Wat is nou nieuw aan het nieuwe toneel? kijk naar luister naar Tom Mix Gin Hildegard schrijft memoires Programma school-t.v. in Japan bekroond STEM vertoont „Rijksweg 58 Bartéx is de fijnste snelscheercrême die ik ken. En nog de voordeligste ook Kreupelen nn Ballet van Strauss in „Passepartout NEDERLAND I NEDERLAND II BELGIë (Nederl.) BELGIë (Frans) DUITSLAND I DUITSLAND II DE STEM VAN DONDERDAG 20 NOVEMBER 1969 We leven in de tijd van de hea rings, teach-ins en grote openbare discussies, tot in een „uitverkoch te" stadsschouwburg. Dat heeft het voordeel van frisse prikkels, meer openheid en meer bezinning. Maar juist door de massaliteit van de dis cussies ontstaat het nadeel van het praten in zwart-wit, van ongenuan ceerd denken, van denken in „leu zen". Zo'n leus in de toneeldiscus sies is: vernieuwing (experiment, avant-garde, etc.). Voor de jon geren zelf uiteraard een meeslepen de leuze omdat zij gericht is op de toekomst. Maar tegelijk op dit moment een tamelijk holle leuze. Omdat internationaal 't aanbod van werkelijk vernieuwende toneelstuk ken steeds geringer wordt. Na tuurlijk, nieuwe schrijvers bij de vleet. Voorzeker, doorbreken van taboes met steeds openhartiger taal en onderwerpen volop. Maar hoe modern ook aandoende, toch in wezen geschreven en gedacht binnen technieken die al minstens tien, vaak zelfs twintig jaar oud zijn. Ruimte om te experimenteren moet er natuurlijk zijn, en in zo verre is het uiterst belangrijk dat diverse grote gezelschappen nu be schikken over kleinere toneelruim ten, waar met name hun jongere spelers (en niet te vergeten de aan komende regisseurs) ervaring kun nen opdoen met drama, dat niet op voorhand geschikt is voor het gro te publiek. Veel bezwaren die nu worden ingebracht tegen de Ne derlandse Comedie, zouden achter wege blijven als dit gezelschap (hartewens van theatervernieuwer Vesseur) over een neven-theater zou beschikken. Maar omgekeerd bewijst het repertoire van het tot instituut verheven experiment dat Toneelgroep Studio heet, hoe moei lijk het is om alleen in deze rich ting bruikbaar repertoire te vin den. Werd na het inderdaad „ver nieuwende" Hoera Amerika het spel „O is O" al matig ontvangen, omdat het een geforceerde opklop bleek van 'n weinig zinvolle tekst, de jongste première viel geheel door de mand. Als „experiment" tenminste. Want op zichzelf kan men weinig bezwaar hebben te gen een perfect gebracht musical niemendalletje dat Op studentikoze wijze stoeit met een beroemd tra vestie-thema uit Shakespeare's „Driekoningenavond". Maar „ex perimenteel" Omdat er popmuziek weerklinkt? Omdat men stoute dingen zegt? Omdat men een dansje en een lied je pleegt? Omdat men het oude kermistrucje van veelkleurige be lichtingen gebruikt dat tegenwoor dig zo „nieuw" psychedelic licht heet? Omdat men de hippe uitmonste ring draagt van de pop- of roek- sfeer? Vergeet het maar: ondanks alle uiterlijke moderniteit is „Hun- ka Hunka 69" dichter bij de music hall en de daaruit voortgekomen musical van 20 jaar geleden dan bij 1989. Niemand kan ontkennen, dat Kees van Iersel bij uitstek de man is geweest die het nieuwere toneel in Nederland heeft geïntroduceerd. De belangrijkste stap is geweest uit het 18de-eeuwse kijkkast-toneel stappen en op