dat
het een Duitser was. Ik had geen
flauw idee, dat die man in Holland
woonde. Momenteel is de heer De
Jong bezig aan een studie omtrent
deze zaak. Hij zei toe, dat indien hij
zich vergist mocht hebben, hij gaar
ne bereid is zijn fout te herstellen.
(Van onze redactie buitenland)
HOUSTON De Amerikaanse
ruimtevaarders Conrad en Bean
hebben gisteren voor het eerst in
de geschiedenis op de maan een
aards voorwerp bezocht en daar
van onderdelen afgehaald om mee
terug te nemen naar de aarde
voor nader onderzoek. Het was
de sonde „Surveyor 3" die op 20
april 1987 een zachte landing
maakte op de rand van een maan-
krater. De ruimtevaarders de
monteerden tijdens hun tweede
maanwandeling de televisiecame
ra en andere onderdelen van de
robot om ze mee terug te nemen.
Met de terugkeer na 3 uur en 54
minuten van hun maanwandeling,
die een half uur vroeger dan op het
programma stond begonnen was en
behalve het bezoek aan de Surveyor
uitgebreide geologische onderzoekin
gen omvatte, beëindigden de twee
zee-officieren in de „Oceaan der
Stormen" met succes hun tweedaags
werkprogramma op de maan gister
ochtend om kwart voor negen Ned.
tijd.
De twee maanwandelingen die
Charles Conrad en Alan Bean heb
ben gemaakt, waren een teleurstel
ling voor de televisiekijkers op aar
de. Kort nadat woensdag de eerste
wandeling begonnen was, viel de
camera van de „Intrepid" uit, ver
moedelijk doordat de optiek defect
raakte door het zonlicht. Ook van
de tweede wandeling zijn geen beel
den gegeven.
Conrad en Bean, die ondanks hun
zware arbeid ook bij de tweede
maanwandeling hun goede humeur
behielden en zioh soms als uitgela
ten jongens gedroegen, meldden dat
de Surveyor bedekt was met een
bruin stof. Toen Bean over de huid
van de Surveyor veegde, kwam ech
ter de oorspronkelijke witte kleur
weer te voorschijn.
De succesrijke tweede dag op de
maan was voor Conrad en Bean om
drie uur (Ned. tijd) begonnen na een
rustperiode van acht uur. „Kort en
zoet" was volgens Conrad de slaap
die de beide ruimtevaarders twee
uur eerder dan op het programma
stond beëindigden. Op verzoek van
commandant Conrad gaf Houston
toestemming al kort voor vijf uur
met de maanwandeling te beginnen
in plaats van om 06.35 zoals het pro
gramma aangaf.
Om 05.01 zette Conrad voor de
tweede maal voet op de oppervlakte
van de maan. Bean volgde korte tijd
later. Een laatste poging de defecte
televisiecamera te repareren mis
lukte. Met geologische apparatuur,
houders voor maanmonsters en foto
apparatuur uitgerust, bewogen de
ruimtevaarders zich over de maan.
Conrad meldde zich te voelen als
bij het zien van een vertraagde film
waarin een giraf zich verplaatst.
De maanreizigers brengen een
„buit" van 45 kilo bodemmonsters
mee naar de aarde, het dubbele ge
wicht van hetgeen Armstrong en
Aldrin in juli tijdens de Apollo-ll
vlucht verzamelden.
De bemanning van de Apollo-12
heeft bij haar in totaal bijna achturig
verblijf op de maan ook omvangrijke
wetenschappelijke apparatuur opge
steld en voorwerpen opgehaald van
een door mensen op de maan ge
brachte sonde, de Surveyor 3 die op
bijna 200 meter afstand van de „In
trepid" staat.
Bean en Conrad hebben zich tot
meer dan 450 meter van hun maan
lander verwijderd. Af en toe zakten
hun voeten tot 7,5 centimeter in het
maanstof.
Bij de „surveyor" beklaagde Con
rad zich dat „er meer kabels aan
zitten dan jullie (Houston) ons hebt
gezegd."
Om 05 uur 30 (W.E.T.) waren de
astronauten ongeveei een half uur
onderweg. Zij hadden toen ruim 150
meter afgelegd. Bean zei toen moei
lijkheden te hebben met de sluiting
Bij gebrek aan directe beelden
van de maanwandeling hier een na
bootsing van de activiteiten van Con
rad en Bean, zoals de Amerikaanse
t.v. die gisternacht tijdens de tweede
wandeling uitzond: Een astronaut
plaatst een uit de Surveyor afkom
stige radiozender op de rug van zijn
metgezel.
van zijn tas.
De volgende krater, aldus Bean,
was veel dieper dan het eerst leek.
Hij zei, dat het terrein overal het
zelfde was er was hoegenaamd
geen verschil in het soort gesteente.