welke wijze dan ook spelen „tussen" je publiek. Maar die vernieuwing is al van 1951, en sedert 1982 vaste spelvorm voor TonielTr--! Studio in 't eigen thea tertje De Brakke Grond. En zoals Van Iersel eens Ionesco en Beckett heeft geïntroduceerd als een ver nieuwing in het taalgebruik, die we „absurdistisch" zijn gaan noemen, zo heeft hij daarnaast vele belang wekkende schrijvers op de planken gebracht, üie nan, terwille van het moderne een etiket opgeplakt kregen maar die toch in wezen geen „vernieuwing" betekenen. Was Hoera Amerika een nieuwe weg in de dramatiek, of gewoon een door zijn pittigheid verrassende vorm van wat we als cabaret al lang kennen? Was Lorca nieuw? Of de romantische Weingarten met „De Zomer"? Wat is er nieuw aan Mrozek. anders dan het feit dat hij een indringende ironie heeft die we lang bij de schrijvers misten? Het feit dat nu bijvoorbeeld „Tango" ook het publiek van de Nederland se Comedie in drommen aantrekt is veelzeggend. Wat is er nieuw aan Arrabal behalve zijn schrijnen de bewogendheid en onthutsende openhartigheid? Zijn techniek is die van de symbolen, de droomvi sioenen en de allegorie die de Mid deleeuwse stukken kenmerkten. Omgekeerd is er echter ook ver nieuwing van blijvende aard aan te wijzen, die niet in het kader van een „Hoera Amerika" van Studio. Een nieuwe weg in de dramatiek of een verrassende vorm van cabaret? experimentele groep werd uitge bracht maar bij zulke gevestigde instituten als Nederlandse Comedie Theater of Ensemble. De ver nieuwing bijvoorbeeld van het do cumentair theater, zoals het Onder zoek van Weiss (of diens Marat-Sa- de) en De Plaatsbekleder van Hoch- hut. De herleving van het verzen toneel, zoals dat rond 1950 opbloei de met Fry, Elliot en in Neder land Hoornik. De vernieuwing van het collega-toneel (schijnbaar los se vermenging van flarden gesprek ken en spel), die al inzette bij de Nederlandse Comedie met Dylan Thomas' Onder het Melkwoud. De vernieuwing in de toneelzaal, zoals Weiss (Publieksbeschimping) en Handke (Kaspar) dat nastreven, doch eigenlijk als voortzetting van wat Ionesco en Beckett begonnen: de taal ontkoppelen van zijn logi sche samenhang van het dagelijks gebruik en haar benutten op de zelfde associatieve manier waarop de reclame zijn publiek in „kreten" leert denken Allemaal zaken dus, die al vele ja ren aan de gang zijn. Dat ze voor elke jongere generatie, zo om de drie jaar. weer als nieuw aandoen, wil dus niet zeggen dat ze nieuw zijn. En dat er elk jaar weer schrij vers zijn die slechts een klein pu bliek aanspreken, heeft minder te maken met „experiment" dan met de natuurlijke noodzaak dat een le vende kunst zijn tijd vooruit pleegt te wezen. C. NICOLAÏ (Van onze showredactie) MüNCHEN Hildegard Knef, we reldbekend dank zij haar rokerig- gebroken stem waarmee zij zelfge maakte chansons vertolkt, heeft tij- debik liet toneel en de schijnwerpers verwisseld voor de schrijftafel. Ze is bezig aan haar memoires. Een veel- werk, want de blonde kan heel wat vertellen. Zij was de eerste Duitse actrice, die g* de tweede wereldoorlog het pu bliek in New York tot stormen van bijval wist te brengen als musical ster op Broadway (ze speelde 600 maai Ninotschka in „Silk stockings" in de jaren '56 tot '58). Achter de 31-jarige Hildegard lag een .- en filmcarrière, die tn de open van Berlijn begonnen was en via Londen en Parijs naar Holly wood had geleid. Later werkte zij ab een bezetene aain een zangcar rière. En met succes. Haar echtge noot, David Cameron, een Engels acteur, vertaalt haar chansonteksten. geteeJfde zal hij met haar memoires Niet alle tijd van Hildegard wordt besteed aan het schrij- Tussendoor heeft ze ook nog voor de anderhalf jaar oude Christina. (Van onze radio- en t.v.-redaetie) HILVERSUM Het programma van de Nederlandse onderwijstele visie, dat de NOS te zamen met nog twee andere programma's heeft in gezonden naar het concours om de Japan Price, is bekroond met de prijs van de Japanse minister van poste rijen en telecommunicatie. Het be treft het programma „Een bos op een zonnige dag". Het is een aflevering uit de serie „Kijk, als je tekent zie je meer", die tot staod kwam in samenwerking tussen de afdeling schooltelevisie en de NOS en de Nederlandse onder wijstelevisie. Ze werd ingezonden in de categorie programma's voor kin deren tot 12 jaar. Auteurs waren Jan Dirk 't Lam, J. van der Zouwen en W. van Ringefestein. Regie en pro- duktie waren in handen van G. G. Barendsz. Het concours om de Japan Prize is een jaarlijks terugkerend in ternationaal concours voor instruc tieve programma's, dat ditmaal van 5 tot 19 november in Tokio en Hi roshima werd gehouden. J. (Van onze filmmedewerker) DEN BOSCH De film „Rijksweg van de Zeeuwse cineast Jaap wotterbeek zal 4 december te zien zijn op de televisie. Ook in een aan- yU bioscopen gaat de film in het worprogramma draaien. ■„Rijksweg 58", die dit jaar, met| #bsidie van het ministerie van Cul- fflur, Recreatie en Maatschappelijk jffierk, door de Middelburger Jaap ■■olterbeek (26) werd gemaakt, is 4©baseeid op het thema „leven en j®od", In een, met de muzikale fuga- vorm vergelijkbare, montaige heeft hij een auto-ongeval op de rijksweg ■f en de geboorte van een kind te- ■Hover elkaar gezet. De hoofdrol yordt gespeeld door Leen Jonge- Waard Jpe film, die tijdens de Internatio nale filmweek Arnhem zijn première J&leefde, is intussen ondergebracht bij City-film N.V. en zal in het voor- Programma van een „Western" gaan toelopen in de bioscopen. De VPRO- -^Hlevisie vertoont „Rijksweg 58" op •december. (ADVERTENTIE) Die regenjas kan ik zelf wel waterdicht maken. Met Harmisol van mijn drogist. DE NOS-televisie zendt zondag weer «beroepenquiz „Wat doe ik voor de «tostuit, waarin een uit vier per sonen bestaand panel het beroep van sen aantal gasten in de studio moet, raden. Leider van de quliz is ditmaal Tod de Braak. HILVERSUM Gerard Cox heeft het niet gemakkc lijk op deze foto, al kan men nu niet bepaald zeggen dat hij de situatie ook vervelend vindt. Het is een scène uit het programma „D'r ingetrapt", dat de VPRO vanavond om 20.30 uur via Nederland I op het scherm brengt. Gerard Cox is niet de gehele show omgeven door deze aantrekkelijke meisjes. Hij zingt liedjes van o.m. Michel van der Plas, Jaap van der Merwe, Bertolt Brecht Geor Brassens, Hans van Deventer en zichzelf. Aan de show werken mee de dansgroep „Tomorrow's People"' en kele amateurdansparen. en" (ADVERTENTIE) BOEK Wie heeft er gehoord van de Ame rikaanse schrijfster