Conrad zei, dat hij een stukje steen
losmaakte, dat typisch was voor het
andere gesteente in de streek. Ter
wijl hij hiermede bezig was trapte
hij wat stof weg en vond toen een
veel lichter gekleurd gesteente
dit gesteente zag eruit als cement.
Op de bodem van de derde krater
zei Conrad: „Het ziet eruit alsof op
de bodem gesmolten materiaal ligt."
Hij en Bean namen monsters.
Hoewel de televisiecamera niet
werkte was de ontvangst van het
stemgeluid bijna perfect. Het was
zelfs mogelijk om de astronauten te
horen ademen.
Conrad verklaarde het jammer te
achten, dat zij maar vier uur buiten
kttnden blijven als gevolg van de be
perkte zuurstofvoorraad. „Wij zou
den hier best acht of negen uur kun
nen werken. Het werk kost helemaal
geen inspanning."
Verder verklaarden de astronau
ten, dat de surveyor stoffig was. Zij
namen foto's van het ruimteschip,
dat sinds 19 april 1967 op de maan
staat.
De twee astronauten meldden, dat
het glas van de surveyor nog punt
gaaf was. Het verbazingwekkendste
vonden zij evenwel de manier waar
op hij van wit (en blauw) bruin ge
worden was. De astronauten namen
een doek en veegden daarmede een
deel van het stof op het ruimteschip
weg.
Om 08 uur 40 (W.E.T.) waren de as
tronauten druk bezig, de maanmon
sters en andere zaken in de „Intre
pid" te laden. Hun ingespannen werk
werd regelmatig onderbroken door
een lachje van Conrad.
Nadat Bean de „Intrepid" was in
gestapt werd nij door Conrad ge
volgd, die drie uur en 50 minuten
op de maan had doorgebracht. „Je
hebt het nu voor elkaar", zei Bean
tegen zijn metgezel. Het luik van de
cabine werd om 08 uur 45 (W.E.T.)
gesloten.
ECHTE FRnnSE WIJtlEn
(vanaf 3.85 per fles)
HIJ IJW WIJNHANDEL
UTRECHT (ANP) „De men
moet, door bereid te zijn tot lij
den, zijn angst overwinnen. Di
is een zedelijke eis. Angst bete
kent onvrijheid en alles wat goe,
en nobel is in de mens wordt ei
door vernield. Besluitvorming o;
grond van angstige anticipate
wat de ander zal gaan doen, i:
geen ethiek. Niet de christelijke
ethiek is in onze tijd een pro
bleem, maar de mens met zijn
vernietigend en sadistisch ver
mogen. De morele chrisis van on
ze tijd komt voort uit het feit.
dat we inet meer durven ver
trouwen dat bepaalde waarder
zoals eerbied voor het lever
door iedereen over de helt
wereld worden erkend".
Dit schrijft de secretaris va:
de Zeeuwse raad voor het maat
schappelijk werk, de heer H. M
Vos (30) uit Middelburg (hij it
tevens filosofiedocent aan de so
ciale academie in Den Haag) in
zijn proefschrift „Sub jectivis-
me en menselijke beperktheid
een onderzoek naar de culturele
mogelijkheden en onmogelijkhe
den ter overwinning van schuld
zinloosheid en dood", waarop hi.
gistermiddag aan de rijksuniver
siteit in Utrecht tot doctor in
de godgeleerdheid promoveerde
Zijn promotor was prof. dr. J.
de Graaf, gewoon hoogleraar in
de ethiek met inbegrip van de
wijsgerige ethiek en de ency
clopedie der godgeleerdheid in
Utrecht.
Dr. Vos is onder meer van oor
deel dat de kritiek op het chris
tendom waardoor het direct of
indirect als methode ter overwin
ning van de menselijke beperkt
heid heeft afgedaan vooral
van atheistisclie zijde komt.
Dr. Vos onderscheidt daarin vier
vormen: (on-)geloof dat rust,
en teruggaat op het verlangen
naar comfort en gemak en waar-
bfi het beloftegeloof kan wor
den vervangen door geloof in
geld, carrière en goederen, het
ressentimentsgeloof en atheïsme
die het gevolg zijn van onlust
(het zicli niet kunnen waarma
ken), het hiroïsche geloof dat
in opstand komt tegen de on-
verwerkelijkbaarheid of de stug
heid van de christelijke waarden
of de hartstochtelijke keuze voor
de wereld met al haar leed, en
tenslotte het „gevoe!igheids"-ge-
loof. dat leidt tot de opstelling
va" een persoonlijke waarde
schaal die het christendom zowel
kan bevestigen als afwijzen.
Vola-ens de promovendus biedt
het christendom een oplossing
voor het probleem van de over
winning van de menselijke be-
nerktheid. on scliuld, zinloos
heid en dood. wanneer de ge-
iovicen zelf wantrouwen, wan-
en baat weten te overwin
nen.