Flannery O'Con nor, die in 1964 overleed? Eerst na haar dood werden in Amerika haar kwaliteiten onderkend. Nu wordt in ons land een eerste po-ging onderno men belangstelling voor haar te kweken. En aan de hand van dit boekje gemeten verdiend. Een vier tal verhalen, die all zijn opge bouwd uit speler en tegenspeler. Of dat nu opvoeder-kind, vad-er-dochter, moeder-zoon of grootvader-kind zijn, allen bespelen zij zeer menselijke ge voelens die ons maar al te bekend zijn uit de dagelijkse omgang met mensen. Het titelverhaal is wel het sterkste, waarbij in een moederloos gezin de vader een te „reclasseren" jochie opneemt. Frappant goed ge tekende reacties (met name ook re ligieuze; telkens terugkerend) ge ven aan het verhaal een hevige spanning. In het tweede verhaal „De Dag des Oordeels" worden de laat ste ogenblikken van een oud man in een stadsflat verteld. „Alles wat ver rijst moet eens samenkomen" is een prachtige karakteristiek moeder-zoon in een bus en „Uitzicht op het bos" een navrant verhaal van een oude man en een kind. Het is geen opwekkende lectuur, maar het navrante is zo menselijk getekend, dat men geboeid en vaak getroffen verder leest. Wel bitter, maar niet verbitterd. Menselijk in het on-men-selijke. HENK EGBERS Flannery O'Connor: De kreupe len zullen ons voorgaan (uitg. Bra- na-Witte Beertjes 1283 3,75). (ADVERTENTIE) Wastafel verstopt? Fifax lost op. Haal het even bij de drogist. onze radio" en t.v.-redactie) HILVERSUM Zondag wordt in „Passepartout" (16.20 tot 16.55 uur via Nederland 1) het programma „Terzene" uitgezonden, een ballet van Johann Strauss, dat de Hongaar se televisie buiten mededinging dit jaar heeft ingezonden naar het con cours om de gouden roos van Mon- treux. Het ballet speelt in de tweede helft van de vorige eeuw in Wenen. De hoofdpersoon is een jonge dichter, die een gedicht schrijft voor zijn ge liefde. Door allerlei misverstanden keert zij zich va-n hem af, maar aan het einde komt alles weer voor elk aar. De dichter wordt gespeeld door Imre Dozsa, zijn geliefde door Adel Orosz. Andere hoofdrollen worden vervuld door Gabriëlla Lafcatos, Guy- ala Harangozo en Ferenc Havas. NOS 6.15 APOLLO-12 Amerikaanse maanvluoht. Re portage van d-e tweede maan- wand-eling 11.40 SLUITING NOS/NOT 14.00 DE SOVJET-UNIE 14.25 ALLES OVER GEZONDHEID 14.50 SLUITING NOS 18.50 DE FABELTJESKRANT (kleur) 19.00 JOURNAAL VPRO 19.07 ZENDTIJD 19.25 SURPRISE, SURPRISE Uitzending va-n een film, ge maakt voor het eindexamen 1969 van die Nederlandse Film academie 20.00 JOURNAAL NOS 20.20 BERICHTEN UIT DE SAMENLEVING 20.30 GERARD COX - D'R IN GETRAPT(kleur) Sol-o-show van Gerard Cox on der muzikale leiding van Ro gier van Otterloo. De regie is van Rob Touber 21.15 DE REVOLUTIE VAN LIBIë (kleur). Revolutionaire offi cieren veranderden Libië plot seling van een koninkrijk in een republiek 22.00 SEXUELE OPVOEDING IN ZWEDEN. Getoond wordt hoe veel aandacht op de scholen in Zweden wordt besteed aan d-e sexue-le opvoeding van de leer lingen. 22.30 JOURNAAL NOS NOS 22.35 APOLLO-12 (kleur) De laatste gebeurtenissen rond de tweede Amerikaanse maan- vlucht. TELEAC 22.45 ORGANISEREN EN LEIDING GEVEN 23.15 SLUITING NOS 18.50 DE FABELTJESKRANT (kleur) 19.00 JOURNAAL 19.03 SCALA 19.30 VAN GEWEST TOT GEWEST 20.00 JOURNAAL TROS 20.20 TROS-TOTO Met een gezellig s-pe-1 heeft men kans maximaal duizend gulden te verdienen 20.40 WOODHOUSE IIARTEWEN- SEN. Optreden van John Woodhouse met als gasten Freddy Fla-mengo en Marga van Noordt 21.05 DE ZEVEN ZEEëN (kleur) Op-namen onder water van ijs-bergen 21.55 OSCAR PETERSON SPEELT Bij zijn optreden wordt d-e jazz-pianist Oscar Peterson bij gestaan door de bassist Sa muel Williams en drummer Ro bert Durham CVK/IKOR 22.20 VRAGENREEKS 8 Gewelddadigheid en welvaart in onze samenleving 22.50 JOURNAAL NOS 22.55 SLUITING 6.15—12.00 APOLLO-12 14.05—15.50 SCHOOLTELEVISIE 18.25 TECHNISCH EN WETEN SCHAPPELIJK ENGELS 18.55 ZANDMANNETJE 19.00 JONGER DAN JE DENKT 19.35 POLITIEKE TRIBUNE 19.50 KEURIG FRANS 19.52 ZOEKLICHT 19.57 MEDEDELINGEN 20.00 NIEUWS 20.25 HIGH CHAPARRAL 21.15 APOLLO-12 22.15 PREMIèRE De nieuwste films van d-e week 22.55 NIEUWS 6.50 - 10.30 - 14.40 MONDOVISIE Apollo-12 14.00, 14.30, 15.00, 17.50 SCHOOL TELEVISIE (17.40-17.45 Nieuws) 18.15 VOOR I)E KLEUTERS 18.35 MONDOVISIE Apollo-12: koppeling van de LEM 19.15 LES CHRéTIENS DANS LA VIE SOCIALE 19.45 VOOR DE KLEUTERS 20.00 JOURNAAL 20.30 LIEFDADIGHEIDSOPROEP 20.40 RAFLES SUR LA VILLE Detective-film 22.00 LE CARROUSEL AUX IMAGES Nieuwe films 22.45 JOURNAAL 20.00 JOURNAAL EN WEERBER. 20.15 SIMON UND LAURA Engelse speelfilm 21.45 KONTRASTE „Oost en West" 22.30 JAZZ 23.35 JOURNAAL APOLLO-12 (kleur) Werk o-p de maan en start voor terugkeer naar de aarde HEUTE NACHT PASSIERT'S Duitse speelfilm JOURNAAL EN WEERBER. NEUES VOM FILM Filmnieuwtjes DIE DREHSCHEDBE ICH UND PARIS MONSIEUR JEAN CLAUDE VAUCHERIN Tv-spel uit de serie Das kleine Feroschspiel HEUTE VERGISSMEINNICHT (kleur) Tv-quiz van en met Peter Frankenfeld AKTIE SORGENKIND Aansluitend: Kort nieuws BILANZ JOURNAAL EN WEERBER. 14.00 16.00 17.30 17.35 18.05 18.40 19.10 19.45 20.15 21.45 22.00 22.45 Donderdag 20 november HILVERSUM I 402 M AVRO: 12,30 Sportrevue. 13.00 Nws 13.11 Radiojournaal. 13.30 't Muzikan tenuur: 1 Viool en piano: klassieke muziek; 2 Radiokoor: Nederlandse Harpweek Breukelen: moderne mu ziek; 4 Pianorecital; klassieke mu ziek. 14.30 't Is Historisch: program ma over geschiedenis. 15.00 Voor de zieken. 16.00 Nieuws. 16.02 Stereo: Scala: 1 Fluit en piano: klassieke en semi - klassieke muziek; 2 Bari ton en piano: klassieke liederen; 3 Licht instrumentaal kwartet met zang; 4 Aeoordeonmuziek. 17.00 Tus sen 10 plus en 20 min: licht grammo- foonmuziek voor de tieners. 17.30 Voor de jeugd. 17.55 Mededelingen. 18.00 Nieuws. 18.11 Radiojournaal. 18.20 Uitzending van de Boeren Par tij. 18.3 Stereo: Lichte orkestmuziek 18.55 Voor de kinderen. 19.00 Stereo: Big Band Beat. 19.25 Gespoken brief. 19.30 Nieuws. IKOR: 19.35 Mens en Bijbel: radiocatechese. 19.45 Avond gebed. AVOR: 19.35 Mens en Bijbel gebed. AVRO: 20.05 Stereo: Radio Filharmonisch orkest en Danzi-kwin- tet: moderne muziek. 21.30 Telefoon uit Amerika, hoorlspel. 22.30 Niews 22.38 Mededelingen. 22.40 Radiojour naal. 22.55 Stereo: Wenen - Boeda pest: amusementsmuziek. 23.20 Ste reo: Mens, muziek, materie: Muzi kale lezing. 23.55—24.00 Nieuws. HILVERSUM II 298 m NCRV: 12.00 Los-Vast: gevarieerd programma. (12.26 Mededelingen t. b.v. land- en tuinbouw; 12.30 Nieuws; 12.41 Actualiteiten.) 14.00 Stereo: The Kilima Hawaiians Show. 14,30 Schoolradio. 14.50 Stereo: A'dams Kamerorkest (gr): oude muziek. NOS: 15.00 Apollo 12; reportage vertrek van de maan. 16.00 Nieuws. NCRV: 16.02 Hervormde middag- dienst. NOS: 16.30 Meer over min der: een programma met meer in formatie over mensen en dingen die minder op de voorgrond treden. N- CRV 17.45 sportactiviteiten 18.00 Tijd vrij voor muziek in vrije lijd: koorzang en muziekkorpsen'. 18.30 Nieuws. 18.41 Actualiteiten NOS: 18.50 Apollo 12: reportage van de koppeling van de LM met de Apollo. NCRV: 19.45 Leger des Heilskwar- tier (gr.). 19.30 Kerkorgelconcert. 20.00 Ferdinand Huyck (deel 7), se riehoorspel. 20.23 Lichte grammo- foor.muziek 20.50 Radio Actief: ge varieerd programma. (22.3 Nieuws; 22.3822.45 Parlementsoverzicht 23.55—24 00 Nieuws. HILVERSUM III 240 m en FM kan. NOS: 12.00 Nieuws. 12.03 Herman Stok: Pop - Slick. KRO: 13.00 Nws 13.03 Actualiteiten. 13.08 T.N.T.: mu ziek van één tot twee. 14.00 Nieuws. P°P"In: gezellig aanplaten. 15.00 Nieuws. 15.03 Holster: pop- en eountrymuziek. 16.00 Nieuws. 16. 3 lORRrrrr.hitparade. 17.00 Nws 17.02 Actualiteiten. 17.07—18.00 Draai j ijofdraaiik: verzoekplatenprogram- ma. (ADVERTENTIE) Om"lang"te drinken BRUSSEL NEDERLANDS 324 m 12.00 Nieuws. 12.03 Gevarieerde muziek (12.4012.48 Weerbericht, mededelingen en SOS-berichten voor schippers) 12.55 Buitenl. persover zicht. 13.00 Nieuws, weerbericht, me dedelingen, dagklapper en SOS - be richten voor schippers. 13.20 Tafel- muziek. 14.00 Nieuws, aansluitend: Schoolradio (15.00 Nws). 15.30 Ka mermuziek. 16.00 Nws. 16.03 Beurs berichten. 16.09 Amusementsmuziek. 16.15 Programma voor oudere luis teraars. 17.00 Nieuws, weerbericht, mededelingen en Jazzmuziek. 18.00 Nieuws. 18.03 Popmuziek. 18.28 Paar- desportuitslagen, 18.30 Franse les 18.33 Grammofoonmuz. 18.35 Weg wijs wezen. 18.40 Kinderkoorzang. 18.45 Sportkroniek. 18.52 Taalwenken 18.55 Zang 19.00 Nieuws, weerbericht en actualiteiten. 19.40 Lichte muziek 19.45 Politieke uitzending. 19.55 Lich te muziek. 20 00 Openbaar kunstbe zit. 20.10 Boekbesprek. 20.25 Gram- mofoonmuziek. 20.30 Hoorspel. 21.22 Muziekconcours. 22.00 Nws, berich ten en cultureel nieuws, 22.15 Geva rieerde muziek (23.00 Nieuws), 23.40 23 45 Nieuws. Vrijdag 2] november HILVERSUM I 402 m AVRO: 7 00 Nieuws. 7.10 Ochtend gymnastiek 7 20 Lichte grammo- foonmuziek (8 00 Nieuws; 8.11 Ra diojournaal: 8 30 De Groenteman). NOS: 9.00 Internationaal Spectrum: klassieke en moderne muziek opn.). (9.359.40 Waterstanden). AVRO: 10.00 Voor de kleuters, 10.10 Arbeids vitaminen (gr.). (11.00—11.02 Nws.). 11.30 Cello en piano: klassieke mu ziek. 11.55 Beursberichten. HILVERSUM II 298 m KRO. 7 00 Nieuws. 7.10 Het leven de woord 7.15 Badinerie: klassieke en moderne nuziek. (7.30 Nieuws; 7.32 Actualiteiten; 7.50 Overweging; 8.00 Nieuws.) 8.30 Nieuws. 8.32 Voor de huisvrouw (9.00—9.10 Gym nastiek voor de huisvrouw.) 9.40 Schoolradio 10.00 Stereo: Aubade: klassieke orkestwerken (opn.) 11.00 Nieuws. 11.02 Voor de zieken. 1L55 Mededelingen HILVERSUM III 240 m en FM kan VARA: 9.00 Nieuws. 9.02 De Ed dy Becker show. (10.00 Nieuws) NOS: 11.00 Nieuws. 11.03 De Felix Meurders show.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 25